Commentationes Propertianæ

31쪽

sellico ut silem suam firmet, Graecorum sub Troia moenibus et postea in mari pericula omnibus nota o deeantata praedicere se posse gloriatur. sed his omnibus hi montis omissis v v. 9 sqq. Optime secuntur,. 80 nam promissam fidem sic excipituit ipsius rei testimonia atque uv. 89 102 arctissime

cohaerere eum v. 79 sq. evincit v. 102: illa parit, libris est data palma meis,

inque meis libris nil prista esse siste.

nihil tamen lucramur v. 7 sq. post V, 1, 70 vel uv. 83 - 86 post , , 08 Seoliger auctore transpositis sed v. l 86, quippe qui de astrologia sint, in eo quod, Tarincipiat

carmine loeum suu in sed alium atque nullo tenoant habuisse apparet: abhorrent nutum ali eiusdem argumento v. 87 sq. qui Troia Romnoque et Graecorum victorum lata nescio quom cantaturaim esse promittunt verum similis natura di eorum,

de quibus m0do locuti sumus, est etiam v lux II 8 primum quid tandem sit hoc . 03 quod Jovis Libyci antrum non explicet e versibus antecedentibus nemo elieiot sed cxpulsum esse hunc loci mi e suo sententiarum nexu manifestum est porro cuiusnam rei exemplum Calchas dicitur, l093 an hae ratione oro dein0nstraturus est hoc quod . 03 tangat usitatis vulgaribus lue oraculi pronuntiari non posse γnt mirum prosecto hoc erit testimonium a re prorsus dissimili potitum neque enim Calchanta vaticinandi ignarum suisse, sed oraculis suis quae bonum eventum sperare licerent in exitium Danaos volasse liuetor manifesto signiscat atqui hoc ipsum vatis ieceatum cur notat Horos qui suis oraculis fidem lacere studet ergo v. 10 sqq. horoscopi fidem et auctoritatem no modo non eonfirmant, sed invertunt etiam iam vero de v. li 3 sqq. eonsilio quid iudicabimus 3 horoscopias suae silpi doeumonia editurus quid Troiam aptam congotatur. quid Aia eum libidine sua in perniciem ruontem deridet nil toriae sese. v. ll 9 cis narrantur ideoque lueo moveri ne lueunt. verum etiam,v. 89 102 historiae exponuntur eaequo, sicut quae v. lsisqq. proseruntur otiam ex oraculis ab horoscopo Dissilia ' Cooste

32쪽

datis haustae qua de causa v. lsisqq. melius etiam v. 102 excipiunt, quam V ll8. attamen de novis lacrimis v. 120 poeta locutus videtur Lachmanno ad illud priscum Graecorum in-sortunium respiciem quod si sedit, lacrimas pro adversa sortuna nuneupans locutione, ut mihi videtur, non solum plane inusitata, sed ea usus est quam nemo ad Graecorum perniciem facile reserat ergo cum verbis nunc ad tu devehar astra haud

dubie Chaldaeus iam Propertio oraculum se editurum esse pronuntiet, ex huius sententiae indole pro LACRIIS interim, dum melius quid inveniatur, repone SACRIS. quo voeabulo OrR-culum, quae eius est gravitas et ipsius Vaniloquentia, appellaro poterit Babylonius Horos Archytae soboles itaque ne haec quidem Laelimanni adnotatio impedit, quominus uv. 103-ll8 expellamus eiectis autem his versilius bene procedit oratio ab ludia v. 19. restat, ut illi quo pertineant quaeramus. atque v. 103 108 huius carminis quod vatis nostri vaticinium contineat partem esseere iterum astrologiae mentio probat nimirum hoc quod explicare Iuppiter Ammon nequit illud est quod Horos Propertio vaticinaturus est sed locus, quem sententia haec sine dubio mutilata eteris operditis in hoc carmine olim obtinuisse potest, unus tantum relinquitur. nam . 80 et v. 89, tum v. 10 et v. 1l bene cohaurere vidimus, nisi anto v. 89 et post v. 02 alia exciderunt exempla fidei qualia sibi vindicat Horos neque inter v v. 7 - 80 autvv. 89-102 aut v 121 - 150 alios versus interponere licet, praeterquam quod ne sententia quidem v. 103 sqq. his locis Reeommodata est quibu observationibus esseitur, ut uno tantum lueo, interis. 12 et v. 121, inseri posse putemus V. I 03 - 08. atque postquam v. 119 sq. Propertio vaticinium promisit, statim eius gravitatem ch. v. 103 pro sua magniloquentia haud inepte efferet Horos laudata etiam astrologiae virtute uv. 103 sqq. cui consilio etiam,v. 81 - 86, do quibus supra disseruimus, inservire videntur ab hac autem artis suae laudo recte transgreditur vates ad uv. 21 sqq. quibus lisa hac arte poetae patriam gentem vitam novisse se simulat csr. v. 22) ergo v. 103 - 108 unaque o. 81-86

