Decisiones Sac. Rotae Romanae in re commerciali post legem diei 1 junii 1821 ad anno 1842 chronologico ordine dispositae, additis argumentis, summariis, et indice locupletissimo

발행: 1842년

분량: 530페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

enim pacto Vincentius, eui ius quodammodo erat negocium eognoscendi, lutus de suo credito reddebatur. Post hae e non erat ambigendum , quin nullo modo constaret de controversa societate , quae Cast

teroquin exclusa manebat ex judiet ali ipsius Vincentii saeto , qui dum primum in ius rapuit Andream , de societate nequidem meminit, sed dumtaxat solutionem se. 67O. 5o postulavit. Rebus autem ita se habentibus, Perperam Vincentii patroni ad societatem adstruendam praesidium a lestibus atque ab epistolis Andreae quaerebant. contendo bantque instrumenta , pecunias , caeteras que res , licet alio titulo datas ab initio, in sociali postmodum caput conversast omanes suisse , dum nimirum societas eonsti . tuta firmataque extitit. Ponderabant namque Patres , ex testibus atque ex caeleris documentis, quae alIerebantur, id unum certissimum erui posse. Vineecilium inter atque Andream tractatum et propollitum coeundae societatis intercessisse ἔ at nunquam inter eos societatem suisse persectam ex ipsis allatis documentis quam evidenter demonstrari. neque vera si societas haec inita reapse suisset. id equidem sactum esse oporteret ante diem undecimam

anni 1833 . qtia die judicium est coeptum.

Porro per totum annum i 83r societatem uullam obtinuisse , binae prae caeteris Pro

hant Vincentii epistolae Spoleti, ubi tune morabatur , datae , in quarum altera, quae diem exhibet αέ augusti, ita ad amicum eribebat te Le mis cir stanae mi obbligano a Prendere una carriem Per P an .no nu o. AI mio ritorno io tendo a fare a gi eIliere, bigisterere e s Itiato. re in socreta con Andrea Seretti che

minare Iia sua condotta , e diarmen e quaι Me rarauaglio m. in altera vero epistola, quae est diei 3r octobris eiusdem anni , ita Andreae reseribens Vincentius aiebat α - mio ruorno. che raro in breMe, Combineremo qualche cosa, ed altora Per ι' anno a 33a saris stabilito quella che si

interesse α. Hae e itaque dam seribebat Vincentius , non modo nulla ad bue ade. rat societas. sed non nisi postquam ipse Romam reversus foret, ea erat in proximum annum cone ilianda. Atqui nec pee totum annum I 83a conciliata extitit so-

Huius sane rei indubiam exhibet fidem aecepti latio , quam sub die a 3 aprilia ejusdem anni Andreas emisit. Si enim iste po

euniae acceptae, simulque instrumento

νnm iacit accepti lationem , ad id seille et m ρer Ia Morare e lare i miai interessinella professione di bigiottiere m , latendum profecto est , εaltem ad eam usque diem I quod tamen est tempus societati a Vincentio propositum nondum asser tam societatem exiitisse. Verbum namquaiora misi α Omnino adversatur societati iam persectae. Nec vero deest monumentum aliud. quod foetetatis existentiam in po- terum etiam excludat. Praesto eat namque notula operas exhibens ab Andrea praestitas in qua vincentius pro earum

pretio se illius debitorem profitetur. Ex qua sane declaratione , quae est diei a j nuarii ad 33 . nondum societatem a deSaaeolligitur. Quod si itaque ad diem ferme instituti iudieii adeo ineluetabilibus monumentia foete latis, de qua agitur, ex atentia profligatur, iam nullum dubium

uperesse valet, quin de locietate ipsa non constet, cujus insuper et Iegea et eou. ditiones, desciente scriptura , omnino ignorantur. Spernendae autem sunt epistola a a Seret tio eon seriptae; hae siquidem omnes tempus futurum respiciunt, et futuram de . signant societatem , quae nunquam inchoata fuit. Posthabendi pariter testes a Vincentio inducti: hi enim omnes, praeterquamquod testibus aliis eonflictantur. et nihil reserunt de auditu Serellii , vel de aliquo ejusdem facto ad aocietatem per.

II tinente , ea insuper quae narrant, vel da auditu aunt ejusdem vincentii, vel propriam tantum Credulitatem atque opinio II nem exhibent. Nemo tamen ignorat .

nihil probare testea, qui de credulitato reserunt, vel de auditu inducentis.

262쪽

Εx his vero omnibus eum apertissime exclusa maneret aciei etatis existentia, sponte sua consequebatur , P tu latam quoque rationum redditionem super capila et Iu-eria toeialibus esse reiiciendam. Haec siquidem actio , deficiente ineletate , non

nisi quam injuria a Vineentio suerat in-

atituta.

Et ita in strenuo partium certamine da-cisum e t.

tinae 3 martia 183 4

ARGUMENTum Quilibet, etiamsi per se contrahendi facultate Eareat , Potest esse institor, cum quidquid e Tat , Praeponentis iuMu gerere videaturi contractibus autem institorum initis ejus rei

gratia cui praepositi ipsi fuerint , Praeponentes obligantur semper ex rite Convenium tur , quin reserat in iisdem contractibus imstitorium nomen expressum non fuisse, vel versionem rei contractae in utilitatem Patriamonii praePonentium ad unguem non Pr hari. μαα- . Institor appellarur ex eo quod negotio gerendo insisti. 2. Adeoque is est qui tabernae locoseo ad emendum MendendumMe Pramonitur.3. S uti commoda sentinuus Ex actu instiatorum , ita ex aeorum contraremus obligamur, ct conMctnimur. 4. Institoria actione pravonens in solidum ori nitur , et contra eum agitur ac si Φυ Per se, non per institorem ,

contraxisset.

