장음표시 사용
11쪽
in Primi labri de Anima Quaestio quana.
nem cognitionem substantia. Hoc sic ii telligo.2, non prius cognitio es accidetis ab Alute accepti quasis latis, necnius cognoscit: ιr propria accides quam suum subiectil cogniἱione confusa. Dicos cundo quὐd cognitio tota resa accidetis cofert ad cognitioncm distincta subuantie, ct hoc intes exit Philoso. Manifesta ellem in quia cum no habeamus disere ras rerum incipimus ab accidentibus, mi - usi i las im re pessimus. N Sed ei dum p ., i. .. ' isto modo pociant accidentia conferre ad cog nosceudin quod quid est dupliciter. .ii '' Uno modo quando πιι muris si, loco ... Ptiii. ciberetiarum epentiatam,quae totaliter nobis incognitae sunt, sicut ca dicimus bomo es aiat bipes, et tunc scit accipienda accidentia que m plus se habeat qua dis, post.. simium, H docet Philof S. Tho. ibia τ - ' dem, quia accidentia propria demo autur per di mitionem subiecti: unde non posserent poni loco di ferentiam. Hoc moi ci disseisit ibi Platos numeria ternari. 5 φ ess. numerus 7par Hrog .mo primus, erasit utroq; mo primo, no conuertit; ossi utimero ternariosed ei numero binario. rq;.m cvo istur ex numrris usq; alio numero mensuratur, tamen hoc tota numerus impar Vtroq; modo primus convertitur eum ternario. Alio m conferunt ac-. ridentia ad quod quid est. non quia accupiatitur loco disserensiarum clientia. , sed Dia ex consideratione illorum acci i dentium detinumus in cognitione diserenti arxm essentialium,et tunc sumenda sunt propria aecntiar quia tunc essectus ducit in perfecta cognitione cause puVrdo illi adequatur, sua autem accidentia propria adequitur qdditatibus: unde etc. --d, Sed bis occurrunt duo dubia. Prima um. U. Species intelligibilis reprs et vi remabo; c5stionibus materialibus qetatutum ad principia essentialia: ergo intel-lictus informatus oecie alicuius rei poterit cognoscere quod quid es non cocur
rentibus accidentibus. Secundum du- sisu, is
M is es. Si intellectus ex cognitione ac cedentis, deuenit in cognitionem et quid est, sequitur quos quia ditas rei e uosicatur perdi cursi sed boc e contra PM ,. hq;. .
losophum Nocantem cognitiouem quod T . I
quid est, simplice intelligentia ergo primum dubium respondeo primo quod si aliqua specier ponatur represe latina quid iratis rei perfecte disti,
cte, ad cognosceuda talem quadditatem non requiritur cognitio accideri is ut dia
cies representat quid litatem siue is tionibus materialibus: no tame omnis iis presentat quidditatem di tincte repre eritando genus proximum ritimum differentiam, et tunc accidens constri ad distincte cognos dum illam qui ditatem. Adfecunda dicitur primo g, quid sutas alicuius potest dupliciter cognosci. in quadam confisione.non cognito proximo genere, ritimis disserentijs, sicut si aliquis de natura hominis apprehenderet, quia est Mantia. io modo pol co gnosi distincte per re obuionem in m
ximum genus, ct ritimam diffrentim, est hoc mo cognoscit aliquis hominis e ditate cum cognoscit homine essest, satiam animatam in bile rationa em . Dicitur1'undo P cognitio quiddita
tis quanta ad id quod immediare repraesentatis per θ intelligibilem est simplicitum intelligentiastae per illam stem reprae entetur sditas co us iue disti cte sed cognitio quidditatis o opes no re
positisnem. I sonde tuis tertio Glia Sicet quidditas rei simplici apphcyonec vocaturper sua Peciem inte2gibilem,
12쪽
tamen nos plici apprehensione cognoscitur quantum ad intensiones logicas dixi tendo ipsam ingenus O di serentiam. Ipsa enim quid litas est una fecundia rere tinctio aut in genus, di si rentia est per opus inteIehus et D dissicile e videre q modo conueniat in Denere propin quo cum alia quiduitate: perqδ vitia modisserat ab alijs: ideo oportet inuestigare dis itionem: forte illa es mensa'bdin. Ad argumenta restondetur. .ad primum dicitur ' substaria est prior cognitimne quam accidens bihIesimpliariter quo ad nos cognitione confusa: cuhoc insat 3, cognitio confusa accidentis pucedat cognitione disinista substantiae.
