장음표시 사용
281쪽
I.ει. .de Adde quasdam pCen. ales actiones, ut iniuriarum', e eam quae deseen-
, T ά; cx dicto de in ius vocando , ct eam quae oritur ex edicio de ea-d iri tui limni ἀtoribus . Adde quaedam priuilegii, siue beneficia personalia, a deqMibd diximus in l. diuus. L&in serius tractabiturini in omnibus alum, auiis. ex . priuilegia. i. ex quibus est ius aquae ducendae ex loeo publi- '. T co , quod personae concessum est 4. Adde quasdam exceptiones quae d. ,.ci non rei, sed personae cuiusque cohaerent vadde quod propter ingratia- nimie uisam don .itor, non tamen donatoris heres a donatario rem a-
, ebri uocare potest Ast lex, QD ALI M luccessorem iuris, ut exad-s: id ictis exemplis apparet. Hue vero etiam rcferri debet quod Paulus
defetio lib. i 2. explie.ans edictum, Ex qui b.c.lus. maiores in integrum restit.ait,4 . . neminem plus commodi heredi suo relinquere quam ipse h.ibutis: esto. i. ex quo sequutar ut quemadmodum idem auctor codem lib. in .adedi-lio Ux dium docet, quar a milit euius alijdano l. cile absentia non debetu,
hi .. coepta ct impleta vitru pio rescinderetur,eadem a milite coepta, Mab ipsius postea defuncti succellarc completa rescind.itur ut eadem observemus in herede in usu Cipionem luccedente , ad quem defuncti tu .isi coniunctim descendit siessio ,se ut plerunque nondum here' immi ditate adita comple .itur Huc etiam referri debet quod Vlpianus lib. Ies.S. ex ἀb. 72. ad edictum sci ibit,explieans illud edictum in quo Praetor ait, ere- - --- fluctuscunt in possessione bonotu esset eo nomine captos ei adnuem ea res pertinci, non restituar, siquid sine dolo malo impen-:ὶ - i secerit,praestitum non in . Nam Vlp. addi non modo non eredia de bon tori, sed nee ipsius heredi praestit amrri quod impensum suerit: quippe .ae '' quoniam quod ipsis qui cotraxerunt videntur autem creditores misit in possessonem quasi contraher cum alienum vel potius commune ne otium gcrere intelligantur,ut idem ibidem tradio obstac. suc-eestoribus eorum obstabit M. quod ipsis.) hoe tit .quae est Vlpiani ex
eodem lib. fir ad edictum. Quod autem in iuris , id plerunques in rei siue doministuc cellis te locum habet, ut dicemus ad i. inuitus issi. f. pen.).hoestit. Vnde sic Paulus lib. I .ad Plautium definiuit, eum i qui in qui in ius dominium ve alterius succedit, iure eius uti debere e quod iμ hς De tamen accipiendum puto,ut aequum sit ei qui succedit in domin tu, ut puta bona ridet emptori,neo nocere,nee prodesse dolum vendito siue is, vel auctoris cuius ibet,ut in eodem lib.Paulus explicat M. Catteium ηqvv-ῖ-d ad eum qui accipit,t .ile dominium Tansfertur, quale sueti apud eum .u Erim tradit, sin tutem non riabuerit,nilui transferet : Traditio enim ad per. dc . . eum qui aceepit,nihil transferre potest amplius , quam apud eum est i Th.ὰ qui tradit'. Nec tamen ideo minus verum erit quod libro singulari .pen. .de egularum a Paulo ita definitum Q icta nostrum non est , trans serio' iai mus ad alium,vel litis qui fundum: .rbet , quanqu.m usum fructum. tio ἔ.de ac non habeat, tamen usum fructum cedere potest . In ea enim quae a, 'TA .. Paulo proponitur speci ius quod transfertur, alterius quam eius qui nostrum a transset non erat , Idemque dici Potest in quibuscunque seruitu-d vivisu tibus rerum aut personarum .Etenim eum id fieri non pollit, ut mea
res mihi struiat, possum ramen cicere t undus quem retineo,
282쪽