5. IVia refert, habeat nec ne institor contrahendi factiliatem quia quidquid gerie, jussu Priamouentis gerere Mia

actio institoria competit. I. Atque etiam si decoctor praerositus fuerit. 8. Ex contractibus per administratorem in ris Patrimonium administratum obti-

Procuratorem mavos aerit in/titorem. o. Qitando Hi is assiduus in ta rna e-- trahit et Palam, institorque habetur ab omnibus, nisi uteris ianta trabesenam proscribatur ne quis cum m -- trahat , is qui Praeposuit, Pravos tione ipsa ejus contractibus tenetur. l. Lex non distinguit utrum suo Mel pra ponentis nomina institor eontrahere debeat.12- ne ex ejus contractibus Praeponens obligatur et rite conoenitur. iis dum-eaacit exceptis, quae institor haud

iniit ejus rei gratis cui PraePOxιtus fuit. 3. Qui emendo praepositus est non solum saetitiatem haDee emendi Praesenti Pecunia, sed etiam habita fida depretio. 4. HODatio Mersionis rei Mel meuniae inutilitatem domini obtinet quidem in

actione negociorum gestorum et Min rem vers

15. At exulat omnino in aetions institoria, Pro qua sumit contrarium fuisso cum institora dis iis rebus , quae ad n gociationem, cui mae moersitus suu ertineant.16. Merces saritae praesumuntur Mersae in rem Patrimonii, ex quo in ejus labem nam translatae scierint. 17. Si autem quid ex iis detraxerit institoriae ee ere debet damno praePonoratia, non illorum qui bona Mo ctim ι

stilom contraxerunt.

8. Sibi enim imputare debet qui homanem infidelem selegit institorem.

os quam loro cesserant bini eo rum in Urbe negociatores Nicolaus San-iangeli atque Philippus Pactyeci, conco dia eum ereditoribus inita, Nicolaus con venit . ut honis omnibus sibi cessis, quot quot essent in utriusque de e toris patrimonio , certas ipse intra biennium peeuniae quotas numerare deberet . quas creditores , nominibus aula majori ex parte remissis , satis sibi esse voluerunt. Quo autem res iis beneverteret administrationis vinculo cessionem placuit mancipari, quoad usque fidem suam NIeolava libera-

263쪽

visset, atque administrationis munus Viniscentio Pericoli unanimi sustragio concreditum est. Quae omnia uti piae uerant cre inditoribus , ita principis auctoritate probata

sunt. De exercenda itaque coriaria taberna

sollieitus in primis administrator Nicolaum ipsum negocio praeposuit, fidei ubentibus pro eo creditoribus decem, quibus ille potestatem se eit inquirendi, quum vellent ,

in gestionem suam , pacto convent , Ut quoties taberna mercibus instructa minoris e limaretur , quam nummia qua term illenis s quanti fuerat fideiussio ius esset creditoribus de taberna ipsa pro lubitu disponendi. Post haec vendendis . comparandisque mercibus Nicolaus incubuit, ei. que fidem inter eoeteros habuere de pretio Abrahamua Miele ad nummos 3έI ob. Ia . et Batio Vollerra Ascarelli ad nummos 34t ob. 46. Mox tabernae rebus in pus sum eum tibus , urgentibusque fideiussoribus pro traditione meretum ad nummos quatuormille insoluti coriorum venditorea

uorum quoque nominum fiolutionem , Praelationemque super tabernae mercibus contra fideiussores ipsos nec non Nico .laum , atque administratorem Vincentium Postularunt. Verum reservatis contra Nicolaum dumtaxat actionibus, reservatisque

iuribus ad mercium extantium vindicationem , eorum actio a commercii iudieibus reiecta fuit. Ast re ad S. Auditorium per interpositam ab iis appellationem delata , et me caussam in hodiernis 'eomitii a re

serente , iudicium ad juria et aequitatis

normam revocatum eat . dato rescripto.

- Quoad Abraham mela esse lacum m Ititioni sc. έall. Ia , et quoad Rationem ymiterra Ascar ut esse Iociam solutioni c. 247. as ex bonis mirimonii Sanian. Ii, ac ex mercibus tabernas , et Ex tendatur decisio m. Coriariae ossicinae institorem suisse Nicolaum exploratissimum Patres habuerunt: 1 institor enim appellatus ex eo quod negocio gerendo instet, is est, qui tabernaea loeove ad emendum vendendumque prae

ponitur ad texe. in Ieg. 3. 5. et i 8 Vce instit. ace. Atqui ex contractu, qui Ni-

eolaum inter , atque adminiatratorem , si . deiussoresque intercessit, compertum erat. destinatum fuisse Nicolaum m a condumes dirigere a nominato nemala α, algu. creditoribus potestatem a Vincentio administratori suisse , ut libere Nicolaum traderet tabernam ad quatuormille nummoa instructam , praestita per hune obligatione de mercibus ad eam summam Esse P

