장음표시 사용
271쪽
sultum da vi privata agens eriminosos plu.rium eos improbare conatus concordi aenis su litia eausa in alienam et quidem inn contium perniciem conceptos , ut quod in . da ex litis vietoria in divexati rem suerit redactum , inter conspirantes communiearetur veluti si plures coierint, ut unus iudieio alium insectaretur: alteri testis par. tes gererent : aliaque eae teri simularent per machinationem , ex quibus innocentia condemnatio necessario consequeretur.
At quod facinoris criminisqua eausa lege Iulia constitutum suerat, haud certo nisi per lummam libidinem aptari poterat in themate . ubi nulla suerat eriminosa con .eepta coitior nulla innocenti illata vis r nil per machinationem praemeditatum in Camilli perniciem : verum simplex tantum
ae sine era contracta societas , non ut tu, nocui subverteretur substantia, sed ut. quod
non bona alterius fide denegabatur , jus quodammodo vindicari potuisset. Et ita ius datum ast in atrenuo Partium
certamine. n. .. n. NE .urima ROMANA SOCIETATI
ARGU MENTUM Habes ex summario.
l. Cum nullus adsie ex tribus defeetibus citationis, Drisdictionis et mandiati,
numquam locus est circumscriptioni. 2. Greumscriptio enim per se oaiosa non
non est adhibenda nisi in easu , quo id fieri leos jubent. 3. In sociati s dispungendis rationi a nonticet socia desciscere a nomiis eo lis busque societatis, quos ipse idem confecerat, et antea Proha rat - et num. 7.4. Velittim est enim a legibus contra sa-L ettim Proprium insurgere. 6. GgEs severissimct negant sine luculentia probatiori ibus dolum Praesumere Pra sertim in homino honesto.
6. Cupa ex quo non Ambatur, hoc ψιο auuisso praesumitur.
istoriam tabernam ut exercerent in Urbis platea . quam dicunt m Montanara me ocietatem per tres annos duraturam, a die nempe prima septembris Iliaέ, inierunt Petrua Cie castia atque Vincentius Ludovi-o i ad totum augustum I 837 , cujus reciprocas pactiones enarrat εyngrapha, quam ii subsignarunt die ur augusti r3a . Cioca glius atquidem promiserat, te se lare imis missurum in societatem tritici seumenii sexaginta rubra, cujus pretium constitu. tum fuit in se utia septem pro unoquoquo rubro: Ludovicus e contra sese immissurum promisit argentea aro , et haec omnia se vanda esse conventum fuit usque dum staret societas , pro illi ua exequutione. Conve
tum praeterea suit art. έ socialis syngra-pliae , quod rar utile o remissione di questu societa Moris diuidersi in due parat, einali, tina at signor Ciccaglia, ι' ultra at signor Ludooici α; atque in sequentiari. 5 Paetum , quod re iι signor Ciccaglia
tener doura Ia cassa , e Ia scriteura detriaddetio forno α, eumque penea remanstra deberet socialis negocii pecunia ; quod ab sociis repetendum nihil esset titulo operarum , quas impendere pro socialis negocii gestione oportuisset. Triticum inde . quod expromiserat, dedit Cicca glius , sed deterrimum; Ludovicius autem, pecuniam prout convenerat, immisit. Sociales codie es duos confieero Cie ea glius curavit, ita quorum altero adnotaretur quidquid invicem impensum suisse pro sociali negociatione ; in
alio quidquid ex illa quotidie redibat; quorum codicum ratio probata est ab ipsius Cieea glii ratiocinatore . cui onus ad heo impositum suerat exarandi unoquoque mense notula a , seu α Ioglietti m exitus atque introilus , suis deinde oeulis sub j ieiendas. Hisee super notulis atque consectis codicibus socii generalem redditionis rationissae bilancio α eserunt ad diem a S martii idas
272쪽
damno pro se . at o ob. I. At partitii extemporum vicissitudinibus , partim ex fide non liene a Cieca glio praestita , qui socialis negocialio ma exercendae onus in Ludo. violum reiecerat, nova inde in dies cuin damna orirentur, necesse fnit sociali e ne gociatione recedere die ax martii illa 6. Damna quae o negociatione emerserant,
eum Ludovicius propria substinuisset po cunia , ei refundere illa Cie ea glius debuis. et pro medietate ; eumque id agere ille
detrectaret, et simul toties hortatus a Lu.dovicio rem non negaret . curavit is ut aratio ei natore Antonio Holl. ad liquidum Perpensa re, ducerentur damna, ae deinde vada vit Cicoaglium coram commercii judicibus pro solutiorie argenteorum 79 Phulorumque 76 , quot videlie et ei deberi peritus noli suo in computo statuerat. ,erum commercii judices satius duxerunt pe. Titum alterum iudieialem deputare, qui referret super respectivo creuito ac debito sociorum ex administratione surni socialia . atque in id elegerunt ratiocinatorem Anteium Spinaggi. . . . Retulit is post induetas multas, divisitque peritiam suam duas in hypotheses, quarum in prima eruta e notulis Godi Cibusque socialibus renunciavit Ludovicium Cicea glie reditorem in argenteia 2oη atque ob. 7. In altera autem ex hypothsti ea , quam fieri ipse debuisse aut humaverat , furni adminis ratione . exarata hypothesi, illum debitorem constituit ingentia summae argenteorum Io 33 obuiorumque 7 o. Commercii tunc judie ea, hanc ultimam amplexi hypothesi in Ludoviolum extemplo secerunt . Cieeaglii creditore ejus debitorem. Provocavit, Ludovieius ab sententia ista , eui etiam pro cireumscriptiove instetit ἔ Cio.
