장음표시 사용
351쪽
longiorem non ex timore proficisci,sed maturo connio hostem ea ratione vincere constitu tum esse. Sane milites de hostium - pugnandi & belligerandi modo diligenter edocendi oc instituet is di sunt ne si quid sorte novi interveniat, confusio in acie otia tur: cujusmodi sunt clamores, ululatus,&saltus, aliaque id gemneris vallissima , quae ut Mallius dicebat ipsis hostibus plui, mum detrimenti asserunt eum primo impetu sortiter repelluntur. Volscos in aciem currentes Romani pede firmo excepurunt anhelantes, eosque fugarunt. Hoc uti stratagemate in
campis Pharsalicis Pompeius constituerat ; sed studio suos in i , hostem Caesar properare, dc in modio cursu, ad recipiendum io thelitum, subsistare jussit..is Animadvertendum igitur, ubi hostium robur praeeipuuta,
in primo impetu consistere novimus , commodissime adori en. rem excipiamus, non sine spe victoriae, ut plura testantur.Quin eccum Turcis manus conserturi haud parum momenti hie rosistendi modus ad victoriam habiturus est. Sed contrariam ra- onem nostri obsetvant, plus fiduciae in potentia quini in arta collocantes ; unde tot insignes in Hungaria strages Christianis. illatae numerantur.' Ad Nicopolim contentio inter ordines da ij ii doriundo hoste mota eladis non minima caussa fuit. Ad Vat' ι. ω nam in locis incommodis exercitus contra ducum imperium
hostes aggressus est. Ad Mohatet, nulla necessitate urgente, V milites impetum in hostem fecerunt , eundem in lora Turcis
um quid horum ad Agriam proxime elapsoann commissiliu Vt
fuerit, lyst oria suo loco suoque tempore aperiet. Certa no- his& indu itata constaret victoria, si eadem industria in hostis naturam fraudes & astutiam, ut ille in nostras solet actione in. mireremus. Optii ne novit impatientiam nostram 3 ideoque Puῆ'go x occasionem pr*beti nec tamςn copias promoleta d
352쪽
i θ TARovecti Nine A .vi Nc IniLIs ubi pugnae desiderio nostros aestuare cognovit, in praelium dis scendit , certa victoriae spe nixus, ut exempla superius adducta declarant.
Pugnandi igitur ratio & methodus 4mmutanda, cogen-
dusque hostis ut in locis quae commediora nobis videntur ipseros adoriatur. Quod facile obtineri potest vel urbium vel propugnaculorum praecipuorum obsidionibus, vel ubi propius ad
ipsum accedimus, nec unquam e conspectu ipsius discedimus, donec pressus penuria vel manus conserere vel copias reducere cogatur, vel arrepta alia quapiam peropbrtuna pugnandi occasione , quae nonnuinquam sese obserre solet. Neque velitati nes majores ineundae, in quibus laborantibus assidua mittantur
praesidia: si quidem Turcae hoc certaminis genere Ionge nostros superant. Quin potius junctis viribus, iisque in sua agmina recte distributis, hostem agrediemur. unde aciei forma immutata, alius victoriae dc praelij successus sequetur.