vandis. Quum igitur Vincentius instructam tabernam Nicolao tradiderit . illam libera tradidisse censendus eat, nullo alio

onere mancipatam praeterquam antea eum fideiussoribus convenerat. Quamobrem c .riariae rei exercitio libere die olao commisso , atque onere imposito , ut certammercium quantitatem servaret, confieque-hatur inde, ut non solum e S endere , sed emere etiam necessario deberet, proindequa de institoria Nicolai qualitate nulla

upererat ambiguitas. Quibus animadversia ex facto, illud succurrebat, ex iure, ut mercium venditores non solum contra Nicolaum, sed eon tra patrimonii administratorem . sdejus - Ore que suorum nominum solutionem ju. re merito postularent , etenim aequum Praetori visum est, sicut commoda sentimus ex actu institorum . ita etiam obligarinos ex contractibus ipsorum et conveniria quemadmodum aeribit Umiantis da Ieg. ry de instit. ace. , sellio et bonae fidei non

esse consentaneum , ut is, ad quem omnis negoeiationis quaestus ex aliena gestionavenit, minime ex gestoris laeto obligaretur , atque eos impune fraudaret, qui cum institore contrahentes fidem ejus , qui praeposuit, sequuti sunt. Cui avertendas iniquitati non solum institoria actione insolidum convenire eum, qui praeposuit; έ sed contra eum certi condictione in solidum agi posse sancitum est, perinde ae si ipse Per Se, non per institorem, cou traxisset

ad text. in Ieg. 7 S sn. ds instit. ace. Cujac. in lib. 3o. Pauli ad Edict., et Ieg. α9 y de reb. cred. Haerere igitur in the. mato nequibat judicium , quin ad solvendum pretium emptarum a Nicolao mercium

264쪽

creditores . qui illum tabernae Praeposue

. runt, condemnRrentur.

Hisce eonstitutis nihil osse e re mercium venditoribus censuere Patres cum Nicolao decoctore contraxisse. Praeterquam

quod enim post conventioncm cum credi istoribus praecipue initam liaud ille conia trahendi saeuitate destitueretur; sarta tecta manebant venditorum iura ex eo, quod oum creditoribus contraxisse eensendi so. rent : nihil enim refert, polleat nec ne in .slitor.contrahendi facultate . quum quid-5 quid ipse gessit, jussu eorum, qui eum

Praeposuerunt, gessisse videatur. Hinc sivelle rvus , sive ancilla , seu filiussa milias, vel

6 pupillu, praepositi sint, institoriam actionem competere juris esse apertissimi in

Ieg. 7 et 8 de instit. act. . et Ieg. 8 V ad S. C. Macedon. Quare iuris dispositio ex

utilitate publica recepta est ἰ etenim in mercium exercitio , quod reipublicae in te iarest potissimum esse . Dequentissi inus sit oportet institorum usus , it aut officium it .lud volenti cuique permittendum sit. Quam . obrem hie et noverint venditores Nicolai de .coctionem , eorum actio excipienda erat ;siquidem ex conventione ab eo eum ad mi.

nistratore et fideiussoribus inita callebant apprime. Nicolaum institorem esso , iisque contrahere , qui illum coriariae tabernae liberum moderatorem constituerant. Quin ergo rei totius eognitio mercium venditoribus refragare tua . probabat imo fide opti. ma illos institori merces credidisse . pro ptereaque non serebat aequitas , ut immerita mulctandi essent jactura . non secus ac obaerato homini fidem oscitanter habuissent.

Perperam vero objiciebatur, nullum ius esse Abrahamo Miete , et Bationi Volter ra Asca relli eontra Nicolai patrimonium ,

quia integrum creditoribus manciparetur . quoadusque de pecuniae quotis in concordiae syngrapba praefinitis satisfactionem obtinuerint: hi namque ius sunm remiserunt vix ac patrimonium idem erga alios obligarunt. Sane ex contractibus per admi. nistratorem initis patrimonium administra-δ iioni subjectum obligari in controversiam vocari nequibat. Ex quo consequebatur. ut obli rationes . quas Nicolaus ab administra. tore praepositus Fuscepit , patrimonium ipsum assicerent: nihil enim interest sive aliquis per se , ei ve Per Proeuratorem Praeposuerit institorem ad text..e ressum

toribus displicere administratoris laetum

potuisset; illum quippe unanimi suffragiose legerant, eique saeuitates nullis limitibus circumscriptas, supremo Principe probauis. tribuerant. Quum igitur ex institorio sacto patrimonium Nicolai ereditores ipsi obligasse viderentur, las iis non erat jura gua super patrimonii rebus objicere . ne 1ecus actio , ut aiunt , et passio in idem subjectum incideret. Verum quum institoria qualitas caussam

omnem conficeret, opponebatur, Nicolaum non ut institorem, sed tanquam incentii administratoris adiutorem habendum esse.

