장음표시 사용
151쪽
tinet proprie haec Reg.ut ex legum inscriptione liquet, 6quod aurem.s apud Labeonem. eq. fquae instaud. creditorum. Quatenus autem parendum sit Magistratui, non huius , sed publici juris est quaestio:de qua Dinus adc. 26. Ea quasi
unt, de regul.Iuris n 6, Accurs& Bartol. add. l. furti. ρ usu. de his qui not.m D. B a idus ad Li. C. -- de υι. Ferrarius, Faber,atisq; mi hsic regulam. Illud solum generaliter hic tenenda, Non parendum Magistratui in re turpi vel impia, l4.prohibitum. I.7.defensionisfacultas. C.de jure ci. omnes. C. de decurionibuι. Ad Jussum quoque pertinet regula .igo. Sed est de Solutione, de qua in in L. r ito. commodius. Atque hae fere sunt regulae de Ma- ' - Μ. dato&Jussu. c..c.
Nunc de Consilio est regula in I. - . Consili, ' nonstaudulenti nulla obligatio e B: Ceterum Adq' L.
Im cst calliditas intercessit de dolo actio competit.Est conplu.&haec regula specialis potius Quam generalis. Nota est differentia inter Mandatum dc Consilium. Ex illo quis obligatur : ex hoc non item. Differentiae ratio:Quia liberum est cuique apud se explorare, an expediat sibi consilium: Et ait La. insine. f.mandati. Fraudulentum tamen consilium obligat, de parit actionem de dolo : quia dolus non debeat manere impunitus, i. 'siquis' affirmavit fridolo. iod autem de actione doli ex fraudulento consilio dictum; ita accipiendia, . si alia nulla sit actio. Nam si est alia non datur de dolo. l.7. esr eleganter)fde dolo.Ut si Titij conflio
152쪽
xeneta dolo malo itiduxerit venditorem, sciem. te Sc consciente einore; tenetur emptor adhiO- ne ex vedito: proxeneta, de dolo quia nulla co-tra eum alia est actio . a. s de proxeneticis. Ad co-
is '' quoque pertinet regini. I. Nemo,inquiz
potest mutare consiliumμum in alterim iniuriam. Ubi iniuria,ut saepe alias, valet Damnum. Idem dicitur 3c infraudem.Usus huius regulae, de mu-ntione consilii sive poenitentia,late patet. Ut in donatione, l.quanquam. C. de donationibus. ut intrasactione, M. C. de transantionibuι. ut in adimns vel repudiatione hereditatis, C. de bonis quae liberu.Interdum tame admittitur mutatio: puta ea quae fit sine fraude alterius : ut in U.de aetate. f. uis. f. de interrogatori' r. Eodem Pertinet d. rekm l. 7s. Nemo inquit Ulp.potest mutare consilium suum in alteram iniuriam. Sive, Ut e. muta. ait Pontifex nasterius detramentum. in c. 33. de reg. Jur. sn 6. Videtur autem in hac Reg. verbum
Consiliν idem valere,quod Volunta, . Cuius mu- ratio etsi plerumque non satis honesta videtur: est tamen in iure permissa,& interdum necessaria,atque etiam laudabiliςmi mirum cum fit sine alterius injuria: ut in I.I. silenst deposui in l. ia. ivero. siem. f. mandatι. ut in I.3. edula. C. de edendo. ut in Liasiquis ubent. C. de appelLVerum, ut haec Regula ait, In alterius iniuriam non licet mutare. Ratio est perspicua. Quia alterius factum auterinocere no debet, & fidem semel datam se Nuandam esse notum est. l. 1.f. depastis V. G. heres, qui hereditatem adijt, mutare cosilium non
poteti in iraudem Creditoru id es , semel adu
153쪽
LIBER L 'aem non potest repudiare,st sicut C. de repudia-- hereditate.Ut sententiam , qua alteri iam jua
ehu dc obligatione locum habet: qui contraetullab initio quidem sunt voluntarij : sed mutara voluntatem, Ac ab obligatione semel constituta
distedere, a duersario non consentiente, nemo potest. .ut Lysicut. de obl.'amomb. Interdum tamen poenitentiae est locus in cotractibus; maxime innominatis: qua de re diligenter explicae Gabriel. Mudaeus ere init. tit. de contrah. e P. Non obstat huic Regulae LM.sisterilκβ. ult.Τ daan. empl. neque rasiquus uiatm. I l38. g. r. de ver b. ob: In quibus permittitur variatio. Sed quia ita convenerat. Uolenti autem dc consentienti nox fit iniuria.In iis namque Legibus cruventio est1lternativa: in qua electio est debit ris, ut embioris, ut promissoris. l. Ios. d. t.LI. de 'verb.oboci. vers.huic autem. Insit.de a bonibo .
