장음표시 사용
381쪽
Ad pD'am UniPerIam. Gravitas specifica. I. Gravitas specifiea aeris de phlogisticati ab illa aeris atmosphaerici sensibiliter non differt . videtur tamen illa hac paulo major esse; difficillime tamen differentia quanta sit cognoscitur.
Ergo aer deplor isticatus, dceat mosphaericus eandem graditatis rationem dicere censendi sunt ad gas mephiticum , ad inflammabile , ad gas omnia. 178i, Isos
infinitas aquae. II. Aer de phlogisti eatiis, & aer atmospha
ricus aeque aquae immiscibilos sunt . quae non nisi minimamAutriusque partem absorbet, quinquagesimam quartam scilicet sui voluminis rquare quinquaginta quattuor pedes cubici aquae
perfecte ab aere purgati non nisi pedem cubicum aeris dephlogisticati, ut nec atmosphaerici absorberent. Hac igitur ex parte duae hae aeris species aeque differunt a gas me phytico, ab inflammabili S & a reliquis , quae omnia in multo majori ratione aquae immiscentur . I78I , a Soz , is 3 .. Luantum respirationi aptus. III. Aer dephlogisticatus, non modo , ut gas , qualitatem non habet suffocantem , & delet Ericam, , imo vero respirationi aptissimus est; sita in ipso aere atmosphaerico purisIimo aliquo sensu aptior. Ita rem se habere probat animal, sputa passer, columbus, mus quod diu vivit sub. vase vitreo aere de phlogisticato pleno , quam Sub eodem vase aere atmosphaerico γpurissimo pleno. Aer
382쪽
Aer atmosphaericus igitur , cujus tres qua tae partes.sunt gas mephytteum per pulmones animalis illum respirantis transiens magna hujus gas copia imbuitur , quae illum respirationi
Aer dephlogisticatus Oer pulmones' animalis transiens ipse quoque paulatim hoc gas mephytico imbuitur; at quum eo esset Omnino ex uintus, longiore tempore indiget, ut superabundantem ejus copiam acquirat, qua & ipse respirationi ineptus reddatur.
Anns merior ore communi Hinc tamen non inferemus, aerem deph Io-gislicatum atmosphaeetico aptiorem e 1le vitae animali conservandae . meliusque se habitura auri maliae ii , semper viverent in armosphaera aeris depblogisticari, quam in atmosphaera constante parte una aeris deplogistieati, & tribus gas me physici . Nos e contra arbitramur P ut supra monuimus, naturae Auctorem res duposui ite ea ratione, qua melius animalium vita subsi steret, eam statuens innitatis legem, qua in tota atmosphaera mixta est para una aeris
depilogisticati tribus gas me phyt ici. irsa
Quomodo aptus Pom flani. c. IV. Aer de phlogistica fus multo magis aereat mosphaerico eorporum'combustioni aptus est ; ut plurima certa experimenta probant et inter haec plurima illustriora seligemus . Fig. 4o ,st ar o Sint duo i gentia vasa crystallina , alterum ΛR aere de phlogisticato plenum, *lterum MN aere atmosphaerico ; utrique immerge faculana accendiam, aut carbonem ardentem Fia PH.
383쪽
Ad ph Pam Universam. 361 Primum experimentum, facula, is carbo. Faculae stamina multo vividior in aere: de-phlogisticato erit, quam in atmosphaerico. Car bo accensus , qui in aere atmosphaerico tantum non extinguitur, in de phlogisticato collucet. crepitat, scintillat, saepius inflammatur, quasi . perpetuo follis vento excitaretur.
