Tractationes juridicae de jure hortorum, convenatione et compascuis

21쪽

irrigatio horti libera manet, quamvis ex flumine publico sine coviensu luperioris ea fieri non debeat; perjura vvlg. XXXI. Qaaeritur vII. An fructus ex ramis arborum, decidentes in hortum vicini, ad hunc pertineant 8 Dc jure communi licet tertia quaq te die fructus colligere & aufferre, & si vicinus id prohibere velit, competit adversus cum interdictum deo inde legenda. l. V.F. de glande leg. I. Alianus s. g. r. ad exhib. P. st tertium vero diem eos colligem non licet, cum postea putrescere soleant; pro derelicto igitur h. biti vicino cedunt. Sed hodie consuetudine hoc jus abrogatum esse, testatur Joh. schneide K. adg.II. IV. de Rer. divis Wesemb. in Parat. rit. degund. leg. De sure autem Saxonico fructus ex ramis in hortum vicini propendentibus decidentes, ad ipsum vicinum pertinent. 2andr. lib. a. art. sa. mei libilb

pari. I. deci . V. Schubet. Suno . Instit. de Rer. divis sit. 11. Vulgo dicitur, der uberhang. add. CarpZOv. Iur. for. Sax. Pan.a Const.A. de La . ubi sequens praejudicium adducitur:

juris haec esse videtur, quod arbor ad materiam posita in vicini sundum radices agat, & ex eo naturale alimentum suum

habeat; Et quod rami in fundum nostrum propendentes

umbra Disitirso by Corale

22쪽

umbra sua ei noceant. Praeterea hoc iure rixae & lites, quae inter vicinos de gi :nde legenda facile oriri possent optime praecaventur. Caeterum differentiam juris Civilis & Savonici, in hac re nullam agnoscit D. Joh. Thomae. Tracf. de nox. animal. cap. IKnum. P. Usqq. qui putat, mentem Glassae ad 2and Nedit lib. a. art.Ia. &MelchbiId in art. Ias non fuisse, mproferre aliquid singulare, in quo jus Saxon. a civile jure diff. rat, ut quidem vulgo interpretibus visum fuit, quamvis

collegia juridica hodie ei opinioni subscripserint. XXXIl.

Qui vero, si vicinus tam iniquus sit, ut deneget alteriden uberi ang; Licebitne vicino propria auctoritate ramos Reeidere λ Ita docent Schneide R. in p. Si Titius n. s. de Rer. diu. Wesemb. d. l. Ludov. Fuclis. disser. Iur. Cio. Sax. I .

Verum nobis mitior ac tutior sententia placet, qua querelae, rixae, & injuriae inter vicinos praecaventur, ut scilicet vicinus

imploret omeliam Magistratus, qui mandato poenali injungat praestationem fructuum, qui, jure des uberhmg6, vicino

debentur. Id etiam monendum, vicinum petendo ex arbore

aliqua den uberhangi alieri possessionem arboris istius tacite concedere, adeoque non esse audiendum in posse rio, si possessionem sibi ad judicari petat. Ita nuper in caussa quadam inter N. & N. visum fuit.

Quaeritur vim. An liceat mihi radices, quas vicini arbuis meum fundum porrexis, recidere ρ Nig. per L cssi. a. ars.furi . caes late Hieron. Mag. lib. . misceli. cap. 7. D. Struv. tr. de vindict. privat. cap. K. apb. 7. n. . Sed agendum erit negatoria: Jus tibi non asse radiem in meum landum immissas habere ; Quae ramen istio ex mente D. Ioh. Ott. Taboris, ad list arbori furt. raef. rh. ai ad cffcctum interdicti competere intelligenda est, ut nisi victuus radiues adimat, ipse adimere

23쪽

adimere queam, tuque tum intei die o de arboribus ex dendis pri, hi, acis mihi adimere volenti vim sacere. l. I. g. a. ta es de

