장음표시 사용
131쪽
Terti j Lib. de Anima Ru alio nona.
latine per motum, eram mutatione. Intellectus autem non e i talis potentia.
V Dicitur tertio,p posito qδ illa era diffinitio νniuersaliter pota aftiue, sic est
intelligenda, quod pota activa est princia pium iransmutassi aliud inquatum aliud. Vnde nihil ibibet ide Gesui inius tra mutatiuit, ta aliter et aliter. Sic insposito intelled Ius ut actu habens 'cm intel ligibile, transmutat seipsit sola inquan-rum e&i potetia actus secunti receptilia. Quantu ad situ dicitur ' necesse est ponere intellectum agente,ad hoc νt faciat inteli gibilia in actu hoc aute facit Medom pbatasmata, ct in intellectu possibile. Oportet ergo hic tria declarare. Priamo quo faciat micirigibilia i astu. Secundo quo agat in ybanta imata. Tertio quo
agat in intellectu possibile. Quatu ad primum sciendu primo, g, disserentia fuit
inter Platone et Ars. ut in multis libris Ilo. patet.quia Plato posuit naturas
uniuersales subsistere extra singulari sicut nazara bremana extra oem hominem,
nam specificata: i extra oes equos: casio aut posuit uatura uniuersale non subsistere extra fingularia. 'Non e si est natura humana vis in Sorte, et Platoneo in al3s indiuiduis hominis , o sic de aliis naturis, eo q, non sint actu aiaditio Fubus materiatibus Iresidum quas mut tionis substat depurata. Intellectus enim absque materialibus conditionibus intentigit. Sciendum secundo, quod aliqua sunt intelligibilia in actu, aliqua intellia gibilia in potetia. Illa dicuntur intelli bilia in pota. quae ex se non possunt ab intellectu intelligi, eo in non sint actu a conditionibus materialibus fecudu quas mutationi substant depurata, intellectus . n. absque materialibus conditionibus intelligit, sed indiget aliquo alio agente depurante, ct ista sunt Pssunt in materia,PPecies quae sunt in intellectu seuersaliarer repraesentant, res aut quae est in materia est particular ara per aliquid qd est
extra ratione quiduitatis scilicet per conditiones materiales: modo res taliter pareticularietata per se dire Icte intelligi no pote i , ct ideo omnis quidditas materiatis secundu esse quod babet in materia es intelligibilis in pota. illa aut sunt actu i telligibilia, quae non indigent aliquo alio agente ad hoc νt intelligantior, quiasii licet ex sese cienter sunt in actu a materialibus conditionibus depurata , orsunt naturae abnracis a materia, quae non ex aliquo extrinseco,sed ex seipsis sint indiuidus. Sequitur ex hoc non oportere esse aliqua virtutem stis Platonem,qus quid-ditates materialiumn rem actu intelligibiles faciat, cu ponat eas materiaseparatas. Sed siti Ar t. oportet ponere aliam Nirtutem agentem, cum eas in materia use ponat. Cum ergo quaeritur quo intellectus agens faciat quidditates materiales intelligibilis actu : Dicitur quod non ensic intelligendum, quasi ipsam quidditate matertiale,quae intelligitur, sia sed con ditionibus malibus abstrahat, Ponatque eam sic abstractat prospectu intellectus pol ilis. quia νniuersale m esse asingularibus abstrahi non pol. quia in ipso mantasmate relucere natura quiddia talis absq; principijs indiuiduantibus faciat. O . n. pbautumata intellectui tanquam res primo cognita objciutur, πt in ipsis ab intellectu cognitis nature πniuersites inspiciantur: ed quia catisat in i tellectu possibili Ipem quidditatis mat riadis,per qua ipsi quid isas est actu iu-telligibilis, eo quod talis jDecies qruiddiatatem sine condi:ionibus materiatibus repraesentat. Vnde cu intectulus spem alia cuius quidditatis iret, no iniget amplius illa quidditas agete extrinseco ad hoc Hintelligatur. Quandum ad sm,scilicet
132쪽
tasmata, dicitur quod intellectus agens agit in phantismata dupliciter, scilicet aliquid eis infitiedo in eoru generatione, o ab eis aliquo abΠrabendo. Pro declaratione primi sciendum, st cum anime adiuuicem ordinentur sicut figura, sic inquam, ' prior, imperfectior in perfectiori continetur. Virtutes enim in ιm perfectiores ex eo qγod perfectιoribus' iuntur quandam perfectionem consequuntur, qua separatae ab eis no habent. Virtus enim extimatiua in bomine ex eo quod in eadem essentia animς cum intellectu radicatur, hanc perfectionem bet,s, de particularibus discurrere rocianari pol, unde etia particularis ratio dicitur, qua persectionem non habet extia manuaseparata ab intellectu,scilicet eaque es in brutis. Similiter imaginatiua hominis habet banc persectione, Niphatasmata in ipsa recepta sint habilia ad hoc ut posslat concurrere sicut cavsa partialis ad causandum speciem intelligibiale in intellectu, hanc autem persectione, non habet imaginativa brutoram. Diat ,. n. non' co igit' primo,,intellectus agens nour '. ii' ' in phantasmate aliquid eis influedonerationem postqva generata sunt, sed agit in eis in α- eorumgeneratione aliquid is mendo i quantii dat sibi νirtute ex eo quod recipiutur in virtute radicata in eadem effentia anims cum imo intellectu agense, vi sicut causa partialis ad mouenda i tellectum possibilem secum concurrere posui.' Dic ecundo,quod illa virtus non est aliquid distinctum esseentialiter apb tasmate. Ad hoc enim quod moueat
