장음표시 사용
21쪽
Nonnulli ex medicinae prosessaribus existimarunt vigiliam modum excedentem malu esse ' 7s: idi signum,& causam,non tame somnii:hunc.n.semper bonum esse,& signli,& causiam:& nun- fui iteri somnum modis excedente: plurimos vero decipi, arbitrates comatos as dispositi et V. AD . incipientes,si innum ine longum.Versi hi a nobis discentes, quod no prius coma nominatur, qua dissicilem habuerit expergefactione, concedant somnu longii recte nominari, quado solo tEpore modsi naturae conuenientem excesserit,& nondu habuerit difficile experstes ictionei Fit autem huiuscemodi sionamis refrigerata prima parte sena sitiua,hoc cst cerebro ipse: quae r stigeratio,cu sortis seerit, mista quidem humiditati,facit lethargicas passiones: cu siccitate u Io,eaSUllae graeco vocabulo καυλήψur, id est deprehensiones nominantur. Sic de vigilis fiunt rmpter calore primae partis sensitiuae,vel ex s.la intemperati ira, vel ex humoris biliosi abui dantia. Horum uero talium omnium demonstraticinos in nostris filiit scriptae tractatibus: nunc sussiciat sela eorum capita tetigisse. Sicuti autem quidam stere, qui si,mnli sempei fieri con moderatum existimarunt, dc nunqua immoderatum: se noninilli rursus aiunt uigilia nunquacile moderatam sed hoc nomen solam immoderantiam significare, obliti eius, qliae in usu vi iptae seruatur, consuetudinis quoniam de mala nonnunquam mediocria dicimus magnorum couparatione. Sic igitur oportet accipere uigiliam mediocrem, ac si lignificet paruam. Nanstietas naturae excesserit de remis.
Rursus hic aphorisnus, sicut de alter, qui antecedit, quod in una materia, idem in omnibus t hutnunciat. Nam , cum sanitas moderantia quaedam sit, necesse est omnes immoderantias, quaς ς plurimum a modo recesserunt,iam aegritudines esse: quae uero nondum id,quod plurimu est, obtinent, aegritudinum gelici ationem ostendere.
1 l Spontaneae lassitudines morbos praenunciant. Non eius, quae fit ex motionibus,immoderantiae nomen est lassitudo, sed eliis, quae aduenit in corporibus animalium dispositionis. Nem. n.lassitudinu meminit, quae ex talibus accidunt morionibus, sed quae sponte contingunt. Cu igitur absq; morti huiusmodi euenerit dispositio: non simpliciter lassitu o,sed lassitudo spsitanea nominatur. dicti tres sint lassitudines,quead
modii in salubribus declarauimus, prima,quae ulceru,secunda, curae tetionis, tertia, quae infla- Gmationis sensum habet, ex his coposita: prima quide ex uitiatis humoribus ortu habet, secuta ex plenitudine, tertia ex utrisq; simul iunctis.Sic. n.a nobis est monstratu in ea, quae de salubribus inscribitur,tractatione.Qhare no temere dictu in sp6raneas lassitudines morbos nuciari 6 l sicunil dolentes parte inqua corporis, omnino dolorem nonsentiunt, js mens ae orat.
Dolores hoc est πό-: solet nominare nuntiqua dispositiones ipsas in quibus dolemustinε qud sensium dicebat ilibro Epidemioru,st ini Cranone antiqui dolores frigidi noui aut calidi: haudquaqua dolores calidos,frigidosveacd dispositiones x sibi is fiat,ita notans. Et hoc in loco igitur code modo dolores ipsas dispositioncs notauit , lcuq; cu dolore ficti sitiat natura asiniae,quemadmoducrysiectas,inflamationsi,& uulnus,& collisione,atcbruptura, de covulsione, de quodcunq; tale aliquid: quod si adsit,de ab aegroto non sentiatur, mentem indicat aegrotare. Sive autem γνοί otii. mentem,sive δι--, ιcogitatione dixerit,nihil in praesentia reserti l tempore extenuantur corpora, sente reficere oportet: qua vero breui, breuuer. Quae enim pauco tempore extenuata sunt corpora: ob humorum, de spirituu euacuatione, Hnon ex solidoru colliquatione id perpessa sunt: qui uero longo tepore extenuati fiant, ijs carnes liquesciit, graciles etia redduntur aliae partes,per quas cococtio in animalibus,3c distributio,&sanguificatio atque nutritio perficitur: quare tantu non poterit concoqui alimentum, quanto indiget corpus. ain ob causam talia corpora longiori tepore rcficae oportet,atq; tenuiter , quod lente nominauit.In quibus autem soli humores,dc spiritus sunt evacuati, in iis celeriter, ac plenius contii agit reficere,cum fiduciam nobis praesici silidarum partium robur. In sine au-tem aphorismi duplex scriptiira inuenitur,dc idem utraq; significat, siue, breui, casu ablativo, sue, breuiter, adverbialiter scriptuin sit. l Siquis a morbo cibum assumens non corroborarar, pluri alimento corpus vii inificatur: qia Fassumente cibum hoc accidat,scire oportet, quis indiget euacuatione.
Pmpter breviloquium,de usum quendam dictionis, qui etiam est apud nos in multis ciuit ibus 4siae, hie aphorisinus habuit obscuritate. Consuetu enim est nobis dicere,non assumere cibum illos qui junt sine appetitvias sumere autem eos,qui appetunt,ac comediit usq; ad sati talem. Quicunque igitur appetentes, & abundano alimentum accipientes , non possunt robur
22쪽
Asanitatis recuperare, grauantur potius,n6 ab eo nutriuntur. Qui vero neq; quod satis est, ponsunt assumere, vitiosos humores habEt: quos nisi euacuarint, fieri non potest, ut robur sanitatis recuperent. Hippocrates uero non hic tua ,sed & in alijs suis coinetarijs, qua do proportione inter se scruata humores omnes augetur,missione sanguinis auxiliatur. Ubi vero unus aliquis ex ipsis superabundat illi purgatorium exhibet medicamen. Vt igitur ista cognoscens, & qui s pius in suis commentarijs eadem tradidei it, recte duos sequetes aphorismos subiunetit, in qui- Diis de cadcin docet dispositione, de qua etia in hoc anteccdente docuit aphorismo, inquiens: Si uero non assumente aegro hoc fiat, Rire oportet,quod indiget euacuatione; sane ι ordinem duorum sequetiu aphorismorum puto deprauatum in multis exemplaribus: illaq; rectius se habent, inquiuiis prior ille scribitum Non pura corpora quanto plus nutries,tato magis laedes: ut totus sermo talis existat: Qusd si non assumente cibu hoc accidat scire oportet D indiget euacuatione: non pura enim corpora quanto plus nutries,tanto magis laedes,Nos uero sequentes ordine que in pluribus exemplaribus scriptu invenimus, sic coru faciemus expositionem. iactat in , 9 l γε cum uoluerit, opor etfluidascere. B Multi quidem volunt, corpora fluida fieri: ubi per medicamenta vomitoria evacuatio est sa- Π, .n Et . . cienda,Vomitum irrit ado: ubi vero per deiicientia, assidue aluum subducendo. Atque obhaeeph tota dijpositionem utrisque, his quidcm ad alui subductionem, his uero ad uomitum habilem faciunt. Ego uero Hippocrate puto non nimirum id, sed aliquid maius hoc in loco nos docere voluisse,quod nos longa experientia didicimus ita se habere. Siquis enim ex tenuet,& incidat crassos,atq; tenaces humores,qui in corpore sunt,& meatus aperiat, per quos isti transmittuntur,atque trahuntur a medicamentis,quae vim purgatori 1 habent, tuc purgatio recte in omnibus procedit. Qui uero istud quide neglexerint, vomitus autem, atq; alui subductionem procurauerint: 's difficiles obueniunt purgationes, non sine torminibus interdum, & vertigina quadam, fastidioq; multo,&malo pulsu, ac distblutione,& dissicultate.Nobis autem extenuati victu de quo integrum scripsimus librum utentibus, nihil horum contingere c6sueuit: & eorsi, quae in corpore prster naturam continentur,euacuationcs sine ulla molestia,ac celerrime fixit: atque idcirco Hippocratem dicimus suo adiecisse sermoni: Vbi quis uoluerit purgare corpora, oportet fluida faceret ac si ita dixi siet: Siue per uomitus,siue pei alui subductionem purgare velis, postquam fluidum totum corpus effeceris, ita demum optime purgabis. Erit autem fluidii, C ut diximus, omnibus meatibus reseratis,& humoribus incisis,atq; extenuatis, siquis fuerit humor in corpore crassus, ac glutinosus.
