장음표시 사용
131쪽
N LIBER. L ut quia si jus singulare ad alios porr igatur, desinit
esse singulare,& fit commune. Usus regulς primo est,in priuilegiis certarum vel personarum, vel causarum:ut Militum,Pupillorum, DOtIu,
Ecclesiarum,Studiorum,&c. quae non sunt trahenda ad exemplum. ut ait Imp. A. sedesquia Principi,infine. Inst. desere naturati gentium civιti. Secundo,in idusto. 44sinondum S.I.ulissi de Uucap. Regula iuris est,ut possessio non acquiratur ignoranti, ne quidem patri aut domi no per servum,nisi in re peculiari,Quod autem jure singulari receptum in re peculiari, non,p
ducendum ad rem dominicam,a. I. ult. Sic ex re- .gula juris, hereditas repraesentat defunctum initis quae sunt juris. non in iis suae sunt facti, ut est possessio. non in personalibus, ut est ususseuci .
l. si .hereditas. f.de adquirendo rerum domimoJure tamen singulari, hereditati procedit usucapio a defuncto caepta e dc per servum hereditarium adquiritur possessio. Usus quoque huius regulae est in I. V. deicommisaria.si etιam. f. da eicommissarius.bbert. ib. sis scriptum fde manumiss. testamento .LIq. ervus. f. de tulib. In quibus legibus libertas fideicommisso. aut le- gatis resicta, sustinetur: pecunia sive res alia eo
casu non sustinetur, sed evanescit. Praeterea in I.qur negotia. 3 .s mandati. Cui non obstat.l. gularia F.de rebuι creditu: ut ductum in thesibus de Mutuo. Huic autem regulς pene gemina est altera sn I. 16a: uue per necessitatem receptaseunt; t i non debent in argumentum trahin qua N extat.c. 8 .in argumentumuib... Dccrat. Ratio regulae est di=1 maria
132쪽
M. COMMENT. DE R FG. IUR. perspicua. quia sc.necessitas jus quoddam inducit singulare:quod jus singulare non est producendum .u .aectum. Usus regulae primo est in La.si quaeratur. fri cur More bonis dando. Secundo in I. Ios.si Um f. communi diuti Tertio, in dese-
ione necessaria,quae excusat ab homicidio: sed non est porrigenda ad alia homicidia. Idemque de qualibet vi vim repellente dicitur in l. I. C. unde vi.Huc pertinet si quid justo metu commissum fuerit. Nam 8c hic excusat. toto fere tit. quodmeim caussae Vanus tamen timor non ex- cusative quo infra, ubi m de necessitate. Iam vero ad hunc locum , de contentione . . scripti Sc voluntatis, potest 3c ille accommo-
dari tin jure DE FicrioNisus dicitur:& lati si me patet. De quo erudite explicauit Ioachimus Hopperus lib. 1. de juris arte. dc Corrasius itide dejuris a te, parte s.c.a ct seqq. Alber B Iognetus ad Rubr. de Herb.obLc.28 Sseqq. Horom. 3llusi. quaest.38.Bartoi Iason, alijque Glos. sographi adc assis quipro emtore. F. Deus.cap. V.G.Hereditas fingitur domina:& procurator dominus litigata fictio divortij, t. so. in rebus n . C. de Iure dotium. Sunt autem multae fictio' nes injure. sed duae celeberrimae : una Postlimi- nq,altera Legis Corneliae. Illa fingitur is qui se- mel captus postea reversus est,nunquam suisse captus: hac contra qui captus & non reversus, sed apud hostes mortuus, fingitur ipso capti Ui-
. Falcid.D. 1s.de Uucapionib. Ad hunc igitur lo-- . cum de Fictionibus, aliquot regulaepertinere
133쪽
LIBER I. III videntur: ut ista in I. is. Is qui actionem habet ad Lex rν. οrem recuperanda,inam rem habere videtur.Idem fere in se a. rem in bonis f. de a . rerum dominio. Sic,pervenisse ad nos videtur, cujus exigendi a-etionem habemus, i. . sivero. g. dabit. U.solutomatrimonio. Usus huius regulae est multiplex:ut . videre est ind.p. dabit. ut in l. 17.siquis.f. de adquirenda possesilone: ut in l. s. nemo.Τ. de resιt. in sntegrum: ut in l. 49. bonorum de verλsig. ut in Lai si mulier. f.pem .quod metus causa. Fingitur,. inquam, rem habere, qui eius petendae actionem habet: nimirum quo ad esse num & utili- tatem, quae in jure maxime spectatur, ut.Z dictum. Alioqui&revera actio a re dissert, L 27 uuintius Mutilus.2lfde auro argento legato. At tera Feg. est in L 3si. In omnibus causiis pro faelo' . accipitur id , in quo per alium mora sit quo minis
