장음표시 사용
51쪽
aetate multi, & ex iuuenibus, qui iam ex sanguinis sputo in tabcm incidunt.Non in linc aetate Emulti sanguine sp uunt,qui neq; in talibus sanguinis est multitudo. Anhelationibus uero, & pulmonis inflammationibus,ac laterum doloribus magis capiuntur quam iuuenes riit qui di uictu simili,& laboribus etiam utantur, sed multo imbecillius,quam illi coi pu* habcant. Et oino eo equos praetermisit in aetatibus uigore costilentibus morbos nominare, nunc oes enumerat . Na& phrenitides,& causi, i. dores,& cholerae,& difficultates intestinorii nihilo minus iuuenil, V declinatibus,accidunt,occasione sui ortus ex flaua bile capietes. Diuturniora qui in declinatibus uentris profluuia contingunt i, palimeti distributionis desectuin. Nam olum sere aetatu,
ea, j ia declinat, paucissimis indiget ad corporis resumptione: siquide &id,quod ex ipsis resoluitur, paucissimu est.Neq;.n .corpus similiter calidia est, ut prius: ncq; amplius in augmentu qui si assumitur: sed neq; ' uirtus colentitia multu imbecillis sit,ut in senibus, plus aliqd ex corpore dei luit Quia igit uetris profluuia, uel coctione, uel alimeti distributione fila stratis accidui, aut bilis acritudine abradentis intestinii,haecq: oia in declinantibus sunt: non sine rone in eis alui profluitia diu pegeuerat. Febres quide lethargicae fiunt ex humore pili litoso in cerebro aceruato. Prioribus at aetatibus humor hic deficit magis,d superabundet. In senili autem aetate plurimus quidem est, uerum propter aetatis frigiditatem febres non accendit. In iis aut,q ab Vt a ptis uisore declinant,& hic humor sit perabi indat,& nodum corpus frigidum cst. Levitates uero intestinorum ostensae sunt, hae quidem a frigida fieri pituita, hae a sola intempei Mura,quae uim alui contenti uain reddit imbecillem, hae autem ab ulcerosa dispositione: atq; haec omnia in declinantibus superabundant .Haemoirhoides autem propria uere sunt huius aetatis passio, sicuti melancholiae: fiunt. n.ex atra bile quando ad uenas, quae in sede sunt cumulatius decumbit.A meg dem Oium enumerataria passionii causa fuit explicata: scietia autem horum cum probatione illis adueniet, qui legerint demonstrationes, quas de his in nostris scripsimus tractationibus: quae quot sint,ac quales,& qua doceatcsi templatione, legenti librum De ordine nostraria, cometationii, licebit discerissix his enim promotus, quomodo earum singulae sint ri taedae, cognoscet. li l Senibus pirandi difficultates, desiimriones eum tussi inrinaesti heidis rinaedi cultates, articu
Senes a senioribus non ni illi Hippocratis sectatores distinguunt: nonae senioru ultimae stati tribuentes,& hoc perpetuit esse existimantes: senes at in priori aetate statuentes, quae media est ψinter iuuenes, ac seniores Sed nunc manifeste in onstrauit se senes cras,qui extrema agunt aetate
nominare: in ipsis ergo sermone terminauit, ut qui ia oes aetates percurrisset. Hi uero saepissime a destillationibus, ius sunt cum tussi, capiuntur: qisi partes ad caput attincntes,in ipsis facillime refrigerantur,& quia multae in ipsis fiunt pituitosae superfluitates,cum iam admodum si igidam cerebri habeant temperaturam. Asthmata uero ex iis destillationibus ortum habent: cum alio qui & ipsa spirandi instrumenta non raro habeant propriti sui algoris principium, quando in insis multet,ac crata superfluitates generetur.Ad haec, cum uires sunt imbecillae, rencs saepius odstruuntur,de lapides generantur,qn tenax, uel crassa superfluitas ibi firmata tophosam c6siste ilia assumpserit. Articuloru aut dolores aliqn fiunt fluentibus ad haec loca superstilitatibus ali- qn propter instrumentoruna ipsa ino uentium, frigidkatem. Vertigines autem saepe quidem ipsis accidunt propter spiritum ii rosum,qui in regionibus cerebri inordinato cietur motu: saepe etiam in uentriculo uitiosis superfluitatibus aceruatis, ad cerebrum sertur exhalatio uaporosa. De apoplexia autem quid oporici dicere Nullus est. n.morbus adco senili aetati familiaris,qisi in ea cerebi u pituitosis repletur supeis uitatibus. Si quod uero ulcus aduenerit senibus,di f. ficulter sanatur propter desectum sanguinis.Vehementius insuper se scalput, qδ pruritu appella Iluit: quoniam illae,quae pruritum operantur superfluitates disticilem habent per cutem euacuationem. Rationabile siquidem existit,& cute in ipsis ex frigiditate densiorem esse, et superstuitates plures simul,ac crassiores existere. Pluresq; ipsorum neq; enim oes continue uigilant: qire is accidit, et quia senectus plena curaru est, sed magis, quia corpus hiat exiccatu: unde et tunc magis uigilant,qn integra sanitate stulitur.Dictum aut a nobis est, et in comentariis de teperaturis ipsas quidem corporis partes in si nectute fieri sicciores,scit multitudinem superfluitatum pituitosarum aceruari: ob quam causam a multis putatur senectus frigida,et humida. In quo at . tepore lis plures in cerebro aggregant, fiunt senes potius innotuit: in quo uero bene excernutur,peruigilant.Contingit aute et pauciores sup uitates generari, et citius excerni eo tempore, quo sanabriter desunt. unde et maxime propria passio senilis aetatis uidetur esse uigilia. Humiaitates autem in ipsis,et oculorum,et narium liquet fieri, propter cerebri superfluitates: quibus eisdem ad aluum defluentibus, et ipsa saepius humectatur. Hebetes autem uistis,et graues
auditus, propter potentis sensibilis accidunt imbecillitatem: aucedines uero propter inam dicam instrumentorum siccitatem, et quia speciem habent sinusionis
52쪽
GA LENI IN APHORISMOs HIPPOCRATII
Ad uteros, et uum conexus eandem habent proportionem, quam stu-ctutum connexus ad plantas. Hi siquidem in prima peneratione debilioribus copulis continentur,& ideo facile decidunt,quado uehementior uentus ipsos concusserit: post aucti, dissicilem habent a plantis di sibi utionem, sicuti rursus,cuni perfecti sunt,sponte sua sine ui extrinseca decidunt. dε modo,& conceptus,in primo quidem tempore a seminis iniectione, siquando saltare contigerit mulierem aut in lubrieo cadere,sive quouis alio modo,uci animo, uel corpore moueri uehementius, facile dirumputur Sic etiam,& cum ia persecti sunt. mpore uero intermedio firmio B rem habet coalitum: quare mulier utero gerens potest sortiores motus sustinere sine foetus os- sensione.Quae omnia Hippocrates noscens,recte inquit,Vtero gerentes sunt medicandae, si materia turget,quarto mense, usq; ad sieptimum: quod est medio tempore stetationis, cum scelus utero firmiter alligatur. Non in ocs, quae hoc tempore indigent purgatione pei mittit purgari: sed si materia turget,inquit,hoc est, i cogat accelerare. t Tractum enim uocabulum est ab ani- tmalibus ad coitum concitatis. Cum igitur superabundantes humores mouentur,& per totum min. corpus deseruntur,nondum in aliqua parte firmati: tunc ad eos expellendos natura incitatur,& aliquo indiset manum porrigent c, & hui. humorum motum ad aluum deducente. Eos uero,qui aliqua in parte sunt firmati humores,non oportet mouere. Sic igitur, & illud dictum estit icunq; instammationes in morborum principio medicamcto conamur soluere: nihil de eo Via.'.ia aui erunt,quod intentum est,atque inflammatum: neque enim passio,ut quae cruda sit, cedit quero sana fiant,& morbo resistunt, colliquant Musit autem Hippocrates uerbo, medicari, pro purgare medicamento, consueuerit uti, Omno confitentur, quicunque uel paruam habent de eius dictione notitiam.Nam,ut quisipiam alia omittat ipsius uolumina,& de selis post hac scri
ptis aphorismis meminerit: nihil aliud per uocem,medicari in eis posse significari intellige u C luti paulopost fiet manifestum.