4 H gIo INonpura corpora quoto innutries , tanto magistides. Coirumpitur enim adueniens alimentum una cum ijs vitiosis humoribus,qui iam in corpo repraeexistunt: ita ut ipsorum quidem quantitas augeatur,qualitas uero scructur. Hoc praecipue fit quando ventriculus quibusdam humoribus uitiosis plenus extiterit, ob quos& i casus is mi- . paulo antea dictus ex morbo conualescentibus accidit, non poste videlicet cibum assumere. ii l citiineis impleri porti, quam Ibo. Cum sermo ipsi de ijs,qui indigent resectione,antea sit habitus: propterea nunc scripsit materierum diuersitates, ex quibus rci utriuntur.Scriptum autem esi, di in libro de alimento scit Qui cita indigent adiectione,ijs humidii ad recuperandas vires remedium optimii est: ubi aute adhue citius, per odoratum . Oportet aute non simpliciter intelligere in utroq; libro, uel in illo humidii, vel hic potu,sed humida,&potus, quae suapte natura apta sunt nutrire corpus NaD si non ita nutriunt,sicuti solidiora uperant tamen ' nutriendi celeritater ueluti uina crassiora. Nam aquosa sic autem nominant alba,& tenuia sicut aquae similem sorma habent, ita etiam uim: quare urinam cient,& minimum nutriunt: quae vero crasta sunt, decolorc rubea omniuvinorum maxime nutriunt. In est autem eis, & citis sine implae corpora evacuata, di ob hoc indigentia adiectione. Qi md autem humidia alimentu, praecipue cum merit natura calidum, facilius nutriat,manifestum ijs est, qui norunt, quo modo & coctio, & distributio fiant. I a i relinquuntur in mortu pota iudicium, recidiuas facere consueuerunt. Hic etiam aphori simus antecedentibus iugitur. Nam,cum Hipeocrates dixerit,iSi a morbo cibum assumens quis non coimboratui,pluri alimeto corpus uti tignificatur: st sino assumete cibum hoc accidat, scire opori t.' indiget euacuatione: & ob hac causam cu deinceps de cvacuationibus ferinonein habuist et,niic causam assignat,ob qua oporteat euacuare eos, qui post morbii non appetunt: ac si totus sci mo ita ab ipso transigeretur: Quod si non assumente cibuhoc accidat, scire oportet 2 indiget euacuatione. na,quς relinquunt in morbis post iudicati ne recidiuas facere consueuc re. Per ea,quae relinquuntur in morbis, malorum numoriana reliquiasii uelligens,quas necessi, tum est tempore putrcsceles, febrem accedere: cum omnis hu- Extra orae Bb mor
inti. de Alimentori ope a fine. IIaec duo ne
23쪽
Et a. Epide. G. τ. Arbor. 19. s. in Pro . c.. .
mor alienus a natura eo oris, in quo continetur, aptus no sit ad eius nutritionem: & deinceps Enecessirio ad putredinem conuertatur. Dando autem de locus calidus erit, in quo fuerit collectus, tunc & maxime, & celerrime putritas fit. I 3 l 'ibus unque iudicario noxyauis ante accessionem: q uerose mur, mas ex
Crisis id est iudicatio est subita I morbo,vel ad sanitate, vel ad mort si mutatio. Fit aut natura separate a bonis mala,& ad excernendu praeparante. No temere igitur in tali turbatione Srauiter se habet,& grauitas haec noctu fit manifestior: na hoc ire dormire cosueui inus Sono igitura turbatione interrupto, clarius grauitas illa percipitum licet similis fiat interdiu tiirbatio, in nocte seque te est iudicatio futura: od aut i ii ne aphorismi scribii Quae vero subsequit, magna ex parte leuior existit: in multis ex eplaribus no habetur. Vult aut cere nos, ' magna parte nox subseques iudicarione facilior praecedente existat , ii A plures iudicationes bene terminatur.Scimus. n.plures esse ex aegrotis,qui seruant,qita qui mori utur, nisi pestilEs constitutio sit.
IA In pros,uys alui,mutationes ea cremextorum iuuant, nisi ad mala mutario flat. FMutationes excrementorum,quae multas humorum formas educunt. exquisiit ius corpus CX-
purgant, nisi habeant signa colli atrationis,aiu putredinis: de quibus in Prognosticis ipse t transegit: ubi & pinguium, de vitiosorum, ac male olentium meminit excrementorum.
Is Vbifauces aegrotant,aut tuberctrian suntur in corpore, ea oretis res tu cere oportet. Nam,sbia traffuerint, corpus una aegrotat: Λ ι eteros mio unis, tutum est corpus nutrire.