Alterum: filum gerreum fusum. Deinde so ferreo exili R S spirali appende
frustulum Agarici querni fabae, aut ciceris magnitudine, quod ad flammam in ardentem car bonem redige donec extremitas S sili serrei
Haec amplo vasit crystallino AB aere de phlogisticato immerge: agari cum ibi cito magna vi consumi videbis , filum ferreum scintillare . 'tota extensione SR sensim incandescere . &vivide collucere, fundi, sens in in guttas liis quidas ad vasis fundum delabi, quae satis servidae sunt ad vas di lyringendum , licet per aquae pollicem transire debeant antequam fundum attingant. Praeclarum experimentum ab Ingenis Ηousa inventum fuit. Idem phaenomenon sne agarico continget . si valde incandescat extremitas fili ferrei RS complanata, dc attenuata antequam in vas AB aere de phlogisticato plenum immergatur. Hoc filum ferreum, s' valde exile st, totum comburetur flamma lucidissma, si uero filum hoc
spirate cylindrico filo auri, argenti, aut pi tinae circumvolvatur , ejus ardor tantus erit, ut secunii haec metalla sun dere valeat , non ta
384쪽
Tandem in parvo utre , aeut ingenti vescIca Inclusus sit aer de phlogisticatus, & per tubulum adjectum dirige eontinenter aerem hunc in carbonem , cui impostum sit frusum metalia fundendi. Hac ratione tantum calorem incaria hone emit ab s, ut metalla omnia, ne platina quidem excepta, quae ad celebres lentes ullo- Tias Tschirnausenii , & Bernieresii perfecte non funditur illico vehementer incandescant, ct perfecte sun dantur. ' - . ' . Idem obtinebis si metalla argillaeeo . fulcromponas , dc aerem de phlogistieatum per lueernae fusoriar fiammam in illa girigas . V.i Inter recentiores physcos, ii, qui visam animalem esse perentenis vombustibnem autu- fiant, fastile interent , quam in eorum sen-rantia ψiolenta, & brevis esset xnimantem vi ea, si th atmosphsera actis de phlogillieati seimper .ersarenxur.'
,' - NOTA I. Fluidum aerisorine , quod a praecipitato per se , S a rubrb e8bcitur, quodque a non nudis quoque merstineis cauibushesideri potesta aer puti Minus est s essentia
Mν stephldgifieatus dixitur , hon quod elantho phlogistico ea reat, sed ut in cetur ,
minus habere, quam aerem communem, aut aliud quod is fluit m aeri serme: e jusque tantum duntaxat habere , .quanturti istis eri, ut aptissimus combustioni evadat . . Aer dephlogisticatus in se combuttibi is non est quum solitarius est: neque . specula. ustyr
385쪽
Ad n cam Universam. 363effcacissinia , neque vividissimae scintillae et eis Oricae 'illum vasi crystallino, aut cupreo A Binclusum accendent. Fig. 58 Ut combustibilis fiat, ut accendatur misceri debet datae quantitati gas inflammabilis jam parati , aut illi succe nive mini lirari ab ipso corpore combustibili , quod re ipsa non comburitur nisi in vapores gasosos convertatur . itos . Num in calce erat λII. At hic aer purissimus, essentia aer idiis in calce metallica erat, a qua educitur , aut talis fit igne calcem revivificante λ magna de hoc inter: phy scos , & chymicos contro
Postrema problematis pars priore probabilior videbitur quum meminerimus, combustioης min genere else dissolutionem combustibilis in fluido aereo , quod ignis adjuvat ut inter me .dium; & metallicorum calcinationem esse phlogistici praecipi tationem. , dc aelis atmospha Liciam bientis absorptionem . 1639, 1644. PDηtae aeri atmosphaerico utiles . . l
8oo. NOTA II. Supra adnotavimus , Tegerations m plantarum eile naturale medium eff-cax ad gas me phiticum in aerem atmosphaeri- Cum convertendum rxspirationi, bdi combustio ni opportunum. Hoc eodem medio narura perpetuo magnam αμ:s dephlogificari copiam aeri atmosphaerico impertiture atque hac ratione salubrem hobisessicit perpetuo partem atmosphaerae, quam hau
Iam in tenere notum erat a plantis hastriri, emitti aerem ambientem et sed nonnulla Praeterea recens detecta sunt; scilicet.