l. Puto delendum morae. Id est habetur pro facto,quod per alium impeditur.V. G. solutio,
si per creditorem stet quo minus selvatur ,habetur pro facta, ult.Cde pignerat.actione. Eius dem argumenti est regula in Labr. de conditio- L. Iεν. Inne; quae habetur pro impleta, si impedita suerit iura α ἔπλab eo, cuius eam intersuit non impleri. Haec enim eius regulae de conditione , est sententia. Verba sunt plura: eademque extant. in L 24 fricondit.s demonstrat.tantiam in d. l. 24.non recte legitur int/res coditionem impleri: Recte autem in b LU1. Interest conditionem non implera. Nam dc sententia negationem postulat, ut modo dictum:& usus loquendi; quo interest fieri eius,
. cui id expedit M utile est fieri, Lisssoluta matri H a
134쪽
lis COMMENT. DE RE G. IUM 'monis: dc conrra interest non fieri , eius cui id non expedit fieri, sive cui expedit id non fieri l. Io f.defurras Hottom ibd.obsc. 8 Ita hic,cujus interest conditionem non impleri, id ei expe- dit , & utile est ei conditionem non impleri. Cui igitur id expedit,co'ditionem se. non im pleri,si per eum ipsum fiat, quo minus implea- . t ,habebitur conditio pro impleta. Quam huius regulae sententiam, neque Graeci interpretes,ut videre est apud Harmenopulum lib. 6. ne-. que alii, in quibus &Pet. Faber,&Canon istae in ...' . N IMt.Greg. lumino, videntur fatis assecuti. Usus eius regulae,ut in ipsis eius verbis expressum est,est in Testamentis,&in Contra-etibus, denique in omnibus actibus conditionem recipientibuώ so. Labeo. f. de coni. empti.
utpossit conditioni par ὀre iam posse videtur: id est qui potest facere ut pareat, habetur pro eo qui possit parere.Huius enim regulae sententia non, β est ea quae prioris, An conditio impedita habeatur pro impleta:Sed haec potius , quis dicatur Posse parere conditioni'Et dicitur is quoque posse,qui potest id facere, ut possit. V. G. cuna conditio sit duplex, arbitraria dc fortuita, sive, Ut loquitur Imperator,potestativa; δc cassialis: in illa habet locum haec regula: in hac no item. Quia in illa facere potest. pendet enim ex illius arbitrio & potestate: In hac non potest: quia ex . . euentu pendet. Est & mixta: ut si illam duxeris
uxorem, fundum tibi dolego. Hic tus potes
135쪽
LIBERI. Uxessicere ut illam ducas , videris posse implere conditionem & proinde si non impleueris,ex-sides legato quia per te steterit. Videatur & huius regulae usus in lus quumstituatur. C. de here aemini. L 2. si b conditione. e r l. I o.1f. de bompos . secunae tabul.d. V uuIs conduionem. de
ere insit. Ad hunc quoque locum de fictione Pertinet regula in l. 11. Non videtur quisquam id 2 'caperem .de qua &. s. in verbo CAPERE. Eodem Pertinet & reg .int Ii a sit Delycit est qui mandat. Lex rsa. LCuius usus est in interdicto unde vi:quod datur i. mih πισdeiecto, dc contra eum qui deiecit: dc proindet datur quoque ex hac regula contra eum qui mandat deijci. isideiecisse.J. de vi est vi armatas. Une. cm lseq. s. ne quis eum qu3 in tu . Ratio regulae est in vi mandati dc iussus: quae haec est, citiubens vel mandans quid facere, videa ur υF se BCere. ISo. quo iussub. t. de qua regula infra Huc quoque pertinet reg.m IIas. 2. Inma a leficio ratibabitio mandato comparatur. Sed de ma res. .
