장음표시 사용
71쪽
runculi, saepius a me uis, sunt in illis kbribus in quibus,& ei sunt similia orobis,se rina con-Estiiciuntur,sanguine crasto in lenibus, aut in hepate exustomon in ueras carunculas unquam uidi cum urina exeuntes. inito igitur poste contingerris crassa urina ab ipse dicatur,quae medi cris est & scam naturam. Haec enim tenui quodam modo opponitur. Neq; nos latet,' proprie uidem secundum excessus oppositiones ita nominantur:per abusionem auic,& medio di m iocri, extremorum nomina tribuuntur: csi & ad maxime crassum, tenue:& ad maxime tenue, crassum nominetur.Quod si ita accipiamus,scrino talis crit: Quibus in urina,quς tenuis no est, ca,quae diximus, exeunt . renum en pastior si uero urina sit tenuis, totum uenosum patitur genus. Eundem intellectum mihi uidetur etiam in sequenti ostendere aphorismo. ia m iri lib.-77 l in urina crassa furea quaedams male eunt,js vesicus Ateiaboras. ζ.b .. Quando urinas tenuis saerit:haud scam naturam uenae se habent. Cum uero non tenuis e
literit, sed mediocrem liabuerit substat iam tin quo significato crassa accipere oportet hoc loco)ea,quae simul cum tali urina excernuntur,circa renes,aut uesicam passione ostendunt.Cu enim ex uenis quidem urina ueniat in renibus laute percoletur,in uesica uero a Regetur, quicquid in ca praeter naturam, apparuerit,aut uenas aut renes aut ucsica male se habere indicabit,sicuti P& nunc furfurea uesicam scabie laborare,qn uenae nullum affectum habent. Foelitur enim & ex ipsis aliquando sursui ea,cum carum tunica patitur,quemadmodum & uesicae: uel cum san is, qui in piis continetur,a febre ardente peruritur. Aptior aut E ad hoc est,quicunq; humor in eis cras soli existit, & magis qui ueluti faex finguinis est,quem solemus humorξ melancholicum nominare.Sicuti.n.cutis superficies qua epidermida idest superiore pelliculam, nominant in scabie, lepra, atq; lichenibus tenue quiddam remittit, quale est,qirod serpentum senectus nomin mus,sic,ubi in partibus interioribus ea, litae est ueluti cutis tale aliquid patit: & casus erit ras soni similis. Hac ratione igitur & uenae ipsae atque uesica scabie lai, orantes,surireos cortices
una cum urinis cmittent.Distinctio autem fiet ex tenuitate ac cras litudine urinae,ut antea diximuSamuis enim urina uenas: non tenuis autem uesicam pati indicabit. A f. ' i
8 ciuicunquessontemingunt, ysa renibus venatim rupta igni tur. lQuod dicitur, sponte, graece ἀπό - ματου potest ide,quod sine causa exteriori,ostendere: potest & quod ueluti repete, nullo casu praecedente, quales apparet uesica ulcerata.In ipsa enim uenam rumpi,ex influentis sanguinis abundantia,quemadmodum in renibus accidere Elet, est GA l i. , O impossibile.Neq; citim per eius uenas sanguis percolatur, sed solum iiii qtiantu ipsi susticiens esti isto M. Pro alimento,contribuitur.Pi aeter neq; uenae q in uesica,nuds,t aut instabiles natura sunt: si cuti,quae renu uentres subintrant, arsi ora aperiuntur,& quae aliquando dirumpuntur,pet humorum multitudinE, ac crassitudine ,qui in iesis continentur. Diruptio itaq; puri sanguinis facit euacuationem. Ora aut aperta non uniuersim sanguinem est dunt, praesertim cum parua est apertio, sed paulatim, atq; tenuiore percolant: unde tota urina subsan inea esticiunt. Fit auisi ut dixit & uenis uesicae excsone laborantibus,sanguinis euacuatio, qua antecedui ulceris signa in uesica existentis,hoc est & loci dolor,& pus,& saepe ipsius corporis uesicae qusdam ueluti frustula.Hac ratione igitur melius & uerbia, sponte,pro repente,accipere, & non pro sine causa manifesta: siquidem sanguis ex renibus saepius & sine causa excernitur manifesta, uase ex multitudine rupto ed aliquando ob saltum uehementiorem,uel ex alto casum,uel icium.
79 iba inurinis areno b Euor, dis vesica tiborat calculo. Non oino uesica laborat, sed contingit & renes: quare manifeste errataphorismus siue quia Hippocrates ipse dimidiam partem sermonis neglexerit, siue quia 'imus librarius omiserit.Si Hue enim in renibus, siue in uesica calculi generantur,una cum urinis exeunt arcnosa. So Isis uinem mingant, tgrumos, vel furidium isti haseantis Asir in imum incidat enrrem, e pectinemo semen: circa vesicam Iasor est.
Duobus modis finis scribitura horismi: in quibusdam exemplaribus,tabor est:in quibusda, morbus est: de fere in hoc nihil inuicem scripturae disterunt.C6muniter alit ambae errant iquis intelligat circa uesicam ab Hippocrate dici quasi ipsam uesica laborare dixisset.Na iis, quos memorat casus,communes sunt omnibus,quae urinae seruiunt,instrumentis, uesicae,renibus,urinarijs meatibus Melius est itaq; hoc modo,quae circa uesicamincipere,non tanq sola uesica significetur, sed & partes,q illi annectunt.Adhuc aut magis,ut ita accipiamus, hortabit sequens amorismus,in quo, non quae circa uesicam,aegrptare dicit,sed ipsius uesicae esse ex ulcerationsi: cum non idem sit pati aliquid ipsam uesicam simpliciter solam, nunciar uel quae circa uesicam. Si l Sisnguis aut pus minxerit,au quamulas,o grauis odoradsit: vesica exulceratione Psecat. Sanguis quide di pus mingendo prodeutia, olum instrumctoru ulceratorii, quae urinae obseruiunt i
72쪽
A uiunt signa sunt i5 munia,Odor autem miri hoc est molestus, & adhuc magis 'uamule, mi propria uesice.In pluribus igitur exemplaribus,Si sanguinein & pus minxerit, scriptum inuenitur: In quibusdam uero, Si languinem uel pus minxerit. Ostendet autem haec scriptura secundac6iunctionem, aut,esse disiuctivam,quasi utrumlibet horum, quae dicta sunt, ubi adsit ignificet
ulcerationem:altera uero uult ambo assidere,simul inuicem, uel alternatim.
sermonis breuitatem nihil essitu dignum hoc haberi aphorismo suspicabitur quispiam.
