장음표시 사용
101쪽
LIBER SECUNDUS Mollibus hinc verbis contectos excitat ignes, Et prope jam totam properant suspiria praedam. Quod si stat mulier tigris veluti, atque leaena, Ac venatorem vexat, soribusque repulsum si Profundit gelida; nova corripit arma, serosque Subjectat lata stimulos, versatque negantem. Sed quo P Num strictis iterum saevire flagellis Cogitur , aut telis Z Non pol: Victoriam adurget Demissis canibus, foedis lenonibus, inquam , ut vadunt, redeunt pacta mercede: sed ille Ditior evadit, melius commissa sibi qui
Matronae retulit; quo sit sententia verax:-Non sibi, sed domino venatur Uerlagus acer.
Quod si Penelope frugi est; sunt munera praesto: Haec arma ad bellum; his mulier sibi victima cedet. Nonne etenim crebru contextis bellua pennis sa)
Aeeadam ' an parius mediter finire λυνιι y EMIMfe, revoeae, redeam aeon fiobseerat. Eeee serviar nota patino sapientior Se . Vid. Terent. Eu-esti Sc. I. Pers. Sat. V. ver. 17 a. di alios . cc Lueian. Iib. IV. de linet variis a vium pennis contexta, quam formidinem appellant, haec habuit:. . . . . Sic dum pavidos formidino
se aut dum dispositis stratur retia voa
Varor voeat stipiter, quibus retia plagaeque insidiis aptantur. Omnium optime formidinem expressit Nemesianus in in
102쪽
sERMO TERTIUS. Incidit in laqueum p Mamnae fc quoque pennas mi amans albas, nigras, viridesque, rubrasque. India quas mittit: dat crines, quo caliendro Sincyput exornet, vel quo compagibus altum AEdilicet caput, & sursu sic vettice collis. Sic Venatores non armis, munere diras Insciunt tigres: alienas munere tendunt Permolere uxores; quarum si demit una, Cui primum venas inflaret tetra libido; Hanc movet auratae vestis, studiumque peculi.
Sic juvat insanos collecta pecunia cives si)l id ni ρ Nonne etiam per fluas bellua pa-ο 1
Decipitur, rapitur, facilisque obvolvitur Z Arma Sic eadem moechus bellandi corripit, ut sic Decipiat, rapiatque seras, palmamque reportet. Verum opere in tanto famulae, nutricis, anusque Est operae pretium succurrant munera & artes s 3). Saepe , nec tenoro, tenues fabricata per auras Callella, & lubrico substructas pulvere turres Vel famula, aut nutrix calido demonstrat amanti: Attamen interdum secum partita lucellum, Majorisque simul doni spe ducta; nepoti Exhibet audaci, vix quae concessa marito. Namque vafra: heus tu, inquit, numorum si mihi centum, Auratam & vestem dominae promittis, & offers; L a Cer
co Horat. Sae. V. II. a. muneribus expugnari saepe castitatem notat . Quaresc. - . gr. ait :
sie etiam illud r Ovid. Amori lib. III. Elig. st . Iviter admonitus nil esse potentius
Corrupta pretium Virginia ipse fuit. Uid. Horat. lib. III. Od. xs. Valer. Max.ιῶ. VII. eap. x. Iustin. ιib. vIII. er IX. ros. Iib. III. eap. 2M Plutarch. in aemiato
sal In seras, ut eapi possent . vester etiam iniiciebantur. Sic Lucan. Vestibων iratos lanis operire Leoner. 34 Nihil lenocinio peius, nihil leno nibus obicoenius . U . I. at bleta, si dabis, qui nor. insam. Lenocinium facit . qui quaestuaria mancipia habuerit, sed &qui in liberis hunc quaestum exeIcet. Ita Cie. mst. Red. strei exesarem domestiea D
.seinio Dstentavet. Terent. Adelyb. R. T. 34. Leno sum pernietes communis adole istentium . Vid. Plaut. Rud. 3. E. 42. Prise. in IFLIG.ao. Iustin. M. II. ωρ. 3. Leviterosque.
