장음표시 사용
251쪽
torum AC B, A M B construatur circulus, punis cta E , & X duarum normalium BE, B Xerunt in pheripheria; & segmenta Α Ε, Α X planorum erunt duae chordae hujus circuli.
In illis motus hochroni. I. Lineae AE, HX eodem tempore percu rentur, quo linea AB , in plano inclinato tergo. etiam in plano circuli ibi mobile eadem libertate moveretur . . Ergo mobile a puncto A successive descendens, eodem tempore percurret chordam ΑΕ, . longiorem AX , di diametrum ΑΒ utraque adhuc longiorem II. Et si a puncto A eodem instante descendant tres globi aequales , alter per pendicularem ΑΒ, duo alii per vanales . A E A X, eodem instanti. pervenient unus in B, alter in E, tertius in X; adeoque tres inaequales choris dae hujus circuli eodem tempore percurrentur. UECTIs IN NMIGATIONE. -
1 19. OBSERUATIO. In cymbis , triremi
bus, & a Ilo quovis navisio remis impulso remus considerari potest .ut vectis secundi generis , ct ut vectis primi generis : nos illum hac postrema ratione considerabimus .: Fig. Isin. Remis obliquus . i. Sit cymba V A M in aqua smmuta '. remus ΑΒ , cujus' hypomoclium .est in P , . illi indit mutum ΛU.dum ipse . urget per BR conua aquam immobilem , quans premit, & loco mo-yere nititur, quaeque veluti series ronctorum
252쪽
Ad P sitam Universam. Vesistentiae illi est , & proinde mobili A MUmotum ingerit oppostum nisui , & directioni
BR ipsius remi ; ut quotidie experitur remigans dum remo aut ripam, aut Scopulum, aut
aliud quodvis punctum fixum premit. ' . Actio remigis. II. In machina APB vis absoluta potentiae
A non modo non augetur , Imo. fere semper minuitur ἔ quum enim hypomoclion si in P , vectis P A potentiae semper minor est vecte PB resistentiae. . Si pars PB remi est quadruplo longior altera parte PA, actio remigil in A misiti est tantum quarta pars illius , quae esset si suus vectis P Α aequalis esset vecti PB res stentiae. 372o. NOTA. Duplex remi incommodum in sua positione horizonti obliqua. ut esse solet, ex eo. est, quod vectem brevissimum praebeat potentiae PA , & minimam superficiem resinstentiae BR; quo fit, ut in majoribus navibustum bellicis, tum onerariis non adhibeaturi.
t) Miror sane, auctorem sententiam hanc amplecti ab omnibus, jam rejectam , & falsam demonstratam . Non vacat hic pluribus illa in refellere: satis sit exemplum hic ab ipso allatum : hoc ipso sententia'auctoris falsa demonstratur . Si .enim infima remi extremitas . pcincto fixo insistit', profecto hoc punctum est hypomoclion , cymba resistentia , ' manus re migis potcntia ; adeoque remus plane est vectis secundi generis. InterpreI.
253쪽
ladditamenta Remus pρrpendicularisAt fortasse duplici hoc incommodo , remi obliqui occurri posset, & machina construi simplicissima , suae es et remus lata superficie , brevi vecte res stentiae, longo potentiae i quique propterea & in majoribus navibus usum habere posset, & illas quaquaversum impellere in malacia. . ' . Remus perpendicularis hic esse debebat unum eae πρntibκs machinae aliquanto magis compostae , quam quinque ', aut sex ab hinc annis publici juris facere meditabamur ; hoc vero tunc nobis facere non I: cuit. Nos hic remum hunc aliquatenus describemus, neque enim fusus rem hanc in hoc opere tantum theorico pertractare par est . Ex iis
tamen, quae dicturi sumus, si recte percipiantur , quidquid ad inventum hoc spectat facile deducetur, & ad praxim, si utile censeatur, deduci poterit,
dicularis est machina PMRSN P., in flua L MN est hyponioclion, MP vectis potentiae, M R vectis ros stentiae . Fig. 29 . Ut clarius machinam deseribamus , nos eam Successive exponemus & in positione , quaὼ obtinere debet, & in singuli s ejus partibus , ct in praecipuis evolutionibus , quaS .elucere debet. h
254쪽
Ad ph sicam Univsrsam. Mur positio .
