장음표시 사용
401쪽
Ad pH Dam Universam. Minimum , 379 Quare in hoc mixto datur minimum, quum aeris , ct gas proportio est ut 1 ad 6, aut x ad F. . Fortiores successive fuissent accensio, & ex-pIosio, s si naul duae, tres, quattuor, aut plures aeris mensurae pdditae fuissent . Mixtum partium undccim, aut duodecim aeris at nosphaerici cum sex. gas in Hammabilis dat maximum inflammabilitatis; postea si major si ae- Iis quantitas, decrescit vis, ct energia ; & eo magis decrescit, quo major est aeris quantitARbusra rationem 12 ad 6, vel λ ad a.
quare inflammatio eo languidior fiet, quo ratio gas ad aerem perget, ut 6 ad *o, velgo, Vel so, dc erit minimum quum fiet ut 6 ad 6o, seu r ad io ut in adjecto schemate, in quo duo minima, dc maximum exhibetur. io Aer at mos Sphaericus I
402쪽
In hoc mixto maximum habetur quum ratiogas ad aerem est inversa praecedentis 2 ad I et i scilicet quum in globo cupreo ASB aer erit ad gas ut 1 ad 2.
Curios inquirent, si volupe illis fuerit , duplex minimum in mixto horum duorum fluidorum, ut in schemate praecedente. 181o II. NOTA . Haec omnia phaenomena multo magis doctrinae inservient, si fiant opportunis cautionibus in vasis cylindricis crysta Ilinis satis solidis, in quibus oculis apparebit
quid interius accidat. Ad hoc, Fig. 4o :Phialae cristallinae satis solidae AB tubo claviculato instructae in Α junge , ut opus est , apparatum electricum illi similem, quem supra descripsimus. phialam circumcinge in tota altitudine AB columellis cupreis satis inter se udissitis , ut quid interius accidat videri possit:
Satis tamen propinquis, ne vitri fragmina longius projici possint, si forte phiala inflammationis violentae vi, si contingeret, disrumpe
I. His ita dispositis, Ec phiala aqua plena super conchae infundibulum collocata, illi ingere datam mensuram gas inflammabilis, par Vam tamen, puta pollicem cubicum, si phialadiametrum unius pollicis tantum habeat , &scintillam electricam dirige ad gas in B , nullas et accensio. Aeeensio nulla. Age vero minimam acris de phlogisticati mensuram phialae ingere, puta vigesimam quartam partem dictae mensurae; & scintillam electricam dirige adhuc in B: nulla adhuc haberi solet accensio.
403쪽
Minimum , is maximum accensionis .
Vigesimas quartas partes aeris de phlogisticati successive agdendo primum minimum in Bammabilia tis invenies ; deinde maximum , quum aer pars dimidia erit gas phialae inclusi ; quo vero magi aeris mensura augetur , eo languidior fit inflammatio . . Mammae diversitas, . In his experimentis flamma, in qua habe tur minimum , paIlida esl, & cerulea, in qua vero habetqr maximum candidissima est , dc lucidissima; in gradibus intermediis flamma vividior .st , quo magis ad maximum accedit et in quo similis est haec combustio , dc . infamismatio ceteris combustibilium inflammationi bus, in quibus flamma tot varietates exhibet densitatis, dc coloris pro eorum naturae diversitate.
Gas inflammabiis , aer d/phlogisticatur I
II. In hoc phaenomeno res observatione digna est , s in phiala AB si gas, dc aeris de-phlogillicati pars ejus dimidia , quod mixtum dat maximum inflammabit iratis , dc scintillα excite iur, fluida haec mBn suecendi p&omnino evanescere, nullo residuo in B relicto; si vexo tubus A post combustionem, & absorptionem aperiatur, aquam in phala ΑΒ ascen- idere, eamque totam implere.
Si deinde in phialam Introducatur, dimidius pollex gas inflammabilis, dc poIlex aeris atmosphaerici, unde habetur maximum i n flam
404쪽
33 et Additamenta stabilitatis , ct in hoc mixtum in B dirigitur
scintilla: fluida haec m Bn succendentur, mi- nus tamen vi Vide, q uam in casu superiore; post accenso nem vero habebitur in B residuum non combustibile, cujus volumen aequabit ser- me tres quartas partes aeris atmosphaerici s
., Accensionum diversias .. Tertio si in phialam AB introducatur pol lex cubicus tum gas inflammabilis tum aeris de phlogisticati, & dirigatur scintilla electrica in B, fluida haec accendentur, at residuum relinquent maxime combustibile volumine feris me dimidii pollicis cubici hoc omnino eva is fescet miYtum alteri pollici gas inflammabi- . is, ct denuo accensum. Residuum hoc est aer de phlogisticatus a praecedenti combustione su perstes ex defectu susscientis quantitatis gas inflammabilis . Diversitatis causa . Pollex cubicus gas inflammabilis , qui suffcit adjduos pollices cubicos aeris atmosphaerici accendendos , ad dimidium tantum acris de phlogisticati pollicem accendendum Suffcit, aer Cnim atmosphaericus quartam sui partem tantum chmbussibilem habet; quare hujus aeris pollices duo dimidium tantum poJlicem Sub
stantiae coni tisibilis , dimidio scilicet polliciaeris dephlogistieati aequalis habent.
