장음표시 사용
161쪽
talis enim cognitio per copositionem σdiuisionem intellectas sit, copositionem aute oportet ' praecedat simplex apprehensio. Sciendum fecundo, st licet formaliter intellectus non nisi per unam speciem νnica intellectioiae intelligat, mrtualiter in contingit ipsum per plures intelligere, sm qIodactus praecedentes νir, . tutem quanda inteilectui ad actu sequentem relinquunt, sicut etiam dicimus 2, iurendere, o intelligere en actus voluntatis secunda quod in ea virtus rationis manet. Cum ergo quaeritur, cum intellectus intelligit hominem esse album aut ab equo disserre, a quo causatur,oe quid sit militudo coparationis, aut dissere
tia illorum extremoru repraesentati .
R Dicitur primo p illa species non ca satur a re extra anima, aut ab eius pbantasmate immediate. Jecies immediate a pbantasmate causata natura rei pliciter, non aut comparatione unius ad alteram causata repraesentat. Dicitur
secundo quod est quae a similitudo quam
inteliectus per vitutem relicta in ipso ex ' consideratione extremorum instino cau,--.auta sat Prius . n. intelligit verbi gratia homi.r dinem nem. Secundario intelligit equu. Tertion cli a M per υirtutem qtianda relictam in ipso, consideratione hominis et equi inseipsio: causat si litudine,aut conceptum ill rentiae hominis ad equu repraesentatiuu , cst hoc uniuersaliter in omni copositione intellectus reperitur, format . n. semper
intellectus in seipso similitudine re entativam propositionis quam intestigit: quaemadmota inquit D. Tho. quod intel. I ti. , lectus expraecoceptis Jeciebusgeneris, ct dioerentiae speciei format rationem. I Attendendum aut quod quandoq;etiacontingit ut itellectus plusibus simul spe
F. r. q. ν. ciebus actuetur,sicut Theologi de scis
tu infusa, acquisita dicunt, sed tune illi Jecies, ri Malecies accipiuntur i n
quantum νυ en ratio alterius, idest i quantii νna respectu alterius rone actus formae babet, eo quod uperioris ordinis sit, aut quavis alia rone. Ad rones in oppositum respotitur. Ad primum solum
quidem dicitur 9 extrema coparationis cognoscuntur sin quod in una compar tione vesantui ct per militudinem co- parationis: νnde coguoscuntur per m dum unius, ct per consequens argum
tum est pro secunda coctu lane. Ad secundum dicitur qs maior est sal .PO licet nulla intellectio aliqd abiiciat a J6nantia intesiectus, una in abjest aliam, eo st fecu aliam in gradu pfecto no com ipatitur.-ec valet probatio stet . n. nullam babeant oppositione adinvicem, matamen non competitur alia,eoosunt rmae eiusdegeneris, utpote eandem stolam
respicientes. Il Ad tertium dicitur quod simul cognoscitur eonclusio m praemissis Nirtualiter,non aut in propria forma, de simul cognosicuntur minor,stconclusio per mora unius, mquantu νυ in a tera uirtualiter continetur. Ad q vidi, in sium dicitur quod visus simul videt albe- m Ilidinem chartae, ct nigredinem litterae per modum νnius, eo qδ ridet illa per unam speciem:ab illa .n. albedine, O nigres ne causattir una similitudo albedinis, ct nigredinis reprissentativa,quia cum p cies recepta in oculo sit ad extensionem organi extensa, non inconuenit secunda unam sui parte esse representativa a b divis ct sm alia nigredinis. Ad qim
tu dicitur primo qδ ρbantasmano est i scies mouere intellam ni sit in actut-fectoioc est, nisi actu imaginatio magianetur per ipsum. Dicitu=fectio sese m
cui intellectus non pol semul Hi duabus speciebus,ita nec imaginario duobustba o tW tasmatibus, νnde duo phalasmata no possunt esse in phalasa secundum actu pere
162쪽
ex quo sequitur maiorem ess atram, noenim possunt inphatam semid esse plura
phantasemata si scientia mouere intellectum. Ad sextian dicitur, g, illa licet sint plura intellecta, habent tamen mius intellecti ratione sm aliquos quide, quia
Omnia persuamsubstitia intelligentia ia
telligit. Secuta alios vero, quia licet ali
qua alia a se per speciem intelligibile imtelligat, essentia tame ipsus, ct tali pecies per modii unius se habet, inquantum unum en alterius ratio . Essentiae enim
rario est si ipsa talis sit species per qui aliud ast intelligat.
Vtrum intellectus noster possit intelligere sine phantasmate.
Nequaqua phantasmate intelligit anima. Ter. XXX.