2 Quaestio quana. trisin dicitur 7 licet omne princi ae seni sit principia cognoscendi nisi sit
mareria, non in econuerso. tertia
dicitur non est inconuenies substantia esse princi a cognoscendi accidens sicut ea est principi a cogno cendi e lectum a priori, accidens esse princi a cognoscendi substanti sicut effectus cir incognitione cause a pocleriori. AE aet metsi eronexatur cosequetia id platione dicitur ql non est incouenies aliquid esse notius et minus notum diuersimode,
unde in proposito quodquid est, est prius nota impliciter et accidens sed accidens
est prius cognitum quo ad nos, ideo quod quid est, est principium cogno crassi a cides a priora. -cιdes aut es principia
cognoscendi quodquid est a posteriori.
An logicus dissiniat tantum per causam sermalem.
Disserenter autem dimni et physicus,&c. Tex. XVI.
V AE R t T V R qum- dum secundo p inter causas est talis o to, Vtrum logicus dis do, φ finis est perfectio agentis, eo quod finiat tantum per case es mi ratio, vi agat. Omne enim Mens Ium formalem. Et via agit propter me. Agens eii perfectio detur 9 non. Primo Iornis, quia quanto Mens es nobilia s, tari nitio petricatur de to producit nobiliorem formam, formaeo cuius ea di nitio in recto. Sed forma aut es perfectio materis,eo quod dat mnon praedicatur de eo cuius si forma in bi e e. Di itis ergo dicittir formalis recto, quia HI pars,ergo non potest Aia non ita quia datur per causam, que vere qua di nitio dari per causam formalam es forma, sed quia datur per id quod est tantum: ergo . 'i Secundo, Id cus perfecitium alterius, d. vitio aut matedis iit per genus O disterentia. Sedg rialis dicitur quρ datur per id quod pernus est materia, di prensia est forma, ficitur ab altero Vnde qnque dignitio ergo non dissisit tanthm per formam. quae datur per materiam conformam diatu oppo itu es Philosophus. tex. is. citur materialis, qus datur p coiciens RS udeo . Pro declarinioue istius dicitur formatis. Sicut cum iacitur, t discutiat notandu primo, sicut fum mimum es continuus fimus in nubibus, me est per cere, materiae Hro perfici: est materialis, cum aut dicitur, tonitruat, a simae quod ea perfectivum alicuius, es extinctio ignis in nube, eIl formulis. induit quodammodo rationem fori , t sit ' dignitio qus datur per causam νero ἱerocitar i tam materis. E cim natiar, est formalis , que datur per alias
13쪽
alias causseri materialis, sicut Mematerialis est. Damus est cooperimenisi m ex ipidibus, lignis c . a tali arterio alis vero es, domus es cooperim tu prohibens nos a frigore, O ab enu.
. datur per a qua realia: datur tAp illa in ordine ad intentiones logicas, inquanta .um Ggenus, ct aliud disserentia.
Alio modo dicitur disnitis logica: noquia detur per principia fecundo quid i Uar intentionibus logicis, sed quia datur per principia similia principsis di
citionos logicae: O talis dicitur di uiologica militudinaris.*Scientia quam
forma pol accipi dupliciter . . m e forma partis: quae . . cum materia constituit totu: sicut est uia bovis, forma quae dat esse lapidi ct similes. fio m do pro forma totius co derata in quadavone abstracta a re: sicut est humanitas: malitas Oc. Inter has formas est disseremiae γ prima non praedicatur de re 'in recto essenties ter: Iecumda aut praedi
tes es annva fisa: d bene Surus es homo, o es bi manuas sua sita re: licet differat ab id rem sum modum signi' di: hoe fecundo imo genus es forma speciei,animal enim dicit totam vaturam hominis, sed ubi ratione quadam ita terminatae simila riserentias rati nate dicit totam natura hominis, sed habi .. ... ,- HVς qης - θeciali determinanio et,.iu alta contrahente. Isis notatis pono duas ta. 'clusiones , quarum prima est. Logi-Δ--cus det niu res naturales tantum per cau. - . Irin formalem. Probatur. Logicus dis
it per genus. O disserentia, edisti Funi principia formacias ei ut dictu est, So c. Secuda conclusio. Dignitiocata per Dr-am partialem, aut p a
eos se bentem ad modum fama νε- Pectu alterius eri dimitio lorica rems domo veritis dicto Oreductive, seu cum iaciturira est appetitus vindict Probatur. Di itio data pyrincipiasia '
c. Maior nota ex dictis. Minor vero ιν .
