장음표시 사용
61쪽
pbso; dolore aliquando dictam putauit in praecedente sermone ieri posse strangulationP. Et, si Eolni, potest esse sine dolore stragulatio: ex talibus causis erit.Pofii bile est, multitii line humi curatis, pituitosae praesertim,madcfaciente tunica gutturis interiore,fieri absq; dolore tumor . Possibile est etiam aperientibus ipsum musculis,crassioribus factis, meatu reddi aligusti cim: contingit,& utrunq; coniungi.Illudq; impossibile non est, ut propter superfluam siccitate musculorum gutturis intrinsecorum supra modum extenti, meatu reddant angustiorem. aut vero sint hi musiculi,& quo modo claudant guttur, ostensum est in tractatu,qui de uoce inscribitur.3s lG afebre habito cottam i peruenitur,ctutae potePHuorare,sine et o rumore, trahase est. Non amplius adiecit hic locii, in quo inquit.Tumore non existe te sicuti in praeceitcti amorismo tilicium meminit inquiens, lTumore iasi existete in faucibus. Nos vero dicemus ait u id vorti uel ex communi subaudiendum esse in faucibus, uel in omnibus colli locis. Cuin enim r. Amor. smin nullo horum apparuerit, iam ore aperto in faucibus, neq; extrinsecus tumor, homine uero sp vcotigerit no posse deuorare, casus est exitialis: qui fit ex inflammatione aliquando musculsu, qui gulae pr. ae iacent,aliquado gulae ipsius. Est. n. su. aeda societas partibus his per neruos, ac ligamenta, Se ad spinalem medullam,& ipsam ambientra membranas, ac prsterea ossa uertcbrarii, F itiae his ' cxtrinsecus adiacent. Exidiis itaq; ad partes infaminatas & liga metis, & neruis, m hi uertebras,uel intra,vel ad latus cst nec est ariti: si in altera nerui Dropagine fieri tentione c5tigerit,ad larii sui in ambabus, intra . Plenius aut de istis dicemus, libru de articulis exponetes, in iolair, fieri spinae eversiones,tuberculis crudis intra ipsam constitutis. Igitur in libro illo,&eibbos fieri dixit tentis intra uertebrarii partibus, non solum recuruationes, es oblicruationes.
in secundo siquidem libro Epidemiorum,de proposita nuc in aphorisino angina uerba facies,
inquit: l Erant autem anginam patientiu tales affecti s : colli uertebrae intro uergebat,& tra is apparebat collum habere cauitatem,& hoc tactum dolebat. In hoc itaq; sermone una ostedit is uertebrae eversionem ad intra factam in praesenti uero aphorismo generaliori utens sermone, inquit Si collum euertatur.Verbum enim euerti, omnem,quae ost ad id, uod praeter naturam, eversionem ostendit rediitudinis uertebrarum. In secudo aut e libro Epidemioru sermoni adiecit: Et hoc tactum dolcbat. Hic uero nihil de dolore dixit: qe necesi trium cst adcile dolorem lina cum ea, quae collum obtinet inflammation nisi& hic cam, quae fit propter siccitate excodentem, tetionem tractum,& citeriton E partium tantu modo ostendit:& propter hoc ipsum casum inquit cile exitialem: cu alter, tui prouenit ex instammatione,nsi sit omnino exitialis, qua- Glis erat prio cui coniuncta erat strangulatio. Neq; enim est, quale periculum, si homo stragulatur & ii ix possidcuorare. 'crum si propter excedentem siccstatem: id accidat, &collii eue
ii & uix posse deuorare,lethalis cli casus,& praecipue cum uehemcns est subris: ut uerba illacii a febre habito, etiam in hunc sensu in accipiantur. hanc autem febre ipsam etiam immodicam fieri par est in membris siccitatem: de duplicem habebit febris uehemens ad mortem rationem:& quia,ut signum, erit, quod fiat cuciso propter siccitate, & deuorandi disti cultas: & quia ipsi quoque aliquid affert, tanquam una quaepiam ex causis perducentibus ad mortem. msust quartodecimo, ses timo cimo, vigesimo crvi sin septimo, dy triissimo quarto. Hi enim si- dores iudicant morias. i uero Hirassint, Libore gni scant,o mortu longitudinem, or recidi vim. Non sudores tantum sed alui excrementa cffatu digna,& urinae multi,& iuxta aure absces sus, vel alique alium articulum, indictis diebus optime apparet Sermo enim in uniuersum est talis: Iudicatoria ligna, ac casus, in diebus iudicatorijs incipiant. Ac sermo quide ita prolatus suificiebat: uerit Hippocrates nuc no de omnibus ipsum secit iudicatoriis, sed de sudoribus ta Htum:& nobis memoriae sit biecit iudicatorios dies, qui sunt inua quadragesimu . Morbi . n. istis diuturniores, non ad modii solent per sudores iudicari, sicuti neq; omnino per excretiones, sed uel per ' concoctionem, uel per absiccssus. Quod uero non omnis numerus dictu sit ad iudica da idoneus,experientia manifeste demolitat: & quispia admiraret illos, iii aiunt nulla in illis esse disterentiam: melius est enim, ex ijs,quae apparent manifeste,discere aiffercntiam: causam uero eius, quod fit, per multum ocium considerare: quod nos in tractatu de diebus iudicatorijs egimus: id, quod ad artis refert utilitatem,in primis duobus commetariisti asadtes: causas auti serum tentates in tertio perquirere. Non parua autem est de diebus scriptis in aphorismo di-seordia cum alij alios pro arbitrio scribant. Nos uero illa secuti,quae ab ipso Hippocrate scriptastini & in Prognostico, & Epidem ijs, & hoc aphorismorum libro, ipsbrum fecimus connumerationem. Verba autem, quibus dehisce diebus Hippocrates scripsit, habes omnia in tractatu de iudicatorijs diebus,& de iudici js collecta. Nuc uero a totio incipit, qui anticipat quartu in breuioris temporis morbis: & post hunc quintum scripsit uno die quarto tardiorem. Sic enim
fere in omnibus exemplaribus inuenies,cum quartus dies in aphorismo non tu esset ascriptus,
quamuis hic dies sit primus iudicat prius.Verutamc ipsum nuc prpe termisit, vel ipse Hippocra
62쪽
A tes, vel qui primus librum transcripsit. Si vero omnino Hippocrates illum praeteriit, itane ob causam ipsum existimo istud secisse, quoniam morbi plurimi peracuti, qui cum sudore iudicatur tertio& quinto die moris, qua quarto, iudicium suscipi ut. Rariores. n. sunt, qui die quarto iudicantur: atq; hoc a me fuit inuentum per operientia, cum ob hoc ipsum valde admodum inquirerem, qua de causa dies quartus suisset ab Hippocrate in aphorismo praetermissus. Hoc aut videtur accidere, quoniam morbi peracuti prima statim accesssionein vehementissima ha-bciat,& reliquas illis pi oportionales per diem tertili. Dicimus alit v in uehemptioribus acces sionibus iudicia fiunt,& quod morbi,qui in diebus imparibus accinionem habent, citius iii dicantur: qui uero paribus tardat. Atq; ideo ,si etia in principio aliquis morbus exacerbatur,hoc magis accidit in diebus impat ibus: si tardare debeat, ad dies pares uehementiores accessiones transferuntiir.Haec habeo, qtiae dicam de die quarto. In fine autem aptiorismi,non nulli trige- sinum primit did, non nulli trigesim liquartum scribsit . Scimus autem hos in dicru iudicatium nurnero contineri: & fortasse trigesimusquartus maiorem uim habet: non tame quadragesimi