103쪽
Cernisne haec vigili suspensa dioptra tisillo fit
Indicis haud totum properans immobilis umbra Discurret gyrum , Phoebo currente i tuo quum Pessiciam facilem dominam, comitemque Cerebro. Quid procus inde Z Lubens, quae tu petis, en cito sol 2 Accipe s datque aurum J posthac dominae bene sutam Adjiciam vestem; modo sic mihi fiat amica. Hinc est quod latum complent tot serica callem Amplificatarum tentoria matronarum faJ, Atque solum longo verrunt sub syrmate. Sic fit, Ut veste, aut gemmis, aut pennis, aut caliendro,
I Ne rubro adjungam suspensa crepundia filo J
1ncidat in s eam mulier: sic vulnere capto, Cum sectatore hinc properat certamina: dumque Fornice sejuncto Saliorum culcitra rhonch Sponso aurata fovet ; conjux famam terit. Eheu
Quot Cani, & Birrhi, venatoresque Treboni f3J,
Undique matronis tendunt sua retia i Vos heu Hinc fugite, o matres ; certo ni crimine vestram Ire domum cupitis i Claustris retinete puellas ὁNe calido inde mares pugnandi robore septa
G De solaribus horolagiis hie intelliis itur : non transiet sellieri dimidia dieipri. Sed legend. Plin. lib. II. cap. 6 q.
cD Critis, Biν- σε perditissimi luis Ruria iuvenes , qui ab Horat. Ior. IV.
ιώ. I. ver. ες. omni facinorum audacia, nee non latrociniis infames notantur. De Trebono autem ib. ver. 14.
- Vanitates, & agendi libertas viris ginea ad licentiam alliciunt , impellunt que . Etenim si , teste August. II. d. Η
cbrisianorum pia entomina seu dura 'ne νωIsa eas iratis ; ubi quotidiana ptiis ena , er νara victoria; quanto magis pudicitivi flos amittetur, si nulla honestatis eura adhibeatur Hae de caussa Tertuli. δε Cultia semim negat puellam, quae ve lum abiecit viminem appellari posse , &putat litam ex hae dignitate decidisse, simul ac formam suam ab aliis conspicipassa est i Dentidasti puellam a eapite pre tota iam sibi virao noa est , alia essina. Quid de agendi libertate Genas
104쪽
sERMO TERTIUS. 8s Lip. Haec cui sacra Deo dices cenamina 'I. Nescis
Iut. Ergo haec & Veneri, & turpi sunt sacra Priapo. Lip. Quo pulcri majorum mores, suo inclyta famae Excessit species P Quondam sine crimine patres In silvis leporem captabant: nunc alienas Impia gens hominum patulo cum crimine in urbe Curat avemali sectarier arte Puellas.sER-
105쪽
Plurima ex Mimis , veterumque Theatris tum Smriptores , cum Oratores omnes ad agendi elegantiam, leporemque sermonis sebi merito vindicabant. Sed longe plurima Auditores Spectatoresque ad mores virtutesque anιmi depraυandas. Quare obscoenitatem ac licentiam veterum Theatrorum prorsus eliminandam ac eiiciendam esse demonstratur.
Tullius, & Caesar. Cilicet haec nostri, Caesar , portenta Theatri si)
Tantaque te podii cepit , nitidaeque libido orchesitae , ut visis jaceas suspiria scenis Τ
Haec adeat tantum, qui nomine captus inani, Non animos spectat , sed corpora sαὶ. Quid tamen haurit
MoIIdus in pratis unctos sulere per
Deinde c teste CLIM . lib. IV. Varaar. ep. fr. 3 in urbes invecti . Quare ab Atheneo lib. II. huiusmodi ludorum iniistium Icario Erigones Patri coneeditur , t sole qui vini usum invenerit . Aliter sensit Varro, qui quum Iuventur atticati eum visor esser νυ solita , s quaestus
fui eaussa hoe genus earmiaeis monunei rei, ἀπο τι κουακ , id est , a ιυRM, υειππο ποῦν κομων , hoc es, a puis , ο nventiculis rusticorum ludor hos nomen invenisse arbitratur . Aliter tamen sentit Iul. Caes. Scalig. cap. I. de Comad.& Tragoedia , quum ait: Par Varronis tubias: neque enim ut arbitratur , ideiresdιE iam putes, quia iuvenes quaestur Rr tia vicos eiretimire soliti essent, in quiabus fabulas recitarent . In vicis enim priui nota fuit, quam eircumlata e Ee profecto Iusur quoque , quam quaestus striωoee. Hine Comoeὸiae atque Tragoediae , hine Theatrorum ulus apud 4Graecos Ro
saJ De antiquis tantum Theatris hic agimus. Quidquid autem ex antiquitate sumitur describendum , tanquam si nos praesentes essemus , agendum est . Hi ne mirum non est, s nos c seuti Melesiae Patres, chii non solum Christi fideles , sed Gentiles etiam , quotquot poterant sa ludis seenteis deterrebant veterum Theatrorum vitia reprehendimus.