33쪽

suam sodem hi olim habuisse suspicor, sed singula vincula, quibus hac si agmenta inter se iugata erant, non iam contingit ut rustinus ceterunt V. 09 108, quos et ipsos loco movimus, ut v 8 sq. ad aliud de Potae clade carmen pertinere in proinptu est. - atque eiusdem argumenti sunt etiam

V, 1 v. 39 I4 et ipsi me iudie ab illo loco alieni et primum quidem, quanquam Romam vel Latium significari

apertum est, tamen huc v. 39 quo proprie reseramus non habemus ianuique Jacobu ad h. v. qui illud ad terram Romanam tam bello valentum spectare opinatur, et Krahnerus in Philologi vol. XXVII. p. 64, cui vel virtus Romana describi videtur, subaudiunt sententiam euius in versibus antecedentibus ne

vestigium quidem deprehenditur: quae quidem interpretandi ratio diligenti et probo poetarum lectore indigna est minus

vero cur melius Romam penates misisse Troia dieatur perspicimus, quoniam quae comparetur urbs non patet. nam si eum toto orbe terrarum Romam conferri credis, nonne optime

potiti exspectas denique poeta id ecutus, ut e parvulis initiis et moenia aedificiaque et aera Romana magnificentissime aueta esse ostendat, quo tandem consilio dis secundis Troiam penates suos in Italiam transmisisse praedicat 2 namque Troiam vitentiorum hostium praedam saetam bene eonfugisse in terram tam bello valentem poeta pronuntiare sine iusta causa Inc0bo visu ost quod Hi verum esset, non modo in proximis versibus bellienni Romanorum virtutem laudari deceret, sed etiam haec omnia a totius earmini consilio vel iropter eam ipsam sententiam discrepare censenda essent; neque enim quidquam ea ad id quod poetae propositum est explieandum eonfert iuniorein nutum probabilitatiη speciem sibi vindicat ratineri l. l. p. 6 sqq. interpretatio. is magnitudinem potestatemque qui Mun aetate Roma floreat a poeta deduci censet ex insita priscis uimiani morum simplicitate ac virtute, at coniuneta illa cum propitio deorum Troianorum Iuliorumque numine quanquam Propertius hoc imidem carmine non illud sibi proposuit, ut quibus causis opes Romanae amplificatae sint, sed ut esse iis revera vehementer

34쪽

adaucta exponeret hanc enim liuius elegiae rationem esse pro certo eo comprobatur, quod templa institutaque parea quae antea erant et eadem magnificentissima quibus nune Roma ornata est v 1 - 32 constanter inter se opponuntur. deinde etiamsi huius inerementi inus quoque tangere Voluit, tamen hie illud totum ex ipsa gentis Romanae indole et natura una ortum esse dici cuius rei documentum sunt v 554q.:

optima nutricum nostris hipa Martia rebus, qualia creverum moenia lacte tuo.

iam ver extrusis his, de quibus quaerimus, Versibus quam bene conveniant v 3 sq. et V 5 sq. nemo non sentit. quae cum ita sint, armen primum quod sertur tria continet carmina primum v. -38 et 1 I perscriptum estiallarius habemu haec fragmina: v. 3, 54 87, 88; 09 118 quorum quod fuerit argumentum postea diligentius indagabinius tertium praeter omissa nonnulla comprehenditvv. Ti-80 89 li 2 119, 20 103 - 108 8l-S6;l2 - 150. atque haec quidem ex ordine in posterum his notis signablinus V, a V, b V, c. sed de his satis

diximus.

Age vero similiter e carm. eximendi sunt v v. 11 68, ut singulare de Apollinis Palatini templo efficiant carmen; at v. 1 10 et v. 69 46 poeta bellis celebratis iam ad laetiores res canenda sese animum applicaturum esse profitetur sed quin armina bellica quae mittere se scribit v. 69 scripta fuerint de bellis ab Augusto gestis, duabus de causis dubium Ase vix potest namque inter ea .argumenta luae aliis poetis canenda cedit haec ipsa enumerat V.