intellectum possibilem, oportet quod inessentia sua aliquid de lumine intellectus agentis participet. Sicut color no posset moueremifum, nisi aliquid essentialiter
de corpora i lumine participat. Mouet . . ergo mantasma intellectum non per vir
isu lera uisa essentishus, sed quia
sua essentian coniunctione uisiubis
G cum intellectu agente tanta adipiscitur perfectionem, νι pusit mouere intellectum, hec aut perfectio essentialis essquaedam participatio luminis intellectus agentis. ' Pro declaratione siecundi, scilicet quomodo agat abnrahendo apbau Iesu, teitasmatibus. Sciendu primo quὀdmptantasmatibus sunt spes intelligibiles non in 'am,sed tantum m potentia. Hoc autem
non est sic intelligenta, quas Peries intelligibiles sint in motasmatibus in potentia passua, hoc enim modo sunt in potentia in intellectu potentiali. sed dicti tur in phantasmatibus tanqua in pote tia activa potetialiter contineri, quia scilicet piantasemata babent virtute eas ἴ- ducendi .-Sciendum secundo, g, ea res quae ex se essectum producere no potest, ad hoc νt exeat in actum, oportet ut ab aliquo alio agente iuuetur, sicut si unus
homo erae ronfuscis trabere naurinu-
quam poterit binc essectum Uscere,nisi ab alio adiuuetur, ct tunc se agens adimitans sit Vens principale, dicitur forma de pota activa imperfecti agentis educe- νre, sicut se puero ποleti altera ense percutere , ct non potenti homo fortis auxilium ferat,dicetur ista de potentia actiana pueri percussionem eduxi e. Dicitur ergo ' intellectus agens agit in phitasemata abstrahendo species infelligibiales abius, quia sciticeis cies intelligibiles de potentia phantasmatis educit,data si licet phantasmatibus virtutem taris, species producendi, simul csi photomatibus illas species laus causa primcipalis producendo. Quantum ad tertium principale. Dicitur primo quod in- intellectu
tellectus agens Qit in intellectum poli : Vil .
bilem causado species intelligibiles qua sibi ς' tenus qui ditates materiales actu mi Ei h
133쪽
no persetans causa totalis,sed tan) causa partialis. Ad causandu .n tales spes concurrit intellectus agens, ct phantasma. Intellectus ages,sicut agens principale, Primum, phantasma alat sicut agens instrumentale, Iecundarium. Facit itaq; intellectus agens quidditates materiales actu intelligibiles, agendo iuintellectum pol sibilem, ct in phantasimata modo dicto. ' Inis declaratis probatur conesi: sio, scilicet p necesse en ponere intellectu agentem ratione Phil. In omni natura quae . . quandoq; en in potentia, ct quque in actuo, portet ponere
arid quasi materia, qδ sit in pota ad ora quae sunt illius aeneris , ct aliquid p sit
agens reduc ex s potam ad actu. Sed ani
ma sSu partem intellectivam quandoq; es in potentia, ct quandoque in actu: ergo oportet in anima intellemua esse aliquia quasi materia quod sit in potetia ad omnia intelligibilia, et iste est intellectus posibilis, ct aliquid quasi agens qu d reducat talem potentiam ad actum, et inedicitur intellectus agens. evidentiam butus rationis,ciendum est,quo secundum communem omnium expositi nem, nomine natura, ct nomine generris idem videtur intelligere Arin. dum ait. atumiam autem sicut in omni natura, es aliquid hoc quidem materia νnicuique generi oec. Eit enim sensus p in omni natura , siue in omni genere rerum quod idem eΠ, en aliquid. Sicut materia quod est omnia illius generis, aliquid vero sicut agens, ct productivum olum formarum generis talis naturae. At quia. non dicit rivo. Quoniam in omni natura est aliquid cte. Sed quoniam sicut in omni natura, νbi se aliqua similitudinem , ct comparationem, ante conclusonem inferendam ponere νelle ondit, videtur inibi nou pro eodem ,sed pro diuersis natura, ct genus accipiat, po
natque inter illa similitudinem, O co ratIonem, ex qua in rei g, necesse est in anima illas duas disserentias esse. 2 mans sic accipiatur, pendet constructio, sensiusq; totius illius illationis in imper
fectus. Per natura enim ridetur acci