D Invito,sive eo qui non vult.
ATqvς hae sere sunt regulae ad Volunt
tem Wrtinentes. Volenti autem Latine contrarius est Invitus, aut Notes De quo iam videdumEo enim pertinet L . Velle, inquit L- . Ulpianus,non Meditur qui obsequitur imphiopa- min trωνοἰdomini.Quae tamen Regula posset quo r. que ad Volunt.tem referri: cujus proprium est, esse liberam, Mon coactam. Qui igitur impe
rio patris obseqtitur,sive obsequens quid iacit,
154쪽
116 C MMENT. DE RE G. JUR. non videtur volens, sed invitus Sc coaetiis, age- .re.Usus autem huius regulae inprimis in Aditio ne hereditatis est: in qua maxime requiritur li- hera voluntas,propter magnum Me ςs alienum haereditarium,is gulis deAD. hereditate. Iam filiusfamilias Ac servus, licet instituti heredes, adire hereditatem non possunt , sine jussit vel imperio patris vel domini,d.l. 6. qui in ahena. Si igitur hi illorum jussu adeant,non videntur ii here adusse: Zc proinde ipsis non nocete haec adicio potest. aesi ult. Idemque est in repudiatio D .l. l3.M quo si uis d. t. Huc pertinet 8c Metus,qui aDD. Reverentialis dicitur: quo sic: vel uxor respectu mariti. vel liberi etiam emancipati respectu parentum,interdum quid agunt,alioqui non aetiiri. Idemque dc de Verecundia liberti erga patronum, Vasalli erga seniorem. De quo metu, sive verecu ndia dc pudore i lenis de fur
est ex Ethicis Voluntati haec duo est maxime contraria, Vim ,ac Metum, & Errodem si ve Ι-gnorantiam rastotelesti h3.c. I. QuiluSacceduldc perturbationeS, ut amor,iracunda, ebrietas.
De Vi & Metu hic est Regula la s. Nihil, inquit Ulp. Consensus tam contrarium, quι ac bona et judicia sustinet,quam vis atquemetus: quem lco rarare contra bonos mores est. Quae regula quemadmodum, ut per se perspcua, non eget interpretatione: Sic hic admonMdum, metus non haberi rationem vani , sed jisti. De quo vano metu est haec Regula. Vani t oras aestimatis Iusta .
155쪽
matio , non ut vulgo excuset ιo: ut probatur ex L nι νε--ώ.
Is si quis ab alioss. de rejudicata .Ex qua l. 13. sunI-pta est haec regula; dc ex ea quoque est explicauda: quanti scilicet aestim adum tit id quod interes stipulatoris, qui stipulatus fuerit ab alio decem, ab alio fideiussorem dari, Si enim promissor fidejussoris eum non dederit , aestimabitur ι quanti interest stipulatoris eo nomine. Id au-Lem Interdum erit tantundem, id est decem. interdum nihil. Neque credendum est semper stipulatori, multum sua interesse affirmanti idcmetum suum iactanti , ne debitor decem non solvat. Vani enim metus sive timoris nulla est aestimatio. De Ignorantia autem sive Errore multae hic ' 'o sunt regulae sed pleraque speciales i. IρI. 26.lga. J . t. 99.l.I77. LI.Sed una est generalis, & proinde hic explicanda,inl.IIs. g. 2. Non videntur , In--ε τ, quit Ulp. qui errant,consentιre. Cuna S Regulae ra- tio est perspicua. Error enim 3c ignorantia Voluntati est maxime contraria, teste Aristotele d. . lib. 3. Ethicorum c. I. Usus Regulae late pater. UtinJurisdictione. L11sper morem. Τ MJur alii. ubi Ulpianus,Quid,inquit a contrarium est
