장음표시 사용
31쪽
31 Secudi Lib. de Anima Quasio quinta
persuam similitudinem. Quaedam vero operatione sic exstimo non est 'ios est, cuius obiectum est res extrinseca , se ad operationem : sed requiris in hubiecto cundum p in ipsum tendit anima , sicut aliquod esse accidentale, hocaute est Δ-m finem, qs est primse in intentione. f. res Mersimode in diuerss. Esse .n. obsta
sub ratione appetibilis , Obuic coiresso truci vexeratium, requirit tantum Gedet appet:ti m. Sed o alia en, cuius accidentale. quod dant potentiae vegeta
obiectum es res extrin eca, ut ad ipsam ris supposito, ad hoc vi ex ipso proc comparatur anima, sicut ad terminἡ mo dat actio. me autem substantialese intus operationis, O huic correspon- tiuum, o intellectivum, prater esse a det alterum genus, quod dicitur moti cidentale qἱ dant potentia, requirit etiasecundum loc m. Iuis duobus modis dia esse accidentale quod dant res podi finguit genera potentiarum EisS. I bo. militudines: νnde ad hoc H bo pro M Hid. - Sed pro declaratione primi modi, Scie ducat intellectionem, requiritur.5 t. x ε.u. dum primo, g, esse, est duplex, sie .s exi brat esse subsariale intellarinum, quod sentia, ct esse essentia. Erae exi lentis, est ab anima, requiritur etiam , habeas en exirientia actualis, m quam res dici esse accidentale intellactivum,quod est a tur existere in rem natura. me essentis, potentia intes Mira: e quod in aeri ipsa essentia, secun m quam res da- specie intelligibili, omnia ista esse accitur esse talis, sicut hamanitas est e lan- cipiuntur in vim Hius esse perfecti sistia hominis, O id quo homo es homo. ordinem ad operationem. Simile est etia erationes igitur animae non dising u de eo senstiuo. Cum ergo dicis S. T.
tur sm esse exitientiae rerum Huentium, g, operationes anime considerandae sumit sed distinguuntur in ordine ad essentiam, sin esse rerum viventium. Dico primo,
me ad est Gentis, cuius principium es saccipitur esie fecundum s ordinem haforma. Vnde S. TM. in luera, loquens bet ad operationem, non sin g, habet orde esse materiali, dicit sin es materiale Diem ad subiectum. Dico secundo, squod est per materiam contractum, a accipitur non m ipsum esse substantiare: ueque res en hoc tum quod est . Sia sed accipiuntur omnia es, quae faciunt cui hic lapis, non in aliud quam bis la- ad operationem, si licet sub impii, constat aut ρ, ames existentix, res tiale, o esse accidentale, tanquam aena non dicistir talis naturae: sed forum e. Et quod hoc sit ad mentem S. T. HIMnxi Sciendi fecundo, P, esse essen apparet hic. Loquens enim de esse imm .. zzz tiae, dupliciterpotes considerari. Vno teriali dicit. Huiusemodi autem manat modo, in ordine ad subiectum in quo est. riale esse, etia habet duos gradus in istis Alio modo,in ordine ad operatione,qus inferioribus,na quoddam ereponitus -- consequitur ad ipsum. Si consideretur materiale Icilicet se intelligibit an ii in ordine ad suum subiectumsic eo p- tellectu enim res babet est ne matefo es perfectum, O non indiget alio esse ria O sine coditionibus materialibus o- accidentali, ad perficiendum suum oppo diuiduantibus, ct etiam absque org situ, humanitas enisseipsa permissust no corporali. Ex quo patet pS. Th. loq- positum humanum, non indiget alio tur de es immateriaci , crintellectuali
eaccidotali ad ipseum perficiei se quod es a similitudine, secunda qua res
eundi Gomo sumptu,dmingi utur dicitur essee immate taliter in intellactu . tres tale, Sι aut conside retur in ordine ad Traeterea, inferius de iri et D ues dicit, '
32쪽
ine inreli, rit,' esse interactuale,est a forma in rela
. biliciorma autem intella tualis o sensibilis, sunt formae accidentales. Vnde re linquitur, quod per est intellectuale a cipiat ian praedicta, G u esse q/e reIi copletiuea specie intelligibili, et hae speciem sequitior appetitus. petitus. n. intellomuus, consequitur formam a prehensam per intestinum, cir appetitus sensitiuus,forma apprehensam per sensum, a. ε, ut in pleri ; Iocis dicit S. Th. Sciendum ultimo, g, cum ponit Philos fremtisu, ct interrectivum duo genera potentiarum anima, persensitiuum ion intelligit omnes potentias animae sensitive,neque per interimum oes potentias a ni mae intellectis sed per sensitiuum, intelligit potentias apprehensivas, et coin scitiuas partis sensitis italiter per intellectum, potentias apprebens spar tis intellective. d argumenta in oppositum res ondetur. Ad primum nego tur antecedens: tum quia una anima potes habereplures potentias,ta quia animae distinguunturAecundum diuersa esse totum, genera autem potetiarum dotiu Si untur secundu genera operationum.