Id quod penitus eliminabat Vincentii Pro. sessio ; quippe qui in suo suscipiendo munere segregari quodammodo voluit coria iariam tabernam , cui ae nulli modo vacam Posse declaravit. Praeterea idcirco ad rem coriariam agendam selectus est Nicolaus,

quia creditoribus videbatur m M Personapiis atta a condurre e dirigere ii nomi ,

nato ne ala α , quae verba non equidem adjutorem , sed rectorem moderatoremque significant. IIeapse si opem serre tantummodo administratori debuisset, non erat.

cur de taberna libere Nicolao tradenda

a Veretur , neque ratio suberat, cur administrator sidejussores pro Nicolao postularet. Denique eum ipsi fideiussores obligari voluerint Nicolaum pro certa quantitate mercium ad tabernae suppellectilem asservanda, dilucide ii probasse videbantur, non qua adjuctorem , sed qua liberum institorem suisse illum tabernae exercitio praepositum. Atque id melius argue batur ex iure, quod sibi reservarunt sida iussores . inquirendi quum vellent in t

bernae statum , et regulares ineundi rationes , ut de quantitate mercium cognoscerent. Enim vero nisi liberam Nicolaci

265쪽

dedissent vendendi emendive potestatem . atque si hie ex administratoris iussu in rebus singulis pendere debuisset , ociosum prorsus suisset illo modo pacisci. Coeterum assiduus in laberna contrahebat Nicolaus , atque institor habebatur ab omni-io bua ς qua propter palam , id est literis an . te tabernam in qua negociatio exere batur , proscriptionem fieri oportuisset, nequis eum illo eontraheret ; Proseriptione enim praetermissa , eum , quι Praeposuit, praepositione ipsa teneri docet text. in

ιυ. ii S a et 3 si de instit. act. Nihili autem faciendum videbatur quod

Nicolaus suo nomine contraxerit, perinde ac sibi uni mercium emptionem voluerit

Hipulari. Scilicet negocium gerens pro patrimonio suo nihil erat rei indoli magiae onsentaneum , quam ut suo nomine obligationes susciperat. Atque id eo minus ad . mirationem sacere poterat, quum publice taberna ipsa Nicolai nomina inseriberetur. Deinde non distinguente lege , utrum Fuo an eius , qui Praeposuit, nomine institorix debeat contrahere , nihil id intere edere putatum est; generatim enim in iure seri .ptum est praeponentes ex contractibus institorum obligari et conveniri, iis dumtaxat exceptis , quod institor laaud gesse.

rit ejus rei gratia , cui praepositus suerit, veIuti tradit text. in leg. 5 S ii de instit. act. Atqui contractus , quos Nico

suerat praepositus, iniuria denegabatur. Emisse nimirum coria , eaque ad taber-Nam , quam exercebat , fuisse translata , Ungraphae ipsae, quas debitoribus dederat , demonstrabant. Neque succensendum his est , fidem de pretio institori habuis. se e etenim qui emendo Praepositus est , non solum saeuitalem habet emendi praei 3 senti pecunia sed mutuam etiam rem , imo pecunias ipsas mutuas recipiendi, quae

comparandis mercibus necessariae Eint ,

veluti caulum est in Q ως. 5 S 13 et i ,

V de insue. ace. Cujus sanctionis ea ratio fuit, ut quum plurima negociatorum versaretur utilitas in mercibus data fide depretio comparandis , idcirco qui emere in .

stitori permiserit, mutuam etiam accipere rem permisisse eensendus esset.

Ηue re perdueia objiciebatur incassum, probandam ad unguem esse versionem emptarum mercium in patrimonii utilitatem ri4 quemadmodum anim ea probatione OPus eat in aetione megociorum geειον iam, et de in rem Merso , exulat e contrario in institoria actione, ad quam exercendam i 5 satis hoc unum est cum in s livore eontraxisse de iis rebus , quae ad negociationem, cui praepositus suit, pertineant. Ρraeterea in patrimonii rem versas fuisse mere es , de quibus quaestio est, facile praesumendum videbatur ex earum translatio.

6 ne in tabernam coriariam, quae ad Nicolai patrimonium pertinebat. Ita vero actrem siluisso constabat luculentius ex eo quod earum mercium nonnullae adhuc in taberna ipsa reperiuntur. Ex quo factum est, ut Abrahamo Μiele et Bationi Vol terra Asea relli non solum ex bonis patri. monii, sed tabernae quoque mercibus, quae ipsis praecipue mancipantur , satis pro eorum nominibus iaciendum esse ju. diearetur. Caeterum si Nicolaus eorum , qui ipsum praeposuerunt, decipiendorum causa aliquid detraxerit, atque verterit in rem suam, id aequum non esset damno 37 cedere illorum, qui eum eo bona fida contraxerunt, ed praeponentibus solumis modo nocere debet juxta monitum Ulpia

nim sibi debent imputare Nicolai eredii 3tores idoneum minus Institorem se legisse. atque hominem licet insidelem expertos . illius nihilominus fidem fuisse Sequutos. Aique ila in aeri partium certamine , me quoque sustragante , iudicatum est.

