Fortuni Liceti Genuensis ... De his, qui diu viuunt sine alimento libri quatuor, in quibus diuturnae inediae obseruationes, opiniones, & caussae summa cum diligentia explicantur; ac oportune de alimento, de alendi functione, de nutriendo corpore ...

발행: 1612년

분량: 420페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

riam

munus

Fortuni j Liceti. Lib. II.

nomine donata . alterum est alimentum nomine tantum, non etiam re, ac vere; alterum vero est alimentum haud solo nomine, sed te, atque Opere;prum generis alimentum est alimentum aequia uore , quod nutrire non potest; secundi vero generis est proprie diistum alimentum, quod vere nutrit. Quae ut explicentur,ammaduertendum est alimenti absolute considerati munus esse conseruare substantiam viventis, ut alicubi monet Aristoteles: ceterum substantiam viventis, quae potissime consistit in calore nativo, icta hu*ido primigenio agimus nunc de substantia viventis ut mitum est, seu quantum ad corpus) cibus,

potus conseruat nutricatione conuersus Inn.turam corporis, atque auocando calorem a cita

humoris contumptione, ac vulgo instaurando humorem anica consumptum, SV proinde uterque alimentum est haud solo nomine, sed re, M op re : aer vero inspiratus,quia conserruat eandem viventis substantiam, non quidem nutricatione conuersus in eius naturam, sed solum temperando aestum caloris nativi, atque ideo prohibendone celeriter absumatur humidum iure dicitur alimentum non alimentum, seu alimentum nomine tantum,non re,atque opere,ac omnino alimentum aequivoce cum cibo, & potu. Huius utriusque alimenti,& nutrientis,& non nutrientis attractioni,& elaborationi dicata organa connumerans dcinde Hippocrates asserit in lanc sententiam; Pulmo contrarium corpori alimentum trahit, reliqua omnia idem P. Principium alimenti spiritus, nares, os, guttur, pulmo, Iiqua respiratio. Principium alimenti O humidi,σὐeei,os, gula, venter. Verum antiquius primordiale alimentum per abdomen umbilicus. Quae sigillatini expendenda sunt. Sane pulmo dicitur contrarium corpori alimentum trahe ,

uia trahit aerem sub ratione frigidi ad temperan

um natiui caloris aestum; namque temperatio, diremissio excedentis cuiusque qualitatis fit aduentu contrarij, ut nos docuit Aristoteles: retia qua vero membra,vios, gula, venter,trahunt alimentum idem, non corpori cotrarium,quia scit, cet cibum,ac potum attrahunt,qui quum vertendi sint in substantiam corporis, sunt Ipsum Idem is corpus in potentia; sic sanguis est potentia caro ,& os: atque id obtinent cibus, α potus ad aeris differentiam, qui propterea Hippocrati non vertitur in corporis naturam. Secus cnun si existimasset Hippocrates aerem cedere in materian

spirituum, am non dixisset ipsum esse alimentum contrarium corpori ad cibi, potus, ac sanguinis differentiam; materia enim est potentia id quod fieri debet ex ipsa; quare ut cibus, ac potus,& omnino languis est potestate caro, Sc neruus, ita uispiratus aer esset potestate spiritus vitalis; unde pulmo traheret non contrarium corpori alis mentum,sed idem quum spiritus corpori contrarius non sit, verum ad viuentis essentiam perti. neat . Instrumenta vero desieriuentia alimento spiritui, quod est aequivoce alimentum, ac nomi. ne tantum,ncn re, ac Nerri quia non alit, sed ca. Ioris aestum temperat, sunt nam, os, guttur, pulmo, ω reliqua respirationi dicata, nimirum dia-phragma, cor, &Id generis . organa vero ad all- mentum humidum, & siccum,nimirum ad cibu,& potum a natura instituta, ceu ad alimentum proprie dictum,quod nutrit reuera,duplicis gendi ... . d oris existunt; alia deseruiunt animali maxime iam -- Itina nato, 6c sunt os, gula, venter; aliud est antiquius amnum. instrumentum a prunordijs generationis animalibus alimentum subministrans in alvo materna Vmbilicus. Sic igitur ex istimans Hippocrates ab aere pulmonibus attracto non vere generari spiritus, sed caloris aestum temperari; alias vero par. tes omnes ad se trahere sanguinem, seu cibum de potum, in sanguinem conuerses, ut nutriantur; sapienter scribit pulmonem trahere alimentum corpori contraciun-lia vero membra Omnia ide; ac promde nomen alimenti aeri, cibo, di potui aequi uoce conuenire: nam cibus, oc potus vere quum nutriat, quia vertitur In substantiam eius quod alitur, alimentum est potentia vivens, licet concoctum dicatur uiuenti actu simile, inconcoctum vero act u dissi inite,atque si placet actu comtrarium; tamen est concciditum , de inconcoctum uerum alimentum potentia Idem quod alcim dum est: aer autem quia non uertitur in ullain substantiam ad corpus vivens pertinentem, ita solum caloris aestum temperat, quo temperato expellitur extra corpus, scite dicitur alimentum

corpori contrarium; quo sensu & alibi scribit Hippocrates alimentum calidi frigidum esse. Non ergo ex Hippocratis mente abstinentes nostri aluntur aere inspirato; quum Hippocrati aer sit aequivoce alimentum, quod non nutrit vere transiens in substantiam umentis,sed solum ca-goris seruorem temperat; ut etiam Iupra notausemus ex Aristotele . Quod autem mox eidem Hippocrati affertur lib. de Flatibus Animantiam corpora triplicι a nutrimentos entari; nempe a cibo, potu, ac Diritu:

Spiritum vero in corpore animalis contrarum appellari flatum, extra corpus dispersim esse aerem, qui maximus en in omnibus, qua corpori accidurit, ct autor, er dominus; nihil magis Clansistinorum Virorum sententiam roborat; namque alimenti nomen 6c Hippocrates commune cibo, potui, 6 aeri secundum metaphoram,stu potius aeriuIume accipit, ut ipsemet lib. de Alimen explicauit sustentantur enim animantium corpora ci , Ss potu ueluti materiam deperditam quoquomodo resarciencibus, quando per nutricationem in m poris substantiam conuertuntur: Aer autem sustentat uiuetatium corpora temperando calcaris AEquin, quo secus celeriter ablimipto humido

mors breperet.

N ihil ergo fauet Hippocrates asseremibus ieiunio claros ali arae inspirato.

olim.

102쪽

De his, qui diu vivunt sine alimento. 3

aere,ac radiissolaribus enutritis expenditur. OP. XV m.

QVod subinde apud Olimpidorum legitur.

de homine illo, quem Aristoteles ait se vi- cille ab omni alio alimenti genere abstinentem, aere,ac iste tantummodo vluentem,nobis Argenterij sententiam non persuadet, in primis enim quando in operibus quae prostant Aristotelis tale quid reperire non liceat, Aristotelem hoc ueluti vulgi commentum potius quam proprium cogitatum protulisse putandum,quod homo ille aere, ac sole nutriretur; quum supra eum viderimus a criter aduersius Pythagoricos disputantem nihil posse aere ali: Solis nomine siue radios, qui accidentia sunt, siue aerem illustiatum interpret mur , longe a Peripato abest eo nutriri hominem. Deinde veto quidni Aristoteles indicare utauerit illum abstinentem omni alio nutrimento potuisse carere,quo per Veram nutricationem conuerse in propriam substantiam consumpta CorporIs materia restauraretur; at emolumento ab aere inspitato, atque a solis tepore incolumen care lan potuisse quavis de caussa; ut propterea lpium ab omni alio alimento abstinentem aere toto, ac sole nutritum dixerit, perinde ac supra Celsum not uimus ulcera medicamentis nutriri asseueratem eQuod autem a Platonicorum semilia palsim affertur de hominibus aere uiuentibus in terra aetherea,vel Platonis testimonio apologum est de si is poetarum campis, merumque figmentum, haud secus atque fabula equi Rabicam, quem Areosius fingit ex flamma, & vento conceptum, sine ullius alterius alimenti usu, puro aere nutri.

chmaleontem ac viperas non aliaere. cap. XIX.