pere 'Phil. Dbstatia materialem qua de potentia in actum producitur, per genres vero omnem alia quidditatem siue genericam, siue specifica. Vnde sic punctuadam litera . um autem', sicut in omni natura, est aliquid hoc quidem materia unicuique generi, hoc autem est potetiaola illa, alterum aut causa, oe factivi Oe. Et est fessus. cm in omnι genere, O natura rerum, sectit in omnisu nantia materiali producibiti de pota in actum, in aliquid sicut materia propria illius generis, O aliquid sicut propria eius causa productitua , neces est in ala has diserratias et aliquid, scilicet sicut materia, aliquid vero sicut agens, ct ita sensus habetur perfectus, pers ctaq; constructio. Est aut illa comporatio aliarum rerum ad subriantias materiales verissim . Nam ct in naturalibus, ct artificialibus, ct mellectualiabus est verum, H inquit Commen. in ipsis Jnt tria . . agens, patiens , oes m. Ceterum attendendum esto illa propositio sup qua dicta coparatio su datur, in naturis duntaxat inmo genere perfectis est intelligenda,non aut tu naturis imperfectis. Ad productionem. v. naturaris etia sub Iantiaru imperfectaru, verbi gratia ad productione vermis, qδin genere Halis est imperfectu quodda, non requiritur agens perfectum, O mi vocum, sed agens uniuersale fuscis: ad naturas aut perfect.is insuo genere non solum propria materia, sed Spoprium
atq; Uuuocu agens exigitur, ad equi. u. productionem, equi semen exigitur.
Similiter ad scamni productiouem, ars facti
134쪽
factiva scamni, ct ad productionem imiellectus in actu, ages qui sit intellectus. i. Sed tunc dubium occurrit. Nam exr- ς Aristo verbis hoc modo expositi no videtur haberi, quod intellectus ages anima refellective potentia, ct propristas sit quod tamen Ari IIo. secundum comuniorem opinionem Nidetur intendere. 2 am ex ista comρarationis interpretatione, nihil aliu habetur quam quod o snatura, ct quid itas perfecta, qua de
potentia in adium educitur,ρropria materiam, propriumq; productium habet, non aut quod talis materia taleq; agens. potentia , virt&s, siue accιdens talis naturae. Et ideo sequetur quiae, g, ad hoc ut fiat intePectus in actu, siue animasci quod in actu primo intellectitia fieri potes, aliquem intellectum agentem re- quirat, a quo de pota reducatur in actu, non aut quod intellectus agens, eius po- quomodo tentia, eiu accidens sit. Midetur p.,r bab s diligenter verba, ct mens Philosiopbidati intelle considerentur, videbitur, qu)d no Hlium s a VH concluditur oportere dari intellectu age poteti, tem , eis etiamsic oportere dari, Hρο-
ζ.ὸζ ' temta , ct pars alae intestemus D. Hacum agens proximum, propria unius cui que perfects natura, eiusdem speciei esse debeat cum eo quod essestur,
cum eo quod in tali natura materia locutenet, nam σsanguis, ct semen equi, et equus productus eiusdem speciei unt, hic quidem sicut indiuidau,illa vero sicut causae, principia indiuidui, necessem, H ct intellectus in actu, ct intellectus p bilis, qai materis locum tenet, O intellectus agens, quod proprium est actisu, eiusdem sint speciei, ideo cumta intellectus in actu qua intellectus possebilis, accidentia ala sint, necesse est,νt. - - O intellectus agens accidens sit arae. Si enim illa ala essent accidentia, cir intellectus agens substantia esset separata,
iusspeciei esse non possent. Prat is p
perius est determinatu . . Q ata in seipsa tauq proprietates babet illas uirtutes, Gad intelligendu exiguntur, da potas ara enumer do posuit intellectiu5 infecudo, la tertio id quo intelligit anima pamtem eius dixit, inquiens. De parte auteanim e, ouae intelligit, ct Uri. Et ideo cum probauit ad intelligendu intellectu agentem opus esse, relinqvitur illa animae potentiam esse. Vnde intellectupo item, intellectu agentem differetias esse animae coucludit, inquiens quos necessee e i in auima bas differentias esse. Confirmatur ratione quam S. Too. 'adducit. Nam νnicuique naturae perfe- T imetae data sunt principia, quibus sua pos sit operatione explere, alioquin non esset a natura fuscienter instituta .constat autem quod intelligerepropria est hominis operatro, ratione adducta, stalis operatio neque sine intellectu posimili rarmis species in si recipere, neque sine intellectu huiusmodispecies absis honte expleri potest, ideo necesse est ut Herque animae rirtus, O potentia sit. Coos atur quoque quod haec fuerit vide q&ε--Ulo. intentio, quia dei o intellectu agente loquens, dicit quod Hi scut ha- lectu as iebitus quidam, o lumen, constat enim g nomine habitus non significatur aliquid
persesubsistens, sed id quod est habetis:
ergo oci UAd hoc aut dicunt quidam,s, intellectus agens babitui, lamini assimilatur non inse, absolutesed qreantum ais, modum agendi, idest in opera Gq5 volumus, ideo non sequitur, si babiatus es in nobis, psimiliter intellectus agens sit in nobis non sit sbia separata.