Promptum enim est unicuique intelligere,in meatu urinario qui in pene est, hunc enim meatu, fistulam urinariam in scewe ora nominant, si consistant tilbercula,& mox rumpantur,fieri si lutionem.Verum, sidiligentius animaduertimus, maius aliquid ex eo ostenditur. Contingit. n. urinam aliquando retineri ob tale tuberculum: ex cuius diruptione sanitas retentionis urinae
proculdiibio sequetur. Verum ex dictis quaedani dubitatio si ilia, ritur, utrum solum uelit haec qDoc in loco sunt nata tubercula, rumpi: uel saepius quidem hoc accidere, fieri tamen posse, ut et dissbluantur: uel exemplum solutionum unum hoc aliquod scripsit, diruptionem : quod & u B rius existit. 83 Mictio noctissiarima deiectionem. QQuod quidem necessarium sit uentris humore distributo,minorem fieri alui deiectionἴ, unicuiq; manifestum.sed cum hoc & illud apparet,' eo una cum cibis exeiante,aluus quide humidior fit, atq; ideo plura deiiciet, urina uero paucior cxcernetur. Docebit aut e nos hsc ipse ratio& alui fluentis,& siccae remedia. In quibus enim supra modum humida aluus deprehenditur,tis . . potum minorem exhibebimus, ac de praeloca illi uiam ad uesicam parabimus. In quibus uero siccius,& plus dabimus potus,& distributionem, quantum fieri poterit, prohibebimus.
GALENI IN APHORISMOS HIPPOCRATIS
ex elgeboro ethatis est. iri Epistola ipsi
Ijs,qui elleborum acceperunt,album scilicet, hunc enim simpliciter elle ru nominare consueuerunt,non,sicuti nigrum,cum adiectionc ijs, ino, bui. x linatiosi ex purgatione conuulsio aduenerit, casum ait esse lethale:fit.n.nsi ab ini tio purgationis, qn periculii est,ne homo stranguletur: sed qn uomentes uehementius lacerantur,pp ipsam quidem maxime,quae fit, in uomitibus, cotentionem laborantibus neruis, ob illam, qua habet cum ore uentriculi, inpatiendo societate: Ob quod & alias uidimus,ubi fortius mordetur,fieri c5uulsiones,sicuti ad lescenti,qui aeruginem euomuerat .Prsstat enim aeruginem, non ruginosum uomitum,illum nominare. at enim talis,qualis,quae uera aerugo nominatur, floridis stinus: uerum inter uomendutotum corpus couulsum est:& aerugine euacuata, bris statim, & conuulsito cessauit. tale autemmat,quod euomuerat,sicuti siquis optima aerugine aqua perfunderet, adeo ut ex amborii uni ne talis substantia exultaret,quae defruti crassitudinem repraesentaret. Non impossibile est igitur ut dixi',& per compatiendi ad os uctriculi societatem fieri conuulsionem ex elleboro albo: &haee seret conuulsio moderatissima.Contingit aut,& propter ipsam evacuationem,ijs qui supra D modum purgantur conuulsionem aduenire: sicuti,& choleram patietibus, c6tractiones freque- ter adueniunt, maximeq; eorum,qui sunt in suris,musculorii Sed neq; illud est impossibile, pr pter pharmaci et scaciam ex neruis humiditates ad se attrahentis,atq; ideo tuc eos male assici tis fieri conuulsione. Sed & ellebori aliquando ut ad sui distributionem impulsa uehemetius,cotingit neruorum substantiam uiolentius exiccari.Ipse enim nos docuit Hippocrates, ut fit con- CA o. i Holuullio ex repletione& inanitione,corporum uidelicet neruoserum, a quibus secundum electionem motus perficiuntur.Sunt autem haec,nerui,ligamenta, musculi, & tendones. Sicut enim in exterioribus videmus lora & cordas extendi, ubi uehementius exiccctur,aut multa madeant,thumiditate sic & in corporibus animalium par est fieri non raro conuultionemIiquet igitur, P i . ex repletione conuulsio anabilis est per cuacuationem. Ea ucro quae fit ex inanitione, di neruorum siccitate,non facile admittit curationem. Fi autem sui dixi & propter compatiendi secietatem conuulsio: quam non debemus existimare fuiste ab Hippocrate praetermistam. Eam enim quae primum fit,conuulsionem ostendit,cum ait, conuulsionem ex repletione, atque inanitione generari.Et quidem nouimus etiam morsus ratione fieri in ore ud triculi singultum, adeo ut qs
piam & neruos itidem pati existimauerit. Et videbitur ista conuulsio ijs, qui ab elleboro pul-gantur,no dicti ab Hippociat aliquando fieri .nisi per Iouem illa dixerit quispiam fieri ex in
73쪽
nitione, cum humores mordaces uim habeant exiccandi. Hi itaq; modi sunt eoru , qui ex elleb 'Ero convelluntur.Sanat autem ex ipsis, & qui propter morsum, & qui propter contentionem ex uomitibus sit qui autem ex siccitate accidit,insanabilis est. Non absque ratione igitur totu hoe genus Hippocrates ait csse lethale, quoniam non nulls eius species cum dissicultate sanantur: una autem insanabilis est.
x Sicuti in eo,qui hunc antecedit, aphorismo mortalem dixit esse c6 uulsionem, suod ille est, ac si diceret periculosam,atq; ad mortem *pius terminantemJ sic & nunc cam,ut ex uulnere, conuit ilionem lethalem dixit esse, non laquam ex necessitate ac semper morte afferente, sed taquam admodu crebro.Sic & in multis ex prioribus aphorismis,lethalis nomine uisus est uti. Exuulneribus igitur fiunt conuulsiones ratione sinuentis ipsa instam mationis, ubi partes neruosas attigerit. Et primum quidem uidentur conuelli, quae e directo sunt partium in staminationes laborantium: dcinde postquam & principium attigerit, passio ad totum extenditur corpus..d .i, 3 INisi in multuifluxerit singultus, utconuulpo erueniens, malum. pnusi x ς Ri d quidem ostendi est existimandum ex priori nomine lethale, aliud autem nuc, cum mali dicit. c onsueuit siquidem Hippocrates cauis illos ita nominare,quos lethum sςpe subsequit uicii cui uero per magis,& minus disseri e haec nomina uideantum maius periculum per u ccm l thale quam pet in um,ostendentur.Qus igitur fit ex multa sanguinis profusione conuulsio, ex altero genere causarum ipsam eis cientium consistit, ut antea dictum est. ;,sν sitit, ipsi l supersina purgar D- muulpis Ungultas erueniens,malum. siri Quod aliquando ijs, qui clleborum sumpseriint, diximus fieri, hoc nunc ostedit in omnibus, C cx pix qui quovis modo pui gantur Convelluntur,cnim, qui ultra modum purgantur, casdem ob cauitas,quas diximus in ijs,qiii ellcborum assumpserunt:& ijs, qui hac ratione laborant, non parulim , ex medica periculiam imminet: siquidem multo peior eu ca,quae fit ex inanitione conuulso, altera, quae fit memi . ex repletione,Qtiod autem,l & singillius conuulsio sit stoinachi secundum Hippocrate,nos utique nouimus.. Aph, ,,., o lsi ebrius 67 68iam repente obmutuisit: comvul o morior uis ure corripiatur,aut ubi adhoram
perueneris,quasuuntur crapn ocem recuperet.
