장음표시 사용
181쪽
lib. s.epist xj js implIestis conueniat; praeter Iuniorem Plinium, qui venatione eoia Dpus sanum conseruasse inlinuat, praeter alioru argumenta, unum Razis In . o. con Arabis medici eruditis limitestimonium sussicere potest, apud quem lex δ' gitur contigisse in quadam peste,vidum omnes sere perirent,soli venatores ob summam valetudine alliduis exercitationibus partam Incolumes euaserint,ne silentio praeteream Lacedaemonios, a quibus olim ad caenam Dionysius Syracusanus acceptus,se cibis appositis delectari negauit,cui statim respondit coquus,ideo illud euenisse,quia nec in venatu, nec in cursu laborauerat,& ideo siti & fame carebat, quibus Lacedaemoniorum epulς condiebatur,itaq; mirari nullo pacto debemus, si Mithridatem quem usq; adeo sanitatis & vitae studiosiim fuisse scimus,uenationi ita avide operam dedisse legimus,uts eptem annis,neq; urbis, neque ruris tecto usus sit.Ergo manifestum cuiuis iam esse potest, quantum in exercedis pro valetudine coForibus venatio apud veteres aestimata suerit,cuius cum multae essent Ocies,quarum aliae retibus,siae laqueis, vi nsco,& aucupijs,aliae carniuoris,& rapacibus auibus,aliae canibus, ittis, vel puris, vel linistis; quas ideo Gallos venatores helleboro inficin elila. 11. e. s. consueuisse tradir Plinius,quia circumcisis vulnere caro tenerior sentit: alue armis modb in volatilia;modb in terrestres beluas peragebantur, illas venationes aptiores existiinatas arbitror, in quibus nomines tam pedibus euntes,Vel currentes si equis vecti seras canibus,& armis inse&bantur; nempe quas tum corpora magis exercere, tum sensus oes acuere, tum maiorem animis voluptatem afferre nemo negaret. Eam. n.Venationem, quaecum accipitibus&asturibus aduersus aues hisce temporibus exercetur,an commendarint antiqui medies,assirmare nequeo , qd .a hi,.sa Aristotel. memoriar prodiderit in ea Thraciae parte, quae olim Cedropolis vocabatur, homines societate accipitrum per paludes aucupari consueuis nihilominus genus illud venationis nostrae valde dissimile ap-ret,quandoquidem illi ipsi l nis,quae manibus tenebant,arundines δίfruteta mouebant,unde aues obstrep tum excitatas euolantesq; accipi F tres desuperinsectabantur, quorum metu aues perculi e terram repet bant,ibiq; percussae baculis a venatoribus capiebantur,& carum partes accipitribus distribuebantur; nostrum vero accipitribus atque asturibus edoctis peragitur,quod antiquos ignorasse & Constantini Impera- . toris aetate inuentum esse insinuat Iulius Firmicus sicut etiam ignorarunt eam Venationem, quae canibus arte quadam instructi:s,& retibus aduersus qualeas,perdices&sasianos exercetur,sed de his satis.