ARGUΜΕNTUM Quae concurrere debeant ad hoc ut contractus vere Praeseserat rei litigiosae redemptionem vetitam a legibus Censenme eod. de litia

266쪽

12. Non autem aliis qui bona Me emolumentum erelae Partis sibi quaesiserint

3. Prae4ertim si inita suerit suer eo mutis mentia societ s , quae lucri aequaae damni communicationem in eat. 4. Soeietas, quas modo lucrosa ridetur, ob commermi Dicissitudinea Perniciosa in Posterum es- Potest. S. Senatus consultiam Volusianum in Ieg. 6ss ad legem Iuliam de vi privata declam

giosis , et οὐ disersas, et ab Anastasio eod. Mandati. Leges paetum quotas litis

prohibentes respiciam advocatos, causidicos et Proeuratores , non autem ullos qui co traeiu hona fide inito emolumentum certae partis ex eventu victoriae sibi quaesivissent: eoque minus si in per eodem litia eventu contraeta fuerit societas, quae suapte natura Iucri aeque ae damni communicationem induceret.

1. Quae juxta Mereta Signaturas yerficium

tur nec in mari , nee ulti modo in diaserimen ad ei Possunt.

2. Qui aliquod distraxit jus sociale, acti ne pro socio tenetur ad id quod sorii intersuis jus illia distraetum fuisse.

3. Ex leg. Censemus cod. de lita, et Per dive aas, et ab Anastasio eod. Mandati, ii habentur litium rede tores qui alienis fortianis inhiantes mse motam litem

aetionum aliis commientiam cessionem,

data aliqua summa , per absconingammaehinationem sibi quaerere Pro erant. Hinc ut quis quasi litis redemptor habeatur iac damnetur, duo concurrere debent, quod ne e litis cessionem in semet*sum transferri curasset et quod- quo ire fecisset mala yroposito disersis Mexationibus litigatorem asciendi. 5. Quas Mo oridentissime probanda sunt tin dubio enim legis amictationi non fit locus

s. Nam lex Poenalis extra 3uum casum suosqua cancellos non est traducenda. . Leges litis redemptionem Prohibentes O rchon Me cessiones , et contractus qui parum a cessione distent, qui nem-m direetam se m ferant in alium quemdam aetionis litιgiosact translationem atquct abdicationem , non autem eontraetus disperentis Prorsus naturae. 8. Et multo minus societates , que nil in alios trasserunt, et jurium communicationem Humtaxat in ortant. s. Propositum disexandi eum statidem sa-Piat, et Pra m animum ostendor, num quam admittendum nixi eindentissima

demonstretur.

10. Ex quibias promsitum disexandi exeluis datur ad hoe ut leges litis rede ii

nem prohibentes obtinere n queunt.14. Paetum quotat litis Detitum est a Ocatis , causidicis et procuratoribus.

DEcisio LXXV. Salia et tabaei redempturam Inhiantea Aloysius Polidori et Camillus Pigrardi, qui ignotis participibus simul erat e-

unctus, anno I 829 societatem iniverunt. qua inter caetera conventum fuit , quod utri interpositis studiis successisset eam assequi redempturam, is cum alteris ne metum tommunicaret, cujus quinta paraad Polidorium . partes caeterae ad Pia taedium aliosque pertinerent; ita tamen ut Polidorius si nee vellet . nec Pos et , haud teneretur quintam capitis partem pecuniarum, quae explicando negocio neces. ariae essent, soluta tantum societati usura sexunci. Aloysii eonatus in irritum ces. aisse videntur. Meliorem vero fortunam expertus est Camillus. qui renovatis studii a sub diverso Pontifieo una cum sociis a rerumpublicarum moderatoribus redem ptionem obtinere valuit. Sed peracto negocio , Camillus foete latem eum Alusio initam iamdiu evanuisse contendens. eum quacumque communicatione privare sata.

sii. Bes igitur in iudicium adducta est coram tribunali de re mereatoria iusdicenti. quod Alorsio illico insensam protulit sententiam. Provocavit ad Ordinem nostrum: sed lapsis facultatibus , pecuniaque omnino carena Aloy ius nec iura sua unus tue.ri posse noscebat, nec pro fiua quota n va onera ferre , quae redemptoribus fiseus

imposuit. Quapropter levi rum Ioannem Thomam Silvestrelli negocii participem constituere duxit . qui eum pecunioaus admodum in Urbe habetetur, vel opibus

267쪽

vel nomine utilis in tanta angustia sibi certo esse potuisset. Composita simul re, syngrapha inter eos sexto idus Octobris anni i83t eonscripta suit, qua Aloysiua par seipem eonstituebat levirum is delI interessenaa che in Drga dele voea dei αέagosto I 329 ha e Potra aνere netl' U-ρalto ossia amministragione cointeressa.

ta e nella regalia de' sali e tabacclia mConvenit porro inter eos, quod coeptam eausam hi persequerentur. Aloysii nomina . sumptibus vero Ioannis Tomae: adeo

tamen ut si fortunam experirentur aeeundam , id quod Aloysio contingeret, vel uti.

litatis vel onerum causa pro aequali in ter participes communicandum , sin autem caussa caderent , litis expensae ab utroque pro aequali etiam essent substinendae. Insuper casum sibi promittent ea futurae victoriae . quo Aloysiua pecuniae eaput redemptoribus sorte expromere do huisset , cautum eat ut peeuniae Ioannis Thomae nomine , communi tamen periculo, mutuae invenirentur. Solvebat quoque Ioannes Thomas seu ta mille, ut Aloysius aes alienum dimitteret, ea tamen le. ge , ut in jura creditorum sumetus lilia exi in peeuniae restitutionem obtineret .Pro. mittebat tandem Aloysius omuia socii con. ensu adprobationeque peragere, nilque eum aliis vel Pir tardio hac de re com Ponere , 1eeus se damnorum obstringebat emendationi.