di i In meaecationibus talia educereὸ corpore,qualia o ponte prodeuntia, utile My uero contrario nudo prodeunt,cohibere oportet. Sponte euacuari P corpore dicimus , quaecunque sine aliqua medici opera excernuntur, nonnunquam ea,quae nostrum regit corpus, potentia thsum expurgante, non nunquam t ex irrita tHAEc uerba in mento aliquo,autiquia a vasis non contineantur. Cum itaque natura superfluum euacuat, iuua d. tur animal cum uero alioqui excernitur,casus ratione: neq; inde utilitas ulla prouenit, & talis' ε'
euacuatio prauae disi visitionis est signum. Recte igitur Hippocrates consulit limitari naturam. 'Est aute imitatio, in unoquoq; morbo tintare tales humores evacuare,quales nouimus in spontinis prodesse euacuationibus.Prius itaq; dictum est ab ipso de omni euacuatione generalius.',iais. Misis, , Sic & uasorum inanitio, siquidem talis fiat, qualem fieri oportet, confert, & leuiter serunt. Nunc uero de sela purgatione eundem fecit sermonem, quoniam de hac docere proposuerat in im 6', i. a praesentis libri loco.Melius igitur fortasse fuerit de omnibus euacuationibus, quas medici mo- hahe en GDliuntur circa aegrotantium corpora nos quoq; sernaonem repetere.Fiunt enim hae aliquando p De Dodo hῆt: medicamenta totum corpus expurgantia, per uomitus,& deiectiones:aliquando mocicina par aliquadosurartis alicuius est evacuatiua ueluti quaecunq; per palatum,& nares a capite abducunt superfluitates: E genere autem superfluitates abducentium sunt,& quae per tussim expurgant,quaectaq; in pectore sunt,atq; pulmone,& quae per urinas abducunt totius sanguinis serosam superfluitate. Gysterem quoq; ex hoc genere seceris,& quodcunq; aliud totu corpus aequaliter no euacuat. 'I . . quemadmodu & uenae sectio creditur euacuare, & omnino sanguinis extractio quaecunq;, quo i AF-4.1., uis modo facta.Ex talibus autem est evacuationibus,& quae per uterum fit,& qui per ora vcnarum sedis,& quae per exercitia,& frictiones,& omnem motum, atq; calore,& Dalneas calidas, praesertim nitrosas, sulfureas,& bituminosas,& ex accidenti,inedia.Haec siquide omnia uident
quidem totum corpus aequaliter euacuare.Siquis tamen exactius perquirat,inueniet nO aequaliter cuacuare:ucrum in his, cum sit paruus excessus alterius ad alterum secundum eorum,q euacuantur,qualitatem,& quantitate,ideo aequalis euacuatio uidetur. Quae uero pharmaca purgatoria nominantur Deciem faciunt cvacuationis manifeste disserente: de quibus, ut dixi, nuc ipsi docere prepositummon tamen quicqua plus docet,u quod de omnibus euacuationibus ipsiuia dixit.Vna etenim est omni u intentio,ac scopus humor superabundatis,cuius notitia est per- Extra orae. Dd 3 quiren
53쪽
to m qiuirdita ex eo,qui toto corpore praeter natura color repraesentat,& insuper exi casibus, minor Ebis,& tempore,& ratione & aetate,& constitutione,& natura aegrotantis,& uitae institui',& uictu: ueluti si ita contigerit colore pallidiori in toto corpore apparent c,qucadmodum in illis,2 regio morbo laborant, non evacuata per sedem bile, aut pustulis aliquibus biliosis per totu corpus dispersis. particulatim autem, si morsus in uentricillo aliquis, atq; fastidiu sentiatur,& adsit cibi appetentiae desectus,ac stis,ore amaresccte, aut quia in aliqua parte corporis sit en prias, aut quia tertiana febris hominem habeat, aut ex ardentibus illa, quae ex amara fit bili. Na in his omnibus flaua bilis abundat: atm: idcirco conabimur ipsam educere illis medicamentis,qch Ρ:.Aplu,r. s. o. Iagosa, id est bilis eductiva ab offectu nominantur. At i; hoc est,quod ab Hippocrate dicit: ISi, filialia oportet purgari,purgemur: confert,&leuiter feriat. la aen. dicitur,qualia oportet, udantia significat humorum uidelicet sua qualitate infestantium aegrotantem. Ob hac igitur causam ait tales conserre euacuationes. Sed, oes artificiosae coieeiurae in actionibus ali su abes sed 3 6 rant: l. similitudines etenim, ut ipse inquit,nsi selum uulgares, sed et medicos eruditos ali in de- μ' '' cipiunt alterum nobis dedit indicium bonarum euacuationia tolerantiae facilitate: ut & in hoc fiduciam habeamus, cum recte secerimus euacuationem. Qu0d igit in statia bile dixi, ueluti in exemplo,hoc idem mihi de in atra intellige Nam & in hac cosor totius corporis ad nigritiem te Pdit,& pullulae nigrae fiunt ex atrae bilis colore:& quicunq; morbi ex eius fiunt exuperantia,multitudinem humoris indicant manifeste: quemadmodum elephas, canccr,di quartanus circuitus ex melancholico humore generant:&lien magnus, &uarices nigri cantes sunt eiusde hum ris alumnae passioneς, queadmodu,& quae melancholia nominatur,& omne mentis deliriu,cui ira 1.de Morbis mu temeritas,atq; immanitas iungitur. Hippocrates uero etiam lex mens tritis,superabundate in fei ς b- vhi i , ni in is humorem coniecturabatur:& scripta sunt ab eo indicia in primo libro De mulierib'. Ex his igitur,' atra bilis abundet, lignoscere oporteu& has habetem intentiones, ad eius accedo coplicatum. dcc. re euacuationem. Secunda autem in ipsa tuacuatione intentio habenda est, tolerantis sacilitas. Quaecunq; uero in atra bile,& statia sunt dicta, haec mihi & in pituita intellige,tumores cedem tms,hoc est, inflatos, pustulas, totius corporis colorsi pro humoris si exic, febres quotidianas,inetis pisi ille, atq; tors irem, somnos profundos, capitis auitates di quosdam acidos ructus , quando in uentriculo pituita abundant. I