III. suomodo praelium fit ineundum ' ι 'Dugnae mitium levioris armaturae milites laciunt, qui emi nus hostem petunt, ubi tormenta sunt expIosa ue siclopetariorum feturmae emittuntur, ut hostium machinas disturbent,ne damnum nobis inserant. Idem cum hostes facere conantur, Ievia cer- . tamina & velitationes oriuntur. Eodemque tempore ex alis equites arcularij seu tormentarii prorumpunt, qui latera de coonua bostium infestent saepius hi recedunt & a tergo impetum sacere tentant, ut hostium ordines turbent. Quod si his auxistium seratur,vel obbcrantur inaequa Iis armaturae milites quibus resistere dissidant , paulatim recedere priorem pugnae locum capere convenit. Sic alliciuntur hostes, ut insistant retrocedentibus , donec undiquaque pugnae initium fiat. Siquidem hostibus semper recentes copiae auxiliares advolant, augetu que PuManlium numeruo, quo nostra acies eacipit; quae r
353쪽
'inen non semper integra pugnat, sed pars ejus saepius aertamen init Multi hoc stratagemate usi sunt. Scipio netvum exerci 'us in uno cornu collocarat, quo in pugnam educto alterum bilius quietum tenuit ' Exercitus hostilis parte fugata ambo cornua ad reliquos devincendos conjunxit. Q Alii vice roburia militia is duo cornua distribuit, infirmiorem exercitus partem in mediam aciem conjeeit, eamque validissimis hostilam copiis opposuit Illis quiescentibus , cornua sua contra tergum aciei
hostilis; ubi debilior erat, eduxit, eaque parte fugaia , reliquos . iacile superavit. Alij duces aliis hostem vincendi modis usi' '
Hoc inprimis'εbser andum, ni dum agniinavi turmae promoventur deii illantia inridem milii Uincedam ne si
ninatum in hostem rbteretis vel in densitatem inter equitan dum contrahantur, & alter alterum praecedere contendat, con ' fusio in ordinibus oriatur, unde ut ii levia dat lina inferri solent. Priori modo terminosa ducibus praescriptos milites transeunt, . ' nec ab ossiciariis Phus regi, nec praesidia laborantibus serii, nec errores cognosci, aut priusquam in immelisum crescant . eo rigi queunt. Interequitando postea ordo eorum ,qui ad subsidia serenda constituti erant , turbatur,& Iatera nostiorum& vicinorum agminum denudantur, certisque intervallis ape riuntur, ut hostium incursioni prueant: denique occasio datur, ut eodem in loco plurima agini aggrediundo impinganti . Quod ut semper periculosissimum, ita maxime vitandum, ubi eum immenso hostium exercitu cougrediundun, , qui quoad G eri potest late distracti L piis oppugnari debet. Hunc erro. rem Aladanus in Seghedinensi clade c inmisi, facto impetu Hori cum duobus equitum tu isti inmensuim quoddam Turca I rum agmen; quo caeso fugientes Chr niani insecuti sunt, tunc e ad praedas conversi occisos spoliare & exuere caeperunt: sic Pam . . , - 3 lani . ' .
354쪽
grae permanserant, aggressi eximia strage eos affecerunt. . .
Haec duces ipsi noscere debent: siquidem belli imperat non ubivis locorum subsistere.& sigillatim quosvis instrue
Potest. Ex horum imperitia & culpa confusiones clades & fugae militum oriuntur, quae imperatoribus plerumque adtribui iolent, cum iugarum principia ut plurimum lateant. . . l. Praeter reliquos errores in Agriensi pugna a ducibus ad missos, hii viris belli peritis iaptantur. Quod exercitus nost*rφum superatis paludibus hostem aggredi vellet, dextrum cornu non recta in oppositum hostium cornu sinistrum impetum sicerit , sed versus dextrum sese converterit. Contra vero sni- . strum Christianorum cornu in Turcarum cornu sinistrum m verit, atque adeo in medio itinere obviam sibi facti invicem . ςrucis figuram incedendo effecerint, ordinesque interequitan do turbarint. Biduo antequam hoc contigit, in alia quadam ripa Turcae fiuvu vadum quaerebam; nec retrocedere poterant Propter sociorum multitudinem , qui eos premebant a tergo ἐne procederent ulterius, Hungari quidam eis impedimento erant qui transitum tuebantur. Post hos Germani quidam equites excubias agebant, qui non modo in vanum manuaria sua tormenta in hostem exploserunt , sed multos etiam ex HM , duccis vulnerarunt, atque adeo triplici culpa lapsi, majoramna amicis quam hostibus intulerunt. Quod si alibi hostes fluvii transitum, quem sedulo investigabant, reperiissenr, actu in sine dubio deoninibus ijs copiis suistet. Priori tamen casu sa cultate utendi oblata occasione, posteriori vero petitia & sti entia destituti fuerunt. - . : s I