&alij trado, seruiat. Ita igitur euenit, ut quam ipse ficultatem in mea re habetiam iure domini j, e indem nec maiorem trabeat iure seruitutis aut usus fructus ille eui usum Luctum aut seruitutem cessero , resi- quero. N.im vi in uni Uetao p .irtcs, ita Min dominio usus fructus aut se tuitum ius vi ipsa in sum. Et eruitutis aut usus fiuctus constitutio e sectus quidam est domi j. Sed ad rem. Venditoris dolum empto ii nec nocere, nec pro dcsse dixr ius: cum ad hunc tr. in uestr.itur quod illeli. i . buit. Rursum proderit eruptota ius vendi:o is Δ. benesciitii , ideo si
nost nomen venditum acceneritii nus V cnditor, cit S quo O te prirno ris perlecutio emptori numinis praeuari debet dcia: lue vcnui totas de hered Vis
sensionibus emptor uti poterit'. quippe cuiusu idem circa dc scindendum e .lusa esse debeat, quaene: it auctoris V. dices exceptio rei iudi tori. catae noeebit ei qui successit in dominium eius, qui iudicio expotu, ''μ' est item quod ad fructus litium ex penicis aliinci, lὶcrc dis quoquc L. iii in vitium succedentis pir hibenda fuit una cst, ut Lmpp. aiunt . Pia - ' pr terea ex intercessionis ciuita fundum pignori oblig.itum 4 fructus rei iudierisundi libet os, ct aestinanionem damni dati mulier non a creditores . X ' tantum ccuperat, cd a quo uis posscillare, cui eum creditor distrι iri xerit, in rem actione petere potest , quia nullum pignus vendidi sie ' ridem propter Vellei .inicie n. it ut consulti beneficium creditor videturi: nec ii se aliter existiniantibus melioris conditionis erit pio sit, quam fuerit: ' ivendit ora ad queml.lmen emplorem plus transferre vcndito quam ii i i. haberct iuris non potuit. Quo fit etiam ut non quid c e. quae oritur VI ex personae delicto,rei tamen cohaerens exceptio emptori noceat, non auctori, &in proposita duntaxat specie, ted Minatus compluribus caiibos, xt V
planus lib. 76 ad edictum explicati, in quibit qui ex .lzcrati uacausa Titi, possidet, ut puta donationis siue mortis causa , siue non mortis causa e doli ex fictae nam hoe verbum simplieitur loquendo comprchen dictet id cri 'i rici omnem donationem, idem auctor codcm libro ait', qu .amuis non vi et v x, deatur ea quae mortis ea uis fit, esse ei secta, priusqu.im inlec ut .imor i tabrisuerit, ut idem in eodem libro scribit 9.iut lcgiti, exceptionem do detur 3 deli p.issurus est ex persona etiam&e aula eius, in cuius locum succe sic dis,ui ''rit, ut idem eodem in libro doceti Absurdum enim cst plus iuris hi l. . Mibere eum eui legatus aut doriatus sit fundus, quam herila em ipsum v. 'ν iri &testatorem, aut donatorem, si viveret, id quod eodem libr. idem Vlp proin- tradidit . Ergo sicut heres qui in uniuersum ius suce edit, summoue ita .h .'tur exceptione, ita de legatarius quasi unius rei successor summoueri ai aliud debet,ideoque si rem legatam petat, excipi de dolo testatoris poterit'. , ki aula Plane inter heredem aut que me unque iuris univcrsi suecessorem, Milteqteros rerum sucectares multum interest, quod ad usu c.' pionem de te, i, 'longi temporis posse istonem imple dimattinet .mam vitium auctoris, O ς'
donatoris, eiusve qui mihi rem legavit,quod ei prodesse opotuisIet, et
mihi quoq; no proderit vitiosae namq; possessioni nulla potest acce- . u. temdere, sed nec oberit potero enim logi teporis possessionem ibi pigno ,'', y;2 ipse defendete quod is cui sueeessi, non potuisset o nisi velim, quod Vnduo νῆ.
Possu ex reserapto Seueri Amqnini piet undossessionis accessione si '
283쪽
tiunipatiebatur etiam antiquo iure inIerdum enim heres agere poterat, quamuis test .uor non potuisset plentisique ad uerius heredemis a l. reperi.
