장음표시 사용
431쪽
Ad phoseam Unaversam. 4- Eorum communis absorptio .
umIII. verum fuida haec duo non modo eadem volumina NNAA, NN PP non servant, quin mutata a finitate simul magna cum effervescentia , ruti latione, & calore cum magno miscentur . Ex eorum combinatione citi sti me habetur absorptio reciproca, qua utrumque ad nihilum redigi videtur. Tunc post mutuam unius in alterum actIonem fluidorum absorptio serme omnimoda ensecta est; dc aqua conchae vacuum hac absorptione partum occupans in vas Α Β ferme ad summitatem ascendit . Exiguum tantum a-cuym v v Α Λ remanet, quod est tantum pars ferme trigesima quinta primi voluminis A APP fluidorum absorptorum. Parvum vero istud vacuum plenum est aere quodam, aut gas me phitico , in quod gas nitrosum nihil agit , &depuratio fluidorum absorptorum censeri Pa
Gas nitrosum agri atmosphaerico combinatam.' 13aa. EXPLICATIO II. Si si mu i misceri debeant gas nitrosum, & aer atmosphaericus, ut habeatur saturatio , adeoque maxima absor Ptio , proportio requiritur omnino diversa scilicet partium duarum aeris atmosphaerici , is unius gas nitrosi; sive exactius , partium sexdecim aeris atmosphaerici , & septem cum uno tertio gas nitros. I. Ad mixtum postrema hac ratione faciendum eandem methodum sequemur , quam iupraecedente operatione adhibuimus. Tota diversitas erit in fluidorum miscendorum meum suris. Fig. 63 Primum in vas AB aqua plenum transmittentur mensurae duae UX aeris atmosi hir c EIIs. To u. U. I
432쪽
ήict Ad si amensa qui spatium M Μ Λ Λ occupabit . Deinde
transmittetur mensura unica Rs gas nitrosi , quod spatium M M PΡ impleret, si absorptio non daretur ψAbsorptis. - 11L Ast hic, ut in casu praecedents, Velie mens effrevescentia gens bilis rutilatio , dc magnus calor, vera absorptio habetur. Totumgas nitrosum M MPP , tota pars aerea fluidiatmosphaeriei MMA A mutuo absorbentur, &in acidum nitrosum convertuntur I & vacuum ex hac absorptione, & transmutatione procσ-dens escit, ut aqua conehae non in P P sistat, sed permanenter ad altitudinem mm attolla
Assiduum is Hla post absorptionem in vase ΑΒ remane esuidum aeriforma qu6d ferme . tres quartas partes spatii MMAΛ occupat, in quod novum gas nitrosum nihil agit. Fluidum hoc e si qudd-dam gas mephiticum , valde tamen ab eo di versum , quod es t feta, ex musto, aut ex si
Fuηdamentum recent;s aeris theo M. ir 13. NOTA. A duplici hoc experimento magna probabilitate retens aeris theorsa descendit ; juxta quam fluidum, quod haurimus, in communi salubritatis statu quartam tantum partem subitantiae simpliciter aereae continet,
quae respirationi , & combustioni apta eli , quaeque est aer de phlogisticatus . . Aer dephlusicatas. 1 In mixto Exs nitro si eum aere dephlotisticato ad saturitatem nihil remanet fu di aerei.