Iaec enim omnia suadent medicamentum dare pituitam purgans.Facta uero ia purgation tolerantiae facilitas attestabitur,& dignotioni, & ci,qua ausus es facere propter ipsam, euacuationi.Ad dignotionem uero,& 'em cuacuationis, habes etiam conserent cm aliquid non selum aetatem,uel naturam ὐgrotantis,sed citam anni tempus, G& praesentem constitutionem, praeterea,& regionem,& uidi una antecedentem una cum aliis uitae institutis. Etenim didici sis,ut haec omnia,non nulla pituitam, n6 nulla flauam bilem, non nulla aliam exaugeant Haec quidem omnia,ut dic tum est, sunt intentiones exhibendi medicamentum, uim habcias humorem infestantem expurgandi In ipsa uero euacuatione altera erit intentio uel nobis serens recti iudicii testimonium, uel erroris.Recti quidem iudicii toleranti facilitas: erroris autem, dis scultas.Nam insessantium humorum euacuatione ficile tolerabunt aegrotantes.Siquid uero aliud,& non quod infestat,euacuatur: necessariu est oino male ipsos tolera-1. Aph. re.Qu'd igitur, ut dixi, in principio libri per unum ostenditas horismum, ita scribens: Sic & u sorum exinanitio, siquide talis fiat qualem fieri oportet,cosert,& leuiter serunt: Id in ho occinunc in duas secans partes in medicationibus, p priore quide hunc sermonem, quae sint costasi
tes uacuationes, docet,per alterum autem,qui sicquitur,admonet, ut tales evacuationes firmu
indicium subsequatur, facilitas tolerantiq.Excpla uero ipse apposuit carum, a sponte fiunt cvacuationum ad lignum,multa quide in libris Epid isti, pauca uero in hoc ipso libro Aphoris Ap i inorum, qualia huiuscemodi sunt IQuem aqua inter cutem habet: per uenas in uentrem alia; ista is..is. fluente, lutio. l Si lippitudo adsit: ab alui profluuio capi, bonum. Muibus biliosae deiectiones, H,..d ' surditate superueniente cestant: &,quibus surditas, biliosis factis cessat.
3 l Si,quam oportet purgari purgentur, confer o leuiterferami contraria ueragrauiter.
Prius hic aphorismus a nobis expositus est in pri cedentis aphorismi expositione: scriptus et in superiori libri parte, iisdein uerbis: quare,& non nulli eum de hoc loco sustulerunt. l Medicari inius eriores maris Ieme uero inferiores. Subaudire oportet,videlicet uentres Recte autem aestate purgat superius, quoniam & si tuehumor superabundat, flava bilis est, & omnino tota natura animalis propter ambientem caliditatem magis ed superiora mouetur.Quaelibet autem superfluitas, eo,quo uergit, ducenda est ploca conuenientia . quemad inodium i pie in librol De humoribus scripsit. Addidit huic aptioru mi sermoni uerbum,magis: neq; simpliciter dixit xledicari aestate superiora, hyeme uero inneiariora.Nam,etsi non caepe, raro tamen tempore aestatis humor pituitosus uisus est abundare, G
ti hyeme aliquando flava bilis.
in Com de Salubridiae. s. de Sectis ad
54쪽
I risi e tunc natura nostra non fert eam,quae a medicamentis purgantibus prouenit, ii M. I ..ia terimoniam. Quare plures tu ; purgati hoc tepore incidunt in febres:&natura ob estum im- cillis,magis ex purgatione dissoluitur.Sed & purgatio iis c parua fiet,cum calor aeris ambientis in partem trahat extrinsecam, contrariam ei,ad quam mcdicina ducit humores. Sicuti enim balneae calidae natura aptae sunt obsistere purgationibus ic & calor aestatis,tunc praecipue, cum 1eip uehementior extiterit. Hic addere oportet,quod paulo ante dictum est,uerbum, magis.Magna enim ex parte graciules sunt bilios.Si igitur hoc accesterit,ut sint ad uomcndum faciles: sent per superiora purgan-Mi. i.ci.ε, di,nisi obsistat hyems.l Nam supra diuuin est medicari aestate superiores magis, hyeme autem
cia. O .h inferiores opori r 7 Vomentes uero di culteri mediocriter bene ramosis, per inferiora, intra Matem.
B Si facilis ad uomendum S gracilis sit,per superiora purgandus cst, nisi sit hyems,hoc est aestate,autumno,& uere.Sin dii sculter uomat,& mediocriter bene carnosus sit:per inferiora, si res urgeat olum cauendo aestatem: aliud autem anni tempus non oportet cauere. 8 Tasidos uero,cauentes ad periora purgatione1. Ad superiores, inquit,purgationes nunquam tabidos duxeris,ueritus scilicet instrumentoru, quae resipirationi 'bseruiunt,imbecillitatem. Per tabidos autem intelligere oportet,vel eos, qui morbum a Graecis phthisin nominatum patiuntur,uel qui ad eum sunt natura proni: de quibus ipse in primo libro Epidemiorum scribit: Et maxime moriebatur quibus natura ad tabem pro ς' - tina erat. Est autem his pectus angustum,& qui in eo continetur pulmo. 3 ' 't Sy Metinchoticos intemplentur per inferiora,eadem ratione contraria apponentes. Ventres,inferiores uidelicet,melancholicorum oportet eadem rationeplenius medicari.Pl nius autem dixit pro sertius. Quia uero ad inferiora declinat laic humor,non sine ratione ipsum A iubet per uentrem inferiorem euacuari, sicuti nauam bilem per superiord, cum sit leuis humor, siponte continue fluitet. Commune igitur ambobus est, ut ducantur,qito uergunt, per loca couenientia: proprium aut alteri quide humori,per superiora loca euacuari, qisi ad haec vergit, alteri uero per inferiora, quoniam & ipse ad ista declinat. C6traria itaq; est per superiora euacuatio illi,quae fit per inferiora:quorum utrunq; fit secundu in unam communem rationem.Quare recte dixit Hippocrates,eadem ratione contraria apponcntes.
io lMedicari inuadde acutis,υι materia turge Ieadem die: tardare enim in ratibus malum eZZ.
