장음표시 사용
281쪽
Imaginibus Ω Simulachris usque ad
. I. acutὸ R decor disputave, Ω hene ornasse fabulam. Deinde, ad v. sa . Poeta tractat Scepticos eo quo debuit, fastu , Ω Ω- veritate ; Spernenda enim profecto &reprimenda ista Animalia: Neque Ego istam erga Sensus indulgentiam improbarem, nisi illis concesserat provinciam maiorem quam commodέ administrare possunt: Sensus minimὸ fallaces agnosco, Ideone vero oculo meo magnitudinem Solis, Lunae. & Astrorum emetiar 3 Ne quid acerbius di- . Dan , haec est nimis rustica opinio. Sonum , Saporem, Odorem , corporea esse, omnemque sensationem corporibus peragi, ad v. 7a . agnoscent omnes, qui qualitatibus, & aliis aegri iAristotelis insomniis non detinentur. De Imaginatione vero usque ad V. 8sto. cum nulla sint Simulachra, i ori est ut fusius agamus. Et Ridenda pro sus vanissima ista opinio, quae usque ad v. 8s s. docet membra nostra tam
artificios ἡ Ω subtiliter composita, non ideo fuisse facta ut utamur, sed jam facta oblatum sibi usum arripuisse. De Fame ct Siti, usque ad v. 87 . protulit quae ferri possunt: De motu
vero Animalium, ad v. - . inepta Omnia. Denique cum Somnus Lucr iii dispersionem Animae consequatur ι quidni Nos immortali Anima donati aeternum vigilemus 3 De Insomniis , ad v. Io3I. merae nugae: Reliqua v ro nocte & tenebris tegenda.
282쪽
L 'NT AUDES Epicuri, cui propter inventam atque emplicatam Philosophiam plus debent Homines, quam Cereri, Baccho, Herculi, aliisque Divis, quos grati venerantur, ad υ. s6. II. Deinde, ad υ. v I sa. proponit totius Libri regumentum, cujus parates posea explicat: Et III. ad υ. ID. Terram, Mare, Caelum, Solem, Sidera, Mortalia docet, nec, quod Stoici putarunt, Animata, Dei i ius partes, aut Sedem UDomicilium mori in esse, quod Vulgus eripimat, asierit. IV. Nequis Mundum a Diis fuisse factiun, atque ideo immortalem Crent, ad υ. 2 6. varias rationes congerit tam ai Natura De rum , quaru a vitiis hujtis mundb ductas, qui s probare conmtur hanc compagem non fuisse a Diis coninimiam. V. ad υ. ψI7. Quatuor Elementa, Terram Aquam, Aera, luem , equibus Mundus consat, nasci S interire, M proinde Mumdum ipsisui alitiando incepisse, aliquando etiam periturum a guit s variisque aliis argumemtis confirmat hanc compug nec ab aeteruo extitise, neque futuram esse immortalem. VI. ad
v. FO9. agit de primo Mundi exortu, V sint lis ejus partiabus , prout graciores aut leυiores sunt, Jedes Ruas es locos assignat. VII. Od v. 6ir. Multa de Caeli FU Siderum motibus
proponit, at nihil certi decrevit: Deinde docet cur rara, ct r ω eompages, quod Corpus graυe es, nulli fundamento iuniaxa pendeat: Solem denique, Lunam, Sidera metitur, atque illa nec majora nec minora esse, quam nobis apparent, provisim
t. VII . ad υ. 77o. Varias utriusque Soblitii, Avivi VHemalis, causas reddit, quo modo Nox sat, Cur Aurora R. δ Sol
283쪽
Solem praecedat, cur Dies V Noctes vicisita sese superent, cur
ua vultum V Aguram variet, cur denique Sol ac Luna Echola patiantur, distitat. IX. Deinde a Caelo descendens Herbarum, Arborum , Avium, Brutorum, Hominum origianes describit, ad υ. X. Monsera qrsolve, viritila quaedam atque imperfecta Animalia nasci concedit, sed Chimaeras, Ceu- tauros , Scyllas, reliquaque Poetarum portenta suaυiter deridet. ad υ. 922. XI. D tim, ad U. Io9o. Primorum Hominum Vires, rudem Vitam, Cultum, Victum, Ingenium, Mores , Domicilia, Matrimonia describit, es' Sermo, V ces, U rerum Nomina. XII. Tandem post Ignem in Terras a Fulmine delatum cultior Vita, V Victus mollior, Pacta NRedera inierunt Homines , Agros partiti sunt, V pulchri rimi aut fortisimi Reges consimuntur, at breis orta Seditione Res publica emersit, ad υ. II 6O. XIII. ad υ. Ia o. dissutat de moram Metu , V de ortu Religionis, quam divinae Naturae V causari in Naturalium ignorantia acceptam refert. XIV. Qua sequvntur Metallorum ortum, primas bellaudi Artes, Artis Textrinae , viricultura, Musices, V aliarum Artium ortum atque progressum continent.
