장음표시 사용
241쪽
& verba promunt ex intelli gentia rerum verbis significatarum
atque iuxta eandem . Posterior certietudo moralis frequenii, aut non admodum rarae obnoxia falsiitati, iuxta exempla nuper proposita, apud Mercorum , Marinarium N Gonet, & paucos alios est conuertibilis cum maiori probabilitate , & attribuitur soli opinioni probabiliori, quam sit Opposita'; atque eadem ab eisdem asseritur sub hoc sensu esse, ut minimum, necessaria ad pruindentem', de laudabilem operationem. At apud Caietanum , Sylvestrum, & quam plures alios eadem certitudo moralis est conuertibilis cu qualibet ucra probabilitate , & attribuitur cuiuis opinioni vere probabili, iuxta expositionem verae probab litatis superius 1 nobis exhibitam, eademque ab eisdem asseritur sub hoc sensu sufficiens ad prudentcm, & laudabilem operationem. Alii plerique auctores , ut SuareΣ , Sanchez, Vasqucet,
Dyman , neque allirmando, nequc negando ululatur communiter hac voce certitudinis moralis, sed sub vocibus maioris, de minoris probabilitatis , quibus & cgia totis usus sum in mea quaest1Οne, Vtorque modo, conscia limit rops a Caietano, dc Syl- uestio quoad sententiam Iplis a me attributam. Art. M . Expedit aulcm ostenderc cam attributione factam a me esse, non solum ex synccro, ac firmo animi 1 su , verum ctiam cum magno, & vrgcnti fundamento deprompto ex utriusque praeclari auctoris summis semper, dc ubique iure optimo celebratitanis. Caietanus ver. Opιvio, Opinionis 'fur. non diaidit opinionem , ut iam vulgo fit, in magis, de minus probabile m , laec meminit illarum vocum , sed immediate contra ponit Opi nioni illicitae certitudinem moralem, absque distinctione itidem
maioris , de minoris certitudinis moralis. Unde arguitiue tantum induci potcit in alterutram parte nI hodiernae controuersIae .
Opurionem autem triplici ex capite dicit illicitam . Primo quia voluntaria est, nempe concepta voluntate trahente in tellectum ad unam partem absque suilicienti iratione pro illa. Secundo, ouia exorbitat a sua regula, nempe a sacra scriptura expolita abyeclesia Catholica, proptereaque suspecta est communi EGI me, seu Apostolicae Sedi . Tertio ex ninuo cuiusque affectu cr-ga suam opinionem, dum probabilia accipiuntur , ut demonstrata ex nimio affectu ad nostra, & cum miniare, quam opus in ret, examine, restitutione, & iudicio. Ex hac diuitione, q uandoquidem ponitur tanquam adaequata , vicietur recte argua Omnem opinionem , quae nulli ex his tribus vitiis subest , cila licitam apud Caietanum . Nulla autem opinio vere probabilis subest, cx suo conceptu, vili tali vitio, dc liquido apparet ex saepet
242쪽
inculcata a nobis verae probabilitatis expositione. Incipit deinde agere de usu Opinionis his verbis οῦ opinione uti, ut regula operum i interiorum , ct exteriorum, est quandoque licitum, quandoque illicitum; dc protinus determinat,ipuim quandoque,cum distinctione in ter credenda, & agenda. Quoad credenda dicit illicitum emtas futi opinione, nisi ea submittatur regulae superiori sauctae niatus Ecclesiae, de Apostolicae Sedis . In quo virtualiter continetur. eitum csse uti opinione quoad credenda , subniittendo opini nem eidem regulae. Quoad agenda ponit hanc conclusionem
In sperandis vero , Risi tutιorem partem eligendo, non licet opinionem cκ- iuscumque assumere , ut regulam operis. Probat gutem conclutionem istam eodem prorsus quoad tubstantiain tundamento , quo nos ii probauimus supra ait. IS9. ex communi, quemcunque non est . igentem , ac agentem , quod tutius est, in dubio de peccato, peccare eo ipso gencre peccati, de quo est dubium, idemque ex te 8 Idimus art. Is i. sub finem ad suspicionem , & opinionem quamlibet leuem, seu non probabilcm , adiuncta ulteriori adhuc limitus rei expositione, & confirmatione art. lo7. sub initium. Cumer o ratio diccndi, sit quoque ratio intelligendi dictum , intelligendum utique est apud Caietanum sub nomine opinionis illini i inum , quod significatum a nobis iu it nomine tum dubii tum opinionis