Quibus eompositis, iudicium Prosequuta

societas coram ordine nostro , ut quintam redemptionis partem a s equeretur , aententiam volia consonam oblinvit ab B. P. D. meo Da Cursiis. Provocavit Pir- tardius ad n mum P. D. meum Decanum. ae dum res iterum in discrimen ad dueebatur , Aloysius diem supremum obiit, re

lielia filiis Philippo et Paulo. Partieipe de

iuncto . Ioannes Thomas iuribus suis prospiciens , indicto prius redemptoribu a con tractu eum Aloysio inito. caussam indestiorum . heredumque nomine ac Consen su prosequitur. Verum licet Aloysii iura aequa in genere tunc Perspecta visa e sent , rebus lamen , sedulo in speeie perpensis, iudicium ita temperare Patres daturno censuerunt, ut ille quintum tantum haberet medietatis ad Pigrandium Pertinentis ; quintum scilicet ex quatuor Mocibus , quibus constare Didebatur φsa medietas memoratae administrationis minouo Moci α constitutae. Excitatus sorte perieulo Pixxardius iudicium declinare curabat ; ac licet optime societatem inter desunctum Alusium ae Ioannem Thomam initam novisset. cum Alusii heredibus dare componenda egit. Et paucis revera aegocium ita conciliare valuit . ut fratres Polidori liti nuncium mitterent e Pirgax dius vero patris aes alienum dimitterat iaseul. 25o89 et ob. 53, Ioanni Thomae seu ta mille restitueret: molestias denique omnea in se susciperet , quas ex soctiale contractu hic esset illa urus. At rumore rei permotus Ioannes Thomas iura sua experiri velle palam proserebat ; quo saetum est, ut dum Pi Ezardius ex juribuseessis ab Aloyali heredibus rei eonventi Personam ultro gerens ad alteram ex Cougregationibus Α. C. Ioannem Thomam traducebat , ut quod sibi arrogaret. deduceret ; hic coram mercatorum tribunali tum

Aloysii Polidori heredes , tum Camillum

vocabat, ut damna praestarent , quae ob emissam liti renunciationem , ac pessimo socialis contractus violatam fidem ei obva. nerint. Quaestio pera ela est super iudiciorum ordine coram Signaturae iudico , qui vero utrumque libellum a mercatornm tribunali eonjunctim eognoscendum man. davit. Qua de ra sententia prodiit , qua aut pote litis redemptionem continentem contractum irritum declarabat , damno rumque actionem a Silvestrellio propositam penitus reiiciebat. Appellatione interposita, Silvestrellius eoram ordine nostro in stetit, ut aententia vel ex nulli talis vitio deleretur . vel saltem abrogaratur. Nee perperam omnino. Praeposituenim quaestionibns hac mane Patres mihi responderunt α Nihil de circumscriρtio. ne i esse lacum emendatimi damnorum, ea extendaliar decisis m.

268쪽

bifariam di partita . et actorum circumacriptionem respiciebat, et sententiae injustitiam . quae damnorum actionem a Silve sitellio propositam rejeeerat. Et quod pri mum attinet, Perperam nullitatis vitio inlaeta dioebatur sententia a mercatorum tribunali edita, eo quod quaestionem super contractus nullitate per exceptionem propositam mere civilem. , atque a mercatoria facultate semotam definivit eontra communem mereatorii iuris doctrinam a Syreio aliisque doctoribus allatam. Praeter missa uamque prorsus indagine, utrum iu clietum legitime pronunciaturus super damnorum actione, auctoritate destitulus es set censendus , dum res erat de necessaria exceptionis a reo propositae cognitione rrem penitus dirimere videbatur, quod con . troversiae civilia eognitio non pro lubitu sed a Signaturae magistratu. ad mercatorium tribunal luerat ablegata. Feminem enim latet, Signaturae deereta, quae, utpote a Ponti see lata censentur , adeo egse attendenda . ut quae juxta ea perficiuntur, nee infirmari, nec ullo modo in. discrimen possent adduci Risi*h. Prax. Iudic. Part. I cast. t 3 num. 3 et Sio et seq.. Rota in recent. decis. a Pare. 6 num. 7 , et cor. . Se Phin. dec. saa n. 4. Verum uli Ioan - .nis Thomae obtentum respuerunt Patres in eo, quod sententiae nullitatem respiciebat, ita se abstinere minime potuerunt, quominus sententiae ipsius injustitiam , iniquitatemque decernerent. Semel ae enim Con. stabat , Aloysium, qui ad societatem Ioannem Thoinam arcessuerat. sub damnorum emendationis poena sese obligassa ad negocium integrum cum lico communiean

dum , nihilque gerendum quod socio alteri praejudicium asserret, plane consequebalur , quod distracto ab Aloysii heredibus sociali jure , illos vel eum , qui in eorumloeum fuit sussectus tum, actione pro 1 i , teneri ad id quod Ioannia Thomae in lates. a set; at jus istud distractum nunquam suis

set Ieg. 45 et So f Pro socio. met ad

Quae sane cum perspieua essent, nec

eum latebant, qui fratrum Polidori nomine iudicio sisterat: siquidem eo nitebatur potissimum , ut potius contra erum, cuius causa Ioannes Thomas agebat . initum praedicaret , utpote qui vel rei litigi a. redemptionem praese ferret vetitam a legi .