Duos inuicem sermones ex aduersis pones. in utroq; id quod manifeste cosequitur, pr te misit. Quare, si iitriq; id,quod deest, adiungatur: crit uniuersa oratio huiuscemodi : Ubi Buces aegrotant, aut tubercula nascuntur in corpore, inspicere excretiones oportet. Si enim biliosae suerint,corpus una aegrotat,n '; tutum est ipsum nutrire. Si ucro similes sanis, corpus una noaegrotat,& tu tu est ipsu in nutrire. Ex quibus uero mihi uidetur Hippocrates ipse sibi jpsi persuadens, in hune modii scripsisse, iam dieam: Animalium natura nonnunqua cx principalibus in c. bris hutnores malos euacuans, alios per urinas, vel vomitus vel aluu inferiorem excernit: alios ad cutim extrudit,quos cum euacuare propter crassitiem non possit,ibi eos deponit: atque hoc modo tubercula nascuntur in corpore: saepe dc fiuces fluentem ex capite humore suscipientes Ginfestantiaraunc igitur considerandum cisi ac distinguendum, nunquid natura totam in patientibus partibus superfluitate deposuerit, an adhuc corpus uniuersum vitiosis humoribus abundet: quod excrementa indicabunt Nam, si omnino natuiti in oracst ad expurgandum corpus, biliola apparebunt: quoniam S tii bcicula canguine calcfacto a biliosi, liviaiore fieri sunt apta: patetque prius esse purganda quam nutrienda luiiuscemoda corpora. t Non pura enim corpora quanto plus nutries,tanto magis laedes. Sin autem excretiones sunt similes sanis, totum corpust bonos habere humores I indicatur: di sine ullo periculo nutriri polin. 16 lVbifames, Aborandum non eE. Famescere illos dicimus, qui ob ciboru inopiam ad extremam esurit onem perueniunt. Sie Hippocrates ipse secundo libro Epidemiarum i dixit In oppido Aeno iis qui ob sime leguminibus uescebantur,crura debilitata sunt. Et quidem omne eximiu ciboru desectum,ctiam si citra penuria ex clectione, vel iussu far,fame consacuit appellar veluti cum ait: i Carnes humidas habentibus,famem adhibere conuenit. Fames n.exiccat corpora. Et, cum in Prognosticis 1 inquit, i Interrogare oporter,nunquid ui3ilauerit homo,vcl aluus sortiter exinanita tuerit,uel Mfames ipsum obsederit: pro desectu ciboru fame accipit: hoc et in loco sic dixit, Ubi fames, nooportet laborare: ac si ita dixisset:Qui cibum capturi non sunt, ijs eo die labor aliquis iniunge-dus non est.Hic aut per laborem grece πόνον oportet intelligere ueheme te motu que cxercititi ii iii ininant. In hanc itam sentcntia ipse dicebat, i Labores cibu antecedat. Est igitur ipsi se ino comunis ad aegros,& sanos. Sanis. n. non sunt praecipienda exercitia simul cli incisa: nec aegris aliquis uehementior motus adhibendus una cum cibi abstinetiam O sane linis missio, noalui purgatio,non vomitus excitatio,non frictio multa, iasi deniq; uehemens ulla corporis commotio,aut alteratio. In talibus siquide motibus Oibus, ubi cibus defuturus sit,uires distatuunt, siue spotent, siue sani sint homines.Vbique vero Hippocrates magnopere studet seriam e serte eam,quae regit animalia, potentiam. Sive igitur numero singulari, potentiam, dixerimus, siue
plurali, potentias, nihil refert: hocq; in libro de alimento I Hippocrates ipse dixit, potetia una,& non una: genere quidem ostendens unam esse potentiam, species autem plures habere. i lVbi alimentum praeternaruram μω ingestum est, hoc morbumfacit : ostendi I autem uenatio. Quod in altero aphori simo uniuersaliter dixit hoc nuc in una specie docet. Vniuersalis enim
24쪽
A est hic sermo: Non satietas. non fames, neq; aliud aliquid, illi, quod modum naturae excedat: sup δ, Apri uerum propositus nunc aphorismus, te una resci licci satietate pronunciat. Plus.n alimenti qmsi naturae conueniat satietas seu repletio graece πλω μνώ,noiatiar Semper istitur, id quod plus est, ad aliquid dξ.Verum in nostris corporibus duplex est, unu quatum ad uaibrum capacita ic, alterum quantu ad illa quae nos gubeirat, natura: de quo nunc Hippocrates doccias, ali nactum copiosius dixit esse praeter naturam: ne eos, qui ita cibis sunt rcpicti, ut uenter exicdatur, nanino ex hoc arbitremur sensuros laesione: neq; eos, qbus ali id deest ad coceptaculi nacsura, 'pau ' ca assumpsisse,&oino illabia cococtums.Nade priores cotingit, juctriculsi replevere, cocoque V ses. 'o re,si eoru natura sortis extiterit:& secundo non posse concoquere Pr imbecillitalc, tuc praeser no, tim, cum priores astum pselint cibos cococtu faciles, secundi uero cococtu dissiciles. Sic & in distributione alimeti, potetia sensuifica illi proportionalis, quae in uentre cibit cocoquit, aliqua udo ex imbecillitate non alterabit humore ad uenas distributu, et si mediocris este uideatur. Aliqn mediocri copiosiore propte in sanguine trasmutabit, partim ex sui robore, partim ex humoris natura ad cisione idonea. Eodem modo,& tertium alimentu quod maxime proprium alimen tu nominamus, id dico, quod partibus aialis adiicitur P natura porcliae, uel copiosius uolv non copiosius dicet Suel bii concoquet,& nutriet,uel non:& iuxta hoc uel ab ipsa obtincbit, uel no obtentu corrupet,& morbii generabit. Una igitur expositio haec cit, illi: l,quod plus est, quantu ad potentia,aqua aialia reguntur, nobis in tali gentibus.Altera, quantum ad qualitat cinpraeter naturam, uera & ipsa. Nun itur siquidem pars unaqusq; ex proprio sibi alimento, quod recte dicta emus esse illi secundum naturam. Cum igitur alis uando ad ipsam peruenerit aliquis humor,qui alteri quid si parti sit secundu natura ipsi uero alienus,& praeter natura: malum qui
de hoc existit,nsi in ex necessitate sequetur moibus, ubi exi sua portio sucrit. Nani, cum neque illa medicamenta,q corpus nostru possunt corrupere: sicuti mandrasora, papali cr,atq; cicuta, possint sine quantitate nocere: multo minus huiuscemodi humor, qui praeter id quod no corrupit, ct alias partes enutrire potest zaliouui ipsum ncque alimentum uocasset, nisi tali esset natura praeditus.Sicuti igitur, si parum aliquid spiritus per gulam ad uenti ictilia deserretur, aut potae humiditatis pauxillum ad pulmonem per aspera artcria dilaberetur, neq; uctriculus, quo ad hoc, aegrotaret, aeq; pulmo: eodem modo se res habet etiam in aliarum partium alimento. Iam uero di tertia quae Lim expositio cst a quibusdam inuecta, qui nos accipere iubcnt,pter naturam, pro ualde,& exuperanter,ac si ita diceretur: ubi alimentum exuperanter intrauerit, id morbu facit. C Nam alimentum paululum mediocritate excedes,nsidii posse facere morbum, scd adhuc seruare corpus intra latitudine sinitatis, uera quide & haec est sentcntia. ortet siquide ali nictu, lirmorbum facturum sit ron paruo aliquo excedere cxquisita mediocritat cm. Verum no cu mos ob hoc sermone distinguere.Solent. n. ipsum tantummodo gcnus enunciare, uel cxusti Onc, uel
fit Res actionem,uel cruditate, uel corruptione humorum,& quaeci inq: alia limo i morbum facere dicentes, quasi nos in singulis horum estatu dimam quantitate subintestigamus. Eode igitur
modo, de alimentum excedo dicunt facere moroum, non adiicientcs multo, cu nos no lateat:
quod, si quintadecima unius drachmae parte mediocritate excesseri nodum potin morbii esticere: uerum, si hic excessus multiplicetur, fac ici,& ipse aliquando morbum: ex geno e.n. causa rum cst una, quae morbos comittendi uim habet. Secundum hςc igitur tretia expositio, cisi qui maxime uera sit, mihi tu vidctur esse curiosior,il deceat ueterucosuetudine, prirer id,* uioletitius exponit uocis illius, pr ternatura,significatum. Verba aut, quae in fine aphorismi scribunt, ubi est.Ostedit aut scinatio: melius scriberentur cum coniunctio irrid hoc mo: cndit aut cecsinatio.Neq, enim sola sanatio ostedit alimetu, ubi plus moderato ingestu est, facere moibu aed& rei natura indicat, nisi ante cita sanatione. In omnibus liqui de artibus,tis, sitae rone sunt D excogitata, accedit etiam ex eventu restimonium .Quodna igitur illud cst in praesenti sermone ea, quae sequitur ad noxiorum humorum cuacuationes,sanatio, quod etiam testimonium Herophilus in tri temporea significatione uocata ast umpsit. Siquis enim plus consueto assuini serit cihi quabili aut prioribus, aut ut minori utatur exercitio,moxq; aSTauato cor ore,cu rubore atq; tumore uenarii incipiat febricitare: non absq; ratione quispiam illii ex multitudine febricitare existimauerit.Si isti euacitatus inde iuuatur, statim existimatio de multitudine confirma bitur,&crescet audacia in cisile simili mo cuacuandi, si expectanctibus empiricorum obseruatione,qua ipsi aiunt eorum esse, i saepissime in eisdem eode modo contigerunt. Forte igitur in amori lino adiecta erat coniunctio,c deinde aliquis tanquam superstuam ipsam abstulit. Forte
autem et ipse Hippocrates ab initio simpliciter scripsit ab ; coniunctione. Ostendit autem simatio: ac si ita dixisset. Iis. n.qiue prius dicta sunt ta se habetibus,ut dicto est ioc est pluri alimeto
p ternaturam coprchcnso in corpore,ubi adhibita coacuatione aegrotus leuabitur, argumento erit morbum aduenisse ex multitudine alimenti. Qum autem euacuationem simpliciter Hippocrates dicet e consueuerit,quando humores oes squaliter ouacuantur: pursatione autem, qupraua affecti qualitate,meni inisse oportet: ct v praesens sanatio, non a purgatione facta, sed ab c uacuation attestatur illi,quae fuit de multitudine existimationi. Euacuatio aut cm omni si h
25쪽
. inorum aequaliter quae quidem exquisitissima est fit per uens sectionem proxima alit huic Equae per malleoloru scarificatione ut nos facere conuieulinus, et q per exercitia. uel frictiones, Del balnea et praeterea ex accidenti per inedia. Dixi aut ex accidenti, iiii non r se ipsam inedia uacuat, ut singula antea dicta utrum naturali nisi star ti an spiratione citacuatioqiride fit, q nullo accedete alimento in locu cius,quod fuit cuacuat una tuc sensu manifeste deprch Editur, q antea latuerat. Haec igit suiliciat adaphorismi ex positione. cmi uero vult sermone de multiti di ne diligentius perlegere, unum habet librum integrum a nais conscriptum,cui titulus est, De multitudine. Nunc uero hoc tis sufficiet adiungere iis,quae prius a nobis sunt enarrata,9 incipere quidem pol ea,q ad uires rcfertur multitudo, absq; corruptione: uerum iasi pol bona permanere: nam oino necesse est, ut scium qualitatem transmutetur, et proccssu idporis corrumpat. Verum,etsi istud fiat, interim multitudinem ipsam notabimus donec ex superflui euacuatione residuum bonum fieri possit.Qu'd. n. in uinis accidit acescentibus: tale quid da, & in sanguinis est ratione cotingit. od aut in uinis accidit,tale est: Vbi ex toto acida facta sitiat, non redeutrursum ad uini natura: paruo aut in ipsis facto momento, ita ut acidum qui de habeant saporρ, non dii in acetum sint,multa multoties cx his pristina naturam recuperarunt. Hoc idcm in sanguine euenit: nam ct ipse, ubi magna in eo sit facta corruptio,non redit amplius ad habitum n a Fluralem: si item pauca contigerit: ubi id, quod est superfluum,si ierit acuatum: quod rcsiduum existit, ad suam naturam restituitur. Et quidem consuetum est huiuscemodi dispositione, no corruptionem,sed multitudinem nominare: illa ut dixis sola uocata corruptione,qus tam cisatu dignam habet eam,quae ad id,quod praeter naturam est,euectionem,ut non possit iterum ex natucoctione ad primam humoris redire bonitatem. 1 3 l Eorum qua uniuersim,er uelociter nutriunt, ueloces quoq/ufiunt excretiones.
Velociter quide nutrire accipi edu est ab ipso dici ea ,qtiae paruo post assumptionem tempore statim miti iunt, suae naturae ratione: qua in iis exploramus si integra sanitate Duunt. Vniuersim ab t quae,postquam alere coeperunt, exiguo i mpore totum ex te prestant corpori alimetu. Talia igitur,ouantum ad hoc solum attinet, s uniuersim nutrium,et ueloces habebunt excretiones. Si uero aliqua adsit acritudo cxcitas ad excretione au i ldtor,ob que magis retineat: illa νde uelocius ad cxcretione prorupent ,hςc uero tardius.Celerrime igitur,& maxime uniuersim
uinii alit: tardissime aut,& paulatim caro bubula,& cochleae,uerticilli marini, uilla,cammari, atq: locustae,&'at summati in coprehendam quςcunq; dura came constant: candem cum his na Glura hiat,& casei duri,carnes salitae dentes, ac bulbi, nec non Oua, usqiiequo induruerint,elix ta. Hec enim omnia multo post assiimptionem tre, atq; paulatim nittriui. Indiciu alit tibi sit id, quod assumptum est,iam nutrire, in pulsibus quidem uehementia, ac magnitudo: in motibus aeuoluntariis robur nutritis adiectu . ipsum uero praecipue oportet explorare in illis, qui sunt dissoluti iaci propter euacuatione aliqua sciasibilem, uel Spter laborem superfluum uel propter in dia.In hisce igitur, a supra diximus, olbus tardae fiunt per aluum excrctiones, hoc est logo post
assuinptione tepore: in contrariis uero, uel c Maxime aut omnium cotrarium cst itinum, celerrimc ut diximus nutrics: p'st ipsum uero per ordine alia, de qbus sermonem facia, primum de uinis ipsis percurrens. Etenim aquosa ex cis paucissimia praebent corpori alimenta Sunt aut haec colore quidε alba, tenuia uero suba. assa aut,& fulua multo quide magis his corpus aliat: sed nil uincuntur a nigris in nutriendo plurimum qitantum superant in praestando uniuersum, di uelox alimentum. Uaecunq; uero alba quidem sunt, sed crasta: minus qui dehis alut,plus au tem temtibus.& albis nutriunt: sed neq; uel cito, neq; uniuei lim alunt. Quatu uero in hiscedis sciunt,tm dc in excretione.Aquosa. n. cclerrime per urinam excernunt,quia cedetrime tota sereanticipant resumi. Ex aliis uero oibus,quatum aliquid uentae subierit manifeste proportion Hld nutritionis tempori habet excretionem Hoc idem in aliis olbus accidit. Nam succus piissans non multo post assumptionem tepore uidetur nutrire, non in multum praebet corpori alimen tum, idq; breui tempore uniuersum Alica uero neq; paucum,neq; univcrsum, sed in multo tempore multum praebet alimentum oportet aurem ea,quae inuicem c6paramur, esse secundu substantiam similia,et no esse hoc quidem exquisite humidum, hoc uero extreme siccii. In ptis lanaisitur et alica, et huiuscemodi omni bias, quaecuq; paratur ex miliis uel fabis, uel aliis quibusdae fructibus, dem modo se habeant, quae cona parantur,secundum substantiae qualitatem. In carnibus autem propria quidem est uniuscuiusq; consistentia.Sed comparare ipsas oportet secundum modum, quo paratur, uel utrisq; assis, uel codem modo elixis. Auferre autem oportet dum parantur,mordaces humores,quemadmodum in brassica,ac in leguminibus,si certam uelis habere experientiam eius,quae in ipsis sit,substantiae. Auseriatur autem humores dicti, si,dum est vantur,ab una aqua ad aliam transibantur. Si igitur adhibita distinctione, diligentem omnium seceris inquisiitionem: inuenita omnia, quae quidem in pauco tempore nutriunt thoc enim est
uniuersiis et paruo post assumptionem tempore hoc enim est uelociter ctiam ueloce habere ς cretionem,quando hominibua eodem modo assc hibentur nam, et hoc in talibus om
26쪽