hered hi qmam aduersus defunctum Mefuncto competebat acti, Le- ά .. O .gatum vero condition .ile in quo defunctus nihil iuris hibuit, hodie b μνει
quoque non tr .insfert id heredem. Sripulationem .imen conditiona. 'is' mi in ollim potuit utpote virosae et pietatem ex praetenti, hodie po. evia vetest transmutere. Ait lex, Qv T. Exem s. . iam pham ex iure antiquo huic imi qui regulς uiis accommodemus. Liber remunerantinorum status tripertitus fuit: n. im ex eo num cro quid in cives Rom. Equis a quidam Latini, quid .im Dedi titis tuere'. in non er .it cinis Rom. sed c liberio Latinus aut Dedititius, ille manumitten .lo civem Rot nanum eis cete a Ps '' non potuit. Peregr: nae in qu .im condi. tionis erri a per c grino m. inu
missu si quem ad nodum de H .irpocrate quod .im Luralipte Plinius dis ad T a. loquitur nee nisi ei uitate a principe impetr.ita ei uis esti ei sterat et 'Ni 'h quoniam patronus in reum imione plus iura si quod id litartatem attinet transferre non potuit, quam ipse'. beret: quamobrem ntili. quoque competit libertas ab eo d.ici qui postea seruus ipse pronunci. . , est, idque I . C. scribit . quod mos in secundo ζm est i Gni attigi mus. Eadem r.itione qui dominus erat in boni non ex iure uit uiu, mi es . ut qui traditum sibi seruum sizemancipio nexuque, aut in iure eesse Σ' - siones ut et ibit Vlpianus P nondum anno integro posse de r.it, is seruus a tante sue apionem uis .anumitteret, non tribueb.it libertatem ex iure .Pὴ '' Ultritium, ex quo iure dominus non erat sed illa manumissione siue e si '' restimentaria, siue inter vivos Latinum ficiebat idque Vlpianus in ' fragmentis institutionum addoccth. Plaetcrea quoniam relegato eui hi 'quo εbon. non adimebantur, neque ei uitas, ted omnia sua iura sit ait Iu 'ς . Τdit. rise. retinebit tantum ad vi bem, aut id eo mitatum prinei pis acce si .um ''didere non ieebat, ut ex tallistr .iti responso', quod in Boistico tibiis hq extat, manifestum est ideo manumissus a relegitio etiamsi liberto es' 'Htem de ei uitatem Rom. lnas consequatur, utamen in vi bem, ii ut, in et piseomitatum venire non poterit cum nec ipsius patrono id licebit &, et ει qua de re ex Pauli sententia quad. im leeundum Graecorum interpre Meo lotationem in Semestrium libris diximus. Postremo cur poenae serui sti Jb manumittere non possint, etsi multae adferri queant rationes: hane ta : ζ' men velut indubitatam proximam Iurisconsultus proponere a m . quiri. luit , quia&ipsi serui sunt: hoc entiens videt ieet, ut qui libertatem qnon habet, eam alter id .ari non possit quod hui e regulae nostrae in ri ri' 'primis congruit Carteium quod hic traditur, verum est si quis gene V ς plo a raliter tractare velit . Casus autem reperiri possunt, in quibus .illud , et , a Iobseruatur: ut ecce, creditor vendendo pignus, praestat catas.im do. υς minij quam ipse non habuit, emptor venditae rei dominium habe res h ' 're incipit', nisi de non vendendo pisnore eonuenerit. Denique hoe lino sexemplo adducto Vlpianus ait non esse nouum ut alij dominium prae . . Mἰ ζ bear,qui dominium non habet P. Nam ct interdum eius possessionem, ' euius ipsi non habemus .alij tradere possumus, id quod exemplo et i .im ruis adducto Iabolenus probato: sed sunt singulares hi ea sus, in quibus μη
284쪽
11 PETRI FABRI . C. COMMENT . nostra regula utpote vitiata . sieut aliis plerisque omnibus eontingere solet, perdit omelum suum vitae ille casus, de quo supra diximus exl. quod nostrum s. de usu fiuct. Porro de huius regulae quaestione sicaal.ber quid in praesenti omittimus, id ad alias rest ut is isti e n similes all. itu-
itii. gen. .ri sumus: nee enim apte commodeque omnia uno loco traciari pos- in his i s sunt. Adde quod eis maxime possent, eluilius tamen ae deeentius
Mo. r. h. videtur, ut non Omnia velut in illam Elopi patinam eongerantur u-- mul sed sua singulis quibusque quasi ondimenta sereulis adhibeantur.
Nullus videtur dolo facere,qui suo iure utitur.