i Nos probatione dicitur, ppam mul- , si tui. plicatur fecunda numera, ad multiplicationem materialem obiecti, non adite ad multiplicationem essentialem nam unius
rei poseat esse plures passone praecipue quanti recipiunt Peciem ab extrinseco. Adfecundum restondetur, g, duplex Αεν. liui ε'πpetimi micet naturalis, sequens
' du lex: -- formam naturalem, O animalis, eques
petitu naturali, in antecedente, consequente conceditur tota, quia de illo not loquitur Thil . Si de appetitu animali, negatur antecedes. Si aute in antecedere accipiatur appetitus naturali re in con friueraeane tuus animalis ne aure
sequentia. T Ad tertirem dicitur prin 1, quod volumus loqui de prirea diui -
ne poteriarum, siecundum prima genera obiectorum. sic erunt tantum tria icilicet vegetatiuum, cognoscitiuu, a per aurfris loquamur degenerica quac yq; dianisione potentiarum , siue sint secundum prima genera, siue no, scsunt quinque. Dicitur secumdo, ' mens s. I bo. HI, quod qua O disserentiae essentiales obistiorum, diuidunt aliquod obiectu specimie. cuius species non possunt amplius diuidi disserenti's essentialibus,tunc dissi
rentiae non ciunt diuersitatem secunda ..
genus. Mo cognoscibile no est adeo ipscia e obmictu, sensibile . n. est quae sp ries cognoscibilis, diuiditur in plures species, de no equitur ro. Ad quartum negatur minor. Ad probanone dicitur, pnon est sensus s. Tho. quod distin- ruantur taut secundum eme ed in omelae ad Ge, ct ad formas, secun a quas Iuni talia ess, de non dixit, operati nos animae distingui oportere sin distinctionem ess uiuentium, sed sic oportet, ν rationes considerare sere nata esse i venitur in Huentibus, hoe est, sin p r quirit esse viventium. πιλ quintum dicitur ad antecedens, ' non est omnimo- ida similitudo , immo in propositonta, inter s nutatur similitudo. Cuius ratio est, quia sense sevin .atiuum intes ectivum, di lingua tur di Ilium e obiectorum, in quanta obiecta D. ut, distinguutur enim dissereti s apprehens si quia obieectu sensius est approhensibilaparticulare,o obiectum interulectus, est apprehensibile νniuersale. Appetitus aute rationalis Osenstiuus, noti distinguutur dissere M s appetibilis, inquantum appetibile es, quia de eodem pote lesie vrerque appetitus,sed secundum diuersam mota operandi. Voluntas enim libere appetit, ed appetitus Lialis, nar ab necorare. K Ad extum dicia E mrist
33쪽
virtute ex paente. Vel melius dice dum est, pinotauum sm locum, ab interectivo, O appetitiuo formaliter tantum est istinctum, non aurem realiter. . AESTIO VI. . Vtrum potentiae ani tuae distinguantur per actus, &actus perobiecta. - - ' i'I. ii r . φ dUlex principium mouenssp h imperans, ac licies motu, exequens. cis, Ia leuio Pluti loquatur de virture imper te eliciente murini,hic autem de
Priores enim potentijsa tias &operationes secundum rationem sunt. Tex. XX1 II.
VAT T vn Sexto, Virtim potentiae ani distinguatur per actus, adius per obiecta. Et videtur quod non . - Primo. uctu prius
distinguitur per id quod est posterius: se
actus uolposteriores potent s, ergo peractus non is tinguuntur potentiae.