Tosti fugienti aureum pontem struendum nonnulli iudica- Qustrum opinioni xuuanare videtur vulgo in bellis recepta
355쪽
naum resumendum viresque recolligendas concedendum Haec duo ut concilientur invicem, fugae distinctio sacienda. Vel enim hostis integras adhuc & incorruptas copias , armis probe instructas sub signis reducere & in tutum collocate tentar, vel
apertastiga dcfertis ordinibus & signis reluctis armisque abjectis tergum vertit. Qui priores intercludere viamque illis praelispere vellet, necessitatem pugnandi & sese defendendi impo, neret, siquidem armati id facere possint. Non igitur impedisendi sed evadendi commoditas libera eis relinquenda. Quin ἰ' potius tanta vehementia iidem urgendi sunt, ut in fugam soli tam avertantur; quo impetrato secure ipsis via praecludi pot- est, ut majori strage assiciantur. Hanc opinionem Vegetius 'ερ Scipio probant ue iter scilicet fugientibus hostibus non ob fruendum, per quod fugere destinarant. Si enim apertum illud & liberum conspiciant, fugae desiderium omnes invadit i :semel in fugam conjecti ord nes rumpunt faciliusque delenturiviaautem impedita cum evadere nequeant,desperatio animum
addit pavidis, timorque tapius arma ministrat ubi nulla spes
salutis superest. - Τ ἀQui igitur hostem sugientem insequi cogitati primum vi
deat necesse est, utrum tota acies anpars ejus caesa & fusa sit. Posteriori casa pars sugiens tamdiu propellenda, donec di- ... i, spersa undique suos recolligere & in ordinem reducere neque ..1 oat: postea ab iusequendo retrahendi sunt milites, ut reparatis ordinibus vel a tergo vel 1 latere aggrediantur eos, qui adhue manus conserre & resistere audent. Saepius enim contigit,ut exercitus pars victa sit , cui tamen ab alia parte vim,ria inte gra mansi. Hannibal ad Cannas Romanum equitatum susum fugatum non est insecutus. sed eundem impune elabi passus. 6iecta Ytio in latu5 uminia hostilis invectus, tam insigni victo.
356쪽
a I P A R S Ta RTIA.. aueructio dc devastatio regionis, & locorum expugnatio, dumptae formidine cuncta trepidant, & faciliores quaevis expedi' tiones, dissicillimae licet, existunt, propter autoritatem qua victor pollet. Qua in re usus victoriae consistit. i. V. uoms in tutum reducantur milites , o iaboram
Aciei persectio in eo conspicitur, cum primis turmis se
cundae iusto tempore subsidio veniunt, Sc hos tertia: deinde in hunc usum reservatae excipiunt. Ini materia fugarum duo reperio notatu dignissima, b P mu quod major plerumque conflictus graviusque certa ' men inter parvos vel mediocres exercitus committi solet, quam ubi immensa copiarum multitudo congreditur a cui major plerumque strages in fuga quam in praelio inscitur. Cum enim manus cpias rendae sunt hon fugiendo sed in ho stem properando, alij quidem animo confirmato incedunt, alij vero perterriti confusionem excitam, facileque sine certaminet rejiciuntur & in fugam convertuntur. Hujus mali caussa e st, quod in tanta niuiti tu ine plurimi reperiunt ab
jectissimae sortis homines, qui nullo imperio sib ordinibus oti ri possunt. Expectatio quoque primi impetus, qui
semper vehe mentis mus esse & omnium animos suspensos . tenere solet, confusionem caussare & ordines perturbare pote st. Alterum est, quod licet in priori militum serie nonnulli vicillent,& fugam inclinent, pedemque referre cogi- 'rent, fuga tamen plerumque in posteriori classe oritur; quibus firmiter persistentibus,rriores resistere inviti etiam codiguntur . - Hinc concludo, praecipuum belli ducis offici*m in eo positum esse, ut militum an i mos initio pugnae probe consi mei, quo sorti ter hosti resi stant, vel saltem audaciam firmia ter in horam Properando simulent, quodio inzenti exercita. Rr . marimum
357쪽
in aximum pondus ad victoriam habet, ubi primus impetus
feliciter cessit, posteriores animum recolligunt, adeoque roborant, ut prioribus cedentibnsilli horum loca supplere non.