Si quis Om: cause te lamenti ab iste latoto ideat hereditatem. Suo iure atι. Dolofacere., c lexi ni fallor ad edictum illud pertinet, quo praetor, ut voluntates desunctorum tueatur, occurrit ealliditati eorum qui omissa causa test.imenti, ab intestato hereditatem partemve eius possident de in eos actionem eausa eogniti pol heetur iis quibus quid exbl. r. in pr. iudieio defuncti, hereditate ab intestito non possessa ,deberi potuit, f -l .f Sumpta enim est ex Gaij lib.2. de testamentis ad edictum Praetoris vriost h ml: in quo etiam libro is docet duobus heredibus institutis, omissaeausa testamenti hereditatem ab intesta opossidentibus,in singulos legatorum actionem pro partibus ita ut singuli legatarijs suis respondeant, dari ex ea edicti parte, silvo tamen commodo tene fieto legis Faleidiae, ut singuli suae portionis quadrantem integrum de illiba- tum auserant: nam eorum utrumque Plaetorio iure perinde haberi, iue si ex testamento hereditatem adiisset'. Et he quidem omnia seibent, non modb si totam hereditatem , aut partem eius ut edi-ieti diximus ex qua heredes instituti sunt ab intestato possi- . deant sed de si vel minimam portiuneulam, ves unam aliquam rem suiu a possideant, legatariis teneri eertum est: merito eum ex suo vitio uter-μφ' 'que hoeineommodo artietatur. Nec oberit quod non proprie pars hereditatis in n. ire intelligatur, qud magis in edictum eos negemus di regula incidere, quod loquitur de hereditate duntaxat vel hereditatis portio-ν. 'sis meritam enim heredit.is ab eo quoque peti possit, qui unam aliqv. uie l. etsi non rem hereditariam hereditario nomine, id est pro herede, vel pro pos-zrara etate teneat 4 dubitari non oportet, quin edicto cui κs verba initio 3 sq- proposuimus ij quoque teneantur: quae omnia eodem in libro, citan'T' lib. 17 ad edictum prouinciale idem iuris auctor eleganter ait'. V
285쪽
rum enim est circumuentam defuncti voluntatem in raudem di necem eorum quibus quid relictum fuit, verum inquam est,eos doloste isse, circumueniendorum videlicet legatariorum , aut fidei eo in missariorum gratia, ut eam rem ib intestato pol siderent. San E qui dolo nihil egerunt, eos aequum est edicto isto non teneta, ut puta qui suo iure usi sunt. Cum enim liberum cuique esse debe.it etiam lucrosam
heredit.item omittere licet eo modo legula libertatetque intcrcidat:
non tenebitur edicto is qui omiserit test mentum, si ab intestato nihil ex hereditate possideat', nihil enim dolo fecisse videtur': neque enim a I sp tu ἔ, interdictum est ut quis omittat heredit item, si sine fraude id fiat. Et i 'M O si deo si ex coheredibus is qui patronus erat dc suncti,omiterit institutio eau i est nem, ut quia Artasse debita ipsi portio legitis exhaust . crat, o miscrit a coheredes, neque cum eo colluserit ac proinde patronus totam i rast. Fe Lintest ito hereditatem legitimam liberti possideat, is ex hoc edicto legi praestes e non cogetur : nam excusate Iur etiam hoc eas disico e l. tuta iulieres ei d.itus non fuisset . Q ramobrem non simpliciter Praetor in F, pledicto po licitus est te .lturiim actionem , sed causa cognita. Ergo si qui om. iust. Omittcndi caula interuenerit, ut insuperiore proxima specie,quae non o lenesti edictum, aut si testatorem Praetor huius rei auctorem et ruit. vii se inuenerit : umque nominatim ac pec aliter heredi scripto per C: - ' misisse ab intest. ito luce cdcre: non d. ibit actionem legatorum aut fideicommissorum nomine,in eum quis usus sit facultarc ea quam ei test .itor concesserit' num dolo secisse non videtur qui suo iure utitur, ut et quia auin eodem lib. a. detest .im ad ed cium Praetoris urbani Gaius haere zVir. agula definit. Ex qua id etiam eolligitui in proposita quaestione, spo miniiiiii, natur idem institutus sibi lubstitutus o mi ila institutione aqua nonis
sunt legit a repetita, hereditatem aditam possidere: in edictum in ei leui. disse non dicamus, quoniam suo iure vlus est , qua sic stator hanc ei dederitiae ultatem qui eum substituiti. Ergo li filiae institutae pater fra. t. s. si
