장음표시 사용
21쪽
as Quod Astrologi,seu fatum sit,seu non,
non possunt certe praedicere futura. 6 Quomodo diuinatio stante fato utilis esse possit. Liber tertius degeneralibus consecutiois hibus ad Fatum. x Diuinationem omnem a fato pendere,& quod triplex eius genus sit. Prodigia quomodo futura doceant. 3 Prodigia debere his,de quibus sunt,proportione respondere.
4 Prodigia quae significant, &quae sunt
s Prodigia cur a lege nostra reiiciantur. 6 Cur quaedam,quamuis m xima,absque prodigiis fiant. v Modi meliores futura praeuidendi. 3 Praesagia ex Astrologia. p Aliqua singularia comparata ad aliquas causas quo ad quasdam conditione possunt esse necessaria. ro Praesagia ex physionomia. Praesagia ex lineis corporis & na uis. Fati utilitas triplex:alia ad fortitudine, ad incommoda ferenda,ad scientiam ordinis uniuersi.
22쪽
i Mundi septem vincula demonstran
rs Vinculum primum cum Deo , &quid ex hoc sequatur. Is Vinculum secundum mortalium climcoelo,& quae sequuntur ex hoc. II Vinculum tertium cum causis naturalibus ordinatis,& quae sequuntur. 18 Vniculum quartum Vnitatis, & quae ex hoc pendent.19 vinculum quintum interitus & succesisionis in mortalibus.1o Vinculum sextum Fati. M Vinculum septimum mundi cum ho
22 Praesagia ex oraculis & Sybillis. α3 Praesagia ex somno. 24 Praesagia exsortibus De supplicationibus sacrificiis,&expiationibus. 'is Fatum in singularibus esse sed tamen ad generalia per ea pertingere. Liber quartus de propriis considerati Mbus,quae ex fato pe
1 Cognitio Fati in unoquoque.1 Naturalia maxime obnoxia seruituti,
23쪽
. arbitriu min imesensus mediocriteris Fata legum. De causis mutationis earum, & illarum
autoribus.s De prophetis,& causis eorum. ε De causis cessationis miraculorum.
De dubiis & disputationibus inter leges
philosophos. 8 Fata Imperiorum. 9 F ta Prouinciarum. Io De quinque calamitatibus uniuersi. Et quod plures esse non possint. Ir De fine saeculi & fato in hominibus. It Signa senij Mundi. 33 De Mundi successione secundum Principes intelligentias. De Mundi successione secundum aeta
is De his quae in successione principatus. intchigentiarum in Mundo fiunt. ic Deliisq*ae in successione artatu Mundi adueniunt. 7 De eisdem secundum Apocalypsim. Et de terrestri Par dyso. 18 Simile dupliciter dici,quo ad totum,&partem,
is similia quaedam frequenter , pauciora
24쪽
raro,eadem nunquam. xo Mentis&morum imago quomodo remaneant in scriptis.
at De Animae substantia. 2 1 Vtilitas liberi arbitrij. 13 Liberae voluntati discrimen in compa ratione ad praeterita & futura. α Eos, qui fato credunt, plerunque esse sapientissimos. a s De cau sis errorum nostrorum. is De causis nostrorum Calamitatum.17 Esse ordinem quendam generalem ex quo tota fati lex pendet , & in quo
comprehendatur:& operis totius conclusio.
Docent autem hi libri specialiter futura in singulis regionibus , hominumque sortem. Atq; inter reliqua illud praecipuum est,
non posse Italiam unquam decem annis continuis sine bello magno esse. Et quamuis de Fato multi scripserint,velut Cicero, Alexander, & Pomponatius: Cicero tame, ut cuius non esset prosessio, ornatius quam verius scripsit nec ea tractatio completa ad nos peruenit, sed ex duobus libris primus tantu: Alexander male: Pomponatius te-
25쪽
nuiter:nemo sufficienter. Verum tractatio illa adeo utilis erat,vt praetermitxi non posset. Na fortes nos facit ad calamitates perferendas, prudente'; reddit eos qui felices
sunt, dum norunt omne bonum dc omne lumen datum esse desuper.