ea glius e contra renunciationem posuit apud Labularium commercii sententiae , inquam renunciationem, utpote non gestam.
ad iuris praescriptum insurrexit et Ludo. vi eius. Siluit deinde causa per annos, qua tandem resumpta in comitiis diei tet martii superioris . quum nulli las renunciatio. vis suisset a N. S. Ordine admissa , dilatum iudicium super eircumscriptione aeu revocalione commercialia sententiae fuit. Bine ego reproposui in praesentibus eomitiis, in quibus iam an data quum suerit illius definktio ad diem praesentem , hodie mane a Pp.
Et recte quidem. Henim nullus ex tribus defeetibus, quibus imperari per leges
circumscriptio posset in commerciali aententia reperiebatur. Non citationis defectus I monitus namque semper et rite quidem Ludovieius fuit, qui aetor judicium
instituerat, in eoque ad exitum usque steterat. Non alter jurisdictionis, curn a commercii iudieibus definienda rea ne essario esset, tum ratione personae, quia tam Ludovi eius . quam Cieca glius mereaturam exercebant, tum rei ratione , quippe quae versabatur cirea tabernae pistoriae nego elationem. Non denique mandati, quod a derat utique , quin controversia ulla in id excitaretur. Ergo sententia , in qua nota aderat desectus ullus ex hisee tribus, deleri circumscriptione haud poterat . Odiosum enim est circumscriptione delere, quod iussum aententia suerat; quae circumseriptio adhibenda non est , nisi unis in casibus , quo id fieri leges iubeant Rota δε-
eis. a 23 num. i coram Olivatio; et in Romana multatis Deliberationis is mali
haud expostulabat circumscriptionem Ludovicius ea una de causa , quod peritiam Spinatius posuit apud acta elapsum post terminum a iudicibus praefinitum: non id enim praebebat ullum ex tribus defeetibus per legem probatis , ut imperaretur circumscriptio. Seriua Praeterea quam opor tuisset , querimonias de hoe Ludovi eius protulit, qui post editam peritiam stetit in iudicio , mercedem perito solvit, allumquod e non peracta infra terminum productio. ne aer vavit silentium. Quibus revera ad Praescriptum art. a o Piani codicia, atque art. a 3 codicis commercialia sanatum ab eo fuisse censere oportebat quidquid pecca
273쪽
lum vn peritiae productitana ipse conten- prima hypothesi peritiae suae ad eum mo-debat , quodque tamen ad circumscriptio- dum consectae negare haud potuit Ludo nem obtinendam pertrahi nullo modo po- viei creditum assurgere ad vim usque arterat. genteorum Iob , obuiorumque 7. Emergit Et si autem non eireumscribenda eom- enim e peritia aua damnum in societato mercialia sententia esset, revoeandam illam extitisse ad argentea 4r6 assesque I , quod esse aperta, qua redolebat injustitia ana- Ludovieius ex integro austinuerat. Ergo
debat evidentissime. Non enim nisi injuria pro illius medietate justitiae descendebat
fieri potuit, ut Ludovi eius a creditore se is corollarium , decernendam nempe ei esseret quam citissime debitor ingentis sum. re integrationem in socium Ciceas lium, o uimae argenteorum Io 33 obuiorumque 7 o. damnorum medietas attinebat. Nec utiliter
Certum reapse ex jure ac pacto erat, quod carpitur hae in parte Spinatii peritia. Illam foeti Ludovicius atque Cie glius habero atquidem peritus consecerat, ductis ratio- sibi pro medietate δeberent quidquid vel nibus ra mediante P anuli si sulli ritentiti lucri, vel damni a foetalis pistoriae taber. Dytietti , libri , e liber Ii m. quae una
. . Nae exercitio redii set. Paetum fiane per- certam Praebere normam perito poterant.. picuum extabat in foetetatis syngrapha At si in prima justissima suas peritiae hyart. 4 α ι' utila o remissione di questa so . pothesi ex socialibus codicibus . notulisquo cietis Mora dioiderat in due Aarti ugurii, Spinatius constituit Ludovicium credito una al signor Ludooici. rartra aI signor rem in summa se. Iod et ob. 7 , ferri pro . Ciccaglia Una igitur laetenda erat in- hae summa ejus savore sententia Oportuit., quisitio , num damnum vel lucrum e so- Prodibat quippe Ludovieti ereditum hoe .cietate reditaset. Atqui negari haud pote- ee ex notulis codicibusque, qui de Cie-