leuis, minimeque probabilis , S plus habentis de dubitatione proprie , ac stracte tali, quam de certitudine simpliciter , seu de certitudine stricte tali . Idem colligitur ex priori illa alia conclutione, quod. andoque licet uti opinionc tanquaregula. Nempe non utitur opinione , sed vel scientia , vel fide diuina , vel intelligentia , qui cligit tutiorem partem praecis is quia tutior est. Necesse igitur est , ut in posteriori conclusione . de usu illicito opinionis, licet cfferatur absolute opinio , subintelligatur nihilominus restricta ad instinam ipsius speciem pro eaque 1ola determinate supponat , nempe pro opinionc improba ., bili, dc plus accedente addubitationem proprie selem , quam
Art. acis. Confirmatur ex duabus periodis , quas intersicit Caietanus suae probationi; Quarum altera est . Et quia praesupponitur ,
quod non eligatur tutior pars, consequens es, ut operatιο csmmittatur regula ambiguae ad easum peccati t. Altera vero est , Et si de peecato mortali agitur, constat esse peccatum mortale, facere menser operationem du- . biam , an sit mortatis. Ergo nomine opinionis in praedicta secunda conclusione intelligitur regula ambigua, & dubia . Quae quidem videtur esse Hara notu e intentionis expressio. Sed pro die' mori claritate attendatur hec in fine totius probationis resuti io,
243쪽
intellige de opinione proprie dicta , m diximus, quae est cum Aor midine alterias partis, ct per se loquenda . Vbi nota particulam , ut dirimus, non posse rescrri , nisi ad opinionem , quam dixerat illicitam , & exposuerat distribuendo illam in tres elasses, ut retulism . Nullam nimirum aliam opinionis expositionem, ad quam se referre posiet , prae tulerat. obseruauimus aurum , quod est manifestum, sub nulla ex illis tribus classibus opinionem, qualis a nobis dicitur probabilis, contineri. Λrt. 2C9. Consideretur iam altera pars de certitudine morali immediate contraposita opinioni , an non ea conlucidat cum vera
apud nos probabilitate , cidemque congruat ad amusim , siuε sit de caetero maior, siue minor probabilitas. Duplicem distinguit Caietanus certitudinem moralem , alteram pro viris docti Sualentibus per se ipsos discernere, ac librare monactata rationum,& hanc dicit cortituditiem per se , alteram pro indCctis ad illud ipsum inidoneis, & hanc dicit certitudinem per accidens. DO priori certitudine morali per te,dicit sic Non enim propterea aliquid
Opiniove tenetuν , quia diuerse Doctores contramia sentiant. Moniam cum huius di contrarietate sat, quod etina pars sir ratione suscienti aut mora 'lem tertitudinem fulta ἔ Et iam non es opimo apud eapientes rationem ιμ tam 3 sed quia nesciunt multi discernere inter certitudinem moralem , in math maticam , omnia quodammodo locant sub opinionibus . , ides hic
rationem in rebus controucrsis stillic icnte pro una parte ad cer titudinem moralem , adcoque ae crandum honeste , tametuca pars non sit tutior .. Quae videlicet nuper praetcribebatur Opὶ nioui , qua opinio est , atque huic contraponitur ealcnuScerti-audo ista moralis .i Vides rursus rationem eiusmodi non .necella aio debere esse demonstrativam ktum quia si tal esset, non cssct
-controuersibilis , tum maxime, quia alioquin certitudo ci rario .ni subnixa non diceretur cum addito diminuenti moralis , nec contra poneretur curtitudini mathematicae, tanquam mictor I
tori, idci tranquam absolute fallibilis absolute intestibili. ΙLuc,
inquam , vides , & tamen non vides in contextu ullam compa rationem inter maiorem , dc minorem cortitudinem moralem ,
di inter rationem unius illius partis inductivam maioris probabilitatis , quam inducat fundamentalis ratio partis opporicae,nullumque apparetis vestigium apud Caietanum necellitati S HIIII tuendi huiuimodi comparationem , vr electio rectacta, a tuti OrIsit honesta, seu non sit peccaminosa. Nil autem obitat , qu minus existente, pro una parte controuersiae , ratione ea ulmoaIlusti cienti ad certitudinem moralem , simul adiit pro parte contraria rario non minus quietam intellectum auctoris pari,S exus