77 sqq.: ille pum sos memoret servire Sycambros, Cepheam hic Meroen fuscaque re a cuncti, his refera sero confessum foedere Parthum.

deinde victor Aposio v. 69 sq. haud dubie in memoriam victoriae etiaeae commemoratus est quam huius maxime dei auxilio paratam esse antiqui poetae saepe scribunt, velut Vergilius Aen. VIII, 704 sqq.:

35쪽

Actius haec cernens arcum intendebat Apollo Super omnis eo terrore Aestratus et Indi, omnis Arabs, omnes vertebant te a Sabaei.

hinc igitur discimus Propertium epicum de rebus a Caesare gestis opus incohasse, sed nondum absolutum abieci88e. nam si confecisset illud aliis seriptoribus has res celebrandasse relinquere vix consessus esset v. 77 qq. neque incredi-dile est ante nostrum carmen uv. 1 - 10 et 69 sqq.), quod post a. 738 l6. finem perscriptum esse videbimus, huic operi eum operam dedisse, quoniam illud iam carni III, 10 quod a. 732 22. conlaetum est Augusto promisit et a Cynthiae amore liber fortasse statim seribere coepi φ sed, ut redeam

unde digressus sum, v. 1-6 a ceteri ut separem, his ad dueo causis nam si omne liuius armini Versus esse

tenemus, quod aliud eius argumentum esse potest, si quidem Apollinis Palatini iusto onsilio montionem laetam esse Volumus, atque quod Heri χbergius I. p. 28 et 2 proposuit, ludorum quinquennalium a. 738 16. in pugnae Actiacae honorem celebratorum praeparatio namque ne post hos ludos habitos ad eos laudandos hue earmen compositum ducaη, vetant verborum oui unetivi in v. 1 qq. inprimisque su- tria um tempus in v. 85 sq. illo tamen onsilio apto Sycambros devieto v. 77 commemorare nondum potuit Propertius propter tenaliori rationes quas copiosiu infra exponemuη. praeterea ludorum in toto carmine eommemoratio indagat itur nulla, sed et v. 11 sq. et v. 6 sq. unde aedes alatina

Apollini dicata sit explicare se disertis verbis poeta testatur. neque quisquam versus illos nune in media elegia positos prooemiorum et clausularum, luibus eterae de antiquis urbis Romae locis sacris temtilis elegiae instruetae sint, speciem prae se ferre et naturam negabit stollatis V, 4, 1 sq. et 3 sq. aut V, 9, 1 sq. et 45 sqq. int, inquis, V. 69 sq.:

bella satis cecini citharam iam poscit pol pictor et ad placidos emit arm choros

36쪽

29 resutant arminis divisionem respieiondo ad Apollinis apud

Aetium auxilium quod v. 1 - 68 enarratur bella tamen

qui poterit cecinisso sibi videri is qui Apollinis Palatini aedent

se relaturum esse promittit uv. 1 sq. quique hoc argumentum maxima carminis parte consecta persecutum so esse seribitvv. 67 sq. 2 denique qui in ipso carmine pugnae mentionem in transcursu tantum iniecit, sed Apollinis Aetiae orationeniet nuxilium copiosissime explieavit deinde etiani dissuetolio carmine versus illo probabilem liabere interpretatio item supra significavimus spectant nimirum ni epiduni Proportitearmen quo in describendo proelio Aetiae inprimis Apollo armis insignis laudatus erat ergo hos versus ad proxin o antecedentes reserre non cogimur; sed ii possunt quidem illuc respicere nam tempus quod iam iv. 69 et mmc v. Tl particulis demittur ab illo diversum est quo bella cedini poeta.

hae tamen si tractasse sertur proximis versibus eiusdem elegiae qua nun leviora argumenta se petere dSevorat, profecto simul utrique rei operam navavit, quoniam eodem tem pore huius carminis versus omnes perscripsit. lua de causa bella antea alio carmine, non nostro cantavit itaque ne v.

