Hieronymi Cardani Mediolanensis medici Liber de libris propriis

51쪽

Libri quinti, qui est de succe in re

rum naturalium.

1 Quam dissicilis sit haec tractatio de suc

a Quot re quanta accipere oporteat ad recte praedicendum de futuris. 3 De triplici successionis genere, caelesti, naturali & humano, & eorum differentiis. 4 De xxj. generibus terminorum vitae. e Quod mundus diu superfuturus est. 6 Expositio verbi Christi, ego sum veritas,quantum mundus durabit. Quomodo in infantia mundi sapientes, prophetae seu vates.s Quomodo intelligenda sint ea verba, Et praedicabitur hoc euangelium. s Qui dicantur magni nodi, & de cogni

tione temporum eorum.

io Quae in successivis temporibus fiant.1i Qua ratione Mundus fluat per tem

pora. i

ii De septem calamitatibus generalibus.13 De causis earum. i De signis praecedentibus eas. is De prodigiorum interpretatione.

52쪽

Zibi sexti qui est de siccesi e re

rum humanarum.

r Quanta sit humanae conditionis mis

α De duplici modo quo cunctae res finiun

tur.

3 Nullam legem posse esse perpetuam. . 4 De legum intexitu di causis eius. ue Signa mutationum legum. 6 De legum promulgationibus,&initiis,& Philosophorum opinionibus, dς sine bonorum. 7 Leges & regna,ciuitates & familia, certos habere fines demostratur historia, ratione naturali & mathematica.s Libros & scripta sapientum necessario

interire.

s Linguas & artes etiam suum habere interitum.

tuta.

H De exitio imminente. 11 Quod in omni exitio imminenteprcuenit unus,qui praedicit. i3 Nullum imperium vel regnum posse es se perputuum.

53쪽

i De causis destruentibus regna & imp

Quod mut tio sedis imperij destruit

imperium.

is Quod nulla piuitas potest esse perpe-

17 De ciuitatum vario intexitu re calamitatibus 18 Quod quae ad unum,& in uno, di quae decedunt omnia calamitosa is Religio an utilis ad Rrtem militarem quae & quomodo 20 Quae sint necessaria ad obtinendum imperium Vniuersi. M Addita ad legem Christi impedire imperium Vniuersi,11 Gallos, Italos, Hispanos, Germanos, non posse adipisci imperium vni -uςxsi Σ3 Indiam orientalem a Lusitanis,occidentalem ab Histi nis,Hochelaga a Gallis defecturam. Omnes qui sanguinς proprio liberi rem quaesiuere eobtinuerunt. as De causa excidij Iudxorum. is De perturbationibui Maumethano

rum.

54쪽

i Circuitus esse in rebus humanis ut etiain naturalibus.18 De Christi Imperio. quando, di ubi

erit.

is De Causis repugnantiae in constituti ne status cuius m reipublicae. 3o Leges ciuiles breuiter explicatae. 3I Exemplum generale de ciuitate Mediolanensi. 1 De fine mundi. α De prodigiis praecedentibus finem mundi. 3 De mundi reditu post interitum. Breuis Epilogus historiae mundi.

Facile igitur est ex his quae capitibus ipsis pro titulis praescribuntur,materiam librorum coniectari. Difficillimus tamen luber est primus propter mundi numerorum magnitudinem, vitam. Animi quoque αmentis unitas,immortalitas,consensus, Morietas,atque diuisio non Ieuis.

Superfuit ex sarragine illa solium Vnum 3 o

tabrisiptimi qui es defue

mundi.

55쪽

st de sapientia,quod auxi primam, deinde in

quinque libros diuisi, edidique: eius operis initium est, Quanquam omnium bonorii sapientiam diuinissimam esse constet. Agit autem in primo, de diuina sapientia: in secundo,de naturali in tertio, de humana: in quarto,de diabolica in quinto, de errorum emendatione. magnitudo folioru lxx. Ex plicant hi omnem humanae Vitae cursum, uiuendique rationem. Explodunt vanam superstitionem, mortaliumque cupidam futura ex illicitis artibus praesciendi mentem coarguunt. Faelicitati parandae hi utiles sunt.Sed mortales non adeo sapientiae prata ceptis velut artibus atq; scientiis indigere se existimant.Hi, si emendatiores in publicum prodiissent,non erant paruae utilitatis: quandoquidem humanam vitam excolere non parum sit, cuius exemplo nos sumus, qui cum fato fortunaque quadam undique aduersia nacti simus,nec ex parentibus aut affinibu ,vel filiis,vel amicis, auxilium habuerimus ita tamen nos gessimus, ut plurimis vix persuaderi possit,non haec omnia mihi auxilio fuisse quandoquidem alij vix cum his omnibus & statum & dignitatem tueri,& opes parare possint Neq; haec pro denda

56쪽

denda erant si vel metuerem : vel publicam utilitatem priuatae ac propriae non praese rem, haud ignarus haec omnia cbnixa s pientiae praecupla prodi. Neque tamen hoc mihi difficillimum , sed id longe magis in t urbe nostra sapientiae operam dare, M glo-i iam in arte quaerere. Sed de his hactenus. nam inserius multo dilucidius explicabun

tur.