Repletis neruis talis conuulso superuenit. let autem facile eos replere uinum, ut quod calidam liabeat lcmperaturam: talis siquidcin natura prompte omnia subintrat, praesertim cum noadmodum crassam tbstantiam habuerit.Substatis igitur copia uinum neruis affert couulsione. Ruritis aut qualitate sanat eam,qua secit dispositione,neruos calefaciendo atq; exiccando. &, si hoc ali an facere nequea mortem subsequi est necessarium. Qua autem tti diximus uinu sanare conuulsiones cadem uidelicet,& sebris sanat. Hic uero maxime obseruanda est Hippocratis cGsuetudo,qiii ix. me. i. mutos notat illos,qui quovis modo caro laborat.Vcru propria caros nominatur totius corporis insensibilitas,atq; immobilitas repentina. Hanc itaque dispone consueuit Hippocrates ex uno casiati nominare: & fit proculdubio neruorii principio patiente. Neque n. aliter psit Omnino convclli corpus, antequam id principiis patiatur, uel principaliter, uel per
compas notae,altero prius paticte inebro. Liquet autem oena noxam ex uino ficta a Grscis omnibus ciae palen nominari. Sicq; non nulli uocabulo secere etymologiam a καί M- παλλικα. q.I significat caput cocuti. Hora in aul,qua crapulae soluuntur,tempus nominauit. Est aute hoc tempus nos praeci sunt,neq; circumscrietum omnibus una mensura. Quida enim postridie a crapula Hsunt liberati, quidam uero sequenti nocte,quidam uero tertio die prorsus: di fit hoc pro multitudine acui epoti uini,& cius,qui potauit, natura. Sicuti igitur neque cibus unum habet in omnibus tempus coctionis praefinitum, sic neque uinum. Aut igitur oportet nos aegri naturam habere cxperientia compcrtam, aut postremum terminum obseruare: in quo si neque fibricitare, neque loqui anticipauerit, conuussus morietur. d. i. 6 linuicunq; a distentione corripiuntur,inquatuor diebus pereunt sivero has gerimoni xt.qης Distentio graece tetanos morbus peracutus est, ut quae composita sit ex illa, quam Graeci em- prosiliotonon,id est ad interiora distentionem: & opisthotonsi, id est ad posteriora distentionsi nominant. Atque ita merito citius in ipsa fit iudicatio, non tolerate natura logiori tempore,questit distentio, faborem. In primo igitur cicuitu dierum iudicatoriorum passio iudicatur. ' risuscunque morbi comitiali unt, ante pubertarem mutationem acciprunt: quibusunque autε
Proprie quidem passionis mutationes nominant,quando ex una parte transeunt ad alia: per abusionem
74쪽
A abusion ε alit 8c oes solutiones ita noni inantur. dc mihi uidetur Hippocrates seclidi significatus
usus esse apellatione.Non modo enim ad alias patres translatis ijs, ciui morbum comitialem faciunt humoribus, soluitur passio sed etia omnino curatis.Sut enim ni crassi rigidi,& pituitosi Cessant autem,& ob aetatem ad sicciorem naturam trasmutatam, & ob exercitatione, di uictu exiccantem, adiunctis ad haec idoneis medicinis, Verum Hippocrates nunc solii eius meminit mutationis, litae ex itate fici a qua docti, & forma uictus una cu medicinis inueniemus. Quod isti in altera parte aphorismoru dicit,nui morbo comitiali laborant, si iuuenes fuerint, muta tionibus maxime aetatis,& regionu, & uictus liberant: hoc nuc in ipsis passionibus declarauit,
mi ,m ,s comitiales qui ante pubertatem fiui, cessare dicens ex aetatis comutatione: si uero ultra uiuesiniumquin tuni annum processere, commori inquiens. Vnde liquet.' pubertatis lepusus' a a vigesimumquin tu annum extendi arbitrat, sumes initium post secunda sistimana. Liquet alit,q3 nm; omnibus sanabitur passio ex pubere aetate,nisi & alia recte gesserint: neq; quibus in hac accidit, omnino permanet, si bonam uictus rationem adhibeant. Verit,' no habeat ex aetate sanationem, sed quantia ad ea attinet,passio consenescat,liquido ostendit.No tam E adhuc manifeste dictu est,quamuis uideat manifestu ijs,si negligentius accipiunt uerba illa, Qui B bus uero uigesi inmitinio anno,c5 mori utur.Neq;.n .ijs solis passo comoritur,quibus vigesimuquintum annii agentibus aduenit: sed multo magis ct ijs,qui ultra hac aetate progressi sunt. Ad centes isitur sermoni Hippocratis illud, qa deelf,veru ex omni parte ipsum faciemus: Morbi comitides, r. quide ante pubertat c fiut,in eius aetatis tepore solviatur: qui ultra pubertate procediit, comorii intur. I cpus autem pubertatis est post quartum decimu annu usq; ad vigesini usuin tu . Est aute, I alia scriptura talis: Quibusculas; uiginti quinque annorum fiunt, τιμολλα, i.
multu commoriuntur.significante uer , multum. idem, quod Uri τὸ πολυ, i. magna ex parte. 8 ue morbo titeris lasorantra in quati ordecim diebus non repurgotur, ν adsi purati
Eam,quae fit per sputa,euacuationem humorum faciet iii in morbum laterale, Blet Hippocrates purgatione,ac repurgatione nominare: sicuti, & istos lex pucre, purgari, ta in libro de uictu acutorii, si in prognostico, nominauit. Veru nuc,& topus praefinit purgationis, in quo si notat,ad suppurationem ait morbum ueni laterale: aut onmem,quae fit ad pus, transinuatione ita C nominans, sicut in Piognostico h lsaepius jaut eam,quae fit intcr thorace,& pulmone, puris effusionem. fit enim utrunq; horu, quando morbo laterali laborantes non expurgantur per sputa. Verum secundum quod diximus, ipse in sequentibus eruptionem suppurationis nominauit.
9 . ITA sunt maxime Matibus a deci octauo usiue ad trigesimumquintum. In superioribus aphorismis qn morbos scam aetates enarrabat, i Iuuenibus,dicebat,sanguinis sputa,tabes.Nunc ucro etia numerum apposuit annorum,n6 propterca eade rursus scribes quae antea, sed propter passionum thoracis,atq; pulmonis communionem. Propter quid igit iuuenes his morbis praecipue corripiantur,antea diximus: de annis aut E aetatum nuc determina dum, quoniam & Hippocrates dixit tabem maxime fieri aetatibus a decim ctauo usq; ad iii- sesimum uintu.Qimd. n. aetatibus numero plurali dicitur,quanda habet sisnificationem,u, noeandem Hippocratcs aetate existimat esse media inter annos enumeratos. Neque sane una est, si diligentius co sideremus: uerum ea, quae est a decim ctauo usq; ad uigellinum quintum annum, adolesccntium est: quae autem ab itinc usque ad trigesimumquintum,iuuenum. ri Io l icunque ab angina liberamur js adpulmonem uertituri insipum diebuspereunt .sium
De transmutatione nunc ipsi est sermo, quae fit ex angina ad pulmonem: cplam ait plerunsite ante septimum diem occidere, aegro uidelicet strangulato: si uero id tempus possit euaderris uia xione in pus conuersa suppurari. tri pla ui tale molestantur Uputum, quo rarastantinaue olet iniectum carbonibus,st cupissi a rapite desinunt, lethale. Eas, qui sunt in pulmone, ulcerosas dispositiones,nunc tabes nominat, in quibus iubet odo re diligentius perpendi,id quod expuitur,carbonibus iniici edo. Sicut autem prius in ulceribus uesici, odorem dixit grauem sentiri,ita & nunc tabidorum sipulum grauiter olere. Si uero & ex capite capilli defluant ita assectis, lethalem este notam. quoniam & maximus alimenti desectus ostenditur, atque aliquando humorum corruptio. 11 Ialibus uir, tale lusor antib', capilli a capite de unt: ijs alui profluuiosiperuenia te nBur. De iis,qui ex tabe iam morbi uicini sunt,nunc sermo habetur: quos et male se habere ostenderat
Sive tota iacibus ac tumoribus deester a.de incoacis p aeno Quib.