386쪽
Absorbent gas mephiticum. 'I. Plantas vegetantes majorem habere assinitatem sas mephitico , quam puriori aeris rativiosphaerici parti ; adeoque majorem gas hujus copiam absorbere: hoc plurimum confert ad salubrem conservandum aeremat mo Sphaericum, ut Auctor naturae illum esse decrevit.
Aerem dephlogisticatum transpirant. II. Plantas, dum sub solis Influxu vegetant, per solia aerem puri ssimum dephlogisticatum transpirare; & beneficam hanc trans patio me inseri a plantis acribus, foetidis, noxiis. aeque ferme ac a salubribus , & suave olentibu igo 1. NOTA III. 4d aerem dephlogisticatum Mantarum colligendum satis est vas crystallimum satis . amplum, & apta lanx, cui vas is udin versum imponi possit quum aqua pura repleium erit. Fig. 43 Vasi h/c aqua repleto, & semper adhuc inoverso, ejusque orificio semper aquae immerso inseratur aut vitis , aut arboris alterius cujus-
lle ramu ulu L, aut 1olia viridia quaecumquo
Uaε istudi semper inversum , aqua plenum ect ori scio aquae immerso super lara m , aut .Pateram B si constitues , quae usque ad oris cium & ipsa aqua plena e se debet. II. Totum hunc apparatum, nempe va , Pa . xeram & folia solis calori exponito, Folia recens carpta aquae immegsa aeque vi tali Ut pollent, ac ante ima r sonem. Λqu ambiens vetat, ne aerem atmosphaericum, u antea, hauriant; non tamen illum cohibet, quem transpiran : cito bullis heris transpirari. obteguntur; sic spnum volumine augetur , α' ad superna vasis aIcendit, a quo aquae Volu-
387쪽
- Ad PM eam Universam. 36smen sui volumini aequale successive ei jcit, do- 'nec solia, unde exit, totum emiserint. Hoc aeris volumen ΑGH erit aer dephliuisicatus magis, minusve purus pro plantae conditione, ae qua soli a carpta fuerunt, ejusque aptitudine ad aerem depurandum dum vegetat,& pro solaris caloris vi ad illum e foliis exprimendum .
III. Iuxta nonnullos physicos non a soliis , aut plantis V aer iste deplogisticatus G A Hprocedit, sed ab aqua ipsa, quae solis vi suciscessive in hunc aerem vertitur in vase BAC. Quidquid de hoc si , phaenomenon certum est, & probatum; dc aer de phlogisticatus invenitur in GAB, quaecumque ejus sit causa physica, in qua magnam partem lucis & ignis solaris actio habere videtur.
omodo regionum Intemperies s nari possit .' 18oa. NOTA IV. Quum plantarum' vegetatio naturale medium sit ad gas noxia absorbenda , ct ad aerem deph gisticatum at mosphaerae ministrandum. num inferri posset cum Ingen-HOuSE, &Senebi erio, quibus potissimum haec inventa debemus, aerem regionum insalubrium quarumdam sanari posse arbores ibi screndo aptas effluvia putrida , phlogistica , uno verbo noxia absorbere Ferunt Ispa hamum olim contagione frequentissime infici solitam ; nec amplius teterrima hac lue desolatam postquam ejus suburbia amplissimis plantationibus , & pulcherrimis hortis ornata fuerunt'. Costantinopolis , Smirnae, Hyerapolis, plurimaeque aliae urbes, quae frequenter tanto malo vexantur, fortasse in foris tunium effugerent, si tyrannis, & barbaries,
quae homines brutis pares esticit , dc boni publici sensum omnem extinguit , haec eadem media adhibere pateretur. 1 - 3 P A- ι'
388쪽
suidum est ρ erisor me aeri atmosphaerico a P. parentia, ct elasticitate simile; ab eo tamen essentia diversum , quin & a gas quolibet ,. pecudiaribus, & constantibus proprietatibus, quas. Probe noscere praestabit .
