장음표시 사용
411쪽
Ad physicam ' Iversam P ryxapedas so oo felici eventu descenderunt ad oppostam Parisiorum partem prope regios a laeorum opifices, quos Gobelinos vocant. GI I GAs INFLAMMABIM PLENI.
Inventi perfectio . 181s. EXPLICATIO I. Aerea navigatis
huc usque mirae torius Europae admiratione
processerat; quum illustris physicus illam pro movit, & ad summam persectionem evexit , est hie Char Iesus doctis , & elegantibus suis physicae lectionibus celebris. Post sedulo di qcussas eas inflammabiΠr proprietates in ejus mira levitate , & perenni elasticitate cerram causam pis am vidit , qu nullo incommodo . aut periculo ad maximas altitudines quis in aera ascendere posset, ibique opportuno tempore maximi faciendas me
te oro logicas observallones habere lὰ
- NOTA. Fortasse dissicile esset decernem, cui primum in mentem venerit globos ae re inflammabili implere. Tiberio Cavallo hoc tribuitur, qui ,. a junt, rem frustrEtentavit ni miis parvis globis usus .. Tribuitur' Mongolfieis viis, qui, ajunt,. hoc gas Annoniaci adhibue-τunt , licet in primo irinere Parisos nihil. de his indicaverint. Trisuitur extemporaneae physicorum Parisiensum societati ; qui inventum cum Chariesio, dc Robertio communicarunt . quo tempore aes colligebatur ad efficiendum globum campi Martii. Phaenomena admiranda, quae protulit indu stria mari est, ct Roberti exponentes, a prima gloria alicui tribuenda abstinebimus: cui que sua relinquimus ; nec ulli sibi debitum au- serre mens est.
412쪽
. 39o Additamenta Globus campi Martii. Itaque Robertiis fratribus egregiis artificibus juvantibus a campo Martio ante Regiam scholam militarem in aerea emisit Nobum sphaericum ABD gas inflammabili plenum diametro ferme pedum duodecim , non ut Annoniaci experimentum iteraret, sed ut novum experimentum institueret, quo illi praeluderet, quod 4n regis hortis, vulgo Ies Tullertes faciendum
Globus iste campi martii pluribus fasciis sericis tenuissimis, at arcte contextis, diligentissime invicem assutis, & intime gummi ela- fico imbutis, ne gas permeare posset, Constructus erat. Hic gas repletus , s bique relictus in campo Martio die et 7 Augusti anno x 783coram populo frequenti stimo multo levior aequali
aeris. volumine inventus est, atque excedente sua levitate specifica duorum minutorum tem Pore sagittae , aut pyroboli instar ad trium millium pedum altitudincm evectus est inter nubes, ubi ab oculis spectantium ereptus est.
Constans gas inflammabilis elasticitas quum aequalem resistentiam in debiliore aeris in illa regione elaterio non haberet , globum disrupit, qui post explosionem prope Gon effiam lapsus est, venti impulsu tribus horae quadrantibus quinque serme leucis percursis. Globus horti reg/i. 18i6. EXPLICΑΤΙΟ II. Post experimentum campi Martii, quod unice solatio institutum videbatur, Chariesus, ct Robertius serio opexam dederunt, ut sbi aereum navigium paraxent ingenti globo sphaeriso ABDCR diametro pedum viginti sex. At ad hoc quae cautiones adhibendae, quot obstacula vincenda Fig. 36 I. Priis
413쪽
Ad pH am Universam . 39II. Primo obstaculum vincendum erat, quod videri posset insuperabile; nempe modus sus pendendi globo vectori , quin diffringeretur , aut laederetur, aptam naviculam C R currus forma, qua & nautae, & illis in aereo itinein
re necessaria veherentur. Huic reticulo superius globum ambiente, illumque aequaliter premente occursum est . II. Causa moderanda erat, qua globus eampi martii crepuerat, adeoque modus inveniendus
moderandi pro libito elasticitatem eas infaminmabilis in globo contenti, pro altitudine, ad quam efferebatur. Ingeniosum inventum valvulae in Α globo aptatae, qua pro libito pars gas inclusi emitteretur valvulam funiculo Λ F B aperiendo , omne periculum amovit. III. Compensanda quoque erat jactura in sensilis quidem, sed vera tamen gas per globi textilis interstitia perpetuo exeuntis; & adhuc globus ad congruam a Ititudinem sustinendus. Par νa quaedam pondera , quae e naviculκ projiciebantur, quum altius attolli operiebat, optime jacturam gas inflammabilis compensabant a
. IV. Omnibus ita paratis summa sagacitate katque industria , vidimus Parisiis aereo nautas duos Kalendis Decembris 1 83 Charissium, re bertium Iuniorem ab horto regio in curru CR mira animi fortitudine attolli nullo in
commodo, nulloque periculo inter plausus hominum trecentorum , aut quadringentorum mil- IIum in aera ad altitudinem ferme, quam an
tea praedixerant; &, quum ipsis libuit, descendere in planitiem Nesse ad nonam a Parisis tecuam inter plurimos spectitores , qui
equis concitatis aereum cursum sequuti fust
414쪽
3yz - Add tamentin- 'Duplex iter aereum. v. Postquam aliquantisper quievit praecipuus: egregii huius experimenti auctor iterum curis Tum C R ascendit, & novum iter aereum ages
Globus ABD , qui levitatem. specificam li-hrarum ferme centum triginta obtinuerat, a Te on au tat uno dimisso, celerrime ad immensam, altitudanem ascendit, in qua illustris physicus commode barometri, & thermometri varieta tes observare potuit doneci nocte accedent sentit ad terram descendendum aperta valvu Ia, quae globi volumen minuebatur; quod quo ue Iel ici ut me accidit pluribus adstantibus spectatoribus, qui primo descensui interfuerunt .