182쪽
De ratione agendorlcm est de exercitationis Uu. cap. I. V um gymnasticae or inem, eliisque speclas, & specieru ut sic dicam) species ab antiquis traditas,ae In usu habitas iam clara, qtiantum conceditur,effecerim iis ad persi caedum tractationIs nostrς institutum relinquit , prius
uniuersales,communesue exercptationum omnium re
gulas tradere, quarum ductu non modb singula cognostere, verum etiana uti scire unusquaeq; possit; deῖnceps ad parti culari a B & magis propria transeundum crit, ut in singulis exercitationibus quid boni, de quid mali resideat, faciliter pemoscere, & cognitum partim amplecti,partim effugere valeamus. Fuisset me Hercle inanis propElabor,ac vanum studῖum exercitatῖones usque adeo apud veteres celebratas per uestigasse, nisi etiam utilitates&commoda, quorum gratia tota gymnasticam&condiderunt,&in quotidianum medῖcorii usum eduxerui, perspecta & clara haberent illi,quibus haec nostra lectitare, ijsq; ad sanitatis prosectum non oscitanter uti placuerit. Atq; In hoc ideo migis mihi elaborandum esse celiseo, quoniam Galenus Hippocratis atq; Platonis placita secutus in omnibus qui de artibus, sed praesertis in me: dicina uniuersales methodos parsim iuuare clamat, nisi particulariu tractationes,ac indiuiduorum speculat nes accesserint, quibus tum res c5muni methodo in uentae certius confirmetur, tum earum similitudines ac dissimilitudines,unde omnis humana deceptio, ut in Phaedro scripsit in Plato, principium sumit, probe discernantur. Hac igitur ab antiquis phi los his, atq; medicis laudatam viam Incedentes tractandorum omnia ab ipsius exercitationis natura Initium capiemus, quam cum diffinierἰ-mus motum quendam corporis es Ie, atque omnem motum necessaribdliserentis nonnullae sequantur, nimirum vehementi remissio,celeria tus, tarditas,& simit a. Et praeterea in quovis motus locat Is genere corpus quod mouendum est, locus ubi mouerI debet, remus in quo moueatur ac ipsius motus mensura,atque modus ex necesutare requirant
Consulatis eorum qui de exercῖtationibus praue senserusiopinionibus, primo differentias illas exercitationem consequentes declarabimus, secun id quae sint corpora exercitatῖonibus apta,& quae Ine8ta demostrabimus tertib qualis esse debeat locus ubi illi exercitationibus opera nauare debent, qui vel confirmandae,vel conserualidae valetudini studen t.
183쪽
quartb quodnam tempus exercendis corporibus opportunum habea- Dtur, sicuti namq; corpora omnia non omnem exercitationis speciem perserunt,ita similiter non quivis locus, nec quodlibet tempus cuicumque aptantur. Sed quia impersecta haec tractatio remaneret, nisi mesura exercitationis praescriberetur ideo quinto subiungam, quantum exercenda. st.Addam & sex id modum quo exercitatio adiri debeat,atq; sic ad particularium exercitationum qualitates examinandas descendens nihil relinquere conabor,quod in hac materia iure desiderari queat, & quod, a dedi ab Hippocrate sue Polybo pro laboribus aut exercitationibus tractandis cognitu necellarium positum fuerit. Sed hoc antequam aggrediar, illud prius hoc in loco praefandum esse iudico,ea omnia, quae in hoc quarto volumine tradituri sumus, tanti in uniuersis exercitationum negotio momenti existere,ut ijs vel ignoratis, vel neglectis exercitationes detrimenta potius, quam commoditates vllas inserant, innumera quando x. d tu.val. quidem exercitationes, Ut praeclare scriptum est a Galeno, opportune ac D prudenter adna Inistratae errores tum naturae in corporis teperie factos, d hominum in victus ratione commissos emen clare, prorsusque delesties sunt veluti M.Tullio contigisse sertur,quem mala stomachiva. In esu, VI letudinς affectum opportunis,ac minacratis exercitatronibus ita corpo- in ris sui habitum roborasse scribit Plutarchias, ut ad multa magnaque certamina se validum reddiderit.Contra si eaedem temere nullaque opportunitatis ratione fiant, non modooptimas corporis a natura constitutiones tributas corrumpunt & interdum prorsus destruunt, veru metia plurima ac se uillima morborum genera latenter inducunt, quo fit, ut oui exercitationibus moderate & opportuneperactis vitam sanam tra-Gucere,nullisque medicamentis incligere possent,ijdem ob exercedi negligentiam quasi perpetua infiimitate crucientur assiduisue medicam: tis opus habeant..confutatiis opinionis eorum qui exercitari onem insanis damnabanti. FG' de exercendi necessitate,ac commoditate.. Capia II.. I igitur tales, tantaeque exercitationis utilitates existunt, magnopere coarguendi sunt, qui de corporibus exercendis prauas omnino atque humano generi noxias sententias disse-- minare non erubuerim LHoLetem in in tres secta antiquitiis partitos esse scribit Galenus, quorum Alij quascunque exercitationes veluti sanitati potius noxias, quam utiles penitus sustulerunt. Alij neminem exerceri Vetandum voluerunt. Alij media quadam via incedetes assuetos selum exercendo&iudicarunt, inassuetis exercitationes negarunt: Eorum omnium Placita & recensere, & refutare operae prccium
