장음표시 사용
51쪽
illa velit, poterit uones risu ducere ferrum e volucris nidis esse noverca suis. quinpe et Collinas ad fossam morerit herbas, stantia currenti diluerentur aqua.
et primum quidem velit poserit moverit de mortua lena salse usurpantur accedit quod, sicut V, 1, 33 in versu interpolato,
hic quoquo inepte posita est quippe particula ut ita dicam
causalis, qua eorum quae indicata sunt expositionem uberiorem scriptores indueere solent en vero herbas ad ossam movet lonast ut vietimarum sanguinem illuc insundant, serobes magicas effodi docet Horat serm. I, 8, 26 8qq. Ovid. mei. VII, 243 sqq. denique stantia participium satis explicari vix potest. per aeram enim Hertzbergius tanquam rigida et dura aedaecipit; quae ita non vocari videntur, nisi addita velut oem voce, ut apud Ovid ex Ponto IV, 7 S; orat carm. I, 9 4. nam quae ad V, i, 4 ollegit ille exempla non rigoris, sed altitudinis notionem prae se serunt haec igitur ipsa firmare
viduntur Broukhusi opinionem cui stantia esse persuasum est quaecumque upra terram promineant. at haec explicatio propter currentem aquam serri nequit cui non alta, sed solida opponenda erant relinquitur, ut stantia esse dieamus firma olista tamen diluendi verbum cui ea potius contraria unt, quae inter se ipsa materia cohaerent, quam quae ramo stant parum igitur diligentem hic agnosce orationem, quam coniecturis,pud Burmannum collectis emendatam vix duees. praeterea autem saepe natura ipsa fert, ut stantia aqua diluantur itaque ne miraculum quidem, quale hoc loco requiritur, v. 2 enarratur eademque observatio ex parte aliqua valet etiam in v. 10 quare ego hos versus qui ne ainatoria quidem lena artificia inerepant excluserim. Ultimus eiusdem fabricae locus est V, 6 v. 45 sq. qu08
et umium remis audent prope turpe Latinis principe te fluctus restia vela pati.
unde Hauptius verbis usque ad prope voeabulum a ceteris separatis postea scripsit Latinos quo laeto prius illud enuntiatum
52쪽
et nimium remis audens prope quam maxime languet propter remis et prope voces omni virtute carentes idem autem illud remis pondere prorsus destitutum est, si oratione post audent verbum distineta eum Jacob scribimus pro turpe Latinis. neque melius se habet eandem ob causam quod Lachmannus proposuit: et nimium remis audent, pro turpe Latinis
praeterquam quod Antonius non multas e Latio, sed plurimas ex Oriente naves habebat; D. Verg. Aen. VIII, 85 sqq. 705 sqq. perverse etiam erigbergius rem egit qui locum ita constituit:
et nimium remis auden pro turpe Latinis, principe te motus reola vela pati.
atque huius lectionis hanc sibi indulsit interpretationem nimium turpe est quod naves reginae te principe Romani remigii ope fluctibus committere se audent quamvis propter vocabulorum collocationem nimium et turpe coniungi nequeant.