106쪽
Quorsum haec ξ Res hominum si tu perpendis, abunde
optima mista malis multa invenies, simul inde Pessima mista bonis. Vitio nec facta virorum Sacra carent: Tantum fragilis natura reposcit Tui. Si tamen hinc scenae trutina pensantur eadem Asia, modi, gestus, cantus, saltatio, verba Dic, rogo, quid vacua praeponderat utile lance si)8 f. Optima multa quidem: Pangit sua carmina Mimus: Res gestas scribit vario discrimine : ad ictus Reddere scit sonitus: dextra, nunc ille sinistra Dicta parat: flectit vocem , numeroque loquaces Accumulat gestus: promit risusque jocosque: Nec tantum lingua , populares corpore plausus
Vindicat, & muto cedit victoria Mimo sa). Tu I. o bonet Iam paucis clausa est sententia Verbis. Dic modo quae superant; nec quae sunt visa Theatris, Atque audita simul, pudeat dixisse. Sed ipse, Si renuis, brevibus describam crimina dictis. Non ego Pacuvii, non Acci tempora curro 3), Ennisi I Bule . de Neatro lib. I. cap. XLIX. ait: Mimi, Pantomimi, O Ludii turpitωdine , re flagitio scenam faedainrtior . Nibi ι enim Arma flagitiosum est , cait Salvianus lib. VI. quod in besaeulis
non fit. Illas verum tumium imitationes, illas voeum ac verborum obscoenitates ,
sitis moriatim turpitudines, ii Iaa gestuum foeditates &e. Mus saltum est , ως quum
artem . Iudicram , scenamque totom in proin bro Deerant Romani , genus id hominiam ou modo honore ciυium reIiquorum eavere , sed etiam eri,ia moveri noratisne censoria viatierint, ait August. lib. II. ACiυit. cap. XVII.
Ba bamiotim ita imitarentuν , ut acti nem suam gravitate sententiariam Deis interpositis condirent. Et Scalig. I . cit. cap. VI. Translata, ait: in I Iiam a gumenta adeo salibus ae dicaeitate aus ahunt, ut tintis Publiias uniυersam Graisesam ea laude μοι iarat. Laberrus astem Aegantia, er sermonis puritate etiam Oamne Latitim provoeavit. Fameis Gelliae aliquot vocabuia , ut Drdida, natar. Η ratius autem nexae esse putera poemata tnam ct -- Μimi proprium es quadam sordida, ut assectet. At, ut ex ungue ια-
sunt Horatii veuus illi , quibus inumno. -It mirari. Profecto se aerioee tuis dieio , ct puriore eisquentia Divu Iu-ιius, quam Horatius , adeo prouea est pia litis dictionem , ut oe equestri d uaret diaxnirata die. Vid. Cicer. lib. I l. de orat. Uleian. II. Obnth. Diomed. t.b. III. liosque .c3b Quintil. lib. X. cap. I. ait: aec ut, atque Paeti υius elarasmi graυitato se
107쪽
88 LIBER SECUNDUs Enni qui chanas mirati, & carmina Naevi si); Dicta nec Afranii sa), nec tu monimenta Menandri 33, Atque sales Plauti in , Siculi nec tela Epicharmi s):
Cetera nec volves annosa volumina vatum,
Quos dudum Stygiis tristis Libitina sacravit,
Ut stedos noscas mores, & crimina laenae. Namque hi si multa cum liberiate notabant Moechos, ac lares, interdum crimine nullo Laesos ; sique palam recitabant nomina , & una Vestes, & voces, gestus, 3c munera civis Cum sale carpentes, simulabant: denique lege Tanta poetarum dempta est audacia; lic ut Quum vellet rursus cives urgere Cratinus Dictis, quae quondam veterum comoedia fudit,
Morte luit poenas pelagi submersus in undas 6). Sed more hoc dempto, majori turbine pejus Irrepsit vitium, gentis non sola Theatri,
Hor tate personarum. Ceteris nitor , SIumma in excolendis operibus mantι m M
ais videri potes temporibus , quam inirifuisse . ririum tamen plus aceto tria itur . Paetivium videra doctiorem . quiesse docti afemine, volunt. Q Naevius Ennio antiquior fuit . Ci- Eero in Bruto se Ennium alloquitur e a
mestor, surripuisti. Vid. Horat. lib. IV. d. g. lib. I. Satyr. r. lib. I. Epist. I. Pers. Sa ν. v I. v. Io. Fest. Nonium , Gell. Varron. &e. cc Quintil. de Afranio , inquit e In Vat=r exeAlle Afranitia . Et Ge l. lib. III. cap. VIII. Afranii carmen tom mendat , quum ait r ur me genuit ἰ mater peperie memoria Sopbiam me voeant Grais , vos f pientiam. cc De Mena.dro Quintil. lib. X. p. s. ιυι unua diligenter ιectus ad eune .sei uri suffieiat Menandre t ita stmnem vita imaginem expressit. Et paullo post :Atque is qMidem eiusdem operis auctoribus suiis namen , ετ μυνre quodam ostiaritatis tenebras adtixit.