Sed pista rum nullast, osteditiis illla etiam interpretatione admissa. Arguitur.n. m. Id quo utimur qsi volumus,no
135쪽
Nyn enim operatio formae a materias parate, O 'perioris ordinis existetis in nostra est potestate ut illum pro arbitrio
nostro exercere valeamus.Sed per bancri sionem m:ellectu agente utimur quando uolumus: ergo oc. ' Ad rationes in
oppositum Gaetur. 'i Ad primum licia
apens est no tur negando falsitatem consequentis:in- FRia' tellecti is enim agens est nobilior ii ueli
ctu possibili m probatione dicitur primo, g, intelligere licet sit operatio intellectus ρο bilis immediate, in primo etiintellectus agentis, quia intellectus ages dat intellectui formam per quam intellia
git dans autem istima, dat etiam motum Minita talem forma consequente. 'I Dicitur se- η sy cundo, et, il la consequentia eri falsa, int ιizelli tibi, ligere Hi nobili sima operatio hominis ri '' ergo nulla potetia nobilior principio huius operationis, loquedo de priucipio proximo, partiali, Mut est intellectus pilmilis reIl enim vera de principio aut primo sicut es intellectus agens: arit i tali sicut est intellet tus agens, ct interuligibile per suam speciem, ct intelledius pomilis simul. sin dicitur primo,
sicut ibi dicebatur ' Dicitur secundo, P. aliter es de intellectu, et aliter de se u, forma. n. quae recipitur in sensu, est eiusdem generis cum forma qua est in resen
bili ideo sensibile per se poteII causare
Pecie in siensu, ct no indiget aliquo alιο agente. Ham Niraque est aliquo modo materialis, cum species in sensu a conditionibus materialibus non si abstracta. Species aute qua est in intellectu, est omnino immaterialis: ideo alterius generis est, ct alterius ordinis a forma intelligiabili, quae extra intellectu materialis emcr quia nulla forma pol agere vltra fusi genus, ideo res intelligibilis, quae est ex-- tra intellectu, perse causare speciem in intellectu non potest ,sed requiritur intenectus agens. V m improbatiouem
prima retonsionis dicitur illa propositio habet iteritatem quantum ad hoc, psicut colores non possunt videri sine lumine, sic ita nec intelligibilia intelligi ne intellectu agente non possunt, iam pter aliud ponitur intellectus agens, O
propter aliud lumen. Intellectus. n. agens
ponitum, oe requiritur ad intelligenia, ωt intelligibilia in pota actu intelligibialia faciat: lumen Nero requiritur νt diaphanu in actu constituat, H a colore moueri post. 'I ad tertium negatur consequemia. R . probationem dicitur, pintellectus agens non est totale actiuum respectu intellectus possbilis, ideo pol rit aliquando non agere, quia contingit M phantasna,quod est eius instrumenta necessarium,aliqn I Dienter in actu nost. ' Ad quarta dicitur primo sm S. st dictum illud non es tantum de iuresise tu agente intelligendo , sed de tota parte intellectiva, quae O intellectum possibilem, Cr intellectum agentem includit. Non. n. de solo intellectu agente dicu tur, quia hoc iam Cr de intellectu possibili dictum fuerat, non etia defolo iureia lectu possibili, quia iam idem dixerat de agente,ideo de tota parte intellectiva essint iligendum , pesta corporali organo separata, ex quo sequiturqd est immo talis,etppetua, πι inferius Osidetur. Dicitur Iosedo, senseo illo, se νerbora noest, intellectum use separata in essendo sed cu nomen intellectus proprie parte inrcllectiva Ruificet, improprie aut, ct trasumptine de rirtute cogitatiua dicatur, ne aliquis existimaret, quod dicismen de parte intellectiva etiam de cogitatiua intelligenda esse, dicitis intellectus est separatus tantum, qa autum ad illud quod vere est, idest ciuod propν is intellectus dicitur, non aut quantum ad illud quod improprie intellectus appellatur.