V Vlgatus ille rumor, qui tum Plinio, tum γ

lijs viris eruditis persuasit Chamaeleonta nutriri aere inspirat ios hic retardat paullisper; si speetum nobIs fini semper hoc assertum; si cnim vere non alio quam aeris alimento nutriretur Chamaum, mirum sane foret Aristotelem, qui dehoc animali exactissime disquirit, istud tam dignum

memoria, tam rarum, tamque arcanum naturae miraculum litteris non commendasse, aut vulgo

notissimu ignorasse: Mirabilius adhue esset istud animal excrementa egerere quod reserente Ca clano quidam asserunt oIκ rteret erum aerem condensari absque uehementi frigore , immo ablando, ac mitissimo calore in consistentiam ωciso excrementi: Mirabilissimum autem est i sum habere linguam, ne dicam frustra; quorsum enim asseras illi a Natura inditam esse linguam e non certe ad loquelam, quum inter inura repona tur animalia, cuiusmodi sunt lacertorum species, non item ad gustum,si aere alatur, qui & ingust bilis est Aristoteli,&eitra ulum linguae respiratisne hauritur,intra Fuique ingeritur. i Uemmenimuero cum i Scaligero, tum quoq; Dalechampio,&plerisque aliis est obseruatum id animal,quamuis fame plures menses toleret, lingua tamen sesquipalmum longa exerta. & uibrata,muccoque oblita locustas, Hrmicas mulcas, ita rabeos,& alia insecta,quibus alatur orripere, retinere,ad se adducere; peragit autem hanc insectorum venationem, sue rapina linguae ad hoc opus maxuneopominae repentino. ac fere momentaneo iaculatu,& trae tu i illam nanquc habuit a narum oblongam in cacumine pri Bratam, ac lento quodam humore luasi visco repletam: Hinusmodi tamen venationem raro exercet, quIcquid huius abstinentiae caussa sit: Plinius autem propterea talein insectorum rapinam & rarissimam, dc uelocissimam non animaduertens, censuit hoc animal aere nutriri , quem uidit illi oret patulo aliquando inspirari : eademque opimo apud eOS quisque ante Plinium, o poveius tempora inualuit, quicunque nimis creduli, uel sensibus Oscitanter, aut saltem non exquisite usi fuere: Qui vcro diligentius Chamaeleonis naturam,& operati tanta in spexere, iis longe aliter de illius alimento constitutum est ; nam Theophrasus huic vulgi placito quasi fidem adimens alserit alicubi parum abes

quin pulmo totu Chamaeleoni 1 corpus impleat;

ide ue clum auram captat, ct coulcctaturauidius, ea uiuere sola creditur. Autor volumini quod Hortus lanitatis micribitur, ex uetusti Id una

Levitici glossa refert Chamaeleonem esse animal lotum, rapax, & ingluuiolum; & hoc non quia tape,ac multum comedat, sed quoniam ex raptu vivat, dolose aucupando uilecta uolitantia , sed

mulcas praefertam,quas ingluule magna citissime deuorat; inde bellissime uncari Chamaeleonem, quasi paruum Leonem; nulla etenim alia In re Leoni similis inepotest praeterquam in rapina,&ingluUie. Quod autem de viperis mox adducebatur, nepe certo p mcnto, que lae plus repetito compertum esse a vinS Sarissimis viperulas,uel nupernatas. uel etia in ex aluo materna a Theriacae comsectoribus viventes eductas nullo unquam cit, rum esui aliuetas ,& intra uitream phialam diligenter occlusis,ut neque ad eas externo aeri pateretaditus post multos menses nedum vivas, S enutritas compertas suisse; verum etiam c quod uix fidem inueniat tum mole, tum pondere auctas; quuinigmarincrementum non fiat sine alimne; altio uiperulis ex nullo alio quam ex aere intra uas secum clauso inelse potuerat; plane confitendum esse aerem umentibus, atque adeo ninstras etiam abstinentibus in alimentum concedere posse: hoc inquam argumentum non una natione tollitum, in primis etenim plures nouimus uiros

sepientes huic experimento fidem non adhibere; ego autem ne contrassentientium testimonitiminfitiari uidear id tamen asseuero me Iibenti Isitne insurum huiusmodi obseruationem Deinde uero si disputationi demus aere serpentes ali polse, id tamen haud concedemus pmpterea fieri ut homines Iudem aere ualeant enutriri, siqimiem uel ex

103쪽

3's portunii Liceti Lib. II.

ducia Galeni pluribus in Ioeis exarata videbi

mus infra commodiori loco aptum non esse ad alendos homines, quicquid alicui brutorum animalium cedere potest in alimentum. Deinceps autem viperas aere non ali apertissime inde liceat demonstrare cuique, quod alimentum & in consistentia, is in temperaturaresertim nutriendo corpori simile este necesse eit; quomodo ergo v Perae a praedominio terreae, temperamentoque frigido,de sicco solo aere nostrati,qui natum calidς,

ae humidae constituitur reclamante nemine, nutriri poterunt e Sed nedum viperas, serpentium

genus uniuersum uti nutrimentis a pnedominio terreis adeo persuasum, ac certum est, Vt probationis indigere non videatur: camo etenim, ex quo putrescente plerumque nascuntur, nata haec eadem tapissime nutriuntur. Denique vero Ui- perulas in vase vitreo inclusas aere non ali ex eo conuincas necessario, quod si vas imperuium sit aeri, ut puta hermetico sigillo munt tum; quum aer in alimentum vipetae transiens densari, cogique non parum oporteat, ita proinde minorem

Ionge locum quam prius sub forma aeris occupare ἱ ut enim aqua vi subditi caloris in vapores,vaerem vina tanto ampliorem locum postulat, quato sunt vapor,& aer tenuiores aqua; ob cuius Ioci amplioris penuriam disrumpuntur saepenu mero vasia Chymistis imperitioribus,nempe igne ex humore vapores in multiplicata reportione

celerrime gignentem moderari, temperarequinescientibus: ita sane aer concretus in languine, aut humorem,quo alitur viperata tenuioris naturae quam si aqua , tanto minori loco cotinebitur, quanto sanguis, octa aqua fuerint aere crassiores non ingrediente igitur intra phialam nouo aere, iam in vase fuerit necessano locus vacuus aut ne

detur, oportebit vasculum vel a semetipχ, vel a Natura vacuum fugiente diffringi; quorum illud

fieri non posse omnibus est apertum; hoc autem experimento facto a viris egregijs non respondet: Non itaque aluntur aere viperulae in vase aeri n5peruio. Si vero phiala sit aeri peruia,tunc sane a trahentes viperulae rugiter aerem,m citra nutric

tum S attolli possunt in ampliorem molem augeri etiam pondere, duplici ratione; prior est,

quoniam ut cetera animalia, ita etiam vi ne ab Crtu multa scatent humiditat eaque crassa,& V

scida, dc sere concreta in uniuerso corporis hah, tu ; ingrediens aer tepidus hanc liquans ceu niues in ampliorem molem attollit; unde sensim co pus viperulae augeri, ac mitus tumescri videtur; aucto etiam pondere , ob aeris accellum; nam &ε. . Aristotelis res unonio aera propria inest gratiiras, ob quam uter innatus exhausto est ponderosior: altera est,quia citra perinis lonem cum pituita solus aer ingredires corpusculum vi perulae potest illud ad instar uterculi tumidum, α graui ulculum reddere: Tale quid ab aqua ocimum perpeti

8 . videbimus insta. Quid ni etiam dicamus ab exili calore viperulis in magnam humiditatum eo. piam,qua lcatet eius corpusculum,agente multos excitari flatus,qui Imalos corpus tumidum sine

altione reddant e Sane augumentum proprie di.

t um a nutricatu est, at innatio ut m uentre hydropis, it in pedibus cache his Aristoteli citra nu i .mM. stricatum est: sique alitur vi perula, certe aere non

alitur,sed pituita ab aere liquata,& susa, ideo

praeparata ut ab exili calore insecti uerti polsit in alimentum; unde incrementum molis id ponderis ab aere si est non ut ab alimento est; qua de re m. . infra etiam dabitur disserendi occasio, dc cxplica- - . bitur eadem theoria in ocimo. Cap. 8η .can levem, oe Man eodiatam apud Indos

non aliaere . cap. XX.

