Commentationes Propertianæ

41쪽

34 possunt; neque enim quod ut iuventute lauatur, quam quod

poetam versus, non aera serentem utispernat monetur arulea,

maximo indignatur Propertius poeta ergo qui gravissimum

illud consilium continent, V. 55 sq. ultimum necessario Obtinebunt locum, ut ipso acumine Acanthis claudat orationem. accedit autem altera causa cur hinc expellantur v. 57-60. neque enim post tot alia praecepta mulier puellam apto adhortatur, ne iuventute non usa damnum patiatur sed primaria haec erat admonitio qua illius animum commoveret quaeque plane coniuncta esset cum V 28 quo eandem ut rangeret damnosae iura pudicitiae inuitabat denique v. 31-36 praecipitur quibus artibus pecunia extorqueri possit ex amatore iam certis vinculis constricto iterumque hic de pecunia quaerenda locus continuatur,v. 47 sqq. medii autem interpositi sunt uv. 37 - 46 qui tamen, quoniam praescribunt quibus illecebris irretiri et teneri possit dubius etiamtum et incertus amator scis. v. 38), merito ceteris omnibus praecedebant iam vero eiusdem generis ut v 37 - 46 sententia profertur vV. 29 sq. quibus ut supra vidimus, antequam amatori nox detur, simulati moris magis etiam ille exstimulandus esse dicitur, ut stertioribus vinculis constringatur scis. v. 303 ergo v. 29sq. a v. 37 - 46 iniusto divelluntur 6 31 36 interpositis. quae cum ita sint, turbatum esse versuum ordinem negari vix poterio sed mendandi rationes cum complures excogitari possint, ante omnibus quantum potui perpensis mihi quidem lenae oratio versibus ita collocati olim a poeta eouiposita esse videtur: L 28 57 - 60 3 - 46 G1 36 47 - 56. hoe enim ordine restituto post praeeopta universalia uv. 2 l 28 primum quibus artificiis adule8centem irretiat, tum quopneto lucrum ex eodem lacia puella edoeetur. His explicatis nunc progrediamur ad V, 2 v. 41-46. quos iam Selii adurus iusto loco legi negavi nainque hic cur hortorum ultorum maximam sibi famam esse gloriatur Ver ' tumnus 2 an ut sirpiculis medio pulvere rosa se ferre posse ostendat at ceteris huius generis distichis documenta non addidit cur huic adiunxit quae ne convenirent quidem Ou

42쪽

35nino in rem nam v. 45 sq. exempla potius illum asserre

demonstrant fructuum in uum honorem praeceptorum de

his autem iam v. 11 sqq. verba facit similiterque quid fama de ipso eiusque nomine statuerit enarrat,v. 1 - 20 simulque ut testimonia fruetus sibi allatos commemorat eis. inprimis v. 12 et v. 19. his igitur versibus adiungendos esse eos, de quibus disserimus, perspexit Schraderiis. 4ed Laeli- manno ad V. 1), ut causam transpositionis probavit, ita suo iure displicuit quod post v i inseruerat ille o. 41-46. nam cum v. 15 sqq. iam de hortorum donis ad Vertumnum allatis mentio fiat, quo pacto deus ipse uv. 41 sq. nolle se de his quidquam adicor adseverati a post v l quo vulguη

nomen suum ab anni ructibus repetere narratur, suam sedem

illi versus olim habuerunt, quia et ipsi de fama hominum scripti sunt praeterea huc in initium expositionis quadrant etiam illa nam quid eo adiciam quibus adhibita praetermissionis figura ea quae in vulgus nota sint pronuntiare sonolle simulat Vertumnus et tamen statim profert ceterum H 41 - 46 post v l retractis pro ut particula v. 47 sine dubio seribendum est sic quo vocabulo a quae v. 21 40 exposita sunt comprehenduntur, velut V, 7 69. Denique ultimum versuum transporitorum exemplum tractabimus V. 1 v. 14 sq.:

et bene eram saeum mento discusseris uncum, nil erit hoc rostro te premet anS SUO.