quae tamen vocabula si separantur, nimium omni sensu easSum
est sed utcunque re vel emendantur vel explicantur, principe te verba propter duplicem causam serri non possunt. neque enim aut eo tempore quo pugna apud Aetium commissa est iam princeps erat Augustus aut ita loquentem Apollinem is poeta induxit qui Caesarem laudet ob libortatem ab Antonio rege defensam ch. v. 58. et v. 62. quid 2 quod ipse huius distichi auctor die illa vae', indigno seri idem num p Hi, erit em Augustum commendasset, nisi ineptum interpolatorem hic oneremus γΑd haec igitur mendorum generaris animum attendat qui Propertii librum quintum mendaturus est et sunt etiamnunc satis multa, in quibus haereat diligens lector sed haec quanquam vix omnia eos fugeruut, tamen tollere noluerunt eritici, quia haec carmina ab ipso poeta non absoluta et perpolita esse sibi persuaserunt: se Lachmannus ad V, , t
etiam has elegias maxima ex parte elaboratas et persectas
53쪽
. 46rationum strophicarum concinnitate elucebit nam ne quis
earm. V la 2 4, b, ira imperseeti peris membra esse
opponat possunt sine dubio toto opere nondum absoluto singulaearmina omnibus numeris absolvi et expoliri itaque unum tantum carmen undecimum persectum non esse concedo nam primum quidem duplicem eorum quae in illo narrentn scaenam esse eamque confusam post alios monuit Lucianus Muellerus in Flecheiseni ann. Ol. 9 p. 422. atque etiam singula disticha, nunc apto nexu carentia, interdum aliter ordinaturum suisse poetam sensitieerlhampus qui extremum vitae otium huic carmini, elegiarum reginae, navavit quan quam nunc iniuria transponendorum versuum remedi eum usum esse merito contendit Lucianus uellerus l. l. p. Si quia si narrationis consilium magis etiam turbatur sed tamen ego V. 65 Sq.: vidimus e fratrem sellum stemmasse curiam; consul quo factu tempore, rapta Soror,
qui nunc liberorum enumerationem interrumpunt, post v 60 inseruerim, quia aliter ne et tamenis idem illud v. u recto talo stat. itemque v. PSq.:
et bore habet nunquam mater lumbria sumpsi: venit in exequias tota caterva meas,
in quibus nunc et bene habet verba sensu carent, post v G2 revocaverim quo cum loco vel sententia ipsa cohaerent. neque in has curthampi transpositiones cadit quod vituperat Muellerus praeterea in initio sententiam quam explicavitvv. 1 - 10 Propertius paucioribus Versibus eisque aliter ordinatis ortasse prolaturus erat ne non in oratione quaedam qua durior nunc sim explanaturus et leniturus orat in coteris tamen praeter undecimum carminibus ubi quid sano iudicio displieuat, non video causani cur superstitiosi odieuiti
54쪽
Quod in libri quinti carminibus componentia consilium secutus ait Proportius o licatur. Jam libri quinti carminibus pro virili parte emendatis
quo singula consilio composuerit auctor quaesituri haud inepte initium capiemus a carin V, a 2 4 6b, s l0: quae in uno argumento versari in aperto est atque quale hoc sit ipso poeta ea elegia qua ceteris praelatur palam profitetur nimirum urbis Romae non modo moenia V, 1a, T. , sed etiam sacra diesque et coonomiina prisca locorum V, a 69 enarraturus est ergo non fastos, ut Lachmanno visus est ad
V, , , aut origine potestatis Romanae, ut placuit HortZ- bergio Ppp. 82, 193 2l6 et Krahnero in Philologi vol. XXVIIpp. 62 sq. conditurus, sed et topographi et antiquarii meio
iuncturus erat quale erat munus eorum hominum quo perlegetas antiqui vocabant perlegesin igitur urbis Romae scripturus erat ropertius. - atque hoc consilium ut quivis perspiceret, non argumento solum pronuntiato curavit, verum etiam ipsa prooemii inscriptione nam V la VV. 1 sq.: hoc quo inique vides, oves, qua maxima Roma est, arate Phrystem Aenean collis et herba fuit adlocutus est hospitein quem nunc separati etiam a carm. V, 1a vv. 7 sqq. nemo eum caligero horoscopum illum esse credet, sed eum quem ducem se per urbis Romae vias singula quaeque monstrando et explicando simulet poeta eius autem consilii memoriam semper resuscitat pronomen quo utitur
auctor hic velut V, a, b hinc iam perspicies eu V, 2, is
55쪽
Vertumnum locutum esse eornm hospite statuerimus simulque
explanavimus id, in quo haesit Hei mretellius in symb. ph. B. p. 678, quod cuinam narraret Vertumnus nominis sui originem