substitutus adierit hereditatem , hoc cdicto non tenebitur, ut legata 'i
quae a fili. relicta sunt ple praestet quia dolo tacere non videtur,cum m. Gu. is nemo filiae patrem contra votum p .irentum, sed ut arbitrium eligendi 8- relinqv.it, substituere voluisse videatur atque ita iure suo pater tatur eui videlicet electionem testator coneesserit quod in eontraria
specie dici non potest, cum instituto patri filia substituta est. H.inc enim si iubeat adire pater, legata etiam ea praestabit quae ab ipso data sunt nec enim suo iure utitur . non potest carere dolo, qui honore proprio omisso propter compendium alienam institutionem maluit, id est ex filiae substitutione quam ex propria institutione maluit hereditatem eonsequi. Haec traduntur a Iuliano in l. 26. s. si qui som. eaus. test. Potem ex alia iuris civilis quaestione peetes ad hane regulam aecommodari optime hoe modo: Cum prodesse sibi unusquisque, dum ab inon noceat, non prohibeatur, omnibus ius est aquam pluui .im in suo retinere, vel luperfluentem ex vieini in suum derivare, dum opus in alieno non iit. Ideoque eum eo qui in suo fodiens vicini fontem auerterit, nihil poterit agi nee de dolo actione , ut Vlpianus ex Casiij
286쪽
at ni bimend. est, in quo traditur eum dolo non videri facere, qui suo iure,qu. - tiatur er SO in eum non dabitur de dolo actio. Ait lex nostra, in L pl. r. v x iis T in , is c. Huic regulae obiicit AZo quaedam να ο α
νη, quibus respondere se non posse confitetur: lad non obstint,nisi fallotini in his uti suo iure prohibetur, is qui lege pro lubetur ne ficiat. Vno lane ea sudolo facere videri passat qui tuo iure sciensititur, actione de dolo tenetur si videlicet eripio heredi praeternus filius
de nuncia uerit ne ade. at ex testamento hered:t .item, e namque vellet ' tere contra tabulas, d scriptus nihilominus adesit. Cum enim dii echae libet Lites con stim competant , damno hereditas atque adeo praeteritus adficitur,qta propter actioinem de dolo habet aduersus heredem i. viri; set intum cui adium Sed videamus ne hic teneatur ideo crin: us dedo -
m,ri r de io, quia ei de nunc itum merit, prope iam nullum tiabere ius videa-las P ς' tur, quo uti possit cum ei. it breui fore, ut omne coni modum hete ditarium .petita bon poticisione contra tabulas sibi auseratur quod verius est. Ait lex, DOL FACERE . Similiter Vlpianus ait, non videri dolo malo h .ibere, qui suo iure utatur quia mob: em interdicto delibero homine ex liubendo non teneri, qui iustam causam trabeat ho- i. s. i. minis liberi apud se retinendi, nec enim videri dolo malo facere q. Ait meo lex suo iv RE, vel quod tuum lili putat, quod ignorat iuum non p., s.' eisse ideoque in superiore spccie,si lcriptus heroes ante quam ei denun-uo. exb elaretur a praeterito e m. inci p.rto ne ficeret adrerit hereditatem, non ideo poterit eonveniri actione de dolo , etiamsi ob libertates directas quae competunt, d .imno asiniatur hercdit .is: qui a suo iure uti se putauit cit est verisimiles nee ante videtur non suo iure usus, quam ei e d a. l. ix 'u reiane imitus de nuncia uerit se vellene tere contra tabulas d. liqui putat
ῆ. de legat suo Iure uti, non tantum non videtur dolo Deere , sed etiam interdi-prxst, ctum habet de aqua quotidiana ct aestiua Uiemque is quoque qui suo A Q;.d iure uti se putans petat id, quod cur petere non debeat Clusam igno- aqua quφε rat , exequi dolo non videturi nee petendo fiet dolose cum vides , qui , Ite et in eo .ilis est ignorantia , dolo ut ea reat s. Multo magis dolo fa-ιό. ii ' cere non Vidcxxi qui suum recipit, ut Paulus libro vicesimoquinto adi edictum doce h, nisi sorte ut est apud eundem libro exto. id Plau- generaliter tum id petierit, quod, vel euius pollassionem te aliquo ea su reddi-
