Quaestiones eruditissimae in tres libros De anima Aristotelis Stagiritae reuerendiss. P. F. Ferrariensis ... Cum quibusdam aliis quaestionibus, & additionibus, R.P.F. Mathiae Aquarij ... In quibus plurima Aristotelis perobscura, & nonnulla Diui Thoma

발행: 1577년

분량: 248페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

11 Secudi Lib. de Anima

ctoritate s. Tb. st anima immediate rit. tur materis primae fecundum sua substantiam, etiam iηquantum Arma corporeaec M. A. Qq ania anima est.' Ad quar

- a. cri . to netatur consequentia. Ad probati

nem dicitur primo ' anima secunda sui Eω in do μbstantiam,mn aduenit enti in actused materia pram,unde isto mo no est actus

corporis: anima autem inquatum anima,

aduenit en i rget Zo iactu peripsam animam, nun alitem per aliam formam βλsancialem, inquantum ipsa anima, Ni dat esse aiatum, tr suppomi is materiaskaesse, inquantum dat esse corporeum. Dicitur secudo,quod Aroprie loque

cnima non adue ut corpora, tum ivia corpus cuias actus est anima, non est corpus

per atram forma quap ip ammet anima: tim sa e se corpor is quod est ab ipsa anima. no es disractu realiter ab esse aiato. Et si dicatur: forma aduenit ei,cvivs e Ilforma ergo si anima est forma corporis, aduenit corpori: Dicitur 9 forma δευμ

dum sua substantiam aduenit ei quod Hi

ver ubiectu,non tamen secucu omnem suam consideratione adur ut rea teret,

quod secun y ronem essuum subiectum: sc a ruma secunda suam substantia aduenit materiae primae quae est propria o ue, rum eius hubiectum, ed inquantu ais, ο

uenit Dostibiecto, quod est subiecta θ

ndum nostra modum intelligendi, nisforte qdueniat secunda ronem. Posset et

dic:, 'forma aduenit si 'subiecto, nisi usa forma ipsum μῆ subiectu es ciat, era, aurem, inquantum D AE corporea vice

gerit, ef cit formaliter id,quod eius ii quantum est iura propria est fusceptiva. M argumenty ergo dicituris illa ρ-

positio s. Tho. Forma adueniens enti in actu est D ma a malis,es era deso ma quae fecundum emitatis sua informat obiectum actum in actu perari arma:

Quaestio secunda.

eonsiderationem int digitur adueuis abiecto facto i a per i et forma, fecundum alia consideratione fui. Modo dicitur, ' anima non aduenit corpori cto in acta per alia formam, fed inqua tum dat Ge aiatum Belligitur aduenire halenti esse corpoream ab UD Aa, unde sis illo sensu in quo m/ior est vera, negas minori quintum dicitur st rei η m. su ibi data bona ecl. Ad improbari nem dicitur,st in i mitione aiae pomi r αια.

edimpositum ex materia ct ipsa via, non quiae inquatum anima est sed ut virtua liter forma corporea cominet. Dictu Me

S. Th. e intellage. , p in dit ition form non debet poni copositum se lectoo ipsa forma, sin consideratisne qua diffinitur. Vnde cu difffiniatur anima 4 PHlosopbo sub rone animae, non absolutes ondum sua substantiam pol poni in eius di mitione compositum ex iubiecto, ipsa anima fecundum suam ut stantia, euinquantu dat esse corporeum ton autem compositum ex materia O ipsa inquan tum anima eti. 'l Ad extu patet ex dictis tu quoio ' p in ditanitione anima ponitur corpus habens primum acta ν tae,in potentia tamen ad operationem vi talem. dimus improbationem diacitur ut dictu est, ' per corpus actu ani tax. s. i. matAm po lsumus duo intelligere, scilicet aut compositum ex corpore O anima inquavis anima est, aut ipsistet corpus quod actualite sistas anime. Si primo modo accipiatur,negatur concieque Ita.Sisecundo modo, negatur illud esse contra me tem S. I bo. immo est de mentei sus, et demerae Thilosophi. Vnde non est co tradictio in verbis s. Tho. Stat enim minui,' compositu ex corpore O vita, , quantum anima est, no ponatur in diffintrione aiis, et 'in eius di Zinitione ponatur corpus, ql actualiter isformatur animais uolum esArma corporea.

22쪽

secundi Libri de Anima Quaestio tertia 2ῖ

AESTI O III. An dessinitio secunda de anime. qua dicituri Anima est quo vivi mira & senti'inus, & movemur, de intelligemus primo Psit conueniens.

Anima autem haec, quo vivimus&c. Tex. XXIIII.