Distum est,& a me prius,quod uerbum, turgere Hippocrates transtulit ab animalibus , quae in Coaci, praeno,. .ir. ad coitum properant, cum naturali quadam concuriscentia moueantur ad seminiς excretione. vi Ostensum est enim in libris De semine, i, scemina etiam in coitu semen excernit.Quando i itur t'. uel in toto co re sillulis huic suerit naturae impetus ad excretionem superfluitatum,uelii nototo corpore saltem in partibus principalioribus: tale quid consueuit Hippocrates per uerbum turgere,significare:& statim per medicamentum euacuationem faciendam iudicat Prius,quam fm- rassi uel uirtus uitiata fuerit uel febris caliditas aucta sit, uel ad aliquod membrum principale cecu- iris si hab- .riberint ii, qui per corpus uapatur humor .Qu'd autem ualde acutos morbos nunc nominauta e . . V rie,quos prius peracutos dixit, unicui'; liquet.Et quidem, quod iudicationis horum terminus si QUest prima septimana, dictum & a ine prius hoc est. IV iij-οῦ eii l ibas tormina,st circa umbilicum dolores, o lumborum dolor,qui nes a medicamento, nepaliterso tur in aquam inter cutem reumfirmatur. --, Θα-
Tormina fiunt,& propter morsum uehementem,& propter spiritum statuosum, qui non habet exitum, sed in intestinorum inuolucris est interceptus. Quod uero dolores ad tales dithosiationes cosequatur, nemini dubium. At,cum circa umbilicum,ac lumbos se firmauerint,3 qi Cis a medicamentis neq; ab aliis soluuntur auxiliis:quaedam est earum partium habitualis intepe- -d ais has ratura: luae magna ex parte perseverans,eam aquam inter cutem esticit, o ab Hippocrate sicca L,ῶς nominatur. Vocatur autem hic morbus aposterioribus medicis tympanias, quonia abdomen arvum. et M percusium talem si,mnum edit,qualem tympana.Nam ct in illis per cutem extentam subiectus et antiquuonaer percutitur,tquemadmodum aer in hoc morbi genere, qui in pro nilo locatur. Quod uero te' et D mf& hoc morbi genus ex tumoris similitudine hydropem, id est aquam inter cutem ysippocra-ica nominet, est manifestum: Non tamen humidum est , sicuti qui ascites ab utris similitudine
55쪽
dicitur: in quo materia collecta non est saluosus aer,sed humor aqtiosus. 'idetur aut cm a natab Eri frigiditate generari aquosi is hydrops, quem asciten uocant, qili in incia brana abdominis interiore,peritonaeo praece dicta humor ueluti in utre quod a coni:netur: a minore at tympanias. Neque enim humida sabstantia in saluosum aerem sine calore aliquo potest transmutari. i a Marum atat inuninoram liuitate Lborant : 0berno tem p resipra medicari malum. Morbum,in quo celeriter ea quς comeduntur, talia deiiciuntur, ii talia deuorata sucrint quitate intestinoruin nominant: fitq; ex potentiae colent tuae debilitate: sed cosequitur ad olum, qad aluum pertinent, instrumentorum tdperaturas, hoc estis sius utatriculi,inque cibos deuoramus &eoru,quae ex hoc suscipiunt,atq; trasnittunt,intestinoru : fit etiam qnq; laeuitas inteli norum ex aliqua summas partes occupante exulceratione, simili illis, quae in ore fiunt,quas Grqci aphthas nominant. intueraturae igitur non minqua fiunt, ut quispia dicat, habitualesl uc uero nominant illas,quae ipso corporii habitu laeso fiuno: qnq; propter pituitam, qualis est maxime.Earum autem,quae in summa parte haerent,cxulcctationum, causa est humor acris, &tenuis.Hic igitur etsi per superiora medicari debet qua huiuscemodi humores mases fiuit: e soleant,si ad inferiora secedet ei non tamen hoc hycme facie dii est: scuti etiam supernis cst dictu. FAlter uero pituit ossis,quando adhaesei it intestinis, nunquam est pcr superiora purgadus,hcccst per uomitoriam medicinam.Sola enim euomi natura apta sunt, quae in iiciatriculo conturi tur: corum uero,quae continentur in intestinis,nihil potest per uomitus euacuari. i. Ε=inora ipsi I3 l AIesi ros qui nonsciis rapurgantnr, eorum corpora anupotionemptari abo, aQ. q. u
rsippocrati ad humectandasunt.
Prius oportet tentare natura cius,qui elleborum sumpturus sit, quo modo se habeat ad superiores pii rgationes.laoc in ad eas, si fiunt p uomitiones.l iat at periculum per medicamenta u'mitoria,qcunq: sunt mediocria.Si igitur non ficile purgari uideatur non oportet huiuscemodi hominem ad citcborum ducere antequam praeparetur.Hoc autem fieret, si per continuos u omitus assuescat is qui est sumpturus citcborum, ad prompte uomendum. 'crum hoc, ut pari u aliquod,atq; omnibus notum,Hippocrates praetermisit.Melius autem fieret praeliumcciando corpora .Pra hutncelantur autem pluri alimento, atq; quietc. Ac de quiete quicem clarum est Sicutcnim exercitia sunt apta natura exiccarc: sic & requies quod ocium est,& ab exercitatione ua-
catio seruat hiat niditate.Cibus uero non simpliciter copiosior est aptus natura humectare, sed Gquiculaq; nulla het fortein qualitatem, hoc est neq; accrbam, neq; acrena, neq; salsam,ne'; amaram.Forte autem neq; simpliciter cibus hic, qui talis est,est appellandus,sed hoc totu, cibus in
dicinalis: sit cuti illi,qui est cibus simpliciter, ii hoc incst ex omnibus ut ex sua natura,non aut rex accidenti solidas partes animalis huniectet,ctim hoc ipsum no per se, sed ex accidenti aliquo faciat quies. Quia enim eam,quae prouenit ex cibo, humiditatem non exiccat: idcirco dicitur
itumeliarc. Aqua uero,neq; cpota,neq; extrinsecus occursans, natura apta cst solidas animali spartes humectare. De talibus autem persectiorem possct quispiam habere doctrinam legendo librum nostrum de potentiis naturalibus,& librum de tabe.
i Cum biberit quis essebarum,ad motiones quidem corporum ducere maπr: a mnos uero, inque in ea Mepistola . quietem,minus. Inicas autem nauigatio turbari motione corpus. Ipse attulit causem,ob quam eorum corpora moueri precipiat, qui assumpserunt elleborum. Quies si avide in eodem statu conseruat, motus uero transmutat,atq; alterat corpus: indic at
nauigatio,quae motus quidem est,tuibat autem corpora adeo,ut & uomitum excit cicum isti talis motus fuerit sufficiens etiam solus ad uomitum corpus praeparare,fit sane lationabile,iit, si Pluomitorio medicamento coniungatur,longe ma lorem habeat cilicaciam Quidam pro nauis - tione nauseam scribunt, ut sit sermo talis. stcndit autem,& nausea, quae vcl.cmentioribus corporis aduenit motionibus, ex motione corpus perturbari. Liquet autem,quod di hic scinio eandem uim habet cuin priore.