ea quoque insta,ubi de Mandato. Sic®.in Li8 . Si quispraegnatem uxorem reliquot non vide' ,- ..tusne liberis decesso. In fideicommissis huius fisa, .m. conditionis ne liberis decesserit, multus est usus. Quaeri igitur poterat. An qui praegnatem U-Xorem reliquit videatur decessisse sine liberis' Et ait haec regula non videri. Usus est in I. 18. tacui. f.quando Hes legatorum. Ratio est: quia qui in utero est pro iam nato habetur , sed helione, aut,ut alij putant,praesemptione; I. pen .s.d statΜhominum. Regula autem in I. aO . quod quis eη Lio; EM
136쪽
hi COMMENT. DE RE G. III R. cum de fictione sed est de damno, 3c supra iami se e plicata. Eodem pertinent duae pulcherrimae' U regulae in I. 138sim. Sed quia sunt de hereditate & heredibus insta explicabuntur. Est autem dicta regulat. U8. de reti is a ctione: de qua est, & difficilima in l. 18. Qua legata. 6c ibidem explicabitur. Postremo huc quoque pertinere via dentur regulae,quibus aliquis vel al iquid pro eo habetur,atque si ipse,vel ipsum esset: ut Regula' g 1 r Hi qui in uniuerskm uti puccedunt heredis s' Deo habentur ut est bonorum possessior, qui px herede haberi solei:ut pater,qui jure peculi j bona filij occupat; vel fiscus: ut optor hereditatiS. A quibus differunt qui non succedunt in uniuersum jus,sed in unam duntaxat rem, vel corpus:ut legatarius,ut emptor,ut donatariuS. F6- que pertinet quaestio vulgaris; An fructuarius, an donatarius omnium bonorum, heredis loco habeantur; ut bonorum possessor' Eadem plane est regula in Iu . Praetor,inquit Paulus, bono-mpo'siore heredis loco in omni caussa habet. Prae- tor,inquam. Est enim bonorum possesso Praetorium remedium; Praetoria successio bonorum possessor,successor Praetortu init. t. Α-
sit.de bonorumpossisi La f. eod. Heredis vocabulum est ciuile . quare & actio quae heredi datur, est civilis 6c directa: ut petitio hereditatis: quae honorum possessori,est Praetoria & utilis: l. i. ora tripus hereaepetit. Vterque tamen & heres Sc possessor habet petitionem hereditatis: qua uterque tantundem consequitur.d.l. a. de possesi herculet.Sic,ut inter heredes dividitur aes alienum
137쪽
LIBER I, rastrium defundit: ita tu inter bonorum possessis res. I 2s. pacto. C. depactis. Sed longum esset harum de bonorum possess regularum ustim, a C similitudines cum herede, explicare ut 3c dif- serentias. Nam differunt Sc in quibusdam causisis: ut quod praeter modo expositas disserentias hereditas sine Praetore, Bonorum possessio olim non nisi petita a Praetore,adquirebatur. Sed haec disserentia iam est sublata .fuit.IU.de bompossest. Sed haec omittuntur: quia hodie moribus bonorum possessione non utimur. Hu quoq;
pertinet reg. I r. uui dolo, inquit, desierisposmata , dere,pro possidente damnatur: quia pro posse ione Udolus est. Eadem extat in s. Decret. c. 36. Proposses c.. C. pra sore. Sc passim in jure nostro. U. qui dolo. f. deret Us re. vindicat. lsed etsi p. id qui dolo.F. de hered t. petit. Extat quoque inllarem. IJo. h. t. ci; .sisemper. ι so p -- Leodem. Ob dolum , inquam,fingitur possidere; 'V k 1. sive,quod ad luris effectus attinet, habetur pro possessore. V. G. petitio hereditatis,rei vindicatio, aliaeque in rem actiones dantur contra pos. fessorem . .ossicium. f. de rei vindicatione. Datur igitur 6c contra eum,qui dolo desiit possidere,d l.II. qui dolo.S ds is qui dolo. Quia pro possessore habetur. Alius harum regularum usus vi deatur in cassia etsis. rande. L 29. item Muruna Cpraeter versitem eos C. de heredpetit. l. ia. O bona
fide. f. de nox. a I La. hoc interduωm.1s ne quid 'in loco pubLLI A.totiens. F. si quid omisi a caussa tem , . istamentiI. 3 si mecum f. ad exhibenae L 3. ct Frerum amotarum.c. Ecclesia Sand a Mariae. Exu