dubitent; maxime ubi ad fortitudinem 1 ducibus&ossiciariis suerint adhortati, qui semper hac in parte strenue suo officio, turmas obequitando & hostium pugnandi modum declarando , fungi debent, ne milites novitate aliqua sorte pertu bentur. Non modo autem in primam seriem optimici praestantissimi quivis militum &ossiciariorum collocandi, sed in ultimam quoque classem pars eo um reservanda quo illi sortiter pugnando reliquis exemplo suo praeeant hi Vero itimidioribus spem fugat adimant. In Romana acie, ut quis que videbatut sortior eo magis in novissimum agmen reser-- v batur, primi pilis exceptis qui erant omnium strenuissimi ubi duces nec minis nec edi hortationibus suos in hoste animare possunt, subsidiarios advocare de eorum adventum pugnantibus certiorem facere debent, quo citra confusio nem recedant & recentibus pugnandi locum conccdant , ne victi fugam meditari sed ad recipiendum anhelitum cedere videantur. Hoc si duces a suis impetrare possunt, non mi
nori laude digni censendi sitam si plena vicistia potiri essent
HRc enim infortunae ludibrio consistit, ad quam militum dacia &sttenuitas accedit in ducum vero virtute sola posi' tum est, prudentia praecavere periculum & cladem evitare atque avertere. Cum igitur hunc in modum e certam me milites deducti sunt, vulneratos curare, & desse s recreare tum ad repetendum praelium, & auxilium iis qui prius succurreran t vel a fronte vel a latere serendum superstites aditoriari μου. t.&con irmare debent.Hoc utilissime plurimis cessisse exempla a. σου. Xans ippi & Sertori j demonstrat.Subsidiariorum dux diligenter inquiret,quae in ea parte aciei cui ille substitutus est gera
iur Dς ct quoq; de succesiu praeli j cum militibus, ut pracsqntio
358쪽
risimilibus refutare : &paulatim contra hostem eos j itare: hilari fronte tempus praelii exoptatum,ut virtutis suae ac sorti tudinis specimina edere possint, an nunciare , eosque officii admonere. Tunc firmiter coarctatis ordinibus cum gravi de audaci incessu,qui magnanimitatis speciem prae se fert, proxime ad latus eorum qui recedunt eo pias promovere debet, priusquam in plenam avertantur fugam, quae utrisque terrorem maximum solet incutere,ne fugientes animum proti , despondeant, ordines deserant, nec facile ducum imperio . .
amplius pareant. Marcellus ab Hannibale caesus dc fugatus fuit, quod lente subsidio veniret laborantibus: quibus in
fugam conjectis cum reliquo exercitu vim hostilem solus sustinere nequivit. UNec ea tamen lege subsidiarij adstringendi, ut neutris praeter sibi commissis auxilium serant: quia ubi necessitas requirit, ex consilio imperatoris belli vel alio. rum summorum ducum . pro aciei successu alio transferri possunt subsidia. Tum infinita alia stratagemata in varian dis & immutandis aciebus ipso praelio durante, nunc equitibus peditum loca capessentibus, nunc peditibus equitum vicem supplentibus, atque alia ejusmodi adhiberi potanti Quae etsi exigui momenti esse videantur, maximum tamen pondus saepius ad elarissiarias victorias refortandas contu VI. Euomodo Leseirergum otitera munienda. ui a prima aciei fronte numerosissimus exercitus oppossitus est, in maximo versatur periculo,ne a tergo quoque circumveniatur. Nam ubi ante oculos hostis versatut dissiculter ad tergum vel latera respicimus; tum strepitus variique clamores quibusvis etiam sortissimis terrorem incutere so-
Ien t; quilibet enim propria m salutem perpendit, eamque in sortitudine alterius positam existimat. Tum diverta voces
359쪽
iis Tλxtve ci Tu Re A VINCI BILIs nunc huc nunc illuc milites in diversum rapiunt, animos suspensos tenent, ordines pertu ibant, α sortiores etiam tu
Cum igitur acies non semper longius produci queat, ne nimium extenuetur & debilitetur in medio, variat huic in arent. L convenienti remedia a ducibus excogitata fuerunt. Quidam a. c. 3- aggeres ad latera aciei ad frontem usque erexerunt, eosquem A machinis impositis muniverunt. Sylla Sc Crustar saepius hoc munimenti genere usi sunt. Ad Agriam simile quippiam decretum, sed re minus executum fuit. Alii copijs divisis ad utrumque latus subsidiarios in excubias posuerunt. Quia - dam cornua dc alas in lateribus duplicarunt, de plures c pias, quam in media acie erant, illine collocarunt; ut neces. . sitate sic urgento extendere eas dc latius explicare possent.