latio Laee addit. Cognoscitur aut E ad liminiones m grasse rati ne pulsus: ni durus.& inordin tus,& in qualis adpeticipalemε--im t astatam significat male tiam: molli aut, &aequalis, cordinatui cum bona respiratione, e ae ali. eeria dimisuouem senificat.
G a.de Morbis: Huic si iam piu
H in iises eis. Quibus rabidis capillis.
75쪽
dersi in desiuiiuo capilloi um. Alui autem pronuuio superueniente mortem appropinouare opi Enandum: cum hic casus,& mala causa,& malum signum existat. Fit enim ex uirium imbecillitate, quae praeterea ex ipso casu fiunt imbecilliores. 13 micunquestum m exponi,js epulmone eductiost. Et pleraque exemplaria,& qua plurimi huius libri expq sitores norunt aphori sinu in lite uer' ba scriptum: Quicunque sanguinem spumosuin euoinuti ijs c pulmone eductio fit. Et quida ipsum exponentes,aiunt, uerbum id multitudine significare, ac propterea a proprio esse traflatu, aperte mentientescotra id,qa apparet. Saepe. n. uisus cst sanguis spumosus absque multitudine euomi. Si igit ita Hippocrates re uera scripsit, ipsum abusum suisse uocabulo dicemus. Neq;.n. sanguis multus,ex pulmone eductione significat: paucus uero, ex alio loco.Si uero, expuut,aut extussi ut, scriptu sit: tunc proprio usum suisse uocabulo,& ostendere sanguinem tale carnosam pulmonis substantia quae est ipsitus proprium corpus)a flectam ulceribus esse: adeo ut uere quidξ dicatur solius pulmonis ulcera ex spumoso sanguine indicari: no uere aut, ulcerato pulinc ne ex necessitate spumosum expui.Saepius.n. uidimus quibusdam ex alto cadentibus, & calcitratis, atque in palestra percussis,ab illa maxime ictus parte, in quam cuipiam ad solum ruenti, Falter super thoracem inciderit, san Suinem plurimum optime coloratum expui cum tussisne ullo dolore: quem ratio dictat ex aliquo pulmonis uase dirupto prodire. h ' Α μ' ' Paulo antea dixerat, tabidis, cum sputum grave olet capilli a capite defluunt,alui Piluuio superueniente,moricin subsequi. Hic uero simpliciter dixit esse icthale superuenies alui prosuuium in tabe, nulla facta, neque de sputo,iaeque de capillis mentione tanquam illud solum sunficiat mortem significare non tamen ita e proximo,neque tam cito lecuturam, sicuti cum defluuium capillorum adiungitur.
In iisdε. Qui expleuritide sui ruramur icta
1 1 ex morbo L erad unt empser. i. uppurati,si in quadragim diebaspurgansura die,
ira fit ruptio is erantur: si uero non,adralem transeunt.
Addens suo sermoni, ruptionis,uocabulu,manifestum fecit se de illis loqui, in quibus laterisinssammatione in stippurationem conuersa, deinde dirupta, in spatio thoracis, atq; pulmonis intermedio pus continetur. His enim ossius, nisi ut plui imit in quadraginta diebus pili is euacua Glio fiat per sipuitiones purgati,necessarium cst pulmonem exedi, rui e procosi ii teporis puti escute.M orbo igitur laterali diem quartumdecimii, terminum positit purgationis, stippuratis aut siqua ragesimum. Dictunt aut cita est plenius de disserentia & aliorum dierum iudicatorio tu,&horum, in eo tractatu,qui inscribitur De dita' iudicatorijs.Quare,si quis uniuersam illa legerit contemplationem, ea,quae ab Hippocrate de diebus iudicatorijs dicunt, promptius assequet.
tu i Mo Humi- 16 pCatidum, ubi qui epius eo utatur Nec rarati assert,carmum e minationem,nemorum incretia dorsi usu, h pd nentiam,mentis torporemerofluuia anguinu, an mi defectiones aec, ad quae mors.
De calidi,& frigidi usu immodico, & modico dictu est no parsi & in libro de usu humidoru
Dicta sunt autem,& hoc in loco aphorisnorum omnia fere capita,& primum hoc ipsum ν calidii, siquis eo ultra modum utatur,itas facit passiori es,carniu estheminatione, hoc est a bilitate: dictu in est enim nonae per tra lationc,oli foemina debilior est masculo: cui astipitiatur hoc, id subiungitur,Ncruorum incontinentiain.Nam,& hi fiunt imbecilles, cum eorum substatia a calore dii luatur. Et rursus mutis torpor,mentis est imbecillitas: cu ita scilicet substantia cerebri, Hsicuti etiam neruorum,dissoluatur. Eodem modo,& calidi usus immodicus facit sanguinis Miasones in illis utique corporis dispositionibus,quae ad sanguinis profusionem aptae sunt. Sequutura ute ad sanguinis profusiones,desectus animi,& ad hos mors icuti,&alia prius dicta : sed ad illa quidem tempore pluri,ad haec quidem magis,ad haec uero minus,ad sanguinis uero Psusiones, & animi desectus, statim. Scriptus est aut finis aphorismi uario modo in exemplaribus:
scripturae uero omnes dict. a sententiam ostendunt.Est aute una haec.His mori: altera uero hic, In quibus mors: tertia haec, Quibus mors: alia, Haec ad mortem. 17 Frigidum autem conuulsiones. Mentiones tuores, nigroresfebriles.
i. i. i. i. . Immodicum scilicci trigidum haec facit,conuulsiones, distentiones, & nemorum refrigera ' tionem. Sicuti enim non oportet ipsbrum substantiam ab immodico calore disitaui, sic neque
ultra modum conuenientem refrigerari,& in unum cogi, ac cohiberi. Ac sane quidem nigrores ex refrigeratione fit int,lc rigores febres aduocantes. Melius autem fuisset ita dicere: Rigores
facientes,& conuulsiones,& distentiones, & nigrores, & febres. Plenius autem de his seorsum diximus in libro de casuum causis. Friodam
76쪽
Quaecunque partes sunt natura frigidiotes sunt auton in animalibus tales, quaecunque sunt penitus exangues citius, ac magis ab immodico frigidi usu offenduntur:ijsdem autem rationabiliter calidum conuenientiuS.I 9 inigerata vi,ex cfacere oportet, exceptis',quium g suis, at luxurus HAHoc quod nunc dictum est, haudquam euertit illud theorema,t Contrariorum contraria esse remedia: de quo plenius diximus in eo tractatu qui de arte curativa inscribit: in quo ostedimus aliud esse theorema maxime necessariu illa prius curari praecipiens, Quae magis urget, hoe est,quae maius periculum afferunt, sicuti & nunc prossuu uim sanguinis. Ad hoc igitur prius ol sistendum est,atque ita deinde, quod passum est, ad bonam temperiem est reuocandum.
in s.rpn .c5. 2o IVlceribus quidem mordax,cutem obduras, d rem in purasilem it,n orem ob-y. - 4 3- 7 s ducit Dorasse des, conuulsiones, dictentiones.