- γε.

tio, Vtriuste unda diffinitio anima qua diacitur, Anima est quo

vivimus, Oc. ut iniitulo, sit conueniens.

Et videtur 9 no. Di nitis erioris . debet couenire cuilibet inferiori: sed ista di nitio non conuenit omni ant , no egetat ira es quo primo sentimus, neq; anima sensitiva est prim. quo intestigiamus: ergo c. In hac quaeritone priamo declarabitur Hu dubiumscilicet an Thilosophus per intam digiuitione demos, et primam di nitionem de anima, d monstrative propter quid,an magis de-- rarione quia. Secura dicetur ad quς

situm. Quoia ad prim cienda priamo p duplex es I demonstratio, ut patet ex. Eosopbo . dem ratio propter quid, quia. Demonstratio propter G, secundum Nilosiopta ibidem, est 'si

gi mus procedens ex ueris causis immo diaris circ. Demonstratio autem quia, efι qua aut procedit ex causis no immediatis effectui aut pcrditex essetabus. Exesum primi, xt si quis probet pariete norespirare,quia non est animal. Ex tam

secachri si quis tacludat splaneu sint prope: quia nan scintillant. ψ Sciendum secundo p triplex cu distitio de mente

Philos i. Post. tex. ra. ut tangit S. I b. in principio a.de anima lin. i. aqq e coclum demorirationis sicut e,Dnitruum est continuus onus i nubibus.

Alia qus es de orationis principium scus hsc, tonitruum est extincrio ignis in nube. Ter Ita edemo iratio postme d ferentiqua scilicet includit et conclusi nem et principio demonrationis, sed nouhalet ordinem propositionum, sicut haec. Tonitruum est cotinuus sonus in nubibus propter extinctione ignis ι nube. Secie dum tertio nosemper dissinitio qQ es demonstrationis principia, est persectior illa quae est demorirationis conclusio. Menim aliquando perfectior,aliquando mper i lior. Si enim Mast conclusio demonstrationis quia et peressectu, alia principium, data sicilicet per essem,tuc illa quae in conclusio, est perfectior ea, quae ein principia. In demonsIratione aut propter qui es econuersio. G ergo νna opinio que dicit quatuor. H Priamo, 9 Philosopbus hic non intendit ira.dere di initionem animae in con uni, eddi nitione particularem cuiuslibet θ ciet animae. Secundo,quod prima dis nitio, est dieinitio qui et ecuda propter quid, νnde per fecunda demon I rare primam, eIi demonstratio propter quid. 'Tertio,' inuestigareproprietates animae per dissnitione commune animae, ea procedere per causam remotam,unde demonstrare demon iratione quia, rocedere autem per proprias Od eciales di nitiones,es demonstrare demonstratione

propter quid. Quarto, quod prima diffinitio animae, non est causa secunda Ied

magis econverso: ode non conuenienter

teli per illam demonstrari. qi Sem dum horum probant: quia alioquin Phrilosophus non eruasset ordinem traditum

procedendi a notioribus nobis, ad noti ra nazura. Si enim prima di nitio anime

diceret ca Uam, oe propter quid, tue ill a

23쪽

α 3 Secundi Libri de Anima

esset fecundum natura notior es 'Thialosiopbus incepisset a notioribus secunda

naturam. Tertium autem, oe quarta Probat: quia propria causa, Ni vult Phim losophus est quado e matio inseri os firmationem, et negatio negationem,propter hoc enim quia vial est remota causa regirari is,ideo negario infert negationem, non augem a matro Q atione. Ualet enim non eIi animes: ergo non ros iratsed non valet, est animal, ergor Hirat, quia sunt multa animalia non re- Pirantis,ut vult Philosophus. Sed secunx dum prima anima dignitionem,licet ne- ratio inferat negatione, non tamen Q matio a marionem. Vadet enim: non est actus corporis, ergo non est principium vegetandi: sed non alet, e lactus, ergo principium vivendi solum, aut uegetandi, etsentieta ergo illa dignitio non esseausa propria secundae, et per conseques Mn est principium demonstrationis pro , ...ulis, pter quid. Poten secundo argui, quia Tea. volens Philosophus ostendere quomodo prima diffinitio Elae ea concluso demonstrationis, sat exemplum in quo una dis uitio est conclusio demonstrationis pro

ara πεν. ruitur. Et primo contra fecudum dicta. Omnis demonBratio procedens ab Octu ad causam, Hl demonstratio quia et non demonstratio propter quid. Sed demonstratio, qua demostratur prima dis miris de anima per secundam, es ,uiusmodi: ergo c. consequentia nota cum maiori. Minor vero ibatur. Sicusse babet esse ad operari, ita esse principium essendi ad Ge principia operandi: quia secusse habet essectus ad risem: ita causa ad causam. Sed esse H νno, eodem est prius saltem natura ipso operari

causa operari, non autem econuerso: e

go esse principium essent, Ii prius quae e trincipium operandi, o ca a eius.