Quidam ob paucitatem militum pugnae locum idoneum elegerunt, cujus oportunitate vel quod praeruptus esset, vel sylvis montibus fluviis aut paludibus consitus ac munitus , unum e duobus lateribus 1 vi hostili defenderetur ; quod in pugna Pharsalica dc contra Antiochum aliosque plurimoa -- stliciter cessit. ma in re sciendum, machinis quibus hodiet utimur, minus commode hostem impediri. eique noceri rosae, dc primariam caussam cladis ad Ravennam accepta: inde dimanasse. Sylla praetet aggeres palos quoque terrae infigi curabat, quibus curruum falcatorum usum hosti adime. ihat, relictis in acie intervallis c quibus equites de levioris armmaturae pedites durante praelio prorumperent ue, eoque strat gemate, exiguum licet exercitum haberet,immensum Arche-
Artificia haec curruum falcatorum de lignorum terrae infixorum commode nostro tempore ad bi beri, dc merito nova excogitari debent; si quidem cum ejusmodi hoste bellum
360쪽
- pΛR, Τεx Trh. 37γQuoties Hungaricas pugnas cum Turcis commissas altius perpes o & mecum considero, saepius mirari soleo artes tam p rum illibi valuime: unicum robur & vim in praelijs ad hisbitam fuisse, quasi brutorum instar solis viribus nec rationibus etiam certandum nobis emet. Huniadem ac Stepha- ι nam Battorium solos reperio agminum latera curis muni- '' ivime.' Ludovico idem fuit consilium datum ;dc ad Agriam quoque ejus mentio facta sed in effectu non fuit positum. Quin plurimi in Hungaria ludibrio harum rerum artifices ac structores habituri essient, licet nihil quicquam ad eorum rationes refutandas proserre in medium possent. Utinam Germani artium militarium majori cura tangerentur, quo tempori & militibus in expugnationibus parcereturi F reor non magni momenti rem esse palos infigere aggeresque ducere;sed cum videamus h rum rerum usum, ubi justo tempore& locis idoneis adhibitus fuit,utentibus prospere cessisse, a nobis tanquam ineptae dc viles minime sperni debent. Contra equitatum hostilem pormulta sunt artificia, de- , sensiva & offensua, a veteribus usurpata nostro vero tempore Ievocatae di aucta. Tum etiam quomodo in planitie pedites contra equitatum subsistere & se defendere valeant nova excogitata sunt stratagemata: sed vilescunt, nisi ex im- proviso arripiantur hoste nihil tale cogitante; praevisa enim minas nocent&facile eluduntur. i. i, Vm diuo si ossicium ducum; O quem locum cape -
re in praeliis debeant. . . . 3
Proprium omnium belli ducum ossicium est, salutaria
capere consilia. Armorum tractatio ad milites propriE occitat. Scipio ad duςllum provocatus, non militem sed dim cem se amatre genitum dicebat. Hinc ex veterum Spartan xum judicio, major gloria ducibus qui arte quam qui vi h .stem superarunt deserenda: priori ratione parta victoria