장음표시 사용
81쪽
x.de Morbis mulieri circa libri dimid. In Natura muliebri , Si vero crasse acta sumit mulicr. εια Et in lib. de sterilibu , iisdeverbi . Ac in lib. De super sata tione, si mulier prae pinguitudisne, M
elum,quod ex bono colore ac malo sumitur. Nam quae tamina concηγit, minus seipsa coim Erata apparet: quoniam frigidior est flamina mare. Nunquam vero talem concepisset, nisi & viri semen,& uterus mulieris frigidior eo tempore suis let, in quo concepit. Quare, quod dicitur. ex eorum numero est, quae is pilis eueniunt. Contingit enim ita omnia recte agere mulierem post tempus conceptionis,ut bene colorata fiat.Liquet autem, quod & alia signa sunt, quae significent marem est e conceptum: sicuti ipsius conccptus plurim ae ac validae motiones: ius tamen neque ipsae, signa perpetua sunt. Contingit enim aliquando, licet sit rarum, quod concepta tamina sit mare robustior,& multis,ac validis motibus moueatur: contingit etiam, ut alitiquando mas sit debilior tamina ac paucioribus debilioribusque motibus cieatur .. 3 Si muberi grauidae in utero fiat erasi petis, lethale. Nunquid Qtum crysipelas in utero mulieris grauidae constitutum, putat esse lethale, an illa etiam,quae proprio nomine dicitur phlegmone, hoc cst inflammatioξ Quod enim saeto in ut m erysipelate,status moriatur ex necessitate, maniscitum est: quandoquidem di sebros acutae aliquando sine crysipelate ipsum interficiunt. An uero utero inflammationem patiente, possit aliquando istus vivere: dignum est inquisitione. F uaecunque praeter nataram trames existentes, Gerogerant, alariiunt prius, quam crassescant. Secundum tres modos intellexerunt expositores libri huius praesciatis aphorismi sententia. Quida enim Oino albitrantur ipsas abortire . quidam vero,sino crasscscat,& reficiatur, sed maneant absque reseetion z,ac tenues . quida vero,cu refici utur,tuc maxime cas existimant abortire: quod minus vr,u prius dicta,verisimile.Veruta me ita exposuit Numesianus dictu ingens. esse aphori sinu in ijs, quae praeter natura cxt uatae sitiit,& quas prius refici oporteat: sed,cum . concipere anticipent,eas iasi posse refici ait,absq; 2 sanguis ad conceptus alimentu deputatus, ad eius,quae concinit, nutritione assumatur: quare no absq; ratione istus sufficienti indigens alimento,corri inapitur Sed & verba illa, Praeter natura tenues, mi illa ita accepei unt, sicuti Numesiantis,u 3raeter sui ipsius naturam grauida mulier sit extenuata. Quid a uero magnsi exces sum dicunt significari, volente Hippocrate nobis in simiare, non ' mediocriter extenuatς id ex necessitate patiatur, sed quae valde sunt extenuatae . Utraque aut e cxpositio non carci ratione. 1 l mediocriter corpora hacntes AoνΠBHMo,aut term mensesine occassare mainis IIa,n acerabis uteriplina mucorrasent, θ' possunt expiare stum continere, sed uumpumar. Sine manifesta occasone ait, febre uehemete, vel alui fluxu, ves profluuio sanguinis,vel ery- spelate in ipso utero constituto, vel saltu grauidae mulieris vehenaciatiore, vel clamore, vel tristitia, vel ira, vel timore,vel victu parciore,vel alio tali aliquo actu seu passione. Est enim uerisimile in his esse plena mucore ora vaserum uenientiu ad uterum,ex quibus secundae pendent: quae ora,acetabula nominauit, non sicutiquidam arbitrantur adnatas ipsis carnes a denosas.
Nam, ut ipse inquit in primo libro de pastionibus muliebribus, i Si acetabula plena suerint pituita, menstrua fiunt pauciora. Et Praxagoras in primo de naturalibus, Acetabula,inquit, sunt 'Ora uenarum, & arteriarum, quae scruntur ad uterum. l cunque praeter naturam crassae, non concipiunt utero: N omentum Muteri comprimit, ertrius, quam ea renuarase, At, non concipiunt.
Verba, praeter naturam, dupliciter etiam hoc loco accipiunt: quidam enim excessum signi stucari arbitrantur: quidam praeter ipsius mulieris grauidae natura.Verior est aut e prior acceptio: nam ab omenti pinguedine comprimitur, atq; a neu statur ut cri os ijs, suae supra modii crasse si sunt: appellat autem nuc os, illud, tu intus est, ubi uterus quidem desinit collu uero incipit: quod magis proprie os uteri diccrctur. Nam altera colli extremitas,quae muliebri pudendo c6 iungitur, non uteri, sed ipsius colli os haud sine ratione uocaretur. 47 Si uterus in coxa vergens puratur, necesseeutiniamentum Feri. Cui necessarium est fieri ' per linea filat curationem, liniamentum nominauit. Quod autem ut eius suppuratus, dc praesertim ad exteriora nam hoc nunc uidetur dicere curatione tali ex neccilitate indigebit, non est obsciarum. 68 Fom, mares quidem in dextris, minavero insinistris magis. od propter temperatura quae statim ab initio calidior existit,tatus masculus generat, in cometarijs de semine,est demostratu. Calidior uero teperatiira sistibus aduenit no minime oblocum,qui est dextra uteri pars: haec auto calidior statim existit Ppter hepatis uicinitate: cos rei autem aliqu it ad conceptus caliditatem, d 'muliebre sente profusum quide ex propriis liui
82쪽
A ut & hoe ipsum ostendimus. Si igitur serosius est, atq; frigidius, ql in sinistro testiculo cotinet semen .etiam iuxta hoc conceptus in laeua parte uteri constitutus,no absq; ratione fuerit sti Hor. Dicta autem est de omnibus talibus suificie ter etia in quinto libro sectionis Hippocratis.