atur O di iris logica datur pere ham formalem tm,scilicetρ genus O Afferentias στο detur alia di nitio, qua
fit formam. Hi iuris di itionis prisci a erunt similia, quia . utraqM e sim principia formalia : ergo c. Sed occurrit dubium . sicut logicus delate per princi a formalia ta O metaph sicus: ergo di nitiones formales rerum naturalium non magis fum logi , quam
lia inquantam absolute talia t. Log eus autem , ut illa ad intentionem en ris O diJerentiae ordinem babent.
nitiones, quae per forma tantum dantur, relicta materia sunt imperfecte, ut o te non dicentes totam es sentiam re ideo retari debent ad disitiones scientia perfectioris. Logica autem in minus secta sicientia, quam metaph. quia θα Vbi aduertendum, quod bie loquimur non de di itione remum is aterialii, aut secundarum intentionum, sed de D sinatione rerum materialium. talis
di nitio,quae datur p Hlam formiest logica, O imperfecta. Si n. in i nitioneso inentis in materia, non ponatur ma illa erit di nitio impresecta, sed Λ di ition substantiarum immateria lium ab ter esset dicendii si a nobis qui ditatiue cognoscerestir quia di irentur
per iam causa formalem, eo quJdia
14쪽
Primi Libri de Anima maestio quinta. II
beat materiam di itiosed istae siet me eo cuius est forma. fecunda diciat hvica ql Ad argumenta m opposita tuar , p ii tremu beat raitione materia ood tur. Ad prima noratur minor de in comparatione adiisserensia,qm h forma totiusfecundum quam di is logi bet rationem determinabilis, tu non eacus . Illa erum in concreto praedicatur de materia : sed Uforma lectet. ,' . Expliciunt Quaestiones in Librum primum de Anima.
An substancla sufficienter diuidatur in materiam, sormam, &compositum .
Dicimus itaque unumquodque genus eorum quae sude substantiales&c. Tex. II.
I A sis libra de xtu dignientem materia pm se non est Anima qu ritur pria hocaliquid, forma st est sm qua iam diamo, kιrum abiasMG citur boc aliquid, et tertium qi ex his .cienter diuidatur in oe 7. Metapb. tex. . diuidit fu satia materia,sorma i co in multos modos, quorum mus est 4m P posita. Et videtur subiectum prima es substantia, polim nou. Primo, diuisio debet daripmem dysubiungιt, tale vero mo q tota mat bra opposita, sed intor ista mebra non es ria dicitur, ct alio mo forma, tertio mooppositio,cu duo consituant tertiasana qδ ex his . N Sciendum p iI diuisio noteria O forma compositum: ergo Oci est diuiso generis in suas species quod de Se do, principia generis non cotinen . Dis Jebus uniformiter praedicatur: sed tuir sub genere, quia sunt ante ipsiums- alicuius analogi, qJr 'Hβ ρ di thr i. cui principin, est prius principiato, sed de uno qua de altero. Tripliciter Ut ita sui. forma ct materia sunt principia abiae: er aliquid dicitur analogum. Primo sm r go oc Tertio,ibia separate sunt dis, non sis esse: O hoc est 35 a Soet in non Iunt materia,nec forma, nec co refertur ad plura e prius et polierius:et Posiitu et ergo c. Quarto,Phil. dicit 7. in non 'et diuersitate in esse: sicut e a Metapb. 2 materia igine u est quid. logias i. v. n. avi p prius referti ir ad In oppinimo ess auctoritas Philoso. alui qua ad medicina non αἱ Pro solutione istius quaestionis, Primo diuersificatur in esse,qano habet e se ni- notabo assiqua Seondo dica ad quaestiu. se in Elati. Non est .n. cor en uratio uuatum ad prima. Scienda primo 2, humorum formaliter,nisi ivatai.Abud hie non diuiditur substantia absoluet; ιν est amalogwm fecundum esse, sed nous iniuersaliter, sed substantia materialis eundum rationem: quando . . M tribus particularis νs dicitur substantra prima quae ter eonuenit ma ratio: fod babet U
15쪽
tia pariten. latia ad materiam fot-rram L. e
alaria corporis, ad corpus corruptibi D, O incorruptibile. Ratio .n. corporis p aliter convenitalis, non rn bet aqua D se in icis, sed in o sie incorruptiabile , in altero esse corruptibile. Tertio .liquid est analogum fecundum rationec secundum elis, Icilicet q5 nomen noricitur squaliter secundum rationem de analogaris, O bet perfectius esse tu γ quam in altero, sicut est analogia entis ad 15 accidens. Scien tam tertio quod in analogia primi modi, licet nomeconveniat analogatis, non lassicityro