284쪽
it potis est dignum pollenti pectore carmen
Condere, pro rerum majestate, hisque repertis 3 Quisve valet verbis tantum, qui fundere laudes Pro meritis Εjus possit, qui talia nobis Pectore parta suo , quaesitaque praemia liquit Z sNemo cui opinoo erit mortali corpore cretus. Nam si, ut ipsa petit majestas cognita rerum, Dicendu st: Deus ille fuit, Deus, inclute Memmi, Qui Princeps vitae rationem invenit eam, quae Nunc
3. sui fundere laudes. ΜSs. codd. eonstanter habent Finxere , vel F-dere r infantus tamen legit, Pinxere. Faber , Gu, id est, queu gere. Horatius ε- Operosa parvus carmina fingo. g. Deus iste fuit. &e. Errat Lactantius, qui, lib. III. cap. I . de falsa Sapientia, existimaverit haee de 'lauro scripta non fuisse , sed de D. thagora , aut Thalete : Id certe refellit versus ille, cujus ego ingressus vestigia --
qui mox occurret. Hunc autem locum prorsus respieiebat cisero , eum in I. Tusciit. seripsit, Quae quidem cogitans soleosaepe mirari nonnustorum insolentiam Philosophorum, qui Naturae cornit onem admirantur, ejusque Inventori N Principi gratias exultantes agunt, eumque venerantur ut Deum s liberatos enim se per eum dicunt gravissimis Dominis. Faber. vid. v. 18. Et dominos acres ad Ucunt. Uerum Gratus Poeta agnoscit per quem profecerat. & si revera metu, terroribus, superstitione homines Epicurus liberasset, caeteris Divi, iure praes rendus videretur.
285쪽
Nunc appellatur SAPIENTIA: quique per artem IoFluctibus e tantis vitam, tantisque tenebris , In tam tranquillo, & tam clara luce locavit. Conser enim Divina aliorum antiqua reperta. '
Namque Ceres fertur fruges, Liberque liquoris Vitigeni laticem mortalibus instituisse; i s
Cum men his posset sitne rebus Vita manere: Ut fama'it aliquas etiam nunc vivere genteis. At bene non poterat sine puro pectore vivi. Quo magis hic merito nobis Deus esse videtur, Ex quo nunc etiam per maῆnas dedita genteis aciDulcia pcrmulcent animos solatia vitae. Herculis antistare autem si lacta putabis, . Longius a vera multo ratione ferere; Quid Nemaeus enim nobis nunc magnus hiatus
Ille Leonis obesset, & horrens Arcadius Sus asDenique quid Cretae taurus, Lernaeaque pestis Hydra Venenatis posset vallata colubris 3 Quidve tripectora tergemini vis Geryonai ZEt Diomedis equi spirantes naribus ignem Thracen, Bistoniasque plagas , atque Ismara propter , δ. Tantopere ossicerent nobis Z Uncisque timendae Unguibus Arcadiae volucres Stymphala colentes Aureaque Hesperidum servans fulgentia mala Asper, acerba tuens, immani corpore Serpens, Arboris amplexus stirpem: quid denique obesset, Propter Atlantaeum littus, pelageque severa,
Io. Sapientia. Nomen hoe ah Aliis Philosophis relictum suae Doctrinae tribuerunt Epicuraei, viri quidem non semper nimis modesti: Authorem quaeris 3 Adest Horatius nitidus istius gregis Porcus: Paretis Deorum cutior N infrequens Infantentu dum Sapientiae Consultus Erro. II. In tam tranquillo.) Tale aliquid apud Lucilium , suoque Te in tranquillum ex favis transfert tempestatibus. Sed & idem legas apud Terentium. 37. Ut Fuma est. Vid. Diodorum Siculum, lib. III. Id liodieque verum est, nam vix Sexta Orbis pars triticum novit. 28. Tripectora. Virgilius & Hor tius dicunt, Geryonem Tergeminum , Ω Ter amplum. 36. Pelateque severa. ) Lib. VI. v.