U AE R I T v R qui prsmittam aliqua necessaria ad propostodecimo, Utrum im tum. Secundo aliquas coclusiones poni.
tellectus noster possi Quantum ad primum silen primo H tWintelligere sine phan quod intellectum non possee intelligere sitas te. Et videtur ne malamate dupliciter potest intelligi. - quod sic. ' Primo. Primo 2 non pint intelligere sine ρbannuae cuna: abstrahunt a materia abstra- rasinate eius quod intelligit , cui se dicebunt a phantamate quia piantasma eIi remus intellectu non posse intelligere horantum rei materialis. Sed mathematica minem sine phanto te hominis. Agis abstrahunt a materia: ergo, O a phan- modo p non pos intelligere sine pri rasenate, ct tamen ab intellectu nostro in ta ate aut rei intellecte, aut alicuius Arelliguntur rerra intellectus noster potes terius. Scienda secundo se intellectu IJ aliquid intelligere sine phantasmare. intelligere cum phantasinate, poteri true trisus latei I Secundo ut habetur a Philos 3.b- plicemfensium habere. Primus est quod A'ius, intellectus in actu potes operari per intellectus intelligendosia obiectum im iet. se, sicut Osilens dicitur ficiens qn perse telligat phantasemata, ea in seipsi, ri potest considerare. Sed postqua intello sunt queda res, speculetur. Secundus est Etas accipit speciem intelligibilem, rem p intellige frui sim miser te iuret D phatamate est in actu: ergo poterit in gat quoq; ea quae per piata ala reprstelligere sine phalasmate. Tertio. No sentantur . Tertius est quod da intelligis minus dependet sentire asensibili, quam obiectu ut, et phantacta νtatur pba- intelligere ὰ phantasinate. Sed ensus ali tinnate representato sibi perpbatam quando sentit absint ensibili, sicut ima rapbantasiandoscnt si diceremus inteugmatia virtus: ergo O intellectus pote lilium intelligere bominem ca phantas rit intelligere sine phalasmate. cuar mare, quando dum intellectus utiturθὸD.Potentia informeta similitudine alicu me hominis natura uniuersale hois intelius obiecti, potest in illud obiectim remo luendo, pbatam etia ut phalasmato auocunq; alio. Sed intellectus in actu tibus bominis utatur singularia riminis habet similitudinem natura νniuersalis: intuendo. Et tunc quaerere virum intelle ergo remoto phantasinate, O quocimq; ctus possit intelligere sine pianta nate, alio poterit nam νniuersale cognoscere. esset q rere utru ad acta intellectus ne I espondeo. In ista quaIlione Primo cessario rei atur actus pbantasis necne. X x K Scie
163쪽
ratettio. Scienda tertio intestis smoster licet multipliciter a serasu dissimat, i boc tamen cu Iensu conuenit , cui Iensus per speciei a sensibilibus ab ructas rem c gnoscit,ita intellectus per species abstra
eognoscendi obm inreliga ideo no Hi dubium quin intoliectiss alid interrigere
non possit antri: a babeat em, esse prius sui pbantclinata a quibus ibes abstrabantur, quibus late Iectus sitim actu, Nude de boc non e i questio. Sed dubium est,
an postqua est fatim in actu perspeciem Duelligibilem. post sae pbautumate ia
muconclutio. Intellectus factus in amp
s: speciem intergib:lam, potintelligerese- te duri. .' ne pbantasmate duobus primis modis .i. - . neque intelligendo phantasma in se, neq; etra repraesentata per plantasmata tutelligedo. Probatur sic. Si intelligere noposset intellectus siue phatasmate modis dictis,sequere ur intellectus directe ιιgularia intelligeret, sed hoc en sterius
αλ u. improbatu : ergo σα. Probatur conse quentia. Illud directe cognoscitur ab im
. . . non posset intelligere nis Bellige O pbutam .ta,vel singularia repraesentata p ipsa primo intuitu ferretur in singultiria: ergo Sed contra iIla conclusione
vi ν. arguitur dupliciter ex verbis S. T. STri γ' mo nari: dicit S. Tho. 1, quia si ditat, siue na i materia corporati e Gns. ecbIectum intellectus nihil aat cognoscitur uere, oe perfecte esse cognoscatur ira quod hisbet esse ideo o ortet intellectu nacti us Vlcra uniuer ba in particularibus. Ex q'io arguitur e Iutellei aso pol cotuo iste uniuersalia, nisi peculetur illam singularibus.ergo no pol tutelligere nis inra latia i ρbam ma a in se, aut renen a 8 8batasmata. tenet co eluetia,
enim potest si btudo in speculo vident.