ISecundo. Distinctio formalis Ut differentias intrinsecas, ita obiecta in futuintrinseca actibus nec potentis ergo per ebiecta non ininguuntur actus et potemtia. Tertio. Si distinguerentur perectus, remotis actibus non e sient disii cta, remotis enim pri icipi's dictori saliquorum illa no remanent distincta. ita, falsum est, quia tunc homine dorm)ete, non esset di tinctio inter vi auditum: emo O . Quarto. Si diueritas obiectoru esset cava diuersitatis ρο-
tentiarum : νnitas obiiciorum esset ca
favnitatis potentiarum: sed hoc est D sum, quia idem obiectum respiciunt intellectus , Cr voluntas. Idem enim cognoscis interirectus, o voluntas appetit tamen sunt potentiae diarine'. ergo c. Quineto. Maior diuersitas est inteν ι pidem O seminem, quam inter fa remo caliditatem O tamen ista non di est, et polentias : ergo nec etia i Ita
octa. IInoia quas e duo Mi . io , ostendam a quo specificentur m
e. Secundo,unde babeant districti
Trimo textis nem. Quantum ad primum. Scie
dum primo qu)d duplex Hi forma. V
intri Ueca, alia extrinseca.Quia enim formae est cere, denominare, omne perfectivum et denominatiuum alterius, habet rationem forma. EI aute aliquid perfectivum, denominatiuum est ..
rrus exissens in eo quod perficit O denominat, sicut albedo existens in pariete , perseit ipsum secundum esse album, O anima naeilectiva perscit hominem,cu ius est pars esentialis O denominans. . Quid vero Hi perfectivum alterius, denoi uatiuuis existens extra icta quod dicitur perficere, O denominare, inquantum perfectio alterius conmittis ordine ad ipse dico: calor est forma calefactionis extrinseca, O calefactio babet perfectionem suam, ex ordine ad calorem a quo procedit aut ad quem terminatur, ct dicitur calefactio, quia est a calore, aut quia terminatur ad calorem,
locutum, dicitur locatuma loco ex sente in locante. 'Sciendum se MD, P m, . dupliciter dicitur aliquid dare pecie a- .uqu si teri, differentiam. Vno modo ecti ne, sicut si diceremus, quod producens teritian hominem, dat homini leti dist renuam . . lio modo formaliter cur dicimus , et μή aris a dat esse ala pa-
34쪽
rieti formaliter , ct anima intellecti ct homini este homine, O cum duplex sit forma ilicet intrinseca oe extrinse O, cuilibet conuenit dare Peciem ei, cuius est forma . Sciendum tertio, quὀd aliud es esse Peciem, disserentiam, est aliud dare Jectem, O d perentiam
Pecies enim, odisserentia dicunt intrinsectim rei, sunt idem quod res, manuas enim, O rationale era ide qu.d
homo. sed id qs dat Ociem, potest esextrinsecu, cui calor dat eciem cal factioη tamen non est intrinsecus ca
i est tamen Pipsa res, scut intesiectiuu vel anima intellectima dat Ociem homini, non est tamen homo, O dicitur formam
re oeciem rei, tuta ab ipsa forma res babet primo, quod sit talis, ab anima enim intellamua homo bet quod sit ho-
obiecta est D . sciendum quarto, qu)d duplexi est obiectum potentie, silicet formale, ruinaret,ille materiale . Formale est illud sub cuius ratione obiectum refertuin ad potentiam. Mareriale Hro eis id, tu quo obiectio formale reperitur, sicut potentiae suae obiectum I male is color, τt dicetur inferius, quia a numquodque His tur inquantum colorarum, obiectum in materiale ob eorpus cui accidit e lor. Istis notatis poni tur due concluta obfestis siones. Prima concluso est illa. orationes si eos cantur ex Obiectis fonmalibus, non aut ex obiectis materialibus. Proba: prima pars, supponendos in praecedenti quaeItione didium est, scilicet quoi obsedium potentiae passiuae ι omparatur ad a Ium talis potentis, ripi ricipium, eo qu)dmouet potentiam,obis a i Eum autem potentiae adiit a compar Die ad a Ium illius potentis sicut Dis et terminus, eo se educituri ipsum sicut domus producitur a domiscatore .' Tuc rauitur c. Omnis operatio recipii Pe
elem ex principis,aut terminor sed illa.