de onus formulacro in recito , Ied si
cit quod analogata beant aliquem respod tam ad illam rone , Ni est so aliter iniso anatigatorum, cy quod recipians prsdicationem illius in obliquo, sicut dicimus ' medicina est urina est ana, non quia medicina, vrma heant formaliter commen urationem humor urstd quia medicina es causativa commen rationis humorum in animali, i- istius segnificativa. Ex i Ilis infero quod analogia substantis particularis ad materia siurmam, O compositum, essanalogia primi modi. Non enim pote Ilem analogia secundi, aut terr modi, amictis ratio analoga formalito inueniaturinsibus anulo alis: ratio aut . i. hoc
aliquid, scilicet e seper sesub ense
Fertim in specie, non conuenit formali liter materix forins ut satis patet Unde relinqυitur ' sit analtata primi modi . Diiatur ergo materia, o forma hoc liquid ue substantia prima, non quia ipsis formaliter corniat rosubstatis pri .e: sed quia materia est pars materialis O potentialis substantie prires, forma a te pars formalis qua hoc aliquid, est ealiquid. Sed corra predicta arguntur primo. diui sim debet predicari dediuidentibus, e IubstanIta a licvlaris nopr dicatur de materia o de Arma, ergo
substantia particularis materiasis hic Hodiuiditur. Secundo, substantia prima non icitur de subjecto ut dicitur in praedicamentis, ergo non debet diuidi in partes subiectivus. N.Ad primum dicitur sdirusum analogum debetpiud curi de se
videntibus ,Dd non eodem modo. Dic tur ecundo, psa Liuia prima pysicatur de composito materi , O forma. de compoto tanquam de eo cui per se Pri O, formaliter conuenit ratio δε santia primae, de materia autem, Osrma modo dicto. secundum riid tur primo,2 hubstantia prima potes a cipi dupliciter. Vno modo pro natura cui conticuit ista intentio singularitatis, cui proIubflatia mimoa,qus Hi Sor. aut natura absolute considerata, O hoc modo non dicitur de subrecto. suo modo pro intentione indiuidualitatis, ct illo
uim non est diuisio alicuius naturae
mutus, Ied diuiso nominis insuania
cata,modo duplex es nomen coluinnieis naturae segniari. Quoddam est nomen
quod in sua gnificatione incluit delerminatum individuationis principium, si cui hoc nomen Sortes, O tale no potes conuenire plaribus, hoc loquit ' Thil. ix praedicamentis. illud o nomes in sua significatione nouancludit d
terminatum principium indiuidualiovis,
significat naturam cumodo Glendi indiu diruti, sicut hoc nomen hypostam, est hoc nomen persona, o tale pM co uenire pluribus, dici de pluribus, mile est de hoc nomine substantia primas ne primum subiectu . aiiod ergo dicitur, non est contrarium Philosopho in praedicamentis,quia ibi loquitur aut de natura hac partie lari indiuidua aut de nomine
includi te inpia signi dicatione principia 'determinatum indiuiduationis, hic auteisquirin
16쪽
secundi Libri de Anima Quaestio secunda. 17
1oquitur, aut de intentione, cui de nomi rum, quibus analoga contineisub fe ρει--, non includente determinatum princi ra. Vt dicit Albertus, nos de necessitate . a. , pium indiu duationis . .antum ad se datur per actu opposita. ta sm dici t. arucundum principale, pateι ex dictis p est tur 9 priuet ageueris Acra non sint sub diuiso fi ciens. PQ .n. inuenitur alia genere directe, sunt insub illa indirecte, qua substantia materialis quae non sit ara et reductive. d tertium patet ex Lctis. materia, aut forma,aut compositum . quia hic non diuiditur subitor: a Miuer
Ad argumenta princi palia responde- faliteri sed substantia materialis. Adtur. Ad primum dicitur , quod diuisio ultimum dicitur, ' materia non est G. vivus generis, quia est per disserentias, idest se stantiam actu, H exponit S. T. . debet dari per opposta , sed diuisio una ibidem, cum boc tamen stas, s Asuruus , qua es quadam explicatio modo- flanti qua est potentio.
