Commentationes Propertianæ

61쪽

earoat, quidni conicere liceat iam antea scriptum et si non omnibus poetae autoribus, at certe ullo cui inseriptum est aliisque timidis traditum esse 2 quid 2 quod vel eoniectura ex hac re iuri potest eum qui nondum edito libro primo Dearm. I, 22 utatur in earin V, te ipsum esse ullum quem iuvenem et Propertio familiarissimum suisse constat praeter ceterae I 6 sqq. l 9 sqq. 22, 2. is autem si Propertium revocavit a Cynthia amore saei te explieatur cur adversus hune cum defendat poeta I, 4. quid vero earm. I, , quod pulsum a Cynthia poetam seripsisse Laelimannus edit Lipgiensis praes. pp. XXIII sq. probavit, illius vaticinii memor disertissere verbis nil carin V, te respicere videtur nam I, i v. 25:atu Pos, qui sero lapsurn revocatis, amici

ad nostri arminis auctorem nonne quam maxime pertinet 2 atqui illa quoque elegia ad ullum missa est csr. v. 9) quibus rebus quamvis ab hoc ipso id, de quo dieamus, carmen scriptum esse pro certo non vincatur, assequitur tamen nescio quam probabilitatis speciem haec suspicio, ut dolendum proiecto sit quod de Tullo nihil ore certi compertum habemus. sed de his satis amicus certe aliquis Propertio inscripsit

Iam veniam iis ad elegiam quintam, cuiu argumentum quidem et perrae perspicuum est et illustratur etiam comparat Ovidii amorum carui I S. de eiusdem autem consiliosaeilius iudicium esset, si quaenam esset illa puella, a qui contemptum se dicit poeta, satis constare atque de Cynthia hieloqui poetam sibi persuasit Heriabergius, at infirmis me iudice ductus argumentis nam versus e carm. I, 2 ante v. 55 male repetitos, quibus documento usus est, eiciendos esse supra monuimus deinde quod aliam atque Cynthiam a Propertio suam amicam sola V. 6l appellari neget, nihili esse concedes, eum praeter eam nullam fere eommemoret praeterea lenam immundam et pauperem cultae et divitis puellae dominam

62쪽

55 suisse nemo facile credet hanc tamen disseultatem ita removere conatur, ut eam ministram tantum et custodem amicae velut a potenti illo praetore scis carni. I, 8; II l6. additam esse coniciat at a tali amico num redibilo est Cynthiam in pergula cla v. 68 servatam esse num Cynthiam ipsam talomeustodiam toler turam fuisse 2 atque Mi custos tantum est, non domina amicae mulier, cur non in praepotentem potius ninicum quam in illam invehitur poeta praeterea quis lenam et eam quidem putricem amicae custodem facio nisi insanus 3 neque

Vero v. 7 Sq.: et canis in nostros nimis experrecta dolor , cum fallenda meo pollice clatra forent

in hane sententiam nisi vi contorti trahi possunt si libero animo leguntur puellam a domina vel matre in pergula custoditam ostendunt haec autem Cynthiae conditio vix erat; quam a nulla impeditus lona libere semper visit Propertius est . arm. Ι IlI, 29.); u:im si non re eperit maiorem,

sua Voluntate Ommotum esμe, ut eum X luderet, innumeris locis testatur quam libere e re cro rosectani esse nrrni

est . carni III, 32, 3 sqq. III, ). hi i Tritur de ausis posset e Xlilosa videri Heriglior sit opinio, nisi similem ei quae hoe carmine depingitur suam vitae conditione in ipsa Cynthiandunt braret aran v. 5 sqq.: iamne tibi exciderunt DioΠ0 is furta Suburcle et mea nocturnix trita fenestra dolis' se riuum, misso quotiens tibi fune pependi cliterna veniens in tua collia manu saepe Venus trivio commissa est pector mi.rto fecerunt Gudus proelia' nostra tias. quibus versibus curation quintuti nil Cynthiam Oeesqnriti reserendum esse non deni instratur, ni posse referri inane nostenditiar.