244쪽
contrariae, eidemque non minus satillaclans, ac proind8 do. minus sufficiens ad eandem apud eumdem certitudinem mor tem . Quin imo in omni controuersia morali agitata inter amctores catholicos , & pios sibi inuicem contradicentes adiuulsemper pro utraque parte eiusmodi rationes 3 ac proinde adest utrimque certitudo moralis, vel vera, vel quod ad qualitatem operationis perinde valet, existimata omnibus hinc, & in diligenter consideratis. Cum igitur Caietanus nullam rationem habeat maioris, & minoris certitudinis , nec huius distinctionis uspiam meminerit; Coaesequens plane est, ut in qualibet mor li inter auctores catholicos ,&pios controuersia licitum sit op rari iuxta utramlibet partem contradimonis, siue sit magis, siue minus tura , & magis, vel minus certa moraliter. Licitum, inquam , sit auctoribus saltem utriusque partis, necnon iis omnibus, qui utrimis eorum assensum 1uum bona fide accomm
riri. a. o. Et quid dicemus de illis- veri ε multis , de
quam pluriniis , di quoad aliquas saltem vagε controuersias omnibus omnino j qui dicuntur nescire discernere inter genitassinem -- ratem , O matbematicam; proptereaque omnia quodam οὐ loeant si
opinionibus Necesse sane est, ut ij contenti esse debeant certitudine morali per accidens tali . utque erantes conssirmiter ad i ta m unt tuti in conscientia non minus, q uam operantes col λγ ter ad certitudinem moralem per se, qui illam discernere va-iunt , ut patet ex axiom ate illo certor Nemo tenetur ad inpossibile a A gnoscit id, dc exprimit disserte Caietanus in altera parte suae ianitationis circa praeassertem obligationem ad tutiorem. Quae
limitatio sic habet et Dari quoque per se loquenda . ver accideas Antingit, nescient discernere intex notum visione , ct motu certae risint morali, erro σ enuisti eredentes, is a formidine alterius par
mbas', indomae durat has rorare se quia potes Imrῆμα omon vicit, magisφmbis, di docus , aut aliquanto pluribus, Iestantum prohis. ω doctis, quidquid sit de reliquo . Resputat eram mmcientem ; ad certitudinem moralam,ὶ adeoque ad rem Uendum inta conscientia a truiori,aucis ritatem virorum-proho
ortina, siue plurium , cuna hoc hscrimen pensi a n habeat Constat igitur eandem, &irati nem x dc lauctoritatem respectivernumcem irequira aphid Caietanum ad certit inensnii iralensim per se , dc per accideris , quae a oud nos itidenν pectine suis ricat ad veram prob.ibilitatem tum ab antalusem, tum G cra H. 4 Oz Ergo certitudo moralis Caietani est coruier tibilis iret psiaa
245쪽
di morsiis eadem cum nostra voea probabilitate: atque ita censeo ac raponit scholiastes eius Gaugericus lati spanus ibidem in editione Duacensi a. I 613. necnon M. Lahat.&3.Theol.disp.6.dub.γg. 3. Vbi paulo post, ut hoc obiter norem, reseri, per auctores nostrς sententig licitum esse usum opinionis minus tutε aduersus probabiliorem agni tam , ut talem . Quam tamen postremari particularem potuit de suo, nec reperit apud eos auctores , a
que impugnata a nobis fuit superius ex professis ab art. IIa, ad
Art. ar I . Clarius de more , ac distinctius, quam Caietanus, tr
dit eandem Doctrinam Sylvester, & quatenus ambo liti inlignes Doctores mere Synchroni, & eiusmodi ordinis, utrius libet te reus potest haberi loco glossar, seu commentarii respectu alterius ruoad lignificationem vocum . Igitur Sylveste ver. Opinio prae
diri imprimis declarationem opinionis ex D. Thoma, quam, α nos retulimus :, ac expendimus iupra, & dicit opinionem ciIα,
cta m intellectus assentit alicui , non quia suscienter moueatur ab ob eao . proprio , sed per quandam electionem volantarudeclinans in unam partem magis , quam in aliam, idque eum dubitatione, ct firmi e alterias partis'. Et rursus M opinio viro, ait verbis suis , neque euidentiam , ηeque certitudinem habet, sed eredulitatem fundatam tu humana ratione δέ st sumi tamen, o non eoneludente Meessarik, sed probabiliter pro υηa par re, o non pro alia . Deinde proponit quaestionem prima rarum auditores diuersorum magistrorum tenerarium diue vi opiniones , quarum scilicet altera mecessari) es falsa , excusentaν ,si sequamur opiniones suo