i 1 l Cum uolueris magis ducere elleborummoue corpus:cum uero Ier sese facito, dr no mouere. Prior quide aphorisimus,quo modo oporteat hominem, qui elleborum sumpsit,ad purga.ti nem praeparare,iaos docuit: praesens uero,quo modo sistere purgationem. Non est autem :).bsq; ratione, ea, quae sistunt purgationem, sint contraria iis,qus uomitum cient.Si igitur moti onesciebant, sistent quietes:& multo magis somnus, in quo actiones animales ocia
sensum fiunt,& praeterea per musculos in motibus, qui fiunt ex appetitu 16 icurae nas habentibus et lorus periculosis .facit enim conuulsionem. s ociantur, quae de tar
sQuod in praecedentibus dixerat in omnibus purgationibus,hoc nunc in ea sela dicit,qtiae fit per borum adeo ut duo aphorisau possint inuicem iungi, tali modo: l Qui colore bene se haberiti
56쪽
A habent,ditscile est medicati. Sie ergo & elleborus carnes sanas habentibus periclitosus est. cω uulsiones enim facit. Habet nanq; elleborus istud praecipuum, facere conuulsonem, propter operationis vehementiam. II l Siquisfebrem non habens, abalneat a cibo, o cordis morsum,Htenebricefm verili pati Iur, Uroris amaritudine AEtit: me iratione indigere persuperio significat. Apositia.i. abstinentia a cibo,idem significat quod anor exta. i. inappetentia. Cardio os autem id est cordis morsus, est cordis hoc est oris ventriculi, passio.Prisci siquidem di hoc,cor nominabat.Scotodinos aut .i.tenebricosa uertigo,est,quando simul res conspecis uidetur ci cumuolui,& sensi is uisus repete destruitur, cu aegrotus sibi tenebras circunfundi opinetur. Fit aut hoc ore uetriculi a malis humoribus morso. Nam propter neruorum magnitudinE, qui ad msum a cerebro ueniunt ,hac parte patiente,animae opera detrimentu pati utur.Hi itaq;: casus t Al. D. sunt cora humoru omnisi mordacE nabentiu natura.Os aut E sentire amaritudine, solius bilis, 'iseum stum quae pallida & flaua nominat, est op': quare recte in huiuscemodi insti Hippocrates significari, B f. oporteat medicari per stiperiora qδ explanatu, tale habebit interpretatione : Huiuscemodi μ', 'U v casus significant meaico niligere homine medicatione per superiora, hoc est per uomitiones. 18 1 prasiptum transire imae orellurgatione nigerepersiperior anificant: quicunis vero neper m inferiora mobstant, per inferiora. ra opus essesn
Hic aphorilinus,quod antea in uno dolore docuit oris uentriculi,hoc ad oes cxtendit dolo--- res: nam clarii est, ut, quicunq; supra septum transuersum consistunt purgatione indigentes co- iisse orens sulat per superiora purgari,quicunq; insta septum tiasuersum,per inscriora. Addidit alit sermo ris . Et Dani,purgatione indigentes, nequis sorte arbitretur curare Hippocratem omnes dolores simpli- Galexistincta citer per euacuationem, neque enim nunc dicit hoc: sed in secundum humorum infestantium mento. inclinationes, oportet etiam facere ei lacuationes:& neq; supra septu transuersum dolores per subducentia medicamenta euacuare: neq; insta consistentes, per uomitiones. i; lt i, medicamentispurgati nonsitium: non quis nitris , quam sitiant. Q- Ag Qui purgantur,nonnulli statim sitiunt, nonulli postea: fit i; hoc propter ipsius uentriculi di--spositionem,& propter datu medicamentum,& propter humoris, qui uacuatur, natura. Ucit --iriculi quidem ratione,qui ex caliditate, uel isiccitate, uel ambabus qualitatibus Prompte ad si- --- iis, tiendum perducatur, siue hoc natura instet, ut biberit medicame tu,siue illo solu t Epore. Ra- ctione aute medicameli,cu acre suerit,&calidum, ac mordax.Propter humorem uero, qui ua- Duαι, urga, cuatur,quando bilis amara suerit .Hisce quidem de causis fiunt sitibundi. Ex contrarijs uero lo di is., suis,
m tempore sine siti perseuerant,quado uci frigidiorem,& humidioretii uentriculum habuerit siuemmis abomo,qui pursatur,aut ab initio, aut temporc purgationis: uel quando medicamentum omni sitinerant. uacat mordacitate: de tertio quando humor pituitosus,aut aquosus extiterit. Verum & in his, Isi' quando abunde fuerint evacuati,consequitur sitis: stillicius etenim est ea, quae ex euacuatione . prouenit siccitas, ipsam eiscereAccedit praeterea medicamenti purgantis uis, habentis aliqua cui neque manifestam, neq; sensibilem, attamen latentem acrimoniam, ac caliditatem. sto Nonfuricitantibussi tormina acciderint,O genuumVatim lumborum dolor,medicari inferius oportere significatur. Sicuti paulo antea docuit signa corsi,quos oporteat medicare superius, ita nuc docet ea, per suae cognosceret aliquis, quando oporteat inserius medicare. Est autem comunis utrisq; ratio M in differetibus casibus. Na pro inclinatione noxioru humorum,facere oporici evacuationes. 2r i Deiectiones nigrae,qualis eua uisi niger, istote venientes siue cumfbre,Desin ebre es C Ο 'simae: cst quanto colores magisprauisuerint ures eius: cum med camento uero melius, ct quanto co-- lini j lores ures non traui.
De deiectionibus nunc ipsi est sermo,quae a priscis medicis quidem nigrae uocantur,bilis uero nigra exquisite rio sunt.Na acre,& corrodens,de acidu non habent: ,quod multo plus est, in terram effusae ipsam non sermentant: uerti sunt,ut quis eius describes imaginem planc dic ret, ueluti sanguinis limus, qualis etiam uinis crassioribus iii consistentibus solet subsidere que saece nominat. Haec si diutius moretur in corpore, & neq; per aliquem sensibilem esiluxu neq; humore ad sui nutritionem splen : dc, qua rursis ipsa fecerit, lapersultatem totam expellit adiiciatuc, una cum aliis superfluitatibus excernendam.Si quando igitur neque splen bene expu sauerit,& ille qui in hepate cotinetur sanguis, multu huius limosae superiluitatis habuerit: a crescet
57쪽
not Febrienti si atra bilis in principio sursu, die. . Epid. eom. 1.
erescet debilitas visceri ita, ut in seipsb continere supersi uitates non possit, de tunc illis, quae m- Ecapparcu velliti sanguinis faex: siue ipso supcrassato habuissent gelieration E , siue aliqua extranda putredine adepto, illis,quae in ventriculo fiunt, cruditatibus proportionalem, tuado *d uitios's
mores corruptio terna inauerit. Quare ab initio o. o.
