장음표시 사용
311쪽
inctius, qui est ventriculi adtatao: quae adstrictio licet non sit perinde exitialis, ac ij assiectio de quibus iam egimus; tarne quia moleita est haec actetim tape solet accidere, & i ducere Medicos in maximas havitationes; ideo quid se haec
ventriculi adstrictio,& quae ei debeatur curatio, eXponam. Cum ventriculus laborat in coctione, necessario plurimae caU . fiunt evaporationes. quod si contingat ventriculum tu quoia meatum superiorenvium quo ad inferiorem ita adstrictum cile,rimoc natus,nec vapores ad extra possint L pere,nihilq; extra corpus ob cutis adstrictionem, vel exsiccationem evaporate queat unc fit accensio horum Vaporum, i alescuntq; hi adeo ut uniuersum corPus a stuet. Praeci
lpud autem po tu, di manuum extremitates, unde frigidit tem quaelinit, &facies rubescit, pulsus mutatur in densita- - . . te & ut, unico verbo rem expedia, praebent sensum febris, 'multiq; , qui hanc affectionem vel non animaduertum vel ignorant, patientes fibricitate sespicantur. haec allactio ut plurimum gi nitursin aridis naturis, di Q densatam cametabistibus , soletq; saepe conualescentibus accidere; quia in his solet este exsiccatio cutis, unde nihil potest evapora re. hoc Medici sepe affirmant rationei orisfieri uod tamen non setisper est asserendum, cum, ut iam dictura, hoc etiam fiat ratione ventriculi superius enarrato imo nata. ii, quae affectio,celebrata coctione,& descendere cibo perst multoties solet quiescere, causia huius assectionis primo est imbeci Ilitas ventriculi, secundo est adstrictio cutis: in triculus debilis facit plurimas evaporationes. cutis autem nihil admittit exhalare indε detinentur ipiritus, qui deinde accinduntur, repri icta sumptomata mducunt . iHispositis clubparet, quid a medico agendum iis pruic ratione huius affectus inam cum huius duae sint cavis psellicet ventriculi imbecillitas,& cutis adstrictio non existente in hoc morbo urgentia,causis attendendum est . qua de re idinem remouere ventriculi imbecillitatem, quae ut pluri- inrimum
312쪽
mum fit ratione intemperiet frigida . prsterea est Iaxandidi humectanda cutis: roborato ventriculo paucissimae fient vaporationes, laxata autem,& humectata cutis genitas vaporationes admittere, gasq; facile discutere poterit. Proo . O tollenda intemperie ventriculi frigida agenda esse, omnes Ascribentes docent: pro laxancsa aulcm,& humectanda cuti praestantisiimum erit balneum aquae dulcis. ad idem faciet
frictiones mediocres,inunctiones ex oleo camomelino, vel ex oleo amigdalarum dulcium. victus non sit excrement
- sus,nec ex edulijs difficilis coctionis, nec plurimus unica vice exhibeatur,no ab eo vlla ex occasione gravetur, & inde laboret ventriculus. potus sit mediocris tum quo ad quantitatem,tum quoad vini generositatem. haec est vera huius e affectus curatio, quae satis distat a cura Aetii. Aetius enim,' quasi in hoc assectu sit magna urgentia, attendit symptociati, non causae: unde in principio astectionis & constrictionibus ,& ligaturis ,& frictionibus, & compressionibus partium extremarum tentat retractionem caloris ad exterio ra, ut calor naturalis non agens in nutrimentum no faciat tantas evaporationes. ante augmentum autem, habita tintius corporis cura,tentat carnem mollem, & humecta res
dere, ad hocq, utitur frictione olei cuir itro: quodiem dium apud me suspectum est, cum nitrum oleo mixtum e siccationem , non humectationem inducat. Vigore autea prserito,&inclinante morbo,iubet infundi manus,&pedes in aqua, ad hoc, ut vaporationes ad cutim discutiantur. quo tempore laudat etiam balreum ante cibum, pluribus iuramentum hoc praestitisse testatur. quς tota curatio, licet conferre postit, tamen cum in hoc morbo non tanta sit v gentia , ut medicum a recta curandi ratione distrahere de seat, dimittatur, causisq; incumbendo vera methodo ali ctus hic tollatur. ii l 'mil
313쪽
Holera est duplex, altera humida, cuius curationem
satis diffuse omnes scribentes docent, altera sicca,de choris e qua tantum Hippocrates lib. q. rcg. acui. a Io4. tex. usque plex, O earsi
ad iop. Ita utrisq; in expulsio materierum per luperiora,& disserentiae. per inferiora. sed in humida educuntur humores, & liquiadi succi: at in sicca nihil humidi expellitur, sed tantum spuritus fiatuosus acris tum per ventriculum, tum per intestina excernitur.illa est acuta, & periculosissima affectio ; haec autem, licet non ita discriminis sit plena, tamen molsstissima est,& valde aegrotantes angit. unde sicuti illa nequaquam est ignoranda a medico , similiter & huec non est negligemida. qua de re proposita essentia, causis,& signis, huius cur tionem etiam explicabo. Arida cholera est affectio genita cholera sicca
a spiritu statuoso acri, qui & per superiora, & per inferiora φ sit, σexcernitur, quiq; , cum sit acris, & partes internas, in qui bus genitus cst,mordet,& eas, per quas in eductione pertrantit, exasperat,&afligit. Vnde sequitur, quod in hoc aflectu veter propicr spiritum indetur,& quod partes pro re ventrem neruosae, sicuti latera,& lumbi, ob acrimoniam mordeantur, a flatuq; illo contento,ex quo aliquando di, scurrente fit strepitus, intendantur , hincq, dolorem patiantur. quod idem in excretione huius spiritus flatuos & acris euenit. nam extramissus & partes inferiores mordet,ac exasperat,& superiores,cu prscipue os ventriculi sit valde sen sitiuu,admodu ob eius acrimonia affligit. qua de re & si retinetur,siue educatur hic spiritus, valde mola stus est,in hacq; affectione aluus nihil liquidi dehcit,cu retineatur materia,aqua illi spiritus acres eleuantur, sed adstringitur . quapropter concludens dico, Arida seu siccam cholerana esse est cium, in quo inflato ventre,& obstrepente cum dolore laterum,& lumborum, nihilq; aluo deijciente, excernitur per superiora, di per inscriora spiritu. acria admodum molasus.