eis formalia potentiarum comparantur ad operationes earum aut sicut princia pium,aut cui terminus:e o sperati nes accipiunt jeciem ex obtectis fore libus . consequentia nota. Maior probatur, quia terminus comparatur ad ope- orationem, secus actus, O forma, patet etiam exemplariter. Calefactio est ca- .lefactio, quia en a calido ad calidum rinsisti satio est in tali Pecie, quia est a frigido in frigidum . iimiliter avario
dicitur, ia est ad anitare otatio: quia est ad Critudinem. Minur vero 'batur: quia potentiorem animae, aliquἴIunt actiussilicet potentie Megerat tuae, alique passive, ut sensus intellectus: sed obiectum potentiae actius, est re
minus operationis, obiectum avum potentix passiuae, principium persuppo
ιum: ergo c. Secunda pars vero iactumnis probatur M. Illa quae cadunt sub una potentia, non diuo cant potentias : Ied obiecta plura materialia,cadunt 'ub a potentia. Vna enim potentia vi a videmus lapides, ligna, b mines, O caelum qus sunt obiecta materialia: ergo c. Secunda contiu- roten ἰς stam . Potentiae Jeri cantur per opera- operata tiones Jecificatas ex obiectis formaliabus. φὶ Troia r. Illud curus esse non essessi propter aliquem fine, accipit mora Peciem a sine : sicut quia serra ordia natur ad hac oratione quae e secare dura , ideo est extati materia. het tale figura. Sed pota non aut nisi .nter suas operationes ergo comatur ex suis operationibus. Idem ergo est dicer ificantur ex operatronibus, dicere, pca natura inredebat hac opera iove, qua est iidere , ideo producit potentiam via uiam proportionata tali operationi cur ea artifex intendit secare dura, ideo . facit erram ea serra, O cu rati forma. E a
35쪽
Ex hoe scis eorrelarie falsi est opinio illata q dicat ' ροiae distinguutur, et
specificantur ex obiectis, actibus tam tum quo ad nos scillari s actus obi cta non sunt aliquo mo eo a specificationis, distinctionis potentiam , sed siunt ia, Ous cognoscimus, , isee pota Di maliter dictingu eur,ri .n. dicta est, mnis est aliquo im causa eoru ρος sit ut admem. Sed occurrit dubia. M a s . I . in expositione , t .corum. 33. dicit 'i,
quia intellectus O anima non intelligit se intue uti suam:ideo in cuniatione a te pes tet q d. edamus ab his, quae sivi si magis ei trinseca, ut cilicet per
obiectu cognoscamus actus, et per actus potentias, perpolas essentiam animae. Si autem directes secta iam eo incere esset conarius ordo amandus in an,
me cognitione: qt a quanto aliquid esset
propinquius animae, lato per prius cognostaretur ab ea. Ex quibus uidetur uelle prioritas in cognoscendo prius actus quapore jas, eu ex conditione intellectus nostri, O ex ninro moti intesti nes, O
non ex ordine naturae, et per consequens
videtur ' operationes no specificent neque distinguant potentias, ni se adummoda nostra intelligendi, quo ad nos.' ruret dicitur primo, , operationes no dant spem potentii ni sicut is dat peciem his qu/sunt ad finem, finis
autem licet sit prima in interione, in tamen ultimum in es , licet enim med cusprimo intendat sanitatem, tamen vitiamum quod inducit, Hii unitas. Ex quo sequitur quod operationes ani sunt poseriores ipsis potentiis quantum ad esse licet a naturasint prius intent . Dicitur secundo, quod quia retis o operotiones an s procedunt ab via, ct habet dine ad alteru, stipliciter pusiat cognosci. Vno modo secunda esse O ur ab aniam procedunt. Alio modo H potentia
f. t : ut ad aliquid extrinsecum comparantur. Non vult ergo dicere. s. D sordo cognitionis inter actaset potentias
quocunq: modo sit tm ex imperfectisne intellectus no iri: On I modo ex natura res: sed loquitur de cognitione eorasin ' ab ala procedunt : quia iste non ossordo fecundum naturam ' prius cognoscantur actus quam priae: sed econuerso, quia pota prius fecundum natura pro
cedunt ab anima quam operationes. Vnde si anima intueretu ei am directe ecundum esse tiara: prius intelligeret potentias qua actus : sicut prius ab ipsa cedunt: sed quia non intel git se directe, ideo cognitis incipit ab his quae sunt ρο-
Reriora fecundum naturam . Si aut i quamur de cognitione potentiam O ctuum fecunda φ babent ordinem ad alis quid extrinsecu: tunc naturalis ordo est ut prius coruoseantur actus qua potis inquantum . f. post sunt: quantumcumque anima see directe intueretur nimiqua iste ordo variaretur: γ νt sic actus secundum natura uni priores potentiis': potentis. . tales sint: quia ordinantur ad tales actus cur potentia insua talis es
quia ordinatur ad risionem. Non est ergo contradictis in Hi bis S.Do. quia hic loquitur de potenti actibus νι pr cedunt ab anima. in quaestionibus aurem de veritate, loquisur de ipsis νt dicut ordinem ad aliquid extrinsecum.