'nibus oportet praefinire quae uero cotrariam natura lisit,tarde excerni.Caesarn horu invenies ex iis,quae ostensa sint in comentariis de potentiis naturalibus. In bis siquidem ostendebatur uentriculus prius cibis frui, familiarem sibi succuni ex illis attrahens, & suis apponens tunicis, mox, ubi hic esset saturatus, tunc ipsi,s emittere ad excretionem. In hoc autem te porri& hepar ostendebatur ex cibis attrali ere, uui indigeret alimeto: nam, si non cyat illo, qa prius aderat, vermii: de inroq; ratione trahere rursus ex hepate totum corpus, quo tempore, & ipsim indiget Mina tinVnde, in quibus totum corpus est uacuum,quispia maxime possit experiri, qui cidi sint uniuersum,& uelociter nutrientes: quibus & illud ut diximus inest, celeriter tendere ad excretione quantu ad id attinet.Veru nsi nulli dixere ea, quae fit ex toto corpore, euacuationsi, ab ipsi excretionem nominari, ut idesit,quod nunc docetur,ei. lilod dixit in libro De alimcnio, ubi inquit imi metu,quod disti culter alterat,dissiculter absumis quod facile apponitur, facile absumitur. od dictum uerissimum quide est,nsi in proprie uidetur accipi sub appellatione cxcretionis ma magis proprie dξ de ea quae solum fit pir uentre: possumus quidem, & ipsam iii elligere de ea, quq ut ex toto corpore.l iffert enim, excretione graece t λωγω , an subductione graece ὐπιχωρ, dicas.Subductio igitur selli de iis dr,quae per aluum deiiciuntur: contingit B autem excretionis uocabulum utrisq; es lec6e. Carnes itaque si illis,& quscunq; lentos ac cras; ses humores habent in tempore faciunt ex toto corpore transpirationem. Olera uero,& pisces saxatiles,& simpliciter quaecunq; tenue habet humore distribuedum, celeritate quidem distri, butionis, ill appositionis exuperant,stabilem uero naturam non habent, sed facile distant. I9 l Acurarum morborum mn omninoμnt corapraenunciationes, ulsalutis,aut nurtis.. Acuti morbi, praeter id,st celeriter iudicantur,statim et magnitudinem lint . in febres dia. riae, quas Graeci ephemeras uocant, licet cito finiant,nsi in acuti morbi nominantur. Duplex atis acutorum morborum natura.Vel enim ab humoribus calidis si lis, qui nullu obsedere locii, sed squaliter in olbus aialis partibus sunt: uel loco aliquo patiente ii sit,ut in morbo laterest,pulmonis in si amatione, angina ebroq;. ut plurimum in acutis morbis sunt continuae.Rari .n. sunt cx ipiis, quibus sebres non adlint ut morbus attonitus,que Graeci apo lex sam uocat.morbi uero longi ob crassos,lotos,ac friaidos fiunt humores,e no facile cocoqui possunt,& in patetibus partibus impacti sunt,atq; ae utinati ita,ut cormn dispositiones magis praeduris tumoribus,qinnamationibus assimilent . pauci uero ex ipsis fiumi per c6passion elabsq; loco patiere: in ubus c uenae oes aequaliter hiat humores,uel atri bilarios, uel pituitosos putrescctes. In his igitur Oibus uidetur Hippocrates fidere praecognitionibus, in acutis uero non olbus. Sed aliquado falli prς- cognitione confitetur.Tale est.n.quod dicit,non oino,negatio cum sit mo omnino.n .ide, quod non prorsus, significat: citq; no Oino perinde, atq; non in olbus, quod genus sermonis usiurpare licosueuerul,qu pauca ex multas uoluint cxcipere, ut cli dicunt,non ocs bolos mali .Qui .n.hoc dicit,ostendit paucissimos esse bonos. Ita igitur & nunc Hippocrates ostendit, inquiens, non Oino certas esse in morbis acutis praenunciationes,tanuali an,quamuis raro, i medicus aberret: istud Mutem fit propter subitam in iudicatione pcrmutationem,quae naturam humorum scquit mor. bificorunt,ta quia non nunquam humor noxius cx uno loco transfertur ad alicinem. , A ai. s. t ibus iuuenibus adhuc aluus humecta est,s sinesentibus exiccaturi ilus uero inoenibus ad eo 1 caluussiccaeis, senestantibus humectatur. Quod quidem hoc ex magna parte fiat, de non semper ostendit ipse inter sequentes hunc scribens aphorismum: l Quicunq; suos humidas hut, si quidem iuuenes fuerint, melius degut iis,qsiccas lint: ad senetum uero deterius mam scnescentibus magna ex parte exiccant. Oportet atD humidas,&siccas suos intelligere no simpliciter,sed cadem uictus seruata ratione.Si qui s. n.ini iuuentute Alexadrinoru uictu uteret, salsis utes cibis,& porris, χythdq; superbibes, in senectul te uero nihil horu assumeret, sed lente esitaret,& uinii austem insit per biberet: male diceremus huius hola deiectiones aetatis ronc permutari Sic,& siquis in iuuctute letibus,& mespilis uesceretur, uinum is austerii potaret,in senectute aut uictu uteret Alexandrinorii, atq; ita cum uictu excretiones mutaromo recte iudicium secerimus.Sed,cu oia alia,no solu,q ad cibos attinent, paria asent,& deiectiones comutabunt: tunc rectum fiet iudiciu de iis, quae ab Hippocrate inaphorisnodici intur.Variant aut deiectiones aetatum ratione sed in eas. q in corrire mutatur, dispositiones ex quibus aluus siccior,humidiorve fit Quae na uero sint hae dispolitioncs,unu est cx iis,quae quaeruntur: atq; adeo longum mihi futurii super hoc sermonem existimo,si proprias studuero adhibere demonstones,ut unus iteger liber futurus sit necessarius. Sed hoc alias sorte a nobis fiet: nunc breuibus capita expediam iis utes,qua in comentariis de pordiis naturalib',& de causis accidentium demonstravi Plus si conueniat,sit aluus humida, quando cibus in chylum in ipsa conuersus parcius distribuitur: siccior rursus,cum omnis humor in ipsa content tubad hepar fotur.Causa ucro,ob quam parcius distribuitur, est,aliquando quidem quia plus assii inimus,quam hepar indigeat: interdum uero quoq;,qIlia citius duijςitur,q hepar attraliat. Na,
27쪽
eum eissius modum excedit,eiu ς superfluum derelinquitur,ubi hepar tisi ad se attraxe is, an E to indiguerit. Cum uero Pperat ad exeundum,no puenit heparim a in ahere,qua tu i pies necessiarium. Citius at talinat ad exitum id, qa excernit,nsi nunqua ob multitudine bilis: aluus uentis,quae irritat ad expulsionem non nunquam uero ipsa alui potentia retentiva iacta demtiori, expulsiva uero eius atq; intellinorum serti existente. Plura igitur appetimus, cum os uentriculi in hoc enim uis appetendi praecipue consistit frigidiorem habuerit teperaturam. uero & hepar minus attrahit propter frigiditatem.Vim aut retentivam habet uentriculus imbeculiorem propter humiditatem,sicuti propullivam tartiorem propter siccitate. Senum igitur m
pus,cum Digidum et ficiatur, mi augeri continsit in ole uentriculi h igiditat int ad in apIdtiam fiat tiansimulatio,atq; ita excrumcnta cxiccentur inopia eorum, quae assia muntur, ut dimbuantur Sic de quicunq; ob multitudinem,uel naturam humoris biliou aluum humecta listet,
ad contrarium transmutantur, cum hic Dimor no amplius in senectute multus generetur. Quisbus uero ob virtutis retenti irae debilitat altius humectatur,no Oibus transmutatio aduenit aedpro quantitate caloris adiuncti. Si enim statim ab initio seisidiorem habuerit aluus temperat ra mox ad immodicam ueniens in senectute in frigiditate inreperie,uirtutem rctentium pluehabebit imbecillε, lili Ois immodica intemperies operationes exoluit .Quod sit exquisite calida Psuerit ad longissimum usq; aetatis proccssum,latae habebit operationein retentiva, ut si neutra habeat exquisite intemperiem,neq; ea q est secundum siccitatem siquidem erat omnino huitudior natura: alioqui non habuisset debilem uirtutein retentiuDneq; secundum caliditatem: hoc enim supponebatiir. Liquet igitur,st sereoibus,qui aluos habent natura humidiores, fit ad contraria senescentibus transmutatio: qiii uero sicciores, iis fient in senectute humidiores propter