GAbur a ter gas inflammabili plenus..13r . NOTA. Simili omnino globo Blaneardius, ct Ieriresius. alter Gallux, alter Anglus ex Anglia in . Galliam. trajecerunt', ambabus. nationibus. tanta audacia stupentibus , quum Vi--: I. , ', '' ς' hQminibus inaccessae oceanum. tralles. Fig. s6λGAbo paullum figura diverso at physico machinamento omnino smili Robertius, & Collanus Hullinus ejus. levir ab horto regio Parisiensi in Belgium profecti sunt, die 19 Septembris 3784;. iter quinquaginta serme leuca -
415쪽
Phaenomeni explicatio. cre1818. OBSERVATIO. lobus aereo staticus ascendit machinamento physco illi omnino simili, quo globus suberetis ab imo lacu, aut flumine ad usque superficiem propellitur. Uniusque phaenomeni eadem explicatio . Fig. 37 Ad explicationem rite percipiendam concipiendus est globus aereostaticus B ut pars co- Iumnae aereae' BZ, cui immersus est; ut columnam hanc adjacentibus leviorem reddens , Ec ut unde quaque particulis aeris circumseptus, quarum quaelibet specifice gravior est aequali parte globi,.s hic totus smul sumatur ..His perceptis ascensus globi menti, & oculis Patens stΩuomodo globus attollatur . . I. Columna aerea , cui globus B ins stit , &cujus pars est, fit levior adjacentibus. Hae ergo columnam globi elevari cogentct secum globum attollere, qui ejus pars est.
Particulae aereae nn, rr sua gravitate tendunt invicem accedere, atque hoc majori Vt, quam illis contigua globi levioris elementae illas avertere Nitan tu P. Pari modo particulae aereae a a , c c Sua gravitate majori vi' nituntur invicem recedere quam globus levior nitatur illis vacuum para re, quo ferri , dc invicem accedere possint .. Ergo particulae aereae a a , cc, ππό νη ma jori nisu globum sursum urgent, quam globus levior nitatur deorsum serri , & illas attol-Ierea
DPar imajori vi globus obsequi debet partia
416쪽
394 Additamentacularum aerearum illum ambientium, quae omnes quum majori, quam ipse, nisu deorsum tendant, illum propterea ei ς vari cogunt; ser- me ut pondus unciarum sexdecim in una lanisce bilancis , cogit in sp posita lance attolli Pondus unciarum quattuordecim, aut quinde
Mus disesnsus. II. Eadem theoria facile intelligitur quom indo idem globus B descendet , quum aequali . aeris volumine specifice gravior fiet . Tunc Partes aereae leviores νν, nn minori nisu ad mutuum accessum tendent , quam contiguae globi gravioris partes illas removere nitantur; ec globus sua gravitate praevalente descendet.
Levitas speet ea globi gas inflammabi ipseni.
18iρ. NOΤΑ I. Principiis, dc regulis geometricis facile determinabitur saltem proxime Avitas specifica globi g s inflammabili pleni; exempti causa, globi sphaerici campi Martii , quem supponimus diametro pedum duodecim. Fig. 33. Superficier. I. Globi huius superficies aequabit lateralem au perficiem cylindri duodecim pedes alti, cujus periphaeria si pedum sermo 37T ex quo habetur superficies pedum quadratorum 4 o, Math. 48o , 37o ).
Il. Globi hu7us soliditas eris productum superficiei per tertiam sui radii partem; seu 43ori et : hoc est pedum cubicorum seo . Math.