SCaligeri placitum de Caneleui, oc Manu

diata, quae bruta existimat apud Indos aere nutriri, non maiorem firmitatem Argentericae se tentiae affert, quam argumenta superiora: Porro canisleuis animal pingue adi nodum,ac tardissimi motus est, non leue argumentum ipsi aerem non esse alimentum, qui suhstantia est tenuissima, &mobilissima ; quo nomine Poetae pernicissimum equum descripturi, eum uento gentium,& ae concinunt enutritum: sed quum raro admodum comedat Canis leuis, ut di Chamaeleo; licet Iris terra degat,& in aere insectis quamplurimis resertIlSImo,quibus enutritum, uulgo persuasum est linium aere ali. Quod autem ultimo de Manu diatap ponitur, id uel exotericam expostulat a Soligem subtilitatem : si etenim avis ea nunquaui situ r 1 n hoc aere infimo, nisi mortua; profecto in aere illo supero,in quo uiuit,genita est: si ergo ibi materia est illa mista, ex qua exoritur, si sponte oritur,cur ibidem esse nequeat ex qua nutriatur e Amplius si ibi a Parentibus gignitur, dc uiuit Manucodiata, quid prohibet alia etiam oriri 'tuin semin tum etiam sponte eodem loco insecta,& uiuere, quibus illa nutrimenti uice utatur par est enim quemadmodum in media regione aeris ex uapore,ac exhalatione ascendentibus inuicem cinmistis calore Solis non raro fiunt inlecta ex pa- -- auedine oriri liaita,quae cum pluuia decidunt; ita a Mν .

ex ij sdem primordijs in superiore aere sublatis uin recente exhalatione uaporem fieri animalia Manmcodiaue cibo, ac uictui deseruientia; qu dod ., illud ex Aristotele habemus inter fornacis flam eta. οὐ mas oriri, Et vivere animalia; quod tuetur oc Sca piareae liger. Animalia uero illa Manu diatae cibum p ι .suppeditantia licet nobis nota non sint, non pro- 4 - pterea tamen ibi non sunt: oriuntur autem BDtassis h. insecta ex odorata exhalatione ab ar matibus subiectis scaturiente cum uaporibus, dc aere commissa; quod alimenti genus quum sit 1 praedominio calidum Sc siccum; proinde aues eo Caiaxe nutritae post mortem diu manent incorrupti; M-- quippe mater corruptionis,liue putredinis est humidi exundantia. Et lane Apodas istas aere puro non ali uere Cardanus ex Aristotele rescre, qlna . . purus aer non concrescat, scilicet a calore, seu coctionis opera: Scaliger autem studio contradi. do s. o cendi flagrans in Cardam uerbis rationem A rist S.

telis impetit unprudens; quidi m non subtili Minerua

104쪽

a. F.

De liis, qui diu vivunt fine alimento.

Minerva inquiens, qui dedit it Ii aerem pro cibo,

dare potuisse concretionem aeris ad cibum: si enim de natu rae opifice loquitur,lam hic supra naturae leges efficere potuisset ut Manuc diata nulla cibo incolumem totam uitam ageret, sed hoc

modo quaesita soluere figmento simile esseae Phi

lo hum non decere monuit Aristoteles sim autem de naturali agente agamus insta Deum, plane id neque aerem ad cibum, neque aeream commerionem ad alimentum Apodi dare potuisset ob rationes dudum allatas. Quod autem Maii cod sata Brasilica linguam non habeat, id iuspcct una est; habent si A podes

Moluccae,cur 6c non Brasilicς, quae in acre supero totam uitam degunt conssini liter habere tamen poterunt occultam adeo ut sensium lateat; id enim supra ex Aristotele, cuius automati mdem abrogare Scaliger nefas esse duxerat, nouimus animalia cuneta linguam obtinere.

Sed esto in disputationem sine lingua; non certe ideo erit sine cibo; quinimmo nec sine gustu, haud sine cibo,quum plantae nutriamur sine linua,& praetet plantas conchilia, & insectorinia inma eduxque Inter plantas animalia natum Mophita nuncupata: haud sine gultu, quia uel obtinebunt lingue proportionale membrum vel etiam sine ipso gustus more. ac palato struari potest; quamuis enim Aristoteli saporis lemus in parte prunore litiguae maxime sit exquisitus, minus in ceteris, non tamen insciatui palatum, Ec altas orta partes gustandi sensu pollere; quod e csuauissime ce ut Lucretius 'γ iri IIae,queissentimussuccum ingua.atque pauis, ut culis habent in se raticum, plusque operai. . Frincipio succum sentimus in ore, et bum cum m Mandendo exprimimus, ceu plenam spongiam aquaim quis forte manu premere, siccareque ea LInde quod exprimimus per caulas Omne palati Dictur,re rara per plexa foramina lingua. Hae ubi lauda sunt manantis eorpora succi, Suaviter attingunt, O isauiter omnia tractant. Humida linguat ei reum sudantia templa. At contra punguntIensam, lacerantque coorta, Quanto quaque maris sunt a*eritate repleta. Deinde voluptas es e sueeo in fine palati. eum Nero deorsum per fauces praecipitauit, Nulla voluptas est dum dissitur omnis in artus.

Et ratio experientiae adiuncta hute domati fide

ficit apertilsimam; constat enim homines qua-eunque de causia truncos ,& radicitus lingua e tirpatos non omnino gustu carere ictibniorum seporem persentire.

Non est ergo ulla ex parte firma Argenterii

sententiara aliorum existinantium rem,queministramus,posse nutrire,atque ipsbenutritos Vixisse quicunque diuturno tenum celabres a scriptoribus e memorantur.

secunda opinio Mediet claris mi ex Augenio, erua narda contendentis abinente rostros aliadoribus, ct exhalatione aerem obsidente. cap. XXI.

ΜΕmini me aliquando Medieum eximium

audisse de proposita quaestione ex Augo meι. mj,&Manardi lententia disicientem; quorum ' '.

placitis dC ipse de suo penu aliquot adiungebat

pulchra theoremata institiatae nobis contemplationi haud parum profutura; ut propterea elus pinionem ta hic expendere necessatium esse duxerimus.