13 Libros quoque de Astrorum iudiciis,
quos nouem post annis cdidi ter auctos, nunc Vero redegi in decem. Primus est de principiis artis astronomicae pertinentibus ad motus & naturam syderum. Secundus de principiis artis praedicendi. Tertius de tabulis necessariis,earumque Usu. Quartus generales regulas iudicandi continet.Quintus de aeris mutationibus. Sextus de fame, bello,peste,ac similibus. Septimus de genituris.Octauus de directionibus. Nonus de reditibus. Decimus de exemplis ducontarum geniturarum. Initium operis est, Hoc totum quod nos ambit. Folia continet circiter ducenta. Hic liber se habet ad Ptolo-msi commentaria, velut Epidemiorum libri ad libros aphorismorum in medicina. Est autem dilucidior commentariis. Tunc etiam librorum de Rerum varietate serraginem inchoaui, sed adhuc quorsum non intelligebam. Cum vero parum esset mihi
26쪽
ed eunti,totum tamen illud parum cosum ptum erat. Sed valitudo restituta, viresque confirmatae,& filio auctus eram Itaq; quasi e scopulo inaccesso me praecipitaturus in mare, decreui in patriam redire anno M.D.xxxiiii .mense Octobris.Tum exigua spes affulsit. munus enim mihi delegatum
est profitendi festis diebus Geometriam,
Arithmeticam,& Astrologiam, minimo tamen honorario. Et illud etiam minimum suasu cuiusdam amici egregij praefecti xenodochij imminuerutata cum huius recoris dor,in mentem venit fabellae illius Apulei j de annonae praefecto. Sed transeat hoc cum aliis. Fatale enim mihi est a nullis deterius habere,quam a ciuibus meis & amicis. Erat hoc legendi institutum ex testameto patrici j cuiusdam nostri Thomae Plati. Vt v xo magis audientes allicerem, pro Geom tria Geographia, pro Arithmetica Architecturam docebam.Hinc occasio nata coscriἀbendi quinque volumina. Sed non tam ocis casio fuit quam somniorum monita. Quid autem acciderit, dicere non grauabor. Vix tres aut quatuor menses lapsi erant a te pore reditus in patriam , cum sub aurora nocte quadam videbar iuxta montis radi-
27쪽
cem cum toto humano genere,pueris, mulieribus, viris,pauperibus, diuitibus currere.Erat mons mihi a dextra anteriore parte vitibus arescentibus sine fructii, quales sub Autumno escte solent, consitus, reliqua medietas, quae mihi a tergo relinquebatur virens tota, sed sola erica squallida etia velut per hyemem esse consueuit. Itaque tam concitati cursus & tantae multitudinis ni cum currentis causam requirens, simul αquo curreremus, interrogans, respondit e sociis unus, Ad mortem: naec vox adeo mecXterruit,ut protinus montem,stipitibusvitium innixus,ascenderim: nam altera parte lubricus admodum & arduus nimis crat: cum Vero pergerem ultra quasi euasurus,ta ingens periculum statim post verticem, ad quem iam conscenderam, voraginem ob- 1 curam & tetram, adeoque profundam co-spexi,ut vel sola illius memoria me pertem reaimec unquam eius absque horrore,qua-uis per somnium res visa mihi sit, recordari possim. Itaque conuerso itinere per montis verticem, qui planus erat, retrocedens,
herbida ac squalida illa parte paululu iam
processeram, cum offertur mihi casa rustica unico tugurio,atque eo ex palea sordida
28쪽
consecto,quales apud nos solent esse agricolarum pauperum: simulque puer pallidulus
annum agens circiter Xiiij. cinerei coloris, sago indutus , quem ego manu apprehendens simul & ingressus, tugurioli somnij finem feci. Intellexi ex hoc somnio me ad
immortalitatis curam erigi. Iam vero ani
mus adeo euiluerat, spesque ipsa defecerat, ut diu,quid somnium significaret, interpretari neglexeram. Credidi tamen in spe praeter spem, ut sacra scriptura dicit, & qualicunque modo conscribere aggressus sum libros spe quadam quasi edendi, cum nulla
affulgeret.Hoc tamen somnium, velut initium nostrae gloriar,si qua omnino est,etit-Ve,in ectypis cx aduerso imaginis meae depinxi. Interpretor autem ipsum sic:nam a numine eo, a quo seruatum me saepius manifeste vidi, immissum existimo : omnes mortales naturae impulsu ad mortem prorat lateritumque non solii praesentis vidc famae:consuluit genius ut ad virtutis montem ascederem is crat:vitibus,id est, vita plenus,absque fructu tamen, & absque voluptate: quoniam frondes aridae erant. Ascendi laboriose, idque ob paupertatem reliquaque impedimenta,futurum demo
29쪽
strauit. Vitis tamen denub frondescit , de fructum parit, subsequentium famulorum gloria alternamque vicissitudinem ostendens.Vorago illa,impedimentum,ne Vltra
humanas metas transirem,cum tanto impetu adi naccessa deferrer: reditus per ericas,vitam in fine suavem,sed tamen absque fructu,absque gloria,significat. Casa illa &puer quid ostendat,nondum intelligo.Atq; haec ita se habuerunt. Verum ut ad ordinem redeam , eodem ferme tepore quindecim libros nouae Geometriae condidi hoc ordine: consequentia enim singulis propositionibus suo loco adieci,demonstrauique.Ita factum est ut quinisque primis libris singuli respondeat, texto autem duo,decimo unus. Nam tres intermedij ad Arithmeticam spectant, undecimo tres reliquis singuli, ut omnes numerore magnitudine elementis Euclidis aequentur.Initium operis, Cum duarum qMnt, latum. Docent hi libri figurarum diuisionem,tum inscriptiones, quas omisit Euclides. Principia quoque affectuum in quantitatibus proportionem eandem habentibus demonstrant. V tque ex unaquaque propositione aliam elicere liceat,transitumque a
30쪽
supci ficiebus ad corpora:velut cum cubi latus diuidendo cuborum constituimus proportionem.Multa enim Euclides non tanquam inutilia aut ignota de figuris planis ac corporibus proportionibusque sed quoniam ad finem, quem proposuerat necessaria non erant,praetermissit. Inde Arithmeticam artem conscripsi lxviij capitibus contenta,in cuius titulo Variatiam est, sed causam alibi declarauimus,
eam tamen cum in opus perfectum transtu- lerim,praesentibus non annumero, tametsi .edita ut.
Sphaerς etiam commentarium edidi :ita Vocari solet opus quod 3 Sacrobusto conscriptum est.Extat haec, velut & duo alia in primos Vitrunij de Architectura,quae sunt i apud Ferrarium.Destinaueram opus perficere:sed commodiusvisum est ut res potius sectarer,& quae tractassem, in libros de Varietate Rerum atque de Subtilitate tradu
Simili modo etiam interpretatus sum primum ac septimum Geographiae Ptolomaei librum, quae commetaria&latine eX- 18 tant, & materna lingua a principe Istonueleganter conuersa. .