isto magistrorum t Circa quod reseri, & amplectitur Doctrinam D Thomae, de Diu i Antonii i , quam superius: constuit notas Omnino fauere ; De Diuo Thoma arr. I 62. de de D. Antonii G
verbis ipsi consentientes conciliassetquoad rem ipsem,sium qui bus iani aliis , qui videri poterant dissenti ri x superaddit demum de suo haec omnia, uti veram de re proposita senteutiam, α praedictorum omnium Doctorum, & suam exponat. ccitamme . G,--rilige noa Diam, quando quis facit, Fod in se es, ut μιel Iat υ
νiιαem. quιa talis etiam in maius d determinatis excusaretur , eum lab νει gnorantia pro tam invincibilia sed etiam cim quis in afectione asi IuuDoctorem indicat probabilirer, ut sibi videtur , esse verum, qaod σιμι fum. Nec obstat, quod tu abi situtior pars οὶ eligenda deipou. Iuvenιs . tua non es in dubio , qui probabilibus ratιonibus sectitur ad unam par em. Nec quod incertum dimittendum sit , o terrum tenendam ; de P m . do . . si quu . mia aenetoe certMm sibi moraliter 3. cam in moraι-
1 susscivi certisado ex probabiti bas fecundum Philosophum I. Etrusa
246쪽
M si Icticbim tentiis contra fidem de Sunama Trinit.: Bamnamus is, o
non fuit beretior, quia talis articulus nondum erat per Ecclesiam damna tus, multo magis excusatur sequens opinionem Doctoris non reprobatam cum voluntate non adhaerendi, si vera χ on appareret. Faciunt haec vi qui
adeo manifeste pro nobis, de pro conuertibilitate, atq; reaii idemtitate moralis, apud insignem istum moralistam, oc conseque ter apud Caietanum, certitudinis cum vera apud nos probabilis late , ut temporis iacturam facturus essem prorsus prodigam, ac inutilem, si Lectori meo molestus amplius esse vellem singulas resolutionis huius partes cum singulis assertionis nostrae partibus componendo. Faciet id facile prudens Lector, si placeat singula seorsim, dc cohaerentiam omnium serio, ac syncere constiterare. Faciet vero facilius, si aduertat istam eiusdem Sylvestri causalem ver. Probabile. Et secundum Caneellarium , ait, quod se est
probabile, dichur certum moraliter . . uia certitudo moralis non contingit
ex euidentia demonstrationis, sed ex coniιcturis probabilibus , gress s- Iuralibus. Quae retulimus ex Sylvestro, vide etiam, si placet itus paulo anteriori Sum. Ang.Ver. Opinis . Adde, quoad Caietanum, indiciolum minime contemnendum, quatenus totum suum de opinione, deque viu opinionis discursum claudit hac periodo: Non enim exigit Deus ab homine plusquam condisio hominis babra, quis diuina sapientia disponit omnia suaaiter. Qualia sane auctores nostrae sententiae soliti sunt pro se passim usurpare, dc nos paulo prius sponte usurpabamus; Eadem vero Ininus congruunt trudentibus ad inferos , quicunque in re graui deserunt tutiora, ac rigidiora absque maiori in contrarium probabilitate , α quin de hoc probabilitatis excelsu praeuie certificentur, ideoque auctores huiusce sententiae usurpare pro se talia minime solent. Art. aia. Ex ijs itaque omnibus apparet non esse de conceptu prindentiae humanae, certitudinem simpliciter, seu infallibilitate mi, totai Cm quoad ullam: cognitionem directam obiecti eligibilis ipsiusque electionis; solumque actum ultimo ptaeceptiuum eius modi certitudine unauerialiter gaudere, quarenus iresicctitur supra cognitionem directam, de honeitate obiecti, vel omnino certam, vel saltem vere probabilem, aut ut alii loquuntur, minraliter certam;ac domum obligationem vitandi periculum transmgrediendi legem laci,quod imminet tormaliter ex qualitate praeuiat cognitio is dircchae, solum vigere, ac urgere iub cognitione, vel dubia proprie, ac stricte , vel leuiter fundata, atque impro
habili, sin non probabili de honestate eligabilis, & quod electio
non sit peccaminosa, uti 'uoad singulas partes expositum hucusque est, i c videtur susiicienter efficaciterque confirmatum.