Quaestio tertia.

se reunda dissultio datur per esse triscipium operandi :prima cut per esse principium e lana, quia per esse actum priamum ergo secunda dignitio erit effectus primae, Oper consequens demo irare primam per secundam est procedere ab esse iactu ad causam. Contra tertium dicta Iarguitur. u enim quaeritur,virum monstrare aliquid de anima per propriad Dicionem, si magis demonstrare opter quicquam demolirare per primam di nitionem quae est communis sed rimus de una dimitione in comparatis ne ad aliam, ureum demonstrare prima, per fecundam,sit demo irare demo' tione quia, an demonIl timen quid.

II Secundo, quia non dicimus,s demon-srare securam ὐJnitionem per prima, sit demoIirare per causam propinquam, sed demostrare prima persecutam, est demonstrare per essectum, mox re autem secunda per prima, esset de os re per causam siue sit causa comm vis siue propria: cui probare aliquid est animal, quia respirat, est probare per essectum, probare autem p lapis non re Pirat, quia no est ammtii est probare pocausam remotam. I Contra quarta a guttur 9, di itiones proprii siue diffuitio secunda non sit causa propria prima: ut videtur ueste ista opinio. Per te illa est propria caiisa, qs negatio infert negatione, affirmario a matione: Ied nosic est de secura dij itione, respectu pri

as maliue,hoc est prima principiu uiued tergo est actus primus r similiter, ea

primum principium petiendi: ergo actus primus: sed no valet negative a qualibet ictarum. Non valet . n. non est principia sentiendi, ergo no es actus primus. Si dicatur 2, bene Hlet, fumedo omes partes simul, non es principium uiuenduentiet di oeci erra non es actus pri s. Hoc

24쪽

Secudi Libri de Anima

Hoc inquam non valet. tum quia his non iamr diffinitio communis ecundum istam opinionem, tum etiam quia feta opinione ualet a qualibet di nitione particulari,ad dignitionem uniuersalem, Q.omodo qualibet est causa propria. Adrati

: nes illius o inionis dicitur ad primam, pr.- . Nil . no peruertit ordinem: quia licet in tradendo doctrinam oporteat inciperea notioribus nobis terminis, es etiam a notioribus propositionibus, quando non imtendit doctor γnam per alteram demo strare, quando tamen intendit a nam per alteram demon Irare, debet prius pon re conclusionem probandam, o declarare, t videatur quid sit probandum,daro etiam, ' illa sit minus nota quo ad nos,

quia postmodu per demo Grationem fatvata. Adfecuridam ronem dicitur pramo,' S. I bo. non dicit 'sit prima di nitio causa propria cydae,stdsuscit bi,quod prima sit causa, siue propria comunis, secunda essectus. I Dicitur se cudo,si quis Heret suilinere ita esse causam propriam, g, illa di nitio non est tenenda copulatiue, sed disiunctive, O mea sematio infert Iirmatione. Valet est actus primus corporis viventis: ergo est principι uendi, vel f tredi OG S Ad alia reJodet ipse doctor, mucet uod exemplum Philos tenet quantum ad hoc, quod di nitio demonstretur, sed non Hi simile, quantum ad modum d monstrandi, quia dimitio de anima d monstratur demo ratione quia: dimitio autem qua adducit de tetragoivseno, est conclusio, est demonstratur per aliam adductam, demonstrationepropter quid. Ideo est alia opinio Sancti Thomae, quod prima dignitio demostratur perseeundam, demon iratione quia. Q opianio apparet νera, ex bis qus addatta silisontra opposita opinione. Quis ad: .. secundum, sciendum, ruere dupliciter

Quaestio tertia M

aecipitur. Vno mo, pro es rei viventis, fecundum dicit Philos. Huere Mue tibus Hire. Alis m, pro operatione rei viventis, sicut nutrire, sentire, ρο -M. Vt que osmodo dupliciter accipi test. Uno modo. M vitam in communi significat quomodocm; ι Iud enuit atri secut dicimus ' sentire est vivere. σμmiliter intellirere. Assio modo, ut dicit in tam, quae per νegoratiam aeram da r. Viuere enim quandri e pro esse vegetatiuo particulariter fomitine quia per d. lud primo res dicuntur vivere, H a Philos dicitur. Sciendumsecundo, si cescorpore dicamur vivere,non tamen priamo, sanon dicimur Huere corpore, ni se inquantu habet anima. sicut licet com re ct sanitate dicamur sani, non in diciamin primo sani corpore, quia iussumus i corpore,nisi quia bet Iaritate. Di A.;-.citur itaque primo, si anima eII princi- ν incipium