. rat damno socios haesisse. Suadebat id ap. ea glii mandato eoniaeli fuerant, quibus primo redditio rationis a sociis unanimi que subjectis saepissime ejus oculis, nil sue Consensione gesta , ab iisque probata; aua- rat inventum in iis , quo reprobarentur, aedebantque multiplicea Ciceaglii conseasio- 3 denique super quibus post primum elapsum
nes quoad perpessa damna. quas ipse . tem- foetetalis trimestre rationum redditionem .lpo non suspecto, ediderat. Videndum ita. - conficere Cicca glius curavit, probavitque. quei erat, ut damnum aeque eos inter par- Iis videlicet e monumentis prodibat Ludo. ire iur. Praesto ad hoc erant societatis eo- vicii creditum, quae, uti minus exacta atquct idie ea per Cieestglium conati tuti; praesto insidelia renunciare Cic glius nequibat, i erant notulae ab Cio ea glii ratiocinatore quippe quae ab se fuerant consecta , saeto-i consectae unoquoque, in men Re . e quibus que auo iam Probata, prorsus ut in ea si
erui, facili quidem negotio, poterat, quid nunc insurgeret, in proprium insurgeret immissum in societatem , a quo id gestum, iactum , quod a legibus est impermissum quidque ab illa rediisset . atque a quo so- Sac. Rota dec. I δέ num. 23 myra. to Uaec, .elia id suerit pereeptum et unde statim in- dec. 337 num. Ii coram oli tio, et dec. . spiciebatur , quantum quisque damni sub- xl num. 7 coram IIImo et rimo Patriai m tinuisset . atque quantum damni alter al - uuamquam nihil asserebat Cicca glius, quod
teri sarcire teneretur. eorum infidelitatem revinceret. Desciscere Verum si rem ita eonseias. creditor ut ἱ- itaque ab iis insanum easet, atque ueli, que Ludovieius semper ineedet. Et reapse, rium ad aoei elatis aliter rationes educeu cum ea adhibita methodo calculationem daa. Id autem eo potissimum erat in the
iniisset peritus 1 oli, Ludoviei ereditum is mate ample etendum . quia 1emper Ludovi. Constituit in argenteis I9o , assibusque 76, cium honestum bominem Ciceas lius apas deinde judicialis pertius Spinaliua in pellavit, illeque cura it continuo, ut pro
274쪽
dala fide sociale nego eium per quam fide Iissime administrare te quod conciliandum
utrumque non esset cum codie um notularumque infidelitate. Haec itaque suadebant omnia , ut amplecteretur prima bypothesis iudicialis peritiae , quae loeiorum cohaerebat saetis , initisque pactionibus ἔ despi-
Ceretur vero fiecunda ejusmet peritiae hypothesis , qua in ei viliter Ludovicius e cro dilore versu a suerat in Cieea glii debitorem ingentis summae, quamque non iuste eom. me reii judices in edenda sententia ample. xi fuerant. Ηypothesis videt ieet haec altera unia extructa super hariolationibus despicienda erat omnino in re, quae laclia inniti tum ex contrahentium placito, tum ex jure debuis. set. Quid reapse e societate rediisset allatis ex rationibus a perito erat definiendum , non autem quid ex ea potuisset redire. At se eunda haec hypothesis loquitur de eo, quod reddere societas debuisset, altera instituta imaginaria administrationis ratione, Prout peritus multis in locis prostetur et quamobrem opus est eoncludere , hypothesim hane nec in genere esse admittendam. Si autem expendas hypothesim illam in spe. cie , magis magisque absurditas ejus elucescet. Primum enim si fides periti eoniectationibus adhibeatur . vel non iam damnum sed lucrum a societate rediisset,
quod dolo malo sibi Ludovieius in Cie glii jaeturam sibi insumpsisset; vel saltem
latissima eius culpa damnum omne irrepsisset ad societatem. verum Praesumere
dolum . in honesto praesertim homine , praut talem esse Cieca glius lassus ingenuo semper quoad Ludovicium suit, sine probatione ulla , unisque adhibitis conjeeturia argutiolisque leges negant 1everissime, quae doli probationem requirunt evidentia simam ad Text. in Ieg. MeritoqPro socio. Ieg.