ηρ l Viscunda procidant,flern tauris impo , nares apprehemitto , ctos. Non cum accentu circ flexo ultimam syllabam ὐορον, legere oportet, ut significet uterli, i*P 3s, sed eum graui υ ρων, ut secundae intelligantur. Neque n.vult uteros ipsos excidere, tentione facta cum medicinis sternutare facientibus,sed ea,quae choria uocantur, atque secundε. t so l Mullari si is me rara cohibere, cucurbiIutim quam maximam admammas appone Sicuti menstruorum,quq aut parce,aut nullo modo fluunt,curationem Hippmrates docuit ita & nunc illorum,quae ultra moda evacuant,docet iubsis nos cucurbitula, qua maxima ma-
mis apponere. Melius est aut no mimis ipsis cucurbitula adigere, sed inferius sub ipsi, ea assisere, potissimu ubi sunt uenae, quae ad ipsas desubter venilit, Saneel; nsinulli his verbis aphoris mu seribunt, Cucurbitulam qua maxima sub mamis pone.Villi aut v ma ima esse cucurbitu- viam; ,, B lam,ut sortiore ficiat ex utero ad superiora revulsione,percsies id venas artificiose molitus.l uteroserunt, ijs uteri es comprimitur. μ.Teta
Maximum hoc est mulieris,quae concepit, indicium, si obstetrix potueritimini digito os bis, uuis , uteri tangere. Statim.n.cum semen intra se ipsis ac perint, totu sui interius spatium contra- gr. --μ ε hunt, & os claudunt. Videtur autem & propter durum tumorem, & instaminationem os uteri inest comprimi: distinguitur liue ab eo,qui ingrauidis, ex duritie victi. 'M, duus i l Mulieri iteragerent lac multum e mammis ematfrtum imbecille Priscar sivero nu-- ,- - cim dissere tiatumsignificantuenior m. exm- , FIllo videlicet tempore fluit lac, quibus visum fuerit fluere, quado natura fert, ut in grauidis generetur.Neq;.n.in primis generae mensibus il od aute omnino Auat, & nsi maneat intus, hoe ideo fit quia plurima ex eo colligitur. Plurimu uero colligitur oppletis ilenis comunibus, hae πρὸ si quae a mammis pertingunt ad uteros: sed adhuc masis implentur,quando minimum c6ccptus malimo in ciuiniti hoc uero ipsum fit ob eiusdem conceptus imbecillitat . Liquet igitur,u, neque ma- δε me uri μC mas tenues oportet apparere,sicuti in muliere no grauida choc enim signia desectum sanguinis evi II mkostedit,& hac ratione foetus in ipsis corrupitur neq; adeo plenas ut lac eipuat, sed tiA subleua tradi t e. iii,ut selidae tangentibus uideantur. sedia enim in haec consistentia inter renitetes propter ni- sabiniendi: miam repletionem,& molles, ac laxas propter desectu sanguinis. Quare merito laudat hoc si gnum Hippocrates, ut quod indicio sit, neque sistum esse imbecille,neq; deficere ipsi alimentu. 13 ma corruptu sentμω, ἐν mamma exuo πι-s vero res At fiant, dolor aut m-- . . 7 his.
Prius dixerat, it Mulieri utero gerenti sim imae repete extenuentur, abortit.Dixerat tiam, H Et, si altera mania ex enuetur seminos habeti, alterius situs a risi secutum: nunc uero oria mammaru extenuationem sequi corruptionem : hic non 'solum istud ostendit cile si nu stitu D rae eorruptionis.Qui uero dicit ijs, quae debent corrueere scelus,manias extentiari a solu ' hoc uidetur ostendere signu praecedere scelus corruptioni. Q rare diligetius inquirendu est,& ob--. I, seruandu in ijs,quae apparent in mulieribus auidis,si nunqua aliter foetum corrumpunt, sed 3 sitam μνsemper praecedit mammarii extenuatio,vel saltantibus, uel ma opere uociferiatibus, uel ira ii lari uia excandescentibus,uel nimio repente Pavore correptis, t contingit mamarli ' non praecedet e , idea, non . extenuationem. Contingit aut i & quibusdam,ut propter magnitudinem febris, aut factum in f iampressio utero erysipelas, uel mucorem acetabulora aut aliquid aliud tale, scelus corrupatur absq: ma A.bim ἡ μον marum extenuatione. terum uidetur Hippocrates existimare hac semper prscedere:& mi- - Ρω hi saepius obseruanti uist subi in supradictis occasionibus ante corruptione mammae suisse ex βω- at x.Nunciuid i tur, Quando citra aliquam huiuscemodi causam inamae extenuatur,dest SVanguinis esse in uenis utero,mammisq; comunibus, in causa existiniare debemus: unde Gpropter nutritionis cessaticine scelus coiriupitur: in alijs uero causis,in quibus aut Ppter passio Dis,a--.nε interit, aut limpitur foetus, cum ipsum inebranae continentes diuelluntur,natura os uteri .. Misis. aperiete,& dolores excitate, ob has ipses causM sanguini: ad genitales deserri hartes Haeea .est quae la ratio c6munis,in quibus natura alis uiolenter excernit,ut eo senguis,ac spiritus
tedat:quibus duob' ueluti instrumetis natura ud e qui inscctatu uim ex lit. Atq; hac rari a tione
83쪽
tione dolentibus partibus inflammationes adueniunt natura excernereat l: expellere musam Eool is propeiante: ut vero hoc faciat sanguineinc spiritu locum implete Haec itaq; a me dicta situ in primam parte aphori siniSecunda vero, tuae sequitur in qua contraria' inammaru me minit dispositionis talis est:Si vero rursus inanimae diir ae fiantum vcro dictio rursias, raech duo sienificet in huiuscemodi locutionibu , alterum quidθ, quod antedicta' coniungit dispositioni,altcrunt vero, quod per alia verba dici consueuit vice versa: mihi vcrius. dcina sHippocratis sentcntiae cohaerere videtur secundu significat una: ut, quod in toto dicit aphoris mo, sit tale:Mammae quidem tenues omnino praecedunt stet uuin corruptionem: & no possunt
ficant, ssectus sangui solicas,in qui Dus rui lus rcpolent, sed scelus nullam habet ossentionem. Quaestio aut occurrit hoc loco, ob quam caiisam ad
dixerat solidas,in quibus rui sus reponente natura ad quasdam paries materia inutile, illae d corpus victa natura nunqu. a materia ponit nutilem.& non facit infamationcm : vel cur in-mmato utero, sectus non corrumpitur An,quod ab Hippocrate di,aliud est Neq;.n.' nuncula. ad mammas duras corruptio sectuum sequatur,ptitandu est fuisse ab Hippocratc dictu, sedi F non semper,qudadmodum in tenuibus: verum,si ad alterii locu natura roponat supcisiuitates, ouod ex dolore cogooscimus) corruptio non sequitur. Et fiet rursus si ita intolliPamus,serinotaus: In mulieribus, quae stetiam corrupturae sunt, siemper mammae extent ratae pr. xcedunt: durae autem, ac plenae, non scinitar . omnino enim in his ad alteram parton materia tu inutile natura reponitiSi uero ad uteros ipsam expellat, fient& tunc omnino tenues.Nam secundu Himpocratis ut apparet sententiam, etiam si propter aliud quicqua, de non ob desectum alimentiabortus sat, omnino praecedet mammarum gracilitas obcausam antedictam: suare etiam ob acetabuloriam humiditatem conceptus cmuci, tunc etiam ipsum natura expellente ad exo tionein,motio sanguinis erit ad vici os,de hac ratione mimae cti graciles magis,qua prius erata 1 l rLMosateri durum eta, lysmerios comprimi Gnecissariam. de Ni