Eadem voce utitur Manilius, lib. II.
Atque hae Sedula Pelage nunes dere
Severa autem Pelage, Non navigabilia , aut navigantibus infesta: Sie Vi gilius ,
-smnemque severum cooti metuet. --
286쪽
Quo neque noster adit quisquam, neque Barbarus audet Caetera de genere hoc quae sunt portenta peremta, Si non victa forent, quid tandem viva nocerent ZNil, ut opinor: Ita ad satiatem terra Ferarum μNunc etiam scatit, & trepido terrore repleta'st Per nemora ac monteis magnos, sylvasque profundas: Quae loca vitandi. plerumque est nostra potestas.
At nisi purgatum'st pectus, quae proelia nobis, Atque pericula tunc ingratis insinuandum Z . Quantae conscindunt hominem Cuppedinis acres Sollicitum curae Qtiantique perinde timores rQtiidve Superbia, Spurcities, Ρetulantia, quantas
Efficiunt cladeisy Quid Luxus, Desidiesque
Haec igitur qui cuncta subegerit, ex animoque soExpulerit dictis, non armis, nonne decebit, Hunc Hominem numero Divum dignarier esse PCum bene praesertim multa, ac divinitus ipsis
Immortalibu' de Divis dare dicta suerit;
Atque omnem rerum Naturam pandere dictis. ssQuoius ego ingressus vestigia, nunc rationes Persequor, ac docco dictis, quo quaeque creata Foedere sint, in eo quam sit durare necessum: Nec validas aevi valeant rescindere leges. Quo genere in primis Animi natura reperta 'st, ω Nativo primo consistere corpore creta: Nec posse incolumis magnum durare per aevum:
o. Ita ad Satiatem. Ad satieta
tem , προς καὶ : Id est, valde aut
abunde : Et versu sequenti, Soatu: - Sie infra, Largi - fontem Scalere , atque
s. Atque perieula tune. Gilanius, Atque pericula es: Proelia insinuandum nobis, id est, Praelia sunt nobis su
g. Spurcities. Spureus , δεκής:Qui ut interpretatur Polybius, lib.
XVII. . λ ρὼς sic ἀσε λγειαν ἐξώκειλε, Vid. Calaubunum ad Theophrasti
s6. Cujus ego in tisius , &e. v. . habes libri argumentum: Probahit enim Poeta Hundum aliquando inc pisse . aliquando etiam periturum: Deinde Μundi & Animalium originem describet. docehit quae Animalia nasci potuerunt, quae finXit Poetarum vanitas R Vulgi luperstitio : Quomodo Nomina rebus imposita, & mutua per voces commercia, unde Religio & Μetus Deorum dicet. Denique Solis, Lunae , Siderum cursus explicabit: Eaque Sola vi Naturae, nulla vero Ρrois videntia volvi demonstrabit. Nisi eis nim motus coelestes explicet, haud fa-eile tollet omnem de Providentia optinnionem : Νam Religio, ut primo libro observat, Captit. ὸ Caeli regionibus ostendit. s6. Nunc Rationes. Alii, dum raritiones , & forsan melius.