non apparere verum etiamsi meam sententiam non proba-Vero, ne tum quidem desperandum erit de earminis secundi fide neque enim solum hospitem, in quem sane primum se eonvertit, adloquitur deus, sed totam turbam quam ante pedes suos transeuntem videt eis. v. 5 et v. 55 sq.). id nisi statueris, v. 57 eum se non morari qui nil vadimonia currat sine iusta causa subito exclamabit nimirum signi titulum, in quo ipsum Vertumnum narrantem inducit auctor, aperte refert hoc carmen cui rei optimo convenit artiseis in fine ius nomen et laus atque hac tantum ratione probata explicantur pronomina haec v. 5 hac iv Thiamin v. 9 quae gestu aliquo illustrasse deus ensendus est, quasi e loco edito publice verba sacerct ergo astorum Ovidianorum Ι, 63 sqq. imitationem iniuria suspicatus est Helinreichins. - denique ut argumentum et inscriptio arminum, ita etiam ratio qua illud traetavit poeta plano decet perlogotam solebant enim qui perlegetarum in urbibus antiquis munus suscipiebant, ut non modo per se credibile est, sed testimoniis etiam velut nusaniae
constat, alia quae non prorsus ementiti erant ita exornare, ut lenociniis captarent audientium aures, alia etiam prorsuη comminisci vel inter se pugnantia quas tamen rerum repugnantias neque ipsi sentiebant suo acumine ducti neque, si auditores animum advertebant, explanare poterant. tqui similem in modum suas narrationes instituisse Propertium duabus maximo rebus evinci potest. nam primum quidem', la v. 63 sq: ut nostris tumefacta superbia Umbria libris, Umbria Romani patria Callimachi Callimaelium oristin auctorem exemplum quod imitaretur se
proposuisse sibi significat sese uertgbergius I p. 98J hos
enim versus si ita interpretamur Heimroichio auctore in symb. ph. Ri. TS, ut Umbriam suam patriam candem tuo nili machi Romani . . Propertii dicat seriptor, . 64 qui nunc
56쪽
grata brevitate causam affert cur superbiat Umbria, tomero additus videtur Callimachum autem in liιων arminibus argumenta potius ad delectandos quam ad erudiendos lectores comparasse etiamnunc e reliquiis colligi licet eis. Dilthejus de Callimachi Cydippa) sed magis etiam in aperto est alterum argumentum ex ipsis carminibus petitum. neque enim ea, quae de urbis Roma locis saeris sabulis antiquis tradita erant, a Propertio ut iustum antiquarium decet plene planeque exposita, sed e poetica libertate et sui ipsius ingenii sensu
immutata contaminata excerpta sunt quam rem duobus
exemplis illustrare placeta de arpeia vulgarem sabulam refert Livius I, i 6 sqq. in hunc modum: Spuriita Tarperus
Romanae praeerat arci huius liam viminem auro corrumpit Tatius, ut armatos in arcem accipiat. quam forte ea tum fueris extra moenia petitum ierat accepti obrutam armis necavere, seu ut vi capta potius arae videretur, seu prodendi Gempli causa,
ne quid usquamistum proditori esset. additur fabulae pis Puso Sabini aureas armillas mayni ponderis bracchio laevo stemmatosque ma a specie anulos habuerint; epistisse eam quod in s stris manibus huberent eo scula illi pro aureis donis constrata hisque narratis addit sunt qui eam ex pacto tradendi quod in sinistris manibus esset, derecto arma petisse dicant et fraude visam sterem ipsam peremptam mercede. atque hanc quidem interpretationem illius pactionis excogitavit Piso annalium scriptor miratus ille suo iure quod proditricis puellae in honorem
mons Tarpeius nominatus esset a Romanis in similem autem suspicionem etiam noster poeta vocavit vulgarem sabulam, si quidem V, 4 v. 93 sq. supra recte et explicavimus et emendavimus sed tamen usitam narrationem amplexus armis obrutam esse Tarpeiam idem rettulit v. 1; at mira profecto ille ratione. omni enim acumino cum areat haec res, nisi quod in sinistris manibus haberent a Sabinis aetaesse dieitur Tarpeia ille amore Tatii adductam esse puellam, ut ardem hostibus proderet, pulelira sane narratione exposuit VV. 29 sqq. v. 82.3. at ne quis hanc rem novasse poetam contendat non suo iudicio, sed aliena auctoritate laetum, qua
57쪽
50 etiam Simulus apud Plutaretium Romuli cap XVII usus sit:
ille amorem quidem et ipse commemoravit, neque Vor Sambinis, sed Gallis Capitolium a Tarpeia traditum scripsit ipse igitur poeta sabulam mutavit amore illo invento, ut hunc iucundissima ea quam nunc legimus Tarpeiae oratione exornare
po88et imitatus enim est, id quod non fugit Niebubrium hist. Rom. I, 24 Mn. 632 quodque immerito negavit erigbergius ad V, 4 v. 93 sq. de Scylla sabulam quam ipse tetigit V.