A quod latinus interpres dixit, quos
136쪽
uere est,in Graeco habetur h ersi. Hee autem particula, ρον, strictions ad ita HSuidas insuis collectaneis babet, Simcomen. 36. plicius, Adrastusq; iu r. T si I proprietatem signi icationis significat. Ideo sensius eri. Intellectus arere separatus es filum,secudmn hoc quod proprie es m-
- Drtesiectus. Ad aliam auctoritate diacitur p loquitur Arist. non de reparati ne a corpore, Ied ab organo corporali,id
quod et a de intellectu ρ sibili superius dixerat. Nam cum agens ut auia sit nobilius patiente, altivum materia, ne
eesse est se intellectus possibilis est ab organo separatus,quod multo magis hoc in tellectui agenti conueniat. Ad aliam dicitur quod non es inconueniens anima in potentia, O m actu esse secundum 4 - viuersas Di potentias. Ad aliam dicio Resposio D. rvrprimo de mente S. Tbo. quod exposis itis Comm . contra mentem Aristo. est,
sicilicet quod intellectus possibilis in actu non m ipsum intesti bile, cum hoc asse
a. 4 M u ruerit superitis Philosio. , immo Os sum in actu esse idem sensibiti in actu dixerisIuperius. Dicitur secundo,g, illa verba no dicit Aristo. de intellectu agentesia de interictu in actu. Postquam . n. de inresectu possibili,et de Dellectu agente determinauerat, de intellectu in actu agendum erat. Cuius primam dissere
tiam ab intestectu possibili perius postam replicat quia intesiectus in actu siue scientia in actu est idem rei scite,non auQuomodo tem intellectus posibilis, Secundam νοε u, I hr. ro cilita intellectus inpotentia ent prior uero . tempore in eodem intellectu in astu icet simpliciter sit econtrario.Ex ipsis autem Arassito. verbis a paret no esse eius mentem, quod obiectum scientiae intellectus agentis sit ipsemet Nam non dicit quod intellectus agens,aut eius ρι ntia sit ide
ret , sed ab lute quasi nouu propostum
assumens: Idem autem fecundum actum scientia rei qua vero secundum potentia tempore prior in uno est. Ad aliam dicit: ir p verba ista de intellestu in actu, non autem de ut rictu in potentia Antintelligenda Haec enim e i aha dis reu-tia, qua interictus in actu ab inita tum potentia differt, qγia inquam intellectus possibilis quandoq; intestigit.qua doque non lutesistit, non autem inteste. Ius in actu, quia e i ipsum actu mietalectum. Inflant autem quidam dicen Dublinitotes, quod a nullius mente, tanquam dub*m excludendum erat, ρ, intellectis iis μ 'N' actu secundo, non quandoque intesistit, quandoque non intelligit, quia Me ce tum es de omni operante inquantum buiusmodi, g, non siq; operatur, non os non operiatur, ideo de interictu mactu
non sunt haec verba intestigenda. Sedrsondetur, quod non est hoc ab Arist tele dictum, quasi apud aliquos dubium
esset, an huellectus in actu quandoque mreligat, quandoque non intestigat. Sed quia, νt inquit Sanctus Thom. cum propositumhis edet, disserentias inter intel rix libuitectum in actu, o intellectu posibilem ζ' μ μ μ enarrare, postqua duas explicauit diffrentias , tertiam tauqua mam estam Iubiungit,quod intellectus in actu, non quandoque intelligit, quandoque non intestia
git , sicut intellectus post bilis. Attea Addi,
dendum autem, quod si de intellectu agente praedicta verba exponatur,sie intelligeta siunt vi inquit Sa p. p. s.ctus Thom. quod non est re parte intellectus agentis, quod quandoque intelligimus quandoque ηοη, sita ex pa te intellectus
137쪽
Virum anima intellectiva sit aeterna, fle immortalis.
Separatus aut est solum hoc quod quide est &c. Tex .XX.