287쪽
Sed Simulacra solere in somnis fallere mentem,
Cernere cum videamur eum, quem vita reliquit,
Quod superest, nunc me huc Rationis detulit ordo, 6s Ut mihi, mortali consistere corpore Mundum, Nativumque simul, ratio reddunda sit, esse. Et quibus illo modis congrestus Materiai Fundarit Terram, Coelum, Mare, Sidera, Solem,
Lunaique globum, tum quae tellure Animantes 7o Exstiterint: Et quae nullo sint tempore natae. QuoVe modo genus Humanum variante loquela Coeperit inter se vesci per nomina rerum: Et quibus ille modis Divum metus insinuarit Pectora, terrarum qui in orbi sancta tuetur 71 Fana, Lacus, Lucos, Aras, Simulacraque Divum. Praeterea, Solis cursus, Lunaeque meatus Expediam, qua vi flectat Natura gubernans :Ne forte hic inter Coelum, Terramque reamur Libera sponte sita cursus lustrare perenneis, εο Morigera ad fruges augendas , atque animanteis e Neve aliqua Divum volvi ratione putemus. Nam, bene qui didicere Deos securum agere zevum. Si tamen interea mirantur qua ratione , Quaeque geri polluat, praesertim rebus in illis, Quae supera caput aetheriis cernuntur in oris; Rursus m antiquas referuntur R elligiones,
Et Dominos acreis adsciscunt, omnia posse, Quos
I. Et qua nulla, &e. Intellige
chimaeras , Centauros , Scyllas, Vermaphroditum , &z.7ῖ. Inter se vesci per nomina. Uti rerum nominibus , Ω sermones miscere : Ita legit R interpretatur hunc ver sum Nonius , in voce Vesta. 78. Natura rubernam. Per Naturam nihil intelligit Lucretius praeter Atomorum in hanc mundi compagem temerὸ conjectarum vim & motum. 8a. Neve aliqua Divum. Epicu
4. Si tamen interea mirantur. Inde Horatius Epicuraeus, Nil admirari proρὸ res est una, μωmici , Solaque quae poUmorere V servare
Hune Solem. U Mellas, eu deo dentia tertis Tempora momentis , sunt qui formiadine nulla Imbuti θεctent: Istum Horatii locum e Lucretio interia pretare , & prudentius facies quam alii Interpretes. 88. Dominos aeres. Lib. II. Domianos superbos r Eadem Velleius apud Ciceronem , lib. de Nat. Deor. I. Dum Deum rerum authorem facitis , imp
288쪽
Quos miseri credunt, ignari quid queat esse, Quid nequeat; finita potestas denique quoique so
Quanam sit ratione P atque alte terminus haerens. Quod supereis, ne Te in promissis plura moremur, Principio, Maria ac Terrps, Coelumque tuere: Horum naturam triplicem, tria corpora, Memmi, 'Treis species tam dissimileis, tria talia texta, Una dies dabit exitio: multosque per annos Sustentata ruet moles & machina Mundi. Nec me animi fallit, quam res nova, miraque menti Accidat, Exitium Coeli Terraeque futurum:
Et quam difficile id mihi sit pervincere dictis: Ioo
Ut fit, ubi insolitam rem adportes auribus ante, Nec tamen hanc possis Oculorum subdere visu, Nec jacere indu Manus, via qua munita fidei Proxima fert humanum in peettis, templaque mentis:
Sed tamen effabor: dictis dabit ipsa fidem res Ios
Forsitan, & graviter terrarum motibus Orbis . Omnia conquassuri in parvo tempore cernes:
Qi od procul a nobis flectat Fortuna gubernans :Εt Ratio potius, quam Res persuadeat ipsa, Succidere horrisono posse omnia victa fragore. IIo Qua prius aggrediar quam de re fundere fata Sanctius,
Ioa . Visu. Visui, oculis. Veteres autem 'fur sic Terentius, Vestitu
nimio indulges. Io 3. Via qua munita Mei proxima,&c. Ea enim maxime credimus, quae cernimus, aut tangimus. II. .Qua prius aggrediar, &c. Quoniam verb Stoicorum vanitas , aliorum
Ignorantia. Ω Vulgi superstitio multa praejudicia huic opinioni opposuerant, illa omnia amolitur Lucretim & primo , v. 36 Stoicos refutat. Quippe isti Homines Solem, Lunam, mare, Terras . totum denique Μundum Spiritu intus infuso Animatum Deum esse
voluerunt. Μanilius,Boe opus immensiconstructum corpore nωrdi, Membraque Natura diversa eondita forma
Aeris , atque Ignis, Τπω , Pelarique iacentis
fiasu in cervicibus nosris sempiternum Dominum, quem dies es uocies timer mus s suis enim non timeat omuia pro.
Videntem , H cogitantem, ae animadvertentem ae omnia ad Se pertiuere putautem. curiosum es plenum negotii Deiam 89a. Quod superest, See. Tandem . U. I9. Rem ipsam aggreditur, praeclaram quidem illam, sed dissicilem ; nquam vix persuadebit. Non facile credimus quod nolumus; Quis autem velit videre Μundi ruinam, quam sine sua pernicie experire non potest 3 Ipse Poeta talis tantique easus misereri videtur. iis. Tria talia texta a dies dabit Exitio' - a P. 9s.serte timet, . . IΟ8.
Quod procul a vobis Iectat Fortuna
289쪽
Sanctius, & multo certa ratione magis quam Pythia, quae tripode e Phoebi, lauroque profatur:
Nulla tibi expediam doctis solatia dictis:
Relligione refraenatus ne serte. rearis, III Terras, & Solem, Coelum, Mure, Sidera, Lunam, Corpore divino debere aeterna mulnere :Ρroptereaque putes ritu par esse Gigantum, Ρendere eos pinnas immani pro scelere Omneis, Qui ratione sua disturbent moenia Mundi , Ρraeclarumque velint coeli restinguero Solem, Immortalia mortali sermone notantes. Quae procul usqueadeo divino ab numine distent, Inque desim numero sic sunt indigna videri, Notitiam potius, praebere ut posse putentur, Quid sit vitali motu, sensuque remotum. Quippe etenim non. est cum quovis corpore ut esse Posse Animi natura putetur, Consiliumque. Sicut in aethere non Arbor, nec in aequore salso Nubes esse queunt, neque Pisces vivere in arvis; Iqo
Nec Cruor tu lignis, nec saxis Succus inesse: Certum, ac dispolitum 'st, ubi quicquid crescat, & insit. Sic Animi natura nequit sine Corpore oriri Sola, neque a nervis, & sanguine longiter est e. Hoc si posset enim, multo prius ipsa Animi vis ars In Capite, aut Humeris , aut imis Calcibus esse Posset, & innasci movis in parte soleret:
Tandem in eodem homine, atque in eodem vase maneret.
Vis Anima divisa regit, sacroque
conseirat Dem, tacita ratione gubernat.
Hos autem contemnit Poeta , Ω indignatur; injuriarum forsan memor, nec nugarum patiens.