184쪽
A duco, ne si vel taceamus, gratis eos reprehendere videamur, vel si liresutata dimittantur,aliquibus arrideant,& tamquam sanitati conducentia interdum accipiantur.Erasistratus itaque Praxagorae de Chrisippi in medicina successbr, necnon Asclepiades Prusiensis magnae auctoritatis modicus inter alias abs urdas, quas habuere de remediiis opiniones, medicamentorum sere, & sanguinis millionis usum in infirmis abrogandum crediderunt, in sanis exercitationes corporis nillil ad bonam vadetudine conferre statuerunt,atque ad hoc postremum asserendum pluribus rationibus adductisuerunt. Prima erat, qubd sanitas in humorum omniuiusto temperamento collocatur, humores verbgignuntur& in moderatione retinenturo ciborum moderata sumptione,& concoctione,c5
coctio vero quaelibet quiet ut indicatsemnus,magῖs perficitur, amotu qualis est exercitatio,impeditur,& non raro corumpitur, unde ipsa deprairata necessarib humorii harmonia,& Ideo ipsa sanitas destruitur. B Altera ratio erat, quM omnis exercitatio laborem sibi adnexum obtinet labor scuti naturae nostrae quodammodo inimicus apparet,ita quoque iucunditatem,& dulcedinem,quibus nuu quam sanus homo priuari debet, e medio tollit,atque sic simitati potius cmest,quam porst. Tertia ra
tio eat per eadem sanitatem pr sentem conseruari, per quae amissa recuperat , unde cum deperdita sanitas per quietem,& non per exercitatione reparetur, per eandcm etiam & non per motum ullum conseruatur. Quarta ratio erat ab exercitatione nimis calorem augeri,& consequeuter natiuum humidum exliauriri,quae duo sanitatem corrumpere,& no conseruare nemo dubitat, quum ipsa in moderato calore & in commensurato nativo humido tota consistat;addebat insuper multos diu in carceribus detentos sanam vitam traducere,qui nullo pacto exercItationibus vacare possunt,atque inde apparere sanitatem absque exercitationibus consistere. Tot igitur rationibus inductu medici illi exercitationes corporis sanitati nul lo pacto conserre dc crediderunt,& caeteris persua-C dere conati sunt; sed eos vehementer aberras*omnes plane conntcbuntur, si de exercitationis necellitatem , & naturam, utilitatemue interius considerare voluerint. Nam cum a corporibus nostris continub espuat corpuscula,quae nisi instaurarentur,vitam septimὰ perderent, idco cibo quoad vivimus,ut fluentes partes regeneretur,semper opus habemus; cibus autem quantumuis opportunus,& inculpatus eligatur, ii unqui ita in subtantiam membrorum conuertitur, quin excrementa inutilia remaneant, quae nisi continud seras truderentur,haud dissicile seret,aliquo temporis tractu usque adeo accumulat ut Oorem naturalem sitias arent; quod praeuidens sagax natura meatus, ac vias multas illis expurgandis parauir,quae proculdubio cunctis exinaniendis cum no sus. Liant,exercitatione indigemus, ut ea per motum attrita alias sudoribus alias.
185쪽
alias sensibilibus, & In sensibilibus expirationibus a nobis separemus, o
alioqui si octo, & torpore huiuscemocii excrementa retineantur, innumeras morborumexitialii im specἰes generari periculum est & iccirco praeclare Socrates apud Platonem In Theaeteto dixit habitum corporum ab odio & quiete destrui; ab, exercitationibus vero & motibus conseruari; quod sersati ex eo Hippocratis oraculo didicerat, ubi sanae vitae traducendae rationem breuiter exponens, ita scipsit ασκησις υμηρ,ακορικ ciput, κrinetro atri Videlicet quod in hoc sanitatis conseruatio collocatur ut satietas ciborum vitetur,& exercitationes corporis in frequentpvsu habeamur. cedit his, quod calor multitudine excremetorum per exercitationem exoneratus robustiore licitur, membra firmitate maiorem acquirunt,omnesque corporis Virtutes in proprijs perficiedis ope ratisnibus expeditiores,& sortiores evadunt,ut recte dixerit Hippocrates,sue Polybus ἄνθρωπορ ἐειων - δόναται ομι-ν,uν ποna l. s. homo qui comedit minime sand viuere potest, nisi laboret.Sed ne Erasi-