batur assumptu,quia ρ ci a eius es tialia incorruptibilia erunt. am ct materia prima, vi dicitur 1. P si. incomruptibilis est. Q mnio. Quod conuenit
Actis activorum sunt in raeiente bena disposito
VAERI T v R deciamo Vtrum anima imtellectitia sit aterna, ct immortalis. Et videtur 2 non. Primo. Forma que ad Diexi Ilentia determinatas dissostitiones requirit,est corruptibilis,llus enim corruρtis desinit esse. Sed anima est huiusmodi:
ergo c. Probatur minor. Proprius actius propriam materiam requirit, ani ma intellectiva e proprius actus corpo-
alicui secundum se ab eo separari non potest. Sed forma materiali quali ponitur anima intellectiva, secuduite conuenum materia ec: ergo non pol esse nisi in materia,Oper consequens separata man re non potest. Sexto. Formae qua tin materia, O formae omnino a materias arvis, idem siecundum specie esse Graris btimani. st drypostiones determinatas possunt ut 7 Messa. dicitur: ergo eadem habet:ergo c. Secundo. Cessante ra forma nuc in materia, nucseparata a matione existendi alicuius.illud amplius noest. Sed ratio existeni forma existenti in materia esl,νι sit quo alio es rogo hoc cessante amplius non est. Iu ergo oporrc t, ' compositu incorruptibile sit, auts forma corrupatur dum definit esse id Nota pu n- quo a qd est. Sed anima intellectiva erisorma ιλι materia, et bo corruptibilis es, i animet. o mortalis:ergo anima intellectiva corruptibilis est. Tertio. Vrmo animae Intellective ad mam, aut es ipsa via, alit eius acchs separabile,aut acc sis inseparabile. Si primur ergo si erit anima, erit tinio ad mEm, Cr econuerso, ct qa νnio
ad materiam non erit,anima intellectiva non erit, aut ergo homo erit incorrupti-- bilis,s intellectus es incorruptibilis, aut anima cciruptibilis erit. Si Secunda: noteria esse non potest rergo .-Septumo . Si aesa intellectiva essest e terna, eius essentia esset infinita: hoc est fassium: ergoeyc. consequetia probatur . Sicut se habet virtus mouendi ad motum,ita uirtus essendi ad se. Sed ex perpetuitate in tus arguit Philin 8 Phyli. O r 2.31 tha. infinitate νirtutis in primo motore: ergo ex perpetuitate esseni infinitas uirtutis essendi argui pol st, sed rinus inmnita essentiam infinita requirit rergo etc. Octauo. Si hoc esset daretur infinitum in actu, hoc est contra Philos 3 .Physi. ergo Oc. Probatur cousequentia. Generatio hominis est eterna rogo infiniti δε- mines praecesserunt:ergo infiniis cisiam: ergo si anima eri immortalis,datur
nunc infinite ara m actu. Vono. S
Nidetur quo accides separabile duas pos queretur,'resurrectio fecundum me, si νnire substantias, et eas manu tenere. tem . Mot. dabitur boc est contra PhiSi tertium, nunqua intellectus a corpore poterit separari, per conseques incorruptibilis erit. Quarto. Si anima est immortalis cormptio bominis acciderulis corruptio erit, non autem substantia- ιιι boc autem olfalseum: ergo c. Pro-losophum Io. Metia. ponentem a priuatione ad habitum regressum non dari : ergo ctc. Probatur consequentia dupluia citer. Primo. Vnιri corpori est anime naturale: ergo essee a corpore separata, eIt sibi contra naturam, o νiolautum. Sed nullum
138쪽
maenia nullum Nioletum est perpetuum ergo alia ...' quando reuiaretur: ergo oee. Secundo. Anima si manet a corpore separata, naturaliter victri corpori desiderat, quia pars se rata a toto es imperfecta in toto amomamperfectionem habet. Vn
quodque autem suam perseetione desiderat. Sed naturale desideriu non potesse frustra: ergo circ. Decimo. Aiama feparata no haberet sua operationem, qua' contelligerer ergo non potest esse θρα- Uuaa sequentia vota, quia nulla res si esua propria operatione esse pol actu, Hl potentia. ntecedes vero probatur, quia in anima βρarata phata ala esse Don possunt sine quibus intelligere no potes. ' Vndecimo. Ora partes qua possunt manere separate a toto sint elemense M a. partes materiales, H dicitur 7. Metba. Sed anima non es elementum: ergo
c. 'I Duodecimo. Nihil quod incepitvi. iis, esse est sterum, νι habetur r . Dii ιbtra Tlato. Sed anima intellectiva incipit re,
cimo. Intellectus passivus est corruptibi-τ . ao. tis,ut inquit Philos ergo c. Patet cosequentia, quia non ponitur anima perpetua, visiga intellectu hel. I cuartod cimo. D intelligere est phantasia aut nosine pbantasia,non continetit anima sepa
tata sternum dupliciter aliquid dici pot. Vno
modo ta ex negatione principq, j ex negatione finis Ius durationis, F ridelicet neq; incepit esue, neq; desinet: sicut ulusecundis Arist. mentem. Atto tuo ex negatione fas ta .ru, quia νidelicet quavis sue durationis tuitium habuerit. nunquatamen esse desin 't: sicut celum fecunda
ιatholicam aeni. Hic non quAratur, sin
anima primo mo sit Hema,sed tam amfecumdo modo. Scietas secundo p mcut mortale, ct corruptibile dupliciter dicitur, ita immortale,et incorruptibile. Dicitis enim aliquid Vno mo corruptibile, cir mortale, quia in se princiρ:um aliquod babet per quod ad corruptione tendit: scat equus,lapis ceteraq; id genus, O hoc proprie dιcitur corruptibile. Per sabu- opposeu vero dicitur Incorruptιkle, in s.