ςvi Si proprio utamur uocabulo,calidum mordax est sensius autem similitudine, di frigida aqua V 'se uocatur mordax:non cum in cutem simpliciter incidit, sed ulceratam.Nam,qiiod mordax suturum sit,eius,quod morderi debeat,substantiam oportet pcruadae: P in cute secundu naturam se liabente. frigida aqua non potest efficere,quonia dentior est, quam pro eius substatia, curis. In ulceratis autem,ut quae rariora sint, peruadere potest eoru substantia,in profunda si ibintias. Dictum auteni est plenius de natura mordacium, in libi is de potentia itinplicium medicinarii. Vlceratis igitur frigidum est mordax : no ulceratis autem non sol una mordax non est, sed & cu. , rem facit duriorem,eius densando substantiam Et quidem dolorem cilicit insuppurabilem, na tiuum refrigerando calorem,qui ulcera adstippurationem perducit,& ea dii ri prolubet, quς dolorem esticiunt.Qiser autem sequuntur,prius etiam dicta sunt ab ipso,& nigrores, & rigores bi iles,& conuulsiones, & distentiones. dii lGauia, i in diuentionesine ulceratione uuene bene caros, aestare mediat, rigidae aqua in LM per o reuocationem taloris fuit. Callor aurem haesivit.
in eodem lib. de Hunii vi usu. in lib. turlati non longea principimin lib. det umi
dorum usu, mpe finem. . de per
taxum iis Quae raro iuuent frigidu,ac calidii,post ea, quae ante dixit, Hippocrates deinceps prosequii: - C & primum quidem de frigido inquit,ut in distentione liquet aute si & in omni alia conuulsi
ne) in medio aestatis tepore,cu bene carnosus fuerit aeger ac iuuenis, frigidae aquae perfusio reia uocatione caloris faciens,passione sanct.Vnde& maniscitu sit,st no sua ui frigida aqua myrbutuc sanat,sed ex accidenti,quonia iuuenibus bene carnosis reuocatione caloris facit In alia n
a - η a r IC Hoppuratori si, non in omm inere magnum adsiecuritate indisium, cute mollit exumar,
, 'sida ri ores,conuulsiones or di Pentiones mitigas: ct ex js, quae ad caput attiaent, eius it' o g ' ω titatem: Maximum autem conseri Vbiamfracturas ,sed nudispraecipue, t eorumpi maxime, qui
dς ulcera habes, loquaecumque asti remoriuntur, uetulcerantur, et herpetibω exedentalus ei, pudenius,utero, calidam amicum,ct iudicans gidum,inimicum, operi m. aetate nil proderit,quoniam neq; reuocatione cffcit,quando neo; in hac,ullo amat tepore, plerqua aestate media.Na aquq fiigidae occiirsus aut uincit natiuia calorc aut collisit: uincit quide, cum debilis fuerit:collisit autem,cuin sortis, ipsuiu continens ac dis hari prohibes. Excipit aut cas,quae sunt cu ulcere,conuulsiones,ut quae nunqua ab aqua frigida fanari queat,neq; sit aeger iuuenis, Se natura calidus fuerit, caestiuo anni tempore, ac regione calida:quonia ut & ipse antea dixit ulceribus stigidum mordis,dolorem insuppurabile secit. Ijs igitur, qui ex ulceribus. Convelluntur ob nermo ruini corporum inflammationem,contrarium uehem ter est ijdu, ut quod neque ulcus iuuet, neque corporum neruo rum dis luat inflammatione Sicuti siletidum conuulsones,& distentiones facere natura aptli,tamen sinat aliquado,quaqua raro,disiciationem: sic & calidum,' quantum ex sui natura, ad stippurandis efficax, est aliquprohibens suppurationena siquidem ulcera putridaae simpliciter omnia, quae fluxiones habet, adeo no stippurat calidum,ut his etiam plurimum noceat: atque haec ambo in unum colunguntur, nocere ulceribus,& minime luppurare: sicuti colura prodesse ac suppurare aximum etenim cst ulceri signum ad sccuritatem,& pus, & medicamin, quod habet id faciedi facultat . Nihil enim mali potest aduenire ulceri pus generanti . Quae isitur conuulsionem afferunt, non suppurantur omnino Similiter autem &quaecunque ulcera sunt putredini obit oxia,&quae partes circunstantes exesas habent: atque haec difficulter ad cicatrice perducunt uniuersa & mini-ι me suppurantur:& quaecunque ex malis ulceribus proprijs nominibus insigniuntur,ueluti qui cancrosa, chironia, telephia, & phagedaenica, id est carnem com cntia nominantur, omniari ipsa non suppurantur . Maximum testur signum ulceri adsecuritatem, est pus: & hoc states V coniicere
77쪽
comicere ex calidi usu. In quibus enim no c5gruit, uidebis haec a calido insiti purabilia D dura ire. Deinceps autem calidi opera, quae frequenter apparent, enumerat. Etenim cutem indurata
mollit, & crassat 1 extenuat,& dolore sedat,& conuulsiones ac distentiones mitigat: nec, sicuti frigidum,dolorem in suppurabilem ossicit,quoniam est a natura nostra alienum, est calor natiuus,que coauget, ubi mediocriter adhaerescit. Calor uero extrinsecus facit haec ora, quae dicta sunt, non nullaq; concoquendo,& ad melius alterando: quaedam discuti edo, & euacuando noxia, ad sanitatem perducit: quod si non ex toto sanet, saltem dolores mitigat. In capitis dispositionibus & haec eadem facit, & eas, quas καρ, oiat, id est capitis grauitates nominat, sanat, concoquens atque dissoluens,quaecunque misellant. Et quidem fracturis ossum utilissimu est, magis nil dis, hoc est carne exutis:adhuc autem magis ijs, quq in capite fiunt, nam talia frigidumaxime offendit: ut quae non ossbus tantum, sed ipsi quos; cerebro sit inimicum. Iam uero &quaecunq; partes ex algore emorii intur,ijs calidum remedio est: sic,quae si igidu exulcerat, sicuti hiberno tepore calcanea, digitos,& omni no extrema, horum quoq; remedium cst calidii. Sanat etiam lierpetra exedentes,quamuis ab humore bilioso calidoq; fiant: na propter exulcerationem stigidu est ipsis inimicli, ut quod eis mordax existat Sic & omnibus, quae sunt in sede dispositionibus, amicum quidem est calidiim,contrarium uero frasidum,quoniam sedo est nertiola: stigidia uero neruis est inimicum: & quoniam per communicationem frigiditas facile ex sede ad uentrem ascendit,& eodem modo caliditas. Sic & utero dc uesicς calidum quidem amiculi,& iudicas: inimicum uero & occidens, stistidum: na & hae pariter neruosae sunt, di supra iacentibus partibus facile tradunt frigiditat cm .inod autem omnibus,quae in aphorismo dicuntur,comnum iter sit biecit,his calidum esse amicum & iudicans,frigidum uero inimicum & occidens, liquet,etiamsi a me non dicatur.