tu ad secunda sciendum, ' de diuinctione potetiaru, possumus loqui dupliciter, festiret aut de distinctione numerali, aut dedistincti eformali. ' si loquamur de distinctione numerat ponitur ista coinclusio. Potentiae distinguuntur persubiecta: quia scilicet ine risus est in hoc si hi cto, ille tu alio: ideo iste en alius ab
illo. Probatur. Distinctio numeralis a
ridentium, en ex distinctione numerali
36쪽
Secundi Lib. de Anima Quaestio m 3
tur consequentia: quia potetis non dictis guuntur ex actibus secundum P, babens
esse actu : sed secundum p habent esse in
intentione nature ordinaruis potentia adactum.-Potest aliter re Jonderi .s quod a Ius sunt causia distinctionis potentiarum, quantu ad inceptionem esse di. non aut quantu ad farctu esse, ideo post qua products sunt potentiae, non oporatet' non ex lentibus actibus, corrupautur potentiae. Ad quartu dicitur, I, liaeet voluntas ct intellae Ius habeant sui. obiectum materiale, tame istud obiectum
tur ab ista: quia haec est in hoc tibi Io, illa in alio. Sed potetia arim; sunt quD
dam accidentia aut animae tantum, aut
compositi: ergo c. ' si loquamur dedi liustione or mali, ponitur icta conclusio. Potentiae anima distinguntitur secudum diversitatem actuum obiectora formalium. Probatur. A quo aliquid habet θeciem, ab eo habet esse diuinctum. Sed potentiae anime habet Pecie ab actibus obiectis ut dictum es, ergo di 'inctionem. Usciendum in s licetpσ--mia. in.: is ex obiectis diuersi centur, hoc iaest diu simode. 25 .u. digerentiae essentiales obiectorum, inquatu obiecta sunt, diuidunt peo se aliquod Periale obiecta animae, potentias quidem diuersificant sed non genus potentiarum. sicut sensibile diuiditur per colorem, si mum, re bu-iusmodi, ct per istas Obiecti dierentias, potentis siensibus que ad idem genus oectant, liuiduntur. cn aut tales obiecitorum differentiae, obiectum animae in communi diuidunt, diuersitatem potetiarum solutio ἀπ- secundil genus,mo supra exposito co-hi Q - ' situunt. ' Margumensa re*ondetur.
Ad prima dicitur primo, g, maior effulf Ῥbi prius ecundum espriordinatur ad . posterius, sicut ad suum . Dicitur secundo,'ν posterius in esse, es prius in intentione, tunc pol dare θeciem pris ri, sicut est in proposito, prius . n. luten
dis natura operationem, fecundaris inredit potensia proportionata illi operati
m. doecundum dicitur,s distinctio formalis, est per disserentias intrinsecas proxims. Trimo G ct principaliter potesse ab extrinsereo, in his q sunt δρυν' aliud: quia istud extrinstrum, dat illi Jeciem o disserentiam, tanquaforma e trinseca, O disserentia intri Ueca sumiatur ab illo extrinseco. K Ad lenia nega siciunt sub diuersis rationibus formisibus, i sicit enim intellectus sub rone cogno cibilis, ct uolutas sub ratione a petibilis. Ad quintum dicitur, quὐd plex est distinctis, scilicet in esse natura materiali, in esse obiecti forma. lis. Si accipiatur diIlinctio primo modo, sic conceditur, qu)d maior eII distinctio inter lapidem homine, qua inter Iaporem caliditatem: M ista diuersitas, nou facit distinctionem potentiarum rideo non es ad propositi . Si a ripiatur distinctioseo modo,
negati r anteceden quia apor et calor no possunt a uenire in rone obiecti iussere ius particularis med lapis et homo, possunt conuenis e in rati ne colorati : quod
37쪽
38 Secudi Lib. de Anima maestio septis a.
Vtrum virtus nutritiua, augmentativa, & generativa, sint diuersi potentiae partis vegetatiuae.
Quoniam eadem est potentia animquegetativa, & generativa &c.