. ' XXXIV. aerimr xx. An liceat arborem ex vicini aedibus ci. e. urbano praedio hortis se ii solo instructa nostris aedibus impendentem exscindere ρ Resp. Si Dominus arboris pertinax sit,& arborem adimere, ac mole stiam vicino tollere nollet, succidere posse vicinum arborem istam & quidem a stirpe, ne facile repullial: t, & denuo molestiam saciat. l. I. . a. de arb. Ged. Tabor. d. l. tb. 22. Si vero arbor ex meo agro in alienum agrum pendeat, ac vicino agro umbram faciat, eam vero Dominus amputare nolit, licet mihi quindecim pedes a terra altius eam circumcidere: Idque est ex l. XII Tabb. Cujae. ad l. . 1s.s quis.sserv. vindic. Coll. Iur. Arg. ad tit. de arbor. caed. th. es Fachm. lib. I. cons. 7. n. I. Useqq. Adimere enim volenti vim fieri. Praetor profiibet. I. I. .es. de arb. ced. Idque hic et sublucare, behammein, quasi ldbter lucem mitistere. D. Tabor. d. L Cum vero succisio ramorum atque arborum, quae privata fit auctoritate, nunquam non inter vicinos rixas, Odia, injurias, exacerbationes animorum & caedes caussare soleat, hoc eum primis aevo, quo omnis charitas refriguit, ac rarissima inter vicinos est concordia, tutius sorte erit, pertinaciam vicini hoc casu auctoritate judicis

XXXV.

Quaeritur x. An liceat animal alienum, quod hortum nostrum ingreditur, ac damnum dat, exturbare, aut occiderepDe Jure civili licet abigere, sed ut suum, id est, sine damno, alia . ex L. Aquilia abigens tenetur. I. Quintus M. g. I. I. ad L. Aquil. quod idem eti m ad casum praebiti veneni extendiant Panormitanus ad cap. squis n. a. se injur. Publii. ad consiliet. .

Arverna

24쪽

Aroern. tit. 2L art. U. nums. ut teneatur etiam, qui escam

venenofana projecit; quale exemplum superioribus annis vidimus, tibi Theologus quidam hortum suum defendens, venenum gollinis vicinorum involantibus proposuerat, propter quCd is multorum reprehensionem incurrit, magnaisque incommoda ac lites s stinuit: Sane in anseribus, gallinis S similibus volatilibus Domino horti quidam potestatem sibi ipsi j dicendi, &interficiendi talia animalia concedunt. ZObelius pa t. dieier. Iur. Ciu. G Saxon. Io. n. 3. Boetius in confiet. Bituric. tis. Io. g.I. Gallinas in horto inventas de conscietudine occidi posse testatur. Verum, utut secundum statuta q aedam & consuetudines Iocales, de quibus vid. D. Joh. Thomae. tract. de noxia animal. cap. aes numI. hoe permissum sit, jure tamen Romano defendi vix potest. Secundum Saxonicum taeidibild art. Do. gallinis, si noceant, alae praecidi , non vero occidi debent. Textus ait: -οunci in

mag se tu teder heim fenden. Quoad coetere vero animalia, quae damnum agris vel hortis nostris inserunt, Iure Saxonico distinguitur, utrum animal sit tale, quod pignorari possit, an vero ferocius, quod capere volentem non admittat. Posteriore casu liberum est Domino uci abigere pecus, & illud adsumtis dtiobus viris sequi in domum Domini, vel expellere per canes. 2and si edint. lib. a. art. o. gloss. Latin. ad lib. 2. art. s. sit. c. Coler . dec. UO. nec tenebitur expellens, si per canes animal vulneratum vel occisum fuerit. 2and Neq;L LI. vid. plaribus D. Thome dae Priori autem casu licibit noxam pigit orare: quod jus pignorandi non tantum Iur Sixon. Verum etiam Germoniae moribus hodie obtinet. Vid. Bulich.& Carpetov. ad Censtitur. Saxon.

25쪽

xXXVI. Quid vero, si vicinus, licet saepe monitus, per negligeritiam ut nonnunquam fieri solet horium sutim nullo sepimento muniverit, & sic alienum pecus ingrediens damnum dederit. anne pignoratio, damnique restitutio justa erit Negandum videtur, quod culpa sua Dominus damnum patiatur, dum hortum monitus non claudit, quem tamen, aliorum exemplo, claudere posset ac deberet. Damnum igitur, quod quis sua culpa sentit, non sentire videtur. Catteis rum cum superioribus annis in turbi ellicis Ge rmaniae multis in locis sepimenta aliaque praediorum munimenta essent rupta . ac destructa, restitutio damni, sorte per depasculationem animalium dati, non adeo rigorose fuit petita, cum eo tempore calamitosissimo ubique sere hortorum rusticorum clausura &munitio negligeretur.