nisi peculum uideatur. Secundo dici
S. I bo. oportere intellae u ad phantasma conuerti, ad hoc νι ναut ale MI ram in singularibtu intueatur, sed intel
lectum conuerti ad phalasmata, es intellictum intelligore phalasmata aut in se, aut visunt medium cognoscedi singuloria: ergo c. 2 ec valet si dicatur,' intellectum conuerti ad ρbatasmata secusedum S. Tbo. en pati a phanta mate, σrecipere specie intelligibilem ab eo, quia S.Tbo.νt luce clarius Patre ex processu, Vb. - .loquitur de intellectu postqua factus est in actu per speciem intelligibile. Ad primum istorum dicitur primo, pilices intellectui quia est principalior potetia animae,attribreamris operationem, quae en is telligere, proprie tamen loquendo irae L -
lectus nou intelligit, sed magis est id quo anima intelligit. Unde cu dicit S.I ho. sintellectus intelligit uniuersalia in sinet laribus, si sus eu 2, anima intellectiva per intellectum cognoscedo νniuersalia, cognoscit illa in singularibtis per is
ginationem cognitis. Dicitur secunda Aκῖ- quod cu intelligat anima uniuersatia per intellecthm,et singularia per imaginatio uus 'o, lnem, potius dicit S. . st intellectus intelligit u viuersalia in sngularibus, qMas, sesus intelligat ipsa uniuersalia is siugularibus , P uniuersale nutro mo pol a sensu cognoscised particolare pot aliquomodo cognosci ab intellectu cuius est cognoscere Nniversale: tum etiam quia i tellectus es nobitror sensu, O imaginatione, aliquo modo babet virtutem μpra imagin alionem mouendo illam ad cognitionem singularium,H dicetur a scundum . Dicitur tertio ad probati nem consequentia, st non oportet ut per eandem potentiam videatur quod vide:
tur,et id in quo videtur sed scit g, sit
idem bomnam eas a rima per νυ ρ Atentiam
164쪽
tentiam cognoscens unum, per aliam aliud, tum maxime, qaando cognoscere hoc, ct illud sunt actus diuersarum ra- nouum. Sic in proposito en idem homo, vel eadem aut per intellectum como
i risu laria, in quibus νniuersalia cogno, stat, ct cognitio νniuersalia est alteriusi rationis a cognitione particulari. :quia ν cognitio νniuersalium debet esse sine or-r gano corporali, cum organum corporalea non recipiathpecies Uiuersales: cognia tio autem directa particularissi per orgat num corporale sat. Sic etiam dirimus ps visius, immo νerius homo videt accidea 1 tia exteriora in particulari substantia,eta in rima potasubstantiam non intuetur,
i sed Duemctus. Ad militudinem autia θα-l. . de oecuro dicitur,s no ess ad propositu,
3 quia in visu similitudo Peculi recipitur 4 per qμa o speculum , ct quae resultant
in*eculo repraesentantur. In intellectu. gutem νniuersalis nature, Jes naturam articularem non repraesentat, ideo non, oportet, νι naturam uniuersalem intelli. gens in singulari, ipsum singulare iu-tκeatur . 'Ad si dicitur quod intellectum conuerti ad phantasmata, neq; eii, ipsam viam, aut hominem per intellectu, intelligere pbantasmata neq; etia a pha, nia mate immutari, S. . aliis ilitia
i 'N 7s.. T ctus post reception ei intelligibilis in- . diget phantasmate.scut instrumeto, siue, fundamento suae stet, oessehet ad pha
tasuta, sicut causer esciens, quia siti eius, imperium formatur imaginatione pbani toma conueniens tali speciei, tu quo rei Plendet species intelligibilis. Dico ergos intellectum conuerti ad phantasmata, en secundum eius imperium in imagina tione causari phantasma, sicque intellia
gendo per qAandam concomitaliata imaginationι νniri, unde intellectus non poιesi intelligere Giuersalia, nisi per eiu4
imperium formetur mantasma inpiant tu in quo species itelligibilis reluceat, ct anima per phanta a cognoscens singularia per intelectum, Uiuersalia in particularibus cognosiat. Secunda coclusio . Intellectus rem aliquam absque latello' eius proprio phantasmate potes intellia xς 'gere. ' Probatur. Intellectus cognoscit substantiasseparatas aliquo modo, σω lnon babet mantasmata earum, cum phata a seu tantum rei corporalis:ergo oliqua intelligit siue pbantasmate rei intellectg. 'Tertia coactu . Inte rectus noster pro isto statu nos pri: iis eguere sine phantasmate, idest sine actu ρbauta simul Ptentis aliquo phantasimie,et iste
Hlfensus Phil. π S.T. Primo ergo,ibabitur conclusio. Secundo declarabia Vbi sup . tur illam esse mentem Platos. O S,Th. Primo itaque arguitur sic ratiouesuperius tacta. Cognitio intellectus vera Modis iste
debet esse siecunda modum essendι res co taegnite, sed quidditas babens esse tu singu d. essendi lari us materialibus est obm intellectus: ergo debet cognitio intellectus termis-ri ad uniuersalia sin ' furit in singulariabus, sed hoc nou pol esse nisi simul sit cognitio sin ularium cum cognitione νnia uersalium: ergo oportet 1, aliqua νin te cognoscatur singularia cu intellectus uniuersalia cognoscit,hoc aut non pol esse per intellectum, quia νtρρω est onesum, siugularia ab ipso directe cognosci non possunt: ergo oportet p sit per alia
quam νιλ iurem sensitivam scilicet immginationem, quae etiam in abf entia fon-sbilis suum actum babet, aut etiam per cogitatiuam virtutem. Verum quia haec ro non probat nisi g, νuiuersalia materialia sne phantomate non cognosi mus, ideo secundo probatur ' nec etiam. substantiasseparatas eo modo, quo a no . .