quoties ib re de ρrobat. . Ieg. dolum 6
eod. de dolo mala, Menoch. de Praesu e. Iib. 5 Praes. 3 num. 224 , et N. S. Tribunal doe et in Romana Immissionis xi Februarii i 56 S si coram Paracciano. De Ludovicii autem culpa nec ullum erat in .dicium , prorsus ut dum illam Cie eas lius haud probavit. praesumendum erat omnis no illam ab suisse ad tradita per S. Rotam
coram Coccino dec. iocii mιm. 3, coram Pamphil. dec. 663 num. i et 3 . et docis. 39a num . t mnam Olivatio. Allamen so-eios haesisse in damno tempore haud su- pecto. tertio quoque verbo professus Cie ea glius aperte suerat, unde salsum omnino
erat dijudicandum, quod de lucro vol a Ludovicio , dolo adhibito , percepto , vel ejus culpa amisso . inepte peritus hariolabatur. Neque unis hisce mendis inquinata secunda haee judicialis per iliae hypothesis
deprehendebatur ; sed aliis praeterea multis undique reseriam I,udovicius eam osten. debat , tum quoad quantitatem panis retrahendam ex unoquoquo tritici rubro . tum quoad surni gestionis expensas , tum denique quoad partitas , quas admittendas societatis oneri non esse peritus putabat. Ne vero multa: Cicca glius ipse auctor erat, ut huiusce h1pothesis saluitas Pronuncia retur, dum nuncium commerciali sententiae , quae illam probaverat, sponte misit , et curavit, ut altera super peritiae hypo thesi novam concinnaret in sui commodum ealculationem ratiocinator quidam Argellinius. Sed facienda nihili baeo, quae Argollinius iste proprio marte deduxerat. optimo sane consilio PP. DD. 1latuerunt, quum deducta suisset , nulla adhibita pro . batione , contra judicialem peritiam, quae saetis pactionibusque sociorum omni loco innixa, veluti sponte sua veritatis fidem sibi vindicabat. Verum enim vero una ipsa ex ratione qua deae laeendum Spinatius putavit a socialibus codicibust atque notulis in secunda hac suae peritiae hypothesi, illius ineptitudo erumpebat. Ion monumenta illa recte putavit conlaeta. At si non consecta recte , haud vertendum id in Ludo- vieii jacturam suisset, sed potius Cieea glii. is enim codicum rationes eonstituit. 7 notulasque auo consciendas ab ratiocinalore curavit: et onus erat sociali in syci .grapha impositum retinendi m Ia scrittura di desto forno m. Recte ergo Ludovi eius propugnabat, ut ex codicibus notu -
275쪽
itaque ab Cie ea glio ipso , usi saltem ejus
iussu consecti a societatis rationea et ieere n.
tur . quemadmodum judicialia peritus in
prima hypothesi et leuit . quam amplecten dam omni pacto iustitia sua dehat, re Oeata commerciali sententia, prout hodiomana fieri pro sua iPorum sapientia PR
ARGUMENTUM Habes ex Summario. 1. In commere Iaas contro-rsiis mereato. Hi libri maximam sidem merentur. 2. Testis unicus Omnino mem ridus. 3. Et qui caeterorum testitim dictis a eris
4. Atque mereatoriis libris contradicit.
5. Nulla Vos testi in risimilia mHibonii. s. Nil ναlet deelaratio ab homina Maerato et profugo serieta.
7. Praesertim si aperata sis , et collusio invia sus icioncm yroes orat.
3. Stire torium juramentum Deilitis homini prohatae Dei et religionis deseratim
Vim .eut. asia et obul. So reliquum pretii carbonis , quem Antonius Bigini dives et honesiua negoeiator ab anno a 8a 3
ad vigesimam diem mensis februarii anni i8a Ioanni Baptistae Berner alteri ex Urbia propolia subministraverat, in iuridieo
commere tali conventu eondixit, ami eamquo sententiam obtinuit. Verum causam ad S. Ordinem nostrum propter interpositam OP
pellationem delata , semel et iterum tum sei licet in eomitiis diei ει decembris anni 18ar , tum die Ii februari subsequuti anni i8a8. patrum haesit judietum , et
mandatum fuit eoadjuvari probationes, vo eato ad causam Andrea Berlucet. carbo nario et ipso , quem uti verum Biginti debitorem Bernerius designabat, quippe eon tenderet in ejus t ernam pitam in Bor. M at incola deue Palline earbonem post diem xo aprilis i 326 transmissum a Biginio fuisse. Quum autem in decoctionis alatu Bertue eius versaretur , et profugus esset, desertum diu mansit judicium. Sed
hoc mane certamen . Bernerio urgente re
dintegratum est ἔ responsumque prodiitis esse lacum restitioni scutoriam asia et M. So ρraestito tamen Per Antonium juramento , et extendatur decisio m. Neque de asserta earbonis quantitate vel Bernerio vel Beri uecto a Biginio transmissa . neque de carbonis pretio dispulalum unquam est. In hoc autem tota quaestio versabatur . num se ilicet Bernerius de eaearbonis quantitate erga Biginium teneretur . quam in Bertucci tabernam transmissam fuisse liquet, qui mercatoris Biginti libros rite ac legitime conscriptos diligenter perquisierat, juramenti relligio. ne interposita , palam ex illis fieri declaravit . carbonem ab d Ie a 3 decembris an . ni 1323 ad totam diem xo februarii anni a 327 Bernerio transmissum absque in . termissione suisse ἔ bunc proinde unum residui ejus pretii in praedicta vi se . 26 aei ob. So Biginti debitorem esse. Nemo
autem nescit, maximam sibi fidem mereatorios libros in commercialibus contro. versiis arrogare Testes accedunt vectores
ipsi plaustrorum MarozEimus . Gragiosius. Marianius , Lorentius , qui sormali examini subjecti unisona voce retulerunt, fieae carbonem ad Bernerum per illud tempus transvexisse , ipsius autem jussu modo ad tabernam in Dia des Arancio, mo. do in alteram tabernam aua Torretia dimrghese , modo quoque in illam in Bor-go at Micola deue Palline , cui Beriuc-
eius praeerat , plaustra transtulisse , sibique atraenas repensas a Bernerio ipso suisse. Quod et complurea earbonarii confirmabant , qui et transvectioni earbonis ple. rumque intersu erant , atque ex ore tum
Berlueeii , tum Bernerii pluriea acceperant , hune illi ea rhonem transmisisse Per utare in qnesto modo ii Bertiacci,
276쪽
Novissimum praeterea testimonium perhibuerunt Ioannes Costa , et Andreas Que roli earbonarii et ipsi, quo magis magis que praedictorum veritas elucescit. Ea ita enim alter a serere non dubitavit , chetrosandomi ad abitare accanto alia casa. in cui abilia a Bet nera . ho inteso colle
quosdam alios carbonari a testes emo, Ber.