habeti,tales deicistiones assinii lari. Fidici enim liq& rubrae,& nigrae. Atqui impossibile est sanguinε eunde & rubrum,& nigra esse: Plurimas uero huiuscemocli deiectiones in pestilenti hoc morbo longo c6speximus,quae non magis in ijs,qui exitio proximi erat, u in alijs saltiadis apparebat: no tamen vel in principio,vel incremento moi borii conspiciebamur.Tunc enim,que euacuabant, erant & statia,& rufa colore colliquamsita: qus vero mox apparebant, nigra erat,
itio quid c nu qua ad bonii fiunt huiuscemodi dei et iones,magna visceris ' laesione ostendentes: au morbos vero in visore consistentes sequutur pius, natura supersultates expurgate. Non in istud hoc in aphoriuino adiecit Hippocrates,
uerbo, uenientes,quod i Eporis spatiu ostendit,tanquam uel per morbu tot si,uc per lonsu ipsi' tempus tales ueniit deicetiones Si enim aliquod unum tempus ostedere uoluisset: omnino uel quae post apparuissent, vel quae uenissent, protii lis let : non sponte uenientes.Hoc enim uerbum, uenientes,ni in aduenisse, sed aduenire significat assumpto tamen medicanteto , quod uim h.abet purgandi nigra, talia deijci nihil mirum. Sic itaq; plures deiectionum colores praeter naturam,sponte quidem c uacitati,inultarum,atq; malarum in corpore dispositionum iunt signa: a medicamelo aut ducti uim habete plures humor u species euacuare,nihil absurdu significant.11 l Morbis qui Lislibet arra vel infra exierit, lethale. Facta est a nobis,& in antecedente aphorismo distinctio inter humore melancholicu. & ni-yam bilem, de qua nunc sermo habetur ab ipso.Et causam, ob quam ab initio lethales sint huiuscemodi humores, postra uero iudicatorij appareant, in illo aphorismo sufficienter percurrimus: sed & nunc remicinus, quoniam ca,quae sunt ad arte maxime neccssaria, tam tractare sit melius.Quado aliquis incipit morbus: si quid excernit,nillil tuc excernit naturae rone, sed sunt conania casus carum,quae pri ter naturam sunt in corpore,dis, sitionum.Qu' enim in teporea causis quidem morbu facietibus natura grauat, adest aut cruditas humorum, tuc aliquid bene euacuari est impossibile: si quidem oportet coctionem praeire, subsequi uero discretion si, & p istea euacuatione, ut bona sit crisis, siue iudicium Haec aute nos ipse docuit in primo libro Epita demiorum, ita inquiens.l Coetiones, iudicij celeritate salutisq; securitate significant: cruda aut& incocta ad malos abscessus conuersa,iudicationis carentia, uel dolores, uel lonuitudinE, uel mortes, uel eorundem malorum reditus. Quando igitur post morbi coctionem aliquis humor uitiosus excernitur,tunc corpus a natura expurFatur. Et propter hoc atra bilis, & alius omnis huiuscemodi humor, ubi signa coctionis in morbi piocesiu apparuerint, bonam significat euacuationein. Si uero alitei' exccrnantur sine si*nis coctionis, exitialis cli casus.Quare, cu in mo bi principio semper sint signa cruditatis, mala sempo crit humorum talium euacuatio. 3 ibuscuns ex morbis acutis aut diuturnis, et ex vulner ψsime quouis alio modo extenuatis, nigra bilu, sive visanguis niger desibur exieris, possibidie moriuntur. Sermo in hoc aphorismo est potentia talis: Siue atra bilis de qua antecedEs docuit aphoris Ilmus siue nigra quae sanguini nigro assimilatur, de quibus prior aphorismus ijs, si ad extrema extenuatiosae uenerint,apparuerit,postridie moriunt. Est. n. in talibus natura imbecillis adeo, ut no possint cocoquere ncq; discernere,neq; exccrnere, que ita praua existunt. Propter morbi igitur magnitudine cum contineri nequeant,effundutur,& idcirco sunt dissicilia. Mortem autem non in poli cru asserunt, ut in alijs contingit morbis propter uirium imbecillitate.Ostendit tamen in hoc aphorismo inani sesic,quod & in priore, cu diccbat. l Deiectiones nigrae, qualis sanguis: subaudire oportet, niger: ut tale sit plenum: Deiectiones nigrae,qualis sanguis niger ostendit autem & nos bene a nigris deiectionibus bilem nigram separalle. Hae enim sanguini deni grato similes uidentur, differentes in eo,quod sese sunt,& non concretae,ut illae Nigra autem bilis,& in eo,quod susa est absq; concretione, Sc quia fulgetem habet nigredinem, S praeterea mordax est, sicuti acetum,& terram abradit, atq; sermentat: quorum nihil nigris adest.
1 ID cultas inuinnorum,siabatra bile inceperit, leuatis eis. Ab illa,quae a qbusda pallida,ab alijs bilis flaua nominatur,maxima ex parte incipit intesti nora dissicultas, abrasis prius in summa parte propter humoru acrimoniam intestitiis, piae
58쪽
A vero exesis adeo,ut exulcerentur. Hanc igitur intestinorum dissicultat E sepe sanauimus. Quae vero ab atra bile fit,insanabilis est prorsus cum nihil differat a cancro ulcerato.Cum igitur hic cancer in summa parte c6sistens, sit aut cudillicultate sanabilis, aut omnino insanabilis qua uis possit continuo medicinam habere insidentem: rationabile est illum,qui occupat intestina noselum quia nihil illi continuo adlisrere potest, verum etiam quia semper ab alimenti supciauitatibus tangitur, este penitus insanabilem. zy Sanguu quide Fra, quali vinuerit,malum: insta autem nigra delem, Gnum est. t De nigris deiectionibus sermo habitus ab ipse est in praecedentibus aphori sinis: nunc u tro de ijs,quae vcl per os,vel per sedem excernuntur, verba facit. Qitare in arsito aphorisno
qua do ipse dicit. supra, sola quae fit peros excretione intelligemus, illa, quae m p r nares,omin. teo sum. lii prae
D. Hanc itaq; ait semper cita malam, qualiscuq; fueritis, qua excernitur sanguis, hoc est, siue spumosus, siue rubetis, siue flavus, siue niger,sive aquosus, huc crassus. Melius cnim csse insuit, si . . ia.' vi infra exeat, non tame more dirupti sanguinis,sed paulatim si uetis ita,ut sui cxitus tarditate quae mi o Niodenigretur. Ipsum itaq; sanguinem consuere omnino ad aliquod intestinum, malum op etct 'i, existimare. Melius autem,quando paucias,ouam quado multus voluti diruptus csiauxeV re,quod legitur,l nu, non tanqua proprie cristia, scd tanquam idem,quod inclitis, signi est accipi edu: quasi ita diceret: Insra aut e melius nigra deij ci. Re vera cnim hoc cligibili per os quocunq; modo san Suine ferri. Hoc liquide dixerit quispia, ut eam quae videtur in ve bis Hippocratis ,repugnantiadis Iuat, dicentis nunc bonii csse, ut nigra dei j ciantur,cum tame paulo anteal pessimum id esse dixerit.Possumus etiam vocabulum,nigra, sic accipere,quemadmodum ipse in Epidem ijs dixit,de i sanguine ex venis quas haemorroidas vocant profluete, tanquam sanante melancholicas palsiones. Reucra enim iam factae melancholiae maximii est Τ remedium sanguinis ex his venis prostia uiu: quam etiam, si futura fit,prohibet. Sic itaque nobis. intelligentibus, sermo talis erit: Sanguis supra,qualiscunque sudiit, malum : infra uero per haemorrhoidas, bonum, quando nigra cuacuamur: hoc est quando hominis natura multum tale accumulataei it sanguinem. Aliter autem non est assuefaciendum ei, sus fit per haemorrhoidas euacuationi, ut quae periculosam habeat utranque immoderantiam, siue supra modum sanguis excernatur, siue ex toto supprimatur. 26 A di castute intestinorum habito,si veluti caruncuti exeant, lethale in . In dissicultatibus intestinorum cum adhuc constituuntur, quaedam corpora pinguia excer nuntur:post haec autem, nisi finiri anticipauerint,qusdam ramenta intestinorit,ablata ipsi,rtim superficie interiore,quae membranosa existit, dc densa, illi,quae cutem cxterius cotegit, epide mitidi. i.cuticulae appellatae,proportionalis. Post haec autem alictu id ex ipsa abraditur substan tia intestinorum: in quo tempore non adhuc fieri dissicultatem intestinorum, sed iam factam, atque completam dicimus esse. Quando igitur partes adeo magnae intestinorum excernuntur in dissicultate intestinorum, ut possimus cas carnes nominare: Iethalcm ait cssc moibum, cum neque caro conciescere, neque cicatrix obduci in tali possit exulceratione. α lGuibus amuris' diguinis xerit multitudo quacus ex parte: refciutur, alui ijs humectatum in Coaeti piri Calore natiuo debilitato ex prostituita salapuinis,neq; cibi bene concoqui, neq; in sanguin si trans nutari, multo ; etiam magis iam: distribui possisnt per corpus: piopterq; haec omnia, aluum fieri humidiores par est, donec processu temporis vires suas natura rccuperauerit. -- . . , D 28 l bilios delamones seperuenient urditate cessant: quibussia lassiperuenientia . Aptior. t. bus Musis deiectionibus cessat.