c6trarias' te perarii ras: uel .n.quia minus assi amittir alimcti, si potentiae hepatis congruat, ues propter exiccatione uel quia raru bilis conssuit ad aluum, uel sp potentiae retenti uae robur excre menta erunt sicciora.Ex his at,2 parum appetant,& citius imis catur, fit propter partium appetentium caliditatem Mu9d uero cibus assumptus exuccetur, contin it, uel mediocriter Se habete hepate scam teperatura, uel paulo plus mediocri calidiore Quod uero pauca bilis coquat ad aluum: hoc ex eo accidit quia et pauca genit ob visceris fi igiditatem. Fortis at iuuenibus inest retentiva potentia, lih ad sicciorem Murgunt temperaturam. Non absq; rsine igitur in omnibus quos diximus, nibus fit ad contraria traiis mutatio.Nam,qui non appetunt ob caliditatem, in progressis aetatis plus ci appetent, i possit hepar cuincere . quibus aut ob innatam siccitatem uirtus reictiva sortior extiterat,iis sencscentibus fiet imbecillior ob siccitatis excessumi G& ea ratione excrementa humcetabutitur qui ciborum exitus sestinat.Quibus uero propter bilis desectum tardante excrctionc,ob exitus mora multum humiditatis absumitur, fieri potest,
ut eadem ispositio perseueret: Fieri et psit, ut propter immodica hepatis s igiditatem, ad satis
maenam perueniente alimenti distributionc imbecillitatem ciant excrementa humidiora. Haec in praesenti dicta sufficiant de causa earum,quae fiunt in aetatibus,permutationum,quantum ad alui attinet humiditatem ac siccitatem:q Rr breuitat sunt latura obscura iis, si in nuper dictis commentationibus non sunt exercitati. Sed post hac aliquando uno intcgro uolumine clariorem doctrinam faciemus: iram,quod ad usum artis attinet,hoc selum scire sessicit,quod fuit ab Hippocrate dictu in ,etiam si causa non adiicitur.
orex in notare cosueuit ipsam uini potione. In libro siquide de natura hominis,& de uim
de Nathum eta roneon hunc modum seripsit: lLiquet enim, ν uictus singulorum non sunt causa qfi oes, sebi n- . V morbo corripiunt iuniores,& seniores, uiri, ac mulieres,similiter aut thorcsimeni,& aquae potatores. Cu ergo aquae potatores thorcstomenis opponatiost edit se per thoretamenus uinu Hpotantes intelligere Quare& hic thorexis,uini potus ab ipsio dicitur,quem dicit fama soluere: non per Ioue lauEcunq; defectu fame notans, sicuti no nulli arbitrant sed neq; illa, quae cu appetitu naturali sit,sed ea quam hiat,qui hac passione laborat uehemente,&indesinente ciboruappetantia. qua medici quida appetentia canina notant. lc.n .famε, uini potio sanat no ea, quel ex longa inedia, uel alui profluuio,vel fluxu sanguinis,aut aliqua alia facta est evacuatione. Nam,qui ex tali aliqua indigent causa, non modo non aliquam ex uim potu capiunt utiliatem, sed etiam plurimum offendi intur, i&conuulsionibus,dc deliri is statim corripiuntur,si,ant quam cibos assumant, uinum potauerint. Qui uero famem,quam diximus, patiuntur, iis uini potus,non cibi multitudo, remedium cst. Equidem multos ipse sanaui, qui indesinenter fani scebant, uinum ipsis abundanter exhibens ex eorum genere, quae susticienter calefaciunt. enim acerba uina tale fame sanant, siquidcm neq; cal faciunt: sed, quae colorem milium hast, uel rubeum absq; astringente sapore, maximo sunt illis remedio, qui canino laborant appetit Oportet siquidem, cum ad prandium accedunt, primu illis asserre pinguia edulia,atq, ut ita dixerim oleagina,&alia,qcunq; ex multo parantur oleo, maxime uero nihil austerum,autace
bu osserat: postea unu Equoa ex uinis,quae diximus,etiam si nondum sitierint, potandum da-
28쪽
A ri praecipiemus. Statim enim fames tali uictu mitigatur. atq; ita longo tre faciemio cessat omnino:& hoc mihi magis uidetur in praesenti aphorismo Hippocrates docere. Cum canini appctitus fieri consueuerint uel propter sbiam intemperaturam ti igidiorem, iaci propter humores acidos,quos exorbuit os uentriculi: de haec ambo sanare possiti linum, quod dixi miis mo sinet one lini potio cessare facit caninos appetitus.Qui uero putant uchementem esuritioncm, qua Gi arci bulimon uocant, isse nunc famem ab Hippocrate nominatam . min rccte mihi uidi ni ei' sermonein accipere: primum, quia ipsit ni pro generali, atque uniuersali faciunt specialem,ac particularem: deinde sui a mentiuntur: nam pastio buli mos nominata, est castis potentiae ex frigiditate exteriore, quia se me quidem inchoauit, scd non habet eam amplius adiunctam.
et a morbi ex repotione sentaurat ex eocratione, repletio: ct Non λὰ in ii.
evacuatio, sed ,quscunq; ipso,quo fiunt tre,curare aggredimur, ii acuatione indigciar. Qiuod quidem igitur multitudo morbum esticiat, antea dicium cst: q, aut v c uacuatio sit eius curatio, n non opus est dicere. sicuti neq; de omnibus aliis causis,qtiae moi bos committunt,quod per contraria curentur.NU; enim aliud quicquam qui inus cxcogitarc praetcr cottalium causis morbos enicientibus sicuti in morbis ipsis iam factis rursus considctabimus: quemadmodum & in casi- . bus,qui cos ex necessitate cosmuuntur.Sed nunc de iis morbis,qui adhuc fiunt, sermo a nobis habeturIiquot igitur stuna cum causis ipsos faeiciatibus destruuntur.Causii timuero faciet iu - . vi abolitio fit a contrariis: si.n. ex refrigeratione morbus fiat, curatio est per calcfaetionem: si uero ex calefactione per refrigeratione: sic,& si propter repletionem mOibus constituatur, tuc Oportet repletionc cuacuare: sicuti,& si sit euacuatione, refcoc protinus conuenit. Et iasi no nullis
uideatur nu qua fieri ab euacuatione morbii: existimat at ut apparet huiuscemodi homines sola febrem esse morbonust si didicissent qualibet laedet in operationes dispositionem, morbum
csse, de st a uchenientibus intemprraturis operationcs laeduntur haudquaqua dubitaret, an fortes acuationes morbos cniciant.Sanguis nim, cuius rana odia, aut ex uicto muli bri, aut ex uenis,quslismo hoides appellantur, aut ex ulcere flux crit, tunc ueloes,uid plurimas operationes ii,qui ita affecti sunt ostensas lint. No nulli uero ipsbrii no modo haec patiuntur, uerum etiaaqua inter cutem corripiuntur. Logae at inediae iis, qui calorem habent ad igneam natura or Cpensiorem praeter alia mala, insuper asserunt febrem. Qitantum igitur ueritas ipsa, atq; utilitas
exigebat, a nobis qua uis dictum sit, his in addamus aliquid propter garrulos, quales si in i r centiores quida medici, g de nominibus altorcantes putant, se de rebus ipsis habere sermonsi. Hi igitur sunt,qui aiunt causarum efficientium morbos abolitionem n6 este curationem,sed linseruationem. Si primum quidem docedi sunt,q, de nomine litigant,deitide, quod neq; de hoc recte.Vbi enim causa non adest,quae morbum cilicia hic Gla curatio G torum relinquit. Vbi uero ea,quae inest corpori causa, nondum aliquid facit, ueluti quae plothoia, id cst plenitudo, uocat,ad pret seruatiua artis attinet parte, huiuscemodi causarum deuructio. Cum ii cro iam aliud
agit, mistum iam quodam modo est huiuscemodi opus cx praeseruatione, & curatione. Na, id facturae erant caiisae illae, prohibitum est fieri: de hoc ad artem attina praesen uatiliam: quantum Deio morbi iam factum est, propriam exigit curationem .Quapropter, cum milia sint talia cx p- scrvatione,accuratione, Pprio caremus nominet 'at'; idcirco alias alia medici utiliat apellatione, non nunqua praeseruari dicentes, ne morbus, qui ia incipit generari,ad copi cntum perducaturmon nunqua uero curari,qued modum in iis,quos canis rabidus momorderit. Quae.n. ipsis adhibentur medicinae, luplicem habent appellationem. Nam non nunquam rabiei rem dia dicuntur,ac si dispositionis,quet rabiem fecerit, dicerentur . non nunquam uero non remedia praesentis dispositionis appellantur,sed a rabie sutura praeseruantia. a 3 l liuii morbi in quatuordecim diebW iudicantur. Acuti morbi inreni sunt,& ad suum uigore celeriter properant.N6 absq; mne igitur in pauco tre,& magnas faciunt permutationes: quod ide est, quod iudicari. Huiuscemodi enim pinutationes, 'n repete in morbo fiunt,Hippocratcs crisses uocat, id est iudicationes: in sibus no nu- quam subito integra sanitas restituitur aut moritur aeger: non nunq uero magna fit ad salutem, uel ad morte permutatio, non in aut subito sanant, aut moriuntur: ita ut quatitor sint in ipsis su . .