nusium tale principi&m sibi intrinsecum xha Rhabet, sicut celum O intelligentis. Alio 'i'
modo dicιtur aliqd corruptibile, o mortale, non quia intrinsecum aliquod stri e ιum habeat, ρ quod ad corruptionem tendat, sied quia per aliquod ages extrinsecum,aut agendo aut ab actione cessando desinere potest: sicut fecunda catholicam fidem cstu, intelligent/ς.Per ορ- poseuum uero incorrupimile, immortale dicitur qda nullo etia extrinseco agete ad non esse deduci pol, sicut Deingloriosus Non quaeritur ergo hic, An an ma intellectiva sit imortatis secundo modo.Sed tantum an primo mo sit incorruptibilis ct immortalis, tanquam Udelu fimittim inse principium habes pcr quod
tendat ad non esse. Sed attendendum, Nota pun-
quod licet quod est hoc moincorruptibι- fu Π φοι ale ρον depuere esse non possit, eoru tu aliquod per acisis potest desinere adfui, Filicet,corruptionem subrem. am omius forma qus de potentia materiae educi ιtur, et sos an eme a materia dependet, bcet perse cori vi non possit cy esse pse consequatur forma, peracchs th ad materia corruptione in qua est definit esse.
Quaeritur ergo. Vtrum ara ita sit immor Mnsus irreae
talis incorruptibilis, ' neque per se, si ' 'neque per arens desinere possit. N Sciendum tertio ' qo hec moueri pol quantum ad Christiana fidem,s quantu ad vera Philinophia, quorse ad mente Arist. Icilicet, quid teneat fides, quid ita νeram S a piris in
139쪽
philosophia sit, qd se serit Ariit. Non
quaeritur hic quiades reueat. Coslat . . quod animam csse ιmmortalem tenet. N. M ttiam quid siti secundis vera phia Dyophia dicenda. Probatur . n. multis litata, i, iter bo. ex primiphs naturali lu-Ac 79. mine intellectus notis, quod sit immortalis. Sed de opinioue Arist. quaeritur vIra
scilicet fuerit opinio Arist. quod auima sit immortalis au inquam hoc fuerit ex- pr Se dicio ab ipso, νel ex principi s ab . . eo sto tis baberi yosui. qi diis suppos
tellectitiae si tιs ponitur baec concaluo o. Secunuum ς ς Πλει in mentem Aristotelis tenendum ess aut iis per se fle nram Intellectitiam eternam, CP ιmmo talem esse , corruptoque homine rema
vere a corpore se arata. ' Probatur autem primo ex fundamento Ari l. poneniis g, si est ab qd ais operum, aut passion rem proprium, continget viique eam separari, idest,manere, subsistere a corpores aratam Si vero nullum est proprium ipsius, non νtiq; erit separabilis. Ex boc itaque fundamento arguitur sic. Anima intellectura habet propria operirtionem, cilicet intelligere: ergo est a corpore separabilis,siue immortatis . conoequentia nota ex Ariin. fundameto. -- tecedes vero ibatur. Operatio, que sit ab anima absq; corporeo instrumeto,est animae 4 pria. Non .u. animά corpus in tali operatione instrumetaliter commicat. Sed intelligere fit ab ala ab', corporeo instrumento. intellectus nullius corporei inIlrumeti eli actus, sed eIi ab omni corporeo in immento separatus ra. de anima ergo c. Dupliciter autem ad bane
C. 'et' ratione i Ederi posset. 'l Prvno 3, illud
Tex. i. μι i. fundamentis in i . de Aia, desiparatione alae quatu ad eius operatione est
intelligenda, nο ayi deIeparatione eius a corpore. Sec si Io p antecedes est falsum. Adibationem vero dicitur, g, sia mente ris. ωuo loco, Epria operatior aecidesseeundum Aristo. . de anima Tex. al.
animae illa dicitur, qua nosiota sine comporeo instrumento, sed etia absq; com mcatione rei corporet ornuino pl. Modicitur 3, licet intelligere abri, organo corporali fiat, no sis in absq: comunt Irone corporis Gno,nam ab At, phantasmate nost, ut dicιtur s. devia Doc aat ad corpus T . , . pertinere manifesta e i. 'I Tot et tertio ,.. ad res oderi, negando aute racs. ad ρba . . l. a. Itonem dicendo, 3 stat potam non esse organo corporali ai xa, in uis totι r tione operandi, et tyc Operatio erit ars,
cir corpora comunis. Sed prima ha Laresponsione s nulla sit. ex ANIR. proce fsu facile parere pot. Na ibi dubitatione hanc mouens, Vti si oes anima paIsiones sint cῆposti,an magis aliqua sit arae propria: c clusam huius quaesiti subis Uit, gascilicet ex hoc habcbuur Anaiasis arabilis, necne. Vbι manifeste apparet, quod ex separatione vel insiparatione animae a corporesecsido operationem 'parationem eius secundA esse intendit iuducere ' Secunda quoq; responsio con ostenditistra Aristo. mentem esse manifeste appa h
ret. Nam cum dubium moueat. Vtrum mo de an cmnes anima passiones sim commes, an m- aliqua sit anima propria, propria aviams operationem acopa, νt contra communem neratronem est ri ut a. Ista a tem est operatio cui non comunicas compus tanquam inIirumentum : ergo c. Probatur minor sic. Communem avin passionem vocat eam, qua est cr a/: a simul, et corporei init remi. Na quo ritu , Vtrum iit communes animae, habentis. Costat autem quod non ne habentis instrumentum inteli g:tur, quod simul cum anima operature ergo propria νocat qua non copositi ex anima. et corporeo in Arumento, sed latum lysius est animae. Sed oe tertia resiponsio nulla 'φ
est. Nam muta alia ratione potui Arasso scini eat inseretis mellecta ab organo corporeo sepa- s: v
140쪽
ratum, nisi quia omnia intelligit. Si azι esset in organo corporali. cy ιllud sit .