405쪽
gas modo est in incunabulis : sarcula fortasse decurrent antequam probi innotescant eorum natura, constitutiva , notaeque peculiares. Hactenus physica , & chemia non nis observationes aliquas exhibere potest , quae a futuris observationibus aut confirmabuntur, aut refel-llantur. NGas mephiticum.
I. Superius notavimus, gas mephiticum videri nihil 'esse, praeter ac dum cretaceum To- Iatilitatum, & portioni aeris atmosphaerici , quem vitiat, Conjunctum.
Gas insummabilo. Videtur phriter, gas Inflaminabile esse reipsa phlogistic m voratii iratum , dc simili aeris admosphaerici parti conjunctum .
Horum gas formatis, is octificatio . - I. Superius vidimus, a natuta perpetuo ga mphiticum efformari fermentatione Spiritus..sa, dc qnafumdam substantiarum effervescen tia , quae in calcem lapideam redigi possunt ;atque hoc gas perpetuo decomnoni, ct rectificari mosi aquarum & vegetatione planta-Tum. I783, r 8so Pari 'modo videtur natura perpetuo gas in flammabile essicere dissolutione plurium sub - 'sfantia ruin metallicarum, &sex mentatione P
trida anima lium ivi vegetabilium phlogistico
406쪽
abundantium; quae quoque perpetuo de componit, & rectificat hoc idem gas vegetatione, motu aquarum, & quibusdam instantaneis inflammationibus. PHAENOMENA A GAS INFLAΜMABILI PROCE
ris de gas inflammabili sequitur, gas hoc natura ipsa saepius efformari debere in superficie, & in intimis telluris & substantias omnes terreas, & lapideas, quae ferrum, stamnum , Einc, carbonem fossilem, aliaque combusti bi si a continet, insatu decompositionis contineree Halatiores gasosas magis , minusve abundantes, quae aeri atmosphaerico se immiscentes inflammari aptissimae fiunt accessu corporis accensi, aliquando etiam naturali electricitate. Phaenomena quae piribet.
- . . I Hinc plura phaenomena semper visa expli cantur, quorum tamen causa physica , ante haec inventa, verum erat naturae mysterrum . Exempli cauSR,I. Hinc explicantur subitae infammationes . quae Saepius contingunt, . quum cavem .periuntur, aut terrae estodiuntur, unde exhalationes hae Collcctae erumpunt, oc aeri atmosphaerico
Exhaiationes quae ignescunt.. Minima facula. aerensa omnes has exhal tiones accendit ' & earum accensio instanta nea cui Rut Euccessi a ; sicuti suido aereo
407쪽
commixtae sunt, aut tantum illi contiguae , sit os . .
eterrae uads erumpunt ignes spontanei. Pleraeque terrae humidae, ubi animalia, δρ vegetabilia putrescunt; aquae putrescentes tenui limo , & visci do obtectae hoc gas abundant ', & saepius satis est illas baculo perforare, & foramini facem admovere, ut hujusmodi subitae accensiones excitentur,
ardentss spectant quae frequentes in Italia , in Delphinatu , prope Fontem ardentsm quattuor leucis a 'Gratianopoli a quibus identi dem ignes attollunaur, qui modo diu, modo brevi tempore ardent; atque hoc ex pluribus, aut paucioribus exhalationibus gasoss, dc in-sammabilibus erumpentibus ; quae Saepius accendi videntur ex sola alicujus naturalis electricitatis explosione, vel ex spontanea alicujus materia: pyriticae accensione. ' is 38, Ity3ὶ Flammae super aquas errantes .