Num anima sit actiis pri mus corporis physici habentis vitam Ia poreuis
Erit utique primus actus corporis physici, organici &e. Tex. VII.
do, Vtra anima sit actus primus corporispi sici habentis vita in potentia. Et Nidetur si non. ' Primo 2, non si actus primus. Actus quem praecedit alius actus in eoia 'biecto, non est actus primus, sed animam prscedit alia formam ma f. forma corporei tatis: ergo c. Secundo suppono quod dicit S. Thomm tex. 1, P . dicit animam actum prinnsu, non solum ut distinguat eam ab octu qui est op ratio: Ied etia ut d ii guat eam a formis elementoru, quae semper henouam operatione, nisi impediantur. In quibus verbis νώθ, g, ideo fomms elementoru non sunt actus primus,unis impediantur,semper habent sua operationem. Tunc arguitur sic. Forma με semper babet suam operationem ni- se impediatur, non est actus primus et sed anima quantu ad parte νGetat tuas m per bri sui operationem, scilicet operationem nutritiue, ergo via uniuersaliter
G erit actus primus. T Tertia ' non m
actus primus corporis. a est actus materia, D forma sbialis immediate uniatur materiae, vi dicit S. Tb. in multis locis: ergo non es actus corporis.tenet conDquentia: quia corpus dicit compositum ex materia, O forma, materia aut non
est composita, sed μου potentia, ut dicit Philos. Zuarto,si anima esset actus corporis, esset forma accidentalis rsed hoc est contra 2 ilosiopbum dicente, Necesse est ergo animam substantiam es
se: ergo c. Probatur consequentia. Forma adueniens. enti in actu. eu forma accidentalis, ut dicit S. Thom.in lect. r.
sed si anima es actus corporis, aduenuenti in actu: quia corpus dicit ali id rasin actu .ergo etc. Quinto in disiatione forme non debet poni compositum, urdicit S. Thom. ibidem. Sed corpus dicit compositum : e o non debet poni in dissinitione animae. Si dicatur quod in
dissinitione formae bene poni potes aliet
subiectum compositum,non tamen com
positum ex illa forma et subiecto scut vac Loinia
17쪽
di stione simitaris bene ponitur buin compositum quod es nasus, non rei compositum ex simitate o nato: Contra, lates, r. S. Th. Vult ' anima est actus corporis,
sed qd babet este corpus p ipso anima:
ergo in diffinitione animae ponitnr compositum ex ipsianima O materia: ergo cre.-Sexto quod alio sit actus corporis habentis vitam in potentia. Per corpus .n.hens Vita inpotena, aut intelligit corpus habens privsu actum vitae,sed in potentia ad operationes vitς, aut intecti scorpus no habens vita in actu neq; quarum ad primum actum vita, neq; quantum ad sin. Si accipiatur primo mo, tunc corpus actu animatum poneretur indistatione actus: qδest contra S. Tho. Si fe ' : cundo modo, est contra Philosophum diis MLI h. centem. EIi auten non abiiciens anima potentia res ut vivat, sed qd habens. metiam contra S.Tbo. dicentem super illo tex. Dicitur enim aliquid esse in pote tia Dpliciter. Vno modo cum no babeat principium operationis. Alio modo cum habet , sed non operatur svi ipse : compus autem cuius actu est anima, in habens ritam in polotta,non quidem pria nis modo, fedsecundo, sec ridetur cotradictio in verbis C. Thom. quia primo dicit, quod dia corporea Nivens nou po nitur in di nitione tala, po Iea dicit, se pus cuius actus est alia e Ii corpus haberes primil actu vitae, O per consequesna corporea rixens. In oppositu Hia - ea Thil. intex. 6. Respondeo ad illa quς - stionem quinque conclusionibus. Quam
prima est. Anima est stia. Probatur primo. Partes substantiae siunt substantia, sed antina es pars corporis animari: μgo c.consi Pentia nota cum minori,ga corpus riua componitur ex habente rixam ct ex eo quo babet vitam, sed per animam intelligimus id quo Hues vivite
it, qu)d si sta vita non coponitur ex nousubstantiis . Secundo arguitur sic. Forma quς dat e e specificio substantial , octo stantia. Sed anima dat tale esse: ergo c. consequerula nota Q maiori r quia sicut ese accidentale, es tantum assema accidentali, ita esse substantiale, es tanta a forma sub tantia T. Minur 4 batur. Forma qus per separatione uia materia remouet primi esse ubium D, dat persMi νnionem esse substantiale: Ied anima per se rationem fui a mari ria primu tollit es specificum animata, remota enim anima bsuis, bos non est amplius bos, nisi squivoce, Pt vult Philis. ἔπι-
ergo c. Secunda conclusio. Anima Axi est actus. Probatur, anima e is statia, aut ergo materia, aut forma, aut compos tu. Non compositu quia compositum est quada spectes in rerum natura. quod aut habet speciem, non utitur alteri adeonstitutionem alterius speciei nisi cona atur, cur etiam materii, quia materia
est primum subiectum, anima autem euin subiecto: quia est id quo vivens vivit: relinquitur ergo 'sitIubstantia quae Hiforma siue actus Aduertendum taci
s in mentem Commentatoris comme. 4.