39 sq. similesque narrationes candem autem in argumento tractando libertatem prae se fert earmen nonum, quod huius rei alterum exemplum esse volui sed in hoc de Cae et ara maxima aliter disserere poetam atque eteros auctores satis habeo indieasse, singula ipsi ut quaerant lectores benevolos adhortatus sic igitur perleges poeticis luminibus illustrata notas de urbe Roma eiusque re antiquaria sabulas poeta vel poritorum lectorum oblectationi commendare conatus est. ceterum qui carminibus perlegesin composuerint, noVimus praeter cymnum, Dionysium, Avienum vehit hos Apollodorum Atheniensem v Strab. XLV p. 77 , Alexandrum qui At χνος appellabatur v. Strab. XIV p. 642), Lynceam Arhivum v. Pausan. I, 3 S II, 22, 2 Bekk.), Varronem Atacinum cuius e chorographia reliquias collegit Alexander Riesius post Varronis Satur Menipp. pp. 263 sqq. His expositis iam decet carminis illius quod V, 1 besso iussimus quale tandem uerit argumentum et consilium e lauimentis eruere i. e. e V, V. 39 - 54 87 88;los It S. atqui de Troiae eversione ita disputasse poetam, ut inde Romam bona ave ortam diceret, apparet e V. 39 sqq. hoc autem argumentum ita Videtur exornasse ut Cassandram eis. v. 51 sq.)Priam vaticinantem laeeret de Troiae Romaoque satis ad quod Vaticinium, cum v b sq. nullo pacto possit absolutum videri, pertinent sine dubio vV. 87 sq. et v. 109 118. at huic coniecturae videtur obstare v. 113 eo rediere tumen Danai propter persectum verbi tempus quod a vatieinio abhorreat haec tamen dissicultas recta huius vorsus interpretatione removetur nimirum Calchas victoriam so
58쪽
51 reportaturos esse olim Grurici vaticinatu erat V. Il. B.,v. 30 sqq. Ovid. Me XII, 1 sqq. atque hoc ita eos intellexisse consentaneum erat quasi superatis Troianis victores domum redituri essent. at iam Cassandra, cum equom Minervae urbi admoveri videat eis. v. b3 , victoriam quidem Graecos relaturos esse concedit eis. v. 53 sq. li 3 sq.); sed eosdem nondum felicem quem speraverint reditum naetos esse admonet est . v. 1l nec rediere tamen Danai neque unquam salvos omnes in patriam redituros spe commemoratis perieulis qua illis subeunda sint maritimis scis. v. 13 sqq. adseverat. at ore aliquando ut Roma urbe a Troianis in Italia ondita renascatur diruta Troia pronuntiat v. 53 sq.: Ilia tellus vivet et huic cineri Iuppiter arma dabit et haec quidem de mutilatae huius olegia argumento probabiliter exponi po8Sunt quae si a Vero non plane aberrant, de eiusdem consilio dubitari vix potest quid enim aptius erat quam exposita rerum nocessitudine qua Troia et Roma coniunctaee88ent, antequam ingula persequeretur, totius urbis Romae Originem magnitudinem potestatem in niversum liospiti a poeta monstrari qua de causa hane elegiam inter primas perlegeseos urbis Romae partus suisse suspicor. Itaque iam imperfecti huius operis haee nobis servata esse invenimus
Postquam haec de carni V lbingis divinavimus quam demonstravimus, nunc quid de carm. V le consilio statuendum sit videamus. atque quanto error opicum opus e dicoeptum a Proportio improbatum esse hoc carmine olim dixerint interpretus, magis etiam nunc perspici ieet, ubi tota elegia non id agere horoscopum animadvertimus, ut commendet poesin amat0riam, sed ut praedicat Propertio certae puellac nimis superbae gravem amorem hane vero non aliam esse puellam quam ipsam Cynthiam pro ortu affirmari potest. namque eum totam Propertii vitam ante pernetam diligenter perlustraret Horosim suo vaticinio fidem adoret, illam quoque se Ava arte compertam habere simulans qui Cynthiae amorem, quippe qui tam diu poetam tenuisset, non commemorar Ρ0-
59쪽
52 terat, si quidem ille iam tum initiem ceperat ' sed eis etiam respondendunt est, qui simili de ausa horoscopum potius speetare dicant ad Lycinnam quae a Propertio IV, 15 v. 5sq. eommemorata sit a quoniam illa rudes animos per noctes conscia primas imbuit tantum amore, huius puellae mentio necessaria non erat praeterea si Lycinna nova est amica quae