247쪽
Verum reredere minime debeo ab isto discursu suborto ex periis euis transgrediendi legem Dei sub directione opinionis probabilis , quin expendam , & mittam in hilancem momentum huiusce perieuli in doctrinis, & in Operationibus, necnon necessitatem, atque obligationem seriae , ac vigilis praecautionis quoad orasque. Inde enim plurimum , ut spero roboris accedet doctrinae hucusque a nobis propugnatae ἔ & fiet, ut veluti aspersa frigida intepescat, si non & frigescat, penitusque deponatur armdor ille vehemens nonnullorum ex aduersariis nostris.
Insiluitur comparatio periculi inter opiniones syriactas , . Iargas, et ulgo tutiores mi
ARt. ar 3. Dignum principio est , quod alte infigatur animo ,
semperq; prae oculi, trabeatur in controuersiis,& delectu doctrinarum, documentum pulchrum, & solidum D. Bonaventu-- lom. I. aut cuius alterius illi supparis lib. a. comp. Theol cap. 32. Cauenda est eonscientia nimis larga, o nimis stricta . Nam prima generat praesumptionem ; secuηda desperationem . Item prima dicit sa-pὸ malum bonum ; fecunda e eontra bonum malum. Item prima sape fa ναι damrandum ; secunda contra damnat saluandum. Hinc sequitur opiniones tutiores ex parte obiecti,hoc est assertivas obligationis in conscientia, ideoque strictiores , eo ipso esse tantundem peri' culosas, tum ex parte effectus, quem aptae sunt inducere, tum formaliter, & secundum se. Quia omnis opinio cst exposita periculo falsitatis; atque in opinione tutiori ex parte oblccti hoc . periculum est coniunctum , ex textu adducto, cum periculo generandi desperationum, dicendi malum esse, quod bonum cst,&damnandi eum, qui alioqui saluandus erat . Qui enim affirmat obligationem aliquam ultra eas omnes obligationes, quas reipsa imponunt leges, quod est proprium opinionis tutioris, seu strictioris salsae, impellit eatenus ad desperationem iuxta illud: Alli- Iot onera grama, o imponalatia. Tale namque Onus est, quod superadditur oneri, quale ex iudicio, & sapientia Legislatoris estetuste proportionatum toris viribus subditorum. Idem coni 'Menter saephdamnat salvandum. Quia exponit speciali periculo Mumnationis eum etiam, qui alioqui saluandus erat, utpote suc- cumbentem oneri praecise propter pondus superadditum toti iusto ponderi. Quod autem ah eodem dicatur malum esse, quod
248쪽
honum est, atque subtrahar, quantum est de sediberae hominum lacultati , quod Deus eidem amanter concedit 3 ex se spinate patet. Quia in hoc λrmaliter consistit falsitas opinionis strictioris, seu, ut vulgo dicitur, tutioris. Verum igitur citi quod inferebamus, opiniones strictiores, easdemque vulgo dictas tutiores esse tantumdem periculosas, & lacundum se, de quoad effecturnia. suum s ita ut quo strictiores sunt, eo sint periculosiores. Art. 2 4. Adde opiniones strictas esse periculosiorcs, seu expositas periculo maioris mali , quam opiniones largas . Quia cuni ambae, ex quo opiniones sunt, subsint aequali periculo falsitatis ex genere suo; periculo falsitatis stlictarum inest periculum maioris ulterioris mali , quam periculo falsitatis largarum . Quia d speratio, quam inducit falsitas opinionis strictae, est magis nociva, quam praesuinptio, quam inducit falsitas opinionis large, uti