terminate naturae I nsibilιs, determinates mixtionis, esset intellectus ad deteναι tam naturam si sibilem limit tus,no ora natu rassensibiles posset inte ligere, sied idem accideret se totil corpus e siet intellectui pro organo, ct intelligere disset fucis iue comini tanqua primo To. ii. intelligentis: ergo se. Secundo Hia de an Π-- au ctoritas eius. Nain ibi aperte dixit, 2 quasdam partes ainns nihil prohibet separari a corpore, propterea Τ, milius corpor ssimi a tus. Ex hoc rex. arguitur sic. Illas parte; mae cῖtingit a corpore separari, quae nollius corporis sentu de anima. achis; sed intelle Itis possibilis est huius mnui: ergo eII a corpor separabilis, ergo Ha cuius intellectus pars est potelialis. Tretio est auctoritas ejus a. de anima. Vbi postqua quaesiuit de aliis animae potentiis, Vtrum νnaqueq; sit Pars
anImae ct νtrum ab alijs potenti, i sit separabilis, liubimigis ' de intellectu. Ope picua pota nihil adhuc en Mani .
sum. Sed a idetur genus alterum animae esse, ct hoc solum contingere separari, sciu perpetuum a corruptibiti. Ad istas duas auctoritates respondetur, Odicitur primo. 7 νbicunque Arist. dem tellectus possibilis separatione mentione fecit, deformali heparatione intenditino aut de Ieparatione in essendo. Quia Nil semet docuit, non aliter conticvit animae separari, si propriam habeat opera-
Iionem, cui scilicet non coecet corpus neque organice, neq&e obiectrue, quam couueniat recto tangere sneam ob ram instincto, quod νtique biformaliter coirxenit, non autem in esse. Dicitur secundo, ' nulla pars est, quae nullius corpo-
. ris si actus in essendo praeter intellectu agentem , ideo de ipso solo ver catur,2 separatur scut perpetuum a corrupti
bili. Rndetur etiam aliter ab alijs, pillud dictum Philosopbi, ' intellectus et perspectio separantur sicut perpetuum a corruptibili, est de separatione ιn operando, non aut in essendo ditelligendum. Vult .n. Ar I. per hoc dicere , ' anima inquatum ad operationem intelligendi,
quandam cum s Ilanti separatissmilitudine babet, 'scilicet sicut perpetua
substantie a materialibus er cor Hibilibus conditionibus separatur, ita au ma quantum ad operationem intelligeri ab omni materiali conditione separatur. Sed p iste νυοnes nullae sint, ex Ner bis ct processu Aristo. facile coaluci po d. an isti test. Quod . n. Arist. de intellectus possi x D non
bilis separatιone loquens,de siparuume ianium, sed non tantum formali, sed euam in essendo intendat patet. Tertio n. de anima ait, io uitur.
quod iis ora intelligit, oportet ipsum
mixtu esse. Iutus . u. apparens ebibebit extraneu ct obstrere. rex. aut 6. uit squalis Ptiq; fiet. aut cal: cius tui s. Vidus, si organa aliquod erit ei sicut sensitivo. item inquit: Τ, sensus non potest jeu re,. di tire ex νaldestin ibili, sed intellectus caintelligit aliquod valde nitelligibile uouminus intelligit in via, sed magis, qoia sensimum non sine corpore est, hic autestseparatus. Ex bis namque verbis a pa)cet, qd de separariene inti lectus pusibilis sm esse ab organo corporali loquiatur,von aut de sola separatione formati. Nisi .n. de talis paratione loquartire sequuntur quae adducit: ut satis constat. pparet eis loquitur de sic a b δω- - , te partium animae a corpore i h Hly formali, sed etia in essendo. Sicut Dinn de ipsa anima, ast aliquibus partibus ejus dicit, non esse immanis Ilum, quod antima sit inseparabilis a corpore, aut que dam partes ipsius, de inseparabilitate iuessendo loquitur, ita quod subiungis nubit probibere secmdam qua a se a M