Dictum est de antea, ' os ut cri comprimi,comune est signum,dc tumoris alicuius in eo prae-
ter naturam existentis, de conceptionis in muliere dc 2 oportet id ex duritie distinguere: Π uidis enim molle est,de secundum naturam:durum auten in quibus cst tumor pryter natura, G siue si insanamatio, sitie tumor durus. Melius itaque saerat hunc aphorismum post illum scrin bere, in quo dicebatur, I Quaecunque utero runt, iis os uteri comprcssiam est. s s utero gerentes afebribus corripiuntur, ctfortiter cal orsine occasionemanima, Et Nuturpatiunt, ocum periculo: aut abortu acientes periclitantur. Accidit*iibusdam grauidis, in quibus uitiosi humores prius, quam conceperint, sunt acem uati,nonnunquam a febribus uehemenubus corripi,adeo ut ex necessitato aboi tiant: nonni qu1 uero a mediocribus quidem,sed cum non purgentur siliscicter, aliquid cuperest reliqui rum humorum in corpore vitiosorum,ex quibus febres crant institutae, ut pote non potdtibus medicis mulieri grauidae aliquod ualidum aiixiliu adhibere, aut exquisita uictus ratione in ipsis uti . Ob hanc igitur causam sebris in ipsis frequenter reuertitur, de maxima temporis partea grauiter se habent. Non sine ratione igitur status aliquando nequit obsistere, sed a febribus, de . . uitio humorum cori umpitur: nonnunquam uero perdurat quidem usque ad teli pus,si is, cum . di ipse ualetudinarius sit,ut qui longo tempore laborauerit,&matrem habeat imbecillum, no . sine periculo patitur. Nam ad bonum partum, duorum corporum uigore est opus, ct grauidae Hmulieris,d: infantis. I16 6Momum inconuulsio, o animi defectina enerit, malum. Non statim fluxu constituto haec fiunt, sicuti nec aliorum ullum,quaecuq; in se micti sermo- ne quibusda alijs ait aduenire, sedcu uel uehementior fuerit,ues diu perdurauerit. Dcicctus Q - de animi, comunis omnis immodicaecuacuationis est casus:conuulsio ucro, etsi non esimunis existat,ad plurimas tamen ex ipsis consequitur,de magis,si pars, quae patitur, neruosa suerit. ι 7 Si men rua plura ant, accidini morbi: ct inno ant, ex uteri Horti contin sint
Quibusdam medicis uisum est ex multitudine quide multos fieri morbos, ex des , lautem m. hum. nullinn.Vcrum Hippocrates larbitratur etia ob desectu fieri aliquando morbos , non clum in
mulieribus,sed etiam in uiris.Si a a a
quantu ad hoc, neq; fessum,nem obscura est quicqua ab Hippocrate dictu . Quatentisauti, in pluribus quide menstruis simpliciter dixit fieri inorbos,neque, ex ut ei adiecitu a d ii asit.
84쪽
n initii agi unxiti dignum est inquisitione, nunquid in utri': aTctibus dictis,c5muniter, Aeorum istud di dcthctu, menstruorum.Hoc autem scire in entinemen t uando aliquis parum, & stequenter mingit,haec passio, Baguria, virinae stillicidium nrnat Sc fit aliquando ex imbecillitate potentiae retent tuae in uesica,nonnuquam uero ex acritudine urinae:nni ecillitas ergo fit propter inteperaturam, & alique tumorem praeter naturam:
e ei penuin passionem: uel quia talis ad ipses .uzri
tas rosa Percolata. Recte itaque Hippocrates inquit,urinae stillicidium recto intestino,& ut in infamatione patiente,& renibus suppuratis aduenire:In recto quide intestino & utem,per
bibe i ii iiij umet patientelin renibus autem purulentis,Pure per uesicam euacuato. participet ,
cilli zizem patienti singultus superum i
dem semper, sed quando ad maximam attollitur inflammationem. 39 in mulier non concipusire autem uesis si conceptur z. y ' lin. - ριν ιιν in ire ad nares o os,sicito, sin ipsa non ex sit a iuriai et . Verbum lassias,materiam indicat, quae naturam habet,ut sessiri possit,ilius uidelicet,& myrcuti & naulonos iose innutet: Quaecunque stigidos habent uteros, & dentos, non concipiunt.
m usum Saepius enim, ut permaneat genus alicuius sacerdotis, uel regis, student ciuitates, ut piralem habeant,mares,seu seminas,in quibus uel solis genus consistat: atque ita, ubi muliero ii concipiunt,quaeritur,utrius causa hoc accidat, ut iacto diuortio mulieres . &D hanc Plato in Theaeteto innuit esse bonarum pronubarum anem. Totus autem sermo dicetur paulopost,quando omnes exposuerimus, qui ad ipsum pertinent, aphoi ilinos. 6O Si miseri Gerogerentipurgationes eaor, impossisee intum esse um. Et uerbum purgationes,numero plurali dictum, & ipsi uerbum, rant,aditinctθ, ostreut non esse naucum illium,qui excernitur sanguis,neqne cnis,sed saepius,& multum i cnim semel, aut ζis naucus excernitur,in multis apparet absque hoc,2 fartus quippiam patiatur. una uero nihil de est multitudini purgationis nicnstruorum,&seruat deinceps terminum circuituu per meses impossibile est foetum esse sanum: siquidem ille,qui fortis est, ad sui alimentum abutitur salinuinc qui ex toto corpore ad uteros sertur. Excretio uero, quq infrauidis fit,uidetur ex uenis. Quae in collo sunt,apparere.Nam ab interioribus,quae sunt in cauitate uteri, secundae pum δὲ ri .midire nihil per illas potest in muliebrem sinum excerni. . . 6i , molieri cessent purgasiones, neque horror,neques imperueniat, astidia incidast ιι μ
85쪽
Hadidi emini. Cum enim fastidium patiuntur menstruis suppressis timc se concepissecsiij idt: EFit aut e fastidium eadem, qua pica, ratione,laeso ore ventriculi in mulieribus pauidis.Interdu autem contingit,& propter vitiosos humores totum corpus occupantes, tale aliquid accidere: verum hoc cum holrore,& sebre patiuntur, & his distinguuntur a grauidis.
omnibus aphorisinis ordinem congruente apponere, non essem veritus pati Io antea dictum apholismum in hunc locu transfeire: ut finito semi
. - νι nil I Uscrmone de purgationibus, ille.