69 sq. quidem eos qui proxime praecedunt excipere possunt. porro carmina amatoria ei inpositurus Philetae et Callimachi exemplum sibi se proponere merito narrat poeta V l l sqq. at hic eum de Apollinis Palatini vel templo vel ludis grande carmen editurus sit, quale et ipse v. 12 sqq. promittit et Herigbergi sententia, si vera est, postulat, quid hi taeos corymbos V. 3 et Cyrenaeas aquas V. 4 crepat, res ab argumenti

gravitate absona. contra levioris arminis, quale v. 69 sqq. pertexitur, iusti illi seruntur auctores at qui vatem se appellatet. Sacra se facere pronuntiat, i is grando prooemium condit sublimi carmini unice aptum sed ridentem poetam nonne agnoscis qui comissaturus uv. 7 sqq. Baccho saera se sacer iactat an etiam IV, 1, 3 sacerdos illud a carminis levitate discrepat denique v. 0:

pura novisivati laurea molii iter,

quo novi generis carmen se incohare pronuntiat poeta, optime

37쪽

30 excipitur,v. 69 sqq. quibus carminibus pieis valedicit alia

cantaturus eaque leviora. quae cum ita sese habeant, duoearmina separabimus, alterum quod V. 1 - 10 et 69 sqq.,

alterum quod v. 11 68 conficitur atque illud hae notas, 6a, hoc talis 6 iam distinguemus. Carminibus autem perperam inter se confusis similes sunt versuum in singulis elegiis ipsis transpositiones. atque cum nuper duce Dilthei de Callimaelii Cydippa p. 106 iure post v 74 transmigraverint V, 9 v. 7 sq. ipsi eiusdem

carminis uv. 65 8q.: an tus hic mmdi nisic me mea fata trahentem accipit haec fesso viae mihi terra patet quin alienam sedem oecupaverint non dubitamus. erigbergius explicari ausam cur tam severum puellis imperium ediderit Hereules sibi persuasit, interpretatus ille quidem piae vocabulum de labore quo a mulieribus aditum ad sontes sibi expugnavit at huic sententiae oppugnat et hexameter qui, quamvis pr0pter anaphorae figuram similem sententiam continere videretur, tamen in aliam atque pentameter partem tonderet, et hoc, quod Hercules non terram, sed sontem potius mulieribus eripuit ergo his versibns misericordiam potius movere censendus est inieeta laborum mentione quibus consectus vix in Italiam venerit huius autem consilii cum nulla sit utilitas nisi in ea oratione qua a mulieribus aquam petit, illud hi versus haud dubio sunt revocandi sed quemnam in ea locum potissimum obtinuerint ad diiudicandum difficilius est olim enim post v 36 inserti saeta satorum v. 65 mentione optime transducere mihi visi sunt ad rerum ab Hercule gestarum expositionem uv. 37 sqq. . sed hic sententiarum nexus nimis quaesitus est nequo laeti lectori elueebit deinde ut post v 38 collocemus hos versus, eo possimu8 moveri, quod si haud inepte significare videtur Hercules eandem terram, quam olim suis humeris sustulerit, nunc tamen sibi vix patere quanquam v. 37 - 41 adeo inter se conexi sunt et ipsa sententia et verbis eisdem repetitis eis. V. 37 auditis v. 39 auit.), ut aliis intrusis separari vix possint.

38쪽

praeterea Hereulem hanc terram V. 66 non eam distere, quam olim tergo receperit, sed in quam nunc advenerit, probatur ni fallor additis his an mihimm d quae cum ita sint, nunc ego quidem vv. 66 sq. ante v. 33 in totius orationis initio posuerim in hune modum:

an mihis mili nim me mea fata trahentem accipit haec fesso viae mihi terra patet:

vos precor, o huc sacro quae δει is antro,

pondite defessis hospita fana viris. quibus oniunctis Herculem, modo sesso sibi hanc terram non patere questum, inna eodem animo pertendentem sacerdotes rogare aniniadvertes, ut desessis viris sana pandant Nunc hine regrediamur ad V, 8 v. 19 sq.:

turpis in arcana sonuit cum rixa serena: si sine me famae non sine labe meae.

qui versus particula cum prioribus additi itineris quod per viam Appiam seoit Cynthia aut impudentiam aut tempus ae- curatius definituri videntur attamen utrique consilio pariter non conveniunt, quoniam turpia in taberna convicia neque quidquam ad Cynthiae habitum describendum conserunt neque certum tempus indiem sed eoinparatis maxime . 57 sqq. nemo dubitabit, qui hi versus ad Cynthiae cum meretricibus in obscura taberna v. 62. iurgia et proelia spectent neque eis intersuit Propertius, ad quem a scortis victrix Cynthia

recurrit V. 3.). qua de causa ad nostram sententiam bene quadratis. 20:

si sine me famae non sine labe meae.