in quibus eur haereamus perspicietur toto hoc loco diligentius examinatu atque priorum editorum, qui in toto carmine unum horoscopum loqui putabant, opinione improbata merito Heimi ei-chius in symb. ph. B. p. 674 v. 135 sqq. Apollini tribuit loquenti. sed salso dei orationem v l46 demum finit omitto quod Apollo, cum pauea poetae dixisse seratur, 133, vix continuavit verba Rumper tot versus certiora sunt alia deo enim qui id unum sibi proposuit, ut ad elegos componendos Propertium adhortaretur cla. v. 133 sq. , non convenit illa amoris duri deseriptio uv. l39 sqq qua si non impeditur, at certo non promovetur illud

quod sequitur consilium quid 2 quod ab Apollinis gravitate

43쪽

vel maxime abhorret velut hae sententia persuasae fallererim sat est talibus prosecto non usus est idem in simili

oratione apud Proper IV, 3. denique ne horoscopi quidem

ars Helini eichii de hoc loco sententiam seri is enim v. 150 monet Propertium, ut octipedis caneri terga sinistra timeat. quo versu, nobis quidem nunc valde obseuro, at ipsi Propertio sine dubio sat perspicuo, quod tandem malum tangat horoscopus pro certo dici nequit tumen lago quidem non dubito quin caliger vere divinaverit novi amoris pronuntiationem hoc versu contineri; D. HertZborgius ad h. l. namque iocosum potius quam revera triste vaticinium aliquod hic proserritotius arminis indole ut natura confirmatur atqui si iam vV. 13 sqq. Apollo novum amorem Proportio vaticinatus est, horoscopus hoc versu nihil novi ei praedicit quod quidem artem eius tantis verboruni ampulli commendatam minime decet praeterea versuum distri initioni ab Heimreichio propositae oppugnat etiam mmc particula v. 147. haec enim tempus definire non potest propter eam quae sequitur sententiam: nam prodigium illud non ipso hoc temporis momento, sed laturo aliquo minari dicitur,v. 14 sqq. quare potius tanquam eonclusione laeta ea comprehendit quae versibus praecedentibus ossiciuntur atque notam hane particulae me significationem qua similis est vocabulo ero observamus

etiam apud Propert. I, 2, 25 6, 1 ls t II, 3, 33 III, 8b,

23 26b, 21. suas autem ipsius sententias complecti Horon consentaneum est ergo Horo potius quam Apollo ante v. 14 locutus est itaque illi attribuendum est de puella superbia vaticinium idquo erat illud quod certius non definivit Heim reichius triste prodigium incipit enim inde a v. 139 iterum loqui astrologus ibique pro nam particula leni emendatione repono iam quod respondet mox particulae v. 131. in horoscopi igitur oratione exstant v. 14 sq. de quorum sede dubitamus atque primum quidem, si recte locum suum tenent, exemplo allato distichon quod antecedit illustrant quae tamen explicatio inepte et particula adiuncta est praeteron quae tandem os ista dicendi ars qua primo V. 14 sq. amor

44쪽

Propertium enecaturu esse dicitur, tum vv. 14 sqq. multo minores dolores praedicuntur sed leviora haec gravissimum autem illud est, quod huius distichi sententia ipsa pugnat eum horoscopi vaticinio exemplum enim quo in his versibus

utatur auctor sumptum esse iure suo dicunt interpretes e re

piscat0ria et duplici unci et ansae nomine sine dubio duplicem hamum significari volunt a duplo hamus ita solet esse

comparatus, ut, si excussus est, non possit altera quasi sua parte piscem iterum secare quo igitur pacto, si uncus mento discussus est, tamen ansa, quam et ip8am uneum e880 contendunt, Propertium premere sertur 2 immo unco vel ansa, ubi mento excussisset Propertius, tamen aliud statim membrum arreptum esse recte di luatur quod cum non laetum sit, apparet unco opponi ansam quasi alterum tormentum dicendi igitur lumine remoto. una puella opulsa mox alteram aequo difficilem amaturum esse poetam v. 14 sq. audimus atqui

Horocvv. 13 sq. unius puella fastus disertis verbis extulit et in hae sibi constat sententia v. 14 3 sqq. Apollini autem, qui v. 37 sq. Veneris militiam Propertio indici , unice adseribi potest illud de amorum post mores redintegratione Vaticinium, vel propter orationem figuratam, abhorrentem illam quidem a simplici dicendi genero quo in ceteris versibus usus

est astrologus ergo v. 4 sq. post v. 38 rediungendi sunt reposita pro et particula voce ei. - sed haec quidem hactenus de versibus transpositis. Solent autoni, ubi alii vorsus e sua sede in salsam transmigrant, alii simul omitti cuius rei primum habemus exemplum V, 3 v. 43 - 52. atque o. 49 sq.:

omnis amor astreus, sed aperto in coniuste maior:

hanc me rus, ut vat, ventilat ipsa facem hane, ut iam Passeratius vidit, continent sententiam: Omnem Rmorem magnum esse, sed maiorem uxoris in coniuge, quam amicae in amator amorem neque coniecturis opus est quibus hos versus eritie vexarunt huius autem sententiae quale tandem testimonium proserunt v 5 8q.: Diyitia ' Cooste