generativa, sint diuesesae potentiae partis ν gelatius. Et videtur pnon. Trimo auctoritate Thil. dice iis st eadem pota alae en nutriti generativa. Secundo. Cuius actus sunt idepotaesunt eaedem: sed actus nutritiue nati sunt idem ergo OG Minor probatur, quia actus nutritiuae en conue tere alimentia in sbiam nutriti: ergo nutritio e iras nutatio sbialis ad esse sed distrat mutatio 1 bialis, estgitatio: ergo nutritio est Eatio. Tertio. Non exiliente Nirtvte augmentativa disti icta a nutriti
, adhuc .ual acciperet maiore quantia tale qua prius, P a istus nutritiva couertens alimentum in carnem, cas ct csse, et quantitate illius camis, sicutgenerans hominem causat etia quatitatem hom vis: ergo non oportet ponere augmenta
adestinctam a nutritima. Quarto. Tota dictinguuntur per obiecta ut dictueti sed cos i lato bent idem obiectum, . . alimentum: ergo Oe. J Quinto. tritis eri Pida motus: aut ergo in Iri serio, aut cummia, aut alterario. 2 δ est G gmentum,neq; alteratio, quia E mo ius hunt primo, opse ad accidentia, nutricio aut es ad sbiam: ergo egenerario: ergo nutritiva no ii linguis r agnativa. τ- ,sit - η uecto. In ista quas me duo faciam. ieciae rariix Primo Oadamistas oste distinctas oras. l. ς - , - ponam i utar miri it ut ultim itaque ad primum. Scie i m primo, P cum xii turea innotescam
nobis ex actibus: quia in Erasi tres videmus essectus, cilicet 'per couersionem cibi in substanti suam, construatur messie: quod maiorem quansitatem acquis rit, qua prius habuerit : si persemen d .cisum producit ibi simile in specie: ideo coacti sunt Philosophi istas potentias ponere, quibus tanquam principi,s,hu, modi operationes attribuantur. Sciem. dum fecundo, ' istae tres vir res idem obiectum materialiter reliciunt, scilicet alimentum,ut ex verbis Philo ophi ap- τ . paret: hoc tamen obiectum scilicet alia mentum, sub diuersis rationibus istis pσ
tentiis respondet: secunda enim quod est i hoc aliquid, o substantia in potentia ad
formam subnaurialem nutriti, est obiectum nutritiuae: fecundum autem quod est quantum, en obiectum augmentat uae: fecundum vero quod est in potentiaovi ex ipso generetur semen, siue etiafecundum quod est inpotentia ad uirtutem a formativam , sic eri obiectum generat νς. sciendum tertio,quod quavis allia quae potentie sint diueua, non inconuenit obi' tamen eas mul circa idem obtectu
rari. Circa idem enim pomum simul 'cibra operationem νrsus, oe es actus, m- quantum per colorem ob cithr vi si, per odorem olfactui. Vnde non es attosi denda unitas Nel pluralitas potetiarum, ex hoc ' operetur circa Mum subiectu, .
vel circa plura subiecta fecun m stantium: sed ratio formalis sub qua po- ttentia in obiectum Iertur, en considerau .d . 'Scie indu euarto, irim Inati a viii uim ae
dicit Geminatiua quae superfluo alim
38쪽
tigenerat semen, icta in corpore vi- 'μ ε se resubiective reperitur. Alia dicitur . . ae formauua, cuius scilicet est formare me bra, ct animatum simile generoris
cundum specie in esse producere, ct icta est in semine subiective. Istis notatis
probatur conclusio. Et primo mi licets, Omnes istae potentie ut distincta. Quod M' 'Primo. Potetiae que di tacta obiecta
L se vidi formalia habent, furit diuincta, sediti
tritiua, augmentativa, gener tiua babet di Ilmnia obiecta formalia: ergo etc. consequentia nota, O maior est manis sta: quia potentiae distinguuntur ex obse , ctis. Minor etia patra, quia alimentum sub diuersis rationibμs Harum potentiarum est obio m. SSecundo. Potentia . habetes diu fas operationes sunt distincte: non Aulum . i. ex obiectis, ru etiaex actibus pota distinguuntur. Sed Mahalent diuersas operatione operatis. n. nutritiuae eIi conuertere alimenta in substantia nutriti . operatio augmentativae, adducere corpus ad maiore quantitate :operario generarius producere simile Der auri sis steriem:ergo oci Secundo Narurg, nutritii a dii linguatur agenerativa. Primo. Nustu generans p irtutem generativam generat seipsum
sed aliud: sed nu riens nutrit seipsum pGrtutem nutritiuam et ergo c. conse , quentia nota cu minori. Maior vero esti ni Philosophi. Secundo. Virtus gener
trua est principium producendi simile generanti fecundum speciem, sed Hrtus nutritiua n. es huiusmodi principia:
ergo nutritrua non Hi generativa. consequentia nota cum maiori. Virtus enim
generativa leonis,es principium leonem producendi, O generativa hominis,
ducendi hominem. Minor νero proba- - tur, quia Nirtus nutritiua producit carue- - neri ia, non irat totum a Ial: ergo etc.