luccium et baiulum et institoram Berne. rii suisse . ejusque nomine Pretium Ear bonia pluriea Biginio numerasse. Quapropter exploralissimum erat, Berluccium in eter et Biginium uultum unquam contrae .lum intercessisse , nee intercedere Potuisse , quippe incredibile ait , Biginium
sive baiulo, sive institori, sive . decocto propolae fidem de pretio habere voluisse; carbonem autem haud Biginii , sed ipsius Bernerii mandato in Beri uecti tabernam
transvectum suisse; proindeque ejus pre tium merito Biginium a Bernerio condixisse . quem unutri debitorem agnovit. Neque documenta a Bernerio allata lan.
ii seri valebant , ut ipse ab hujusmodi
Obligatione censeretur exemptus. Nee enim ex testimonio Andreae Bocca carbonis baiuli et Bernardi Marioni plaustrorum vectoris probatum erat, Bernerium die uno prilia iis asi carbonem ob pravam i ius qualitatem recusavisse, ae dei neeps ei non amplius tras missu in a Biginio fuisse : adeo
ut exinde arguere fas esset, carbonem ,
quem post predictam diem Berluceius ae
cepit , haud Bernerit , sed Biginti jussu
missum fuisse. Si quidem Marianus in iudiciali examine testimonium revocavit. Roc. I Ca autem, utpote unicus et vitissimus tefitis, est omnino spernendus. Fortius quia 3 ejusdem die laxium caeterorum testium diisciis , tum mercatoriis Biginti libris adversantur ἔ sortius quoque quia in verisimilia
4 perhibuit. Quandoquidem ne fingi quidem
valeat, carbonis negociationem ab die us
5 que a o aprilis anni Illa si Bernerium intoret Biginium fuisse intermissam , quum
caeteroquin exploratissimum 1it, Bernerium in exitu februarii subsequuti anni t a 7 non paucas Pecuniarum summas in solutionem pretii carbonis Biginio nume. rasse. Nec enim verisimile est , hune exactionem pretii carbonis, quem illi ante praedietam diem an aprilis anni 8a 6 vendiderat , tamdiu differre voluisse. Aeque posthabendam censuimus declarationem Neapolis a Berluccio ουcriptam diu a 7 octo bris anni illa 3 per quam se carbonis Pretium Biginio debere consessus ext , cum
eo tuo directi in contraxisse asseveravit.
6 Praeter quamquod enim ab homine ob aerato ac Profugo scripta est, accedit ad se. cla lam nimis esse , et gravissimam collu7 sion is suspicionem praeserre. Quid quain nee ossicit tabernam sitam in Homo aloicola deue Palline Berii heio potius quam Bernerio locatam fuisse. Nam ex hae saeticircumstantia nequaquam consequetur .
quod Bertne eius Bernerii famulus et institor censeri nequeat. Et quamvis nee baiulus . neo institor Bernerit ipse suisset .
. argui tamen exinde non Posset , carbo .
. riem . ipsi a Biginio , potiusquam a Bernexio trans mi aiam fuisse. Nullius quoquei ponderis videbatur testimonium a ripalibus quibusdam carbonis nego elatoribus perhibiliam, qui enarrant . Bernerium post ι , vigesimam diem aprilis abus carbonem a ripalibus cymbis quaesivisse. Quandoquidem, etsi eum Biginio contraheret, fas lamen ipsi erat carbonem ad opportunitatem
277쪽
aliunde comparare. Nullam denique s domsibi vindieabant partilas quaedam ex Ber-- neri I libris eductae. Neque ex iis erat ineompertis, carbonem post sepedietam diemao aprilia xθas a Biginio ad Beroerium
non amplius trano missum suisse. Nec enim libros rite legitimeque consectos . neque partitas authenticas esse constabat. Verum enim vero, quum haec omnia documenta quae singula non probabant. ejusmodi tamen forent, ut unita iudicis animum aliquatenus commoverent, ideo , ut securio. ri consilio sententiam serre possemus, juramentum suppletorium Biginio delere n. dum esse censuimus. in eaque gententiam
3 eo libentius venimus . quia probatissima Biginti fides, atque relligio ne Ruspicari quidem sinit . quin ipse iuramenti saucii intatem sit pessumdaturus. Et ita ete. utraque etc.