stratu matque Asclepiadem gnatis refutare videamur, quales sint eoru Hrationes perpendemus.primb concedimus sanitatem in humorti aequa hiate sitam esse,atque hanc aequalitatem ab optima succorum generatisne,&concoctione conseruari, dicimus tamen concoctionem ipsam Sca quiete effici,& ab exercitatione opportune ac moderate adhibita non parum ad uuar , quandoquidem si,ut nuper dicebamus, calor natural ἰς ab onere superfluitatum per exercitationem leuatus valentior redditur, magisque excitatur & sc excitatus concoctiones meliores parat, quomodo exercitationes opportuitae succorum optimam concoctionem no ggerant, sim nique sanitatis conseruationi non valde conducant, non
video; unde si motum intempestiuum concoctionem corrumpere fatebantur,& nos quoque illis assentimur, at si motum tempestiuum qualem exercitationem medici antἰqui esse diis nictuti idem esscere adstris xerunt,in aperta falsitate versari eorum dogmata cuiuis perspectum est, eo magis quia exercitatis prolandiores semni contingunt, quibus p Fstea meliores concoctiones perficiuntur,ut non sine ratione dixerit Galenus primo de alimentis neque prauos cibos offendere multum exercitationi deditos,nempe quibus profundi seiuni a laboribus eueniant, Miales deinde m nos optimet concoctiones s uantur.Qudii porro in secunda ratione asserebant exercitationem laborem adnexum gerere, &prbinde voluptatem sanitati contulictam,ipsamDe sanitatem adἰmere, partim confirmamus,partim negamus; non dissitemur profecti, exercitationem,quam Vehementem morum anhelitum alterantem esIe decrevimus,laboriosam aliqua ex parte sere,& tempore, quo peragitu r,iucii ditate carere, dicimus ramen sanitatem interdum cum aliqua molestia posse permanere 'ummodo neque illa modum excedat, Deque multo
186쪽
A tempore per lutet,qualis est molema omitationi asi ata,quae momε
tanea est, non immoderata, immo maioris, & lomoris delemtionis praesaratrix, nempe cum corylis a superfluitatibus liberet, omnisque naturalis exinanitio iuxta Ariuotelis sententiam afferat. Ad tertiam ratione, qua etiam PorphΠius philosephus adductus carnium usum ad sani satem damnauit,respondemus falsum omnino esse,qubd per ea se praestiis ianitas conseruetur, per quae absens recuperatur, quoniam etia ipse Asclepiades,& Erasistratus per Inediam trium & quatuor dierum ut Celsus,&Plinius testantur,multos affectus curabant,quam sanitati coseruandae maxime nocere, fatui quoque assirmarent; praeterea Hippocrates,eiusque sequaces experimentis infinitis medicamenta sanitatem recuperare,ii opportune sint adhibita, inprobarunnat ijdem sanos nomodo a medicamentis non iuuari,sed sanitatem prime laedi pala enutiarunt; unde satis patet propositionem, quam assumpserunt, a veritaten longe recedere, ne longior mea euadat oratio, si omnia quae ad resa tan-V dam illam valerent, in medium afferre vellem. Erat illorum quarta ratio ab exercῖtationibus calorem augeri, & ob id modum sibi debitum hoc est mediocritatem transire,& consequenter natiuum humidum, a quibus duobus uniuersus sanitatis status dependet, exhauriri; at eam vera minime esse facile conuincetur, si exrcitatio debite administrata,quemadmodum medici antiqui decreuerunt,consideretur; quae tametsi calorem natiuum augeat, superfluosque humores inaniat, si tamen adhibeatur eo modo,quo adhibendam in serius demonstrabimus, tantum abest illam natiuum humidum consumere,aut sanitatem aliquo pacto labefictare,ut potius extraneos humores dissipando, superfluitatesque abradendo,quae ipsum humidum turbare ac inficere possent, idem conseruet,& simul cum calore vividum reddat, necnon carnes,&caetera membra selidiora,& puriora esliciat; ex suo venustillimὰ Galen. carnes utentium exercitatione τυροῖρακριωρn ρυπεπιθοσι sue caseis iam exacta Ccoagulatis,& non utentium τυρριρ ἐπιμονυμενοις siue adhuc coagulationem subeuntibus adsimilauit: ubd autem ultimb addebant in carceribus conclusos sine ulla exercitatione sanam vitam degere, si intelligat sine exercitatione proprie dicta,quam vehementem motum esse disti-niebamus, vera dicunt,& nos quoque assentimur, at si de exercitatione communiter accepta loquantur,ut eorum fuit sententia, licimus in ca cere conclusos vel mi hi one, vel aliquo alio motu suisse usus, alioqui ab omnibus motu penitus desistentes,impollibile est ut multo tempore sani viliant quandb quotidie ea ratione quam plures aegrotare,atque etia Interire in carceribus videmus,unde Averroes prauitatem ab exercitat nῖs prIuatione nascentem probaturus a carceratis argumentum accepit,nempὰ qui dicebat is lacies careti cas,colorem impurum, & omnes.