Non de habituali dissiculter solubili surditate nunc illi sermo est,sed de ea, uae repente in subribus,vel aliter fixaecurrete ad cerebrii bile. Ipsa siquide,cu meatus auditorios occlipauerit , essicit surditatem. Cum uero hinc ipsam natura expellente, ad excretionein peruenerit,soluit si iiditatem.
i ibus instari Ureto die rigare uni , di cile iudicium uisur. Qiijcunq; ad labres,& prscipue ardetes, rigores superuent ut: iudiciu habere solent bonum, - : persedium,ubi in die iudicatoria si ut,& cu signis coctionis: non bonum autem neq; perse- . o. u a,'' ' i,quando uel diei, vel coctionis signa fuerint impersecta.Quod igitur cometa esse oporteat, iii tuae bene iudicari debeant, in primo libro docuit Eeidemioru per ea uerba, quae paulo antea 3 1 Α iximus: quo tu init tu, Cotiiones celeritate iudicij,ialutisq; securitate significant. Mod aut E i 1νι. i. ii eneq; in olbus diebus:& in t Prognostico scripsit,& in hoc ipis i aphorismorii libro,& pterea in vide etiam in- primo Epidem iom.Collecta aut sunt a nobis liaec omnia,Opportuneq; rosita, quaecunque
e de diebus indicatorij ab eo scripta sunt,in tr*ctatu de dio iudicatorijs inscripto: icum c d i.
59쪽
vero de sgnis coctionis, in altero de iudici js. Dictum autem & in ipsis est de eo , quod fit in die Esexta iudicio: de suo nunc etiam faciens mentionem,ait,cos, qui in hoc die fiunt rigores, difficile habere iudicium,hoc est vel malum afferre iudicium, ac si male iudicantes dixinet: vel n5 firmiter, immo in quibus facile seret fieri recidiuam: vel in longum tempus extenses,ac si dis ficulter Elubiles dixisset. Cum casibus vero quandoq; dissicilibus sextae diei iudicium fit i de quibus omnibus integrescripsimus in ijs quas nuper nominauimus,tractationibus. Haec igitur in huncinodum fieri etiam ipsa experientia testatur: ipserum autem causas logum esset in protentia exponere. De diebus enim iudicantibus,tertio diximus libro de iudicatorijs diebus: de rigore autem in opere ad id seorsum dedicato. 3o i accessium unt: quacunab hor ebris dimiserit in eadem cras occupauerit, iudicrum habent di cile. Supponatur quispiam prima die cspisse febricitare hora tertia,& quieuisse quavis alia hora: deinde die secundo eadem hora tertia cspisse, mox cessasse sebre quacuq; hora:& tertio rursus die hora tertia cspisse,mox t ursus quouis tempore finita febre: cspisse iteru quarto die eadem hora tertia:& ita deinceps seruari quidem semper horam tertia, in qua accculo suum secit initium, non seruari autem alias,in quibus finitur: hunc,qui tali laboret morbo, necesse est tEpo- Γ ribus longioribus aegrotare ijs,qui habent horam in iiij accessionis inordinata. Hoc quide nos ab experientia comprobatu, dictum fuisse arbitramur. Sunt uero quidam, qui tale aiunt esse , quod dicitur: Si primo die accessionem aegrotus habuerit, exempli gratia ,hora tertia: & si ita contigerit hora duodecima febris desierit: rursus die secundo hora duodecima coeperit staricitare t morbum aiunt difficile iudicium habiturum,nullam apponentes rationem: sed neq; id ab experientia comprobari,ostendere potentes.Non tamen, difficile habes iudiciti, aliter pos. sumus interpretari, quam dissiculter solubile: ut tale sit,quod ab Hippocrate dicitur: Siue quotidie, siue tertio, siue quarto quom die aegrotus habeat accessionem cadem hora: dissiculter solubilis est is morbus,sue multas,sive paucas accessio occupet horas.Hoc igitur cvt dixi experientia comprobatur Eliis uero causam talem esse opinanaum est: causam accessionum,ubi n5 fuerit fixa,ac stabilita,non seruate eundem terminum, aut circuitum: ubi vero firmata suerit,
seruare: atq; ideo difficulto selubilis est causa quae fixa, ac stabilita sit: facile uero solubilis,quae talis non est.Nam,quae firmata sunt,magnam vim, ut quispia diceret, lemolientem exposcunt, quae longo tempore, & per fortiora, ac λura auxilia comparatur.3i l Lassitudinem habentismissuri in articuos, or circa maxil potissimum assus uni. μadatisiuio , G Dictum & prius est,quod lassitudinum nonnullae quide ex multis accidunt motibus,qui sim' pliciter,& proprie lassitudines nominantur. Quidam vero neq; multis, neq; uehemetibus acti motibus,tassitudines pati consueuerunt. les itaq; lassitudines,n6 lassitudines simpliciter, sed spontaneas lassitudines nominare consueuerunt. Ambarum autem ipsarum comunis est locus perpessus: hic uero est totu genus in corpore musculosum Quae uero ex motibus pluribus lassitudines accidunt, sis adest proprium peculiare,caliditas articulorum: quare in his nihil miris ad articulos abscessus decumbere,ut qui una cum musculis laborauerint,atq; ultra modii concaluerint. fontaneis autem lassitudinibus, una sola ratione euenitivi fluxiones decumbant ad
articulos sicuti & omnibus alijs fere morbis, qui per abscessus iudicantiao cum latiora ipseruspatia prompte se habeant ad superfluitates suscipiendas.Rariores igitur in illis abscessus sunt,
in lassitudinarijs plures,& praecipue cum lassitudines spontaneae fuerint,&ex ijs maxime quaecunq; ob multitudinem fiunt. Erit igitur in aphorismo sermonis iis c summa. Iis,qui quomodocunq; in febribus lassitudinem habent: ad articulos,& circa maxillas praecipue abscessus fiunt. Hoc uero conti it propter cam,'uae est in febribus, caliditatem,relata multitudine ad caput, si mox inde suscipientibus illis, qui circa maxillas a lenes existunt, sicuti qui circa inguina, &alas sunt, quando ad illas partes multitudo peruenerit. in . em, ini- 3 a i ta ui fura resergentitus ex morbis lauta labor erit, hic ni ab esses.se eri; mi - Si quidem πονκ.idaDor,& uehemente lignincat motu, & dolorem, & laesionem, sicuti priuxi v ς dictum est: liquet,s & π δειν, hoc est laborare, pluri uti motu significabit, & alique habere uel dolorem, vel laesione.In nonnullis igitur,qui ex morbo conualcicut, apparet, quado humores morbum facientes no satis fuerint expuiti, sed quasdam reliquerint imperfluitates: cu lab rantem siue dolentem partem quampia habuerint,illuc morbum decumbere: cum labor quies habeat causae rationem, dolor vero signi.Nam in uehementioribus motibus, & vires fiunt imbecilliores,& caliditas maior acceditur: dolorq; iam fluxione decubete perficitur.Hoc igitur, ut diximus,est signum abscessus,qui fit. Caliditas aute atq; imbecillitas ad locu ailberii prou hit superfluitates. Vtroq; igitur ut diximus modo accipere possumus uerbum, laborare: toti tamen sermoni,qui nunc ab Hippocrate profertur, alterum mastis conuenit significatu: siquidem antea de lassitudinarijs febribus locutus deinceps aute rursus, inquit. Se & siquid antea
60쪽
Alaborauerit. Videtur enim prior anhorismus,cuius initium. Lassitudinem habentibus in febribus,de lassitudinibus, quae inmornis fiunt ,habuiste sermonem: in eo autem, qui nunc proponitur,de ijs, quae fiunt in conualescentibus: in sequente vero,de illis quae morbum anteccdunt. 3 3 l Sed ante morbum a ua parte usorauerit, his morbus sirmatur.