bis cognoscibiles sunt, sine ρbantasmate no quidem ipsarum, sed reru corporalia
165쪽
i cs Ter iij Lib. de Anima Quaest. quintadecima.
cognoscamus. Illud quod cognoscitur t tum quia talem habitudinem dicit bab
co .rrationem ad aliud, non pol cogno re phantasma ad intellectum,qualem hasi altero ignorato , qa relatio ct ex iun bessensibile ad se0um exteriore, τι ex damento , ct ex termino dependet ,sed processusuo patet: sed sensus numquam substantias abstractas cognoscimus per pol sentire sne sensibili pute, ergo nec
aliquam comparationem ad corporalia, intellectus sine phalasmate. i Preterea aut per remotione ab eis r ergo non pos loquens de anima dicit. Et obboc neque sunt cognosii non cognitis corporalibus, non sentiens nihil nihil utique addiscet, sed corporalia non cognoscumrsne pha neq; intelliget ut Ued cumspeculetiorra mater ergo Oe. - Tertio . Si intelle necesseptantasmata aliquo speculari. Α, ἡ. 6ctus no indigeret in Da operatione actu Ex quibus Nerbis habetur primo, quod Ure potentia xtentis organo corporali, et ma anima neque antespeciem neq; poni in- :hi iii axims imaginationis asua operationep telligerepotestsimephantasmate, tum Pisonem organi imaginationis aut alis dicit s non sentiens nilal adesset, scilivius virtutis sensitius non impediretur, cet de nouo acquirens mentiam,neq; m- sed videmus impediri operationem intel telliget ,scilicet viendo mentia acquis lectus per lesionem organipbantasiae, et ta: tum quia dicit ' cum speculetur ne- lmemoratius virpbreneticis, et obliuio- cesse sesimul phatomata alis specu- , ps et ergo c. consequentia patet, quia lari, speculari tat operatione dicit: ideo ex opposito consequentis infertur oppo- postqua habet steries nonpot alia exirestum antecedentis. Valet enim, impedi in actum assi,nis etiam phantasima alis tur intellectus afva operatione per issio speculetur. Habetur secundo ouod nonnem organi phantasis: ergo indiget pha oportet intellectum speculari phalasma, rasa in sua operatione. Quarto, ap- sed animam aut hominem per imagis
paret hoc gno. Experimur enim quia tionem. Dicitur .n. neque non sentiens nicum nitimur ad aliquid intelligendo, for hil, nihil intelliget, 'si de intellectu lotinamus in nobis phantasmata, in quibus queretur Uetfalseon unc enim numquaquasi in specula quod νolumus intellige- intellectus intelligeret, quoa intellectus
re inspiciamur. Similiter eum quis altu semper est no sentiens, sc patet quos docet, exempla quibus instimo phanta sensus expressus in conclusione sit sensus smataformare possit ad intelligendum it Phil. I ud etiasit demete S. I b. προ iisti proponit. Nunc Iecudo loco restat rei primo. a g. de tala dicit. Oportet cu ne iostendere hane fuisse mentem Thiloso. aliquis keculatur iactu psimul formet , 'O S. Nom. Tbilosophus namque 3. de sibi aliqdphalasma, formure aut phalas r. r. anima dicit. Intellective aut anims pha- mafoi maliter, ct elicitiae eIl phatasis, romata visensibiliasunt, propter qu)d licet imperativest intellectus' ergo cte. me pbata ate nequaqua intelligit ani et infra. Patet aut ex hoc assium esse,sma. Ex quibus habetur primo p intelle- icona,ponit g, intellectus non induetctus indiget phorasmate ad intelligen- sensu postqua acquisuitscientia.WSecudum. Habetur fecundo quod non olum do νο&s probare intellectum non posse se lantequam habeat species sed etiam Iem intelligere me pbatasmate, formas tua