meminit, sertasse quia hunc principium morborum longorum existimauit, qui non admoduper sudores itidicantur. Nain & trigesimum primum, & triges m umquartum, & ante ipsos Vi-B gesimum septimum raro inueniemus per sudores iudicare. 37 l Frigidisudores,cum acuta quidestare, mortem: csi mitiori autem,lungitudinε morbisignifD. Quod quidem ita fiat sepius experientia docet. Causa uero huius explorada: nam plurima mihi videtur habere dubitationem, quoi nodo febre calidissima homin E de nete, sudor fiat stisidias .Qu igitur in alijs partibus corporis sit necessarium csse vehemetem caliditate, ex alijs vero sudores trigidos euacuari, est inanifestum .Essent enim calefacti, si ex partibus calidissimis
csterrentur. Fuacuantur autem ex cute sudorcs,quam frigida esse contingit: cu tame ea, i sunt sub ipsa,comburantur. Nam quibusdam humoribus putrescentibus ostensium cst febres acutas fieri. Hi uero putiescunt saepius quidem in toto corpore,saepius vero in vasis solis.Cu ergo h caliquando duo contigerint, humores, qui sunt in uasis,putrescere, & cam, quae solida corpora regit, naturam quae lecudum Hippocratem est calor naturali Q vel extingui omnino, uel proximam cile extinctioni: quae quidem ex his cir acuantur,frigida sentiuntur: eam uero,Mae fit ex putredine, caliditate nihil prohibet uchementissimam esse, atq; ideo signu est exitiale, ostedes in animalis corpore humoru multitudine superabundare, tanta habentiu frigiditat ε, ut neq; a C calore nativo,neq; a scbrili calefiant. Tepidis siquidem existentibus sebribus contingit saluari homine,cococta in processu temporis multitudine humoru frigidorum, atque cuicta a natura. Acuta enim subris,causa est,& signum perniciosissimum: causa quidem, quia propia est ad di . soluendum corpora: signum autem, quoniam humorum multitudinem esse frigidissima ostendit,ut quae neq; a calore febrili transmutetur. Febris uero, quae no in acuta ed moderata, permittit tempore longiori a natura multitudinem concoqui, cum no anticipet dissoluere hominem: non est autem signum adeo perniciosum,sicuti uehemens febris. Contunsit enim in tepida sebre, etsi modice stigida multitudo fuerit, incalefactam permanere. 38 parte corporis sedor eis, significat mox m.
Si per totum animalis corpus morbus extenderetur,ex toto etiam aequalis fieret euacuatio.
Fiunt enim sudores, vel natura humiditatem supcifluam euacuate, quando & optime iudiciu fit uel quando non continetur in corpore, morbi ratione. Sed, siue hoc, siue illo modo fiant, membrorum patientium humiditatem euacuant.1, 39 l F. , qη parte corporis calor, aut reus, ibi morbus. Qua parte corporis insignis, aut caliditas, aut friniditas suerit n ea morbum necessarium est esse: haec siquidem exihi a temperie naturali, quae sanitas est. 4o i Et,ubi in toto corpore mutationes, ct corpus refrigeretur Hrursia cessat, vel color alter exatur as: ungitudinem morbisignificat. Dispositiones variae diuturniores simi per sunt,quam qui sunt uniusmodi: cum n6 possit natura in paruo tempore multas consistere dispositiones., qI Sudor multus exsomno factus,abris causa manifesti,corpus vii pluri cibos ficat: si auro cibum
non accipienti hoc accidat: Fire oponet, quod euacuatioue corpus indiget.
Nonnulli ita scribtit aptior issimum: Sudor multus ex somno factus sine causa manifesta. Aliisne aliqua alia eausa. Verum haec,etiamsi non adij ciantur, millies in mille sermonibus ab ipsis praetermissa intelligutur: qa, etiamsi no dicant tame subaudiutur a nobis: ut qui semel ab ipsi didicerimus, quod, qui a causa extrinseca,nsi ex dispositione corporis casus proueni ut,nullam faciunt certam praecognitione. Hoc itaq; semper oportet me nisse. Qu9d uero in praesenti
63쪽
notionibus. R. tor continente vexans, &
sphotIsmo docetiar, in verbo, multus,adiecto, maxime c6sistit. Si enim sudor multus no esset, Eposset & propter virium imbecillitatem,& corporis raritatem accidere.Ipsius vero multitudo, altera duarum causarum fit,vel propter ciborum,qui sunt recenter assumpti, immoderantis', vel illorum,qui antea. Quod si propter recentes assui -- sumptos, prohibere oportet, ne plures agit manti quod si propter prius assumptos, cuacuare. Or i lor mustus calidus, vestri a semperflues.sti dui 'magis, calidus 'minassignificara morique sudoribus, qui in diebus iudicatorijs fiunt, dictu est prius: de iis vero,qui in toto morbi tempore apparent sine iudicatione,in hoc ostendit aphorisno:difficiliores quidem inquies ense frigidos si idores,minus vero his malos, calidos esse. Indicant siquidem utrique multitudinEadesse, sed alteri frigidam,qui & peiores sunt:alteri calidam, qui & minus illis sunt mitiales. 3 l Febres auaruns non intermittentes tertiadi ortiores a si magis reicuisse,quocungaristem modo Dxtermistrant, pericutam abessesignissatur.
Quod Hippocrates per verbum,intermittere,accessiones intelligat, quae in quiete febre vaeantem desinunt, manifestu fecit in hoc aphorismo febres illas,quae per tertiam accenduntur,si F in σερο α quouis modo quieuerint,inquiens inc absq; periculos lae.n.illae, quae in quietem febre vacatem desinunt,periculo carent,etiam fi uehementissimam, di satis lGsam habuerint accessione. 'Si enim adeo breuis fuerit, ut in tertianis exquisitis,minoris duodenis horis tempore circii scripta non modo sine periculo talis est sebris,sed etiam cito iudicaturui vero longius,quam duo decim horaru,tepus occupet,&,si ita contingat,ad decem,&octo horas prorogetur:est quidd& haec citrapericulii,sed tanto longior,quanto & eius accessio maior extiterit, quam tertianae exquisitae. Non absq; ratione aute eas,quae in quietem sebre uacante desinunt, esse absq; periaculo inquiti t ut quet non ex inflammatione aliqua, neq; ex maligna humorum putredine fiat. Neutra enim harum ad quietem peruenit sebre uacantem. Quocimq; autem modo intermis rint,periculum abesse significatur,hoc est siue vehemens,siue longa fuerit accessio. l obres ovae, se obercuti, veliabores in articuli unt. Non semper hoc, sicuti nec quicquam aliud huiuscemodi,sed magna ex parte videlicet, G tinaere videtur. usa autem est manifesta.Nam propter multitudinem, & crassitudinem, vel
frigiditatemvel visciditatem laumoru efficientiu febres,in lonPm tempus morbi extendlitur, Gcum longum exigant tempus ad coctionem.Par igitur est & tubercula ab eis fieri, & ad artic
los superfluitatem decumbere. Sive autem per labores dolores intellexerimus, siue laesionem, uterque intellectus habet rationem. Vtrunque enim horum ad abscidus' sequitur. l αγμι ubercula ad arti uos et labores exfebribus , ιιπιδ uritus Guntur cibis.