187쪽
operatIones laesas habent,qubd non magis homini, quam alijs animalI- Dbus latentibus,& volucrinus in cauernis deletis accidere dicebat, quod si qui reperiuntur, qui in carceribus sine ulla exercitatione degant simi, illi per quam rari sunt,& usque adeli valida corporis constitutione formari, ut omnibus noxis sortiter obsistant. Neq; putandum est huic sententiae nostrae H ppocratem ullo pacto refragari, qii ut is pestiferam illa in Thais aeris constitutionem describens, prauosq; in illa genitos mor-
.Epid.co. bos censens,dixerit Eyiειτο δε ταυτα μειρακίοιοσι, νεοισι , ακμηρυ- ph ' σι,κρα τουτεων τοῖσι περὶ παλαkραν, γυμνάσια πλώοισι. i. fiebat . autem haec adolescentulis, iuuenibus aetate florentibus, atque horum
ijs,praecipue,qui in palaestris,& gymnasiis exercebanturiiquoniam si recte verbaamstoris vetustillimi examinentur,dictis nostris nam me fauet cum ibi narretur corpora exercitata obcalorem,& vitium firmitate morbis illis magis restitisse,atque feliciori caeteris successu evasisse. Itaq; nulli iam obscurum este arbitror, quam grauibus In erroribus Vcrsarentur Eilli, qui audacter ne magis,an insolenter, an quod nouarum opinIonii istudios essent, noro exercitationem sanitatis conseruationi nullam ope praestare assirmarunt.Et contra quam probe,& prudenter esse erit Hippocrates, I'lato, Galenus & Avicenna,qui nullum praestantius auxilium pro tuenda sanitate reperiri ipsi recta victus ratione, necnon exercitationibus opportune administratis memoriae tradiderunt, quae duo quum diligenter profiterentur olim Pers usque aded turpe reputar ut aliquos spuere, emungere,& flatibus plenos videri, quas sic ut scribit Xenophon) coarguerentur neque modico victu uti, neq; laboribus hu-
μ' miditates corporis consumere.
Improbatio eorum,quil omnes homines Genere deberi sienticbant. Cap. III. Esutata eorum salsa opinione, qui exercἰtatῖonem corporis Fad sanitatem nihil conducere asserebant, iam eos consulare aggrediamur, qui omnibus nullo delectu habito iniungendas exercitationes esse censuerunt, quosve praedictis melios .a tu .va. lenientiam habuisse & ratio ipsa, & Galeni auctoritas persuadent. eap. t r. Istictenim animaduertentes Hippocratem hanc indefinitam propositionem enunciasse Labores cibumpraecedant) dixerunt Senem praecepisse, ut omnes homines ante cibum sumptionem sese exercerent: ad haec sententiam suam alijsetationibus confirmare nitebantur, quaru prima fuit,cundios homines naturaliter exercitationibus inclinari, quemadmodu. pueri vel mox in lucem editi attestari videntur, & propterea inclinationes a natura omnibus tributas ab omnibus etiam debere in usum poni,
188쪽
nec ullo pacto irritas seri, tanto magis quan id inclinationes illas ob aliquod excellens bonum naturam elargiri in pluribus manifestatur, sicuti in maiori hominum parte exercitationum inclinationes in usii politas sanitatem bonum exceIlentillimum praestare nemo negat: alia ratio, liramoti isti in similem opinionem deuenerunt, fuit, 'ubd si omnes homunes necessario excrementa generant, quae continuo expelli necesIe est, alioqui aucta,& accumulata natiuum calorem consopirent, peismosq; morbos citra controuersam progignerent, ara: huiuscemodi excrementorum magna pars per exercitationem expellitur, limaturue; consentaneum rationi plane videtur nullii reperiri posse, qui exercitatione ad educendas quotidianas superfluitates non indiveat,&ob id omnes ho-m nes exercitationem deriderare; addebant in inper,qubd si aliqui repς , .rirentur,quibus exercitatio minime conueniret proculdubio essent illi, qui natura corporis imbecillimi sunt, qui cum ab exercitationibus utilitatem capiant, teros quoscunque ab ijsdem iuuari, & iccirco illIs vii V debere continuens est. His ergo rationibus persuas cunctis passim ho-mmibus ante cibum saltem inungendas exercitationes esse praedicabat : cd & ipsi apertissime hallucinati depraehenduntur, Quoniam clim h -minum naturae,&conditiones usque adeo diuerse sint, ut neminem inueniri sicut scripsit Galenus alteri similem prorsus liceat, sintve quibus medicamenta noceant, quibus prosint, quos immodicus coitus,uiae λαγνῆα secundum Hippocratem,Aristotelem,& Galenum iuvet,quos vel