166쪽
impediretκr HIuo actu per Isionem alicuius organi corporalis, sed ridemus hoc esse salsum: ergo manifestum est pad hoc p intellectus actu intelligat non Dium accipiendoscientiam de novo, sed etia Hendo scientia iam acquisita, requiritur actus imaginationis, ct ceterarum virtutum. Ista est conclusio qua formaliter deducit S. Th. qua nihil ad propositum clarius. Patet igitur esse de me te Philosiophi quod inrellectus ad suum. - ώctum non Alum acquirendo mentiam, , sed etiam utendo scientia iam acquisita indiget phantasmate, quod non est ita intel uigendum, ut quidam opinantur , p oporteat ipsum intueriphantasmat sed' si ad hoc ut intelligat requiritur actus e. phantasie formantis phantasma. Scien, Lele I. 1.c6 dum tamen ut habet S. Tho. quod licet, intellectus indigeat phantasmate, ct anis tequam habeat speciem intelligibilem, et a postqua per ipsam factus est in actu, hoc
a tamen non eadem ratione, ante enim i
ei diget phantasmare, ut ab eo accipiat spes ciem . Vnde tunc comparatur phantas, nsa ad intellectum , sicut mouens ad mo-
, tum sed postquam habet speciem, india
a get eo H fundamento fue1peciei, et tunc a comparatur intellectus ad phantasma, i sicut causa liciens, formatur enim phas tama, tunc in pbantasia ad imperium ι . solui me intellect s. Ad rationes in oppositum xion in respondetur. Ad primum quidem δε- ' ' citur primo, quod licet matbematicalia ., abstrahant secundum rationem a materia sensibili , non tamen secundum esse , unde i virum sunt phantasmata. Ad secundum dicitur primo quod bper se non exclud:t omne aliud ab inteLlectu, sed omnem causam a qua reduc tuar in actum . Intellectus enim in actu, iden anima secundum intellectu exines in actu, potest operari per se cu volu
rit , idest ad boc G operetur, no indiget
aliquo agente, reducente ipsum depotentia in actum.' Dicitur secundo quod consequentia es falsa, non dicitur enim noti est, in
pise per se intelligere, quasi sine phantasmate intelligere possit, Ied quia cum
indigeat pbantasmate ad intelligendum, potest illud suo imperio in imaginatione
formare. Ad tertium dicitur primo si per fetire, accipiatur actus sensus e terioris , minor est satra, non rarm βω- sus exterior habet fiam op rationem
nisi praesentesm ib. ' Dicitur secun do , quod si per sentire accipiatur actus
imaginationis, maior est falsa, mantasma enim conseruatum in phantasia, ea smilitudo rei singularis, unde alia similitudine piatam ad suam operationem non eget. Species autem in intellectu si iuersalis , unde indiget O aliquam militudine singulari,M uniuersale in singularibus cognoscatur. Dicitur temno , quod intellectus non ita dependet 2 .. phantasmate, a quo causata est species
intelligibilis: quas non possis intelligere sine illo ised suscit quod in phantasia
Drmetur aliud phantasma simile illi. Ad quartum dicitur, quod maior en tisal a r quando militudo exi Hens in potentia non repraesentat obiectum , sed modum essendi quem babet extra animam : sicut es similitudo, quae en in
intellectu , illa enim repraesentat naturam uniuersalem sine singular bus, ct tamen natura habet esse in sngularibus: unde portet esse aliquam i-litudinem singulari , ut anima intelli- . . gens πniuersa- . '
167쪽
i68 Tert ij Lib. de Anima Quaestio sextadecima.
Vtrum appetitus sit potentia distincta ab alias potentiis anῖmae.