De conualescentibus docet. His enim repletis rationabile est plethoricos casus aduenire, &maxime ob virium imbecillitatem. ν. Aphalii
46 l Si rigor inciaeat febre non ente, agro Liam debili, lethiae in. Non idem est,siquis dixerit,si inciderit,& si incidat.Verbum enim, inciderit, unu significat rigoris insultum,incidat,uero plures.Semel istur rigore incidente,nondu liquet, an pe miti sa,an optima iudicatio sit secutura. Potest enim & propter uiriu imbecillitate casus esse lethalis potest Se iudicatio ' periculosa, bonum tamen habere finem. Saepius uero fieri rigore febre non deficiente,& alioqui bonum non est: in virium aute factus imbecillitate, perniciosus. Na, siqua euacuatio rigorem subsequatur,quae nullam facit intermissionem,propter utrunque ho Hminem di tui uerisimile est,& quia uis imbecillis serre non potest rigoris agitatione, & quia ab euacuatione ditatuitur.Si uero solus accidat rigor, nulla euacuatione subsequente, utroq; modo casus caret bonitate. Nam & ut mala causa, vim coinris tanget:& m tum signum erit, ultimam illius indicans imbecillitatem, quae solita sit noxios humores in rigoribus euacuare: nunc autem id eficere non possit. t Excreationes is ebribus non intermittenti , lis uia,criunmfride, ct bilisse, omnes mina. d. inusi s. Tter alpit.
Eυ bene exeunt e per alui excretionemsiue per urina bona, Si uero non a quid eorum ou iuuatirer haec loc/excernitur, malum. γ ν
Forte conueniens suerat doctrinae aphoristicae, dici csipendiosius, omnes prauas excreti nes, cum bene exeunt,ad bonum terminari: Hippocrates uero non ita locutus est,sed primum quidem trium generum excretionum meminit, eius, quae peros fit, eius,quae per alvu inseri rem,& tertiae,quae per urinas:deinde illius,quae fit per os, magisparticulatim. No enim simpli citer dixit prauas excretiones bene extates,bonas in sed sipeciatim ipsaru meminit,innities: Liuidae,cruentae,sstids,& bilio .Vna autem comunis est in histe omnibus ratio:Male uacua-
uoties sunt prauarum signa disipositumum: prodeuntq; sepius eodem modo, quo in ulceribus Putridis
64쪽
A putridis, a quibus ichores, hoc est liquores saniosi,defluunt, nillil dispositioni conserentes: nonnunq uero ita sicuti pus, ex abscessu dirupto bene expurgans partem patientem. Indicia uero, stbene excernatur, maxima quidem sunt & coctio,& bona tolerantia,cu ipsis uero & morbicies,& post ipsam tempus anni regio,aetas, natura aegrotatis. Mod autem cst in fine aptiori sint, duobus modis scriptum inuenitur. In quibusdam, ut supra, scriptu est,Si uero non aliquid corri, quae iuuat, excernatur. In quibusdam uero sine particula, non io modo, Si uero aliquid corii, quae iuuant,excernatur. Et erit lectandum primam scripturam sermo talis, Si quid eorum, quae non iuuant excreta, uidetur euacuatum,noncst bonum.Secundum uero secundana scripturam, Si quid eorum, quae iuuant, & sunt animali conuenientia, cxcernatur,non est bonum. Melior autem est scriptura prior. δ lInfebribus no Permitatibus si Ires exteriore rigide Hraiores vrῶtari estim haleat euale est.
Dignum animaduersione est,nunquid huiuscemodi casus possiat in febre fieri intermittente. Ego enim neq; uidi, neq; animo capio.Vicientur squidem solis accidere in febribus,qtiae causi ires ab incendio nominant, rniciosis,uci si aliter libeat appellare malisnissimis, ueluti lypyiijs. B Nulla uero se bris alia Psundas partes urit,cute refrigerata.Neq;.n. mitior causbia, neq; ici vana: quae duae febres prae c. aeteris sunt calidissimae. Videtur itaq; no distinctionis gratia in aphorisno adieciste, In febribus non interinitiei itibus, sed similem protuli sic sermonem illi,quo dicitur, lVertebrae autem, quae in spina sunt: non quali in aliqua alia corporis parte sint uertebrae,sed ueluti si ita diceretur: Ucrtebrs,quibus lioc meli, ut in spina sint: ita & minc sermonem Hippocratis accipiemus: Si prosundae partes urantur, cute refrigerata,lcilia lucst: fit autem hoc in no nullis febribus non intermittentibus. Causa uero huius talis existit: Quando aliqua sortis inflammatio in corporis parte profundiori,uci crysipelas c uenerit: totus ex toto corpore sanguis ad locum trahitur patientem, atq; adeo uruntur profunda,cutis autem rcfrigeratur, ut fit in principijs accessionum. lInfebre λαγ intermittentesila si vel palpebra, vel pertim, elocutus,vel nasis peruretasur,vel
non videat, via non audiar .ram debili exiisente corpore: quicqui horum eueneri mors proxima in.
Partium fiunt peruersiones, dum tenduntur, atq; contrahuntur ij, qui ad eas nerui pertina uti Quod autem extendantur, accidit propter instaminationes, duros tumorcs, siccitates,& Dii di- C tates immodicas Hsc autem grauia suiu,quando prope neruorum originem sucrint constituta. Quare,cum sebris continua fuerit, & aeger debilis mon absq; rationem mortem es leuicinam est existimandum: multo autem magis,quando uel non audit aliquis, uel non uidet, propter uirtuti, sensibilis debilitatem. so Ubi instare non intermittente di cultas stirandi,ct delirium acciderit euale. Fit non nunquam ex eadem causa horum utrunq; , dissicultas spirandi, & delirium, patiente cerebro: & tunc apparet i spiritus ut ipse in Prognosticis inquit magnus ex multo interuallo,
hoc cst, magnus,& rarus. Contingit S propter aliquam earum paritum,quae respirationi obse unant, passionem, spirandi difficultas. Nam & morbus laturalis, & pulmonis inflammationes,&reliquae thoracis,at a: eulmonis passiones, spirandi ficiunt diis cultatem. Haec autem omnia periculosa sunt, febre praeter tim continua adiuncta: ita scin per cum tali fieri consueuerunt. Qtiare&hic uerba illa, Eum febre non intermittente, dem uidentur ratione esse dicta, qua etiam inaphorisno antecedent .s i Infebribus,a esses, qui adprimas iudicationes no luxnIur ongitudinem morbissignificant. Sermo ita clarus est, ut sorte Hippocrate non indiguerit .Liquet enim ,2 co ipse,st ad primas iudicationes non soluuntur huiuscemodi passiones, sint diu duiuturae. a b cunque insitaribus, vel in atyi morbis e voLnrate illac mist, nihil ab dam: qui iero