. Crediti liquidatio, a iurietalaus peritis
Miris facta, omnem meretur Mem , Z nee illius error et iniquitas eMidenti xime admonstretur. 2. Vilissimi testos non audienH. 3. Nee qui generatim et Mage dvonum. 4. φι an yropriam Oxon rationem 5. In commerciali negotio probatio Per testes deducta dulcilius admittitur. 6. Praesstr lim si eostes sint extrajudiciales et mndentes lite exhiscati.
7. Periti judiciales quibuscumqua turbulis Proba/ionibus avnt praeserendi
mercio addictus , ut oryzam, frumentum, sar, cannabem aliaque id genus Romam traduceret, venuique subjiceret, opera uta
Latur indoeii quidem , sed navi industrique plaustrarii cujusda in Antonii Claei ei,
qui easdem quoque merces negociabatur. Ille qui Fulginiae morabatur. auas et ervilio addictis Antonii Clari ei tradebat, hic
vero venditioni in cum hens, pecuniam inde vel Lucae dire e to solvebat, vel iis , quibus I.ucas per collybi literas solvendam mandabat. Unanimi consensu, mutuaque fiducia res cesserant usque ad mensem julii anni 183 a. Sed, ine linata Lucae sortuna , ab huiusmodi eommercio destitit uterque. Paullo vero postea Lucae patrimonii aeco nomus eleeius est vicarius generalis Fulginiae cui Antonius rationes dati et accepti tradere curavit, quae gestionem respiciebant annorum 1 33i et r332. Initio rea ami- eo procedere videbantur ; siquidem biduo kalendas novembris ejusdem anni 133a, di
apunc ita rationibus Antonium inter et oeconomum, Praesentibus Lucae ac creditorum procuratore , quaedam oblata sunt , quaedam minuta ac reductioni subjecla, caetera vero penitus admissa. verum eum concordia in irritum cessisset, Antonius,
exhibitis rationibus, rem in judicium adduxit coram tribunali eommercii Fulginiae
solutionem petens scutorum 1828 . ac declarans se acceptos serre libenter argenteos nummos uo7 et obul. έ. prout in dispulatione ae eonciliationis exordiis sue rat praestitutum. Mordie us obstitit debitor contendens tot tantaque in dati ae eaptique rationibus Antonium omisisse, quae Lucae credito essent ad dicenda . ut debitor potius . quam creditor censeri debuisael. in re implexa commerciales judices ob non satia probatum Antonii creuilum ejus petitionem reiecerunt omnino. Provocatum vero est ad Urdinem nostrum , qui, nonia augusti auperioris anni, rescripsit αρro subis
delegatione iudicis in ρartibus ad Qectum deputandi Peritiam ratiocinatorem, qui referat suρer hinc inde deductis et deducendis, et consciat computum dati et ac emti. Tribunalia civilis Praeses Marcum Torelli Perusinum nominavit . qui oneri coneredito penitus satisfaciens multa disse- ruit, constitutoque dali et accepti computo,
278쪽
asso creditorem renunciavit Antonium in se uti. 1669 et ob. 26. Opus tamen licet aecurata exaratum ob iuris saetique inde obventas quaeationes haud suffieiens sacro ordini visum est, qui biduo nonas sebi uarii hujus
anni, priusquam sententiam serret, euriali perito a me eligendo maluit munus commit. t. re referendi s er hinc inde deductis Maeducendis cum facultate assumendi Peri. tum ratiocinatorem. Delecto hine hona stissimo ae peritissimo causidico Raphaelo Μecenate , lito opera quoque ulus exper ti ratiocinatoris Iosephi Spada , omnibus ad examen sedulo revocatis , ita rem definire putavit , ut Araonium creditorem ra. Hunciaret in se. t 5o 3 r 7o. Re vero in discrimen iterum adducta, hac mane propositae super Antonii eredito quaestioni Patres respondere censerunt m Quoad scia. ta 5oo diluta. et coadjuventur ρrobatio nos r in reliquis esse lacum solutioni , et extendatur decisio αContraria quidem mandati actione Anto.