Tertioprobatur,2 virtus nutritiua di
'Quatur ab augmentativa, ex disseren Nutritia quadruplici qua assignat Alber. Quarum prima est, ' nurisiva no accipit ali serimentum, nisi inquantu es psentia subiecta membrorum, niit curas de qua sitate: augmentativa aut accipit ipsi , inquantu potentia addit*r quantitati me brorum: ex eo P membrorum quantitas e N enditur ipso addito membris. Secu da est,' nutritiua secundum omnem di metr5 nutrit in omnibus squaliter perio tum restaurans, O fecundum latitudiae
maxime nutrit: augmentativa autem '
fecunia longitudinem magis auiment Tertia est, si augmentativa cu bnt e tendere partes duriores, scut sunt octa, utitur furtiori calido qua nutritiua, que habet conuertere cibum in substantiam nutriti. Quarta est,quia nutritiua e nutrit,nou ast augmentativas p avgmentat. Quanto adfectiveum, fien- Αui . s. dum quod Avicenna dis it potentia nu-iritiuam sic. Iditritiua eiu uis animae ue i auctata.
getabilis, conuertens corpus corpore
tate in qua erat, in similitudo in corporis in quo est,ct uirites cibum per restaurationem eius,quod solutum era tu illo. Pro cuius intestigent:a notandum priamo, I, corporeitas accipi dupliciter pol. Vno modo prout dici: tertia dimensione, secundum ' est de genere quan itatis. Secundo modo, prout dicissio Mutiam n turalem compositam ex materia ροβο, '
ma, quae est subiecitam trine dimen imis. Dpra dicta igitur risu lane, cum diciatur conuertens corpus a corpore tale, accipitur corporeitas 1 cundo modo, co
uertit enim nutritiua substantiam cibi in naturam nutriti. Sciendum securio,' cum calor naturalis existens iu animali consumat continue partes miteriales corporis animalis, necesse est, ut per c
uersionem cibi in substantiam nutili, partes deperdiu restaurentur: pter boc ponitu
39쪽
nitur in praedicta dfinitione , O mit ei. cibum prestauratione eius quod Hid um perditu. Virtus augmentativa H ibia dem dicitur es vis augens corpus inq*'
est, ex corpore sipsa assimilat illi augmentato eportionabili in Omnibus dumensionibus suis, que sunt Iongitudo, latis do, spissitudo, τι perducant eum ad pesfectum. Pro cuius intelligentiascis dum primo, si licet tam nutritiua, quam au mentativa corpori animato cibu assimilet: hoc tamen diuersimode sit. nutritiua os dat, visisi statia, in qua fatuatur e se indiuidui, augmentativa autem, ut sit quanta extendens indiuidi :z ad maiorem quantitatem. Scientu Ie
su σκε cundo, in corpore animato, secundum
ty' duplex est augmerum.Vnum est, per extensonem partium qui sunt in corpore animato νt osa, ut sunt ossa, ne i
Q, o Tene,qussunt partes duri cu di scultate ea te illai, quesemel extenses no
reuertuntur ad minorem quantitatem,et
ista augmentatis fit secundum o δε- mensionem, magis in sin lonzitudinem: hyc proprie pertinet ad Drtute au mentativa . . lia est augmentatis in partibus γs sunt ex humido nutrimentali, que non funt ut aras, sed potius in vasee,
pe accidit imgrosiatio O attenuatis, O cptinet ad nutritiua, quia o im a nutris ento maiori vel minori. Virtus generativa ab eode distinitur, ' est iis vegetabilis anitas, accipiens de corpore iu
is est partem illi similem in potenti et
operatur in ea per attractionem aliorum
corpora qu isti assis intui generari
commisceri, o conuertit eam insimilia
rudine illius in s.ctu. ' Ad cuius euia dentia cienta primo, ' cum semen sit
pars animati in potenti tantum, non sit
in actu, de tali parte intestigit Avicena, dicit, Accipiens de corpore in quo
est, partem. Sciendumsecundo,p to 3 - iules en est in pol tia corpus animis,
potentia quae est ad forma specifica ηδε cumdum se: non api ad hoc, Hfata pars animati in quo ect, et sic inteligitur quod dicit, partem iri milem in potentia , simile scilices in potentia ad forma specifica, O per hoc disteri materiag
nerative a materia nutritius . scien- dum tertio,' semen masculi attrahitfunguinem menstruum murieris, comm
jsietur tu, τι siusticia: ad corporis quantitate, ct hoc intendit dum dicit. ope
ratur in ea perauractionem aliorum corporum quae isti assimilantur, O tunc convertit eam partem in similiti sines illius in essectu. Virtus enim generatiua inte