p aliter dicitur accidens este tu subiecto, e r aliter forma subsatialis quia accides non Hi pars si stantis composiis, s biectum acci iratis est corpus compo tu. ex materia o forma, es abluid ex Reus in actu, o non indiget insuo esseae ridenter forma aut o pars astantiae capinta, O subiectum ipsius in t tentia, non habens esse in actu sui quod Hisu flantiae, is per forma, indiget firma. ωt sit in actu. e Secundo arguitur rone
Themisti . Corpus animatu coponitur ea ara O corpore. Tripliciter a at res in ponitur ex bis ρος insunt: aut compo in nitur ex illis tauq ex partibus integralia
Miscas emus ex lapiditas ct lenis:
18쪽
aut ex illis per missionem sicut seu exae me la ut tanquam ex forma et materia, sicκt statua ex fra, ct figura.
cmpositio corporis animati ex corporeo amma non pol si e primo modo, q iatotum corpus non esse: animatum, in taliar. compositione partes remanent disti
Es Ieparate locis, ct per caraequens a tota non iotes in tota altera, Mpol sit ilia totara denominare. potes elia esse secunda compositis,quia in tali
compositione partes conum nturaet ex illis corruptis resultat tertium: relinquitur ergo quod sit compositio tertio m do . . tans ex materia O forma: atit e ro corpus erit forma animae,aut econuerso Ied manifestu in corpus non posse efDIormam anim: ergo Oc. K Tertia
--. conclusio. Anima est actus primus.Pro- - 3' batur ratione Philosiophi. Anima eLI
ctus sicut scientia: sed scientia e I actus primus scimus, inquantum sciens: ergo c. Maiorem declarat Phil. quia ex eo quod anima est in animali: ines et rigialia, oesomus, sicut ex eo p sicientia essinJcirere,ines ei consideratio, quies: vigilia enim assimilatur considerationi, quia sicut considerario est usus sicientiae, ita vigilia est Uus sensuum : somnus vero as nilam cientiae. quado sciens actu
non considerat Isomno.n quiescunt firtutes animalis. Minor vero probatur:
fed Apponitur primo, , habitus scientia
comparatur ad consederet:one, sicut potentia ad actu, licet in comparatione adix siectum sit actus. Ille.n. qui bet habitu cientie, adhuc es in pola ad conside ratione . Secundo seupponitur 'licet a soluteactus sit prior pota: th in νno creodem pota precedit actum, Ni dicι taris Mem. tunc argAitur M. Semper in
' uno cr eode pota praecedit actum: sed scientia est po: Aia rupectu consileratio ras : ergo prius es inosepimo .cilicet
m intes Iu qua consideratio: sed ta ciclia,qua comeratio, si actus intellectus: ergo scientia es prior actus qua consideratio: consequens .es primκs actus mentis, ii qumtu istiens est. Maria .,-- cῆclusio. Anima est actus corporis.Pro M. . declaratronesius conuus is, Scienta
primo, p cum sit νnica forma subsantialis in composito, Vectris compositum
contineat etia perfectione inferiorisgradus, sicut homo cotinet emonem Aga , lis auuentis, O corporis, Hi .n. animumuens corρus,oportet se forma persectior det omnia esie, O oes perfectiones inferiora formata: νnde oportet Φ aniam, casit ectior forma corporati, det suo susceptiκo preter esse νiuens et caecorporeum. Sciendum secundo p ora illa essem νηο eodem, funt idem smram,distincta tantum fecundum ratione: scut etiam Us forma es una sin rem, continens alias formas inferiores virtualiter. Vnde in homine, esse corporeum, 'esse vivens,esse in ri, es intellamus,fum una oe ea m res: plura insunt Iecundum sinem. KScieridum tertio,' i cet octa ista sint idem realiter tu ιlla res fato a vaa sub ratione esse inferfectioris compara P . ..tur ad seipsam Isib ratione essetfectioris: scut materia ad formale : sicut
potentia ad actum. In bomine enim esse corporeum comparatur ad esse Muras,