nius Clarici agebat, ut id condiceret quod
Lucae nomine solverat vel ex collybi litto. ris , vel vectigalium ratione, vel pro ex Portationum mercede , aliisve deniquo id generia causis, quae . cum a Luca eiusve oeconomo nunquam in discrimen addueta
fuerint, liquἱdum oppido creditum Antonii
favore constituebant. Quaestio igitur tota in eo eonsistebat. quod cum Antonius eum peritia viris modo conveniena tot partitas, nominaque ultro detrahebat, ut suum creditum minueret usque ad summam seu lorum I So 3 et ob 7o. Lucae oeconomus in vicarii loeum suffectus novas e Contra recensebat omissiones in rationibua ab Antonio exhibitis, quibus exceptis , omna Antonii' creditum deficere penitus videretur. Et revera ex εumma se. ISo 3 et
ob. 7o a peritis viris Antonii credito addi eta , quinque Praecipue . eaeteris omnibus posthabitis, et quibus prius se ereditorem jactabat , ulterius de trabenda propugnabat inomina : ρπῖmum nempe ae. 4o quod gestionem respiciebat, ae residuum credi tum constituebat anni t ly3ι , eo quia extiteris Lucas missis apparere contendebat , Antonium in ejusdem anni exitu non eroditorem , sed debitorem potius suisso ἔ αι erum , quod agebat de vi se. 15 . qua a Lucas Calliarino cuidam Medori pro Ct ricio solvisset ; tertium , quod ad aeuta se reserebat quinquaginta , quae Saneti Clari ei Antonii fratri soluta serebantur; quar. eum , quod pretium constituebat ingentia quantitatis farris, quae, licet in aecepti
rationibus omissa , ab Antonio recepta di-eebantur ἔ quintum deniqua. quod acuta quingentum respiciebat a Luca uti expromissore cuidam Francisco Matieueei numerata ob qua utitatem papyri a Claricio empti, quaeque vero in rationibus superiorum annorum utriusque dati acceptique unquam recensita suisse denegabatur. Vorum Patres, omnia considerantes dum quoad reliqua a periti curialis vel ratiori natoris sententia defleotare reeusarunt, quoad ui. imam vero summam se. 5Oo. Matieuecio sol ula plurimum haesere. Salis nunquam fidelibus oeulis fuerat subiectum , quo constitui certo potuisset, ut cum, postquam Matteuccius chartam Claricio vendiderat. et promissoria Lucae fidem sequutus , de ejus pretio pue aliari modo Lucas ae Clari eius rationem inter eosdem habuissent. atque ideo ita novationem ante mensem
julii anni 133i induxiςsent . ut delegatione sequuta , ae liberato debitore Antonio . Lucas , licet debitum in posterum dimi.
sisset, modo nee in compulis producere , nee iterum unquam repetere valeret. Qua . propter, ut in re dubia implexaque tuto procederent, in eam Patres iverunt sententiam , ut . suspensa quaestione Super hujusmodi scuta quingentum, donec proba.tiones hae de re coadjuvarentur, in reliquis ereditum Antonii iuxta periti eurialis
opinionem constituendum esset.
Neque aliter fieri posse videbatur explo ratum. Agebatur namque de crediti liquidatione a peritis viris facta , quae Omnem propterea fidem sibi merebatur, donec illius error atque iniquitas luculentissimis
demonstraretur argumentis ex communis nientia , quam Post text. in teg. 5 AEdosii. regi a. tradit Ilata in Romana scu
279쪽
Praenestina redditionis rationum a o junia 373is S a. Iam vero longe aberat, ut erroris peritorum eiusmodi liquidatio in-eusari posset. Constabat namque in primi optimo jure peritos viros ab Antonii e redi. ro non abrasisse , quod ad anni r83i σε alionem se reserebat: siquidem nulla idonea probatio asserebatur , quod Clariet os ad illius anni exitum debitor potius, quam ereditor renunciari deberet; nec minimum oberat epistola sexto kalendas januarii 183t qua Antonios Lueae dixerat di Mi serissi chset apem qualche mmma di danam , e uoi non mi rimondete ; ditemi eosa deo
fare m. Quamvis enim haec verba seorgimeonsiderata ad suadendum apta viderentur, Antonium eo tempore Lucae pecuniam potius retinuisse ; quoties tamen ea tum re
Iiquis animi sensibus in eadem epistola prolatis conferrentur m quando avrd sinitodi oender ω roba mia. MIora in furodire Ia aomma che Mi Posso a Mene α qui quis sibi suadebat, superior bus verbiam Mi scrissi che Di aoem qualche mmmdi danaro is haud innuere voluisse , Pecu niam hujusmodi ad Lucam pertinuisse, sed ropriam potius illius commodo retinuisse. i namque pecuniae oblata major vel minor quantitas pendebat ex venditione mercis . quam Antoclius Uria declarabat, planum esse videbatur, omnem Vim pecuniae. de qua loquebatur , Antonii suisse . qui inde propriam amicissimo suo aci socio osse rare non dubitabat. Caeterum id mirum in modum suadebant verba, quae sequebanturis se apete bisogno di danari Me li ραρο io, Purche non diate roba a nessiano m. Bidi- eulum enim fuisset, ut qui Lucae pecuniam habebat, vel propriam offerret, vel alienam domino suo restituere denegaret, nisi conditione, ut sua exelusive in merethus trans vehendis opera uteretur. Deteri σε vero ut antii a R3 rationes rea puerentur, objiciebatur, mere es nonnul-Iaε , ae Peaesertim oryzae haud parVam quantitatem Claricium re eepisse . de qua
licet i Ile loqueretur in lite is ianuarii mense anni i33a missis , nulla tamen in anni t 33 a rationi ε mentio savia apparebat. 28r Plurἰma enim aderant, quae obieelionam destruebant. Primo enim haud liqἄido constabat. origae quantitatem , de qua Antonius loquebatne ire literis ianuarii menae datis , ad Lueam pertinuisse. Neque ex eouod laetum non elabat is it riso ι'ho Men-
satis erat ad Loeae pmprietatem conii eiendam. Videbatur namque, id polias Antonium dixisse , ut amicum certiorem saceret, quod isu riso mitiana, e Percio remiatepi nel co rare m , ut sei Iieet nosset , quomodo se gerere debuisset iafuturum. Porro ei qua sorie oryllae quantilas ad Loeam per inuisset , haud certo
tamen constabat, eam comprohensam nota
suisse in ejusdem me reis quantitate , de qua ratio Lucae saeto ea habita inda fuerit in computis pro eo punctim pretio se. 3. O quo oryzam suisso venditam in epistola ra.