minimus Ledat,& sic de singulῖs; pariter rationabile fit aliquos dari,qui l .hi ut
non parum ab exercitationi ous corporis offendantur, ut inserius mon- Prodisia
strabimus,& proinde uniuersale illud praeceptum non sine ingenti diserimine se. Nam auctoritas illa Hmpocratis,quam sibi fauere sunt arbitrati,haud quaquam ut bene sentit Galenus insinuat,qubd omnibus hominibus exerceri conducat, immo de ordine exercitationis, & cibi au.ctoribi sermonem habuit, quasi innuere voluerit, quibus exercitari expedit, praecedere exercitationem cibos debere: quod porro idem censuerit exercitationem haud cunctis prodesse in libro de grassantibus morbis palam testatus est,ubi calidas naturas quiescere debere censet. Ratio vero prima,qua sententiam suam astruebant,licet vera sit, atque a Platone ac Galeno confirmetur, nihilominus eorum dictis parsim opitulatur si quidem homines a natura prosectd ad motus simpliciter inclinantur, α nullus est modo sanam vitam degat, qui perpetuo octo torpeat, & nuqua moueatur; at quod ijdem inclinentur ad eos vehementes motus, quos stib certis regulis complexos exercitationes. vocamus, nulla ratio clictat, nequς ullus cinae mentis pronuntiaret, ex quo apparet ratione naturalis Inclinationis minἰme cunctos exercitationibus aptos iudicari debete. Ad alteram rationem,quae certe multa probabilitate non caret, responde
189쪽
ndemus excrementa continub in corporibus nostris collecta neces. Diarib esse tollenda,atquest solis proprie ait his exercitationibus huiuscemodi exinanitio peragatur,falsiim o lino est,quandb balneum,frictiones,insensibilis transpiratio,gestationes citra motus vllam vehementia simili evacuationi perbelle satisfacere possunt, quemadmodum apposi- stillimis Primigenis & alterius cuiusdam exemplis demonstrauit Gai nus, quos ab Iminentibus morbis exercitationis abstinentia, soliusque balnei usu liberasse, sanosque conseruasse testatur: qudd verb postrem
loco addebant,cu imbellimi natura exercitationes requirat,alios quoscumque etiam requirere, licimus alsumptum verum esse, videlicet imbecilli corpore natos ab exercitationibus non parum iuvamenti percipere,ut Socrates apud Xenophontem sui ipsius exemplo probat natura infirmillimos, si exerceantur,sertiores euadere, quam naturali sortitudine praeditos,sed inexercitatos,& post Socratem Galenus, qui multos a natura intirmo corpore genitos moderatis exercitationibus naturae erro gres correxisse,& quasi nouum corporis, ac meliorem habitum regens rasse scribit; attamen consequens falsum esse confitemur, neque enim
sequitur imbecillimi exercendi sunt,ergo omnes alij, si quidem calidi
sicci immoderate, tametsi non sint imbecilles, causis an ledictis exercitintiones non requirunt, quia vires non sunt,quae exercitatione inhibeat, sed inteperies corporis, quoe dum ab exercitationibus augetu eas pro sus noxias esse indicat. Concluditur ergo omnes homines exercitationes proprie dictas minime desiderare,atque illos, qui hoc astaterarunt, toto caelo aberasse; quamuis exercitationem comuniter acceptam, pr ut quassibet vel minimas corporis agitationes complectitur, nemini stano negari posse fateamur, quando nihil sanitati tam hominum , quam brutorum . eque perniciosum,& letale inuenitur, atque cuiuslibet in tus cessatio,cbsumatumue Ocium, quibus non tantum uniuersus corporis habitus insigniter refrigeratur, calor natiuus hebetatur, humidit tes superuacua crescunt, molestusue, quidam omnium virium torpor L connutritur, veru metiam, ut dicebat Galenus,cunctamcbra tenuia, tibilia,atq; stacida evadunt, dc subinde non raro exitiales morbi nascuntur.