sicut potentia ad actum: simvliter vises ad si stiuum, o sensitiuum ad intellectivum. 'J Sciendum quarto, 'cum Vna Moeada res sit quς est. Ha ct forma cor sporalis, dans essee an: malum esse corporeum,de illa re non inconuenit dari diversis di sinitiones sin altam, O alia ipsius consederationem. no aba est dis finitio anime, inquantum est forma coi poralis, ct alia inquantum est anima. Thilosopbus ergo hic di Gniens anima , inquantu anima est, dicit. p esia est a iusc 1 corporis,
19쪽
corporis, inquantum compositum ex sterni,ct inamel anima i dat esse eo poreum, compararW ad 06m animam,m dat eme animatum , sicut potentia ad' actum. Istis notatis probatur coclusio m. Anima inquantμm anima, aus est actus materia, ut actus corporis. No potest dies psi actus materiae pure : quia eunt misi praesupponit e e corpores: ergo oportet quod se actus compositi ex
materra ele corporeo. Sciendis tamen 2, anima noue, sicut a Ius corporis, uase iliud set vere materia,et anima Nereomia ipsus compositi :sed', p c positum ex marena, anima, γt das effe corporeum, Ie habet ad modum potentiae re pectu arumsa H dat esse animatu, secut imperfectum comparara ad pers ctum, habet rationem potentiae. Secundarem. n. corpus qd habet erae corpus pa-mmam, Hi corpus animatum, O cia es pars terius ita sm quod anima das dixersa esse disincita im rationem se diuersi mode habet rationcm potentiae, ratio
t . iabantia en actus corporis habentis vitam poten. 4. ' i' lia. Pro notitia imus conclusionis Scis dum primo quod Iubiectum, aliter comparatur ad formam,dtim eii 'b i siforma: aliter dum est 'paratum. cyesi separathm, non f tam habet ronem potentia respectu formae. sed etiam diciatur in pytentia ad istam L. qhia no habet formam, sed pol idam habere: qh autem habet formam, non dicitor quidem in potentia, P no caret ipsa forma, sed se habet tantum ad formara. sicut potentia adactum: sicut qA lignum non es acta caliadum,dicitur in potentia ad calorem aliado autem eri acta calidum. nou dicitur amplius in potentia ad calores p er tamen comparatum ad calorem bet ronem potentia, O calor ratione actus . Scie
duplex es potentiam quaedam e Ir abiicies actum,ides separata ab actu, qui es for ma: sicut potentia ciens, dicitur qui xs habet scien lannuusdam est potentia Gseparata ab adlu primo, sed tam ab Octu hoc undo: sicut dicitur potentia scis hi babet habitu scientiae sed non a Iu
liter considerat. Ste in proposito dicitur. aliquid potentia ad vitam d pliciter .a Vno res o,quando adiu non habet vita:
sicut semeu plante. Alio modo sicut bokens Nitam in actu, in potentia tamen ad operatrones vitae: sicut homo quado actu. no sentit. Dico igitur,' anima est actas corporis habentis vitam potentia non parata ab actu primo sed conlucta ad uiscut calor non es actus calidi potentia remota ab actu caloris. sed calidi poten tιa coluncta actui:qa est actus eius quoi actualiter Iubilat calori : q. ta comporatur ad calorem,scut pota ad actum. Anima ergo est alius corporis potentia diatam habentis, ides corporis scomparatur ad vitam o animam, scut pote ria ad aciem: Non tamen corporis eparati ab anima : Opesi in pota ad opera tiones νιis. Ex istis sequi itur 3 anima pol dici actus corporis hentis vita actu: miis hac r actus corporis habentis Hiam porem tia, accipiendo vitam pro primo actu Hiberiit. Ha liae. To stimus 1; per νtuens a Iu,duo i tengore composit in ex anima corpore, dicitur Iubilantia corporea via Deus: 't corpus dati si erit ormatur per ritum: sicut per calidum actu possumus intellia re: aut compositu ex flumbiecto ct calore aut subiectum tantum, puta lanu qδ actualiter informatur chlore. Si primo modo accipiamus νiuerua tu, rsic anima illi Io modo est actus vi
tientis actu. Non . u. auima informat co
po tum eae a ima, O corpore. 7i aut acciyiatur iecundo modo: sc est actus via Metu acturet actus riue is pota. Quia.π.