Iugis est dicebat ex Aristotele de globi I i in is .

ius ex terra , S aqua coagmentati ascensus exhalationis cum sumidae, tum vaporoste; siquidem & -- da perpetua est actio caloris astrorum, ac praesertim ibi is in eandem molem: utraque uero haec exhalatio ab eodem calore genita ex diuersa materia ' nam e terra iurgit fumida, ex aqua uero vapor

attollitur) duplex est in origine; sed orta statim

coma 'scetur in unam masain; quae,si praedomimum sit fumi, sursum petit. fumo vaporem velut onus sursum serente; si uero vaporis sit excessus, fumum deprimit ad terras: hinc necessario fieri u t aeris uniueria regio duplicI hac exhalatione scateat semper, alias quidem in maiori copia, ecta allas in minori: huius rei certum illud esse argumentum , quod praeter aiaduum virtusque exhalationis ascensum, sere semper in aere vigeant v it,m do vehementiores, modo mitiores: Habet autem inasia haec consistentiam aliquando cras sustulam,ut tam uisum moueat, mirum Oriente, ac occidente Sole; plerunque tamen tenuior .eii, ut obtutum lateat, haud tamen adeo tenuis quin Solis nondum exorti,it dudum collapsi linmen refiniat satis vividum in utroque crepuscin Cre rus 4 IO,&interdiu etiam in locum ubi raclij non pene- ι ε μηδε trant luod & docuit nos Aristoteles. Suntanea qexhalationum cin gerie quatuor elementa qui' 'pe uapor manum corpuseil ex aere,& aqua; fumida exhalatio uero constat partibus cum terreis,tu etiam igneis: Sane ubi contingat fumidam exhalationi vaporose ad certam proportionis legem commisceri, nancisci r illud mistum ex his consurgens euidentem saporem, α odorem; quod Aristotelem non latuit; sin autem non ita serum n. - θIur ad amussim a qualitas prin)ortionis,massa em Q. , citur minimi, atque Inihnsilis odoris; utcunquo tamen odoris,& saporis participem eam esse necesse est ; quum utinasque in se caussas p ximas obtineat, nimirum humidum eum sicco sapi Dιμ σdo permistum; ut notat alicubi Aristoteles. Et sane huius inodi extralatis est ille halitus admirabilis, cuius haustu alebatur Timonis auia quintannis per duos menses in spelunca Ciliciae ac

lymphantes illi apud Apuleium lib. de Mundo

une cibo, potuque inuentes. Ceterum haec massa prout in aere nacta fuerit aut stigiditatem, aut caliditatem, eamque uel nratorim, uel minorem, uertitur mudo in nubes, nivem, aquam, grandi

nem, pruinam i modo an fulmina, cadentia sud

105쪽

34 Fortunii Liceti. Lib. II.

ra,eeteraque ignita; modo in rorem,mes,manna,rdia M. Ja sanguine,carnes,ranas, stelliones, dc alia multa,quae pluisse constat. Unde non dissicile sit assi nare caustam cur ieiunantes nostri a consueto cipotu tandiu abstineant nimirum quia illiseontigit Cordis calor in eo gradu, quo per in irationem una cum aere attracta portio exhalationis p dictae conuertitur in languinem Hui ad nutrieda omnia membra in uniuersum corpus diffunditur: si enim massa haec in aere a calore cogi potest in ranas, In stelliones,in carnes, & in sanguinem; cur id fieri nequeat in humano corpore,ut ab e dem gradu caloris ex eadem materia per inspirationem intus attracta sanguis gignatur, ex quo carnes,lcaliae partes omnes nutriantur e pontis enim utrobique indem principiis, par est fieri posse in microcolino quaecunque fieri consueuere in ρών. r. mundo magno,ex Aristotelis doctrina: Antecer . dens multiplici automate , ac testimonio cons matur; nam Lmlus inter clarissima huius vibis e. a lumina supremum, εἰ Plinius asserunt pluisierara tib.e. nes: Cicero cum Plinio non uno in loco resert

h pluit e sanguinem, Sc lac: Suessanus 6t ipse testa , . tur in patria uidisse pluere sanguinem: M,T-ia. gnus Albertus confirmat pluisse sanguinem, o C. .is i. nes,& ranas, addere non ueretur etiam mirum m. i.M. dictu vitulum: Dalechampius in Plinii annotationibus admonet apud Athameum lib. 8. ex Phima,ic Phylarcho psscibus aliquado pluisse; Apud

Eustachium in Cherisnesso ranis toto triduom numeris, ut incolis aufugiendum fuerit. Apud Diodorum 4. biblioth. in Vellauniis erucarum 1 is, numerum mimentum nocte una e talo decidissse. δ' Scaliger polirenaum admonet locustarum limillimam pellem eam esse,quae in Noru lam incumbit e nuhibus putridis; pluit inquit ab iis bestimia quadru es magnitudιne sorici pilo vario, Le-mer nomen habet ; depascitur locustarum more Omnia virentia,consumpto pabulo intereunt:corruptis et inscitur lue, unde vertigine, ac regio D. morbo incolae corripiuntur. Et quidem in haneri lententiam inclinatum legimus Hippocratem v bilcribit virtute selis in aerem tolli exhalatimnem e terra, ω aqua, quae simplicia sunt; sed ex mistis etiam corporibus, potisivinum autem ex animalibus,dc ex ipsilmet hominibus: cur ergo canon siit mistum persectum, de alendo corpora epraesertim quum ea sit substantia viventium, quae restauranda ell,rationi consentire videtur, si ru sum corpus ingrediatur, alimentorum ceteroruintolli necelsitatem,lc vitam. Insuperci repido calore aeris vaporosa exhalatio si concrescit in rorem, quo cicadas nutriri ve- tus est, Aristotelis autoritate comprobatum cur ergo a miti calore nostrorum abstinentium por hic inspiratus in lubstantiam tenuioris san uinis rori persimilem non condensetur , qua nutriantur prosecto tale quid eo magis aptum erit alere membra,quo Medicis vulgatum est languin m actu non nutrire partes,n: si e venIs capillari-hus effusus ad instar rviis iuper solida fuerit imsperIus Praeterea mitis calar ambientis ascendente at aPorem cogit in mannam, quae Optimum est homini alimentum : Ut quid ergo nequeant abst, nentes nostri vaporem Inspiratum blando liti calorem sanguinem, manna que consimile nutrimentum commutare Mannam quidem esset rem de caelo cadentem Avicennas,Messies,& plerique omnes tum Medici, tum Philosophi conmtentur: tam vero cedere in alimentum 6c experimento comprobatur quotidiam, & apertum habetur e sacra pagi na, unde constat Idaebaeorum gentem quadraginta annos in deserto nullo alio cibo quam manna vixisse: miraculo quidem ad. i. 'scribendum non solum tantam mannam ibi pluisse,quae cibo quotidiano esset tantae multitudini sed etiam manns huic extitisse omne deleotainentum,scilicet omnem Laporem cuiusque rei a comedentibus illis expetitae: ceterum naturalem illi , mannae, ut nostrati, vim alendi extitisse putamdum .

Amplius apes ore legunt mel de floribus,de sue pium frondibus, quo aluntur, Aristotele autore,

Plinio, Avicenna,Galem, dc aliIS: siue aut cmes okii ... sit mris quaedam speciesHuam apes legant, de si-.bi ad cibum recondant evomentes absque ulu Db. .c. mutatione id ipsum, quod legerant, in a tuearia. siue mel sui vitimum complementum recipiat a calore apum; illud certoeonstat apes ex eo quod 'pluit 1blum-c propterea ex aeris uapore in spe ciem roris Inutato alimentum sibi parare : curergo di nostri abstinentes ab aereo vapore consimili alimentum sibi parare nequeant Sed si etiam pyrausta, pennatum Illud animal, , quod Aristotelis obseruarione ritur,oc uiuit Imitenariis c ypri Hrnacibus nonnisi inter flammas, nullo alio vesci potest alimento quam exhalati ne illa,ex qua originem traxit, quae massa est quaedam ex fumido, & uaporol. halitu caloris opera

ae lignis vindibus .chacto, in unum conis Ib equid prohibeat consimiliter abstinentes nostros ali exhalatione inspirato aeri commista e Quin de Plutarchus auaculam Rhlntacem in Persa frequentem opimi.obaesique Corporis et brat eo quod ibio vento,& rore numatur uentus autem eii fumida exhalatio, ros autem uaporosa in Aristotelis diiciplina: quidni ergo abstinentia clari utraque hac exhalatione aen mmmista respiratio is munere Intrinserus attracta nutrian

Lur,ut Muntace e Animal etiam illud Indiae occidentalis, pimgul silmo corpore, tuque pigerrimo, quod C nem leuem nominant, aere, roreque uesciuir Cardano: quae igiturquadrupedi obatio alimentum, suggerit aeris exhalatio In rnrem concreta, Curicnosms ieiunanubus in nutrimentum cedere non ualeat Manue iata pariter in supremo aere non nifiuel hac exhalationum congerie hausta mmedi, te uescitur,uel ex animalibus ex ea massa exortia: quid ergo impediat ieiunio celebratos ex eadem materia nutrimentum sibi haurire, atque consi- cere

Deinde

106쪽

De his, oui dia vitiunt sine alimento .