Siue quis velit conectere duobus prioribus sermonibus illum qui nunc dicitur, ad unius
scessum alique ad articulos fore, praesertim iuxta maxillas : simili modo, siquis ex morbo conualescens,parte aliqua corporis laborauerit, vel antequam aegrotaret. Nam plurimum solet ad talia decumbere,in illis videlicet morbis, in quibus speratur abscessus futurus,neq; morbus per cxcretionem antea iudicandus. Dicta sunt autem quaedam & in Draecedentibus de taliu morborum dignotione, sed sermo uniuersus in commentarijs de Crisibus est explanatus.
3ψ-eria te infucibus, angulatio retente perurarent, leuale. in Coaeri ροπι
Φηto 'ph.s s. Lacet & simpliciter accipere initium apnorismi,in quo ait Si a febre habito: tanqlia ita dixis. να reset.Si homini febricitanti,tumore no existente. Licet & cum maiori aliqua significatione: que- admodum selet in Epidemijs scribere non simpliciter quovis modo Fcbricitate ostendens, cudicit Febris ipsum habebat. sed de co,cui magna insit sebris,ita loquens. Cotingit itaq; & sine
magna stare,strangulatione repete superuenicte, holem interire: ineuitabilior autem, de citior cst mors, adeo ut neq; cx inopinato unqua homo saliretur,cu vehemus sobris detinet egrotan-
. t Indi et n.huiuscemodi febris ut in sermonibus de dissicili anhelitu fuit a nobis ostensi in inspiratione abi indanti: sit vero nedum abundans, veru omnino pauca, ijs, qui istrangulantur. Neq;. n.aliud est stragulatio nisi interitus subitus propter desectu insili rationis: qui ut ex angustia alicuius insitu meti ex iis,quae obseruiunt respirationi.1 Na talis angustia ipseruscors iam in t Codest να eo genere est,qa anhelitus caretia notatur: xj & ipsa fit uel propter imbecillitate potetiae illius,
C te, quae in veluti caput eius, qua nominat Iarynga.i. guttur: lus cita inflainatio fieri ali in s Ietin praeiacete spatio,qa pharynsa. i. uces appellat.Na& Homerus ita nominauit inquies. Pcr impresso venit. Duces aut vinu impellebatur: spatiu illud laxius,cta gula,& nuitur praeiacet, nominas fauces .l ἰ vVidetur aut & nuc Hippocrates hanc eande parte codi: modo,quo etia Homerus, nominalle. iisti, 'ri=ii a Dicit igitur:Tumore no existete in faucibus: tanqua Iressibile sit ore nulliu adaperto parte ip- i tea . iam ditisetius inspicere: il in gutture fieri nequit. Fiet igit sermo uniuersus huiusnodi: Si a se bre habito stragulatio repete superuenerit citra tumore fauces occupate, lethale est .Pi isci et ea nim per instationem Graece ceu a & tumore ide intelligebat.Neq; nos latet triplice esse tumorii differetia: vcl. n.sunt cu dolore, quos iuniores inflamationes nominant: vel absq; dolore, S duri,quos Graeci sciri hos vocat: vel sine dolore,& molles,quos ijde Graeci cedemata, idest inflationes, peculiariter appellat:& propterea ab antiquo usu recesscrut, ut qui no omnia plernatura incremEla sub vocabillo inflationis coplectant. Cia ieitur fauces sine tumore apparii rint,sti agulatio aute repentesuperuenerit, solius gutturis est nuiuscemodi passio. Strangulantur ut dixi & propter morbos alios, quos paulo antea dixi. Repente aut strangulari,soli gutturi inest.Peripneumonia enim, non repente strangulat aegrotantes, veru paulatim ab initio in-D crementu suscipiens usq; ad propriam cosis cliam,in qua talem casum assere Et, si quod tuberculum,& abscelsus in pulmone fit,haec quoq; passo diuturna est: sicuti & s, at tu inter pulmonsi atq; thoracem pure repletu,saepius homine stragulat,abscessu in ipsum dirupto, qui scilicet, α ipse in lonso tempore sati constitutus. Na asperae arteriae inflammatio dissicultate s, tradi quidem aliqua incere potest,strangulatione uere non potest,propter magnitudinem meatus, inissa latioris,& tunicae tenuitate. Impossibile siquide est corporis adeo tenuis insanamationε , spatium effatu dignum replere.Reliquu igitur est guttur,quod subitam possit fuere strangula- tionc,qm ab Uso angustatur pulmonis mcatus. Musculi qlioq; cius intcriores una cu amsiente tunica inflamatione patientes,viam spiritiis valent intercludere.Nominat aut medici quidetalem dispositione non per,ssynanchen,sed per,c,cynanche: quibus placo faucium insana tionem per,sisynanchen nominare.Nonulli uero & parasynanchen,& paracynanche notant: parasynanchen,quando adiacentiu faucibus musculoru inflamatio fuerit: para nanche aut, quado extra suitur. Ex ijs igitur, quae dicta sunt, rationabile est tale dispositione gutturi alique ..pio, es. aeg. inserre dolore: de uidet Hippocrates eius manifeste meministe in libro prorrhetico, hisce uer- x. s. h.
bis: Fauces doletes, tenues cu quada difficultate stragulatra,velociter exitiu increntes.Nunc ebriuἔ-L. uero doletes,non dixit, siue quia ex iis,quae dixeraI antea, poterat subintelligi: siue quia etiam ..ita.