314쪽
Acris pritus geniti in cholera cauo
Huius spiritus acris causa quaerenda est, quoniam hoc habito, causas siccae cholors habebimus. Acres vapores, & spuritus in corpore humano duplici de causa generantur .s. vel ratione vetriculi, vel ratione assumptoru . ratione verriculi nut,cu ventriculus cibari licet in his non ut peccaui,corrupit, & ita OnTu re, ut ea conuertat in acerrimos vapores, quod no alia fit ex causa, quam propter eiusdem igneum c lorem. quare igneus calor ventriculi erit altera causa cholerae siccae.ratione aurum vi Iumptorum fiunt hi acres spiritus
eum in alimentu sumuntur cibaria acria,& statuosa,seu quae nidorulentam, & fumosam habent qualitatem, qui nidor in materia setniusta,& acri fundatur,sicuti sunt: pe, rati,nus comestilis,& caeters radices acriores, eruca aro nimiutosta, & astata,oua, & caetera in sartagine nimium frixa,&caetera, quae consimilis sunt qualitatis. haec autem ingesta, ubi corrumpuntur, acerrimos procreant vapores,& sunt iam cholerae siccae. causis habitis, ad signa deueniendum. Sugna prssentis cholers de la patent, c6sideratisitis, quae pro eius essentia explicanda superius declarata sunt. signa autedisterentiarum a caulis quoniam considerandum est , an sit vitio vel ventriculi,vel assumptorum habebimus, si percumctabimur, quali victus genere usus sit egrotas. si enim optimo usus est,iudicabimus hoc factum esse ratione ventriculi, in quo igneus vigeat calor. si autem cibaria praua assumpserit,ratione alsumptorum coniectare poterimus factam esse choleram: quod ii ambae concurrent causae, utrarumq; Ctia indicia aderunt. his praemisSis curatione aggredior. In hac cholera,quae contristant,sunt flat ,& Vapores acres s Crgo his incumbere debemus,ut affectionem hanc remoueamus: quae remouebitur,si hi flatus vel educantur,vel teperuntur quod praecipue fiet educta,vel temperata materia , a qua hi vapores eleuantur. temperabimus autem, si vel contem p rantia adhibeamus, vel materiam, unde generantur hi v pores, a quamus, vel si candem in erare, & wncoquere
315쪽
re non possumus,educamus. quare primo debemus tent re, an hi status,& hcc materia possit retundi, & temperari. lquod si non detur,ipsam debemus euacuare. Hoc non erit difficile Medico perficere, cum in hac cholera non sit nec Prognostia. aculeis,nec discrime illud,quod est in humida,& cum facile
sit hos flatus, & has materias vel contemperare, vel a compore educere, ubi recta methodo agatur, & non ea communi ratione, qua utuntur vulgares Medici,qui in omni genere flatus semper eadem remedia calidiora administrare consueuerer. recta aute agςt ratione Medicus, si ea, quae do icet Hippocrates pro curatione huius affectus, attendat.h aute S pro discussione,& retusione, & ed ione tu statuta, tu materieria acrium ita plura praecipiedo procedit. Primo, curatiosecum quonia supponit materiam in intestinis contineri, parumq; dis Hipp. eius existere in ventriculo,prohibet vomitum, & praecipue 'cum materia peccans sit materia arida,& quae facile no educitur per vomitum, & quae, si educeretur, in transitu maxi- me mordere os ventriculi posset. Secundo iubet subduci ventrem oleo plurimo calido,& pingui. hinc duorum alterum habebimus; nam vel retundetur, & lenietur morsus, ct acrimonia, vel smbducetur materia, & fiatus peccans. Tertio ordinat Hippocrates balneum, & perfusionem olei,ctaquς dulcis:quod facit ad concoctionem, & contempe rantiam,& discussionem vaporum acrium. Quarto imp rat somnum, & dormiendum esse . quod maxime conferre
poterit ad coctionem concentrato calore,& precipue cum innus omnibus cruditatibus maximo esse remedio co sicuerit. Quinto vinum tunc antiquum, & meracius exhibendum esse,proponit . quod vinum,&ad discussionem fiatuum,& ad materiae coctionem facere poterit. Sexto praeiscipit perseuerante astectione, propinandum esse oleum peros: quod cum supponat dulce esse, & pingue, facit ad sicucitatem emendandam, ad acrium retusione, & ad alui subta ductionem. Septimo,ut coctio iacilius procuretur, iubet