eo quod generatur. NAdratione inop in Wposita post ni rudetur. Ad primum dicitur de R - Α' mente S. Tho. non esse insus illius Euer nutritiuam generarium esse νυε potentiam specificaminia ab νna comuni potentia anim contineri scilicet xegetativa, qδ a num genus potentiarum ani , nis positum est. Ad Accundum negatu minor. Ad probationem dicitur , od num genus poteriai m a nim: positum est,sgenerario, qiis dicit actum potori- iis generatius quae es potentia animae , est productio totius rei νiueniris a principio coniuncto, de quo modo loquitur Philos. Transmutatio aut alimenti, est transmutatio partis, productio partis cui fiant: ideo non est generatio isto modo. Pot secundo rnderi, si actus nutris ua est nutritio, nutritis aut non est tra mutatio alimentista illa praesi ponitur tritioni, sed nutritis est motus in re tibus nutriti, qui motus non esi gener tio, q*ia generatio est ad formam, qua prius actu non exigiebat: talis aure m
tus non est huiusemodi, sed per ipsum D ma exiliens nisu in actu, alicui parti
40쪽
teriae communicatur. Ad tertium n gator assumptu. Ad probationem, negatur conseqtantia: licet enim xiialis nutritiua causet fecundario quax:itatem D stantia comm θ:non isi per illam productioncm quantitatis conuersonem nutrimenti t augmentum: sed etiam oportet membra quae funt ν eluti risa secuniis m partes antiquas ct novas extendi, hod fit per virtu augmentativam. Ad quartum,dicium est in qhesione,s habent idem objectu materialiter,non autem formaliter,ὰ quo obiecto formalipotentia habent di tinctionem. et Adqui nisi potest dupliciter responderi. Priamo 2 reducitur ad generaliouem se cui dum p dicitur O de νiuentibus Onon inuentibus, quae s cst mutatio de non esse ad se, et tunc negatur a ui a consequetia: quia generatio isto modosi pia noest actusgenerative qus est potentia animae. Icilio modo potest responderisescundum AEdet Albertus in libro de homine, g, iste motus non e I reducibilis ad praedicamensum vel periem alicuius motus, ga nutriris est motus in partibus materiae non in partibus fecundum peciem cum enim nutritur caro ron mutat specie caro neque xiliens, sed accipit alias partes materiales. Sed contra hanc respomnem arguitur. Primo. Vultas motus es de materia ad materiam, quia sic materiae esset materia: oporteret .n.ese aliquod subiectu talis motus:ergo male diacitur pse motus est secundum materia
m, O non fecundum jeciem forma.
Secundo . Ter nutritionem mutatur
cibus de Oalpecie in altera,puta despecie panis tu speciem conis: ergo non enim mutatioJecundum materiam. Ad primum olom dicitur,' licet motus quo totum transencitariis G sit de materia ad materiame tamen vo inconuenit aliquod idem numero molics transmutare aliqua
partem materiae in speciem suam: Osic ipsum quod is fuam speciem aliqua D
tem materiae conuerti non mutatur e cadum speciem, sed tanta ecundum partes
materiae. Vnde alia ratio in hoc motu in alijs motibus:qr in aliis motibus m bile muratur deforma informam furiin hoc autem motu mobile meid quod num tritur, uam formam communicat diuersis partibus materis iras ad Jeciem Oformam suam trabendo. Ad improbationem huius negatur consequentia : sed sequitur p partes istae sent partes νnius copo siui, quod transmutatur de νna D te niateriae ad aliam partem. Ad Ieradum dicitur primo, s argumentum supponit assium scilicet, g, cibus O alimet tum seu mobile in motu nutritionis. Hoc
enim non est verum: licet . n. cibus tra
mutetur,non tamen mutatur motu nκtria
tionis . ou dicimus ' cibus nutri tur , sed transmutatur motu alterationis . qui exigitur ad nutritionem: sed mobile in motu nutritionis est corpus animatum quod nutritur. Dicitur eclivdo, ' rsei
spectu cibi qui transmutatur si motus fe
cundum aperiem: ut dicitur in argume
ro, sed rege tu eius quod nutritur, quod est ubi tum nutritio iis, non fit motus fecundum speciem edisecunda partes materiales, inquatum idem compositum nutrit, O nutritur secundum diuersiam n turam fecundum virtutem nutrisiva n tris r secundum corpus autem nutritur : ideo quia semper m et idem nutries O quod nutritur, ideo non mutatur secum in speciem: mutatur a tem fecundum partes materiales, P siuersis partibus materia comunicat or