433쪽
Ad PB am Universam. εχ et Hoc omnino a gas nitroso absorbetur; & excommuni hac absorptione oritur acidum nire sum , quod seorsim collectum idem prorsus
pondus habebit, quod duo fluida absorpta Fig. 63
Agν atmosphaerIcus. II. In mixto gas nitrosi cum aere atmospha vico ad saturitatem remanent tres quartae par
res fluidi atmosphaerici; hujus quarta tantum pars a gas nitroso absorbetur, & seaum in acidum nitrosum convertitur. Pars haec reliqua , cujus volumen sermo trea quartas partes aequat fluidi atmosphaerici, quod gas nitroso mixtum suerat, non est igitur su stantia proprie aerea ejusdem naturae, ac prae cedens; neque enim in illam agit novum g nitrosum; quum hoc gas substantiam proprie aeream semper absorbeat , illique combinetur. Aer mephiticus. III. Residuum hoc Α mm Α, quod gas nutrosum non absorbet, est haec abundans aeris atmosphaerici portio, quae solitaria respiratio ni, & combustioni inepta est; quam nos supra aerem msphiticum nuncupavimus, illam sed lo a gas mephiti eo distinguentes, quod admo
Diversitas astris mephitici, θ' eas mephities .
Gas mephiticum magna ex parte aere me. phitico constat: at quoque magnam continet partem acidi volatiιietati, quod compostionem aeris mephitici necessario non ingreditur. In rerum genealogia aer mephiticus censeri
debet principium primitieum gas mephitici.
Aer, quem haurimus, se de componens, Seque quibusdam substantiis volarilizatis commisce hs, Sa ex
434쪽
41 1 Addita mensa ex parte, varia gas euicit, praecipue meph Itiis cum ; dc deinde se decomponentia haec gas aerem sibi combinatum liberant, qui idem redit, qui ante combinationem erat. IIII, 379 I, r838 . AERI s PROBATIO PER GAS NIΤROSUM . Aeris salubritatem expenders.
. 1 34. OBSERUATIO. Ex proprietate gas
nitros, qua partem propris aeream fluidi at mosphaerici absorbet, intacta parte mephitica , ,equitur , gas hoc esse posse regulam simplicissimam , ct tutissimam, qua. varii salubrita σis gradus aeris atmosphaerici dignosci possint', aerem , quem in loco quovis haurimus, cum
aere alterius loci comparando. Fig. 63 Principia buJus aestimationis. I. In theoria, quam statuere pergimus hac
. Supponemus primo, aerem atmosphaericum, ceteris paribus , eo salubriorem e sic, quo minorem aeris mephitiei partem continet , majorem vero de phlogisticati ; quod in naturalixerum statu certissimum est . . Supponemus deinde ex duobus praecedent . hus experimentis, si in eodem vase Α Β mi Eceantur aer atmosphaericus, & gas nitrosum, in hoc vase factum in eo maJus vacuum, quo major inerit copia fluidi vere aerei in aeroatmosphaerico , quem experimento tentamus.. II. His suppositis, ut eomparemus, exempli causa, aerem, qui hau νitur in Monte martyrum cum aere nosocomit majoris Parisiens s ,
sumetur ad rei judicium hemina aeris in Monte martFrum , di aequalis hemina aeris
435쪽
Ad pissam misersam . η 3Αὁ hoc duplex aeris specimen habendum
in quo experimentum capiendum est; satis erit ad utrumque locum heminam afferre , quae aqua replebitur ad extraneum aerem ejiciendum, tum in loco evacuabitur, ut aere loci repleatur; & deinde optimo obturamento suis bereo cludetur , ne aer loci aeri alterius cuin jusque loci communicet.