i. de . l. turum ei, eicit, ei qui illi te nam alisqui contra: ct ideo interdictos i p s. quorum leg/x Oruin heres quae legatorum nomine sine ipsius volunta- ἡ.ia fio te possidentur, ad se reuocate potest' ipsam apprehenderat . Nam sanet heres damnatus sit non petere a debitore, ac petat, dolo facit: ἰεὰ, bia eum debitot agenti ex testamento totum quod acceperat redditurus h . incon sit ideoque proderit exeeptio doli mali fideiussori propter improbi 'hἡ tatem heredis', quae prodesse reo debebit, si conueniatur vel , eo, hoetit vel .ib ipsius fidei usic, e . debitor enim agen Iem heredem ex e eptionem M. iis doli mali potest repellere, ut eodem libro sexto ad Plautium idem au prine.ῆ. detor ait'. 8. s. de doli ex ecpt ubi ei id in idem s. vltim nidem tibi,
287쪽
Ex quo id quoque consequitur, quod idem iuris auctor in supra dicto lib. vicesimo primo ad edictum significit, petenti milii recte a possessore, qui mihi tradit. m rei postituon 'm, velut inlcbitam,incerti eo dieere potest ,obiici exceptionem doli hoc modo, nisi dolo m. ilosa
eis, qui petas rem,&recusas rei tituere tum plus incii factos ante litem Ga inde eontestatam aut qVipetis seruum noxali iud cio a me de sensum, neque refundis pecum .lmquamis nomine Limnatus prae sisti: tu vindi eas domum, quam pzr errorem in areou. ard ficaui, nee impensas te sin au
stituisb. Qui ratione aurem qui suo iure utitur, non videtur dolo fide te, haecipia ratione non iactu vim ficere' ut puta ic editor ex te ge eonventionis, atque ita tuo iure utens ingredratur fundi sibi oppi .: ἰ'gnerati possessionem, non reddita sibi pecunia 4: aut si siticus suo tapud Paulum est iure usus abstulerite reditori sol ut .im i fisculi debl 2, 4. 'tore pecuniam . Eadem r.itione qui suo iure utitur, fraudem facere e i iuuis non videtur,&ideo agentem actione in factum reuocii toria eorum L. quae in fraudem creditorum .ilienata sunt, repellet posseisor pignoras ' sibi obligati suo enim iure utitur, qui suo incumbit pignori . Dum situ. num alteri dare non videtur, qui ficit id quod facere ius iubet, iique red. adeo iure suo utitur. Quo fit ut stipulatio d.imni insecti non commit - , et itatur, siquis in domo lua puteum sorte aperuerit, quo aperto venae Proca putei tui praecisae fuerint: neque enim existimari operis eius vii olim a 2 g num tibi dati in ea re, in qua ure suo usus sit. Idem est si iure suo aedi ii l. i. in
fletum quod iuxta tuum est aliquis altius extulerit, aut si .igro, quia: ' 'tuo vicinus est, aquam tua in os t. vel cum culo avocet nec enim tam quid in Io videri damnum tibi dari, quam lucrum inane lim . Nam non uti cum 'PRV in publieo facit, licet iam cum in i a noui Operis aliquid instituit, vi damnum I.
deris damnum pati, amista quali quali commodo quod te eonte eq. quebare'. Et e eontrario nemo damnum dat, nisi qui id ficit quod se ei dit ineere ius non liabet etiamsi damni tantum oceasionem praestiterit λ. - ii ' i Sic enim alio in loco Iurii contuitus, Verum est inquit Jeum qui per L prtior. iniuriam verberat, dolo malo facere Meum qui caulam prebuit d.am V 2 ' ni dandi,damnum dedissse utique eum magistratibus municipalibus, agi. quibus modica in seruum e .altig .mo non deneg itur, lapplicium a ser 1 2 hui'uo sumere non liceat,ut lib. t S. lcribens adedrinume ire legem Aqui . m. iud. liam factum Vlpianus ait : si id ficiant quod ius non liabent, .im P - ,1 num dant,&ideo magistratus ctiam muniet pales si d.imnum iniuria , fu, .
dederint ut putata loris ruper mi occiderint possunt Aquilia tene ἱ
N quamuis non tene .lntur, si quid aduersus resistentem violentius inius. Deerint, quia id facere ius trabeant, ut est apud eundem in eodem li I bis Q. Certe is d.imnum dedisse non videtur, aut qu. is dederit non te s. tam stranetur, nisi qui iniuria dederit,qui ius dandi non hii buerit: vi puta cum v quisnragna vi aut iusto metu cogente, vicinas aedes, ne ad te ignis i sei resa. perueniret, interciderit qui cum aliter te tueri no posset, damnii de s derit p. Caeterum cum is qui priuilio suo iure utitur,dolo Leere non vi quis fore O.