Sic enim monunt codicum scripturam pallia, quae sententiam quam maximo languidam essiciat, olim a seminarii philologici iloniensis sodale emendari. Diyitia ' Cooste

63쪽

Certiorem autem de carminis septimi consilio sententiam serro possumus scriptum enim hoc esse post Cynthiae mortem patet atqui cum carm. IV, 25 a Propertio illa plano expulsa sit neque amorem postea continuatum esse ullis elegiis significetur, qui laetum est, ut tamen Cynthiae mortuae honorifieam hanc memoriam conderet solet, ut aiunt periti, vetus amor ita inhaerere amantibus, ut ne maximis quidem amicae iniuriis totus exstingui possit quod cum etiam Propertio

evenisset, amoris memoria subita Cynthiae nuper excussae morte ita renovata est, ut somnii sortasse non fiet narrationem in eius honorem componereLIam tertium carmen poeitearum epistularum, quas postea vidius ab heroinis scriptas simulavit, primum exemplum esse volunt, paulum tamen ut mihi videtur a vero aberrantes namque cum epistula illae e sabulis antiquis maxime

urgumenta Sua hauserint, nostrum carmen memorato bello

Parthico profecto ad ipsum hoc tempus quo scriptum esse seratur spectare putandum est praeterea Arethusa et Ly-eotae coniugium nulla, nisi quid me fugit, sabula traditur. itaquo his personis veri homines sine dubio subsunt at Postumum et Gallam, de quibus est carna. IV, 2, sic notari, ut quidam suspicati sunt, firmis argumentis neque evinci neque infringi potest ergo Propertius intercedente uxore hanc

epistulam misisse censendus est ad amicum quendam adversus Parthos stipendia merentem, ut illi et uxoris et amicorum memoriae documentum esset atque hoe in officio ficta nomina, quae duduni usu inter amicos nota recepisse aut munc ipse excogitasse potest, adhibuit quo lenocinio vel artisset otiam proximo ante nos sacculo amantes et amici in epistulis suis usi dicuntur. Denique de arm V, a, 8, 1 consilio per se satis perspicuo cur amplius disputemus idonea causa non adest.

64쪽

caput III.

EIegiarum qua quinto Propertii libro comprehenuuntur et clivositiones et rationes strophicae ctescribuntur.

Postquam in universum carminum nostrorum consilium significavimus, nunc quibus partibus eorum argu menta distributa sint dispositionibus et rationibus strophicis expositis demonstrabimus quare haec carmina non solum alia tuta sere omnia, sed etiam ver-ηibus aut traiectis aut eiectis probabiliter mendata esse sorospero ut evincatur , nam in imperfectis operibus coneinnae partes vix inveniuntur neque casu fit, ut omissis vel transpositis quibusdam versibus certus stropharum ordo evadat. nam quamvis incertum utiamnunc de strophica certorum carminum antiquorum compositione sit iudieiuna, tamen ut nobis nunc patet, ita ne antiquos quidem poetas ipsos fugisse vel propter probabilium exemplorum multitudinem putanda est nimirum illam, si insita ingenii vi naeti sunt, quae quidem opinio prorsu certe reicienda non est, tamen non potuit fieri ut non animadverterent et expolirent retraetantes carmina in schediis coniecta. sin auten scholastie usu euius apud poetas Romano prne ceteris magnum erat momentum, vel propter modum et numeros, quibus aequabiles carminum partes maiore gratia aptantur, illam proprio studio assectabant, magis etiam ad nostram de persecta et absoluta horum carminum arte sententiam defendendam ubi invenitur conseri reterum nostra' Haec autem ita accipi nolo quasi quaesitae responsionis causa unquam Versus aut damnandos aut transponendos censeam. Di9jlia πιν Corale

65쪽

carmina imprimisque a quae ad periegesin urbis Romae pertinent vix certis modi instructa erant linque eorum distributiones strophicae alia potius ausa ortae sunt nam ut

rhetores antiqui aequabili partium in orationibus divisioni et amplitudini, ita poetae concinna carminum singularumque in. is sententiarum formae et expositioni multo magis indulserunt, quam ci plerumque qui liodie versibus eundendis operam dant hoc autem prae ceteris cadit in eas elegias quas de urbe Roma compositas esse vidimus ad Callimachi exemplum; nam Alexandrini quantum talibus artificiis gaudium perceperint notum esLHis praemissis ad rem illustrandam iam libri nostri carmina aliquot strophis disposita exprimenda curabo atque in his distributionis ausas etiam copiosius explicabo: ceteroruni autem formulas tantum apponam quibus dueti lectores singula ipsi si placet exquirent. Carmina e Sexti Properti olegiarum libro quinto sublata.

carmen Ia.