atqui haec si recte disputata sunt, v. 19 sq. in salsam se lem delapsi sunt nam ad totiu earminis argumentum dumbrandum pertinent ideoque praesertim cum alius nullus eisloeus tribui possit in tota elogia, transferendi sunt post v 2. hac autem transpositione sueta nova ritur disseultas; nam duo enuntiata quae eum particula reguntur sv 2 et 19. languide sese excipiunt nulla coniunctione eonexa at, etiamsi non adiunguntur 6 19 sq. tamen de v. 2 integritate dubito. hoc enim turbarum in Esquiliis noeto praeterita saetarum

39쪽

causam poeta adiecta σιm coniunctione definire videtur atqualem tandem causam 2 tu novos hortos, quos Maecenas tu Esquiliis excoluerat, convenisse scribit vicinam hominum turbam vicinam scilicet ex adiacentibus regionibus intellegis. atqui propter strepitum, de quo postea verba fiant, vicinani etiam ex aliis ieis turbam accurrisse quis eredat immo potius turbam ei tabernae, in quo tumultus oriatur, vicinam ex ipsis agris squilinis congressam esse consentaneum est. quod si probabiliter expositum si sententiam solo v. 2 nousatis clare expressam esse patet itaque etiam hac ratiocinatione movemur, ut v. 9 sq. quibus tabernae mentio continetur huc revi demus sic enim sententia quam postulamus pleno est ortur eum turpis rixa in areana taberna sonuit, vicina ei turba ex novis agris accurrit sed tamen hae transpositione laeta, si bis cum particula ponitur, posteriorem V l 9.3priori v. . subiunetam Ase sentimus quare languida et parum perspicua evenit enuntiati struetura hanc autem ut expoliamus, cum variae emendationes excogitari possint, ego prius illud cum mutaverim in num particulam qua plane definitur quomodo sequentes versus cum primo cohaereant. totum igitur elegiae initium olim hoc erat, praeterquam quod de uouri verbi integritate dubito: disce quid Esquilias hae nocte fusturit aquosas

nam vicina novis rurba cucurrit astris, turpis in arcana sonuit cum rixa tabernu si sine me famae non me labe meae.

His expositis veniamus ad V, b v. 62 qui cum mendosus in eodicibus sie seratur:

per tenues ossa furet numerata culta,

a plerisque eiectus est sed quoniam versiculum ab hoc loco, cuiu tamen per se tam perspicua est sententia, adeo abhorrentem ab interpolatore concinnatum esse vix credibile est, sine dubio servandus illo est, dummodo probabiliter emendari possi immorito tamen et Jacobus:

per tenuem ossa mihi sunt umerata cutem

40쪽

per tenues ossa has sunt numerata cutes

scribi iussit, tuin, ut alia praetermittamus, Propertius non tam desiderio amicae mareescit, quam odio lenae inflammatus est. neque temporis momento, etiamsi gravissimo dolore aptus est, ita attenuatur, ut per cute numerari possint ossa neque

vero ad Propertii amicam, in quam invehitur Acanthis, hiever8us referri potest, quia haec cur ita affecta sit minus etiam intellegitur itaque id unum relinquitur, ut de ipsa lena diei

censamus atque ossa per tenues cute numeri in optime eoa

veniunt in subitam eius mortem quae Veneris numine efficitur. sed etiamsi in hanc sententiam emendari potest, hic tamen versus ille tolerari nequit ubi subito m0rtualia esse mulierem nondum narravit, auctor quae uerit corporis post mortem speeius inepto exponit. Iam vero . 68: horruitissenti per tu curta foco nescio quo modo vagari mihi videtur inter reliquos versus quibus nulla sententiae necessitudine eoniungitur cur enim hoc potissimum oeo lenae paupertatem memorat poeta γhuius autem statim vis orationem, qua puella ut divitias sibit araret suasit mulier, aptius mentio fit, ut huius consilii causa etiam pateat quae si vere disputata sunt, . 62 et v. 684edem inter se mutare debent si enim subita enae mortevV. 65 sqq. narrata haud inepte adicituris. 62. qui sic restitutus: onoque per tenues sim numerata cutes

suum locum tuetur ceterum versus transpogitionem olim secuta est partieulae que iam sensu earentis iraetermissi , et vocabulorum traiectio.

Sed nondunt hoc armen relinquor licet. ago enim adspiciamus lenae praecelita quae, quanquam in singulis ordinandis certam quandam libertatem ei needimus poetae, tamen sino ullo oonsilio eonioet merito leuntur. neque enim sin- gularium praceeptorum post generalia v. 21 28 exprompta ordinoin ita indipere debebat Aeanthis, 29 e simulare moram Preti in facit, eum alia iusdem generis adhortatio praecederet nulla. deinde v. 57 6 in totius orationis sine ferri vix