Dictum quidem & tu Prognostico, i lachrymari non esse bonum signu,quado uidelicet oculus ipse nullum affectum habet proprium, atq; praecipuum, ueluti lippitudinem, uel in palpebris asteritatem,uel tale aliquid. Nam debilitas quaedam ostenditur Iretentiae contenti uae,quando, etiamsi talia non adsint, illachrymant. Non recte autem scriptum fuit, absurdius, comparative: melius enim fuerat absolute,absurdum dicere:& mihi uigetur hic error culpa magis primi librari j, quam ipsius Hippocratis, contigisse. 13 Guibus cista dentes in febribus quidam lentores nasiunta ijs fortes sunt fures. Neque enim nasci possunt huiuscemodi lutorcs sine caloris multitudine pituitosiorem humiditatem exiccante. Extra ord. Ee Gaubos
In motbo actit externa partes per uiget ara, in tertiat autem aedete, Ni illic malum
Si debiliter iam assecti non uideam, cc. in Proptri .eo.ti
65쪽
tionib. A febre ardente occupa
Siccas tullas illas nominant,quibus nihil expilitur. Fiunt autem aliquando ob intemperiem inflaumε torum,qus obseruilit respirationi raliquando fati cili assperitate uel aliquo tenui. 5t pauco humore destillante. Quicquid forum acciderit aliquo modo madescunt loca,quae ad aspei apertinent arteriam,& ideo minus siticulosi fiunt.Nan .si asperitas sola sierit,propter motum in tussi fidium, ex locis uicinis humor aliquis attrahitur: sic autem,&si sola suerit intemperatura. Is lGbulon bussi tres omnes tigrarer Harias. IFebres diariae omnes ab ipso uocantur,quscunq; sui ratione una die durant. les aute sunt,& quae ex bubonibus proueniunt,quando ex causis manissistis consistunt. Alios uero bubones, qui sine causa inanifesta fiunt, uerisimile est, ex uiscerum inflammationibus fieri: atq; ideos bres, quae uni cum ipsis eueniunt, malas citc. 36 lFebri ira dorsiperarentem, febre non deficiente, enim morἱus. o mora frenisat humiditatem. Foportarit hunc aphorismum cum altero paulo antea dicto coniungi, in quo dicit: lSudor inuitus frigidus uel calidus semper sitiens. Ipse uero ostendit,& quo pacto talem sudorε dixerit esse malum & propter quam causam. Malus itaque existit, quia cum hoc quod morbum non soluit, ipsum et prorogari signi fit at. Causam uero prorogationis,multam ait esse humiditatem: quam
cum longiori lcmpore dissisluat,ac concoquat natura, necessarium est morbum inclongum.1 l conui pone aut distentione 1 eruorum te tu ciresuperueniente liberaram
Est quidem & distentio ce tetanos) nemorum conuulsio, sed non uidentur in ipsa partes
conuulsae: qiii aequaliter ante, Sc retro tendunt ut: atq; ideo praecipuum illi nomin est datum distentio, ita ut omnes couulsiones sint numero tres, gi scis uocabulis, is holonos,id est tentio ad posteriora: Emprosiliotonos, id est tentio ad anteriora: & Tctanos, id est aequalis tentio, nominatae. Omnes uero conuulsiones scam ipsum fiunt, uel cx repletione iret ex ouacuatione partium uidelicet neruosarum.Quaecunq; igitur conuulsones adsicbres ardentes sequutur,lias par est scri ex siccitate: quaecunq; uero suopte initio inuadunt,ex repletione habcnt generati nem. His conuulsionibus febres aduenientes,partim quidem supersuam di luut humiditate, Gpartim calefaciunt frigiditatum quae duae sunt medicis i cmediorum intentioncs. Non absit; r tione igitur a febribus lethales sunt conuulsioncs, non lethales uero,quae febres antecedunt.1 8 la febre ardente habito, rigares eruenientesolutio. Ostensum enim est in sermone de rigore,etiam ob flaua bilem,quae per membra sentietia ii loci motu desertur, fieri rigorem,post quem uidelicet,& alui seluunt, di sudores,& uomitus biliosi sitis erueniunt.Cum ergo bilis,ex qua febris ardens habuit ortum,expurgat,si luitur febris.
Nam febr cm ardent cita fieri nouimus, quando aestiuo tempore uenae exiccatae acutos, ac bili sos ad se ictiorcs attraXcrint.19 l niana exquisita septenis circuitibni, quod longissimum est udicatur. Tertiana foliris,ab ca,quae ardons nominatur,humore faciente non differt. Vtiuo: enim a sa sua bile fit. Differunt autem, qih sebris ardens in uenis una cum sanguine flauam bilem redundantem,& ebullientcna habet: tcrtiana uero in toro delatam,ac motam. Exquisita igitur tertia--, ira erit,suae sui ipsius naturam puram, sinceram j; seruat. Seruat autem,ubi nauam bilem habet H . i. 3 ut dixi redundantem, di mota,& praeterea tempus aestiuiim,di locum tempori similem,cali da 'videlicet ac sicca,& hors aetatem,& temperaturi similE. Statim aut in tali tertiana accessio fiet si
cum rigore: de solutio eius cum sudore,uel per uomitum, aut suli inferiorε fiam bile euacuata, uel omnibus istis pariter faciis.Erit & huic tertian. ar tempus accessionis minus multo, e quietis. 'Duobus siquidem diebus, & totidem noctibus toto eius persecto circuitu, exquisitani tertiana nunqinuenies cxtra duodecim horas suam accessionε protendere. Talem igitur ait Hippocrates in sepicni circuitibus,quod lonsissimum sit iudicari. od enim in cotinuis una dies potest, hoc intermittentibus accessito. Ad istarum igitur connumerationem, earum fiunt iudicationes. Hoc ipse in Prognostico innuit,ubi de quartana loquitur, ita inquiens: ἱFit aut di quartanarum riconsistentia ex ordine tali. Est J : a nobis obseritatum, tum in quartanis, tu in tertianis, fieri iu- is ldicationem ad numerum circuitum, non dieriim. Statim itaq; in teritana febre ab initio septima laccessio in tei liuini & decimum incidit diem,& sispius in ipso morbus iudicatur, non expectato quartodecimo. Sicuti igitur in morbis cotinuis acutoru quidem morborum terminus est quartusdecimus peracutorum uero septimus:sic in intermittentibus, breuissimi teporis tentana fisbris terminum habet circuitu septimum. Rutius aut,ssicuti in Peracutis morbus poterat iudic
66쪽
A ri &in quinto,&quarto,& in tertio die: sic & in tertiana in cisdem circuitibus fieri Alutione eo tingebat,non expectante natura scptimum circuitum. Hippocrato igitur tertianam aliquando cum adiectione exquisita nominat: aliquando uero simplici appellatione contentus,tertianam tantummodo: sicuti & nunc quoq; consuetudo omnium aliorum Graecorum cst huiuscemodi res omnes dupliciter nominare. 6o a infebribus ores obsurduerunsanguis ex naribus uem,aut asius turba Gluis morbil. di Mi. b. ii
Dictum est ab ipso& antea isurditate fieri biliosis excremetis retentis,& ad capia i recurren με e divi diibus:& talem solui surditatem,suo turbata.Dictum est & nuc ab ipsis hoc idem,& praetet ea de m- prcifluuio sanguinis e naribus. Etenim & hoesbluit surditatem,ea uidelicet,quae in febribus fit e tis itiis. absq; ulla propria atq; praecipua instrumeti auditus passione.Nihil autem mirum cst, si cum cua Gye b.aee.
cuantur ac transmutantur noxii humores,morbi cessant.