deatur,ut Caius noster ait in hoc loco. quanto minus is qui iure publi , qμ ' eo utitur, iniuris faciendae causa hoc fleere videbitura Iuris enim ex e ΡΑ44ii'
288쪽
1 r ς' est,nullam poenam meretur ,ea etiam quae iure potestatis a magistra-i.e 1ui d. tu fiunt, ad iniuriarum actionem non pertinent ut ecce non agit inaaduir iuriarum propter Praetoris praeceptum, qui quod non obtemperasset. ει ι 'I, Praetoris deereto ductus suetit: quae omnia traduntur ina .iniuriarum. naturus. s. s. de iniuriis. Ait lex, UTI Tuc, ut puta negotium suum serendo tibisti . d. aut struum, quem ex stipui. ssu debebat, in Dei nore postea depreeona cauc hensum occidendo Lac multo magis , si lege vectigali fundo dicta, ut ζ; 44 non soluto post certum tempus vectigali fundus ad dominum redeat, uum. s. de fundo a post essore pignori dato,in vectigalis exolutione cessatum sumat L .. it,&dominus per iudicem petierit fundum: suo namque iure utiturctigali f.de dominus, ideoqtie ius etiam pignoris evaneseit, teste Seaeuola d. Ple..' es. i. runque autem iure suo porius quis uti, quam dolo facere eredendus
x pro soci est φ. Vice versa,dolo facere plerunque non videtur qui suum ius re- . .es. ' mittit:interdum tamen dolo carere non videtur, ut puta si iam motaditor. 3. de quis eontrouersia hereditatis, sine eautionibus evicta hereditate lega-ετὸ.i. . ta reddi , egata det f. Est . alia speetes, in qua , qui e tutionem cum rere posset exigere supersedit, tenetur quasi dolum feeerit s. Praeterea si ptia thiis . quis eum in possessione bonorum esset, noluerit perlequi quod pote- dolus. i. rat, aut non exegerit quod poterat exigere, dolo tacere videtur, ut Vl-N .Ll, pi mus ait libro 62.ad edictum': ct ideo eum eius qui in possessionem Amand missus sit dolo malo,deterior possessionis eausa facta sit,ex eo dolo a-
: Iz: , ctio in fictum in eum dabitur, quae deseendit ex edicto, quod Vlpi
fide. T. de nus eodem libro explicauiti.
Gatin libro terti de legatis ad edictum rbitum
Semper in dubiis benigniora praeserenda sunt.
Benignioris interpretationis exempla De legato libertatis tecum is, quam auis dedisse dicat, cum nonfeceris. Praeterea de legat oris relicto, cumplures essent Titi, amisitsutoris.Deniaue de legato auod adyas causi pertinet. me pertinet atque adeo confirmatur ad .cum in testa Deli'. si mento. s.de rebus dubiis evil .ea quae, j. vli.3. hoc tit. u .... cuius initium de seruitute legata interpretari nos Oportet, quae eum iniit partesdiuidi non possit, a singulis heredibus solida debetur: nam ex eodem libro est l. tertia. s. de seruit legat. QWod autem in g. vlt ait, In re dubia benigniorem interpretationem sequi non minus esse iustius quam tutius, proprium est quaestionis eius de qua in laertia Mia
289쪽
iis quei in testam .delen . quae praeterquam qu bd ex eodem libro se, e . iadem quoque verba refert: si tamen ita , ut est Florent utroque in loco
nignius quam utilius cst. Igitur si heres iussus sit facere, ut Lucius ccntum habeat,quaeritur utrum liberetur heres locupletem reum offerendo in vero centum dare pie cogendus sit, quasi nemo facere possit,
vi Luetuseentum habeat, nisi ei dederit:quod est verius, ut eodem in I, AI π ιbro Caius ait' reuius rei ratio aliunde quam ex Lic nostra regu i de ui., δε sumi non debeti Nam indubiis benignior sententi. praeferensi sic bc :ς erobi. nignius autem est, ut plenum beneficium ab herede legata lius conleci. Jut
quatur. Eadem est ratiocina. Paul. i. si Pompeius S .de legar.3. ubi, qui prin.
uis seeundum verba codicillorum ab omni voluntate qua filiae non nulla etiam post fratris mortem defuncatus reliquerat, recelsum videretur: olaeuisse tamen ait Paulus, humanius interpretari ea Ola, quae vi uc a te fratre acceptur.ierat, adempta videri . Hanc interpretationem hu L. i. pista maniorem Papinianus est secutus quodam loe,d: ubi etsi verba fidei stri ui s. ile commissi defieerent,admitti tamen neptem voluit ad partem unius ex ιζ'. liberis praemortui,qubd eam totum habere voluerit, u uterque deces ira fere sis et Eadem est ratio in l. ex hae scriptura. s. de donationi b. ubi quias, b i.' testator serio serat se vivum donasse res aliquas libertis suis, earum rerum dominium benigna interpret .itione ad libellos pertinere respondit Vlp. exemplum auctoritatem Plini Secundi secutus. Nam climSubina ipso Sabino heredibus institutis o dccto seruo tuo, quem nusquam liberum esse iusser.it, sie adscripsi ila leg itum, Modesto queliberum esse iussiris inter omnes prudentes conuenisset nec liberi.ite deberi,quia no sit data,nec leg .itu,quia sciuo suo dederit: sibi Plinius ' et 'idem ad Sab. errorem illorum videri manifestum eripsit, hoc .iddito,