perspici facito poteit ex doctrina ta Thomae de magnitudini
malitice desperationis a. a. quaest. ao. arti . ubi inter alia inducit glos Iam ad illud Prou. a . Si desperaueris lassus Scis dicentem Nιt est execrabilius deiseratrone, quam φώ babet, est' in generalιbur huius vita laboribus, o quod peius est, in fideι certamine e stantiam perdit 3 inducit, & axioma Isidori lib. a. u sum. bono cap. IA. Permirare
sagitium aliquod mors anima est; sed des rare est defendere in infernum. Deterius similiter est damnare alioqui salvandum, quam sal uare alioqui damnandum Quia damnans saluandum videtur magis recedere ab indole, re vol untate Dei, qui vult omnes bomines saluos fieri, dc nota vult mortem peceatoris . Nec deeli ratio suadens det rius esse, dicere malum csse, quod bonum est, quam e conuerso. Quia bonitas cuiusuis boni moralis prodest magis, quam noceat malitia opposita. Mensura enim bonitatis omnis, & malitiae moralis, quatenus utilis, dc noctuae, eli ultimus terminus, ad quem utraque perducit,nempe talicitas aeterna, de aeterna inlatim
citas . Fasi citas autem aeterna prodest magis,quam Doceat aeter
na intalicitas, uti demonstratum a me fuit i ib. I .curs. IheolM 3. art. . Vbi etiam arto. inuenies illationem circa hoc punctuin praetens . Ergo falsitas negitina boni moralisaea dicens malum esse , quod bonum est , est intensior, ac nocentior , quam talsitas negativa mali moralis, stadice binum elis, quod ma
Ast. at s. Ex i is, quae quident requirunt vigilem i nec Praepropc tum calculatorem, apparet rati ob quam Apostolus locis, quae retuli artis so. detestatur doctrinas stringentes nimium, hoc est stlictas, simulque falsas, tanta cum vehementsa guli Euangelici, quantam nulli bi reperitur adhibuisse aduersus doctrinas vitas
249쪽
n, niis largas, hoc est, largas, simulque falsas . Subtexui autemihi em similia ex Augustino, ex sacris Cationibus, re quod amoti est, ex Cli sto Domino. Eadem ratione D.Thomas horret periculum doctrinae non solum nimis largae, sed etiam nimis stri- nec minus istud, quam illud praesertim, dum agitur de peccato mortali. Audiatur quodis. ait.: . Omnis quaestio, in qua de peccato mortali quaeritis' ursi expressὰ verreas haseatur, priisse determinatur . suis error, quo non creditur es peccatum mortale,quod est pecea.
vero , quo ereditur esse mortale , quod non es mortale , ex conscientιa ligat ad peccatum mortale . Praecipuὸ autem peramiosum est, ubι veritas am&ed est Tod in hae nuaestione accidit. Ueram intestigentiam huius testimoni, quoad cxcusationem non a toto, sed a tanto habuimus art. I S g. post med. ex D. Antonino ibi relato, candemquo stabili uimus ex ipso D. Thoma art. I 62. Atque eadem intellituritan aluit communiter apud TheologoS. De caetcrocmadem horrorem opinandi pro viralibet parte in quaestione de peccato mortali manifestat S. Doctor opusc.73. initio . Ex iis multis, qui ipsum hac in re imitantur accipe hos paucos, qui suffragantur discursui nostro fundato in D. Bonaventura. Gabr. in Φ. dist. IS.