61 ςl Febricitantem nisidiebus imparui ebris rei ruerit,solet recidi M. Nescio utium hunc aphorismum Hippocrates scripserit,an suerit a quopiam ascriptus: siqui- ζB dem in Prognostico dierum iudicantiu incremeta ac copositiones fieri in lquaternis edocuit,& in hoc ipso l Aphori si noru libro,atq; in Epidemiis et, non modo die quartodecimo multos h.xor.b uidit iudicatos, sed &t litigesimo,& quadragesimo,& sexagesimo,& in Iesimo. Ipsi uero iudi- 'cant & vigesimaquarta, & trigesimaquarta,& ab initio protinus ci arta. cmo modo iSit ait nuc s=Jpria 5 i. 9, nisi in diebus imparibus febris cessiri 'rit, no sit fida iudicatio Mclius est itaq; pro imparibus t 36. 3. io . b. Gibere iudicatorijs,ut quibusdam uisum cst.Multa sal:e exemplatia in numero plurali,& impa
ribus,& diebus,scriptum habent. te 3. Lpidi mox t α-ibus Uebribus morbus regius ante dieni septimum accidit,malu n. ni LIn sei b.
Icterus idest, sorbus regius interdu quide fit & iudicatorie,repone te natura ad totu corpus eid ''s. e. & indi praecipue ad cutem,slatiam bilem:Fit etiam di casus hepate male assecto: mali autem affectus hepatis,ex sibus morbus regius selct aduenire,tres sunt tumor durus, inflamatio,& obstructio. Ucrum tumor durus, diutinus morbus existit' inflamatio uero & obstructio etiam repente fieripias Iunt. Ac regij morbi qui ante septiinum accidui diem,ex aliquo istorum ortum habent: nacitius non potest iudicatorie bilis aci corpus effundi.Ante septimum quidem diem, morbum re sium esse malum,ucrum existit: non in post septimum uacare pcriculo,est pariter iterum: neq; noe nunc dictum est.Potest enim & inflammatio & obstructio longiori tempore permanere: ante septimum autem, iudicatorie bilem effundi est impossibile.In quibusdam uero exemplaribus adiectum est aphorismo circa finem.Nisi humores ex aluo prodeant: uolentibus ijs,qui nare adiiciunt, per aluum bilem expurgarus a civibus is furitus quotidie rigore unt, quotidi ebres soluuntur. Cum bile per omnem corporis habitum mota rigores accidant, atq; ideo singulis accessionibus expurgetur atq; euacuctur, non absq; ratione ad insebricitationem peruenit talium sebriuintermi illo. Hoc igitur est, quod nunc dictum est ab eo Quotidie febres soluuntur: ac si dixisset aegrotos quotidie sine febre fieri. Quemadmodum autem,si quotidie rigores fiunt,quotidie et i 1 febres cessant:sic de si tertio quoq; dieaut quarto:quod proculdubio etia fieri videmus & in tertianis, & in quartanis cirruitibus: in quibus & febres soluuntur, & rursus redeunt,remanet,tamen quaedam dispositio praeter naturam in corpore, a qua secundum circuitum aliae sebro di aegritudines gene rantur.
Qui ante hunc scribitur aphorismus, absq; ordine mihi uidetur suis Ie interiectus. Melius enim fuisset hunc,qui nunc scribitur, aphorismum illi suisse coitinctiim,in quo ait: l Quibus in febri- scibus morbus regius ante diem sertimuin accidit,matu: ut totus sernio talis procedat: Ante septimum quidem diem morbum accidere regium,malum omnino: post septimum uero,optimum: nisi dextru hyppochondri uobduruerit,id est nisi aliquis malus affectus ex iis,qtios antea diximus,uisceri, hoc est hepati,acciderit Cum enim expurgat in ipso sanguis,& bilis transfertur ex uenis ad meatus bilem recipientes: siue obstructio fuerit in locis ad ei transfertur, siue instamatio aliqiia,uel durus tumor: necessarium est omnino non expurgari sanguinem,& una cum ipso bilem per totum corpus deserri,hincq; morbum regium generari. 6s Infuratus circa ventriculunx o fortis anus, est cordis Amorsus, marum . Quod no selu et uisceri, ql ex seipso scJm natura pulsat,cardia toc est cor,nome fuit apua antiquos,sed et ori uetriculi, p costia habet apud ocs:sicuti ut, st cardies an .i .cordis dolore. Extraord. Ee a huius λε - in fisibus virebus resuinptins
67쪽
niat. Cum ictae UO acuta conuulsiones . Niniciosa
huius partis dolores appellant: uerbum autem cardiosi .i. corde morderi, plurimi exponentisi Eaphorismos, pro cardias: un,id est corde dolore acceperuntmon nulli ipsius cordis ioc est uisceris, motum quendam palpitationi simile , i, cardiogmon uerbii.i.cordis morsum intellcxcrunt. Fortis itaq; uentriculi aestus a flauabile in ipsius tunicis ebulli die generatur. Rationabiliter asit ijs,e ita sunt affecti,& uentriculi mordetur os, atq; ob id malus est casus. Siquis uero pocordis morsum, crcbrum & uelocem cordis motum,cum praecipue,qui palpitationi similis sit intellexerit: extremum ex eo malum significatur, a vim uitalem maximo incendio laborare. hi In acuti ebribus commisiones, est circa et is nudo effortes alum. Febres iacta emento,ueluti ignis, neruos exiccantes, eos extendunt,atq; coucllunt,atque hoc modo perniciosas afferunt conuulsiones. Non nunquam uelo & uiscera ipsa per tale allectu doc vh lent,pp incendis, ac siccitatis uehementiam:atq; idcirco malum esse inquit.Pcior autem fuerit, D i. Apitii .i i.d si sortes dolores accidcrint. Mimiis autem etiam Πῖ inflammationem,uel crysipelas,uel sortem
obstructionem,uel abscessum aliquem, in uisceribus dolores fieri,sed uerisimile n6 est, ut de his: sermo habeatur ab ipso. Manifestum est enim periculum suod in ipsis estmeccssario tam cnon adiungitur conuulsioni. Et cis IHippocrates in febribus dicit, morbos febriles intelligere si, P . silii febres ipis sunt passio, & non casus partis allicinus, q aliquo dictorii affectuum laboret.
ti O, is, is Dictunt ab ipsi & antea fuit,l Nomnus laedens egrotantem mortalis est,qui aut v no laedit, , is, Hinmortalib: ubi & cxemplum sermonis adij cies, inquit: l iVbi delirium somnus sedat,bonuria, is . .,im nil si,mnus aliquis cxistat,VX quo delirium non sedatur,scd cxcitatur ali in ac generatur. Ue- cxempla noxae cx somno aduenientis,timores,ac conuulsiones.Quida ue- - ro ito, timores,scribunt,scis laborcs Saneq; nos saepe uidimus in morbis exitialibus & timores, ι --s, hucus & labores, S c auulsiones CX Gmno sieri. Hoc autem uidetur continget e,qn in somnis ad cer peruenit; brum humor insestus peruenerit, tunc magis intra, si extra,natura mota. At profecto, ut a ciboliae etiam ha- ad semiruta a couersi,impiciat caput: sic in picthoricis dispositionibus somni ipsum rcplentes, as-bet. ι7 iis grauant ccrcbrum . Si igitur ca multitudo magis ad atrae bilis naturam ucrgit,timores fiunt: sin v ορ- I talis non fuerit,labores,ac conuulsiones. Sonmiq; proculdubio semper nocerent, quatenus ad tin, v 'in' profundum & uiscera materia siuit, nisi coctionis ratione plus afferret titilitatis, qua sit damnii, G, i , , is a quod-m tu ad interiora conloquitur.Non solum aute in cercbro ipsi, mali humores aeui ua--α cis, , alici unt casus,scd & in ipso ore uelitriculi:quare in somnis magis evaporant, cum inco-ms,M he r. pcrmancant: sicuti coctioncs utiles ibinnos inducunt. ne uesa In febribuet ritus o eodens alum:conuul nemem t.