Λ. a. Hoc quodcunque Vides, hospes, qua maxima Romust, ante Phrygem Aenean collis ot herba fuit: atque ubi navali stant sacra Palatia Phoebo, Euandri profugae concubuere boves. b. Fictilibus crevere deis haec aurea templa nec sui opprobri facta sine arte casa, Tarpeiusque pater nuda de rupe tonabat, o Tiberis nostris advena bubus erat. c. uua gradibus domus ista Remi se sustulit, Olim unus erat fratrum maxima regna sociis is curia, praetexi quae nunc nitet alta senatu, pellitos habuit rustica corda patres. d. Bucina cogebat priscos ad verba Quirites: centum illi in prato saepe senatus erat; nec sinuosa cavo pendebant vela theatro, bpulpita sollemnis non oluere crocos.

66쪽

B. a. ulli cura fuit externos quaerere divos, cum tremeret patrio pendula turba sacro, annua at accenso celebrare Parilia laeno, qualia nunc curto lustra novantur equo. 20b. Vesta coronatis pauper gaudebat asellis, ducebant macrae vilia sacra boves; parva saginati lustrabant compita porci, pastor et ad calauios exta litabat ovis. e. Verbera pellitus saetosa movebat arator, bunde licens Fabius saera lupercus habet. nee rudis infestis miles radiabat in armis: miscebant usta proelia nuda sude. d. rima galeritus posuit praetoria Lycmon, magnaque pars alio rerum erat inter oves. 30 hinc Titiens Ramnesque viri Luceresque coloni, quattuor hinc albos Romulus egit equos. 32 ' a Nil patrium nisi nomenaabet Romanus alumnus: Isanguinis altricem non pudet esse lupam. Soptima nutricum nostris lupa Martia rebus, bqualia creverunt moenia laete tuo ib. Moenia namque pio conor disponere ver8u: ho mihi quod nostro est parvus in re sonus lsed tamen exiguo quodcunque e pectore rivi fluxurit, hoc patriae serviet omne meae. 60 c. Ennius hirsuta cingat sua dicta corona:

mi soli ex hedera porrige, Ba he, tua, ut nostris tumesaeta superbiat Umbria libris, Umbria Romani patria Callimachi. 64 d. Roma, ave tibi surgit opus date candida cives Tomina, et in epus dextera cantet avis. saera diesque anam et cognomina prisca locorum: has meus ad metas sudet Oportet equus. 70

carmen II.

A. uuid mirare meas tot in uno corpore sum γaccipe Vertumni signa paterna dei.

67쪽

a. uscus ego, et uscis orior, nee paenitet inter proelia Volsinios deseruisse socos. haec me turba iuvat, nec templo laetor eburno: Romanum satis est posse videre larum. b. Hae quondam Uberinus iter faciebat, et aiunt remorum auditos per vada pulsa sonos: at postquam ille suis tantum concessit alumni8, Vertumnus verso dicor ab amne deus. 10C. a. Seu quia vertentis fructum praecepimus anni, Vertumni vulgus credidit e88 Sacrum. b. Nam quid ego adiciam, de quo mihi maxima famast, hortorum in manibus dona locata meis caeruleus cucumis tumidoque cucurbita ventrem notat et iunco brassica vineta levi. e. Nec flos ullus hiat pratis, quin ille decenteriimpositus fronti langueat ante meae; prima mihi variat liventibus uva racemis et coina lactenti spicea fruge limet. d. Hi dulces cerasos, hic autumnalia pruna cernis et aestivo mora rubere die; insitor hic solvit pomosa Vota corona, cum pirus invito stipite mala tulit. a . Mendax fama, hospes, male fit mihi nominis index: de se narranti tu modo crede deo.

4. Opportuna mea est cunctis natura figuris: in quamcunque voles Verte decor iro. h. Indue me Cois, iam non dura pilolla: meque virum sumpta quis neget esse tomada saleum et tori frontem mihi comprime laeno: iurabis nostra gramina secta manu. arma tuli quondam et memini, laudabar in illis: corbis in imposito pondere messor eram. c. Sobrius ad lites at cum est imposta corona, elamabis capiti vina subesse meo. -

'inge caput mitra speciem surabor Iaeehi: furabor Phoebi, si modo plectra dabis; cassibus impositis venor sed arundine sumpta Faunus plumoso sum deus aucupio. 2530

68쪽

d. Est etiam auriga species Vertumnus, et eius, traicit alterno qui leve ponitu e tuo; Suppetat hoc, pisces calami praedabor, et ibo mundus demissi iustitor in tunicis. pastorem ad baculuin Osgunt Simulare, vel idem sirpiculis instili pulvero ferre rosam. a . Si mihi, quod sorinas unus vertebar in omnes, nomen ab eventu patria lingua dedit. B . a. Et tu, Roma, Diei tribuisti praenii Tuscis, unde hodio violas nomina Tuscus habet, tempore quo sociis venit Lycomedius arinis atque Sabina seri contudit acina Tati. b. Vidi go labuntos acies et tela cadu a, at pio host0 turpi terga dedi SA fugae.

sed facias, divum sator, ut Romana per aevum transeat ante meos turba togata pedes.