Aliunde est, ac gas mephιticum ia
I. Gas mephitieum , ct inflammabile aeque a corporum decompositions producuntur , non tamen ab iisdem. Praecipui gas mephitici sontes sunt corpora, praealcinationi lapideae, di fermentationi spi
Praecipui gas inflummabilis fontes sunt e Dyora apta calcinationi metallicae, & in genere Coryoxa apta verae combustioni , seu quae hactenus magis phlogistico referta habita sunt znobis vero gas hoe videtur nihil aliud esse nisi piaui kμm volatis , exigua portio i.eris atmosphaerici, quem vitiat, cocunctum α
v. Gas inflammabile duobus modis obtin tur: ope quorundam acidorum, Salkali. quae illud
389쪽
Ad PBRam Universam. 36 illud eum effervescentia praecipitant a sub stantiis metallicis , praescrtim a ferro, stamno, di gine ; & distillatione igne aperto in vasis clausis , quo se gresatur a substantiis animal bus, vegetabilibus, & fossilibus , quibus junctum erat, ct combinatum. Naturae identitas . In utroque casu productum idem est ; &gasi insanimabile ubique ejusdem naturae censeri potest, undecumque educatur.
18o . PROBLEMA I. A ferro.ope acidi via trioltei gas inflammabile extrabers. Fig. 4eta
. Quomodo a fgrro dissolutione educatur. Solutio. Ad gas infammabile obtinendum eodem apparatu utimur , quo ad gas mephiticum; & eodem ferme methodo pr ceditur.
l. In phiala AB, . cuius tubus re eurvus BCD sub infundibulo T conchae M UXT inseritur , collocantur drachmae duae, aut tres limaturaeferri probe mundae, quibus per tubulum P superfunditur exigua quantitas acidi ultrio licialiquantum aqua temperati. Apertura P ela ditur aut molli cera, aut tela circum Voluta . Illico acidum vitrio licum in ferrum agitet incipit eri vescentia: gas infaminabile liberatur: ante se sui dum armosphaeri eum, quo plena erat phiala, propellit; in aere ambiente per conchae aquam transens dissipatur, & Qetido suo, atque acuto odore se prodit.
390쪽
. I. ultera phiala DF aqua plena super
infundibu Ii Τ foramen collocatur, & in illam gas inflammabile ascendit , aquam ex pel litoc phialam replet. Tunc si hiala DF dimouetur excurrens super tabellam aqua iectam MNT, & in aqua conchae apto crystallino obturamento cIauditur .. Sunicit hoc ad ras inflammabile ibi collectum diutius purum servandum. III. ,Phialae DF arias, atque alias phialas Mituendo quantum libuerit hujus gas coli getur. Satis ad hoc erit novam limaturam novumque acidum phialae ΑΒ infundere. Isos. NOTA. Gas omnino Amile , adeoque an flammabile effervescentia obtinebitur.
. Acida , anari illud producentia.
l. Super limaturam ferri in phiala ΑΒ stana
an fundendo acidam marinum aliquanto aqua temperatum , loco acidi vitriotici. Fig. 4 et II. Loco limaturae in phiala ΑΒ col Iocandoiiamnum, aut et inc, oc ad haec alterutrum ex acidis adhibendo. III. Super aliquod ex his meta Ilis acida v getabit Fa valde concentrata fundendo, si 'e al-xata Iolatile. fluorem, seu alhali fixum fossile Caulticiam liquorem, loco alterutrius acidi vi-xDolica, aut marini. Omnia haec acida, excepto nitroso , i& alobcala supra memorata gas inflammabile producunt, quum ferro, aut stamno, aut Σinc dissolvendo adhibentur . At haec eadem aeida, & aikali quibusdam alias substantiis metallicis . distolvendis adhibita , loco gas inflammabilis gas mephiticum producunt ΑΑei