Deinde omne sapidum nutrit; vulgo enim tritum est, quod lapit nutrit; sed exhalatio tum va- pomia,tuin fumosa lius m ni sta iamrem obtinet; itaque apta est alere: ipsam ergo aeri permistam rei piratione attrahentes let uino admirandi, alimentum fila hauriunt: lapidam vemelle hu-tulinodi exhalationem ex eo pmbes eu denter, quod in ea vi caloris permistum iit terreum sic-

m. M o. Cusu bum ido a lumi in quo ex Aristotele cosis litsis: . . sap. is essentia; est enim vapor humidu aqueuinsimul V aereum; exhalatio autem est siccum terreum,le calidum igneum eidem Ai Ηι teli.

Addere liceat omne Odorabile sa Liorcia. baberi vota , ad aures Aristotelis; quum erg ν massa haec od μ. s. s. rem obtineatriuem produnt su limia, mella, alia id genen&multa; certo iam pateat exhalationem aen pertulam lapidam ei se . Deinceps huiusmodi exhalatio non est si ie Odore odor autem

nutrit,isi nomme odoris accis . mu, non puram' qualitatem tuae species eii odi rabiss, quam Lib. so dicebant alere Pythag uici , quorum sententia euemt Aristoteles; led c us eiuscemodi qualitate prinlitum, quod est exi a lallo: di quidem indores ita in concreto sumptos alimentum corpori praebere triplici experimento comprobatur unum est,quod Plinio scribitur, Ad extremos si-M. nes Indis ab orienti circa fontem Gangis Asinmorum gentem sine ore,corpore truo hu ain,ue sita frondium lanugine, hal itu tautum uiuenae, . & Ore , qucm naribus trahant; nullum iliri cibum, nullumque potum, tantum radicum, Imrumque varios odores sylvestrium malorum, quet secum portant longiore itincte. ne desit ciliactit, ;grauiore paullo ore haud difficulter exanimari: quae sic in Ficina interpretanda uidentur, Incalutis regioni s odore plumno undique fragra stiri. ., tibus homincs gratili corpore,& imbecillo sit mammis , cho solis odoribus vel ei; quoniam ipIa natura loci tum herbarum,& fmgum,atque pomorum succos ferme totos redigit in odores; tuui corporum humanorum immores illic resistit in spiritum; quod si uenim est, quid vetat vaporibus tantum M.f. is, quum simile sirn Ili nutriatur Alierum exaperimentum desumitur ex eo quod Laertius deo Abderita Democrito pmdidit, qui quum amhx senio defieeret mx linus morti videretur,mae rentem sOmremquod ipse in celebritate Cereris moriturus Deae vota exoluere nequiret, bono antino cile iustit, panesque calidos adiiciunt alii vas melle plenum tibi quotidie afferre; hos igitur naribus quum admouisset,viuum te toto cel britatis tempore se uligo autem trium dierum spacio transacto, quietissime, ac minimo dolore vitam conclusit centesimonom, aetatis anno; de quo extat Diogenis Epigramma graecanicum sic Latio datum a viro docti si uno 'Quis nam tamsapiens visus qui tale patrarat Vnquam,quale sciens omma Democritur estui per tres tenuit praesentia fata dies, O

Illa recens cam panis odore aluit.

mycnto adiiciendus Homerus, cui malorum 'dore prorogatam aliquandiu vitam legimus. Tertium experimentum quotidianum est in iis, qui spirituum nimiam exdlutisinem animo defcuant; odoribus enim illis, potissunuin vini, statim vires assumunt pristinas, mirifice testatirantur. Haec omnia corroborat Hippocrans Io. δε- autoritas alicubi scribentis Quicunque ut Oct ap ν positioneopus habent, his humidum ad rescieri, das vires medicamen Optimum' quicunque adhuc velociori indigent, per olfaetimr; qui autem tardiore appositione opus habent, lislido alimen to utantur. Cui sentcntiae non parum de Lucretius adstipulari videtur squa concinit incilea tis. .

haec metra

Inde autem flamet assidue respiremus, quia per λoliarum quod trahimus alim. ninua eXIle nimis est; quod parum luitineat, nisi semper hauriaturi

qu,d silusiota nutrimento c inman. lui ad , ω epoto non accidit . Itaque colligebat doctissimus virabili nentes nostros .nutriri exhala lonl-bus,di odoribus per aera vagantibus una cumuere inlpiratisra a miti cordi, calore in sanguinem

Ea mi atur proposita sententia; ct primum est.' - .

I Ngenio quidem,& aeuta visa est milia H

mum haec opinio,ac plane probabilis ceterum diu allata dogmata consideranti ab iis disceden clum esse perluasit tandem ratio multiplex: ip prim enim etsi perpetua sit actio siderum in huic mundum inserum; haud tamen semper e singula terrae plaga lurium tollitur exhalatio; ut velli, ius arguat falli aerem nobis inspiratum resertum elle totum exhalatione; purus enim plenim aer nobis inspiratur, qui visum falli nun cogi t ; si

enim vapor in aere sit, ac exhalatio, potissimum erassior; qualem rationi consentaneum esset tam existere,quae miti calore in sanguinem,& alime tum concretaere debet; sane visus frequentissi- . me deciperetur circa m gnitudinem, & colorem vi silis,organo illaeso,medio puro, & obiecto in debita distantia; constat enim mane ac sero solenta saepenumero conspici rubentem δε quam in mer,dIe maiorem,nannisi ob vapores rubri coloris in medio existentes. Postea si est semper In totia ,. . in aere huiusmodi mma utriusque exhalationis quae misit inimata cedere in alimentum umenti; cur nunquam hic apud nos in aure infimo ab igne nostrati,&a reflexis Ndijsserem inflammantibus accenditur in cometam, in stellam curientem dc . . alia meteora ignita e cur nunquam a frigore ny

mill

107쪽

3ς Fortunii Limi. Lib. 1 I

mis algentissim non eondensatur in nubes,hiue, grandinem,& pluinam ut ui aere luperci, ac medio nuncupato .Deinceps illud α grauissi-

bus to anno ea regio i siue calore solis validioriliatam abluinatur ex talatio de terra surgens, siue xliud quid in propositu asserendum sit, illud t*men certum est aeris perpetuam serenuaxem, ac puritatem tum in Aegypto annuas Nili fluminis inundationes pluuiarum hiemalium vices ad- implere, camposque fertiles enicere; tum praeter μηνυ tim Alexandriae Ptolaemeum, alios Λ-he- maticarum proceres astrorum scienti lim ex Diui Gse ad summum; uel itaque in aegypto nulla est ex--. μα- halatio,vel non tanta et non ad crasta, qua absia. ' stinentibus alimento este ualeat; quare ibi non poterunt abstinentes vivere: contra Iame' vixiste v.. M vi barbarum ex Plutarcho notauimus, quin α in f R. Aegypto praesertim aerem ad longum ieiunium