pium , iuenes iam esse vegetatiui, per quod tangitur gradus vivendi qui conuenit plantis .sentiendi, in quo tanti tu gra δ'ο

dus uiueni: animalium imperfectoν mouendi, is quo tangitur gradus anim

lium sterfectoru: intelligendi, in qus

tangitur gradus vivendi rationabilium, Licet autem quida velint. p in bac Rcunda animae donitione, b mimus uniuersaliter accipiatur,uo autem νt partiacularem vegetatiui gradum explicat: Hoc isi non videtur mibi ad mentem Arist. esse. Oportet . n. fecunda illos uerba Arist. extorquere:ut sit ensus. An ma est quo vivimus Osentimus,ct m

uemur, Gr intelligimus idest Eil quo primo vivimus : siue sit quo primo vivimus tanta, siue quo primo semimus: siue quo

primo movemur, me quo primo intelligimus. Cum in Ar si. non disiunctiva diactionesta copulatiua utatur. Item sohanc expositionem bis ponitur inuimus: cum in in littera semel tantum ponatur:

25쪽

is Secudi Lib. de Anthia Quaestio tertia.

ideo melius es,vI b vivimus, grada ν, exprimete NH,s sum ainimata acturi getatiuum explicet, alijs viventium gra tunc dicitur, p deinitio tota isses dibus qui in distinitione enumerantur con rioris non conuenit cuilibet inferiori, sed diuisum. Sic enim planus en tex. nul diuersis fecunda diuersas partes, quia uio modo extortus. N Dicitur secundo, ' cet operationes inferioris attribuatur suanima non est quodcunque principium ui periori, no iii propria vilius speciei ope vendi, sed primum. ad disserentiam com ratio attribuitur cuilibet oecisis geneporis. quo non dicimur primo vivere, sed ris, sicut quia bo ridet, dicimus iat ride fecudario. Dicitur tertio posito p ista re, non tamen dicimus, boue aut asinu riadis uitio sit dissinitio anum; in communi, dere. Modo dicitur ' issa di initio de anici non simi quatuor disinitiones, quod ut ma datur per actas proprios inferis rudetur esse de mente Phil. qui poli istam suorAm: ideo no oportet convenire cutata τ I di finitione dicit, Quare et si νiui quod- bet animae fecundum eo partes uas sed que qu rendum quid sit Hi cuiusq; ani h icit psecudum hoc quod est esse nim ,πt quae plante, qus hominis, aut be cipium Negetandi, conueniat uegetatius iliae quibus dat intelligere, ' noda Us fecundum hoc, quod est ese principia euad illum lota di finivit animas i particu- tiendi animae sensitivae, es sic de aliis P -ὸba tiri: Hoc inquaposito, dicitur sti sis Si te vellemus p teneretur di vi finitio acηi- finitio pol accipi copulative . . anima est Elim, γtly ide sit,' vel, tunc erusio .l eri e i. quo Minimus, sentimus, O movemur sus. Aeta Hi quo Muimus, vel lentimusi: ης - intem mus primo, ita stly copu movemur,vel intelligimus primo, tuo

latim teneatur. Et tuc ista di initio licet conuenit omni animae. cnima enim uete conaeniat animae tu communi, non tamen latiua est, quo vivimus, isentimus et

conuenit omni anim Ied orte solum aes O militer anima si sitiua circ. O ii mae intellective: F per in: P Iiua atavi teste ripa. Quia tame Philo C ponit in primo habemus ola ista, non aut per alia illa di suitione copulativa dictione Mili- pii-x t. anima. K Et se arguatur. Dra di nitio cet j ,credo P sit tenenda copulatiue, superioris conuenit cuilibet inferiori: Onon disiunctive eum etiam sic a m νlta est Dicitur qJ duplex est distinitio. Vna uari possit. Ad ratione in oppositu . - . tatur per genus o diserentiam, potest dupliciter res onderi. Vno modo, tur p te de hac veru est,' conuenit cuilibet infe qu)d maior est falsa de di initiun Dp P. Hori,m isa di finitio non eIὶ tests. Alia rioris,data per essectus suoru inferiora. et sui ut v vero, quἴ datur per actus suorum inferio Secudo 2 minor eIi fassia, accipieri di rum, cur si di iniretur alat di niti e fluuionem illam per disuu e

Virum In animalibus imperfectis,forma quae est in parte abscissa,

praeextiterit in toto animali.

Sic videmus& circa alias differentias &c. Tex. XX.

