장음표시 사용
61쪽
st eti potius secunduin qualitatem transmutatio appellatur,parua scilicet alteratione,ab alie no calore in aumoribus ipsis e lecta, non dum tamen habente maxime effatu agna eversionem ad naturae suae contrarium. Aliud vero genus est, quod tam es alti di gna habet eam quae ad propriae naturae est
contrarium euersionem, ut non possit iterum ex naturae cocitione ad prima eius reo
iure bonitatem, adeo scilicet imbecilla a eta concoquedi vi ut nullam amplius pol sit facere transmutationem ad per ictione, haec proprie corruptio ab eo appellatur, nanq; non amplius ad habitum natur ilem redit At quoniam cunei aquae putrescunt. ex calido S huis id sic astici titur, teste Galeno quarto methodi medendi, ea quoque quae putiescunt, tum calida tum humidae se de ent,eodem autore non methodi,uinsuper tertio de morbis vulgaribus, ideGalenus dicebat, putredinen ex materia gigni humida, ex causa vero est ciente ex traneo praeter naturam calCre: pro pterea quae omni ex parte sunt sicca putre scere non viden ius,ut Aurum Margentum:
disserendum plane est, quo pacto putredo ipsa, quae causa antecedens est ipsius febris ut diximus, alterari valeat simplici altera tione, absque hoc quod concoquatur dia
62쪽
geratiri seu praeparetur putrescens ille sue cus: lio tamen prius pro certo labito,nos non de eo putredinis genere velle loqui, quod velut cornis tela humorum est , vi concoquendi omnino uicta, seu adeo im becilli, ut ab ea nulla mutatio ad benignuputrescentis excrementi fieri possit,nam a lis putredo seu ui morum corruptela, eua cuanda potius quam alteranda est, ut prae Cpit Galenus nono nacthodi, undeci mo,nan quod corruptum lana est , id alie num a natura est, quod tale est, id se aut e rendum dic at a quam primum deductare tentanduna est, cum nulla ratione fieri possit, naturae gratiana recipiat, velut ideGalenus asserit, quarto de sanitate tuenda, verum de altero genere, in quo veluti semiputrescens seu semimalus humor est, Minquod adhuc una innatae caliditatis si alie nae operatio efficitur, unius quidem concoquendo altorius putrefaciendo corrum pendo, hoc ergo genus putredinis, in quo humor veluti sentit utrescens semimal usq; est , alteranduna esse alteratione, quae alia acon coetione, ligestione,seu praeparatione
sit,intrepide asserim utrescentes
humores,ex quibus ditur, duo hare indicant imi eorum vide
licet manente sus a uacuationem,
63쪽
teste Gai libro artis medicinalis: ab eo, qui blas febres curare volet,inhibent da pritis pia tredo est, quae antecedens causa earia ebrii existit,ut diximus,li' c auten inllibitio,inanente tanten iunioru substantia ut per pitui oquimur,n nisi dupliciter fieri pota test 'aut adhibitis conti artis qualitatibus
ipsi u putredinis,aut per aliana immutatio nem ipsum putrescentem succutia, non tan tuni ineontrarias qualitates altera do ac immutando, verum perficiendo quodam modo,ac assimilando, quae quidem immutatio seu alteratio,conco sitio dicitur:&propter e Galenus, i. methodi decretum reliquit, in humo tu putredine,& excretionem, refrigetatio nosti, ventilationem S sem putridorum concoctione ex aduerso respondere. Nunc vero,ctim deprima immutatione loquamur, licimus,quod cum quicuque succus putrefit,dem et Gal. calidus praeter natura humidus esticiatur,aca calido humido id perpetiatur ut rettulimus, Vecc
sum est(cdmunissim Plipp. praecepti perpetuo veritate seruata,qiu dipntrariori contraria sint remedia tales iuccos semimalos seu putrescentes a medico ad eo traria qualitates,manente eorum sit, stantia, immutari, Issae imis utatio a frigidis ac siccis edi camentis pia natura paratis,o corporibu
64쪽
adlubitis optime perficitur. I hic aceto sita tem citri,succum natorum punicorum acidorum,ac pomorum acidorum limoncelli limoniam omphacium atque acetum simili ,pro ea nam utatione perficienda,pytredines inhibenda ac pro eius malae qua
litatis transmutatione iacienda,eligamus ex dictis nonnulla medicamenta, seu syrupos parant ,quarnali rationem, aliam a conia coctione, Galenus praecepit, libro undeci