veteres ultura esse dieitur, de quibusnam puellis rettulit Propertius victrice palmas quae V. 39 sq. eommemorantur γnam illam toga virili sumpta cla IV, 15,3 sq. primam neque ullam antea amavit poeta ergo palmas victrices a Lycinna reportavit easque eludet Cynthia quam postea amore amplexus est sese. IV lb, 7 sqq. qui Cynthiae amor, quoniam Lycinna brevi tantum amore erudivit poetam, non multum post illius primam familiaritatem i. o. post togam virilem sumptam initium cepisse putandus est atqui in idem sero tempus eius puellae quam intellegat Horos consuetudinem primam incidere et v. 13 coli. vv. 39 sq. et eo demonstratur quod elegiarum scribendarum consilium solum, non scriptarum fama memoratur in nostro carmine scis. v. la 5 sq.) has autem componere coepit p0eta, postquam toga virili sumpta mox Cynthiae amore captus est ). huius igitur amorem pronuntiat horoscopus attamen si quae o Apolline uv. l 33 sqq. narrentur desumpta esse ecarm. IV, 3 vere coniecit Heimretellius in symb. ph. B. p. 676, tota haec nostra disputatio iterum comtere videtur, quoniam .illud carmen cum tot suo libro multo post Cynthiam amari coeptam scriptum est at imitationis ne vestigium quidem est, cum praeter verborum dissimilitudinem sententiae etiam discrepent namque Apollo illic ne bella carmino epico anat eis. V. 3 sq. 39 sqq.), hic ne in foro causas dicat scis. 6.133 sq.), Propertium deterret '). ergo Cynthiae amorem ab
' Cis quae capite quarto de temporibus quibus Lycinna et
Cynthiae amores comprehenduntur disseruimus. ' Ceterum patris Propertii mortem quam 27 q. commemorete eam. I, 22 conieetura assecutum esse horoscopum censuit quidem Heimreichius in symb. ph. B. p. 67 neque tamen certis argumentis evinci potest; redibile enim est de hac re saniam suisse sat notam omnibus.
60쪽
53horoscopo praedici poetae vicimus age iam considerate qualis sit iste horoscopus loci nonne amantissimum dicemus 2 an seri de gente sua gloriatur,v. 77 sqq. 2 an sori illud de Cinarae puerperio vaticinium resert v. 99 sqq2 an serio vitam patriamque Proportii, res omnibus notas, decantavit v. 12 sqq. quasi eas recondita arte acceptas teneret 2 denique vaticinio cavere, ne quis duram liuellam amare coeperit, nonne lepido est inventum iam vero quis est ille horoscopus 2 num ipse Propertius 2 cogitari prosecto nequit quod magis sit ineptum absurdum ridiculum, quam ipsum Propertium vel serio vel iocose sibi suum Cynthino amorem oraculo pronuntiare. praeterea si ipse Propertius horoscopi personam assumpsit, cur qui tamen id sequatur, ut suis ipsius oraculis fidem habeat,
non accuratius definit patriam suam quam nunc v. 2 sqq.
sat obseuris finibus circumscribit 2 at, inquis, transtulit hunc locum sine dubio e carni. I, 22 et quae illi seripsit noluit mutare immo ipsum Propertium ita suas copias despoliare potuisse iure negavit eimretellius in ymb. h. . p. 75, quia talis translationis utilitas nulla cernitur contra si alius sub horoseopi persona latet quem hominem multi ioci esse iam vidimus, hic translatis in suum usum versibus illis ad melius describendam poetae patriam consulto nihil addidit, scilicet ut hane non ex astris arte sua tantis laudibus elata se cognitam liabere lepidissime proderet, sed o Properti elegiis. quae cum ita sint, acetissimi alicuius amici est nostra elegia qua horoscopi persona indutus Propertium monet, ne Cynthiae
amore, quo teneri coeptus erat prorsus irretiatur neque vero haec sententia eo evertitur quod hoc carmen ipso eo tempore
quo coeperit Cynthiae amor compositum respieeromeimreichio concedimus ad carm. I, 22 quod libro continetur post illud tempus edito etenim illud carmen, quod certo temporis signo
neque agrorum distri ti Vv. 29sq. , quae potest vel a Properti III, 34 5 8 l. commemorata videri, per se corte habet quo salsa esse existimanda sit; nam Vergilii exemplum imitatum esse horoscopum qua ratione