Iao. Di urbent moenia Mundi. ) Id est , probant mundum interiturum. Ita Virgilius, Ingentes erigit alnos , id est , dei cribit quo pacto ex Heliadibus Alni surrexerint: Inde apud Aristote
lem , οι γενωντες τον κοσμον generan
tes Mundum) qui probant Μundum genitum esse; & illud Platonis notandum , qui νόουντας fluentes) alicubi voeat eos e Philosophis, qui omnia, in perpetuo fluxu ella dicerent. Faberi Ia . Me sunt indilua. Alii, simae
I 29. Stetit is, &c. Sequentes I 3. v. invenies, lib. III. v. 786, ubi etiam
legitur : Non aequore in alto.
hos versus huc eum aliis temere transis
latos conjicit Fabere Sed ad rem aeque ac reliqui faciunt. Nam si in ipso nostro Corpore Nervis, Venis, & Sanguine initructo, certa & definita loea sint, ubi Anima & Animus seorsum nascantur & existant; frustra Antianiam Ω Animum in coelo, Μari, Terra , aliisque Corporibus nullis omnino organis donatis , Aliquis requirat. Diuiti sti by Cooste
290쪽
Quod quoniam nostro quoque constat Corpore certum, Dispositumque videtur, ubi esse, & crescere possit IAo Seorsum Anima, atque Animus: tanto magis inficiandum, tum posse extra Corpus, formamque animalem
Putribus in glebis Terrarum, aut Solis in igni, Aut in Aqua durare, aut altis JEtheris oris. Haud igitur constant divino praedita sensu , I r
Quandoquidem nequeunt vitaliter esse animata.
Illud item non est ut possis credere, sedes Esse Deum sanctas in mundi partibus ullis.
Tenuis enim natura Deum, longique remota Sensibus a nostris, animi vix mente Videtur. Iso
Quae quoniam manuum tactum suffugit, & ictum, Tactile nil nobis quod sit, contingere debet. Tangere enim non quit, quod tangi non licet ipsum. Quare etiam sedes quoque nostris sedibus esse Di1similes debent, tenues de corpore eorum. I ss se tibi posterius largo sermone probabo.
Dicere porro, Hominum causa voluisse parare Praeclaram mundi naturam, proptereaque Id laudabile opus Divum laudare decere, aeternumque putare, atque immortale futurum, I 6o
Nec fas esse, Deum quod sit ratione vetusta Gentibus
I s. Haud igitur eon M. vesseius
apud Ciceronem, lib. I. de Nat. Deor. Mandum intim Mimantem sapiemtemque sisse dixerunt, nullo modo Animi naturam intePigentes, viderunt, in quam
IV. Illud item non est. cum verbDii sint immortales & aeterni pares se des habeant neeesse est , inde Deos in Coelis, atque ideo nunquam ruituris , omnes collocant. Respondet Poeta, v. Io. Illud omne esse sive Poetarum, sive Vulgi figmentum; Νam tenuior est Deorum Natura quam ut tangat tam crassa corpora, ideoque ista Deos habitare minime putandum. I s. Tenties de corpore eorum. Quae tenuitatis differentia est nos inter Se Deos ipsos, eadem inter sedes Deorum A nostras est ; Itaque tenues de corpore eorum significabit, tenues esse, quasi ex iisdem corpusculta constent, quihus x Dii donstant. Faber. Lambinus
legit, Tenues pro corpore eorum.
I 7. Dicere porro hominum, sto. At Dii hunc Μundum fabricarunt, st
aeternum esse voluerunt. Resp. Luiscretim . v. IS. Sui an Hominum cau
sa fabrielrunt 3 Sui liquis dixerit,
idem ilicat, Quid Deo catus Hominis confert heato , Ω nulla re indigente. Quid autem erat qudd concupisceret Deus Μundum signis & Iuminibus tanquam aedilis ornare 3 Si ut Deus
meli is habitaret, antea, ViZ. 'tempore infinito in tenebris tanquam in guris gustio hahitaverat 3 post abiem, v rietatene eum delectari putamus, quia coelum & Terras exornatas videmus 'duae ista potest esse oblectatio Deo 3
quae si esset, non ea tam diu carere potuisset. Hominum causa qui dicit. idem explicet, quomodo nobis non existentibus insuave foret non elis. Duiligod by Corale