bus censemus 4 cod. de litigiosis, et Per, disersM . et ab Anastasio cod. Mandati , vel pactum contineret quotae litis jure communi ae statutario omnino improbatum. Verum Latia erat legum allatarum dispositione a Crim coutractus natura ae indole sedulo comparare , ut utriusque propositi sa. tuitas in oeulos usque insiliret. Et revera in primia animadversum est, redemptores litium eos haberi ex ipsa legum littera aemente, qui alienis rebus fortunisque inhian. 3 ina vel insidiantes , ut ait Glossa, Polt mo tam litem cessiones , aliis eompetentium actionum in semetipsos , data aliqua Summa , vel publice vel oeculio per absconditam machinationem transferri properant :hoeque modo diversas litigatorum Perao nas vexationibus asseiunt, uti post memo ratas Ieges firmant doctores , ae praesertim

C ac. comm. in lib. 4 cod. ad eie. 3S, Fab. GL asi lib. 4 cod. Salgad. labirine. Credit. P. r. 6. II. S a 3 . olea dct cess. tit. 6quaeli. Io num. 53. Ut igitur quasi litis

redemptae contrahens Joannes Thomas ad poenam luendam damnaretur jure indi- clam, duo simul concurrere nece se erant: alterum scilicet quod Ioannes Thomas quodammodo e easionem litis in semetipsum 4 transferri curasse r alterum rursus quod id malo Proposito expresse egisset, ut Camilli inhians substantiam, eum vexationibus undique assiceret , quae vero adeo quidem

perspieue erant dem stranda, ut si casus ad amussim non congrueret, si dubia Gaetilla requisitorum conspiratio. locus fieri 5 nunquam posset legis applicationi ι quae .

edim poenalis sit, extra suum casum 1 losque cancellos traducenda profecto non erat

6 ex communi principio , de quo textus in ιeς. i57 S uia. de reς. jur. et mei au

269쪽

Pandect. Iib. 1 tit. 3 num. 44 , BuMaeci ad cons. Ramonii ii 4 num. 7. In quo iure

eoostituendo Camilli strenuissimus ipsa de. ensor convenire videbatur. qui ideo lotus erat, ut Ioannis Thomae artes aviditatem

que, si fieri posset, Patribus insinuaret, ae

suaderet omnino.

Verum longe plurimum aberat in primis, . quod Ioannes Thomas litis cessionem vel venditionem contractu de quo agitur . sibi

quaerere curavisset. Erat enim alucera inter eumdem ae Aloyalum Polidori inita societas super partiario redem plurae salia et

tabaei iure ad Aloysium pertinente , qua ianit dirae te transserebat: nihilo se apoli bat e commoda vel incommoda , sumptus , aliaque omnia tantum communicana cum Iemiro suo amicissimo . quae e suo jure oriri sorte potuissent. Nulla igitur aderat Iitia cessio, sed socialis tantum negoesi communicatio , quae cum honis moribus haud. adversaretur , nee in lagum dispositione comprehensa numquam videri po- eratia Nee reserebat, jurium hujusmodi communicationem litem necessario ad exi. - tu in perdueendam continere. Quod enim Per quamdam negocii consequentiam veniebat , ut obstaculum removeretur per

Camillum oppositum , nego ei, ejusdem principalis indolem ac naturam immutare

nequibat: neque aequum unquam vide-hatur, ut contractus natura tua licitus propter ac cassoriam de lite communi sumptu peragenda conventionem in censuram legum in eideret . quae litis redemptorem omni contractus heneficio privabat. Eque vero perperam resumebatur . leges litia redemptionem prohibentes quandoque non ad cessionea tantum , sed ad alios sese generatim retulisse contractus , quasi ex inda consequeretur, societatem quoque litis pro ductionem eontinentem ex iisdem legum . dispositionibus penitus infirmari. Patabat anim aub generali Iegum axpressione eon tractus dumtaxat intelligendos esae , qui 7 Parum a cessione disserentea veluti venditio , permutatio ut ait Glassa suapte natura rei , atque actionis litigiosae , quae possidetur, directam translationem atque 27 abdieationem in alium quemdam secumferunt, minime vero unquam contractus dis. serentis prorsus naturae. ac societates Prae

sertim quae eum nil in alios transferant. sed jurium tantum communicationem im. 8 portent, eum cessione ae venditione iuris litigiosi caeteriaque id genus conir etibus pugnare videntur , ut Post text. in Ieg. I et IV ρω so eis tradunt Cujac.