Consensui,quam error.Ut in contractibus. Isti
Is7 in omnibus .f.de oblig.s actiomb.Ut in pactis, ι. o. in persona.m qui pecuniam. l. 31 2seqq. st. de pactu.Ut in deliciis & maleficijs:omnibus denis
156쪽
que juris articulis r ut videre estsubiit. Di est. ct C. dei'ris S facti ignor. Contrariae quoque
Voluntati sunt Perturbationes: ut est Iracundia qua una extat regula Pauli in I s. Quie- inquit,in calore iracundiae vasit vel dicitur. non prius ratum est,quamsiperseverantia apparuis Iudicium animis se. Ratio Regulς.cur per iram dictum vel factum non sit ratum , nisi perseve- , rantia subsecuta fuerit,est Raeci Quia, ut iam dictum, calore potius, quam voluntate videatur dietum vel factum. Nam ut Aristoteles dicto cap. I.disputat, Ira 3c amor aliaeque perturbationes licet voluntati non sint ita contrariae,ut vis,m tusin error. efficiunt tamen ut voluntas non sit
satis libera, sed impetu quodam rapta. Usus regulae hic a Paulo expressus est in Divortior ut si
. , inter conlUges Orto, ut fit, iurgio&stomacho, alter discesserit, non statim ex eo concludendum fit dioortium; nisi perseverantia apparue rit. 3Iide divorti's,ubi haec quoque regula iteratur,t3I. quod .d urerit. Idcirco ex iurgio o tum dissidium,quia non vere est divortium,eleoganter in jure dicitur frivusculum, Isa. eum hic satvi. si divortiumIde don.rnt. Ur .s uxor. Usus
quoque est regul melictis potissimum &Poenis.I. H perspiciendum.A. peu.i. de poenis.LI. C. quari Ead SC. Turpili. ubi temeritas accusatoris Sc in- . Consultus calor poena calumniatoris liberatur.
La. Cadi. DLm est. Atque hae sere sunt regulae de his quae UOluntati sunt contraria. Diximus autem Volenti latine opponi Invitum. De quo& regula in L4. iam est exposita.sunt Ac aliae se speciales,
157쪽
civilium principalibus, & essentialibus. De accessorijs8c aceidentalibus,ut sint circumstantis,non dantur Regulae, sed Exceptiones.
AD hoc caput Regulae aliquor sub hoc ru
ti pertinent.Est autem hoc trimembre, ιω-d, a
Nam primo de Constituendis actioni--.bus. Secundo de earum Vi & Effectu: Tertio de civ ώ- ijsdem Infirmandis ac tollendis,consideradum. Quod ad primum attinet membrum, in eo Personaepotissimum&forma spectari solet. Ad Lax is3. personam igitur pertinet,regula in I. ras. Nemo, Nem. δέ- inquit Ulpianus, alieno nominelege agere potest. 'sententia huius,paulo obscurior,haec est: Legis actiones,sive actus legitimos. Haec enim duo non puto disserre,Legis actionem, Ac actum legitimum,quamuis contra disputet Hottoman. illustra quaest. 14. per nos ipsos,non vero per prineuratorem fieri posse.Ratio Regulae . Tum,quia interest Reipub.ut actus legitimi diligentishmεεc persectissime fiant.Omnia autem melius per seipsam, quam per alium pictumque aguntur argos. h. e. Turn quia a eius multi civiles etiam personam postulant,ut magistratum, Adoptio, Emancipatio&c. Usus huius regulae olim latissme patuit; adeo ut ne quidem in foro agere lia foret per procuratorem etiam aegrotanti, teste / Azel
158쪽
Agellio, lib. 2o. c. I. 8c Imperatore ivit. tit. In M.