III. Hinc explicantur mirae flammae, quaeddentidem super lacus, & flumina errare virilentur; atque iisdem causis physicis , quibus
terrarum accensiones, sunt tribuendae, vetonationes in caveis subterraneἰs.. IV. Hinc explicantur, periculosa phaenomena, quae saepius contingunt in fodinis serri Pstamni, Eincis carbonis fossilis. Ex his perpetuo exhalant vapores inflammablier, qui ad se nices accumulantur, de saepius, si quando illis non est liber exitus , ignescunt horribili explosione , dc sulminea detonatione ad lucerna Tum a sessoribus latarum accessum. aso 9, 38 ιο
408쪽
336 Additamenta Bullulae saponis gas inflammabili plenae.
U. Hinc explicatur jucundum phaenomenon bullularum gas inflammabili repletarum, quae earum instar, quae a pueris aere communi consantur , essici possunt. In ingentem vesicam in trude partem unam aeris de phlogisticati, duas gas inflammabilis ejusque extremitati tubulum alliga. Tubulum aquae sapone saturae immerge: quum retrahes, secum hujus aquae guttam secum asinportabit: haec intumescet, & set ingens bullagas inflammabili plena, quae specifica sua te vitate a tubo separabitur, & in aerem attol
Bullae bule volanti admove faculam accensam ;mixtum ex aere, & gas succendetur illico ingenti de tonatione , & bulla evanescet. igos - Si octo, aut decem ex his bullis simul consatae in seriem stoe snt aut in aere, aut Su-Pra ingentem aquae concham, unius accensio εequentes jucundo spectaculo accendet. GLO AI AERE STATICI.
18ta. OBSERVATIO. Inter recentiorum inventa nullum adeo celebre fuit, neque tot Plausus, tantamque admirationem excitavitiae illu laborum aereuiaticorum , quibus atlNOS-Phaera terrestris effecta fest oceanus hominibus navigabilis: hoc vetus Icari fabula inter hiilorias referre videtur; ejusque gloria tota ad
Galliam, & ad hoc saeculum spectat. Saeculorum praecedentium cognitiones. Semper innotuit, ex hydrostaticae legibus , corpus solidum liquido , aut fluido immersum
Attolli debere in hoc, si solidi gratitas Ips-s Osca
409쪽
Ad phs eam Universam. 387cisa minor sit illa liquidi , aut fluidi amis
Hinc semper innotuit , si solidum daretur hexapedae cubicae aequale , exempli causa, quod minus gravitaret hexapeda cubica aeris atmosphaerici , sibi relictum in aera elatum iri; neque attolli cessaturum l nisi quum fluidum ambiens eamdem speciscam graUitatem obtine- ώ
Mirum recens inUentum. II. At ad haec tempora servatum erat ἱnminnirs solida , quorum gravitas specifica esset gravitatis aeris ambientis minor. Hoc fratres duo celebres Mongol fierii illustres Helviorum
mercatores in ven runt. In ingentem saccum sericum exeunte ann
1782 immiserunt vaporem igneum nonnullarum substantiarum vegetabilium, & animalium, quas infra sacci os exurebant: & magna animi vo luptate senserunt; saccum hunc vapore igneo tumidum niti ipsis e manibus effugere, & ad conclavis lacunar attolli ; ipsumque aere a m biente specifice Ieviorem esse . Quum quoque, ut a junt, multo majores Sac cos sericos, & gummi litos fecissent, eos gas inflammabili repleverunt , eosque in aera ascendere , ibique diu suspensos sistere vide runt; non tamen poti hoc experimentum , quo physicus plateae victoriarum immortalitate donari debebat, ulterius processerunt.
Globorum Aereo alicorum origo.
asi 4.EXPLICATIO. An ventum Mongolfi riorum anno a ga ortum dedit omnibus globis acreostaticis, iis praecipue, quos hactenus Mon
410쪽
xis Additamentago fierios vocant, quique ascendebant, Ec in
aere suspensi permanebant sol O igneo vapors. quem assidue in eos immittere modo copiosius modo parcius per inserius orificium oportebat, ut congruam specificam levitatem obtinerent, ut eos aut altius ascendere, aut descendere
Globus Annoniaci. l. Hoc vapore igneo visus est primum die quinta Iunii anno i 83 globus cuius periphaeria erat pedum gro rudi tela eon secius , dccharta insuper agglutinara protectus, pondere librarum serme quingentarum de area attolli Annoniaci coram primoribus Helviorum , &gente innumera , quam experimentum praenuntiatum illuc arixaxerat,
Globus inutae primum BV aerium.
Novembris r 7 84. inter metus, ct plausus spectatorum ducentorum ,, aut trecentorum milis Ilum primum iter aerium efffctum est , ubi singularis apparuit hominum audacia. Fig. 34 Sub globo sphaeroidali MBN septuaginta pedes alto, di diametro pedum quadraginta Se X, pondere librarum ferme sexcentarum , cui Viminea cymba DR P tum hominibus deferendis destinata , eum conchae ferrear igne plenae, tum combusti bilibus conchae toto aereo itinere Fuggerendis , intrepidi duo a Creonautae Pilatrius Rosieritis, is Marςbio Ariandius , quat tuor smul clementa, pra cipue ignem maxime Semper timendum, nihil timentes in hac pe- Ticulossima, ct inutili mas hina ab horto Meuiatae ad altitudinem sermo erium millium pedum ascenderunt ἰ diutius venti ire pulsu vagati