45쪽

num mihi qui Poenis tibi purpura fuisseat ostris

crystasiusque meas ornet aq-sa manus γquippe qui num particula incipiant 2 si probamus, ut decet,

Neapolitani in v. 52 eripturam meas cis. Jacobus ad h. v. , heur mihi 'inquit Arethusa hornamenta induam non mea mu8R, sed ut tibi laecam ornare me soleo . liae tamen enuntiatio ut praecedentis distichi normam eonsi ni et tantum abest ut non possit non causam olim attulisse euroruthusa absente

marito se sordidis vestibus indutam quasi maerore questa sit eius igitur generis aliquot versus ante v bi deperditi sunt,

nisi nam partieula sano sensu prorsus carere existimanda est.

sed etiamsi ita sententias explemus, tamen V. 49 Sq. neque cum antecedentibus neque cum se quentibus versibus iusto nexu cohaerent quid enim hanc observationum tam generali sententia prolatam hic intrusit auctor quae tum demum cum vv. 43 sqq. bene coniungitur, si Arethi ais propter magnum coniugis amorent uv. 49 sq. facilius castrorum pericula toleraturam esse, ad bella illum feeutam, disertis verbis addit. itaquo post v 50 missis aliquot versibus hoc enuntiatum haustum est. et hac quidem hactenus de V. 49 sqq. ententiis explendis quid vero num vel rostitutis eiusmodiversibus v. 43 Iu hanc sedem obtinere possunt tristem suam in desertis aedibus eum paucis comitibu maxime pernoctos vitam vv. 2, 42 describit Arethusa continuatur nutem harum rerum enarratio uv. 5 sqq. at versibus qui inter

utrosque modii sim optat puella, ut altera quasi Hippolyto maritum in bella comitari possit quorum labores ninore sibi duleiores fieri sciat hi igitur nihil huc pertinent neque

vero haec inconcinnitas tollitur,v. 50 - 56 ante V. 43 tran8- latis, quoniam ne v. 57 sqq. quidem ab illis separari possunt. sed coniunctum est illud votum quam arctissime cum eis querellis quas de mariti absentia legimus v. 7 - 9. quid γquod . 29 cui tandem ut mihi verbis opponatur Arethusa nunc non perspicitur atqui nemo non sonti Arethusae quae desertum thalamum deploret v v. 29 sqq. eandem contrariam 8e, si coniugem adversus Parilios secuta seratur uv. 43 sqq.).

46쪽

neque inepte uxor cuius desiderio maritus tenetur uv. 27 sq. optat, ut illius militiae fida sarcina fieri possit uv. 45 sq. . quibus de causis v. 43 - 50 post v 28 inserendi sunt, sed lacuna inter v bi et 2 signissenta atque illis remotis uv. bl sq. excipiunt v 42, sed hic quoquo inter utrosque aliques

versus exciderunt. Iam transeamus ad V, 4 v. 7 sq.: illa ut, qualis celerem prope Thermodonta Strymonis abscissum fertur aperta aerium. qui verSus cum praecedentibus non bene coeunt nam quo

tandem iure arpeiam, quam modo v. T. somno e permisisse dixit, Maenadum more furore poeta narrat quid vero Strymonis, ut supra vidimus, ne Maenadibus quidem, sed Ama-Zonibus adnumeranda est qua re probata patet ruendi verbum non iam posse urendi significatum habere, sed currendi qua eum interpretatione coireeisit fertur illudi. 72. nam Amagonum non furor, sed celeritas laudatur, velut a Silio ΙΙ, 4 et Valerio Flacco IV, 607. atqui hi cur cucurrisse Tarpeia narretur cum nullo modo excogitari possit, ab hoc loco distichon nostrum

abdorret quo autem transponendum sit, quanquam toto earmine perlustrato non lucere videtur, inveniemus aesturate interpretati V. 27 sq.: mgue sulit primo Capitolia nubila fumo, rettulit hirsutis bracchia secta rubis. fumum autem, quem olim matutinam nebulam esse voluerunt,

vere de vespertinis sive nebulis sive ea trorum sumis Hertκ-berius intellexit propter v 3 et v. 63 sq. ed idem Tarpeiam, quae mane, ut mos erat '), aut aquam Vestae potendi causa cfr. v v. 154q. aut omine territa lustrationis causa eis. vv. 23 qq. ad sontem venerat, per totuin diem statuit ad sontem mansisse, ne ante crepusculum ad arcem redire atquid tandem Tarpeia per totum id tempus illic morata est γ' Namque lustrationes inane .saetas esse testatur Verg. Aen. VIII, 67 sqq. Valer Flaec V, 330 sqq. Stat Theli. IX, 7 sqq. eod utilite tempore virgines Vestales cloae aquain petiisse docet velut rid. sast. III, 12.