petitus sit potentia dia Ilincta. ab altis poten-t s animae. Ea videtur si non. Primo. Siaeut se habet appetitus grauis ad graue, ita appetitus animalis ad animal, sied appetitus grauis non si aliud ut forma grauitatis: ergo appetitus animalis, noe In aliquid diLlladium a forma animalis. Maior patet,quia sicut appetitus grauistionis, γε est actus elicitus. Pserimus ergo hic, utrum ipsa inclinatio si pota ab aliis dinincta. quia certum eIi g, non est pota inquantum pota, cum Daut relatio, aut forma sub relatione. aut actus: sed queritur, utrum huic inclinotioni si attribuenda specialis pota animi ab aliis distincta. ciendum secumdo, quod triplex est appetitus,accipis do appetitu pro inclinatione,scilicet naturalis, animalis, en rationalis. Omnis.n. inclinatio,consequitur aliquam formam
non est nisi quadam inclinatio gravis ad Aut ergo consequitur formam naturale, Iocum deorsum, ita ct appetitus anima- sicut inclinatio lapidis deorsum eo equilis en quaedam inclinatio animalis, ad tur grauitatem, O iste appetitus nat aliquid fugiendum, vel prosequendum. ratis dicitur, Aut consequitur forma sis Minor vero probatur. quia remoto quo- csse apprebensium, quod habet infensu, cunq; alio accidente a corperegraui cx- sicut inclinatio ouis in virete herba ap-cepta grauitate, naturaliter lapis sursu prebensum: iste dicitur appetitus aniexi flens desienderet remoto impedimen malis,quia e t inclinatio consequens forta: ergo baberet appetitum ad talem mo mam apprehesam per fensium a quo aritum, non haberet aliquod accidens di mal habet g, sit animal. Aut consequitur sinctum a grauitate:ergo Oc. Secun fomam sin quod est apprehensa per i do. Si appetitus esset aliqua pota esse ab tellectum, sicut cu intellectus apprehenalijs distincta,sequeretur ρ, tot essent . dii aliquid sub ratione boni, ad hanc a petitus quot sunt pses aus, sed hoc est at prehensionem consequitur quedam inclisum: ergo Oc. Probatur con equentia: natio ad bonum, iste dicisur appetitus
quia ois pota appetit suam operationex. εso .a deo. Ad euidentiam huius disseia
4ii νη xio' latis. ' Sciendum primo, g, hoc nomen
'--. appetitus, prima Di impositione signia
cat quandam inclinationem appetentis in aliquid, qvs quide inclinatio sequitur aliquam Dinam.Sed quia inclinatio potduo nominare, scilicet aut relationem,et oi dinem appetentis in aliquem actu et citum , quo appetens hi aliquid inclin tur , ideosecvndario boc nomen appetiaras impositum est ab aliquibus ad significandκm potam elicitivam talis inclina- rationalis. Scienda tertio quod forma naturalis pol accipi drepliciter Uno ni do pro formasisItalias contra animam dixtincta, quae scilicet dat esse in anim tum, ut forma naturalis iratur esis Amma substantialis ab anima distincta. Alia modo accipitur forma naturalis, ut diastinguitur contra forma intentionalem,
se dicitur forma naturalis, qus esse suum naturale habet, o hoc modo omnia accidentia sm esse quod habent in secbiecto sibi Nortionato, sin qho sunt icles forma. dicvmur forma naturales ,
168쪽
formae naturales. Cum ergo dicimus naturalem oppetitum circa inclinationem consciventem forma ηaIaralem, forma, Mattiralem intelligimus secredo m do, voi aut festim primo modo, ex illum dicimus i hre appetitum nathralem, qui nDIO m i sequitur forma apprehensam, sie f ι Ium naturale, i. II bente esse naturale. i. Appe it 'isiis notatis sit uc prima concli sito. I redis' rit o. Appetitos naturalis specialem totam dii. 'em y Iliactam a forma naturali, qua conse- in naxo tali quitkr, no/ι requirit. 'IProbatur primo., Mix β- - Appetitus conueniens alicui remoto omni alio a forma quasequitur, aliqua specialem potam di tincta a forma illa non
requirit: sed appetitus naturalis conusnit rei remoto quocunque alio quod nonen ista forma: ergo Oc.consequentia nota cum maiori, quia ex opposito prsdiacati infertur oppositum subiecti. Sequiatur enim, illud requirit potentiam distincta a formarergo non convenit rei remoto quocun alio a firma. Minor vero probatur exemplariter, remoto. n. a corpore graui omni alio accidente, caecepta gravitate, graue haberet naturalem inclinationem ad locum deorsum, qδ apparet,
quia si esset sursum non impeditum descederet. Similiter oculus remoto quocunque alis habet naturalem inclinationem ad ridendum, praesente enim obiecto noni impedito videret Iuum obiectum, O sic, ut est , - de clis Si Tero qtisratur quid est ine. : Rpes naturalis appetitus. M Dicitur primo, pnon pol esse relatio, quia appetitus naturalis videtur esse principi si motus naturalis, relatio aut non pol esse principiti motus, neque terminus per se, ut dicitur