XXXVII. Quaeritur ra. An liceat ad defendendum hortum foveam facere, ut pecus in eam incidens pereat ρ Sic quidam volunt per t. qui foveas ax pr. ad L. Aquil. Sed rectius negatur cum Panormitano & Publilio ; supra cit. De. quos sequitur D.

Thomae d. tr. c. 2L. num. a. Secus est, si fovea ad alium usum

sat a suerit, & pecus sorte in ea perierit. Viae Leges Georgica Iustiniani tit. ρύ. ubi, si animal, hortum vel vineam inisgressum vel ingredi volens, in vinea foveam vel sepem horti inciderit, ac perierit, Dominus horti ac vineae indemnis e sie jubetur. xXXVIII. Quaeritur xu. An liceat iter facienti, sine crimine furti, hortum vel vineam non clausiam ingredi, in eo pomaem vel uvam decerpere, se ea illico vescatur Z Assirm: per text. sacrum Deuter. cap. v. vers et . Oeq. can. discipulos as de consecrat. dist . dummodo id fiat, sine vastatione aliqua, pro

26쪽

commoditate tantum & usu necessario, ut loquitur Imper. Fridericus in I. ult. a. seud. 27. quod tamen ipsum hodie non ubique impune fieri cum experientia testatur Bocer. tri de poena furti. cap. a. u. IN. D. Tabor. in Analus art. Is . Const. Carolinae th. M add. D. Thomae. d. tr. cap. F. numa seqq. Dissert. nostr. de prasidio necessit. contr. υβ.

XXXIX. Quaeritur autem rari. uua poena adficiendi fructuum

hortensium fures 3 Existimat Cai pzov. pract. Crimis. para. a. quast. D. n.ss. in surto fructuum, nunquam capitalem; sed tantum arbitrariam & extraordinariam quandam coercitionem relegationis aut carceris mulctae, locum habere; cum judex nunquam certus esse possit de corpore delicti, seu de quantitate istarum rerum ablatarum. Noctu tamen commissum in hortis furtum severiorem castigationem exigit, cum nocturna ista subreptio, animum plane malignum redarguat, adeoque nullam excusationem admittat, sic, ut proditoribus etiam ejusmodi fures aequiparentur apud Senec. deriam. vlt. in . vid. Ordix. Crimis. Caroli V. art. Io. verb.

verb. aldbey Tabor. d. I. Ih. L. XL. Cum vero surta in agris, vineis, ac hortis creberrima es Ioleant, utile est, vigiles, custodes ac defensores constitui,

buter, appellantur. De his est Oi dinatio Provincialis Saxo-Gi nivam. puri. a. cap.I. tit. 27. ubi haec leguntur verba d

27쪽

XLl. Quaeritur xIV. An liceat furem nocturnum in horto deprehensu si eta trajicere, vel iam confodere ρ Assirmanduin videtur, si fiat pro defensione sui ipsius vel fructuum suorum, & quis furem inclamatum non Cognoverit, nee capere potuerit. Vid. Glyd. Ripa. tract. de nocturn. tempor. cap. I .n.IJ D'mliud pract. Crim. cap. 7δ. CarpZov. pract. Crim. qcia. n.IJ Si vero hae circlimst intiae abierint, iuris .