Ex eadem farragine sumpta est materia libri,De animi immortalitate: cuius estini. Irtium, saepe ac diu dubitatum est an animus

hic noster. lia continet lx hunc ergo Gryphius anno M. D. xlv. ut alium Ioannes Petreius praecedenti anno, excussit. Docet hic liber animum nostrum esse immortale Communique omnium sapientum consensu ex homine in hominem a supremo die transmigrare,multorum quoque mirabiliuquae circa mortuoru imagines contingunt, tum aliorum causas reddit. Hic certe libet medius est inter obscurissimos & clarissimos. humiles&altissimos.Velut quidemi

ma simpliciter tract*t humilium est nobilissimus,& qui de daemonibus Hobilissimorum humillimus. De animi quoque immortalitate,Plato scripsit, sedita ut per ironia

57쪽

scripsisse videatur, dii seriis sabulas misceta Illud quoque addidimus quod praeter Aristotelem est non contra.

32 Simili ratione ex librorum De consolatione farragine librum, qui dicitur Consolatorius amantium, perficere destinauera, sed maioribus intentus destiti. Perfeci auteprimum contradicentium, quem impressit Octavianus Scotus inde denuo cum secundo Gryphius.additi sunt tres sequentes, ut omnes sint foliorum circiter quadringentorum.superest& farrago pro sequentibus aliis libris,sed hie perfelios tantum connumeramus.Initium operis est, Vita hominis breuis est Quilibet liber centum octo contradictiones continet. Fuerunt hi libxi necessarij,nedum utiles, ne multorum Iibro, in iactura fieret,quasi vel supposititi j haberentur,aut a viro, cui non plena fides adhiberi deberet, scripti: & ut sciremus quibus in casibus haec ut illa conuenirent.

33 Conscripsi & eodem tempore librum de libris propriis, imo non librum,sed potius

tabulam deinde auxi , iterumque mutaui, donec ad hanc magnitudinem, huncque ordinem redigeretur. No tam necessitate eorum quae adiiciebatur in dies, quam etiam

cert

58쪽

eerto iudicio liber nic tam 1 pe mutatus citi

Iconem ergo quandam mihi in eo proposui omnisi eoruntquς a me conseripta sunt, non solum ad memoriani confirmandam, eligendosque mihi libros quos prius Asel uerem,Sc castigarem sed ut doceam quibus causis,temporibus, quoi ordine talia con- scripserini ut vim numinis suo loco te- . starer.Imitatus sum in hoc scribendi gene- re Galenum,& Erasmum, qui ambo catalo gum librorum suorum scripserunt. Quod si Erasmusmaiore fuit autoritate,sicuit imitari,si minore,cum recte secerit,misi licuis se constat. Plura de hoc non adiiciam, cum semetipsum prodat. Anno M.D.xliij. Florentia inuisi.Detiade Senas profectus Franciscum Ssendtatu praefectum Vrbis, virum omni laude di gnum, ac de me bene meritum salutaui. ticum reuersus esset Mediolanum sequente aestate ob ingentia bella academia in urbe nostram translata est abeuntibus etiam professoribus ob inopiam rei pecuniariae, loca eius accepi,qui Papiae iaanno M.D.xxxvj. pro me fuerat subrogatus,medicinamque

professus Mediolani, inde Papiς usque ad -M Ddj.nisi quod MD.xl intermisi: serti

59쪽

psi igitur his annis comentaria in duas priainas sectiones aphorismoxu , foliis cclxxv: quotuin injti inicit ininu uni in diu ac pene interruptu legendi munus. Haec autem inim Epidemiorum interpretatione in qua-xuordecim libros digeram, nec solum hos, sed omnes Ocrmanos Hippocratis libros haec expositio complectitur, non tamen Onia verba sed solum sentetias aphoristicas. Appello aphoristicas sententi s,quae grauitatu sensuum,& pondere verborum perbreviter etiam scriptae sunt. Itaque quod alias proposueram, scilicet ut totum Hippocratem commentarer,praestiti, nec tamen infinitum illud opus peregi.Reconditos sensus in omnibus commentariis eruere tum experimen ob tum ratione, tum etiam ex eiusdeautoris propriis verbis docui: quaς impers dia crant,perfeci, subia declaraui Meu nendo viam quasi mediam e in contradictione trahi auror posset,prosequutus sum. Generaliter autem haec in omnibus: in his Vero etiam totam Hippocratis, & Galeni doctrin m adieci. Nouis,sed tamen verissimis interpretationibus additis , quo ill strior senis sententia euaderet. Itaque iure merito h c commcntaria omnibus nos ris

60쪽

operibus praestant Siquidem maturo ia annis consilio conscripti sunt: ac magis per otium: deinde quoniam Vniuersam artem, licet generaliter tantun ,amplectuntur : Adiuini,ut ita dicam, Hippocratis sententiae in harrent, finem habent nobilissimum, 'Vippe artem parandae aut seruandae sani

tatis. Quatuor enim artes totaS quatuor vo

luminibus complexus sum: Arithmeticam in opere perfecto: sed & ea na, ut dixi, penectiam totam inueni: Verum cum non adeo

nobiles haec ars professores habeat, non in tot manibus erit, tum vero etiam ob difficultatem. Assiologiam in commentariis

iam supra Ptolom una editis. sed & haec ob difficultatem licet nobiles,paucos tam e habent lectores,tum magis quod plures in idos haec ars sortita sit. Musicam in quinque libris restitui ab extrema iniuria vetustatis ac desuetudinis, amissis etiam libris qui de ea tractabatit ob temporum longitudinem:

sed tamen his libris pauci operam dabunt, quod qui exercitatione illius non delectantur nec intelligent,nec curabunt artis principia & rationes: qui vero ipsam cXercent artem, ab struditionc ac mathematicarum scientia plurimum absunt.A t commentaria