Porro qua O ex contractus natura colla- beseebat exe eptio , non minus rueret opor.

tebat ex eo quod veritati minima congrue .ret , Ioannem Thomam ad contrahendum accessisse, ut Camillum malia vexationibus afficeret. Et primo quidem cum hujus 9 modi vexandi propositum fraudem saperet,

Pra uinque animum ostenderet, Iiaud admittendum erat nisi perspicuis undique evinceretur argumentia ex notissimo ada fio . de quo disserit textus in Ieg. --

ri certum petatur. Verum enim vero nou olum quaecumque seaudis malique animi suspieio intercessisse exeludebatue , sed patebat potius hona penitua fide utrumque

contrahentem convenisse, ut, vindicatis εο

eialibus Alorati juribus licitum luerum velio possibile damnum una simul communicaretur. Et revera ex epistolia Ioanni Thoma a mimis , vel ex ipsis contractus verbis couslabat, Alo sium nullo prorsus leviri consilio vel maehinatione ad contrahendam societatem adauctum fuisse , sed ultro sponteque levirum ipsum vocasse , ut in tanta rerum pecuniarumque angustia uppetias ad tuenda iura gua quodammodo serret. Iam vero nil occulte patratum ἔnil per simulationem sub societatis specie obtectum fuisse apparebat: siquidem dum

quae omnia aderant paeta conventa ad veram lucrorum damnorumque communica

tionem inducendam. conspiraba ut . Syngr

270쪽

plia quoque , quae concinne e arata 1 cietatis contractum aperte demonstrabat ,

non per latebras abscondita suerat , sed publicis eommissa codicibus, ut quid actum fuisset quodammodo innotesceret. Caeterum vexandi animus nec in Aloysio, nee ex ipsa consequentis litis depacta pro- cutione erat deducendus : quandoquidem Aloysius jura tueri satagebat; quae ex contrae tu hona fide gesto exsurgebant . quae qua lieet iniquissime impugnarentur, semel iterumque tamen a S. Ordine nostro admissa probataque fuerant. Nullum igitur aderat vexandi propositum. Nullum vexationis indietum . quae minime adesse praesumitur . ubi justa producitur aetio ,

sed ubi tantum quis immodicis i ut GIossa

explicat cavillosisqus petitionibu ε adversarium per litium sorique ambage a undi que insectari portendit. Quod si vero contractus , de euius Ualiditate quaeritur, nee litia redemptionem

Praeseserena , nee animo divexandi eompositus suis viribus 'consisteret, minus recte oppugnaretur, quasi quotae litis pactum continens iure civili aeque ae ala tutario improbatum. Primo namque quaeri de pacto quotaa litia advocatis ac procuratoribus prohibito disposita sunt, ad ea.

sum traducenda non esse videbantur, quo quis nec procurator, nee advocatus, nec

causidie us mala haud more . ut ait I e. tor , sed bona penitus fide eertae emo. Ia lumenta partia sibi quodammodo quaesiis

set ex eventu victoriae Cuja . Comment.

in lib. 4 eod. ad tit. 35 , Vinn. adnotat.

Durar. ad cod. tit. mandati Del contra

pol. 3 , Cataloniae senatus in dec. ro8 quam refert Petrus Foneanella in sua decis. collectione . et Mia in Firmana Pecuniaria i 4 junii suρerioris anni co ram R. P. D. meo De Aselia . Praeterea Camilli proposito adversabatur omnino , ra quod haud facto consisteret . Ioannem Thomam quid eertum ex victoria sibi re. vera stipulatum fuisse . quod lege interdicitur. Firmis enim animis Patres tenebant , non simulatam . sed veram licitamque Ioannem Thomam eum Alorsio

eoivisse foetetatem, quae cum natura aualueri ae damni induceret communicatio nem . nec ullum oppido certum , lite quo que victa . Ioanni Thomae emolumentum porrigeret; sed damnum etiam aliquod sorte ei inferre valuisset. Quin retragaret. adeo Iuerosam salis et tabaci redempturam ab omnibus haberi, ut damni feren is

di periculum expectari non possit. Quolenim vel hominia industria vel ex com mercii cireumstantiis aliquo temporia spatio accide it, tradueendum non erat ad societatis totius consequentias ; nec sanu ullus profecto denegaret, societatem, qua umodo luerosa videtur , pernieiosam lain. ram fortasse in posterum, quoties vel mee. eium eharitate , vel ob commercii, tempe- alatum ac rerum publicarum vicissitudines, vel denique ex summi imperantia providentia redemptionis exercendae modus in . tra angustiores limitea eohiberetur; quod sana eo magis Patribua quadrabat, atquidem animadvertebant, quod agebatur doquota parte recuperanda redemptionis, administrationisve , propter quam pecunia

multa requirebatur ab unoquoque ex foetis repraesentanda ἔ quam vero Aloysius certo haud unquam solvere potuisset , nisi Ioannes Thomas eam non communi tantum . sed suo quoque perieulo ob perdi. tam Alusii fortunam vere indigentissimo

laenebrem quaerendam promisisset. Nee rem mutare videbatur. quod Aloysius exa oeiali apoeba eum Pix Eardio inita numerandae pecuniae onere exemptus suisset, soluta usura sexunci. Beneficio enim, quod illi usque ad certam summam suerat concessum , haud certo frui potuisse videbatur . si negocii summa majorem sorte. ut aecidit reapse , pecuniam praerogationem requisivisset.

Quibus ita constitutis, quisquis sensu suo percipiet , quantum inepte ad huiqa

modi eomparticipationia contractum avertendum dispositio ae commodaretur Senatus Consulti Volusiani in leg. 6 AE ad Iegem Iuliam de vi mi ta, quo in alienam litem eo itio improba vindieatur. Et enim perspectissimum erat Senatus Con-

SEARCH

MENU NAVIGATION