qui de ipsis esset uteris,deuic 's scriberetur,docente ipse, quot modis mulieres steriles fiat. Primus igitur in ipsis erit aphorismus, in quo dixit,lSi mulier non concepit, scire aut e uelis, si c5- centura sit pannis circuntectam desupter sumas. Secundus autem iste, qui nunc est nobis propolit': cuius summa est,quod bene temperati uteri ad c6ceptione sunt idonei: male aut iso rati,si parti a bonitate recediit, dissiculter cocipiunt: sin nimium, mulieres steriles reddunt. ita ut simu etiam detur intelligi, unde uiri sint steriles: sed hoc multos latet.Qui uero ea, quae dicta P sunt,diligentius cosiderat:primum quidcm sciet,quam ob causam, & qui tam uiri onabino ste- iriles sunt secundo Ioco,post hoc de uiris quidem, ac mulieribus bonam habentibus tempera ist temper generabunt,etiam si cum malam habentibus coeant: de habentibus aute in
Ia temperaturam,' cum solis contrariam temperaturam habentibus coeuntes, planent. Prius autem dicetur de mulieribus sterilibus,qtiaru uterus statim ab initio est male teperatus, exuperate scilicet uel una primarum qualitatum uel duabus: qucadmodu in comentariis de teperaturis determinavimus,ostendentes octo esse numero omnes intemperaturas, simplices cuidE quatuor,quarum & nunc Hippocrates meminit,compositas autem alias quatuor, his simplicibus inuicem complicatis.Vbi igitur immodica frigiditas exuperat adeo, ut uteriis spissiorem
ciatur. angusta ovide sunt summonstro inii cora
n nrificias adnasci,neq; si hoc fiat aliqn,
recidiantur,cu secun is non possint uasiorum orincias acinalci,neq; si hoc fiat aliun. ressit bene nutriri c6ceptus: uel n. nullo modo fiunt in hisce mulieribus purgationes, uel om nino paucς,& hae ipsς uitioi,solo tenuiore atq; aquosiore sanguine perlabet Sed & hec dii que ora facile obstruuntur cu propter natiua angustia,tu quia magna ex parte he mulicres humorem aggregni pituitosium: siquidem & corpus tolli,ut plurim est uteris simile. Contina G
aute & maris semen in talibus uteris refriperari nisi sp
aute & maris semen in talibus uteris restigerari,nisi sit natura calidissim5. De prima itan, Hl- da teperatura Hippocrates secit mention inquiens , Quaecunq; stigidos, & sitas ut os hi
. pim cum frigiditate densitate, ueluti si sicci
talem,aut humiditatem addidisset. Harum enim neutra semper consequitur fi iuiditate:& propterea iesimodo una, modo alim adiungitur. Densitas uero ex nece litate ualde frieidos ut
miro uero necellitate ualde fri idos ute
ros comitatur,ob quam no possiant cocipei riui diximus. Quare ita sermone totu huius aph rismi accipimus.Quaecunq; frigidos uteros habci,no cocipient, propter substatiae ipsoru insitudinem. Cur uero spissitudo aduersetur concestioni,dicere praetermisit, ut nobis potetiζus intelligere.Et quaecunque uteros nimis humidos habent,no cocipiunt extinguitur enim geniatura,queadmodu in terra palustri cerealia semina. Et quaecunque siccos siue durentes lia ei uteros, propter desectum alimenti non concipi ut. Nam in siccis uteris tale quidda accidit,quale,ubi aut arenae,aut argillosae terrae,aut petros, mandantur semina. Inha nmodicam caliditatem,quale,ubi ualde calidae terrae semina c6mittunt, queadmodu in Gibus sub Cane contingit. Sic itaque quatuor qualitatum Hippocrates meminit, singularii seorsum facultatem expones: ut, si qn inuice misceantur,manifesta sit earu comistio. Post haec aute in- Hquit, saecunque uero ex utrisque m ice temperatae sunt,scecunditate habent. Ex quibus autem utrisqi non profecto ex qualitatibus, sunt enim quatuod sed, quae sunt secuniis ipsas. o positionibus.Sicuti enim dictu est in libris de temperaturis, una quidE est bona temperatur
uterus secundum unam quidem o iiiionbib Ei
Sed, ne uύι altera CInccre intemperatura. Muliere uero esse foecudam
sine ambabus bonis temperaturis est impossibile. Hippocrates itaq; sicuti totum se non teriore de mulieribus psit, sic& nunc dictu de iis,quas habet udi, temperatur a sit nec tamen addidit de uiris sermone,ue quia promps nobis sit eκ ijs, quae icta sunt emantemperaturas ad semen ta sRue,uel quia distulit in postera, sed lu, oblitus est. I idum tam citerum deinceps aphorasmii de maribus ascripsere, cuius initiu est,Si iniliter δ: nari-bux Dd Gobatissimi aphorismore expositores aiunt, ipsum ab Hippocratis mento,de elocutionis modo manifeste deficereinc proculdubio ad pro ritonem ill um,quae de muli uastutibus dicere, et, uel propter texature frigiditatem non bene semen cocoquitur: atq; ideo si mediocris sit intemsera m in o,indis ucalido
86쪽
A calido sussicienter. Sin immodica sit est omnino insscudu, vel propter humiditatε rursus n5 csi
coquitur:& hoc eti 1 inditet,si modica sit intemperatura,vtero calidiori ac sicciori: sin inani dica,insecudu est.Eode modo & propter excedente calore semen fit tosto simile. ob siccitat si Vero,ubi primum excidit,nes; extendi potest: quod maxime est necessarium si mulier debeat concipere ostensum est.n.in libris de semine nisi per uteri cauitat ε parte plurima semen exitacitur,muliere non concipere. His igitur veluti quibusdam elementis a nobis astructis, dei ceps dicamus id quod paulo ante dicere distulimus quod eti1 a Platone in Inseteto proponit. Inquit.n hoc esse maximum opus obstetricli, scire coniungere inuicem corpora apta ad coc Ptione, quod nunc in sermone dictum est: & simul posse discernere qui viri sint infoecundi, &quae mulieres steriles.Nam immodicae intemperaturae, horu stant causae: Modicae vero si sint, de contrarijs conivnsantur,tunc concipient mulieres: si uero similibus, non cocipient.Neq; enim fieri potest, ut frigidius senae in utero frigidiore sit fertilei quemadmodu neq; siccius in sicci re:idem&de duobus alijssentiendu:sed indiset semen quidem frigidius utero lato calidiore, quato deficit ab optima teperatura:& humidius sicciore: eodem modo,& in alijs.Cognitio aute omniu immodicam uteri inteperaturarum est,quam pauloante dixit Hippocrates in sumtu, B qui per aromata fit.Frigiditas.n.spissitudinis ratione no permittit usq; ad os,& nares ferri ar matu exhalatione:eode modo & siccitas.Humiditas uero sicuti ab ipsb dicta est extinguere genitura,sic & aromatu qualitate.Reliqua est uehemes caliditas i siqde ea ratione 9 vincit,aro t O - ωρ matu facultate alterat,atri: corrupit: ac propterea no permittit ipsa seruantia sui natura sincera circa os& nares serri. denisce naturis ex suffitii aromatu sufficies cognitio pr stabitur.Si vero non potest hcc sufficieter haberi ex alijs indicijs nobis erit talis natura inuestisada,hoc ipsum j-- primum cognoscentibus,' rara admodu est huiuscemodi temperatura in mulieribus. siquide Sissscemina est mare natura stigidior. Vnde ob hoc ea, qua facit Hippocrates ex aromatu suis tu ex υfdignotio, in sterilibus mulieribus utilis sma est, vel quia Ois immodica inteperatura isti subijcitur,vel quia rarissime una ipsam subterfugit in mulieribus illis,quae tenues apparent,nigrae, &Iiirtae:ita ut ex his signis percipiatur earum immodica intemperatura sine lassitu aromatum.