M N maris superficies: LV pars navis ab aqua extans: LX pars navis aquae immersa: LMNingens cylindrus serreus firmissime navis lateri adhaerens, qui erit fulcrum remi, de quo nunc
II. Sit deinde MFSRM contextum ferreum satis magnum, dc sortissimum, cujus latus superius M S FK est cylindrus vacuus, cui in Seri possit cylindrus solidus L MN, supra quem totius contexti evolutiones fieri debent. Portae mobiles . III. Sint tandem in hoc eodem contexto rectangula quattuor ferrea ABCD sortissima , ct solidissima singula supra suos Cardines mobilia superius, ita ut alparte postica contextia se aperiri, & claudi possint: primum Amo- eatur supra suos cardines in I, & G, & claudaturi super latera H bal; quartum D moveatur supra suos cardines in a , & c ; & claudatur super latera a H C c : ita & duo reliqua a
li Pars inferior . IV. Remi pars in serior GMRS G, quae in aquam agere debet, mari erit immersa; & poterit moveri ante, & retro, ut pendulum Su
255쪽
. Additamenta Pars supgrior. MaPars superior PKFE extra aquam inservIeunice ad statuendum vectem P M potentiae in V positae , & ad vectem hune toti contexto FKRS F colligandum , quod in aquam agere debet, & totum toti navi communicare , ut
funes ad motum. Ereta. EXPLICATIO II. Extrenis P remi
ita statuti supra suum falerum LMN adnecte -tur funes 'lunes d m ad anterius protrahendam partem N FPM , quae est vectis potentiae, a Puppi proram versus , 8c funes pauciarer d nad partem hanc retro trahendam a prora Pup
I. Decem, aut duodecim validi homines In V supra navis pontem positi intra remum, ψ proram collatis viribus trahentes funes qui vectem trahere debent MFPM directione a puppi ad proram, movebunt contextum M GSRM retrorsum; & ejus motus ob aquae resistentiam e sciet in naevi morum aπtrorsum. Si vectis M P potentiae octu pio , aut decupis longior est vecte M R res stentiae, ut facile in majoribus navibus esse potem; vires decem hominum in V valebunt vires hominum octogineta , aut centum agentium vecte brachiorum aequalium.
II. Alii duo validi homines pariter in supremo maris ponte, sed istεν remum, is puppim
256쪽
Ad yb eam Universam . 243 positi in pauciores funes an uentes , facile
toti remo motum oppositum communicabunt: apertis enim quartuor portis ABCD , mini mam sentient res stentiam. III. Tune illi decem, aut duodecim homines iterum ad se trahunt vectem MFP, & quattuor remi portis sese claudentibus, tota remisuperficies M GSRM aget in aquam , & no- m motum antrorsum navi communicabit , qui priorem augebit ἱ eo pacto , quo alter remi Commnnis impulsus motum a priore impulsu cymbae communicatum auget ; atque ita dereliquis.
Magnitudo indefinita. Facile intelliges, superficiem rem perperdicularis diversae magnitudinis esse posse; & proiquattuor rectangulis ABCD, sea , aut novem, aut sexdecim, aut viginti habere posse. Idem
serme de vecte M sp potentia dici potest , qui
eo Iongior erit, quo navis altior.
- N. Si in navis latera opposito par re mus statuatur, & idem hominum numerus ad eum movendum, motus duplici hac bene eoneordiactione navi communicatus duplus evadet intensitate, dc directione re morum planis se pendicularis .
Remi bcus utilisas . Si vero navis gravissima est , sed hominibus bene instructa , sicuti naves bellicae esse solent, ad singula latera duo . aut plures hujusmodiremi apponi poterunt. 4 Saepius brevis maris tractus navi, aut in Por itu, aut ad litus, aut etiam in alto percurren
257쪽
2εε . A. Additamentadus esset, dum diuturna malacia immobilis cleritinetur, ut eo pergeret , quo Tsntus ilii se- eundus perflat; si cetera subsidia desnt , re mus a nobis descriptus hoc illi optatissimum commodum praestare posset. UECTIs IN MOLARUM ROTIs AQUA MOTI s.
, 13. EXPLICATIO . Inter machinas aqua tamquam Ut movente agentes exemplo nobis erit mola frumentaria aqua mota . Ex hac facile aliarum artificium dignoscetur. Fig. 34 .
I. Aqua aut in castello sustentata , aut flumviatilis magno impetua incurrens in palmulas B magnae rotae AB A verticaliter in gyrum agit rotam hanc super axe suo horizontali YZ. lc ΘIn hac machina aquae impulsus, hoc est productum massae in uelocitatem illius aquae, quae quovis instanti in consequentes palmulas Α, Λ ingentis rotae impingit directione serme perpendiculari plano harum palmularum, est po' tentia: tota machina YZΕFINM H movenda est resistentia. , - ,
In hac machina Uectis potentiae est radius V A, vel FB majoris rotae , vectis resistentiae ct radius cylindri VH .