rix. in. I. Thysi. ' Diciti rρι udo, se appetitus naturalis non est aliquid istincta reali- . ter a forma inclinate, sed es ipsa Arma, non absolutased ci. Ordine ad aliquid cosiderasa, non s in ipsa sit formaliter om , ct restectus talis, en .n. talis rest
ctus sepenum m entis ad non ens, sicis respectus pots vi Me ad suam oporatio nem dum non videt, ct rupectos grauis
admotum deorsum dum hon movetur,
ct per conseques hui nodi ordo est ensronis: sed quia forma inclin. rus non potconcipi sub rone appetitus, nisi concipiatur in ordine ad aliud.grauitas. v est ipse appetitus gra is deorsum sed no concipitur sub rone appetitus,nisi concipiatur ι ordine ad motu deorsum, semititer est de quolibet alio appetitu naturali. Secunda conclusio. Inclinatio altis. O ronalis, rael nasa
Pales potas distinctas ab ases po sesere runt. V Probatur primo. Si aes talem males mitem
inclinationem non requirerethr oecialis 'di ' potentia animae, sequeret r g, si meret ipsa potentia animae apprehensiva, sicut ad inclinatione naturalem sis it forma naturalis, hoc est falsium: ergo c. vr batur falsitas consequentis. Vnaqueque res appetitur ut es in sua natura, nullus enim appetit cibum issi esse intentionale. uod habet in anima ,sed 1m esse Au reae, naturalesed virtus apprehensiva non inclinatur ad rem, ut est in sua natura, sed ut ipse recipitur intentionalis rin cognoscente, quia, νt sic, est sua perfectior ergo ad inclinationem sequente aρ- prebensionem sensus,vcl intellectus, ψ-sa virtus apprebensua non si, picis V Secundo . Amor,odim, tristitia, ct similia sunt pasones appetitus animalis, uel amo
rationalis, ct ista non it passiones potentiae apprehensuae: ergo c. Tem sonotio. Sicut se habet forma ad tabentia cognitione,ita suo modo oe appetitus, appetitus enim sequitur forma. Sed forma altiori modo habet esse in babentibus cognitioncm, qua in bis que cogntrione carent, quia in non habentibus co nitionem forma determinatur ad unu esse tia , sed in tabentibus cognitionem forma est receptiua es m aliarii formaru im es e i rentionale: ergo in h5tibus cognitionem '
169쪽
1 o Tertij Lib. de Anima Quaestio decimaseptinui
est appetitus auiori modo et in rebus non non est inclinatis solum, ut inclinatio Ghntιbus cognitionem. Cu igitur illa beat citrestem : sed est actus elicitus a pota
petitusolummodo naturale q est idem qua a nomine actus et dicitur appetitus. cu ipsa forma,tu cognoscentibus erit ap- Ad sm dicitur 7 procedit de appetitu petitus ab aliis pol is distinctus. νο- naturalin quo appetitu in usq; potac nes in oppositurandetur. Ad primum petit sua operationem: non de appetitusde dicisur m maior en salia. Appetitus consequente apprehensionem,qui anima. n. grauis es appetitus natis consequens lis dicitur aut rationalis. Isto. n. appetia forma naturalem appetitus avit alatis co tu non appetit quaelibet pota sua oper sequitur forma apprehensain.Adproba tione m. sed bene animal aliarum potarutionem negatur ans: P appetitus vilis operationes appetit d siderat. Quaest. XVII. Vtrum appetitus Sintellectus sint principia motus anῖmalis.
Ad uero neque ratiocinatiua, &c. 1ex. XLV Ι-
I D E T vastuo. ITri quantasimilitudinem emmiutellectu belmo. Thil. ponat motinu quantu ad cognitione O quanta adsm locum genus potaru mouendu. Quasum ad cognit one qdem' ais diItincta ab intelle- quia sicut aliquid apparet sin intellectu, ctu et appetitu: ergo i intellectussu operatione et iam,stellectus appetuus non sunt pota mo- absentia intelligibilium halet: sic sitiue atalis. Secundo. Si appetitus es phantasia aliqd apparet, pbatapa q- et causa motus in allibus: sequeretur s, iam apparitio dicitur hetopationem
cialia mouerentur simp sin inclinatione sua et in abs metissensibiliv. Quantu ve- appetitus ,sed boe videmus esse falsu in ro ad mouendue qa phantasia in ausus homiuibus qui appetens aliquid non ope ronem mouentis hel. 2 sequuntur mulrantur id qδ concupisiunt: sicutsunt co tiphantasia, non sm ronem agentes: brutinentes: ergo c. 'Tertio. Si intelle- ta quoq; alalia snt phantasa mouentur, Ius e siet causa huiusmodi motus: aut ef tani non utra intellectu. Ite ad absentia et ueru de intellectu ,eculatiuo: aut de sensibiliu mouet. Si silex intellectus in intellectu practico. 2, o de intellectuste hiuibus rone utentib' principiu motus ereulat itio: γ intellectus speculatiuus non et movet et in Asentia rerκ. gobrem non