Deb sper quos erepossumus: ubi ait Disse olim in usu, ut alterius nomine agi non posset: sed
quia hoc non minimam incommoditatem habeat, quod alieno nomine neq; agere neq; excipere olim licebat,cceperunt homines per pro- Curatores litigare, ecl. V. r. Itaq; huius Regul. est
exceptio;in Judiciis. Valet tamen nihilominus haec regula in aliis actibus legitimis; ut in Ado. ptionibus, Emancipationibus, Testa meti factio- ' nibu ,l. aspost mortem ,si. I. f.de Adoptionibud e remancipat.id . de acceptit. Nam Jc Acceptilatio est actus legitimus,l. 77. actus , h.t. Sic & optio servi per alium fieri non potest, arg. II. optionis, Dint.delegat. ut neq; aditio hereditatis l.VO. pereuratorem f. de adq.hered. nec Manumissio vinin die tUlevult. devind. tiberi. Excipitur filiussa mil. qui iussu patris manumittere potest, favore libertatis, l. 4.s rimaretumqsvindict. De Emancipatione non extat quidem locus, ni fallor, hodie in Jure:sed idem lus esse,inter Omnei constat. Videatur Ang.&alii, a d. l. pon mortem,siuit.de Adops 8c Hottom .d. quaest. illust. H.ec igitur est una actuu legitimorum sive legiS actionum proprietas; ut per alium fieri non
possint. Est 6c alia,quod plerael non sub conditione, vel ex die, sad pure fiant;De qua est reg in
Θ7 . '- 4 l. r. Adlus legitimi qui non recipiunt diem Uct
' conditionem,velut emancipatio,acceptilatio, here ditatis aditio, serru optio, tio tutoris,in totum υλtιautur per temporist vel conditιonis adjectionentia:
159쪽
nis; de quibus jam agitur. Huic autem regulae nostr , ex I. 123. obstare videtur regula Bonifacii, in c. Geotest de regjurim s. Potes quis per alium, quodpotesperse imum. Atqurinia. Ias. potes quis per se facere aetiis legitimos, quos tamen non potest facere per alios. Et sane d. Regula ind. caex Glossis sumpta, ut videre est apud Accur-s um,add. cassae administration e rerum ad ιυι- tat. Pertinentium. vix videtur posse consistere: ejus cs ab Interpretibus adferuntur exceptiones innumerabiles. Multa etiam alia, praeter actus legitimos , per nos fieri possunt ac debet,quq per alios non possunt aut debent. V. G. Duel foemina absens per alium,ut per nuncium,non potest: l. s mulierem, fide ritu nupt. quamviS abienti per nuncium nubere bene possit. Quod autem Canoniih docent, Matrimonium posse
per procuratorem contrahi. c. ult.deprocur. n 6.
id Juri civili non videtur consentane U. Sic PrΟ-
consul potest quidem Jurisdictione alteri dare, atq; ita per alium quodammodo jus dicere: sed
legatus ejus cui mandata ea fuit, no potest eam alteri rursus mandare l.ult. Trius UuscfrimaΠ- .
data Ui Iurisdicitio. Sie Emphyleuta dominus nisper alium,sed per se , in possessionem debet inducere, cult. C dejume Amphyleutico. Sic iure civili aliud tame ex Glossi, δε c.nov. deos'. legat . usu hodie receptu) per alium jurare nemo por, Iv. non holum, p. I. J. deprocur. Ne tutor quidem pro pupillo, t. . m princis de in litem; urando Videatur oc Lyen. de reb. cred. Sic & factorum duo sunt genera: quaedam, ut per alium fieri
160쪽
δ s COMMENT. DE RE G. IUR. quaedam,ut non fieri possint vel debeant ne autem C. de cad. tollend. Adeo ut haec ne per , . heredem quidem , qui tamen cum defuncto quasi est eadem persona,expleri debeant. Oriae tamen distinctio factorum in stipulatione faciendi est sublata,in I. U. veteris, C.de contr/hpulis Ex qua I I3.hunc versicul. Recusante autem .stc. Tribunianus appinxit,siuis.lsi.=ad SC. Trebegeos.cm Huc quoq; pertinet Reg.in c. 7a. de reg.jur. infise in uui facit per alium, inquit Pontifex. perinde ea ac si faciat per si ipsum. Quae dc ipsa regula,ve- reor,Ut consistere possit.Disputant& Philos phi Interpretes Juris, An qui per alium quid facit, videatur tantum Ac fingatur, an velo ipse idem facere dicendus siti Sed eorum probabialior est sententia,qui aiunt,Videri tantum, non vere ipsum facere,vel agere, quod per altu quis
facit. VideaturTiraq.de Ret II.convenis.EglogF.num. 27. Ratio autem Regulae pendet ex principio actionis aut facti ; nempe Voluntate ι ' jussit sive maudato. A quo enim est actionis' principium,ut Voluntas; ab eo quoq; ipsa actio esse ac proficisci videtur, Aristotelestio. 3. cap.I. Ethicorum. Regulae late patet: in Contractibus, Solutionibus Judiciis, Delictis, Imperio Sc Jurisdictione,etiam in Sacris ,& Academicis quibusdam actibuz. Videatur, I.D.qui mandat fdesolutiomb.l issingularia, is de rebcred. l. 3.et , ο Τ.de osscio e m cui mand durisdict.l. 6. utrum. f., adi. Pompeiam,de Parricidiis I.υ.non selum, s. des uriis 2.1I. ita vulneratus, fad I. uil. Sed e cςPtiones quoq; ejus regulae non paucae asserri