Quod si vero nullum aderat monumeritum, ut summa se. 4oέ ab Antonii eredito exeloderetue , nee meliori praesidio Lueas jus sibi arrogare poterat a debito delea hendi se. 15 et ob Sa . quae euidam Catharino Medori pro Charicio soluta sere- rebantur. Peaeter enim quam quod solutio ab uno Calliatini ore pendebat . neu ullum prorsus ad dueebatur monumentum, unda excluderetur, de hujusmodi summa Lucam inter, a quo Antonium iamdiu suisse rationem , urgebat quoque ex ipsius Caiharini attestatione palam emergere , ereditorem potius Lucae quam debitorem suisse Antonium. Narrat enim citharinua,
eontrover am summam ge. IS et ob. oasuisse comprehensam in summa se. I 6369 -- , quam Claricio tu tot mercibus tradidit, sed eontextim narrat, ab eodem Cla
se. 368 et obul. 99 Lueae credito adseripta , adeo ut creditum potius erumpat sa vore Antonii adversus Lucam, quam contra Claricium. a qua varo perperam d. trahenda ptoponebatur altera summa M. Soquae Iieet Antonii statia Saneti soluta . at lamen in aecepti rationibus eupputata minime suerant. Ea epistola enim iPa.
280쪽
quam Lucae aeconomus sibi praesto esse contendebat , Plane eruebatur . se ut
hae e So. Lucam Saneti Clarici tradidisse
non negociorum causa cum fratre Antonio gestorum, sed ut quaedam sui nomine compararet in Urbe. Erat igitur a ratione devium, ut, pecunia commissionis explendae causa data . commissione aequuta atque excepta , modo iterum Luuae favore . accenseretur in praejudicium Antonii. Supererat demum inquirendum, utrum sa.cto consisterat quod Praeter eam sarris quan . titatem, de qua rationem periti habuerunt in rubris circiter aso alia rubra quoque Isa ab Antonio recepta suissent, quorum pretium nunquam a Lucae debito fuisset detractum. Sed patres eadem quoque de causa e citrariam Lucae tulerunt sententiam. Nulla namque aderat se heda, quam vulgo vocant polixa di carico, quae, cum inter mercatores ordinario intervenire soleat, in venditione traditioneque iacienda , probationem aliquam constituerat. Nil vero vel ex mercatoriis Lueae codicibus, vel saltem ex epistolis Claricii excerptum serebatur , quod probaret. ipsum Lucam revera Prae- . ier sarris rubra aso, alia quoque Iso circiter Antonio tradidisse. Omnia imo exm uno oro pendebant eujusdam plaustrarii
vel baiuli, vel aliorum id generis illita
ratorum, qui merces vel vendidisse , vel Antonio tradidisse testabantur. Cum vero 3 horum alteri nee diem, nec circumstantias accurate nRrrantes generatim tantum da sartis quantitate a Luca empta. vel fratribus Clari ei tradita loquerentur, alteri vero, qui tr ditionem Claricio dictete sa- . ctam propugnabant in majori quantitata ,
in exonerationem susceptae erga Lucam
4 obligationia testimonium ferre viderentur, planum cuilibet erat, parvi quidem eos omnes esse faciendos, nullamque probationem constitui in ita p se , ut Lucas oeconomi pro altum patres amplecteren- tur. Quod quidem eo magis tenendum erat in themate; siquidem eum ageretur de 5 commerciali negocio , per testes deducta probatio difficilius.admittitur Casareg. . CV. 5 num. I7. Andata. de comm. et Meroeat. dis. 25 tr. 37. et dis. 76 num. a ἔ ae praesertim vero quia tes es isti extra jus diciales , et pendente lite expiscati adversarentur opinioni peritorum judiciali uin , qui eum omnia diligenter ae sunditus expendisse praesumantur, quibu eumque turbidis probationibus praeserendi omnem . sibi me retitur fidem juxta doctrinam, quam
cuniaria ri januarii i8a a cor. Maria. nex, et in Pisauren sinationis a o januarii 1823 cor. Emo Is M. Et ita jus redditum est in strenuo partium certamine , me quoque austrasium
2. In quaris dubietate autem hujusmodiaetio est se er rejicienda et num. 3. 4. Sequestrum inhibitionem indvitae , itaves questratarius si soruat periculo se obseeior iterandae solutionis. 5. Ad sequestratarium minime Pertinet da Maliditato seu nullitate inquestrationum
ω Qui iustam, Oxhibet causam, α mora
. Qui aina dolo malo litem vit, moram
Iacere non Midetur. 8. Et quamquam causa eadat, non ideo ad damnorum emendationem adigendus