mo methodi meden dixi m dixit putrescentia semimalaque sanare possunt,tum ea que
alterare,tum ea quae concoquere valet ex
citando ac firmando eius natura faculta
tem,qua naturaliter concoquit. Nec tinus videtur eundem Galenum, libro artis medicinalis prae allegato loco per alterationem,
qua putredo inhibetur manente substantatia, tuo haec voluiste intelligere:&eani vi delicet, quae proprie alteratio dicitur, co
coctionein, quam tanquam magis utilem atque praecipuam immediate exponit,prae serta in cum cunctae aliae,praeter has altera tiones substantiam euacuent,siue digestiones fuerint, siue praeparationes, seu purga tiones ut infra declarabimus. Hinc patet nonnullos iuniores expositor in expositione supradictorum Galeni verborti,fiati 1ehallucinatos nanque autumarunt, tantaen
65쪽
una de ea alteratione,quae cococtio appel datur, Galenum intellexisse,cum si de ea so ut loquutus ibi fuisset,salsum poenitus asi reret,solam eam putredinem tollere manente substantia,nam haec alteratio putiescena tis succi,quae per cotrarias qualitates putredinis efficitur idem perficitia putredinem, quae ii generatione adhuc est substantia manente i nhibet. I super nec it Iud effuge ret,quin de insufficientia damnaretur, aut
pugnantia assereret,cum non tantum uia vcscens succus concoctionei euacuatio
ne curetur .imo alteratione alia ac infiigi datione, te qua libro undecimo methodi medendi verba fecit, ut superius diximus Wpropterea ubi graecus codex habet Uiem', quod latine sonat,sed dicta qui leni alterationis specces concoctio est: ibi te de prauatus existen',melius diceret, est sed dictae quide alterationis specim concoctio existit,quod si velint per alteratio nem solam concoctionem eo loco Galeanum intellexille,si valeant,eum ab iniussa cientia aut pugnantia absoluant quam quam neque hoc quicquam nostra opinioni ac veritati aduersetur, quae Galeni auatoritate, undecimo methodi medendi fui
66쪽
cita a coltari illata eli. ada in alii conco
e sonen culi praedicta alterationi cons madentes frigida icca proprie concoquenotia esse acti runt curia ea puti edinem inhi beant,contrarias qualitates putrescentibus humoribus inducendo. At quanti in istiaveritate deuient cum de concoctione tra
istabimus, liquido os edemus: frigida ni in sicca, si putrescentis humoris qualita tibus opponantur: putredinem l quod ana modo alterando inhibeant, concoquentia appellari laud possunt:nec concoctionem iuuare nisi quodammodo ex accidenti inia mutatis videlicet putredinis qualitatibus ex quarum immutatione concoci rix cultas sorte valentior redditur. Hinc concludamus, putredinem , de quas odo loqui mur a medico alterari posse, per immutationena earum qualitatum, quae ipsi putre dini proprie insunt a contrariis qualitatibus ut diectum est,ac per ea quae dictas contra rias qualitat possident putredinem posse iacin hiberi manente substantia in qua ea consistit,cum eis qua superius conscripsimus, quae alteratio alia est a concoctione, digestioneseu praeparatione. Et si Galeianus concoctiones interdum alterationes appellat, e vim concoctricem alteratricem: nunquam armen ea: cu praedicta alteratio
67쪽
naturalibus facultatibus, ceco istaeneio per iterationein dis iniuit,tertio etia artis C dicinalis concoctionem alterationis specie
esse dixit Sed mox obiiciet quispiam, i putredinis occasi una es transpirationis pro
hibitio, quo pacto ea putredo inhiberi pos
sit perfngida sicca, cum ea causam putredinis meatus obstruendo adaugeatur iresponsumsit primo,n immoderatu de bere eis infrigidantium, exiccantium usum secundo quod ex iis maius sequitur commodu quam incommodum. Ad laec quod eis uti debemus frigidis uiccis, quae acidam qualitate participant,tenuisque sint sub si antiae ac tumiditatis multa admixtionem habeant,qualia lintea quae supra nam
rauimus,aut quae acrimoniam possideant, ut acetum, non eis quae valle adstringentia sunt, terrenae ac crassa corporis consi