V AE R i T V n tertio Vtru animali. Et videtur quod non . P, in animalibus imperfectis, mo. Qua ne forma unius prae uterit forma quae ei: in parte aia in toto, ea de ratione forma alterius ya scida praeallicra in toto tu: tunc quaero de litis sumis, aut H que in

26쪽

secundi Libri de Anima

que informala: materiam totius, aut marantum. Si utraq; informabat . ergo amateria simul iborma: r pluribus fornus DbIlantialitas, quod est contra mentem

. 'rie i. s Sanct. Thom. Si unam tantum inform bar: ergo forma materialis alia erat i materia et non informabat, hoc aute est in- conueniens'. ergo Oc. Secado. Quando abscinditur pars animalis, axi acquia

ritur illi aliqsid quod in ea non praefuit, aut nihil. Si nihil, ergo non magis debet

abscissa e se aliquid per se existes iactu,

quam dum erat in toto quod es inconumniens, quia pars in toto,habet esse in potentia, Ieparata autem habet esse astu. Si aliquid acquiritur parti , nou apparet quid sis istud, msi forma: ergo prius non habebat forma: ergo forma partis x. preaaiflebat in toto. Tenet consequentia ἰquia praeextitisset in toto coluntio fuisset maxime in ipsi parte, cuius postmodum egestur forma in actu. .Rsodeo

T . o. quod Uia quulio mota eIi, τι declarem tur verba Thilosophi duriis, qu)d ideo partes plantarum, O animalia imperi florum decisa vivunt , quia in toto e lanima in actu a, m potentia vero plures, ex quo vult quod anima partis si parais, prae sit in toto. Pro deci ratione itis, Primo oste eda es quare in quibusdam forma totius secundia eamdem speciem saluathris partibus,in quibusdam autem non. Secundo declarobo, quomodo formae partis eparatcru

x V - ρr existant in toto. Sciendum igitur

α marii di- primo, quod quanto forima est perfecilior, tanto plures. magis diuersas het op rationes, O ideo requirit etiam tibi ectu magis diversim. Sicut quia ala es perfectiorfonma elere etari:ideo requirit compus organisy propter diversitate opera' nommis non requirunt fornos elemen-rorum: ct inter pias, quanto aliqua fuerit perfectior, tanto requiris maiorem di

Quaestio quarta. 27

versitnem in partitas corporis. Anima enim intellecticia, quia est perfectior antima canis, ideo requirit magis organni ram corpus. Sciendum secundo, quod cum forma no revirit magna diuertit tem organorum, se biectura eLI Asfue ratio tis d Putationis in toto in partibus, qma eadem in istis est di o mototius, ct partis, ideo forma quae en in toto secunda omnem persection secum dum quam es in toto, es etia in qualibera

parte. Sicut forma ignis, oes operationes quas habet in toto igne, habet etia in qualibet parte ignis. Siclit enim totus ignis

potes calefacere et desiccare, ita et pars uuis sed cum forma requirat subiectum, habens diuersitatem organorum, non essecunda omnes fias per ectiones tu quilibet parte , sed secundum Naam perfectionem in uno, secundum aliam in Glio, secus in homine, Ela est in oculos cundum potentiam Nisuam, in aures cundum potentiam auditiuam , sic deatiss. Ratio itaque, quare in aliquibus, forma totius saluatur 1 qualibet parte,in aliquibus autenm, est quia in aliquibus, diJositis totis, inuenituri qualibet pa te, sicut in igne, in aliquibus autem alia

est diJostio totius,alia est di ositio polium, sicut in a talibus perfecitis. In ania malibus autem imperfectis, O in plaη- iis , licet habeat aliqualem diuersitatem

partium, non tamen habet magnam diuersitatem, sed e It quin eiusdem dis

sitionis in omnibus partibus, ideo anima talium, potest in partibus abscissis auuari. Quia tamen maiorem diuersi'. tem requirit auisa animalium impc θ-ctorum quam anima plantarum,m e est, quod dia diu saluatur in partibus latarum, non aut salvatur diu anrma in Pamtibus animalium, quia parii animal u deficiunt instrumenta quibus Ialuatur viar puta,os,aut aliquod alιud insertimetis. D a Misa -