I Plautus hoc de se epitaphium staeisse dicitur: Postquam morte es raptus Plautiae Comoedia Iugent, sema es deserta Iminde risus. tu sque. iocusque re
Innumeri fimia emura sitaeυmaria LVid. Tuli. de Mari Orae. num. 6. Horat. Epist. eit. & de arti mei. 6ce. Floruerunt in intiqua Comoedia praeter em , quoa supra memoravimus, Phrynichus , The pompus , Archippul, Plato , Teleolides, Pherecrates, Stratu, Crates . Hiique .
insiti'rrae Epicharmias eantiIenam illam suam 6J Sealig. Ioeo pluries est. tap. III. Ilud eonfiat cratiotim ad pristinam Iiacentiam etium esset ausus re inrti , βουπιας Dbviam Midi me tande illi contule inteis νietis . ab Atis enim, in quos fuerat in vectus, captum ae vinctum , atque immare proiectiam, ea mersone imitariam es.se nomen sua fabula.
108쪽
SERMO QUARTUS. 89 Ipsa sed ingentis scedans praecordia Romae. Nam si vel rauco jugularit gutture Voces, Aut delicate cantaverit Histrio : vel si Plurima . Dator si) finxit certamina, & illos
Hosque resert pedibus mores hominumque Deumque, Faetaque non parce a Graecis detorta poetis ;Quot poscunt modulis teneras vexare puellas Adstantes scenis, cursu Varioque recursu, Nunc pede, nuncque genu flexo , tiunc brachia celso Vertentes capiti, circum nunc lumina in omnes Hinc matrona potens, hinc albae filia matris Concipit obscoenas agitato pectore flammas sa); Ardet, amore furit, proprio nec parcit honori . Quam melius rapida audirent epirhedia calle, Murmure dum terram quatiunt i Quam rectius acres
Lustrarent nulla currentes caede caballos, Auriga urgentem manibus. quatiente lupatum lQuid pelus reputas scenis eiungere Mimos Protheus haud tantas fingit verso ore figuras, Nunc aprum, modo avem, modo saxum corpore praebens, uot formas Mimus, mutatis ordine larvis Induit. At formam quacumque admiserit; audax, Ut scedo lubet ingenio, foedissima spurcis Verba canit dictis, vix quae Tongillus apertis Diceret in triviis: & nunc cataphractus in orbem Erigit audaces vultus, oculisque procatur Pulpita, quae nuribus fulgent exculta Latinis; Et nunc matronas urget, patresque, ducesque,
id De Histrionum eantu , variisque Saltatorum choreis fusius elariusque egit. Iul. Caes. Buteng. lib. II. de Theatris apud
sal Taeit. lib. XIV. Non nobilitatevi quam , non aras, aut acti honores im- .pedιmento, quom nus Graeei Latinique ariatem exercerent , us Ne at gestur , motus
que non viriIes. Hine S te minae illustre deformia meditatae . Quare August.lib.II. G Gιvir. cap. VIII. di. IX. ait ἔ cema dia nunquam probare tua Rostitia Tle tris potuissent . Et Iulian. iis Μ βρο one: Non potest domi temperans esse, ea fur, qui pistire ruont/nenr ρο impnsistis esse
vult , e Tleatrie voluptatem captans .
vid. Arnob. lib. IV. Tertuli. in Apol steti cap. XV. Thoephil. ad riti erim lib. II i. Sidon. lib. III. Epii . XIlI. Ch sost. Homil. de satile , August. lib. II. de cιυit. a ceteros.