417쪽
lumen aeris dimotum. III. Ergo Globi volamen dimovet pedes cuishicos 'oo aeris atmosphaerici , quorum singuis dorum pondus satis exacte est uncia aἰ ό quare totus hic aer pendit uncias Ιχω , seu libras 79 , Pondere monetae ut apparet in indice gravitatum relativarum in nostra physica, numero 64 . Pondus gas
IV. Gas inflammabile , quo plenus est gle Bus, septuplo serme levior est aere atmospha rico sagog): non nisi igitur septimam partem librarum 79 pentat; hac est paulo minus Jibrarum D l a Ionduι inTota ia
U. Supponamus involucrum seri cum gumma imbutum pendere libras viginti: pondus tot alobi, involucri scilicet, & gas , erit sertae Iibrarum 3IT WPondus quod attoliere potest. Habebit ergo globus gravitatem speciscam ad illam aeris atmosphaerici serme ut I ad 2- , adeoque Ailaatem specificam ad illam aeris , quem dimovet, ferme ut 2ς ad i. Potericergo secum avehere pondus extraneum suo
ponderi aequale , & insuper hujus ponderis ferme dimidium, seu pondus .aequale differe eiae sui ponderis a pondere aeris , quem locis
418쪽
Additamexta dupla esset diametri globi hactenus deserIpti ,
pondus sui involucri quadruplum ess et , ejus capacitas octapla; sphaerarum enim superficies sunt ut quadrata diametrorum,. dc soliditates,
ut cubi diametrorum. Math. Is 3 , 622 Pondus globἰ diametro dupla. Tune globi superficies. esset pedum quadratorum Iroo ,. dc soliditas pedum cubicorum 72oo; quare loco moveret: aeris pedest Cubicos ΤΣ Ο, qui prope telluris superficiem . pendunt ferme
non.ascendant, majores ascendant. GIobus a
ricus gummi imbutus diametro duorum pedum in aera nequit ascendere. aggregatum enim in volucri,& gas inflammabilis magis pendit aequali aeris. volumine. At globus ejusdem materiae 4iametro pedum 24 secum asportabit pondus se tri-Plo, aut quadruplo majus . . Globi ex intestinis . . at et x. . NOTA III. Eo deventum est, utri hi aereoslatici construerentur diametro pedis . unius, aut alterius , qui optime in aere sistunt diebus pluribus, dc jucundum in aulis, & conclavibus. spectaculum exhibent libere per ae
Hi tenuissima , de levissima membrana conin inruuntur , bnudruche hanc. Galli vocant quae bounu intestina interius vestit :t haec ole . olivarum Ilia , in globum conformata optime gas inflammabile inclusum retinet, dc a quali aeris. atmosphaerici volumine minus gr-vitat .
419쪽
rifiea globorum Mongol fieri r nomine notorum aestimari potest ; neque enim satis notum est fluidum quo qntumescunt, EC attolluntur ἔquumque hoc surdum perpetuo , & non ea.dem eopia in illos.feratur , nihil nobis exhibet determinatum. Fig. 33 se a 34
L Phy sei nonnulli ascensum horum globorum simplici aeris atmospherici dilatationi ipsis ine lusi tribuerunt ; quem, perpetuo rarefactum servat calor combustibilium ad ori scium aper tum ardentium MN. Non tamen haec admitti potest sententia ;calor enim aquae ebullienti aequalis, qui sane multo major est cadore suidi. hisce globis inchisi , aerem atmosphaericum non nisi ad terinxiam partem sui voluminis dilatat; quae dilatatio sane, ascensum globi, facere non valeret; ndi ratiocinio. illi stati, quo in prima praecedente nota usi sumus, facile dignosci potest.
II. . Valde probabile est, fluidum aerisorme,
quo globorum horum ascensus obtinetur, magna ex parte esse gas inflammabile talde impurum , quod successive e combustibilibus perpetuo ardentibus ad orificium M N erumpit. Neque hoc orificium clausum esse necesse est , ut exitus suidi aeriformis e globo impediatur; aeri enim atmosphaericus, qui globum ascendere cogit , fluidum hoc, quod exire ni titur , majore vi intra globum trudit . Idem dicas de orificio BD globorum gas inflamma repletorum.
420쪽
Additamenta a 23. NOTA U. Dato in voluero globi, 4llud fas inflammabili replendum st: en tibi methodum valde smplicem. Fig. 62 Methodus globos implendi gas infammabili .
I. Involucrum hoc aere vacuum supra Deum N T aqua plenum suspendatur , & per hanc aquam trajiciatur gas inflammabile, quo involucrum implendum est , & globus A B D efficiendus. II. Plura dolia snt VRΚ , ip quibus congrua quantitas ponatur limaturae ferri, &aci-d i vi trio lici, quod per foramen Κ infundetur: deinde hoc foramen subere claudetur . Hisce doliis aptabuntur tubi recurvi RST , qui iaaquam lacus immergentur sub ingenti infundibulo inverso, cujus tubus emanens alligatus erit appendici apertae in globi implendi parte
Gas effectum. . Acq dum ultriolicum , dc limatura serri sua
effervescentia magnam gas infammabilis c viam producent: hoc expulso aere doliis incluso, quem sinere oportet extra aquam , i&globum dissipari γ dolia constanter implebit .& sua elasticitate tubos ingresum RST. aquam M Τ N trajiciet , di in globum congregabitur , in quem rub insundibulo inverso T D B introducetur. iso4 GLOBORUM AEREO TAΤICORUM DIRECTIO. Directio a