qui ab humoribus frigidis plerumq; originem ducentes, vel ad morte, vel ad perpetuam valetudinis ostensionem perducunt. Redarguuntur, assutos uian exerceri volebant. cap. IIII. Estat falsa eorum opῖnta condemnanda, qui assuetos solum exerceri debere, inassuetos minime exercendos esse iudicabant, quorum sententia tametsi speciem veritatis quandam praeseserat aeterisq; duabus tute anteponi mereatur, haud
190쪽
δε tamen prorsus errore vacat, dum assuetudἰnt nimium tribuere, quasq;
' supra natur conditiones illam statuere videtur. Ceteramne horu placita iniuste refellere credamur,& rationes, quibus adducti in eam sentetiam tuerunt,& errata, quae committeriliat in medium proponemus, unde veritas sicilius elucere aeqlio iudicἰ poterit. Isti itaq; quum legislent apud medicorum erincipem Hippocratem cos,qui consueti sunt sblitos labores ferre,& si fuerint imbecilles,& senes non coissuetis sertibus,&iuuenibus sicilius ferrMquaeue ex longo tempore consueta sunt,& si de
teriora sint, in assuetis minus incomodare, asseueranter pronuntiarunt
neminem in assuetum exercitationibus,α laboribus committi debere, alioqui maximopere ost endi, sed dumtaxat assuetos, net e quos partes exercitatas robustiores habere,& propterea laboribus une damno test. stere experientia demon strat; addebat his rationes, primd quod omnes illi,qui cuilibet rei insuescunt, magna ex parte naturae suae conuenienteri consuetudinem deligunt,quouiam laedetitia experti, illa repudiant, MD iuuantibus adhaerent unde exercitationibus allueti in illis tamquam sibi familiaribus conseruari debent, qui verb quiescendi constretudinem contraxerunt, ab illa nullo pacto sunt remouedi, quasi tales experti sint ab exercitationibus se ipsbs offendi,& a quiete utilitatem capere. Secundo quod iuxta philosbphorum,& medicorum placita consuetudo in naturam transit, Miccirco non secus consuetudinem permutantes obiaeduntur,atque illi,qui naturam peruetere,& aduersus illius impetus obtendere conantur; tertio quM si consueti quiescere longo temeore s ni ita vixerunt,uerisimilent in eadem quiete reliquum vitae cursum Irses sanos peracturos; exaduerse verendum esse eosdem aegritudines diuersas incursuros, si quidem permutantes in contrarium vivendi rationem,& alia ipsi consequentia in contrarium itatum permutari necessatium videtur. Huiuscemodi ergo rationibus inducti isti constanter asstr. marunt consuetudinem non d)ere mutari,& Ideo selitos exerceri exercendos esse,& solitos quiescere in quiete permanere debere. Sed ut dixi, licet hi minus culpandam sententiam secuti sint, attamen neque ipsi erroribus caruerun liquia Hippocrates In omnibus ad inassueta traseundum elle iudicauit,ne quando ad illa descendere coacti grauiora damna patiamur, quod in is agendum est,quando illa, quae consueta sunt, nimis perniciosa existunt,qualis est consumata ab exercitationibus cessorio,vnde Hippocratis citata auctoritas in eo sensu accipi debet,ut volue Utiquemadmodum & nos velimus, nolimus assentiri cogimur, assueta insolitis minns turbare, neque propter hoc interdixerit, quin ad insiliata quandoque transeundum sit, & praeserum cum assueta valde praua. sunt,& inassueta multo meliora. Primae itaque rationi respondemus as
sumptum filsum esse uniuersaliter intellectum, quoniam sicuti multi