20쪽
ipsum corpus comparatur ad vitam , animam, sicut potetia ad actum: ideo anima dicitur esse actas umentis poteria, scilicet comparatur ad uua animam, scut potetia ad actu . Quia ero corpus cuius anima est actus,est actu 'banima: anima potest dici actus uiuetis a Ius, animati in actu. Est enim actus eo oris, quod actualiter ip a alia Hormatur: Phil optas aut e dicit i sum actum ν rue tis potentia, H excludat nitiens actu primo modo, non autem iocundo modo. Indis initione. n. for non ponitur compostum, Usubiectum quod informatur ab ipsa forma, etfa quia est actus eius Meil in potentia ad operationes vitales Probatur itaq; conclusio. Aia Hi actus
uiuentis, aut ergo Vruentis actu, aut via
uentis potentia modo exposito, sed non viventis actu: quia c.positum non poniatur in dissitione Diniae,sed stibioctu, ergo c. Ad argumenta in oppositum respondetur. Ad primum dicitur primo,
quod anima inquavitim ala, non es actus
materiae primae simpliciter ed actus corporis, licet illa res quae est ala, set actus materia prima. Dicitur fecundo quod maior est uera si illi actus simul informet
eandem materia: modo in proposito nona ' es anima simul cum alia forma 'Mi-tiali,sed adueniente anima corrumpitur qualibet forma procedens : unde eII A adistin- actus primus. ' Adfecundum potes du
επι-- dicit animam esse actum primu exclud do eam a forimis elementoru, laus intelligere ' anima uniuersaliter no est actus fecundus,quia si uniuersaliter esset actus fecundus aut scilicet operatis,aut forma operationi coniuncta . oportet 1, habens quamcaque animam. puta sense tua semper hoberet operationes illius animae. tame videmus e se falsum .excluditur ergo anima a IDrmis elementorum equia no
est de ratione a Us inta κni semper
haberesuam operatione, licet aliqua anima semper habeat suam operatione. Vnde ad argumentia negatur minor, de aviam uniuersaliter sumptu,scilicet st aniam Wiuersaliter 'meudo animam semper si s operationi coniungatur, quasi hoc de ratione anima sit. Nam si alia
qua anima si per coniungiatur suae operationi, hoc non habet ex communi ratione animae sed ex propria natura. R Jondetur fecundo, Iorte melius.' at a Negetatiua licet habeat semper actu nutrienes,non tame sempor attamentat,aurgenerat:ideo potici actus primus. Vi de dicitur ad maiorem 2 habet ueritate deforma qus est semper commicta chilia belluae operationi Modo anima Peget riua nosemper habet qualibet luam operationem ut dicturum: Ideo etc. tcntu dicitur primo, P anima ct est amma, est forma corporea,inquantu continet virtualiter forma dantem essee comporeum . I uantum est amma, dat esse Harum. Inqhaἰου βολ maforporea, dat esse corporeum. Dicitur Iecundo, g, de anima positimus loqui dupliciter, scilicet aut η ' freuntihmsuam substantiam et enti stem nam sol ieet absolute aut vi anima est. Si loquamur de anima primo modo, tunc ara est actus est ani- materia. Non est enim alia forma tu ani mato quae informet imm diate materia: sed ipsa sola aulina Si vero loquamur de ima inquetritu anima, si sit licet vi dat esse animatu, tunc non cit actus mali ria
sed corporis, esse eum animaru pr opponit esse corporeu Aut perfectum pre- supponit imperfectum. Philosiophus aint
ponit in ii nitione ipsius id quia sibi
conaenit in ratione anim' non autem qJsbi conuenit fecundum p eLὶ virtualium forma corporea, aut securtam suam ab- flantia absilare. Dicitur tertio ad auctoria