Ideoq; puto nobis quasi cripterit Sabina raciendu quod pia scripsisse
se credidit. Co fido accessuiu te sentetiae meae, cu chgio lillime soleas custodire defunctor si voluntate, qua bonis hercdibus intcllexisse, pro iure est.Neq; enim miniis apad nos honestas, quam apud illos necessitas valet. Moretur ergo in libertate sinentibus nobis, fruatur legato: quasi omnia diligentillime cauerit. Cauit enim, quae heredes bene i
git. Haee ille . Ex quibus apparet induet libertatem fidei commissi riam extaeita defuncti pagani voluntate,quare coniecturis colligit uti eum directa etiam eompeteret, ex simili scriptura iure militari facto testamento:Idq; a Papiniano responsum est in haec verba,Testam et O mi s i. Ea eslitis ita manum ill um Samiam in libertate esse iussi directam libertate dem iure militari accepisse placuit .hoc aute ipsum ex benigna etiam inter v ''pretatione,que in dubiis praeserenda est, ut hae regula nostra Caius de finiuit. Huius etiam regulae ratione adducti Impp. id constituunt quod eontinetur in lege non sine ratione. C. de bonis quae liber vi,quoniam consequens est ambiguas atq; legum diuersis interpretationibus titubantes causas benigne atque naturalis iuris moderamine contemperare: idem iuris in sponsis, quod in coniugibus, obtineat, ut quae in pote-
290쪽
.i 26 PSTRI FABRI . C. COMMENT..ii Αἱ,a state eonstituti inuleem sibi reliquerint,non patri aequirantur, sed addam , si eorum ius pertineant. Grareus selioliastes ad h. ne regula qua diei mus
: bit nil qtere, n)ncipeciem adfingit, ut de duobus Titiis si dv. i. a quod bitetur eui relictum sita testatores, pauperior ditiori praeseratur:
e ... ii, ij mi Cuadix, Nihil enim ἡm iuri contrarium dici,aut cogita D. Ad . ri potest, quam quod ille ait. Nisi quis eum forsitan de legato ad pias
qu sequi eaulas relicto loquutum esse, aut verius loqui voluisse eenseat ouo ea
in i , de tu non negauer m quin ex duobus eiusdem nominis mendi eis, xenodo. I, φὰ nu , aut mendic ratium put monae horum sod .ilitiis, ali sive eeeIN Eu...ti sitis aereligiosis quibuscunque domibus si alia demente testatoris eo . lecturae nullae sinu ea quae in domicilio testatoris grauiore inopia pre- ἡ.- ,' muntur, iisqsa minus laborant,pius heres praeferre debeat, oh ad lega-;8acii..o tum praestandum a iudice cogendus sit . Huc Iustiniani constituti, I 'μm Lare,padio sto: este Coss. ad Iulianum praesectum praetorio emisiab LVit -- proprie pertinet in cuius extremo vulgaribus interpretibus inuito ita L. c. a. ieri pIum legimus: ο ς, -- έμας ειδεεςέ . ιαιο δε οὐ
iv l. ρς ροαν, Ex iv quisunt eiusdem nominu nagis egenafamiliae e cui ma- pauperibo, subueniendum est, idetur relictumfuisse legatum illudflme heredita a l. suis , recte quid M cum tegata pia neutiquam intereidere oporteat in personae , summa sit ratio quae pro religione ficit β. Adeo quidem istud, ut heres, dii huiusmodi legatum in ambiguitate ista exoluere meo iudicio'eneadia tur etiam trisque, si sint aeque fauorabiles eum de eommodo aga- h . . tur defuncti testatoris reuius animae quam ipsum suo heredechatio-are. l. sane rem habuisse, nosque itidem, apud quos desti milibus eontrouersiis a- Q gitur nauere debere nemo sanus dubitauerit )hae ratione prospici,eaeeel .e.pia tholica vere cum Iustinianorm p. eredi Leeele si .:s Adde quod etiam 4 L es a legatam ad auctoritatem scribentis duntaxat reseruntur,etsi obliga-ini libui. tionem non pariant, attamen interuentu Pontificis Imperatoris aut iu- . ., et dicis ad effectum perduci debenth,ut heres cogatur ad obsequium su- appel. eor premae voluntatis . Quanquam ex iuris antiqui subtilitate elimpiaeve, alit., rari ab interpretibus c5sueuerint ut ueri malὸ seriatus aliquis possii , οῦκ Aui. Rς-d in idem causas relictumio ea supraestare eogi herede inui. stin. e p. i. tum posse:licet pius maxime debeat. Etenim eostat de in heredu institu mi I xi 'Π v in in legatis talibertatis,quam aliaru rerum,&ii, tutelis testa-an; m i. metariis ita obseruari, victi ex pluribus eodenomine personis unus lik' Der,tu tot', heres esse, aut legatu aceipere iussus no appareat qui sit,nullu