II. Maior rota ΑΒΑ inferius perpetuo ab Aqua impulsa, & mota, ceteris machinae paristibus motum suum communicat.
- Rota dentata E F Ε cylindro horizontali YZ infixa cogitur verticaliter eum cylindro
258쪽
Ad Prifieam Universam. 24srotari; & in quavis revolutione , cogit uternam IKF, cui inseritur , plures te volutiones horizontales escere. Mola mobiris. .i
Huius laternae axis verticalis ab Κ in M pro istenditur. Superiori hujus axis extremitati impositum , dc infixum est centrum molae circularis M , quae circa centrum suum tot revoluistiones effcit , quot axis KNΜ. Mola haec mobilis exhibetur seorsim in m m.
III. Infra molam mobilem M in minima distantia sta est parallela alia mola stabilis incentro pertusa, quo tras mittitur axis ΚN M. Intra has molas successive descendit triticum molendum G Η M, quod in farinam redactum illinc transit in arcam NV , dc in cribrum sarinarium, ut a furfure secernatur.
simili artificio, impulsu scilicet aquae in rotae palmulas, motus inditur rotis dentatis, laternis, machinis quibuscumque, dc qua vis positione sitis , quibus opus est in metallorum fornacibus, in chartariis ossicinis, aliisque similibus. UECTIs IN MOLARUM ROTIS VENTO MOTI s.
1 14. EXPLICΑΤIO. Funesto tempore cruce signatorum ab Asa in Europam venit inventum motarum vento motarum ; certe mi
259쪽
Ad prifieam Universam. 24F-tum ventus spiret , machina Convertend est donec aris in ipsa venti directione statua
Ruattuor alae. Ad axis extremum E quattuor alae firmiter collocantur , & Iineat B BCD quae singulas bifariam secant , & aequaliter per longitudinem, sese ad angulos rectos secant. Maxum planum.
III. Harum aurum planum axi ELN obluquum esse debet, & cum illo ansulum effiee re graduum serme quinquaginta quinque ud directio e magis efficaci vento objiciantur. Piam bustus inclinatio. Si alarum pIanum esset earum axi perpendiculare , vis venti niteretur tantum maehmam deiicere, aut axis extremum P supra oppositum extremum o in gyrum agere ; nec mu Rus intentum impleret , quod est axem hane ιupra sa ipsam convertere. Actio ventἰ in planum deeomponisur . IV. Ut axis hIc supra se imum convertatur, ventus oblique in alas agat oportet, obliquitas vero magis congrua , in qua venti impul- sus est maximum suae vis respectu revolutio nis axis, est graduum quinquaginta quinque .
. Tunc vis obliqua venti, ut vires omnes o lique agentes, in duas partiales vires decomponitur UX, & UE . Prima V X frustra nititur recta axem, & totam machinam anto se propellerer altera V 2. assicaciter urget alam .. L 4 F B,
260쪽
FR, dc illam convertit circa suum centrum . motus F cum axe FN: quare axis hic cirea se in gyrum agitur, unde tota interior machina motum concipit. dig. 4et, & 33 . positus in aliis venti impulsus.
Notatu dignum est in hac vi venti resoluista, partem hujus Pis quae alam urget deorsum in positione FB, quam hic horizontalem supponimus, fore ut eam urgeat sursum in positione e diametro opposita F Α . Haec vis urgebit ab austro in boream quum ad terrae centrum directa erit, a borea in austrum quando aenith respiciet. Aliquid simile umbellam vento objicientes experiemur. Hinc patet quare alae e diametro oppositae inter se parallela: non sint. Ouum axi cylindrico FLN infiguntur , singuris seorsim directio datur, qua constanter sint ad angulum graduum s s illi inclinatae. Vis venti agens est ferme tertia pars.172s. NOTA. Ex dictis intelliges vim bane menti impeliantem magna ex parte inutilem esse ad alas movendas; re ipsa tertia formo
pars tantum vere. alas movet. Magna tamen . Verum tertia haec pars , aut πτ vis totalis satis est ad maximo impulsu alas machinae convertendas, ratione longitudinis, de latitudinis alarum, quae sunt vectes magis magisque crescentes potentiae in ipsas agentis. Fig. 3 et . dies potentiae, is resistentiae. Omnes hos vectes ad unum reducendo inveniomus, vectem potentiae , seu venti esse ferme