t me s.. . e iritum nunc intelligendu est ipsum dicere, sicuti etia in prognostico,respiratiotremiqui uri is ex m- ubi Oiscndst, hoc est in medio sui interruptus substiterit,conuulsionem significat. Etenim fit mosui Ouciatibus thorace mitsculis, ac neruis iam couulsioni paratis, qua dispositione insuper audita,&Ρ 'M MI - hlures occupante partes,manifesta conitialsio hominem apprchendet. Cu uero duplex sit inr τ' ecdi spiratiotie motus: alter quo spiritus sertur ad iii treiora,inspiratio dictus:alter quo feri ad exteriora,conti arta iii is acccpit appellationeii' expiratio nominatus. Offendit aut spiritus aliquado rapis. - , . cum ipse dicit.'lDuplex intro reuocatio,veluti se ferinspiratio: Mi hibis . . u. Lin c. pirantibu ,sicuti cum dicit. p i Et spiritus ostendit cxtra delatus. In his igitur, utriusq; par-λὰδ o Moliri rcsDirationis scorsum incininit: in proposito autem aphorismo de tota ipsa pronuncians, in , . , M. quit; bpiritu, ustendens,sue in motu ad intra, siue ad extra,sive ad utraque tale quid patitur. H
fleant talam h l Non simpliciter urinas crassas dixit,sed&grumosas adiecit,duorsi alterum ostendens, uel ci ii L1; ςmsit exeundu crassitudinis quantitatem, uel colistetitiae inaequalitatem, ac diuulsionem, ita ut plures ipsarum mpedime πῆ consistentiae,uclliti grumi,circunscriptae appareant. Non nulli uero non grumosas scribunt,sed mi coenosas, sicuti Numis viniis.&Dyonisius:qui,si per hoc uerbuna,soetorem quoida simulosi eti z ι,, diant, plus ali liuid, litati alij, d Onstrant si uero quasi crassitudinis silantitate,nihilo plus hodiauia .. st 'docci i Scrino uero I sippocratis totus non uidetur de urinis cile foetorem habentibus sed i ,-h b. Idiit ut hac crassis,ut cx opposito inanii cstat,inquiens.Multitudo uenies ex his tenuis .isi .., M., a Quare,si linc solum scribcretur. Quibus urinae crassae paucae: nihil sermoni deficeret Fluitost me, ia. autem & sine scbribus uri Lae tales, natura zXpurgante per Icncs totius corporis superfluitates: habis D sia s:unt cliam cum febre: in quibus quispiam sorte existimaret ad contraria transivi tationem s- : grami. i. non esse bonanti quoniana magna exparte in f bribus, o urinis ab initio tenuibus fit ad crassor finiateria. ros conuersio, teii dentelam morbo ad solutionem: atque ideo mihi uidetur maxime ita scriptus
68쪽
COMMENTARIUS IIII. 3sA 1., ipse suisse amorismus, id quod raro accidit,edocentet. Contingit. n. aliquando uel per initia
morbi,uel non multo si,urinas factas crassiores, pr grauitate habere sedimen. His igitur urinis sedimen, bonum signum non est, sicuti alijs, quae ab initio tenues cxistentes, ratione totius morbi coctionis se limen capiunt. Non absq; ratione auicin crast, uri n. e siunt multitudine paucae, ut quae uix renes pertranseant. Cum itaq; simul maior pars talium humorum malorum suerit euacuata, simul & residuum csicoetum fuerit, tunc ex ccrnuntur multo prioribus tenuiores. Melius est. n. ita dicere,& nsi tenues abs tute, quemadmodum dixit Hippocratis. inae enim secundum naturam sum, non simpliciter tenues existunt, sicuti neq; crassis, sed medium tenent inter utrunq; excessum : & cum mediocritatem habeant, crassiores quidem sunt, atque dicuntur
aquosis,tcnuiores uero gruinosis: multae uero cum ratione cX cernuntur,quia prius fir cre retentae :quo tempore crassae existentes, liri culter exibant.
o l Mibus urina perturbaυ, qualessentiumentorum, 'dolo capitis et Haderi vel raseris. Hunc non nulli aphorismum cu superiori coniungunt,tane eius partem ita scribentes: Quibus autem urinae ' obuersae, hisce dolorcs capitis. Et uolunt quida uerbum, obuersae, cotrarias B urinas ost Edere iii ijs,quas antea crassas & grumosas nominauit, hoc est tenues msi nulli ueros turbatas Falsum autem est,' urinae tenues snt cum dolore capitis. Videntur.n.dolores capitis aliqn antecedere ali in simul esse cum porturbatis urinis.Quales autem hae sint manifeste monstrauit,inquiens, auales sunt iumentoru: tales uero fi ut materia crassis, ac densa a calore e ' acitata. Hae siquidem maxime&ab extrinscca caliditate uidentur in spiritii in solui sicuti bitume, pix atq; resina.Non nullae igit urinae longo tre manent perturbatae,nsi nullae uero cito sedimc cras sum habent,& cito morbum solutis iri significant. Qu e uero non resident si uircs affuerint,lon- sum fore morbum ostendunt si imbecillitas adiit, aegri mortem praenunciant. Haec obitera n his sunt dicta,*n non carent utilitate. Quae uero ad ipsum attinentia a phorisnum adhuc dic re oportet unt ista: Vrinis perturbatis,capitis dolores necessario,aut adsunt,aut aderunt,ut inquit Hippocrates,qui si ii itus saluosus una cum calore prompte fertur ad caput. Non tia, siquis colet caput, aut doliturus est, huic omnino tales sunt urin*.Fiunt. n. dolorcs capitis etiam cx calore solo,non nunquam uero ex statia bile, quae uel in capite,uel in uentriculo continei,& ex humorum abundantia caput opprimete,& propter aliquam loci obstritistionem, uel spiritu statuo sis habente in parte ipsa generationem: quorum nihil talem facit urinam ex necessitate.