dicit aliquid prostqueniat esse uel gien inconuenit note phanta' significare radam. Nec intelle ctus practicus: qa intel intellecturo note intellectus signiscare lectus practicus e uniuersalium, sis aut phantasiam. Hic ergo note itellectus νnmotus est ad aliqd particulare: ergo etc. mur sms hoc nomen eIl coe pois intelleς Quarto. Thil. dicit θ, intestectus non Guae ct phantasiae. NSciensu secundo, videtur motiens sine appetitu . appetitus 2 appetitus est duplex ί appetitus rona aut moliet puter ronem:ergo solus appe lis, qui dicitur volutas: cta petitus sentitus erit causa mosus necessaria: no ot sitiuus,q diuiditur in iras ibilem ct co intellectus. Utitur. Iu ista quastione cupiscibile Pot ergo hoc nomen appet duos t facienda . Primo ponenda sunt tus acciρ i dupliciter. Vno modo ut coni aliqua necessaria ad susitum. Secundo netsubse virus appetitu. Atomo parobusta concissionibus indebitur. Qua ticulariter: νeli appetitu ronati: vesp
170쪽
aer aliter, ut ad utraq; appetitust ex- α π Dadit. I scienda tertio, , de uirtute motitia postumus log dupliciter. Vno mo de
M. virtute esciente seu imperante motum. Alio mo de virtute exequutiua motus, que es vis qda exterior dissusa in musculis, lacertis, Oneruis membrorum:quamobrasunt habilia ad obediendu viri tibus impanio' mota. qua virtute apparet es in mebris, eo 'qua sua natur audi pone remouentur,non obediunt ad motu esciens. mrtus aut effectiva est illa qmotu elicit l ducit. In hac ergo qoneno qrimus de Nirtute exequutiua motus:
la de ista non facit mentioia Phil. 7boeoco, et e virtus q magis est corp' ad- mouerι g motu esciat, vi in t S. N.sedit ''' qtim' de uirtute θ ante motu de qua in tendit Thil. Scienda quarto p eii du- l plex inteluctus . . practicus et*eculatii Musi speculatiuus dicit qui ect tm cosiis, ratium veritatis: O veritate cognitams no ordinat ad aliq opatione alterius po0 aue intellectu . Intellectus iat praticus diis citur:q veritate cognita ordinat ad opus.
α Isti aut duo intellectus non sunt dus ροψ a realiter distincte, sed eneade ρῖiaqiri est intestectus practicus et speculativus. 4 cuius νο en: P qδ accidentaliter se heri ad obm pors non diuersificat polam, accii dit aut apprehensioni intellectus ' ordia a netur ad opus vel no ordinetur,penes si disserunt intellectus practicus et specula: tium: non dininguuntur realiter, ed: tm sm mnem p hoc est ordinari, vel noi tatellectus ordinari ad opus. ' Quautu ad siti ponai . no Est tur tres conclusiones de mete Phil. Prit ma est. Intellictus fleculatiuus non es cai me cies motus Mr Pui malis. Proba tur.Tota apprehensima nihil iudicans dei re opabili, πel si iudicat de re odibili noi dicit illud Nequendu esse vel fugiendu non impat morsi, sed intellectus speculo
s tiuus epota aut non iudicans de re op
bili via ca apprebendit trianguia bere
tres angulos, et diametra esse Utarim, aut si iudicat de re vabili,non in dicit illud esse Nequenta vel fugiendum: putata dicat qd est homicidio rergo Oc. coeusequetia notata minori: qap boc dissere istellectus speculatiuus a practico: quia
practicus cosiderat res mo odibili no asit speculativus. Maior et ea manifesta sapoia appreben a non pol moto suo moescere: nisi ca dicis aliqd esse surienda
vel Mequentia. Secuda coclusio. Nee intellectus praticus p st: neq; appetitus
pse est fusciens principia efecticu motus.Prolatur. Voluntas non pol in aliqd inclinari nisi illud sit apprehensa: bo eranon movetur nisi inclinetur ad mora, quginclinatio ptinet ad appetitur ergo neque intellectus per se, neq; appetitus p se esssuscies pri ae tum motus. Tertia conclusio.Intellectus practicus et anethus
sunt una fusciens principia esse imu motus in Halibus. Probas. Principia moues aut est pars vegetati . aut sosus aut in- tessectus per se, aut appet.tus per se aut intellectus ct appetitus simul. Non vegetativa neque sensus: quia apparet noomnia illa moueri in quibus sunt, non. n. planta mouentur motu locali a se: neque
Gree ct similia,in quibus in est sensius. Neq; intellectus per se, aut appetitus, ut ata est: ergo eris intellectus simul
cum appetitu . Pro declaratione autedictorum silendum primor quia dixi bis accipi intellectum ut etia continet sub se phantasiam: g, sicut intellectus streus tiuus non Hi principium mouens sed praeticus:ita in animalibus virtus piatasia siue imaginationis cuius est Alum apprehendere res sensatas non iudicando utrabor sit fugiendum vel prosequendu :non 'scit ad motum: sed actus virtutis e limatiue requiritur aliquid esse couenieser disconueniens iudicantis. Vnde cum τbilos dicit phantasiam esse simul cum appetitu principium motus pcrpbanta-