27쪽

18 Secudi Lib. de Anima

W-λε- uvantum adfecundura sciendum pri

te ν uit -- secundum essentiam fmplex, aliqua ta-: Iz. men per accidens potest habere quadam si myeiis extensionem ad extoonem j subjecti ' proximi, ct per consequens quanda diuimilitatem,et hoc acida propter impe fectionem ipsius formae dicut albedo ex-resionem subiecti, O diuiditur ad eius divisionem. 8 Sciendum fecundo,pqAsebet continuum O extensum, habet quandam νnitatem in actu, sed cotinet multa in potensia. Continet enim multas partes, quas ni in illa in psea. Sicut lignum -- est quiue νnu in actu, quia in actu habet νnam formam vini esseries t men plura tu potentia, quia continet plures partes in quas potest diuidi,quae cum fuerint separais a toto.Hyciuntur iactu. Scaedum tertio, s triplex est potetiam qua aliquid dicitur esse: una est potenita materia prima, ι qua Gutur esse inc

nes forma , ct talis est potetia in qua nuhil est essentis formae ad quam e i in ρ

tentia: aba ea potetia mixti in quasunt corpora simplicia, mixta enim resoluu tur in elemeta, ideo elemeta dic tur esse tu mixto in potentia, T talis est potentia

is qua est forma simplicis aliquo mosciaticet in uirture muta enim continent uirtualiter in se formas elementorum. Similis egi pota materie di posite ad formam. In ligno .n. calefacto ct desiccato est forma ignis in rirtute,calor . n. oesiccitas

babet in se virtute Arms ignis. Tertia est potentia in qua dicuntur esse partes. Sutenim partes potentia in toto, ct haec Hipotentiam qua est Unentia eius G eIl in

illa, sed no est esse propria ct distinctum

eius: sicut in una quantitat furit partes fecudum essentiam s. am: realiter enim partes integrant totum, sed non sunt secundo esse propria o distinctu. Vnde ἀπ- r c d partes esse istora quatitare

Qua stio quarta.

hi potentia, non quia existentia partium non sit in toto:sed quia in D:ο no exiliat per esse proprium dii linctum sed peresse totius: si aures paren: r a toto, existunt per esse proprium in rictum.

lis notatis, dico Primo ad quoi, quod quia inter animas for platarum, O animalium imperfectaru sunt imperst', ideo babent quandam exre ne ire diuisibilitatem, unde diuiduntur ad diuisionem corporis,sicut albedo diuiduis ad diuisioue parietis in qμο est. Dico Atii fecudo ' partes ipsius anime in quas est uni diuisibilis sunt in pota i toto. Dico totis, 2, anima esse oa tu actu, O plures in potentia, in plantis o animalibtis imperfectis,sic intelligitur, g, anima virtus plante ius animalis imperfecti, ea

una actu, quia habet πnum esse acturi sed eii plures in potentia, quia habet u

res artes tu quas pis diuidi, quaesum iri

i a in potentia, diuidatur erit u ra in dictu, ea babebit plura esse in actu,s md Mersas partes . Sicut accepto qu

dum ligno est ibi forma una in actu, quia habet γnu esse substantiale in actu,estramen illa forma plures in potentia unde si diuidatur lignu. q erat una in actuom ttit unu esse qι habebat,et e nurplures in actu, quia ι νω parte ligni pars illius

forma habebit essepropriu et distact a, smiliter se habebit alia pars forms in altera parte ligni. Ex sis patet responsio ad quaesitu sq, forma prae istut in

isto, non quide actu, quia in uno copoliato en latum νω esse substantiale. plures aut forms actu dat plura esse substanti, Pha sed modo dicto. Cuius ratio Hi, quia essentia forma non aduenit nouiter materia, nisi per alteratione praexissentem. In diuisione aut malium, aut plantarum, non apparet alteratio per g debeat acciri 'sub Iantialis forma, de oportet, 'aliquo ano praefuerit a forma in materia.

28쪽

Duplis est quo. diuidi

secudi Lib. de Anima

s Posset etiam dicis udum Assertum quod forma huiusmodis licet plantara. animabum imperfectorum, dividit per accidens ad diuisiouem corporis. Sed aduerte, quod duplex est quod diuiditur per accidens, scilicet quod habet quantitatem per accidens, O Hl minus in minori, maius in maiori: hoc modo anima non diuiditur, quia non est forma materialis. Est aliud diuisibila per accidens, y licet in sest indiui iis, immensecundum totam suam faciarate ines diuersis partibus corporis: ideo illis diuisis, remanet in illis oecundum totam suam facultatem: hoc modo anima ditii rus est: et est le,scutsi in signaro puncto in linea, diuidatur linea in pucto illa : punctam est quidem secunda se imdiu bile, tamen per diuisionem rem nes punctum in Uraque linea. Sed n3 videtur hoc posse stare, Tum, quia tota Iacultas formae non poteII remanere nias remaneat essentia forma: essentia a tem formae substantialis, non potes induci per Iolam diuisionem. Tum, quia similitudo illa de puncto non Valet. Non Gnim per diuisionem linea, remanetpu Lium in quo fit diuisio ista illo corrupto, re rant duo pundia in actur modo diauis arbore,no corrumpitur anima eius,

esset enim incouenies, quod afficisso paruo ramusculo a magno arbore, corrumperetur anima arboris. PEt ideo dicodum, quῖd in istis anima est extens, per diuisionem partis accipiunt esse actu, quod prius habebant in potentia.

a posset aliquis dubitare, quomodo per solam diuisionem potest pars planta

habere formam in actu, quam prius h bebat tantum in potentia: cum adren rationem plantae requirantur mulis aliorationes,o deositiones in materia.