III. Duae bae aeris heminae ad apparatumpneumato-chym Icum deserantur; & vase Α Raqua pleno super conchae infundibulum posito facile quaesita comparatio fiet. Fig. 63 Primo itaque in aqua aperta phiala V X, quae heminam continet aeris in prima flations
scimpii in Monte martyrum, aer hic totus perinfundibulum transbit in vas AB, uia spatium M MAA occupabit aequale spatio, quod hemi Pa aquae occupat . Ibidem quoque aperiendo
phialam, in qua si semihemina gas nitro . totum quoque gas in vas ΑΒ transbie , ibi partem aeream fluidi atmosphaerici MM A A absorbebit , & illuc attrahet. eo majus aquae
volumen, quo major est quantitas aeris atmos phaerici absorpti. Supponamus aquam afferri usque ad divisionem xo : punctum hoc elevationis inserviet aeri primae stationis cum aere alterius comparando , qui eidem tentamini subjicietur . t Primo hoc experimento peracto, evacua Vas
ΑΒ, illudque, ut antea, aqua conchae reple; tum illud pristino in loco co loca , inque ipsum introduc aliam aeris heminam UX, dc aliam se mi heminam gas nitros RS; ac post communem horum duorum fluidorum absorptionem , inspice usque ad quam divisionem assurgat
436쪽
. ' Additamenta slevationis Inserviet aeri utriusque stationisi a vicem compar8ndo. aestimatio . Supposto, heminam aeris atmosphaeriai 4n utroque tentamine idem spatium occupare NM Λ Α, & altitudinem M Α hujus spatii e sie in octoginta aequales partes divisam ', patet ex superius statutis principiis si hemina haec aeris atmosphaerici continet parres viginti aeris proprie dicti, di sexaginta aeris me phitici sere iit absorptionem subeat partibus viginti aequalem; di s tanrum decem , dc se-xtem partes aeris proprie dicti contiqet , &Sexaginta tres aeris mephitici , tunc minorem absorptionem subituram, partium scilicet tan
Poterit ergo ex diverss altitudinibus aquaeria vase ΑΒ, post communem gas nitros, ct partis aereae suidi atmosphaerici inferri, pr
-um aerem magis vero aere abundare, adeo
que salubritatem primi ad alterum esse ut a F ad ,' atque ita de reliquis. 833. NOTA. Hinc colliges qua ratione d .sniri satis exacte possit praecisa quantitas veri aeris, quae in meo conclavi hyeme , aut aestare continetur: qua ratione vier hujus conclamis aeri alterius conclavis, aut plateae, aut
theatri, aut horti regii, aut basticae , aut Lugduni quoque, aut Massiliae, aut Londi- Ni , aut Romae, aut NeapoIis, aut Constanti no pol is, aut Mempheos, comparari possit -
437쪽
ad pineam Universam. AIs Suid inferat aesti natio AEdiometra.
Pauca tamen , fato nescio quo , ex hoc Invento, atque ex hac aestimatione , quae tanti
fiebat , & qua tot evdiometra excogitata
Sunt, pauca, inquam, innotescunt de aeris salubritate: aer enim, qui gas nitroso tentatur, non ubique salubritatem habet quantitati Veri aeris , quem continet, proportionalem fieri quoque facillime potest, ut Smyrnae, aut Constantinopoli aer tempore pestis vero aere maxime abundet, nec tamen respectiva salu britate gaudeat, quam gas nitros experime uorum indicaret. Aer bie pesti er sumptus in platea Smyrnae, aut Consantinopolis, di tentamine gas nitrosi probatus multo salubrior indicaretur aem , qui Parisis in theatro respiratur . di tameta erisimum esset, hunc aliquanto noxium ess , Illum lethi ferum venenum a PEcυLIAREs GAS FITROSI NOTAE.cas nitrosum essectum acidum a Dido aereo, 1836. OBSERUATIO. inas hoc corpus sane est peculiare dissicillimum quod cogno
seatur .. Gas hoc ab acido esseaeissimo proce dit, Mec in se ad sensum acidum est. Gas hoc
aut nihil , aut minimum quid aei di in se habet ; & si acidum supremo gradu si fluido,
438쪽
ήιε Addhamenta . Phaenomeni explicatio. Quomodo phaenomena tam singularia expJicentur λ Quae probabiliora videntur proponemus cum claris Chymicis Pri est lejo, Maeque
rio , Fontana, cum ipsis supponentes: I. Gas nitrosum in se , dc a se mram, iv maxime energicam ne idi quatitatem habere antequam fluido aereo immisceatur. II. Hanc acidi qualitatem in gas nitroso tunc esse in satu sermo eo istae saturitatis: quo fit, ut vix sentiatur. III. Substantiam hoc gas saturantem estephlogisticum eorporum a quibus educitur ;exempli causa , phlogisticum sacchari, aut ferri dissoluti ab acido nitroso, dc cum hoc acido volatilizatum . isas
IV. Fluidum aereum gas nitroso combinatum expellere, Ec praecipitare phlogisticum, quo gas Saturatum erat ; atque ita gas hoc fieri acidum supremo gradu non additione , sed subductione , non ex principio, quod a quirit, ct cui combinatur , sed ex principio , quod amittit, dc cui combinatum erat. U. Theoriam hanc non modo principiis chymicis non adversari, illis potius inniti: scimus enim, acidum' salium neutrorum , salis communis, exempli causa , esse veluti iners donec saturatum est athali, cui combinatur; hoc ve- To acidum totam suam energiam exerere , quum ab athali separat r.