Mos . , accommodatum legimus apud Cesium. balationem inspiratam vi caloris humani ποηpse cogi in sanguιnem, σ alimentum.. cap. X X M I. PRaeterea non recipimus hic λpild nos ascent

dentem exii lationem ita permitam esse ea uaporosa & sumida, ut in maila sit ratio iniri persecti,quod immediate in alimentum commuistari valeaῆ, nam ratio miti riccti est utiη non solum reperiantur quatuor elementa, sed ut 'aria mis iiivicem sint lectandum minima adeo consula ut stim sess/ quintum ex iis reIulians sit unicum suppositum

, ritis. quod nos docuit Aristoteles: verum fumida in Miati M. halatio de terrae sicco genita reperiens in here infimo vaporem de humido terrae circunfuso pro creatum , illum sursum dςfert uluῆ Onus absque eo quod illi secundum minima commisceatur. quem breu i relinquit in media regione aeris vicen' dens ipsa libera posterius D supremam; quae Omnia obserues in Aristotele: Ceperum ιd quod pio, xime caloris vera in singuin- vratim est, δς' nos alere, misi qui perscctum elle vor et , quod

. α ι- PONs-4 lore soncrescere , lemeer enim con-hu. dentatur a frigiditate actu li, quae si metis fuerat, qu hs est ιesta inferiori, in nocte verna vaporem γ'ν m densat in rorem; si acrio ut eiusdem aeris inau- Iumnali nocte, vaporem de1Ot in pruinam, sed validissima stigia itas aeris medij condensat uapo. xcm in nubes,mucm,Hyam,di glandinc edit que cogit sumusam exhalationem, quae apud nasta tenuitatem aspectabilis non Oi, ut eam consistentiarn, quq in s ero aere Accensa conlpitatur in sorma trabis ardentis. Hae saltantis, astri cu Lentis , non accensa vero in speciem Lueae, sangu ,, bc hiatu : Quum itaque an corde nulla sit Irigidi ab inuio potius semper intensia caliditas; liquido iam constat exhalationem an cor Inspuatam ulla r tione condensanivin posse malunen

Lterius esto semper inmiOgtren arae halam, inuitque ut calacia condensua in cercuri ei, hyeme. multu ma ron cile t iam Vaporis,.ssa e lucro e 1 hala LlOιu tumidae, medio. q. am modo si tu habentibus autumno, & ν re: quomodo euo in larua diuerit axe maceriae iidem ablimentes idem reper ant toto munalis mentum de si varium,quomodo sic ipsoru nu Incatio non variu e lyostea cor si suas tuligines velut sibi no3lus expellit in expiratione ,quomo do ab lιs non detur, quae eator iub sacri dolerra exculSit e an ne familiares magis cordi, Biam 30 noitro iunt sum ex terra educta quam is emi e langua ne nostro procreati e sin minus, quo

modo cor λd alimentum sibi, de viijs partibus deIerra prinitantes luligines attrahit, propriax utro

de sataul te,ac lut lubilantia eductas expellit e dicidem probabile non est calons gradum illum, quo polle dici tui cor abstinentium, facultatem

liabente sinendme uertendi exhalationem cuaei e inspira m in sanguinem 6c alimentum vensim 4nqum non est caloris gradum consistera 'in indiuili bili , sed potius mammam obtinere de MLIatri di neu i quum per multin annos pleris Ieiunium ducatur, ficta certum sit calorem nolimnsiduus Imac minui . quare in Nota latitudine opus est multos reperiri eodem gradu calamad longam temporis intercapedi in xὀudentesacuς ergo dchi similiter aerea exhalauoue inspira. non alimpur, si eam in alimentum vvrtere positum e cui semper in omni regime multi mn vi, uunt abstinentes an fortaisis exhalationem in spiratam cor ad libitum in alimentum mutat lisce Onmtexinum est exhalationum hanc masio In aere multis excremen is, ac lacuimus partibus inquina tam eta i 3ttolluntur nanque calore 1olis mul indenii Me νῖporo e risus putridis, immo de nubes,ac nebulas laeudM,quanct fulmina tetriam spirare nouimus dum ui ses peragraremus vcs Igia supra nubiumalu Mimem mcitiemes, curer go e talu impuro alimentia dua abstinentas enutriti nullum, uel iniguum admodum exerementum cleijciebant in cur praeseriam mulieribus menIes non prodibant e cur in tanto vaporum aqueorum hau uu nulli iningebaIlia par enim foret vapores aqueos hyeme ubertunaIIrae bos in aquosum ex cycmetuim,vci m sudorem velut in rooS lpeciem quoad sui rartcm alendo ineptam tundensari.

108쪽

'Adij ciendum his est in state qui, minimi sunt in

aere vapores aquei, sed iere totus sumida exhalatione scateat, eaque impente calida ; quomodo eius inspiratione ieiunantes nostri non suffocabantur e quomodo aestuanti cordi restigerium asse re poterant Prieter lucc, si alebantur nostri abstinentes, suggerente corde omnibus corporis particulis per venas, α arterias genitum cx Inspirata exhalatione sanguinem , cur plurimi eorum tabestebant δ cur maxune circa ventrem imum d id quidem fieri non poterat ob alimenti penuriam, nunquam deficiente cordi ex. halatione ab aere,

Sed fi liud mirum est cur abstinentes nostri

consuetum cibum, pinumque fastidiant, aduer-stntur, abhorreant , quin ab eo assumpto discrucientur mirum in modum: Quilibet impune posset abstinere ficubus, vel piscibus, uel carnibus, auijsque plurimis eduliis; non tamen post multum temporis tractum aliquid horum iccirco fa- nidiet,aduersabitur,abhorrehit, neque ab eius esuhedetur: quum ergo abstinentes nostri pleriquo omnes cum ieiunio statim ab initio, dc postea semper intermissa edulia falsidiant,&horreant, xiaque sibi experiantur; sane quid aliud eius abllinentiae ulla extabit, quam hausta exhalatio . Quin hanc opinionem tunditus euertunt Lucomoriae populi, quibus pituita concreta ua- res penitus occludebat respirarioni, ut quotannis quinque mensium ieiunium ducentes mortuorum instar sine ulla respiratione,aperte common strent abstinentes non ali exhalatIone Inspirata . Lucomoris adis cienda est Timonis aula , quae bimestri spacio quotannis in specia temiani mri in que respiratione conspicua iacebat: idemque 1 dicium confirmat Erus ille Ramphiliust, qui duodecim dies mortuus habitus, & mgo impositus vi

caloris ad pristinum statum redis t. Ac ne alios recenseam ieiunantes, qui respiratione vacabant, nunc audio Brixiae Virginem Deo sacram uterinis affectibus valde obnoxiam sepenumero ueluti mortuam totos decem dies iacere sine cibo, potuque, ac citia respirationem penitus; de cuius pasitionibus Clatissimi huius Gymnasii Medici nouissime consulti fuere. Si ergo hysterier mulieres, quod notat etiam Laurentius,absque respiratione multos dies agunt; certe diu fine al: mento vluentes non aluntur omnes inspirata exhalatione. on omne opistrum alere. Cap. X X ι .

M Vlto minus, illud placitum recipere

possiuiniis, quo constitutum est omne sapidum alere; insunt enim venenis proprii lapores quum autem lapida sint venena, quis unquam dixerit ea posse in alimentum cedere poterunt quidem assumpta non obelle aliqua de causta, sed alere non poterunt; qua de re infra suo loco fusius.