Quaestio quarta. 2s

I sondetur, quod quia forma partis erat in toto Iecundum essentiam suam, licet non haberet esse proprium, ideo eras inpotentia propinqua actui. ihil enim HI magis propinqua forma, quam esse, de per solam diuisonem potest poni in actu: per illam enim unitur ipsa esse,

ad hoc aute qποI forma educatur de potentia materiae, requiruntur mulis alterationes praeui . quia essentia forma non praeex iis in materia r ipsa enim mi ria prima, en in potentia oe ad essentia frems, et ad se ipsius. Ad argumen' unata in oppositum re Metur. Ad prima dicitur quod Hraque informabat mate- V. riam: quia utraque erat pars olus formae, qua informabat. Ad improbatione huius dicitur, quod non es inconueniens unam maioriam informari pluribus fommis in potentia, quae sint partes ius formae in actu. Ille erum non informant

quia dant propio esse, sed quia forma

a diuersis partibus materia dat vis

esse per diuertas partes suas potetrales. K- secundum dicitur, quod cum se a ratur pars a toto in Haruis σ animaliabus imperfectis, acquiritur aliquid: Ocum dicitur quod illud non potest esse nisi forma, negatur: imo dicitur quod essentia forms p existebat in materia: hed per dia sonem acquiritur in iuiis proprium odia sinctum es D.

29쪽

go Secudi Lib. de Anima Quaestio quinta

Vtrum sint quinque genera potentiarum animae.

Potentias dicimus vegetatiuum,&c. Tex. XXVI I

V AE RI Tua quin- non debet poni motivum secundum locu to, Vtrum snt quin- generis distinctum ab illis. In ista quo que genera potentia- Litorie duo faciam. Primo, pr amittam rum anima. Et Nide aliqua. Secundo dicam ad quaesitum ritur Pron. Primo, appareat qua fuerit mens S.I hom. pro quot sunt animae,tot pter hoc enim moveo inam quotionem debent esse potae ara: qμia passio multipli Quanttim ad primum quia S. Thomcatur ad multiplicationem subiecti : ted diuersimode distinguitgenera potenti in sunt tres anima: ergo Oc. Secun- rum anime in diuess locis: R Sciendum do, qualibet pota appetit sum obiectu: primo, g, licet alique potetiae animae ne ergo appetit inu non debet diningui com passive ,sunt in sic passius, psum etiamve vetitata tra alias potentias.' Tertio H bet S.I . aliquo modo actius, patiuntur quidem au '' Quando disserentis essentiales obiectoru suo obiecto, sicut intellectus ab intelligia diuidunt aliquod hyeciale obiectum ania bili, sed in aliquarum operationum se ut mae,diuersi cant potentias sed non gene productiss. Nam intellectionem produra potentiarum: sed obiectum sensitivi cit intellectus,potentia usuavi onem, o intellectivi Luidunt speciale obiectu o se de alijs. Sciendum fecundo, panimae: diuidunt enim apprehensibile disserentia est inter actus pbiarum acti-γt dicit S. I bom. questione prsallegata: nam, inter actus potarum passivaru , quod est speciale obiectum animae, non.n. 3, actus potentiarum di uarum fumua omne obiectum anima est apprehensibi- speciem ab obiectis, quae comparatur ad D : ergosensitiuum intellectivum non ipsas potas,sicut activa ad passiua,actra sunt duo genera potentiarum. Quam aut potarum activarum possunt sumulo, genera potentiarum distinguuntur se speciem ab obiectis, quae compara eundum diuersitatem operationum: sed tur ad ipsas pote itias sicut finis, ct etiasunt tantum tria genera operationum: er a principis magis aut a principtu . Si go c. Maior est S. Tho. Miuor proba- cut calefacere infrigidare, accipiunt tur. Operationes animae istinguuntur se oecie afuis principijs, et a si ii sinibus , cundum diuersitatem esse rerum νiue qus funt calor, frigus. Similiter etiatium, ut dicit, S. Tho. sed sunt tantum ab illis habent distinctionem. Ideo enim tria esse rerum viventium, H ipsemet di calefactio distinguitur ab infrigidati ercit: ergo etc. Quinto sicut se bile en quia calefactio terminatur ad calore, σsitiuum ad intellectivum, ita appetitus en a cadore, frigefactio aut e terminatur sensitiuus ad intestinisum: Ied sensitia ad frigiditatem, est a frigiditate sicuti iuu, O intellectivum aciut duo genera a principio formati. Quia ergo Oes p potarum animae ergo appetitus eum tentiae animς sunt aliquo modo activae iativus O intellectivus, et per consequens cet aliqtis absolute sint passius, ideo pos . ἴφ' erunt sex. ISexto,Philosophus dicit g, sunt distingui per operationes, secuta 'principio mouens in animalibus essen iras operationes di inguuntur per pri fus, cui interictus,extupe sui: ergo cipia, sellam rin s distinguuntur per abiecta.