109쪽
so LIBER SECUNDUs Nec sua virginibus parcunt fera tela Sabinis si). Caes. Nuga tu prudenti damnaes spectacula rhoncho ;Aut me tu veri deludis imagine 8 Namque Si vatum ver ut verbis vatum utar iisdem inis Ille per extentum funem mihi poste videturis ire poeta, meum qui pectus inaniter angit, is irritat, mulcet, falsis terroribus implet; MUt Magus, & modo me Thebis, modo ponit Athenis si): Nonne magis Mimis requirenda hac, fabula recte Possit ut adstricto percurrere pulpita socco ZEt quid Τ Nonne tuus mos est certamina Rosci Cernere, & hos gestus illosque imitarier, atque Tam dinum studio ac verbis extollere Mimum . Tut. Magna inter Mimos cedunt discrimina. Namque Pauci rem graphice scribunt: pars major inepte Ventosam fallit patulo cum crimine plebem. Hos hercle, haud illos censoria virgula carpit; Indeque sunt gestus capienda exempla loquacis. Quid vero J An nunquam recto stat fabula talo, hii pleno Mimi ructent obscoena palato Nomina 8 Crede mihi: in loculos demittere tantum Quisque petit numum: mores, nec cetera ducit s3).
13 De antiqua scilitet hie agitur obis noenitate Theatri. Livius enim lib. II.
se ait: Eo anno Rimis quum per ludos ab Sabinorum iuventiate per Iaseiυiam scorta raperentur. Quid enim non inhonestum addit cent virgines in Theatris, quum omnia sint inhonesta Bulena. enim addueens Cypriani verba epist. CIII. se ait-r Agenetiam in scena Irophar , ο-dMIterorum fassaeias , multoum impiadiaritias , scurrues totas , parasitos sordidor, ipsos quoque patresfamilias rogatos , mo do stupidor, modo obseaenos , in omnibus
at o pacto partes tutetur amantia eis
dissi :stuantur sit Dossennus edaeibus in parasitis: Quam non aduricto pereurrat νυψiata foeta . Gesta enim numtim in Ioeulor demit tere ; νοβ boeSecurus, eadat , an recto per fabula
Iure igitur auctores omnes eum saeri , tum profani Dureitiam sens exagitant , non modo quod Iabula obscoena in femin
110쪽
sERMO QUARTUS. Sed majora tamen pmbent spectacula Mimae. Nam si quae suerit pulcra, aut audacior; omneSIam currunt equitum turmae, peditumque catervae ἰJam proceres adeunt, commendandique tribuni:
Non etenim his tantum gaudet plebecula ludis. Quid Mimae interea Z Vibrant sua spicula ocellis; Cantu tela parant; gestu dant vulnera; dictis Exitium properant spirantis legibas Urbis , Et bene moratam trucidant chromate pubem si). Tu tamen haec nobis imitanda poemata dices Θ-Saturnalicio potius dicteria plaustro Audirem, quoties fictus eastrator Apella,
seMendacique fluit vessica haedina cruore, Quam patiar foedas recitantes cernere Mimas.
Quid si Saltatrix pertingat pulpita P Proh Dj I Non haec sunt scutica, duro sed digna flagello. Nam pueri ut peccant, peccat sic illa sa): libenter
Detegit illa pedes: Tantumne haec Θ Crura, lacertos: Cetera vix tenui velum bombyce tuetur, Vixaue suum servat mulier braccata pudorem 3 .
Quid posthac Θ Proceres gradibus, tignisque superbis:
O bona, proclamant: resonant tabulata Theatri, Unaque nobilibus vox, & cerdonibus una :
a Mentur , sed etiam quod motus gessi μque essent impudici: atque adeo prostibula ipsa ιn seenam sape venirent, oe subscena prostarent . Uude re obscoenum ait Varro, quod nonnisi in sceua palam dicitur e Sic Buteng. abid. vid. Salvian lib. VI. Tertuli. in itareisn. lib. I. ceterolisque supra cit. cc Quare lixe addit Lactantius Epia rom. cap. IV. Quid scena ' in qua e moedia de stupras . oe amγιbus, I rapa dia de inesti , ω parrisidiit fa,uIatur' Et lib. IV. cap. XX. In scenis comicae fabula de stuprie υirginum Io nuutur, c amoribus meretriciam : oe quo magis Iuneeιο venter , qui ista flagitia finxerunt, ea
magis sententiarum elegantia persitiative.
sam naturam asticiunt . Et ibid. Quiae eo illor indωcit eiusAt , ω exoletos 'Neque silum indueit, sid etiam infinιris, s iuUsabilibus maueri r honoras , s M in benefactoret eommunes ti bis , in eospeeuniar impendis, re publieis suinptibus ipsos sIis .co In hae re Ietendus est Procop. in Anecdotis r Hine Seneea Florales ludos nudandarum meretricum voeat: Id aute in fiebat dato tubae sano , ait Lactant. lib.