63 Similiter temo in marisin. Aut en proptercorporis raritare iritus extrafertur, UIGmen non transmittatur ad os, vel opter ibi tuaevem humor non exi oras, vel opterfoditatem si uisa non conciasis ira,τι ad hanc colligesim Iocam: vespropter cautabarem hoc irim a radit. secretiis. Mac permittet μb-Qui hunc interposuit aphorismu,neq; proprias voces intellexit.Na cu profiteretur eundem uehi ad os, est in viris sermone se facturum,sicut Hippiarates in mulieribus scripserat, non fecit hoc.Cum n. nares:satis tῶ ille de quatuor intemperaturis secisset mentione, oportuit hunc etiam quatuor in maribus, ut i nos fecimus.in mediu adducere. verum non sic iste, sed primum quidem corimis raritat E stata bi' b. tim damnat quae in mulieribus suit praetermissa. deinde nec eius sermo,si ipse seorsum diliget tius examinetur,verus deprehendetur Conspici utur siquidem viri non tauci,qui licet corpus rarum habeant, semen tamen habent foecundissimum neque id mirum. Raritas siquidem corporis in calidioribus unaatq; humidioribus prouenit teperaturis, luς potissimu plurimo semine foecundissimo abundant.Nam & materia habent ex qua senad generatur copiosuin, & vim M Maia qua concoquitur Eiaculatur au t semen vaserum seminaliu intentione comprMum, non spi- Mars, ritus occursu propulsum. siquidem substantia spiritualis cum humore miscetur seminis, quae &ipsa indiget exprimentibus, sicut & humor: qui tantum siccum ' superexcedit, quanto dc cel rius foras eijcitur,& ad longius spacium sertur. Haec igitur sunt ab eo i3norata,qui aphorismuadiecit,& pHterea cum ait liuinorcin propter spissitudinem non exire foras. Si enim alium hu- D morem a semine dicit, sermo delirus est. Si uero ait semen propter corporis totius spis studinε non exire ras, ignoratomnino quae sit structura instrumentorum, quae seminaria vocantur.
melius enim fuerat ipsorum causari angustiam. Sed di quod deinceps est dictu, usq; ad aliquid verum,non habet id quod sequitur,intelligibile. Nam 2 propter temperaturae fi igiditate semenon concalescat,ac propterea sit inscecundum,verum cxistit: v autem colligi nequeat ad loculiunc,supere adiectu est , praeteridu, ne locvx ab ipsis explicatur,sed a nobis intelligendus relinquitur:& tamen id uerbum,hunc,adea quae prius dietasun liabet relatione.Sed haec quidem parua sunt:Qui uero circa finem error, est magnus, cum dicat, propter ipsius caliditatem hoc idem euenire. nam manistae ad illud quod anica dictum est,sermo iste refertur. Dictu au-tE antea suit,st propter frigiditatem non adeo concalescat, ut ad hunc locu colligatur. inare Propter calorem oportet intelligere non concalescere,neque colligi in ualis seminat ijs semen. Hoc autem est aperte absurdiam.Nain torreri, aut astari,aut tale aliquid semen pati propter c larem,rationem habet: non concalescere autem, in omnino perabsurdum. 64 Lacri e capurdolentibus malum: lum vero ct febricitantibus, ct quibus 'positaria siste Mur raris, θυαμ sistimatam autem o quibus mstaribus aeuuu titi sunt delebunes, ct piabus
87쪽
snminu multi desecti acta HLCo eni/ autem o tabidis non ualde mulsa uriciaetuus Lincier Eostaribus , paruusinultam e praul Iissignis afuerit, ct prater rarionem semptu. Quod lac serile alteretur,& q, duplice habeat at erationem: qsi pluri quide adhaeret calori , stati in in nidorem abies: qn aute pauco,cito acescensui bi licet perdiscere, partim statini cu ex mamis excidit, ad igne elixanti: partim ipsum iacere per seipsum permittEti. Nam & clixatum in nidore abit,& sibi dimissum oino acescit cito, vel tarde.Sic aut & in sanis, si non bene coco quatur, in quibusda acescit, in quibusda aut in nidore abit. in ventriculo qui de frigidiore prorsus acescit, in calidiore vero in nidore abit. Lac vero bene coccictu nutrit, di bonos facit humore:& dum concoquitur,pariter attollit hypochodria, ac caput petit. Hos effectus, & passiones in sanis etiam videbis. Veru quae aegrotis accidunt,percurrat Hippocrates: quae semper quid si experiri uolentibus manifestant:& post uni ctia ante experientia cognosci.Vbi enim in ijs, qui integra sanitate fruunt,videmus lac capiti dolore afferre,& hypochondria instare: non cst a Gmirabile,colligere, ' ijs qui iam caput dolent, vel susipenja habent hypochondria sit inimicissimii. Recte aulaixit hypochondria suspensa dicet dicere potuerit inflata,& fiat uosa.Neq;-n.hic sola test lac offendere, sed&alia oia,quae sunt quouis modo suspesa, Pptor aliqua tale, qua- Flis est inflamatio, vel erysipelas vel tumor praedurus vel lassus, passione. Adhuc aut magis si abscessus nodii sit in hypochodrio diruptus est. n. his etia lac inutile. Haec itaq; oia uno verbo significat Hippocrates, insules: hypoch6dria suspes a. cerea ut ait& murmuratibus lac, t alia iunt ab inflatis,& distetis. statuos aliquide ac vetosa di haec sunt. Maior itaq; ostensio distentis hypocho drijs obuenit,minor vero murmuratibus: sed in his quoq; lac est inutile. acescit. n. iii ipsis.Seru in lactis sale,& melle codi Etes,plurimis talibus exhibuimus, si & iuuati sunt eorum aluo si bdiicta.Sitientibus quoq; inatu inquit lacesse. et iaporat. n. in ipsis, siue natura siticulosi sint, siue ex aliqua occasione sitis aduenerit. Et biliosa desicientibus, in quibus otia dicere ipse lac in nidore abire: nsi minus qua in iis qui talia euomui. Na in uniuersum didicimus si celem rime ab Oibus causis calidis lac aditidorosum alterari. Rationabilitei itaq; dc ijs qui acute simia citat,noce mihiq; videt sermo melius is illic modii se habere, Malii aut&qbus biliosae dei etiones,& acutis febribus. Neq;.niambobus simul idetis iatu modo noxiii est lac, sed seorsiim in utroq;.His igitur passionibus lac plurimu aducrsatur. Vtile aut est sis qnae seqitutur.de 'bus est ab Hippocrate scriptu in hunc modia,Conuenit aut e tabidis no valde febricitantibus dare. Nam primu de tabidis facit metione. Intellisendii autem est ipsi iiii ita nominare illos,qui tabe Gex ulcere pulmonis pati utur. Na alios qui alia ex causa si in t extenuati, ipse deinceps nominat tu uerbis illis