Quaest. H. art. a. coroll. I. inter alia plura pro eo scopo , haec habet: Incautum est , edi malum affirmare aliquid ando η probatur suscienti auctoritate, vel euidentι ratione. Armilla
ditare de mortali est periculosum . Suared tom. q. de reug. tractat.8. h. l . cap.q. num. I. Asserendum non est pecti mortala , ni: Ubi ra tio, aut lex.cogit. Idemque dicitiiract. 3.de charat. disp. 7. sca.3. tib finem . Aliquanto fortius Arag. a. a. quaest. 83. art Ia '
conci . Certe videtur durum, d Christiana cbaritate alienum, mitteret in infernum in dicere , quod peccet mortalιter , sine euidentι,
Rν oletate clarus, ac valde celebris Ioannes Gerson. par. 3. lib. ita α. lect. 4. coroll. io. dicens : Ex his eluro pro Doctoribus Thociis doctrinam salubrem , ne sint faciles asserere actiones atiquas, aut missiones esse peccata mortalιa praesertam sub verbo υniuersalι . Ac de zel iιρr ea quandoque,ut per tales assertiones publicaso rates. strictas, praesertim in non certissimis , nequaquam eruantur bo' Crit sinet hit Gersoni obteruantissimus erga ipsum, e Tinou dicens: onsolatorem animarum S. Antoninus verbis, uae retuli art. I . re praesens opportunitas postulat, ut repetam. Iter duram, ait, ct benignam circa pracepta se icti tram benigssa es
250쪽
nas, rateris paribus, interpretatio facio:daz Videri quam plura postlint
in hunc scopum alligenter, & luculenter collecta apud P. Geomsium Gobat.in Clypeo clementium iudicum utriusque fori tota fere prima parte, nempe a scist. 3.ad finem usque. Art. aio. Quod si haec ita se habent quoad singulas quasque opi niones de licito, & illicito, de peccato, & non peccato,ac praeser tim de peccato laethali, dc non peccato Iaethali; quid dicendum
erit de opinione decisiva praesentis nostrae controucisiae, coni plectente sub se totam colleitionem opinionum erusmodi directarum,quarum apud unum Dianam dicuntur referri ad tria millia Aduersarii nostri uno ictu recidunt, ac reprobant omnes in qualibet materia opiniones negantes aliquid csic illicitum , seu esse peccatum aut veniale, aut laethale , oc affirmant peccare, scii venialiter , seu latet haliter iuxta subiectam materiam, quotquot, dc quoties operantur conformiter ad easdein opiniones negati uas peccati, seu venialis, scii laethalis , nec conformantur in opere opinionibus potius assirmantibus esse peccatum , seu veniale, seulae thale . Id quod hac sola mitigant limitatione non admodum miti: Nisi videlicet constiterit Opinionem negativam peccati aut peccati laethalis esse probabiliorem. Unde ex sententia horum auctorum opinio affirmativa peccati, seu venialis , scii l thalis inducit reipsa obligationem in conscientia sub peccato, seu veniali, seu laethali, prout fuerit opinio directa, tametsi non conssct eandem opinionem affirmativam peccati esse probabiliorem , quam oppositam . Susticit enim, ut isti dicunt, quod non constet opinionem a I firmativam peccati esse minus probabilem, quam oppositam . Constat autem id rarenter in actu signato circa res controuersas, de quibus loquimur, utpote habentes pro, & contra auctores classicos, seu pios, & doctos , quos, &quorum rationes est dissicile inuicem librare, atque deduceriptae ponderantia in absque scrupulis, dc implicatissimis tricis conscientiarunt. Unde non possum non laudare iudicium P. Suarea viri sapientissimi pariter, ac piissimi, tenerrimaequc conscientiae .,
qui trach. 3. in I. 2. disp. I a. lecl.t nu. I. cum pr:etulisset conclusionem : . . tiescunque est opinio probabilis hanc af Ionem non esse malam vel prohibitam, vel praeceptam, potest aliquis formare conscientiam reptam, vel practicam εonformem tali opinioni I probat deinde linter alia dicens : aritia esset onus intolerabile obligare omηes bomines ad conferendas segulas πιηιοnes. Idem iure habet tom. . in I. par. disp. o. secl. 3.