30쪽

Secudi Lib. de Anima Quaestio quinta. Si

obiecta. Hic ergo in secundo de imi di mii in sine coditionibus materialibus oestinguit S. Tb. potentias anima per ve . sine organo corporali, est hoc est esse rationes, im I, illa distinguuntur in ordi- sensitium. Primum esse, sequuntur opera ad se viventium, qδ est principila, rationes antas νegetati . Sm, oper ratio operandi rebus Hurtibus, cui sim tiones partis intellectius. Tertium, ope orant empliciter in omnibus esse est prima ratio rariones partis sensitius. Sed quia omne '' operandi. Di inguit . n. ipsas in quavia esie est Iecundum aliqua forma, ad Di sint potentis operatius. In aliis ast mus mam aut quamlibet sequitur aliqua in-tis locis distinguit istas potetras per ope elisario, oe ad inclinationem operatio, rationes, ut accipiunt LIdm ctionem ab Aut ad formam leuis, sequitur inclina- obiectis. Quantum ad sinsciendum, tio ad locum sursam, est ad inclinat: q*od de potens 'sanimς possumus loqui nem, sequitur motus sursum,ideo e e m- dupliciter. Vno modo, quantum ad mo- residiuum, esse sensitiuum, est sic dum operandi, oe sic sunt tantum tria dum aliqua foma,se sensitiuum, es imgeuera poteutiarum, Ni dicit S. I bo.sci formam fensibilem, O esse Ditelleniri licet potentis vegetabiles , sensibiles, e In secundum forma intelligibilem. edintellectuales. Vegetatrue enim, agunt istas autem formas, sequitur inclinatio, mediantibus qualitatibus activis pas quae dicitur appetitus, OaI incunatione in his, sicut sunt calidum ct frigidum. Se operatio, qua est motus locatis: oper sitiuae ,l licet non indigeant quatitatibus tionibus igitur uegetatiue attribuitur ν-i in rus passivis ad eliciendum actu num genus potentiaru quod dicitar Vesentiendi, indigent in organo corporali. gnatiuum: operationibus partis Dusilia IntePestiuae aut nec indigent qualitatia uafensitiuum, intellective intellectibus adii uis passivis,nec organo corpo tium, inclitiationi,que es appetitus, a rati. Agio modo possimi consederari,qua petitum, motu: locali secundum locum, tu ad genus operatiota, O se sunt qaia 1 t: m. ' Secu tim modum di iis P p v 7 que genera potentiarum. sicut quinq; ge guendi Lilicet per obiecta, assignat S. T. vera actionum. Ipse aut operatrones pos sic. Quaedam . n. est operat:o Piuturis, sunt distingui dupliciter, silicet in ordi- cuius obiectum est corpus antas conii: ne ad esse νiuentiu er in ordine ad Obie ctum, circa hoc est unum genus pol ncta,ut dictum es. Trima moda assignat iturum, quod dicitur vegetaticium. P

S. Tho. ali' vero ausi. aliautum ad pri tentiae enim vegetatius agunt tu corpus mammoeu, distinguuntur sic. Inviura coniunctum animae. am etiam gener

libus enim est triplex esse scilicet sema tiua agit in corpus coniuncrum anime, teriale, secundum quod res recipiuntur aut Ailicet tu semen, aut in corpus quod in Huente materialiter, sicut esse planta generatur, cui coniungitur ipsi anima .prum. Aliud est eo penitus immateriale, virtutem qus eu in semine. Quedam eqsia s res recipiuntur in uiuentesecundia cuius obiectu eli corpus rusibile, ct cire' penitus immaterialeui licet sine ma ea hoc essensitivum. Alia est cuius obieteria oe conditionibus materialibus indi elum est omne ens, bule correspondeti dirantibus , CT absque orgoo corpora genus potentiarum, quod dicitur tuteli hoc es esse intectigibile . vii id es clivum. Sed obiectum'isus intelle- e se merio modo se babens . fecundo qs ctus dicisti r ipsa res exterior, Iecundum ia i co

SEARCH

MENU NAVIGATION