G -ιn mmasiones uel infummim ad rubrum Gubcruentum sanguine recenti tendunt: nam ueteribus nigredinem asseri Erssi petis etiam non ulceratum m Dram ea uti aram iaHI., as, quas facit stigidum, utilitates,ac mala hoc tra sigit aphorismo. Primu, in quibus sanguis
fuit, aut uxuriis estonquiens conferre ipsum, n6 ipsispartibus manatibus sanguine admotu, ulceribus enim frigidu mordax sed circunflatibus,& illis prscipue, unde aliquid ad ulcera fluit. Et quidem ait,omnes iuuare inflammationes,quas ipse sic nominat inflamina graece ἐπισφλιγinia se hoe est ueluti ab aliqua succensa stam ma,propter humorum,a quibus ii ut caliditate. Nam di h c stigido gaudent. Videntur autem haec omnia intuenti, colore rubra & subcruenta, recenti scilicet,& no antiquo suffusa sanguine.Nam sanguis antiquus storidum no habet colorem. are stigido admoto liuer & nigras fieri contingit partes patientes. Eode modo et crysipelas no exulceratum iuuatur a frigido, sicuti ulcerato iamrdax est stigidum, di dolore affert: dc hac ratione nocet, cum partes dolentes semper ad seipsas moueant Auxiones.
et in i Frigida, qν lis nixoglacies, pectori inimica,tusses mouent. nguinem, cst destiliationes. Hactenus de aqua calida & frigida semonem habuit, nsic autem de niue & glacie disierit, illud ostendens,quod tanto magis hae nocere possunt, quanto sunt aqua stigida stigidiores, di in
thoracis partibus sunt inimici nimae, cum & tiisses moueant, & uasis plerunque diruptis sanguinem manare faciant, & ex tapite destillationibus thoracem offendant atque pulmoncm: nam has quoque nix facit & glacies, cerebrum restigerantes. a s i mores articulorum atri'. aeolores as ῆι ulcere, se podagricos quoque,arn conuulsa, horumpturimamgida aqua large essus leua pluitq; dolorem: nam modicus torpor dolore luit. Ques quidem aqua frigida horum plurima iiiii et, ostendit.Sed, quenam h sc sint, dicere pr termisit: tanquam ex illis , quae antea dixit,non sit admodum difficile inuenire. aecunq;. n. inflamati'nes, uel inflammina ad rubrum &subcruentum recenti sanguine tendunt, a stirida ait aqua sanari , quae in suxum scilicet cohibet, & hac ratione corpora tuacuat: quapropter αdolorem in talibus s luit, quia eius causam abscindit: refrigeratio etiam partium uinior ais e torporem mediocrem,qui & ipse dolorem soluit sensum hiatando. r6 l Aqua, qua cito cales o cito refrigerasur, istis, ima M. Non pondere talem esse leuissimam dicendum est. Sic enim nihil magnum doceret, praeter id,quod per quendam circuitum illud inuenit,quod sacile erat statim inuenire.Nam, si psidere,euiorem aquam dignoscere quaerit .promptu in ipsi sitit ad proprium eoruna cius ponderantur,
iii dicium rem deducerc. eiusq; per lancem ac pondus inquisitionem ficere. Sed nunc leuiorem dixit aquam, quae uentrem non grauat,et quae cito permeat: sicuti isti cotrariam grauem uocamus, quae cito non permeat. Liquet autem, quod non solum hoc 'iudicium existit uirtutis aque,
ted tu cu alia in propatulo sint,et omnibus nota, hoc uero aliquid habeat artificiosum: Sic ad
78쪽
Aid prod1dum scriptis Hippocrates lienerit.Sed quaenam fiunt aliaὶ Primum quidem . si neq: turbida, neq; coenosa: deinde si neq; in gustu, ne pic in od uelatu aliquam absurdam qualitate prς se sciet: tu & illud, quod nunc Hippocrates dixi tui cito refrigeratur,& calefit: na perspicuo exul ir, talem esse bene alterabilem.Sicuti autem cibi uirtus est ine bene alterabilem, ita & aquae: siquid si facile transnutari uolumus licquid cocoqui debeat ab instrumentis, quibus est coctionis munus a natura demandatum. inicunq; uero ibia potantium dispositione, optimam aqua iudicant: certissimo quidem ut uiatu λ iudicior uertina, si hoc tantum assumpserint, nsi recte sici sit. . . Prius enim oportet de aqua ex dictis signis iudicare, antequam ad talem ueniant experientiam. ui si re admodumsitientibus Is redormierant, bonum. Neq: si dandus, neq; si minime dandus sit polus ijs,qui noctu admodum siti ut, quicqua ostectit, sed hoc tantum,' superdormire c6fert.Coquitur enim per semirum, ut liquet, di sit, descedit, id quod essicit sitim.Non isi illud est in obscuro Q lialde sitietibus potus eii dandus,sive ex potatione uini meracioris,sive ex desectu potus sitis aduenerit.NI S desectui exhibe do succurrere:& illa,qus facta est ex uino, caliditate aqua restinauere, theorema est medicinale. Si tam εB modice sitierint,non omnino eis dandus est potus, sed coliderandum nunqii id ex desectu humidi tale quid patiantur,siue ex nimia uini potatione:co tingit enim & hos ex somno iuuari. z8.Swstas aromatil, mutiebriar citri saepius uero, o adalia utilis esst, nisi capitis faceret graui ale. Muliebria dicit, ut liquet ea, i ex utero mulieribus euacuantur in menstruis purgationibus& a partii.Clarum etiam illud est,u, & hoc in loco,illas,qias iaci propter uteri infamatione, uel
eueritonem, aut talem aliam causam non purgantur non aliter recte curabimus, e cana curato
passionem citius est casus supprcssio mensu vortim.Illas irero, quae sine hac passione parcius purgantur,ijs qui nunc ab ipso docetur,sussilibus curat. In his enim uel sanguinis crassiti ido causa est retentionis, uel obstructio uaserum,quae pertingunt ad uterum, ii et corundem obseratio, toti iisve ipserum substatiae densatio.Quodcunq; ucro dictor u in causa fuerit,ex aromatibus sunfitus sanat dis bolitionem, qui ui sua aperit vasoru fines obser atos, extenuatq; humoru crassitudinem,& obstructiones incidendo remouet. Multoties uero & ad alia, inquit, utilis esset, nisi capitis saceret grailitatem.Nam totum corpus poterat coiitinue suffri per uterum in omnibus scistidis . atq; humidis dispositioiribus, nisi timeremns illam,quae fit ex si is tu, capitis 'gravitate,=- 'CLrtim in febribus od uero omnia fere aromata natura apta sint facere capitis 'frauitate i&experientia ostendit,& ratio docet.Quaecunque enim satis calefaciunt,omnia capitis 'grauit tem causant: utpote sui natura calido superiora petente. Calida autem est sufficienter omnium aromatum natura,praecipueq; Casiae,Costi, Cinnamomi, & Amomi.
ari , .r'. e 5.1 29 lGrauiaas medicare iturAc te materia ' quarto mense Uque a primum , minus uero has, roκ s. s. aos centiores autem Osiniores uereri oportet.