quoru initi ii est, Et in febribus paruis.Comune aut in omnibus qui lacte indiget, D cibus bonum Senerans succu,& qui cito per venas distribuatur, illis est necessarius.Neq; mirandu est si lac dicimus bonu siccu generare,etia si aliquid habeat statuosum. Nam in uniuer sum,bonu succu generare dicimus quaecunq; post coctionem ad bonu humore transinutatur , hoc est ad sanguine.hic enim humor est nobis amicus. Cur autem cu dixisset, c Ouenit autem tabidis,adiecit,Non ualde multum febricitantibus, mihi uidetur dignu in uestigatione non paruamam suffciebat etiam sine valde dicere . Nunquid igitur, & multu febricitantibus lac cxhibet: sblis aute ijs si ualde multu sebricitat, haudquaqua exhibet an ab aliquo adiecta suit uerbum, ualde icut di pleraq; alia Haec ita quispia per octu inquirat. Sciat aute hoc nunc a nobis discens, multum febricitantibus lac dadu non esse . Miror aute quomodo in illis, in quibus lac dari iubet scripsit i nullum ex supradictis signis assuerit, cum sit a doctrina aphoristica ali num: id enim erat ex ijs, que prius dixerat, cognitum, etiam hoc non adiecto, ut dandu est tabliadis,& praeter rationem extenuatis,lac, nisi caput doleat, aut hypocho dria intumuerint, aut biliosae sint deiectiones,aut tale aliquid aliud ipsis adsit. An non simpliciter, neq; semper seruare ubreuitatem uidetur Plippocrates, sed in quibus magnu aliquod periculii imminet si negligentius,quod ab ipso docetur, accipiatur,in his bis terve repetere eadem non ueretur ξ6s Qibus tumores in inerib- apparent, on conueltantur valde, neq; issaniunt et erumhue ine- sientibus,derepente quibusdam a tergo conuulsiones,o distentiones se quibusiam ante issenia, vetdolor lateris Mutu vel uppuratio et di cutias intestis rum, tun res I rubicunia.
Omnes praeter natur1 tumores Hippocrates cedemata, idest inflationes, nominat, sub ubus uidelicet etiam instaminationes continentur: saneque hoc ipsum nonae inflammatio itis antlia qui omnes magis inflamminibus, etiam si sine ullo sunt tumor adaptabant. Quod igitur dicit, tale est: Quibus tumores ulceribus adueniunt,non ad modii convelluntur,neque insani uti Hoc autem indicio est,' nonnulli quidem in ipsis conuelliatur,& iiis iunt, sed raro hoc patiuntur,qn uidelicet inagnitudine effatu dignam, uel malignitatem aliquam assuinpso int. Si uero i mores de repente evanescant, Guulsiones, ac distetiones,qn in partibus posterioribus, hoc estia dorso, ulcera suerint.Qui ucro dciaceps dicunt, sita partium antetrio ua sucitat, cosequi dicit.
88쪽
A dicit. steriora squidem neruosa sunt, anteriora autem uenosia atq; arteriose . Quando igitur ab ulceratis partibus humor,qui secit tumorem, ad aliquam partem principale se cotulit: in partibus quidem neruosis posterioribus conuulsones fient,ac distentiones: nam hae sunt neruorupassones in anterioribus uero insania, si serat ad caput: lateris aute dolor si ad thorace humor conuertatur. Saepius uero,& hi suppurantur,si humor non dissolutus fuerit. Di incultaternui mointestinorum fore inquit,si tumores rubri suerint,& repente discedat: illam dico intestinorum dissicultatem,quam sanguineam nominant quae est sanguinis euacuatio per intestinum absque exulceratione.Quod igist,si uel in dorso, uel in partibus anterioribus illi oppositis couserit ali- qn tumores de repente evanescere,in tales aegri incidunt passiones, nos uidimus: no tamen ipse nobis Hippocrates manifestauit, an de his pari ibus selis loquatur, an simpliciter deoibus, ita ut crura brachia hoc sermone comprehendantur. In tibia itaq; non Hint in partibus ant xioi ibus musculi in chordas ualidas desinentes.In coxa uero in partibus genu anterioribus irraxima videmus chorda, qua per copatiendi ratione rationabile est magis sequi conpulsione, d ob aliquem musculorum, qui fiant in panibus coxae posterioribus.Sunt cnim omnes carnosi. Quare uerum non uideretur id, quod uniuersaliter ab Hippocrate dicitur, et ex partibus latum is merioribus accidunt conuulsiones. Videtur quidem mava ex parte id fieri non in cruribus ' inodo, sed etia in brachiis, sorte quoniam hae partes omnes e directo sunt dot salis medullae. Mscuntur autem ab hac,& mcmbrorum extremorum,& spinalium musculorum nerui. 6 si maulneribi ortibus, prauis tumor non Vtaregi I gens malum i
Potest,& ultimo aphorismi uerbo, mala, adiungi ingens: potest & priori parti coniungi. Fiet
enim sermo talis vulneribus prauis existutibus,si tumor non appareat,inges est malis.Vel talis: Vulneribus prauis existentibus,si tumor inges non appareat, inalum. Cotingit aut,& uerbu ingens,comuniter dici, ac si ita dixisset:si uulneribus prauis existentibus,tumoi ingens non apparear, inges est malu Melior uem cx tribua sermonibus meo quide iudicio bic est: si uulneribus prauis existetibus,tumor non appareat, malu est inSens. Dictu aut est & antra,' trumor graece dema ab ipso generaliter dicitur de Oibus tumoribus piaeter naturam. Vulnera autem praua dici existimadum est,quae sunt in capitibus, aut finibus musculorum,& maxime neruosoru. Nain capitibus musculorum, musculis nerui inseruntur, ex finibus autem chordae oriuntur.Sicuti C igit paulo prius damnabat oes tumores derepente evanescenres,ita nunc illos ,qui ncq; omnimi adueni ut uulneribus prauis. Na & in his suspicadu,ne humores ad uulnera defiuctes, d partes principaliores transmeent.Hoc in illis psertim fieri uulneribus est existimadu,in qbus adest
quide dolor,& propter ipsum omnino aliquid institit, sed a medicis reprimit ualde instigi dantibus ut astringentibus medicametis: na, ii dolor absit,neq; nuxio mouetur. Maxime autem dolores patiuntur partςs neruosae,quae per medicino calciaci ςt essetq; exiccates cur ri desiderat. 67 Molus boni: udbarere mali. Hic sermo pars est antecedentis,docete Hippocrate omnes tumores , quicunq; inolles sunt, bonos este,contrarios uero prauos. Proprie igitur molli opponitur durum atque renitens: Hidi procrates uero crudum ipsum nominauit. Neque enim fieri potest,ut sit tumoi renites, bene cocoquente membri natura humores ad ipsum conduentes.