bitae permutationes, quas ipse docuit in primo libro Epidem torii, inquiens: l Ad salute,aut mor ' O
tem uel inclinatio ad melius,aut ad peius. Quod uero sit neccssarium ob morborum ma itudinem,ac t casitu uehementia, uel cito uires prosterni, adeo ut homo moriat: uti ad noxiorum t .humoria cxoectione excitatas, si modo quos inuaserint,cxuperent bonas itidicatione: sinati exuperent, mala: unicui'; manifestum cst. Proptet ea igitur fieri no psit, ut in longum tuus iudicatio disseratur in morois acuti saerminii ipit i hisce Oibus Hippocrates posuit duas set, timanas,ta nil nullus eoru ulterius progrediat:veru ante quartumdecima die multi possint iuvicati Etenim
Iudicationibu &incoacri praenoti nibus ii id.
29쪽
Etenim undecimus,nonus,septimus,& quintus multos uisi sunt iudicass. in libris Epidemiora. EIudicat aut,& sextus no nullos,sed non bene,sicuti in libris De iudicatoriis diebus plenius ostudimus: in quibus dignum putamus illu exercitati icile si ea assequi debet, q Hippocrates breui sermone perstrinxit. 'cunq; uero iudicationes sunt ueluti imperfectae, iis fine imponit ali salius dies ex corii numero,si deinceps sequunt, de ebus quales na sint, in libris a gnostici, Hippocrates docuit:& hic de ipsis aliquid in sequeti docebit aphorismo. Est aut,& harii imperiectarum iudicationum terminus quidam ulterior, ultra quem non amplius fieri proῖressus psit, limquadragesinius. Quicunq; igitur morbi intra diem quartu indecimum interre iudicantur, hos minare. Quicunq; vero' imperfecte iudicati eruati sue-
sistet Hippocrates acutos simpliciter nominare ritat in sequentium iudicatorior ii dierum aliquem usq; ad quadragesi in una, hos non set et simpliciter acutos nominare, sed appellatione composita his Oibus uerbis,acutos, liri in quadraginta diebus iudicantur.Verum manifestius illi declarant. qui eos ra morbos, acutos ζα μεταπτύσ-.Lex decidentia uocant. De his igitur in Prognosticol scribit in huc modum. Oportet aut existimare spirandi ficilitate magna habere uim ad salute in omnibus acutis morbis, sicunq; febres lint is adiunctas, & in quadraginta diebus iudicantur. Nunc uero in aphorismis de acutis simpliciter, si cnuncias, ait, eos intra quartu decinali die iudicarimo per Ioue hoc dices,qa n 6 nulli existima Prunt,cssequatuordecim numero dies,qui in his morbis faciat iudicatione. Nam secundum hac expositionem sit illos dies qui iudicant morbos acutos ex decidentia notatos dic mus csse numero quadraginta,cum idem loquendi modus in utrisq; sit: hic quidc, cu ait, Morbos acutos in sequatuordecim diebus itidicari: in Pro nosticis alit, icii dicit. Quicunq; morbi cu febribus sunt, is in quadraginta diebus iudicant.Verii hi non inuenientes, quo mo possint ostendere utrosq; sermones,& hunc, qui in aphorismis scribitur,& illum qui in prognostico legitur,sibi inuicem esse
concordes: hanc absurciam excogitarunt cκpi sitione.Neq; enim in quatuordecim sunt usq; ad quadragesima dies iudicatorii,sed cum inici cidentibus quidPplures,absq; illis uero pauciores, quemadmodum clare in nostra ostedit de diebus iudicatoriis tractatione. Sed& ipsa rerum natura suil agatur seri noni, quo iis acutos mori os habere terminii itidicationis quartumdecimudiem.Nuluis enim iniiciatus cst unquam ab initio uelociter motus, hunc transgredi terminum, qui n6 aliquod ex quatitor iam dictis iudiciis unum acceperit: sicuti quidam luites, ac parui circa primos dies cxistentes,quarto aut quinto die continui, uehementi si& acuti fieri incipietes: ad decimii septimii terminarunt. Alii uero sexto, aut septimo die exacui incipientes,ad vigesimulerint arulit: adeo ut morbi continui acuties nunquam possit plures, si quatuordecim, obtino Gre dies. Ex iis uero, tui motus lint inaequalcs,multi cxtenduntur usq; ad aliquod tempus ulteri' praefinituita. Dico autem inaeqxialcs havere motus, eos, qui aliquot diebus uehementiores sue re, si ea sine ali caua sisnificatione torpuerunt, deinde rursus a laudii continuitatem accepauta Si quis igitur, ut dixi, iaciat in aegrotantibus obseruatione : oes inueniet, qui per duas integras septimanas uelociter mouentur,n unquam ad ulteriorem progredi terminum. α veptenaram quamu es index. AlteriusAtimaavae trincipium. Eu autem, o undecimus
ADidem quartus Gya quarto mo eptimus uero o undecimo.