Occis Ur extraordinaria relegationis, carceris vel mulctie poena plecta porcst. ix LII. Sed Quaeritur: An liceat talia instrumenta, que Dulgo

Eselbgestos dicuntur, in sepimento ponere, quibus furernocturni levi attactu perimuntur quidem instrumentis alicubi seris praedia devastantibus insidias lirui, novimus,

eorum tamen usus contra homines non adeo probandus videtur, cum surreptio comestibilium. pomorum puta, pyrorum, nucum &e. non adeo pericul vi ac damnota sit patrifamilias, ut aliarum rerum domesticinam, saepe pretiosarum. Ea tamen instrumenta, quae lepimentis injecta, ἡ surum Diuitjroo by Corale

28쪽

. ' . os msurum pedes se crura occulte vulnerant, vulgo Sufeisen dicta, recte adhibentur, ut docet quorundam locorum

XLIII. Ouaetitur xv. Pua poena adjiciendi, qui arbores furtim nocendi animo ac petulanter caedunt 8 De jure Rom. variae competunt actiones, de quibus Dd. ad tit. de L. Aquit. σad tit. arbor. furtim. ecl. Constitutio criminali, Caroli Hart. IG. consuetudinem cujusque regionis servari vult. De Jure Saxon. caedens praeter aestimationein arb.irum molctam triginta lolidorvia solvere, vel pro ratione circumstantiarum, si veriorem poenam luere debet, via. Constitvt. Elect. para. . U.s . CarpZOv. pract. Crim. quaest. D. n. 7. Ordin. Prouinc. Saxo-GOIMna. pari. a. eo. tu. aes ubi dicitui: murbe lemand

futiret, lisisti des gands vermiesen merden. Qui vero arbores 'lucri faciendi gratia surantur, poenae surti lubjacent. Coler. para. l. deere. 1 seqq. Stephan. ad art. I S. Ordin. Crim. quamvis locis poenae suspendii sustigatio plerumque dictetur. CarpZ iv. d. q. n. a . x LlU. Quaeriti ir xvI Si examen, seu nova npum soboles ex ab pveari in horto meo posito in vicini hortum e urit, ibique consederit, an vicino adquiratur p Amrm. si inlci , & ignorante Domino en igraum ii, licet vel a sexime Dominus postea eam viderit, & ex itiis alveis euh l sse probare possat, propterea, quod illa semel ejus dominium evaserit, & in naturalem libertatem se receperir, ideoque merito fit occupantis. p.ra. Ins. de R. D. Schneidi W ad p. I . d. r. num. I. Bet lis h. p. X. conciso. n. I4. Si vero Dominus apum eam lobolem novam

D 3 evolare

29쪽

evolare viderit, & insecutus fuerit, illam non amitties nee sisItu; praevenerit, & ceperit, illius fiet, sed Domino re stituere tenetur. LI. p. . de ARD. Idem jure Saxon. dispositum esse ait

2BeilbiId. solutas dicatur, quod non statim ejus, qui perIe- qui vir, sit examen, quippe cui dissicilis potes csse persecutio, vel qui prohiberi potest ab ingressu landi, sed i ple potius, iucujus lando conledit, possit includere & retinere. Verum D. Carprov. pari. . Constit. Ses def. . differentiam inter jus Civile & Saxon. inducit , hoc jure, examen apum sis pliciter vicino adquiri ait, per text. MeldibiId. an. IN. ibi: gleudi

re consuetudines loeorum variant, quae sunt attendendae. SchueideW. d. n.ί. CarpZOV. d. l.

XLV Quaeritur ulterius: Si apes alvearia sua in totum non deserunt, sed solummodo victus causa evolant, an quis eas tu horto ves campo suo repertas capere posset ρ ira videtur dicendum per Glossi mei biId. d. art. n. Io. ubi ait: s Penn eineg

30쪽

ejusmodi evolatione, quae regressum non habet. Αpes istae manem in Dominio nostro, quamdiu evolant ac revolant.

s. p. a. Useq. de ARD. Moller. ad Consit. Saxon. pari. . Conscies n. . Perlich. d. l. n. I . XL v I. Quaeritur xvH. An decimae Ioloi debeant de his, quae in hortis nascuntur 3 Amrm. per cap. quicunquesecap. omnes decimae de decim. Caepoll. deserv. urb. cap. 7K. n. ult. Speidet. Specvl. notab. Derb. Sehend. Dicitur: Per glein;ehend, der

prout loci consuetudo & observantia fert. Item, Sartem ιehend. Vid. Ius Bavaric. tit. 2L art. I . von Sarten,ehen

Georgii, Episcopi Bambergensis, de an. Isy apud Addition.