47쪽

40 nam lustrari, si propter hanc rem degressa orat, brevi prosecto tempore potuit; sin Vestae aquam petitura erat, ne debuit qui loria cunctando hui officio deesse porro hi a flumine rediit virgo, postquam aut aquas hausit aut lustrata est, quo factuni est, ut in via hirsutis rubis bracthia laederet tam spinosa orni via, ut non posset quisquam ingredi eam, nisi ut bracchiambis laceraret O miseram arpeiam quae cotidio, ut Vestra oaquam libaret, ad sontes degressa rediit in arcem suetis braeelitis immo, si quid video, aliquo die puellam vel ut amicitiai videret vel alia de causa in planitiem degressam aspexit Tatius, tum fugientem, quia pudor nondum omnis illi exstinctus erat, persecutus a via in rubos impulit. huius automnarrationis ante V. 27 missae ue partices etiam signum est qua nunc tam diver8a re quale uv. 23 sqq. et v. 27 sqq. narrantur ineptissimo conglutinantur. praeterea tintii Tn metae oratio, ni fallor, hanc eoniecturam commenda an

Tarpeiam illas querellas sic temere effudisse probabilius est, quam certa aliqua ro motam quodsi posterior sententia praestat, quid verisimilius est quam eam aliquo alii impetu excitatam esse 2 ad illam autem narrationem pertinent otiam

vv. Ti q. ut nune liparet, ita iu8erendi ante v. 27, ut anto ipsos lacunae signum ponatur sei licet alium sugiens Tar pota cucurrit velut Strymonis.

Hinc progrediamur ad V, 7 V. 35 - 38 quos iam ea-liger alieno loco serri vidit quare enim lactum est, ut intorquerellas quibus uv. 3-5 Propertium obruit Cynthia su

bito eundem adhortaretur, ut erV08 mortis uac auctores

erudiaret atra ibi quidem quo eo transtulit caligor, post

v. 46 locum suum defendunt. Sed e0niunctiVi uratur cunae,euι tollut demonstrant mandatorum, quae uile a V. 7 so niteo

daturam esse pronuntiat Cynthia, hae partem aliquam otii cere itaque ut probasservas VV. 73- 76, sequatur infidoruni poena, post v 76 disticha illa reteiemu8 steterum his expulἡisi intor v. 34 et v. 39 accuratius de8criptam uisso suspieoi novam amicam, de qua sunt V 39 qq nam vel transtingv. 39 a Medi uneris adumbrati 'nu VV 2 - 34. ad illam

48쪽

depingendam actus per pronomen relativum fractu est et elumbis. His explicatis eiusdem arminis V. 51-54 animum advertunt nam cur fidem suam iureiurando affirmat Cynthia hic, ubi neque ad praecedentium neque ad sequentium versuum sententias quidquam id refert cur hic argumentum repetivit, in quo tractando iam uv. 2 - 22 vorsata est γpraetoren V. 55 qq. qui propter nam particulam ea quae modo dicta sunt confirmare videntur, tamen eorum nihil omnino probant incipit enim novus do inseris locus an Cynthia

exponit cur tergeminum canem v b commemoraverit 7 ergo

disticha haec potius post v 22 inserenda sunt atque hoc vel eam ob causam probabiliter conicimus, quod iustam oppositionem illud a v. 23 nunc desiderat traiectis autem his versibus fidem Propertium sesellisse, se servasse Cynthia contendit sed ne sic quidem v. 23 fida amicae honestum unus ab eo paratum esse deniquo ante v. 55 aliquot versus omissi si in quibus de sua apud inferos conditione ita loqui coepit Cynthia, ut num particula recte posita esset. Age nunc transgrediai nur ad V, 9 v. 42 sqq. atque

V 424 accipite haec fesso viae mihi terra patet, qui paulo mutatus v. si reputatur, immerito hic legi nunc eonstat sero inter Annos eriticos illatus autem huc est, post-ipiam genuinus versus lacuna haustus est sed qui hunc8ceuntur,v. 43 sq.:Φuid si Iunoni sacra faceretis amarae' non clausisset aquas ipsa noverca Sua'

quo iuro hunc Deum occupaverint minus etiam perspicitur. nam primum quidem clausisset illud pro imperfecto clauderet perperam positum est, quia nondum a sacerdotibus Bonao deae Herculus exelusus est a sontibus accedit quod nescius huius deae lucum se adiisse Iunonem illi v. 43 opponere non potest quid enim ci lueus Mer erat Iunoni nam ne Herculem ut hominem deis similiorem haec omnis eoansierin