Hie aphorismus dict' est & antea,ubi de medicatione sermo habebat.Sed& hic ubi demuliebribus agitur,in quam pluribus exemplaribus inuenitiar. Qiud 1 uero eximunt ipsum ne bis scriptus inueniatur. Noua autem expositione non indigct praeter illam, quam retro scripsimus. 3 o Mulierem utero gerentem capi ab isquo morbo acura, trahatis. Non absq; ratione.Si enim sit subrilis morbuς, necesse est ipsum febres habere continuas, talis enim est morbus acutus:& in hoc duplex est periculum: Verum quidam propter febrem ipsam foetum occidentem: alteru uero,P ex longo interuallo cibu dantes,ex alimeti desectu sce- D tum destruamus.Si uero, ut hunc seruemus,non uerebimur crebro cibum exhibere,febres cotinuas uictu intem p cstiuo augetes,matrem occidemus. Sic & si ab si febre aliquis alius morbus acutus fiat,ueluti morbus comitialis: morbus attonitus,quem Graeci a poplexi .a uocant, c6 uulsio, distentio, propter magnitudinem morbi,& ' acutiem, impossibile est laborantem euadcre.
31 Mulier Meroserenisnguine misso ex aena aborrisior magis. Duussit maior. Εκ desectu alimenti scelus destimitiir,nsi modo misso sanguine ex uena, sed etia ex longiori inedia. Ostendemus aute hoc ipsum paulo post & per alios aphorismos. Non absq; ratione aut&maior scelus magis destruitur misso staguine ex uena mulieris, quia pluri indiget alimento.
3a linalber anguinem euomenti, menarias erumpenti Ulatio. r. se Moibi ada
Non absq; ratione: Erit cnim retractio simul,atque euacuatio sanguinis ad superiora tendentis. Hoc quidem igitur & exherientia comprobat utiliter seri: nos uero ab ipsa excitati,opera, qtis bene a natura geruntur imitabimur: & mulieres hac passione laborantes, misso sanguine. uena, uacuabimus.
79쪽
3 3 Menstrabae cientibus uiris ex naribusfluens onum. Qv d quidem sit necessarium eum,qui singulis mensibus bene ei iaciratur, sanguinena,quando ob aliquam dispositionem tuerit retentus, mi ilicreni l dere, α v per aliam parte euacua tu S, omnem corporis tollet laesionem, uniciiiq; est manifestum. Cum lacroiari illa sint loca, pci xl p test evacuari,oibus aliis aut maius, aut minus inest detrimentum: sbia, lus fit per narcs,cuacuatio innoxia cst,quam nunc laudat Hippocrates. Non tanae, si qua etia alia cu acuatio sine noxa
est, propterea aphorismus est falsus. Neque enim st scala per nares evacuatio dcficientibus menstruis bona sit, dixit: sed hanc si inpliciter laudauit, non adiuncto U sola.Siquis igitur ea, quae sit per sedem,dixerit ita affectis muli cribus utilem ess , non aduersatura phoris no. Videtur cirim aliquando Hippocrates per unum cxemplum de similibus omnibus pronunciare. 3 Mulieri Merogerentisi alaus purimum proniat, fericulum eis ne alortiar. Ratione euacuationis & nunc Hippocrates inquit periculum abortus csse, quemadmodum& antea in missione sanguinis c uen ostendebamus.
3y Mulieri,quae uterinis mole Luur,aut di culter parissiperueniens Zernutatio ιcnum.
Unum in aphorismo uerbum habet obscuritatem,uterinis, craece hvstericis 4 No nulli enim per id accipiunt o Es, quae utero adueni ut dispositiones msi nulli uero illas tant si, in quibus pas
sio contingit, qlia uocant uterina strangulationem, quae in no est uere strangulatio, sed apncta. id est ablatio anhelitus : alij secundas graece choria) intelligunt: nam & has uteros nominat. ru hi aperte abcrrant,quantiis maxime uerii dicci c uideantur. θ sc cundς contenis in utero, cxInsia, apiam sternutatione dirumpunt. Alius. n.de his iaphorismus est ab ipso perscriptus. Et plurimur fera, an uterum dixeris,an uter inaffalsum cst etiam illud de omnibus uteri pastionibus dictu este ab ipso sermone.Neq;.n .exulcerationes neq; insainationes, neq; crysipclata ,sicuti neq; abstessus sternutatio iuuat.Veru aut hoc, in uterinis strangulationibus siperuenicie sternutatione, patiens aliquantulum leuatur, non idium quia bonum est signum sternutatio sponte aduenies ijs, quae ita se habent muli cribus, sed quonia & causa. ut quae sit huius passionis remedium. Signum itaq; bonum existit,quia natura ostendit,quae prius obstupucrat,excitari, ac reuiuiscere, &propriaru meminisse motionum: quando aliquam eiicit ita rei si uitatem. Ostensum est enim in libro de causis accidentium, sternutationem hac ratione fieri .Causi autem,ob qua iuuat, st,ea ue- Ghementiore concussis,atq; seruore partim quidem naturam excitat, partim uero excernit, quae partibus corporis firmiter infixa ad herebant.Sic enim di singultum sanare solet. 36 Mulieri menses decolores, nec per Gefmper tepra uenientes, purgati e indugressi necessaria.
li ebob ubi ait. Cum m se pro deum. linteum eosilieatu, dic.
In multis exemplaribus scripturam ita se habetem possumus inuenire. Mulieri meses tardi,
nec per idem siri aper tempus uenientes. Possunt igitur & menses tardi, hoc est,qui post consi tum ueniunt circuitum,purgatione indigere humoris pituitosi, ob quem ot decolores fiunt: notamen egemus hac sola necessario: nam et per extenuante aliquando uiciu tales dispositiones si nausinus.Scriptum aute est a nobis de hoc extenuanti uictu, libro uno scorsum. Sustitiis insuper aromatum idem facit, & qui eandem isti uim habent, pessi adhibiti, pota ei; medicam eta,qincidunt,& humorum crassitudinem extenuant, lirale est, id calamcnto fit, quo nos assidue utimur quodq; saepius tardantes inensium purgationes excivit. Na intentio sanationis in ipsis est. cum ora vasorum aperire, quae pertinPnt ad ulcrum,tum sanguine extenuare. Ac sane quidepurgatio totius corporis,ut dixi, quado crassi cuacuantur humores,tales sanat dispositiones: Si uero, decolores, scriptu si,multo magis purgatio lanabit ita se habetes mulieres Neque en im , tapropter humorem pituitosum tantummodo, sed & propter melancholicum, di biliosum messes fiunt decolores. au' modo igitur dignostere oporteat humorem superabundantem, ipse in primo de muliebribus docuit: nunc,autem,st per purgationem euacuandum sit, idem monstrauit. Verba autem illa,nec per idem semper i cpus uenientes huic scripturae magis consonant: ut i tus sermo sit talis: Si menses decolores fiant,& non per idem tempus vcniant,quo antea uenire consueuerant, mulier purgatione indiget. Contingit enim in mulieribus, quae malos humores habent, non modo decolores apparere menstruas purgationes, sed etiam tempus periodi non seruari: siquidem crassiores fuerint humores, & dissicili iis suentes ijs, qui secundum naturam se habent moderando,et longius tempus expectando: sin autem contrarij, hoc est humidiorcs
ac tenuiores, consuetum terminum anticipando.