Indices hoc est conleptabiles, hoc est ἔ--ἀe, let Hippocrates notare die in quibus aliquod signit apparet tuturς indicationis iudicatiuit, in altero aliquo iudicantiu diei siquos ipse in prognosticis,unam quanq; septimanam in duas diuidens pancs, per quaternarios digessit. Primu itaq; quaternarium septimi diei, siquis ab initio nunaeret, ndicem csse ait: undecimum autem quartidecimi, si & hic secunda septimana in duas partes diuisa index proueniri Eata ratione,& decimi septimus vigesimi est index ex diuisione tertiae septimanae in duas partes tillud tisi interest,' hanc tertiam septimanam secundae conivnsit, qua uis primam a lecunda
separauerit: na eius initiu die octauum csse dixit,non in tertiae quintumdecimii, quemadmoduno nulli rest ipsis in existimat uni: qih neq; uisesimum primum,terminum statuit, sed principi liqui de tertiae septimanae quartu dccimum, lincm autem,& terminum uisesimum.Cur aute duas primas septimanas secundum disiunctionem inuicem ordinauerit,tertiam uelo secundae sed irico tinuitate, in libro De diebus iudicatoriis docuimus. In praesentia uero iussicit etiam sine causa nouisse,quod experientia coprobat.Nam ipse Hippocrates plurimos aegros secundum talem ordinem dierum iudicatorioru in libris Epidemioru sicripsit se isse iudicatos. D
Dico aut secunda tale ordine,ut primae tres septimanae ad vigesimum equentes tres,ad quadragesimum perducanturSic enim,& sexagesimum, & octosesimum diem iudicatorios habebim',& ipses experientia coriirmatos,quemadmodu in libris de diebus iudicatoriis ostendimus,illos qui in libris Epidemiorum notantur iudicati secundu tale dieru ordine describentes. d,sgrotos illos quo rinia loquin est et hoc in loco sermone complecti: sufficiet sola ex Prosnosticis uerba in hunc moi, , dum se habentia subscribere: I bres iudicantur in eisde numero diebus, in quibus et homines
liberantur, di pereunt.Ni mitissimae febr dc quae tutissimis signis incedunt, quarto je Guntur,
30쪽
A tur,ues antea: malignissimae aut E.& gratiissima signa prae se serentes,quarto die interimunt, aut prius Primus icii earu insultiis ita terminat: secundius uero ad septim si ducti: tertius ad undeci nasuquartus au quartsi decim si: quintus ad decinili septinis: sextiis ad vigesim si Hi igit per quatuor ex acutis ad vigesim si ex adiectione finitant. I se ureba ostddunt manifeste tot iam septimanam per continuitate secundae annumerat,& st decimam septimam indicem ficit vigesimae.
i. Ceisbui as larari e parte breues,autumnales maxime,quae emem attingunt
ι uas. Non selum quartanae breues aestate fiunt, sed & fgritudines alia , propterea st humores super sui funduntur,& per totu corpus serunt atq; dii dant. In ebus ieii uires ualidae sunt, noxiis hu- moribus euacuatis,morbi ccstant in sibi:s uero sunt imbecillos, dii noxii si icci evacuant, una et i sae distbluunt. a te n5 absq; rone nulli morbi aestate sunt logi I lippocrates uero de solo om nium longissimo fecit in tionem, tanquam per exemplum de omnibus aliis ex isto indicans. Si. cuti aut aestate, do discuti humorcs, ct uires clissolui cotingit: sic hyeme cotraria cueniunt,& hu, mores intre laqlia in latebris remanere,& uires seruari robustas.Neq; isti morbi soluunt mane- tibus iis, qui eos efficiunt, humoribus, neq; fgroti moriuntur, uti ibus interim sufficientibus. v a 6 IFArem conuulpionisi peruenire melius eriqua ebri consessionem. t eom. Ipse Hippocrates in sequentibus dicet co uulsiorie fieri cx repletione & euacuatione.Cu igh σ.A. ,.ιι sos, . yi .. i. ' sanii coli Sciit repenteco uelli huiuscemodi couulsion P neces Iariu est ex repletione fieri:,o , , i. , , . repletura in Cru frigidis,&glutinosis tui moribus,exquil usci nutriviai: unde coiiuisionem paria ti uni. Hisce igitur febris superuenies, solita est magna, X parte calcfacere, teni lare, atq; disses uere.Si uero cx febribus adurentibus,totu corp' cxiccci,& neruis deinde ex siccitate couulsio accidat, maxilliu est malit,& pene insanabile: iiii logu side ips exigitur ad siccitate neruoru remoueda: uela cinctia at morbi ips no cxpediat,sed cito uiro dissoluir,do subito exitium assere.
r. Epid. O. 27 luis quae non ex ratione oportet Dere neq; multum formidare mati, quae prater rati C. illi , ut m durare, opermanere ιomeuere.. o. a. Sermos uidem integer de talibus omnibus in libris De Crisibus dictus est, nune uero quaturi - .e.d ad propositorum cxpositionc caris cst, a nobis dicet.Cum morbus invadit lichemes,& mo, sit i. iii . bito quiescit, non mo per sudote, uti uomitum,aut alui excretionem, aut profluitium sanguinish no euacuato, sed ne uiso quide si no coctionis: existimandu csi signit infidit tale quietei u riori, M. csse: sicuti et,siquis praeter rone spiret diri culter, uel delirct, uel febricitet iacticinetius, uel ina so sito rigore corripiatur: nam & hsc quoq; firmitatem no hiat: tantumq; abest, ut malum aliquod . lignificent,ut non nunqua bonum iudicium haud ita multo post futui u enuncient. Qu' modo autem haec oporteat dignos cre,& praecognoscere, in libris De Crisibus diximus.
Haec uerba, non omnino leuiter, distinctionis gratia apposuit Hippocrates. St. n. simpliciter dixisset, Febricitatium permanere corpus,& nihi minui, maluin: semia O careret ucritate. Cotin sit. n in tempestate frigida cuiquam ex picnitudine sgrotanti,no collabi corpus, neq; extenuari cum sebres paruae fuci int. sed, cu maiores fuerint, multam adcile pleniti icinem sienificatur. Colliquescere aut pliis, si ratio cxpostulat, natu: ut si non adiiciatur,non omnino leuiter. Sive enim leuiter febricitauerint, siue iaci, si nil imbecillitatis est ea,quae fit praeter ratione extenua tio.Neq; enim putandia est uerbo, tiaκου i.colliquescere seu contabestere, in proprio signifin cato nunc Hippocrate usum fuisse Ad magis abii sum. Recte aut dixit in secus la parte aphoris mi ,magis, q ratio expostulat:& melius est haec quoq; iaci ba priori parti aphorismi adaptare ita ut tot' sermo talis eniciat: Fcbricitati si n6oino leuiter,sed rinancre corp' plus, ii ro postulat, uel et collisuescete magis,si ratio expostulat, alu: ut coiter de utroq; pdicci, magis,quam postulat ro Si urin. permaneant magis, 2 ratio expostulat, siue extenvcntur,malum csi Melius aut
suisset, si hoc,quod ait, magis,q. ratio postulat, quibus finibus,s opisve iudicctur, aperuisset. Verum quia hic doctrinae modus aphoristicus est,& summam consectatur breuitatem: nos exponentes uerba, secundum rotae, ad sebris magnitudinε rescremus,ad ips aegritudinis, aetatem, regione, ipsanni,&illam,quae tunc uiget,temporis costitutione,&praeterea adsensibiles evacuationes, ut lias, citras,inedias,& mot' plures. Maiores febres magis,& citius corpora extenuat aegrotantium, sicuti & diuturnitas morbi,& ex aetatibus puerilis,atq; decrepita : sed alia ambarratione. In pueris enim PP caliditato,atq; lium iditate multum defluunt, atq; extenuantur corpora: in decrepita uero aetate hoc ide patiuntur PP potentiae imbecillitate. Ex regionibus aute, ct anni temporibus, ac constitutionibus alid quide, ac siccae nauis euacuant tumidae uero,ae fi igidae magis astringunt,ac dii pare corpora,atq; extenuari n6 sinunt. De sensibilibus utemcuacuationibus sid dicere oportet nemincm enim ignorare aibitror, ut merito ex aestuuio sanguinis