Sic etiam medicamentis purgantibus experimur quotidie proprios inesti: cum sapores, tum odores, eosque vehementes admodum ; quae tamen non alere certum ust; nam ea itala vere nutriunt, quae

verti pollunt in lubitantiam at illam, IC pNutila quae a calore nostro pati, ac vinci possunt; quum

ergo venena, & medicamenta nequeant a calore perpeti,nee superari, sed ulcissim ab illis calor ex- ν ab M. tinguatur,aut saltem labefactetur; lam liquido co c. .

stet nec venena,nec medicamenta quare nec Om.

nia lapida,& odorata nutrire. Quid uenenis,ω medicamentis moramure nonne lapida sunt con

clunenta e quid late ipso sapidius e sal tamen haud

alit, & condimenta nutrimentiS contraponuntur IM. e m. vel ipsi Galeno,& Aristoteli. Lian. t.

M Odores non alere,quia non sunt miliorum specie prima ratio Aristotelis aduersus Pythagoricos explicatur. cap. XX O.

OVod autem posterius affertur,odores nutriiamento vivetibus elle valere, Aristoteles u o,. rimis rationibus alicubi conuellere studuit; quaslibet hoc in loco explicare. In primis ergo quum uiuentia quae aluntur omnia sint composita, hoc est mista perfecta, eaque a praedomullo terrea, de aquea quumque alantur ex ij S, ex quibus proxime

con itant,atque alimentis con eneae naturaei plane odores,quorum natura huIulinodi non est,uiuentibus alimento esse non poterutit. Ad cuius rati nis evidentiam illud ante omnia sciendum est aliis mentorum uaria elle genera, nanque alia sunt ita

dissimilia subitantis alendr, ut nonnisi post plures

digestiones apta reddantur in umentis naturam . commutari: sic panis,& alia quaecunque ope comeduntur, adeo redundant excrementis, ut opus sit ea calore uentriculi prim in chylum uerti, dei de ab hepate, & a corde in sanguinem, antequam transmutari ualeant in substantiam carnis lSlx, aliarum partium: alia uem alimenta si in illi man naturam alendo corpori sortita in alendi lubitantiam immediate sine alia mutatione ulla conueristuntur; huiuimodi est languis a matre fetui per umbilicum subministratus, & succus de terra su eius a stirpibus per indices tale igitur alimentum, quod tot non indiget coctionibus, adeo sinit nutriendo corpori et se debet, ut si a praedomi morale,qualis est alenda substantia; quippe in eam iacillime unica functione tranimutari clcbet; facilis uero transitus non est nisi inter habentia symbolum Aristoteli. Quum itaque odores, quIalimentum corpori pr. eliare posse dicuntur, non descendant ad uentriculum in chylum commutandi,sed facillima mutatione uerti constituantur m languinem a calore cordis,m quod cu aere Inlpirato primum feruntur: quum autem languinis mali lia quam Odores uerti putantur, mistu corpus sit pe secti generis on quo quatuor sunt elementa cum praedominio terrae, & aquae; siquidem numina est in eo bilis flava cum magna manu pituitae,ac melancholiae ; plane oporteret odores conlii lem obtinere naturam, esse nimirum naistos cum te rae,& aquae praedomimo: id tamen inficiatur Ari itoteles inquiens eos este simplices , non mistos; sunt quidem simplicus, V non nulli, cuiusmodi oportet cile alimentum must:s non turbiis p ac primum quia odori cilam a cic 3ualitas, quum

L, si e

o . alitas.

109쪽

38 Fortunii Liceti Lib. II.

sit per se sensibilis; sensus enim per se nolia sis, sepercipit substantiam , ted iudex est solius accisae Da BF dentis , MCIdens autem, qualitas est simplex ιυμ:νι. forma,non mi ilum corpus, cuiusmodi oportet est ealimentum: ramuis enim qualitas haec in exinmis ex. halatione sit, exhalatio illi tamen non inest quat nus est odor, ted quatenus est accidens; nam sidoro ian esse potest abique illa exhalatione, ut in aquis; im diget quidem odor subiecto crassicari quam sit aer; quamobrem maere postulat comitem exhalati Odor in nem , in aqua vero eam non postulat; sed qualitasq- odorisHue inexhalatione residet, potest sit,i sim η - lem qualitatem in substantiam aquae generare ci- ' tra exhalationis communicationem. At esto semper odori comes, ac subdita exhalatio, haud tamen ex his illud erit compositum, quod possit nos

alere; nanque alimentum oportet esse mistum ex quatuor elementis, non solum compositum ex materia ex forma; secus enim simplici elemento nutriri possemus: verum Odoris qualitas non miscetur cum exhalatione, sed illi unitiar ceu forma suae materiae; quocirca ex odore, ac exhalatione subi cha fiet corpus, non mastum, sed simplex, compinstuin tantum ex materia & forma. Seὸ inquies exhalationem illam esse corpus milium ex elementis,fic eam esse quae nutriat: ceterum sic non odor vere nutriet,immo nec odoratum, sed purum odoris vehiculum: non odor, quia hic est pura qualitas, sensus etenim substantiam non pertingit; non odoratum ci irpus, quia odoratum quatenus odoratum, constit unest ex odoris qualitate, veluti forma, S exhalatione, veluti ex materia, non missum vera mistione, quae dicitur umo miscibilium alteratorum atque ad minima diuisorum; sed merum odoris vehiculum nutriet exhalatio. Quod tamen odoris vehiculum neque habet conditi nes at alimentum necessario requisitas; in primis

Lentin exhalatio, quae odores per aera defert, non j. 6.., δε omnia continet elementa, ea tantum duo,terram χει e-- nimirum,& Ignem; quandoquidem sumosa est ab

igneo calore genita de sicco terreo, quod monet Aristoteles alicubi scribens odorem este fumosam D. evaporationem,quae ab igne prodiit; quemadmo-

. e. 1. dum enun externus ignis thuri admotus illius te

ream substantiam tenuando,& calfaciendo tentat in ignem vertere, ac in media sui functione seni corrupta terra, o semigenitus ignis halat in s 1 ciem odoris; ita in alijs pleri sque Odoratis internus calcar, plerunque adiutus ab externa caliditato

TR iis ambienti S, sibi adiunctas partes terreas attenuarenis edera- studens in ignem, anteaquam terram ex toto cor-

i uperit, de ignis formam perfecte genuerit, exhalationem odoriferam procreat,quae mistum est impersectum ex terra di igne: non ergo erit hoc alimentum,quod misi uin persectum ex quatuor et

mentis esse oportet. Deinde coniunctus etiam

esto huic exhalationi sumidae vapor ah eodem calore genitus ex eiu idem suppositi portione aquea; non tamen proinde fiet odorisera exhalatin misi uin persectum; quoniam vapor ob Ioci viciniam sumidae quidem Exhalationi adhaeret.anbciatur-Quhaddas quoque es irati atque coniungi, non tamen ipsi admiscetur, cum eaque eonfunditur ad minima; sed perinde accidit exii alationi, quam spirant odorata, atque illi,quam terrae globus halare supra visus est, visiursum vaporem ducat absque eo quod illi permisceatur in unam veri misti naturam : Alimentum vero millum persectum esse necesse est, in quo singula elementa sint inuicem confusa,& permista secundum minima: non ergo alit, quod ex odoratis halat. Deinceps autem vγcunque mistus sit exhalationi sumidae vapor in indore , semper illud quod velut odores nunquamis Desen snon erit corpus a pn edominio fuliginosum, te fu- .cop.ι. midum, igneumque, ut docet Aristoteles; at uero viventi salinientum esse Oportet a praedOmlnio potius vel terreum, si totum corpus,de partcs eius integrales quoad molem considerim; vel aereum, leaqueum, si quidem corpus contempleris sub ratio nio ra κνεώ. ne viventis et nun vita in calido, & humido con-sstin absolutoque nutrimentum partibus appone- dum roris substantiam aemulatur; oc radica lis humoris vicem gerere debet, cuius natura est aerea maxime: quum vicissim fuligines tanquam in relliginoptas alendo corpori per expirationem manifeste, ac per transpirationem in pilos extra corpuε pro-

pellat natura umentis, experta iis in corpore ma nentibus caloris aestum augeri,& citius huin idum inde absumi, cuius exterminio nutricatione quin

quopacto consultum uoluit sagacisiima: Exhalatio ergo deserens per aera odores haud potest umentibus alimento esse. Haec omnia virtute continet

prima ratio Aristotesis, qua demonstratur odores

non alere.