68 l Dountiparum cini riseriorem infraue rectave uinciseprodest. D Non solum studet Hippocrates,ubi si opus,euacuare, sed cum auersione. Auersio aute ad cotraria fit, secundum longitudinem quidem supra & insta secundum latitudinem uero hinc & inde hoc est a dextris & i sinistris: secundum altitii dine uero ante di retro. In doloribus itaq; partis capitis posterioris,cum aversione nuc euacuatio ex fronte fiet: sicuti anterioris ex occipite.
Sic itaq; diuturnae oculorum si uxiones saepius sanatae sunt, ex partibus siccundum occiput sanguine misso, una cum cucurbitulae usu.6ο lRigores piisse Ambis mos perdomm .d capulsedo viris parte corpo=isponeriore main: quam garreriore,veluti femorum,cubiti.sed et cutis rarae indicio autem est ius.
Rigores omnes incipiunt quidem cum sensibili frisore. paratiores autem non solum ad susci pienLin, sed etia sentiendam frigiditatem, sunt dorii partes. quare non absque ratione hinc rigores inchoatu: hi citius fiunt mulieribus,quoniam foemina est natura frigidior atq; imbecillior. Recurrit autem hinc rigor incipiens, ad principium neruorum,scilicet caput,celerrime facta per sipinalem medullam coinpastione, quoniani di ipsa, natura frigida est,sicut & cerebrii,&propter substantiae molliticm, ut cerebrum, alterationem facile suscipit. partibus autem anteriolibus ruorca non inchoant, quoniam calidiorem liab ripartes posteriores,temperanira:
89쪽
huiusq; arminEtiam sumit ex cutiς raritate: rursus is raritatis ex pilorum multitudine. Dictum E in autem a me degeneratione pilorum suffcienter in commentariis de temperaturis. O l A quartara a conuul onibus capiunturai uero prius capiatur,o' quam Aperueneriti rantur. Hae quidem fit ex euacuatione conuulsio,acutissima est,& perniciosissima:quae uero cx r pletione parti ii neruosarum,qualis in morbo comitiali,neq; acutissima, neq; simpliciter periculosa.Meminit autem Hippocrates nunc non de tali conuultione.nam uerba capti,& capiuntur, longitudinem temporis ostendunt.Hanc itaq; conuulsionem quartana non sbium prohibet fieri,uerum si praefuerit, luit. Fit autem ab humoribus lentis ac pituitosis,qui partibus neruosis inserti sunt.Cum uero horia humorum duplex sanatio sit excretio scilicet,& coctio, ambas habet quamna,excretionem quidem ex rigore, haec enim sola agitatio suffciens est crassum e cernere humore concoctionem uero caloris febrilis ratione,qui rigorem consequitur. 7 I lGuibus cutes circumenduntur aridae, ic me sudorei moriuntur: quibus uero laxae, o rara,cu Aremoriuntur.
Morituri qui quidem squalidas,duras & siceas habent cutes,& extentast sine sudore moriuntur: qui autem contrario modo,laxas uidelicet,& molles,& raras,cum sudore moriuntur. Pri ribus siquidem humiditas uel omnino deest, uel cuti:aliis uero,& cuti incssi a I, regio morbo Lborantino muctum uento unt. Ventoses ab ipse nunc dici est existimandum illos,qui in uentre colligunt multitudinem ueri fiatuosi,qui uel per ruetus,uel flatus excernitur,uel remanet,& extenuit,quae ibi sunt. Fit aut hoc nonnunquam quidem ob debilitate, & imbecillitatem partium ad uentrem attinentium, nonnunquam uero ex pituitosis,& frigido humore. Hi itaq; qui propter pituitosum humore uetosi sunt, sitrarii sunt laborantis regio morbo,qui ex bile accidit. archi nunquam ob humoris exuperantis naturam uentosi fiunt. Contingit aut ipses ob partium imbecillitatem fieri aliquando uentos s. are sermoni adiecit,non admodum perpetuitatem quidem negationi idimens,ostendens autem maiori ex parte quod prius dixerat,fieri.Neq; enim admodum inuenire contingit regio mobo laborantes habere partium ad uentrem attinentium imbecillitatem. Q
GA LENI IN APHORISMOS HIPPOCRATIS
Qis iaritalibus intestinoia si rectus Mirisfiat, qui prius non erat Aia bonum Laeuitas intestinorum graece itienteria cst uelox exitus eoru qtiae comeduntur atq; bibunturiquae talia deiiciunt,qualia suere deuorata.Siquis uero uellet breuiore afferre definitione, diceret esse priuatione coctionis, cunm; quoad consistetia, neq; quoad colorem,uel odorem,ullamve omnino qualitatem,inuentriculo facta fuerit mutatio ciboria.Tale alit nomen haec passio Brtita est,existimantibus illis, qui prius talem ei indiderunt appellotione,fieri ipsam propter intrinsecae superficiei intestinoru iquitatem, ob quam cibos qui continentur in cis, si am- Hplius apprehendunt,ut cum suam seruant sibi a natura inditam asperitatem,retinebant.In pluribus itaq; aliis,qui primi nomina rebus imposuere,quamuis sint collaudandi: no tamen eos in Duitate intestinoium accepto,cum ignorauerint, quod ipsius uetriculi proprium est cibos amplecti,ac se circumstrinsendo,certo tempore detinere,&rursus ad inferiora dimittere.Et,sicut in uesica fit urinae stillicidium, no expectante,ut illa colligatur, sed statim tanquam mordetem, aut aggravantem expellente:sic & in uentriculo ueloces exitus: hi enim sunt communes olum excretionum causae: quasi illi sciuissent, qui primi hanc passionem, laeuitatem intestinorum nominarunt, talem de ea opinionem abiecissent,& uice eius, totius uentriculi,atq; intestinoru imbecillitate in causa posuissent,ob quam hae partes corporis grauatae a cibis assumptis, ipses c festim excernunt. Fieri uero potest etiam aliquado, ut a quorundam humorum mordacitate insuperficie exulceratis fiat haec passio: etsi ipsa uis non mustum patiaturmam & tune crit necem rium,ut permeantibus cibis, partes exulceratae dolore sentiant,atq; ideo deorsum illos propellant,& a seipsis quam citissime mittant: quo in omnibus partibus iacto, uelocitas exitus subsequetur,& nullum fiet initium coctionis: ucrum tali intestinorum Isuitati cuiusda morsus incini sensus. In illa uero quae accidit pro 'ter uentriculi, atq; intestinorum imbecillitatem, absq; ullo