C i l inibus septima iudicatur, js nabecutim habet craiarto die urina rubram, o acta, ex ratione. Sicuti in pluribus alijs seipsos imperitos artis Hippocratis ostenderiit plurimi eoru , qui huc
eius librum exposuerunt: sic & in isto.Putant. n. adiecta suisse aphorismo cum dicit. Et alia ex ratione, quaecunq; adis nos attinent, uel uigilias,uel respirationem, uel accubitiim,uel surrectionem, uel tale siquid corum, quae in Prognostico scripsit: ut si haec omnia bene facta uideantur, in septimo suturam speremus iudicationem . Videmur autem i*norare maxima capita ad princognitionem facientia. Visitant enim magna ex parte, & grauiter se habent, ac febriunt ueli mentius aegri,quanto proprius ad iudicationem accedunt. Plures autem eorum prope iudicationern etiam so traiit difficulter Non igitur signum, quod ex urinis apparet, talibus indiget casibus ad firmiore niturae iudicationis spem,sed multis alijs,quae frequentius, v istud,apparcnt: de quibus nihil uidetur cognoscere,qui audent Hippocratis libros exponere prius, g totam ipsius a tem perdiscat. Nam,cum quarta dies sit index, quemadmodum ipse docuit,& qualis sit futui a septima, nuciet: omne quod in ipsis dignum cisa tu signum coctionis apparuerit,iuturam septima die iudicationem ostendit, adeo ut non solii rubra aliqua nubes apparcns,antra non uisa, tu D dicationem significet, sed & alba multo plus ipsa, ad litur aut e magis & sublimamentu albu,s litale, atquc consistolax.Si uero uelociter admodum morbus moueatur:& coloris,& stibsiaiatiae mutatio sunt sussicientia signa fit turae iudicationis. Unuis itaq; urina si mediocriter crasta ciliciat& si alba pallida fiat siti tali morbo iudicationem significat. 'nius itaq; signi nominatim Hippocrates meminit, nubcculae uidelicet rubrae.Dignu aut existimat, ut,sicuti hoc, ita di alia ex ratione intelligamus, quaecunq; futuras iudicationes ostendunt Sunt aute haec, quae in diebus ab ipso uocatis indicibus,& conte piabilibus, fieri consueuere uel in urinis, uel in excrementis alui inferioris, uel sputis: semper enim omnia talia iudicationes significant,non in bonas senim . Solis enim coctionis signis in diebus csi templabili biis apparentibus, nae iudicationes suturae indicantur. Sensus ergo uerborum aphori simi talis est. Meminit autem nubis rubeae tanquam signi- perrari. Albae enim frequentissime apparent:& sunt signum coctionis manifestum. Rimeae uero raro fiunt: Et, nisi hoc in loco de ipsis dixi fici Hippocrates,' in diebus indicantibus apparentes suturam nunciant iudicationem,iserte netiro talem ipsis adesse uim expectaret Isiquidem Hippocrates calorem rubeum salutarem quidem, liutinum tamen osse vult. Na in Prognostico ita ad uerbli scribit Si uero urina suerit s ubrubra,& sedimen subrii beum,&aene,magis quidem haec
diutina,q illa,sed admodum salubris.Nunquid igitur quarta die talis nubes apparens futura in Extra ord. Ee 3 septi inla
pitis desole.&c. i. 'turbata in impressis
-somptis cod. in his dira sucis, aliqui tamen habe π
69쪽
septima iudicationem significabit, in alia aute aliqua indice non significabit, diligentius est in- Equirendum, quod in ipsis operibus est obseruandum. Na,quantum ad rationes attinet, sunt ad utranq; partem argumenta,& magis ad alteram,' non significabit,nisi morbus ualde uehementer moueatur.Nani, si quarto die ili aequale tempus priori, id, quod sequetur assumens,non in m possibile, ut iudicationem ostendat. In undecimo autem apparens,non mihi admodum uid
tur tribus solis egere diebus, sed etiam pluribus. Verissimum liquidem in colore talem aliquid suffragari ibi utionibus. Ego quidem raro signum tale in alijs dic sus uidi, pr terquam in quarto. Cui isitur in septimoapparuit, hic quartodecimo fuit iudicatus: cui aute in quartodecimo, hic in vigesimo. Apparuit etiam cuidam alteri in undecimo, qui decimoseptimo iudicatus est: rursus cuidam alij in eodem undecimo, qui uigesimo die suit iudicatus... ae. - γδ l Vrio alba, ct pressis , mus, prasin si in phrenittas appareant. Urinae tales extrema cruditate significant, quare & morbi perdurant: quaeda uer' ex ipsis cu anticipauerint uires d: ublui sunt perniciosae uelut in phrenitidibus.Nullii etenim uidi phreniti' cu in quo talis urina apparuisset,saluatu. Melius squide est, ut, sicuti totus morbus cst biliosus, istic&urinae appareant biliosae. Aquosae aut urinae tales .n .sunt albae,atq; perspicuae magna cru- Γditatem ostendunt,& praeterea flavae bilis totum impetu, sursum in caput sectu fuisse. Quibusdam mim urinae perspicuae,non in albae,quae qui de tenue habent substantia,colore ue' biliosum. Quae uero perspicuae sunt & albae simul, sunt penitus aquosae. Si igitur simpliciter scriptu sit Praecipue in phreniticis,horia uerboru intellectus est manifestus: sin aut fini sermonis adijciatur licuti in alis exemplaribus uidetur adiectum, uerbum, appareant, sensus erit talis: Aquosis urins malae sunt. prscipue uero tales apparent in phreniticis,qui perniciose se habent.Neq;. n. in omnibus, quemadmodum non nulli huius libri expositores intellexerunt, nihil scientes ex iis,quet in aegrotis apparent. In qitibus da aut exemplaribus ita scriptus est finis aphorismi: Praecipue uero in phreniticis tales apparent: & est idem intellectus, qui secundae scripturae antea a nobis dictae. i. ista colei, 3 l ut it 'pochoia sis ens murmurantia, lumborum doloresiperarem νυ,jsalus humectam
In dolore prae- tur, sis Ius erumpant, aut uris multitudoproueniat: haec vero in febri lus.
inutinatui, dic Hypochondria suspensa, hoc'ad maiorem tumorem ex multis cauus deducta una habet, spiritum flatuosum, de qua nunc disserit, dupliciter factam: n6 nunquam ex aliquo affectu diff-cilem habente solutionem partium ad aluum attinentium: no nunquam ex aliqua rccenti occa- Gsione. Distinguit autem nunc Hippocrates ista.Nam prior dispositio cum murmure non fit Extenta enim, atq; inflata instar utris redduntur in ea hi pochondria: altera cum murmure quod ξορβορυγγάρ graece dicitur, fit. Sic autem nominatur spiritus sonus, cum neq; magnus,neq; multus extiterit, & cu quadam modica humiditate ad inferiora mouetur. Accidit igitur tali murmure . descendente, ad lumborum loca,una cu ipso tumorem ex hypochondrijs deportari : unde par-
tibus quae hic sunt,ex ipso distentis,prouenit dolor: deinde hoc pacto, humore aliquando ad di
stributionem concitato, solus spiritus statuosus emittitur, non nunquam uero una cu humore. Iam uero etiam humor distributus magna ex parte pcr urinas excernit . Recte uero inquit in i
dictis lienis aluum dirumpi, nisi anticipet seorsum quide humor distribui,seorsum uero spiritus i. in intestinis retentus per sedem excerni. Contingit uero quandoq; utrunque ad distributionem concitatum,& spiritum & humore cito ad uesicam perin eam. uero in fine aphorismi scri- bitur. Haec uero in febribus,tale aliquid mihi uidetur ostendere. Astaribus molestari dicebant antiqui illos, qui absq; inflammatione, uel abscessu,uel dolore,uel erysipelate, uel ut simpliciter dixerim absq; aliquo membro praecipue assecto, rotabant. Quod si uel propter lateris inflammatione, uel pulmonis, uel talis partis alterius sebricitarent,no ricitantes ipses nominabant, Hneq; a febribus molestari dicebat: sed pleuriticos, aut pcri eumonicos,& alijs similibus nominibus ueluti hepaticos,& lienosos appellabant. Nunc itaq; mihi uidetur Hippocrates duorum alterum ii elle insinuare, uel st haec, quae dixitGebribus accidunt, in quibus millum membris asse ctum est: uel.& illis accidunt morbis,non tamen ipsis aluus dirupta sit,uel flatus aut urinae prodierint. Neque enim aliquo naturali motu membris spiritum fiatuosum expellcntibus, murmur in illis contingit fieri, sed ueluti casum tantummodo. ibisseratur ad si es uturum ad articulos, liberata esse urina multa, crasia, ctasi acta , qualis in lassitudinari febribus quarto die quibusdam incipiiseri. Si vero etiam ex nari iussi xeri anguis, breui admodumsisti I.