Sex superant versu sto, qui ad vadimonia curris, non moror.): haec spatris ultima mota meis.

Stipes acernus eram, properanti sale dolatus, utito Nuniam grata pauper in urbe deus. at tibi, Mamuri, Ociuae caelatoris henae, tellus artiri eos ne terat se manus, qui mo tam docilis potuisti sun dero in usus. unum opus est, Operi non datur unuchonos.

Carinen Ie quod salso Properti esse fertur.

Quo ruis imprudens, ni age, dicere sata Properti 2 non sunt ali dextro condita sila colo. aversis musis cantas aversus Apollo poscis ab invita verba pigenda lyra. Certa suram stertis auetoribus haud ego vates nescius aerata signa movere pila. me creat Archyta suboles Babylonius oro Ρη

B. a. I i mihi sunt testes non degeneraSSeiro Dinquos,

69쪽

b. Dixi ego, cum geminos produceret Arria natos, illa dabat natis arma vetante deo. non po8se ad patrios sua pila referre penates: nempe meam firmant nunc duo busta fidem. quippe Lupercus, equi dum saucia protegit ora, heu sibi prolapso non bene cavit equo: Iassus at in eastris dum credita signa tuetur, concidit ante aquilae rostra cruenta suae. satales pueri, duo lanera matris avarae. Vera, sed invito contigit ista fides. e. Idem ego, cum Cinarae traheret Lucina dolores et sacerent uteri pondera lenta moram,hIunonis votam tacite impetrabile dixi: illa parit, libris est data palma meis. B . a. Hactenus historiae nunc ad tua devehar astra: incipe tu sacris aequus ades8 nOVis.

hoc neque arenosum Libyae Iovis explicat antrum, aut sibi commissos fibra locuta deos, aut siquis motas cornicis senserit alas, umbrave quae magicis mortua prodit aquis: adspicienda via est caeli verusque per astra trames, et ab zonis quinque petenda fides. e. Nunc pretium secere deis, et fallitur auro Iuppiter, obliquae signa iterata rotae. selieesque Iovis stellas Martisque rapacis, et grave Saturni sidus in omne caput, quid moveant pisces animosaque signa leonis lotus et Hesperia quid capricornus qua.

70쪽

d Umbria te notis antiqua penatibus edit

mentior an patria tangitur Orn tuae 33, qua nebulosa cavo rorat Mevania campo et lacus aestivis intepet Umber aquis scandentisque Asis consurgit vertice murus, murus ab ingenio notior ille tuo. Ossaque legisti non illa aetate legenda patris, et in tenue cogori ipso lares: nam tua cuui uiuiti versarent rura iuvenci, abstulit excultas pertica tristis opes. e. Mox ubi bulla rudi dimissa est aurea collo, matris et ante deos libera sumpta toga, tum tibi pauca suo de carmine dictat Apollo et vota insano verba tonare soro hat tu finge elegos fallax pua, haec tua castra)scribat ut exemplo cetera turba tuo. militiam Veneris blandis patiere sub armis et Veneris pueris utilis hostis eris. ei bene cum fixum mento discusSeris uncum, nil erit hoc rostro te premet an8a suo. s. Iam tibi victrices, quascunque in amore parasti, o ludet palmas una puella tuas: illius arbitrio noctem lucemque Videbis, gutta quoque ex oculis non nisi iussa cadetinuo mille excubia nee te signata iuvabunt limina persuasae fallere rima sat est. nunc tua vel mediis puppis luctetur in undis, vel licet armatis hostis inerinis eas, vel tremesaeta cavo tellus diducat hiatum: octipedis caneri iurga sinistra time.

Carmen III.

Haec Arethusa suo mittit mandata Lycotae, cum totiens absis, si potes e88 meus. a. Siqua tamen tibi lecturo pars oblita deerit, haec erit e laerimis saeta litura meis: aut siqua incerto fallet te littera tractu, signa meae dextrae iam morientis erunt.