lMulieri uteragerenti Um-m graciles repentesiant, abortis. Hic pariter aphorismus ex illorum numero est,qu's diximus desectu alim siti foetui significare. Coes enim quaeda uenς sunt uteris,ac mamis: q, ubi paria habuerint langitinis, graciles bem amas reddunt, atrophia aut, i. alimenti cessatione no nune scelum perimunt,non nune et adcxactionem
80쪽
A excretionem excitam illam ob causam,quam ipse in libro de natura steriis, per haec verba cxplicat : l Alimentum, atque auctio a matre veniens,non amplius est infanti sussiciens, quando decem menses praeterierint,& foetus auctussierit. Trahit enim a sanguine ad se id , quod est dulcissimu: &stinui etiam lactis pane aliqua fruitur. Vbi uero haec ill rariora suerint,&iam infans molem corporis habet,plus cibi requirens, quam illi id, quod adest: calcitrat,& membranas dirumpit. Liquet igitur, quod & ante decem menses fetus est indigens alimento, & calcitrans, ac membranas dirumpens, initium partus matri asseri. 38 l Mulieri utero gerentisi altera mamman Milissiat σeminos habenti, HIerum abortis: θω- dem mamma dextra gracili fiat, marem suero ara inami M.
Quod suprascriptus aphorismus de ambabus mamis dicebat, hoc in altera iste dicit: propter illam vero, tua diximus de venis c6munibus causam, is,qui e dirccto est manaae facti gracili ris, scelus ab ortum patitur.Qu'd autem existentibus geminis,altero mare, alterossinina, si dextra quide inama gracilis fiat,solus mas: si vcro sinistra, semina sela corrumpatur: ex illa ipsius pendet opinione, qua mares quidem in dextris, si minas uero in sinistris magis cocipi opinat. 39 l Si mi lier, me nequegrauida eri nequepeperit, lac halet: huic menErua defecerans Ratio quidem longior existit:&oportet illum,qui ea exquisite assequi debeat, exercitatum esse in libris de potentiis naturalibus. ntu indenis nunc a nobis dicetur, quatum breuissime dictum possit ad praesentia conferre.Hoc quidem commune est Oibus animalis partibus, q aditae sunt humores aliquos utiles generare, aut ad usum aliarii partiis, aut ad gelici is propagati ni ,aut ad Oceptus nutrition E, csse humore illu quada ueluti superfluitate partis ipsum gen rantis: No enim qa norit ad ed utilis erit humor animali,ipsius iacit pars gnation ξ,nisi debeat tale habere intellectit, qualem habere ciuitatu gubernatores arbitramur oportere,sed an imalis qui de opisex illum habet intellectu ipsa autem pars ut ostensum est potentiis regitur naturalibus,cli alijs quibusdam tu alterativa, perquam assimilat alimen tu sibi jpsi . Uantu igitur ali-m Eliab ipsa alterati sierit nutrito corpori exquisite assimilatu, illi apponitur parti,ac nutrit ea.di hoc est quod ipse ait: lAlimentia est, quod alit,& quod est ueluti Minicii tu,&sa debet alere. Supernuli uero, aliod sui erest,similis quidem naturae partis humor existit, in ossibus quide id, qa in cauernis eoru cotinet, in hepate uero sanguis . ex hoc genere est,& spumeus humor, qui C in carne pulmonis continetur,& si in articuloru copasibus putinosus humor,& id, quod in t stibus,& in uocatis parastatis, semen,& qui lingua, cui nomen saliua Sut aut & quida in mamisadenes, uim habetes id,quod ad eos inquit,sibi ipsis assimilandi. Cum crgo h: sint exangues,&albi proprium efficilit humore tale,quale est lac,eiusq; maiore copia, quo plus alimeti desertad ipsos. Plus uero defertur octauo,dc nono muse c6ceptionis, qu abundater oppletae sunt c5muites uenae uteri,& mainarsi, sicuti in animal tu praegnantiu dissectionibus manifeste c6spicii. Fit autem dc tale qua doque,licet raro, cu mulier frauida non est, qua do ad simile peruenerint uenae repletionem ex menstruoru retentione: cuius nunc dispositionis Hippocrates meminit
o l ibu nque mulieribus ad mammas Discolligitur,furorem significat. Qui it quidem sanguis ad mamas seratur,deinde ab a lenibus,qui ibi sunt, in lac transii ut ei, in praecedeti scriptu est aphorismo: nuc aut, qsi intrasmutabilis maserit hic, qui ad eos sanguis
peruenerit, furore ait Hippocrates significari. Ego quidem nondum hoc accidisse vidi:&, siqua-do euelliat ex ijs est, quae raro eueniunt.Hippocrates uero, ut qui uidelit, scribit: &, si uersi sit, talem ipsius oportet causam existimare. Adcnum natura, illorii praescrtim, qui in mamis sent, Dexa is,& proculdiibio frigida: od. n. exagite frigidulatq; isi sanguitia, qui defertur ad ipses adsuidius comutat. Quanto. n. adenes hi sunt hepatis carne frigidiores,tanto lac sanguine. Cum igit multus ali in sanguis deseruens per totu lauit corpus, caput praecipue petit, in furorem
quidem capietur: quonia san suis talis occupat caput: qui uero ad inanias defertur, ad contraria natura alterari non poterit ita,ut lac fiat,tu propter seruorem,tury propter exuperantiam. qi Si velis noscere, an conceperit mulier, cum dormitura est, ei aquam mulseam potandum da O ,si
acui ormi patietur, concepst: si metum, non concepit.
Tormina fiunt quidem,& propter mordacitate, fiunt etiam propter spiritum natuosum, qui
facilem non habet exitum: quae tormina fieri etiam nuc est arbitrandii in mulieribus quae coi cepetunt, propter eam, quae in ex utero, angustationem. Dat autem aquam mulsam mulieri dorminii , crudam uideliceti ea statuosa ad dignotionem opus habet: uolens&quiescere simul,&plenam esse cibis mulierem: haec enim anaim conserent ad torminum generationem. 4r Mulier,si marem concepit, bene colorata eis: eroseminam male colorata.
Vt ad seipsam muliere collata uidelica, non autem ad alterani dictu est ab Hippocrate indi- Extra orae. Ff cium