ut lite pendente nihil innovetur. Huim quoque i
138쪽
mandato. De hoc autem loco, pluribus caussis,in quibus dicitur,Esse quem , vel quid esse, loco alterius; & ut vulgo loquuntur,esse taleiri, 3c haberi pro tali; videatur copiosὲ disputas Perivus Rebustus ad iras. de Verbsignif
Tque hae sere sunt regulae ad alterum controuersiae genus in contentione scri-. pii 3c voluntatis positum pertinen es.sub hoc titulo. Restat de tertio controuersiae genere, posito in contrarijs Legibus sive antinuicia mus Una tantum regula,quae propriς videatur peririere in l. o. In toto iura generi per speciem derogatur es illud potissimum Babetur quoui ad steriem directum est ut ait Ulpianus. HaC auIem regulam pertinere ad tertium controuersiae g nus,de Antinomiis,ex eo intelligi poterit.quod Antinomiis explic ndis,cum alia, tum haec ratio inprimis servit:qua lex una de genere, alter de specloacςipitur. quo modo conciliandarum legum Duarenus optimus Iuris Interpres saepe utitur. Sed huius regulae usus non tantum est in legibus contrarijs conciliandis sed,ut ait JCtus, in toto Iure id est,etiam poenis l. 4i .sanctio.f. ἀε inis. Tertio in Testamentui sive heredibus i nituendis.I. t. coheressi. si quι patrem.1fide vult
139쪽
MEMBRUM S CUNDUM DE MATERIA IURI si s EU DE
D M v c diruim est de iure:Nunc de Gu ius quasi materia sive subiecto genea re, in quoJus versatur; id est , de A ectionibus Ciuilibus oc Regulis eo
pertinetnxibus videamus. Ex his autem quae tam sent Generales: quaedam Speciales δc propri ut de Liberi te,Nuptiis,TestimentiS,CO tractibus, &c. De illis ratio postulat ut primre luco agatur. Communiat enim sive generalia propriis sunt anteponenda. Quod attinet igitur ad Regulas de actionibus ςivd ibus Generales ; ut eae meli s intelligantur, admonendU, generalem hanc tractationem , de Actionibus humanis esse bimembrem: vel enim de earun
Principiis, vel do ipsis Actionibus disputatur.
Principia autem Actionum sunt, voluntaS,co sensus , consilium, iussus,mandatum, scienxia. constantia, vis,metus,doluserror, ira,p nitentia. 6cc. De quibus Principijs Aristoteles lib.3. Ethιcorum c.I.-Eς Thomas in Summa
140쪽
O COMMENT. DE RE G. IUR. prima Secundae Francisc. Picolomineus in Ahie et gradu sicundo. Cuius haec verba ex c. r. non erit ab re afferre: varia inquit sunt,quae erga virtutem principis locum aliqua ratione videntur obtia 'nere: quorum haec potiora, magisque cognitu necessaria judicavi. Vires animae,habitus, actioneS,mos, assuetudo,exercitatio, agere sponte,ina vite,non sponte, agere inscientem, per inscitia, per vim,elee io,praeelectio,consultatio, voluntas libertas, dc demum illae quae actioniam ci
cumstantiae appellantur. Sed haec principia ad, Causa in quasi efficientem pertinent: illa autem Honestas & Utilitas, de quibus supra .ad finem. Quod igitur ad principia Actionum civilium at
. tinet ea non incommode ad duo summa gene- ra revocari possunt ; Essentialia, ut ita dicam, sive Naturalia,& Accidentalia: Papinianu' vocat substantiam & adminicula.in l. 72laffalfde contrab.empl. Illius generis est voluntas,deliberatio animi sive consilium,scientia,iussus,&manda
tum hisque c6traria, vis, metus,error sive igno, rantia ira, ebrietas sive imprudentia, negligen- . tia,culpa, solus, &c. Huius generis sunt, Attrisbuta, sive Circumstantiq. De Voluntate sunt hae regulae una in l. s. Eius, De πνων inquit Ulpianus,es nolle, utpotest velle. Sic enim ψη 'ν legencliani non, ut in Florent. codice. Ermentis, ε - nst'Nolis. Sed illa scriptura confirmatur,prim mis. hoc argumento. Quia haec lex s.sumpta est ex iis bro Ulpiani tertio ad Sabinum quo tractavit de adeuii ja hereditate:ut videre est ex l. 4.j de adquireta bereditate. Nam de volstitate diligenter