doloris sensu fient deitationes. Adest autem,de haec haud parita utriq; dicterentia. Vae ei a fit
90쪽
ι ' natur cibis,ac Potibus,qui uim adstringendi habent. Quod si lonei ori tempo re passionem, quae dysenteria,id est difficultas intestinorum nominatur,
itant D Qtur; iae aut ein potetix retenti uae sequitur imbecillitatem,omnino quidem fit ex intempcinxura, sed iaci iniorum corporum,quq iam habitum quendam non facilem solui cotraxetiint, eri Gilp'sitio uel propter humorem aliquem,qui in v ntriculo, atq; intestinis continetur, Omit,eκ quibus humoribus unus cst pituita. Unde & acidos ructus,qui tali passione laborant, nabent,quos Grsci oxyrminias nominant,qui & sine aliqua pituita qnq; in uentriculo stigidio renunt. In quibu Mana laeuitatibus intestinorum,quae ex frigiditate ortum habent, una nunt, Ied progrPu temporis cessant.Nam ab initio paruo quodam tempore cibi in uentriculo retinetur,procedente autem,atq; aucta passiqno,neq; hoc tempore retinentur.In quibus igitur paruo remanent tempore, fit quoddam uelut initium coctionis, & propter hoc non sertitur effectum. Nos uero didicimus frustrationes coctionis ex stigiditate prouenietes ructus acidos lacere. In quibus autem cibi nullum habent coctionis initium: neq; ulla ab initio fit in qualitate mutatio: quare neqi ructus acidi, nisi pituita,ac praesertim acida in uentriculo abundet Propterea Hippo AtDe hoc et B crates non siinpliciter dixit bonum esse signum acidos ructus in laeuitatibus intestinorum, sed momm primum quidem in longis adiecit,quasi cum incipientibus,ut dictum est, saepius una eueniant: deinde, ubi prius non si ierint,in iiiii, Quaecunq; enim a pituita uentriculum refrigerante fiuilae η se uitates intestinoruin, semper cum ipsis sunt acidi ructus,uit casus quidam.Illis igitur,quae neq; Incipiunt,neque ex pituita fiunt,no insunt acidi ruditis.quod si quando fiant, significat tantum iam tempus cibum in uentriculo retineri, quod principium mutationis accipiunt, & naturam n suorum operum reminisci. Hactenus mihi itideor expositoris officium satis impleuisse. Siquis autem eoi um,qu. ae dicta sunt,uin capita omnia scientifice comprehendere: in tractatu,qui de tibia potentiis naturalibus inscriptus est,non paucas habct de uentriculi uiribus demonstrationes: in dri uos;
causis autem accidentium,de omnibus, Quae uelociter excernuntur. Oniam uero t Erasistra Mim ne inretius in secundo de uentriculo mentitus est de medicis se aetate superioribus,turbauitque,& con imp - , ω ludit intestinorum laeuitatis notioncm: melius mihi uisum est haec etiam superaddere, ac prima est ueliber deia Erasistrati uerba shbscribere,quae ita se habent: De ea,quae laevitas intestinorum nomina- 'φ mo unutur,dicendum, quam priores medici in tres partes diuiserunt,in dissicultatem intestinorum, in Iae uitatem intestinorum,& tenesmon, id est tentionem:quidam tamcn in iis,quae excernuntur se P differentias considerantes passionis,atque dicentes,quando sanguinolenta,atq; mucosa exesit, - quae a uentriculo suere concocta, tunc difficultatem intestinorum nominabant: si uero exeunia que mucosis,laeuitatem intestinorum uocabat:cum ire secti ibui ubi .. Uiuorumi Hacum languinolentis,atque mucosis excernuntur,tentionem passionem appella 4qui Wς
bant Haec igitur Erasistratus inquit, nescio qua ductus opinione, adiiciens crudis excromentis mucosa,ac sanguinolenta. Hoc enim nullus apposuit, ncque eorum, qui eius aetate claruerunt ρ hi υ' medici,uelut Philotimus,Herophilius,&Eudemus, ne meorum,qui post ipsum suerunt usq; ad Σ -' Iuniores istos Archigenis sectatores,nem, quos ipse citat, priores medici, hoc est ipse Erasistra- 'ὼ roie 'orra. iocles siquidem in libro . t De curatione, de causa passionis.scribit in hunc mo- ne . t. Gil in Tertia sit magna ex parte ex dissicultate intestinorum: uocatur autem laeuitas intestinoris, Amnistret ad quam sequitur deiectio humida ac spumosa,&cruda,&multa,&cita post cibum assumptu, ' ' ac potum.Praxagoras autem in secundo de assidentibus, inquit: Intestinorum laeuitate laboran
tibus,quoniam lubricum est intestinum ei unum praesertim,necesse est cito ciborum fieri dele ''I'
ctiones.Post haec deinceps,quod necessarium sit cito exeuntia,csse omnino cruda, Praxagoras scribit,maximam quidem passionis proprietatem in cita poncs deiectione: quod uero cibi om hul D nino incocti yermaneant,hoc unum faciens ex iis,quae necessario consequuntur. Neque enim, be de hoc quia onanino incocti permaneant cibi,ideo cito deiiciuntur: sed,quia cito deiiciunt tur, idcirco - -- nullam habent coctionem:atque ideo nos,& alii complures medici,citam ciborum nullam ha- o m bentium coctione, deiectionem,dicimus csse laevitatem intestinorum. Ad hunc modum, & alii
antiqui medici de ipsa sentire uidentur.Nam in libro De passionibus Hippocratis siue eius sit is liber,siue Polybi eius discipuli, haecdelaeuitate intestinorum scripta inueniuntur: ςl ibi deii-
ciuntur imputridi,humidi absque dolore,corpus autem extenuatur. Liquet uero suisse morem antiquum uiris istis, uocare imputrida,quae nos incocta nominam'. ii t In libro autem de uictu salubri,qui,& ipse Hippociati ascribitur, licet,qui adulterinum censent,no nulli ad Aristonem, iactis est tim nonnulli ad Philistionem,quidam ad Pherecydem reseranoscribuntur haec uerba: .lPatiuntur--. non nulli talia. cibus cis delicitur humidus incoctus , non propter morbum, ueluti laeuitatem intestinorum,neque aliquem ipsis affert dolorem.Hi quidem omnes Erasstrato seniores . Sed, uisim iratui diximus, mille ali noui omnes Erasistrati aetate,& postea uiguerunt,in eandem sentetiam de intestinorum laeuitate scripserunt.Quare nescio,qua causa ductus de piistis hominibus mentia