Secunda ratio eri totelis demonstrans odores non alere quia per coctionem a calore non possint ex odoribus excrementa segregari. cap. XXVII.

R Atio uero secunda non paucioribus, nee mi, nus grauibus dogmatibus, qua plane

demonstrat ibidem Aristoteles odorem non irasi se nutrire, secus ac senserint ante A ristotelem Pythagorici , de poli eum plerique Medici, haec est,

quoniam alimenti, ac cibi rationem obtinet id si lum, a quo per coctionem caloris ope segregantur excrementa siue huiusmodi segregatio excrementorum fiat semper a calore interno, quod accidit ἔ 'in animalibus; sue ab externo, quod contingit in P . iaplantis: quum enim animalia sortita sint calorem

multo uegetiorem calore plantarum, ut demon- EM' Mustrat alibi Aristoteles eo quia nobiliori anima per. θ' fruantur I perfecto calor in animalibus tanta ui pollet, ut ex se sufficiat assumptum alimentum

coquere, Sc ab excreinentis Oinnibus expurgare, sine ulla externi caloris opera in plantis autem ca- u a Inalor exiguus quum sit, in se potis non est attra- νς---ctum radicibus alimentum ab excrementis percoctionem expurgare,sed indiget auxillo calcitis ambientis et quocirca hyeme nulla prodeunt e plantis

excrementa,non ginni, non liquores ulli,non lanugines,non exuuiae tenucs, quorum omnium ubcrrima est a stirpibus scaturigo in a itate, dum calor in

aere

110쪽

De his, qui diu vivunt sine alimento. 3ν

' a revitet: st quo aeris ambientis calore fieri pri

tipue coci Mnem alimenta stirplum illud optime

doceat; quod eadem arbos fiuctus stat expositos

ais, tac maturat culus, ac Iudi quam eos, qu umbra --ο- tecti calore lolis non gaudent; uvino fi Inea με- a fructus a late maturat, hyeme non maturat,

quia exilis calor iesuus plantae externa calorisabiantis assxilio destitutu&con quere nequit suCcum ad alendam fructuum substantiam ira nisi sum, cie potius attractum. quem probe Concoquit eo calore praesenta roboratus; est enim ma---- virataci fiuctuuin nihil aliud quam coctio alimen - -- ti, quod in se continent: mainuis autem 'x-menta plantarum, α animalium in eo resserant, ut illa fiant , seu potius ab Lunentari succos Maedi, rentur in coetione Opera caloris interni ab exter no soli; hax vero vi lolius Interni caloris; conue-'- - - niunt nihilominus nectens, nimirum quod fiant indis. ' in spis alendi corpore, non extra corpus; coctio nim fit in vivente ; coctione autem solum fiunt, potius separamur excrementa ab utili parte alia

menti, Uere nanque non fiunt excrementa, quum

X -- . prius non essent; sed quum prius essent partibus -- Mimentariis admista, caloris ope, cuium est Mi mgenea dii gregare , ab illis coctione separantur. Αbsolute igitur quum in omni vivente nostest , seu sit de animalium genere, seu de natura sti

plum, alimentum omne antequam vertatur u

Iubstantiam nutriendi, necessario concoqui d heat a calore , qua coctione segregantur abal mentari substantia partes omnes inutiles, ac ex erementitiae: quumque actio haec in animalibus sat a pmprio eorum calore nativo, qua in ipsis vi get, in plantis autem a calare insito fiat roborato ab externa caliditate; plane aIimentum Gmne in Ie necessario est,ut coquendum sit, α dum coquitur', ex eo sim, ac mdire, separaraque debeant superfluitates a calore vel exit ciuem ipsis animatis, quae aluntur, quod euenit animalibus; uel exteriori , quod accidit planus: Ceterum ex odor bus actione caloris neque intemi, neque externi

ullum potest segregari excrementum nec sensile, nec insensila; ac pruinde odor concoqui non valet; quare neque alere. Hac demonstratione collegisse necessario putat Amitoteles O rem noria posse viventi cedere in alimentum.

Omne alimentum, seu externum, seu intremum est eoqai tibere, comoneque ab extremen ιι s purgari. cap. XXVIII.

V Erum ad eius exactiorem inteIIigentitaria

minat nunc utrumque illius principiumri rei natura ex plicare. Porm alimentum omne eo coqui debere,non solum de alimento externo,

is etiam de interno est intelligendum; sed potis

fimum de exrerno; quando ullum tale nutrimentum reperias, v M habeat substanciam penitus fiericatam ab omni excrementorum genere, ae Impterea coqui non debeat ut ab excrement rumstedii sexpingetur: quid enim similius ti strae substantiae,qvid purius alimentum lacte m terrio, quod sanguis est in mammis elaboratus. dicam nealbatus e certe quilibet aperte uident lac similem magis natum nostrae substantiam obtin re quam odores quum sanguis extet eiuldem masse qua dudum membra nostra in utero sumata fuere; si ergo puer nullo alio cibo, cuam lacte nutritus; immo si istus in utero eodem languine altus, quo nupere matus, ex eo alimento euia dentia, V multa excrementa egent; certe omni ex alimento excrementa prodire nccesse est. Quin etiam quum sanguis,& Iae 3mnium alimentorum subitantiae nostrae nutrimenta simili uua, coction e indigeant, curus beneficio fiant adhue eidem ii bstantiae similiora,m quam uerti debent; qitumque alimenta corpori nutriendo dissumi a Ali tas ni non nisi ob excrementa; quippe alimenta im in concocta ex Aristoteli, decreto alendo contraria iis sent, cui conci a similia constituuntur; ctione /-.

metiti parte, quae potest in alendi substantiam 4 scommutari; procul dubio nutrimentum euant, si sita; ne natura, potissimum extra corpus adhu existens, non potest mn esse tale, quod a ca- 'Iore coquendum sit ea ratione , ut dum inquitur, nutriendo simile magis fiat quam antea esset, non nisi quia separantur ab eo excrement γse panes corpori aiendo mutiles, atque di Isimi.

Odor in vi easer rita eoneoqui non posse , 'Hab emcrementis dieatur ex ingaνi quia simplit em, seu nutriendo corpori t mnino idimilem

M naturam obtineat.

cap. X X I X.

ALterum uem principium AristoteIeae e

monstrationis paullo altiori eget disquisitione. sane odor eiusmodi naturam non habet, quae caloris vllius actione ulla excrementa emi

rat, inquit Aristi teles, quia simplex est; e siclipticivem nullum excrementum segregari potest; quae ira interpretabere; id, ex quo a calore possunte erementa legregari, quum duplici natura constet,

excrementilla nimirum, atque alinrentaria, sim . . plax esse non ualet, sed fuerit necessario missum, ..M- uel compositum ex hac utraque materia, quarum

altera id illi praestet ut alendo corpori sic dissimi sla , contrariumue ; quae proinde tollanda, tamquam supernuitas nutricationem imi in lium ,

reliqua emciat ut alimentum sit alendo mrpori simis quae Ideo seruanda est, atque in alendi su stanNam commutanda. Ceterum odor simplicem in pmposito naturam obtinuit, nulla rationes Otij compositam, vel mistam ex hac duplim si1bstan- - tia, simili nimirum, ac dissimili, seu contra- pu ria nutriendo corpori; quia uniuersa Moras natura nutriendo contraria est, atque dissi lis; etenim odocis nomine vel intelligitur puraqu D a litas,

SEARCH

MENU NAVIGATION