49쪽

habuisse contendas cur Bonae deae lucunt ingredi studuisset, quem viris clausum esse scivisset has autem ob causa VV. 43 sq. post sacerdotis orationem, qua et a fonte propellitur et Bonae deae lueum hunc esse certior fit vir sortissimus, retrahendi sunt, si quid video, aut v 67. quo acto, cum V. 65sq. hinc removerimus Hercules abrupto dicendi genere indignabundus crudelitatem mulierum vel Iunonis saeviti ne comparat itaque ira stimulatus statim tristes de ara maxima leges puellis imponit - nisi sorte ipsum rationis initium ante v. 43 deperditum esse probabilius censebis sublati autem erante ua sede, ut v 42 etiam,v. 43 sq. ad lacunam explendam; quam post V 4 non solum pentameter deperditus agnoscendam esse demonstrat, vorum etiam ipsa sententia namque Hercules, qui uv. 45 sqq. ne propter habitum terribilem expellatur sacerdotes orat, antea haud dubie easdem rogavit, ut aditus ad sontes sibi pateret uiusmodi igitur aliquot versus post v 4 olim legebantur ceterum vv. 42 - 44 una trun8908itos esse apparet, postquam iam v v. 65 sq. in eum locum delati sint quem vulgo teneant. His dacunarum exempli propositis facilius fortasse fident habebunt duo alia non tam claris argumenti innisa quorum primum est ante V, 6 v. b. namque sic inquit poeta noctem

patera, sic ducum carmine at V. 7 - 7 vinum sane se

potaturum osse exponit, sed, v. 7 sqq. tantum quid eantnturus non sit declarat ut alterum ti creet sese haberet, nonne qua argumenta carminibus tractaturus esset, vinum sciliceto amores, addidisse putandus eAt poeta ante, S, alterum autem exemplum involutur ante V, 10 v. 43. etiamsi hoc carmine argumentum suum non tam exponit, quam tangit auctor, tamen quae tandem est, praesertim tum vv. 41 sqq. tam accurate describi coeptus sit alter adversarius, ista pugnae

descripti qua torquis Virdomaro ab incisa gula decidisse sertur 2 ferrem hoc fortasse, si direpta illi a Claudio diceretur nunc

non possum non suspicari ante v. 43 pugna copiosius enarrata descripsisse poetnm ut Claudius Virdomaro collum elise

50쪽

Restat ut id mendorum genus tractemus quo inquinantur scriptores versibus interpolatis. atque cum Eschcnburgius observat crit in Propert. pp. 1 26 merito eiecerit V, 1 v. 3, 36, nos in eodeni carmine

scandentes si quisis et de vallibus arces, moenio muros aestimet ille meo obelo notabimus atque hos insanos esse intellegitur maxime comparatis vV. 125 sq.: scandentisque arisi conmu i vertice murus, murus ab Dymio notior ille tuo;

quibus de eadem Umbriae regione dictis nostri manifesto expressi sunt nam quae tandem eου eorum sententia hexa- motro sine dubio alti montes intelleguntur, at quale pentametro Herigbergius aestimare Verbum ita accipi vetat, ut mamii aestimare a cur id Optat poeta, ut laxetur quomodocunque patria sui immo ut magni aestimetur propter suum

ingenium rogat cla v. 63. atqui ad magnus illos, de quibus locutus est in hexametro montes nil attinet poeta ingenio augeri itaque apparet de exiguis cogitari in pentametro. quod firmatur etiam simili sententia Ovidii amor. III, 5,

1 sqq.: atque aliquis spectans hospes Sulmonis aquosi

moenia quae campi iustera parva tenent, figuae taurum' dicet potuistis ferre poetam, quantumcunque estis, vos esto una fero'.

pugnare igitur secum hexametrum et pentametrum negari non poterit quod cum perspexisset, Marklandus scribi iussit:

moenium muris aestimet ille meum.

ergo e murorum inquit poeta, altitudine meum quantulumcunque est ingenium aestimet hospes at qui poeta contentus esse potuit tali iudico qui carmina sua laudaverit non propter ipsorum virtutem, sed propter alta patriae moenia 3 quae cum ita sint, noli dubitare verΗus istos male anos expellere. Atque gravissimis difficultatibus tenentur etiam ,