Dictum est a me di prius, quod abscessus fiunt ad articulos ijs, qui in his laborem passi sunt,& quibus quouis modo in morbo articuli lassati sunt,& praeterea in quibuscunq; cras rum humorum multitudo longo tempore perdurauerit. Si itaque natura ualuerit per urinam cxpu gare corpus, aeger ab aliscessu liberatur, humorem ad articulos decubiturum, per uesicam eu cuans. Satis autu habuit lassitudinariarum scbrium ueluti in quodam exemplo meminisse, quae initium
70쪽
Ainitium ad urinam motionis in die indice accipiunt. His enim lassitudinariis hoc inest, ' cito abscessus faciant,non ex Pediantibus, ut aliae, tempus prolixius. His uero ipsis& iuxta aure fieri abscessus cosueuere,sicuti alijs prolixioribus multitudo ad interiora magis decumbit .Quibus igitur caliditas maior magis materiam subleuauit: uel sanguinis profluuium per nares pariunt, aut parotidas habent. Quod aut solutio haec uelocior sit,il alici a quae per urinas fit,nota oportet dicere quare & ipsi adiecit Hippocratcs, breui admodum solutio fit,aItera,'itae fit per urinas,euacuatione plures exigete dies. od autem quarto die dicitur,pro exemplo positum est: te uero oportet transferre ad Omnes dies alios,quicunque sunt contemplabilesti iudicatorij. ... I ac 7s i aut pus mingat, aut rensem, aut vesicae et ulcerationemsignis at.
ἡ ., . Q Siue in renibus,siue in uesica ulcus factum fuerit,si quidem in uase aliquo enatu digno costi-aphotii muri, terit, & praecipue cum aliqua excsone,sanguinis excretio cosequitur,sine hoc aut,puris tantu-dis . . ς' niodo . ntingit aut, ut ulcere in aliquo urinae meatuum,& pus,& sanguis mingatur. Hi
. Akhri. MI O rencs,ac uesicam interiacent, & oportet hos illis subaudire. Exulcerantur aut e magna ex in ii. t. t .a.d. 1 parte ijs, qui in renibus lapidem habet, meatus urinar ij, quando a lapide aliquo acuto, aut ad-ς ο AE B modum aspero in ipsis intersiepto excoriantur. Nam ex ulceribus, ouae in pene fiunt,et sine urina & pus,& sanguis egreditur. Exit aute simul cum urinis aliquando pus dirupto abscessu in aliquo superiori loco. Quare arbitror plures expositores altera scripturam magis probarunt, in qua coniunctio, &,scribitur, in hunc modum: Si sanguinem,& pus minxerit, renum aut ucsicae ulcerationem significat: ouasi altero solo Icilicet pure per loca urinae cuiate, fieri possit, ut sit signum non m orcnu, uel uesicae exulceratae, scd etiam alicuius pallium superiorum. Forte igitur & hi aliquid dicunt. Forte autem & uerbum,mingar,quod aliud ostendit, e minxerit,in scipsb continet distinctionem. Neque enim idem est uel ita dicere, Si sanguinem & pus mingat: uel illo modo, Si sanguinem & pus minxerit: In uno enim uel duobus uel ti ibus diebus potuit minxisse pus dirupto abscessit ad urinae instrumenta: Multis autem diebus,ac mensibus ubi hoc factum fuerit, renum, aut uesicae exulceratio significatur. Utrum autem ipsorum magis sit, & dolor distinguit, qui in disserentibus accidit locis:& ea, tu ae cum urinis excernuntur: de quibus deinceps loquetur. Iam uero & de urina rijs meatibus cadem est ratio.
6 crassa exi Iute, carunculaepara ae, aut velati capilli una meti m a rensi' excernisum C Paruae quidem carunculae,renu substantiae indicia sunt,qui uero uti capilli,nullo modo renti: neque enim fieri potest,ut ad talem substantiae serinam ren dissoluatur: na, qui hoc aiunt,rcnu iso.gignorant naturam. At neq;,cum uesica reseluitur,& croditur, ut quibusda uisum est, tales urins exeunt. Sunt enim huius particulae, soliorum similes masis. sicuti & Hippocrates paulo post eas squamas appellat.Sed rei ueritas ita se habet: quod nobis sorte quaeda saepius uidere contingit. 7 Ex oracutSed alij quidam medici, quantuis operibus artis multum exercitati, raro se aiunt uidisse urinas est tales. Vocant autem recentiores medici hanc passionem τριxίασὶν,i. capillitium,quonia capillis, ,& albis quidem magis similia uideantur,quae ab urina esseruntur. Nuper quida talia corpora ta σlonga mingebat, ut incredibilis lonpitudo uideretur: nam quidam ex ipsis ad dimidium cubitu extendebantur. Hic autem toto fere anno,qui antecesserat orobum,& faba comederat, saepisti- 'meq; casuum S tenea una,& siccum: omneso; alij, quibus talia mingere contingit, cibis crastioribus uesccbamur.Tali igitur humore in renibus aliquo modo usto, capillis similes substantiae ge nnerantur Saneq; modus ipse curandi ,rationi, qu. e de causa habetur,attestatur.Na ab extenuantibus,atque incidentibus medicinis, adhibito etiam alio uictu humectante tales aegri curantur. La uiantis Si uero tanta esset ex ulceratio renum, aut uesicae, aut corum substantia dissolucretur,nsi modo eius D nihil ex talibus medicinis iuuarentur, sed etiam supra modu irritarenturilia his itaq; icuti di in δε- non πιλ- alijs, Hippocrates dignus est admiratione, cum ipse corum iniicntor extiterit, quae ne pluribus λα - , ε
quidem medicis ad hunc usq; idem ex signis fuere coperta. Ipsa quoq; semaonis diligentia ma-smi .seam habet admirationem,cum dicat, talia ex renibus excerni.Neq; enim,sicuti in priore apho rismol renum causatur exulcerationcm,ita di nunc dixit. Vcru simpliciter ex renibus inquit excerni, quemadmodum si quo mingente lFidcm, ex renibus ipsum excerni dicamus, non, sit 'tpars substantiae eorum,sea qyoniam in ipsis suam habuit consistentiam. Paruae igitur carunci ' inlae substantiae renum ulceratorum re uera partcs existunt. Qui uero ucluti capilli sunt, in rcni- S. ia, Din. i. bus quidem consistentiam accipiunt, ueluti&lapides: non sunt autem partes corum si ibstantis. Male ergo in omnibus exemplaribus hic aphori tinus sine particula, aut, legitur, Carunculae paruae ueluti capilli. Nullo enim modo carunculis paruae assimilantur capillis. Verum oportet inter uerbum, paruae, & dictionem, ueluti, mediam interponere coniunctionem, aut: tanquam Hippocrates non de una re, sed de duabus faciat suo sermone mentione quartim una cst,c arim culae paruae: altera uero, Veluti capilli. In ijs igitur, a sunt ueluti capilli, semper urina est cras larcum pituitosa substantia, quam uenae aggregarunt, per renes expurgetur: in carunculis aut citi non est necessariunt unquam tamen talem uidi renum dispositioncm : sed, quae sunt ueluti ca- tr M. Ee 4 iunculae,