Periculosum Abbatis Fontanae experimentum . 18 37. NOTA. Abbas Fontana illustris chy micus, ut certus fieret, gas nitrosum a Se adsenSRm acidum non esse , nec tale fieri nisi fluido aereo mixtum , ausus est suo periculo 3 hoc organo gustus tentare. Fig. 7 a
439쪽
Ad physicam Uni ruam. . 4 Igmplevit ipse vasculum ex gummi elastico Conjectum ABD gas nitroso, ejusque exiguum
ori scium ori suo admovit, omni cura prius Ea sum claudens, Ec aerem omnem eX ore cΣ-pirans.
His cautionibus praemissis., moderate digitis vas misis AD premens, gas sibi in os in jecit , lente gustavit , dc nihil omnino acidi
sensit. At quum non omnia kn periculosis experi mentis praevidentur ; bis serme .sibi mortem intulit. Gas nitroso , quod ore tenebat sese immiscuit aut aer exterior, aut aer e pulmonibus emissus, quo illico os illi acido nitrosolumante repletum dc diros ejus effectus. imisere passi ita est
I. Superius adnotavimus, aquam probe aere purgatam aebsorbere posse gas nitros quantitatem ferme decimae parvi sui voluminis aequalem: adeoque decem hujus aquae pedes cubicos pedem cubicum gas nitros absorbere possie Aqua communis aere non purgata qhantitatem aliquanto majorem absorbet, parvam eni Maeris quantitatem continet , qui gas nitroso Se commiscens, ejus partem aliquam absorbet, in secum M acidum nitrosum commutat
440쪽
418 Addisament a Gas nitrosum aqua rectificatum. II. Data. quantitate PP Α Α gas nitros In vase aqua pleno usque in P P, vas hoc. in lacu aqua pleno diu agita: videbis gas nitrosum sensin minui , ct finere aquam ex P in M, ex M' in N attolli . Tandem ullud videbis Prorsris evanescere; -& si extremas illius νe- iquias colliges, illud natura mutatum , ct respirationi aptissimum Knvenies. Pries le jus datam gas nitrosi quantitatem ita In aqua agitans. illud ad deeimam octavam sui voluminis partem adduci it , Fardibus d cem , & septem ab aqua copiosa, in qua experiebatur , absorptis : & paertem reliquam aerem esse deprehendit saluberrimum, curespirationi aptissimum, in quo mus ultra min ta decem in ullo incommodi indicio vixit.
III. Ab hac gas nitrosi rectificatione collise
posse videtur, aerem purum este unum ex hujus gas intrinsecis constitutivis adeoque gas nitrosum non elle tantum acidum nitrosum. dempto aere puro ; siquidem in gas nitroso inest saltem pars decima octava aeris respiis
rabins , & valde aeri atmosphaerico similis. Synthes , dc analys ostendit Chemia
Acidum nitrostim constare duabus tertiis partibus a ris puri, seu de phlogisticati , & una gas nitros; non tamen probat , fui dum amreum non .esse cunum ex gas nitros constituiti vis.