stentiae seu sub stantiae. Qua de re cum acidus sapor potissimum gignatur, tum quida calido mutatur incipiente concoquere,
no tamen perfecte id superante,ut Galenus asserit quarto de simpliciti medicamentorufacultatibus,acidaq; qualitate frigidii tibiatile efficiat,tenuiumq; partita sint acida,eo de autore eo te labro:sequitur,quod quam primum penetratiam obstruat, cu hoc , put
68쪽
putredinem inhibentia,maximum omparent commodum,ac ex pauca adstrictione vasa corroborentur, potiusquam propter osculorum exiguitatem aedantur ulterius nea permisceri possunt cum aliquo inint idantium decocto,aut aliquo quod liberare ob muctiones valeat,quorti copia magna penes medicae artis autores reperitur:S hoc
pacto ne dum putredinem non adaugent, ac transpirationem prohibebunt verem is causam oppugnabui,&febrem pariter eo tinguent,illud quod sine cunctation, asse dues praecepto Gal. x. methodi medendi, quod si ea putredo per se sola subsistat ut saepius est videre,iosiusq: putre liliis efficietes cause non adsint, quid prohibeat praedi au iliis ut pro ea immutanda nihils ne, haec de alteratione simi dicta satis.
De concoctione. Curi re in animalibus corporibus fiat
alterationes, ut Galenus asseritii. v. lesimplicium medicamentorum ficultatibus, quarum una secundum natura est, cum vi delicet in ventre cibus coquitur, aut in vi sceribus Uvasis qui inibi generatur succus, unde pars unaquaeque nutriatur altera contra plane praeter naturam,nempe in putrescentibus omnibus ab aliena caliditate:
69쪽
tertia media est ac ex utraque mixta, par tim piima particeps ac naturalis,partim huius contrariae qua est praeter naturam,dictumque satis in praecedentibus fuit, tam de ea alteratione quae praeter naturam est mutatio ab aliena caliditate superante ac vincente,quanae de ea quae ex utraque est ratione mixta est,quae mutatio tam a calo re ingenito quam ab alieno prouenit re istat modo disserere cum de ea alteratio equa secundum naturam est,hab ingenito tantum calore perficitur, quam alteratione cococtione proprie dicimus:tum de alia alteratione. quae ab ipso etiam calido nato, sed non omnino vinccte, verum superantet quodammodo efficitur,quam etiam alterationem concoctionem nominamVS nem
p haec quoque alteratio casido innato superante in humoribus putrescentibus per ficitur, si putredine ea dixerimus esseta cinter putredinis species dinumerauerimus, ctim in ea aelio quaedam qiramuis modica alienae sit caliditatis,tanaen quia in ea alte ratione naturalis caliditatis ari io superat, concoctio potius quam putredo appellarinam mar, Gai CP autore libro primo dedi fierentiis e rium. Verum ut dilucidius loquamur haud ignorandum est, primo
illud quod graeci pepsin, quidam adu ruh
70쪽
digestionen vocant,nos qui per digestio nem aliud quoddam Galeno intelligi volumus clarioris doctrinae gratia pepsin quod graeci dicunt c5eoctionem appellabimus, qua concoctio licet ab Aristotele quarto meteororuin hoc pati inlatur onco sitio est perloctio a naturali proprio calido ex oppolitis passi uis, ea rata tres species
diuidatur inaturationein videlicet elixationein,&aslationem:aceis tres insuper spe cies cruditat s seu in concoctioni contra rias tribuat,nos cum medici simus, Hippo crati ac Galeno adlaerentes, de ea velut de cunctis aliis ad eorum mentem disteremus.
De duplici autem concoctione,quae in corporibus nostris efficitur a calido innato, Galenum loqui reperi quaru una est, quae penes alimet perficitur, similis quidem exiis ei, hepses seu elixationi, propterea eli
diatio metapliorice appellatur: altera vero, quae maturatio metaphorice ab eo dicitur, similis existens pepans seu vera matura tioni At de prima conco sitione, quaerat tenditur penes alimenta elixationi simi li, Galenus tractauit libro tertio de natu ratibus facultatibus,ramque hoc pacto de scribit: quod nihil aliud est , quam altera tio in propriam ejus quod nutritur quali ratem Vertim luce clarius, de intentione