316쪽
sinendum esse a cibo, & ab omni motu . nam cum coctionem desideramus, cruda non sunt superingerenda. quio stercq; dcbemus , cum quies, si quid aliud, ad coctionem faciat . Vitiino aliis non conferentibus euacuandam egemateriam peccantem docci, & ad hoc exhibet lac astati quod Omnibus caeteris medica inentis in casu isto praefert; quoniam ex lacte maiorem, quam ex praedicetis crium icciperantiam sperat, cum hoc , quod simul & evacuet,&r Elgeret.hacq; via,&propositis auxilijs credit Hippocrater choleram siccam curari . & tolli posse. In qua arida chol
ra nonnunquam corruptio materierum acrium talis est, Hlabrem accendat; & tunc fit febris diaria ex cruditate nidorebris diaria rosa. quam febrem curare, docet Galenus lib. 8. Methodio cruditatem cap. s. in quo loco ponit curationem febris ex ea crudita. rosa, qui est te,in qua cibi in nidorulentam qualitatem conuertuntur. e M cholerAE Vbi distinguit,quod fit haec febris ex tali cruditate, vel fac siccαι ς--ορ te vel non. posita primo cura quando fluit, secundo se hm G declarat; quomodo sit curanda ea, in qua non fuit alui Wyμφ' qui est casus praesentis cholers siccae. Vnde ait primo copiderandum este,an cibus in gracile intestinum, vel in coica descenderit. quod habcbitur ex pertractatis praecordiis,2 ventre, & interrogato aegro, in qua parte morsiun, vel gra uitalcm sentiat, di quos haheat ructus Si in intestina tenuia tantum descendisse deprehendatur alimentum, iubet dia, trion piperion exhibcdum este,& praecordia, ventrein perfundendum esse, quae perfusio,& tempore diuturnior,ti quantitate copiosior temper esse debet in his, in quibus ali metu corruptu est in superioribus, quam in his, in quibus euin inferioribus intestinis.Ad quae inferiora intestina si desce. disse deprelictatur hic materia corrupta, cducenda erit vesgi de supposita, vel classere leui iniecto, hac habita di iunctione , quod ratione morsus, mitigantia, ratione fa tus discutientia infundantur; si neutrum adsit, simplici cimolli e smate agatur. Vacuata aluo, moneu statim n
317쪽
tilandunt aegrum cibo contemperanti, es leui,sicuti piisω na, alica, testiculis pullorum gallinaceorum, piscibus sex tilibus albo iure paratis,& sit nilibus. quibus peractis, si plane des*t febri balneum concedit: quod si ea in totum non uiescat, sed quid febrile remanserit, etiam usque ad secunam , & tertiam diem code genere victus uti praecipit. post quas similiter, cessante omnino febre, balneum admittit,&haec est curandi ratio a Galeno tradita, quae non multum distat ab ea, quam proposuerat Hippocrates. Verum qu niam ex utrisq; credo ego persectam arith cholerae curationem haberi posse, ut res integra habeatur, nonnullaq, duscrimina tollatur, rem ad actum praeticum deducens, itavo curationem explicabo. In casu isto intentio est conti Aera sicca stantium euacuatio. quae contristant, sunt status,& vapores ομ έtio si se acres, qui eleuantur a materia consimili corrupta, & genita vel ratione assumptorum, vel ratione ventriculi; quorueuacuatio si haberi non possit, sitiem per contemperantia eorum morsus, & acrimonia retundatur; quare pro his
intentionibus imponatur primo supposito quod materia i ad inferiora extra ventriculum descenderit) clystere ex puro oleo admodum dulci, vel ex oleo seminum lini,vel ex camomelino,in quibus pro retundenda acrimonia aliquid pin iguedinis anserinae,vel pullinae liquare possumus . quod si , magis flatus extensione , & multitudine, quam acrimonia, insestent, in his oleis concoquantur semina odorata,& alia, quae possunt flatus discutere,vel ex eisdem decoctiones parentur, quibus pro clysmate addantur olea, & pi guedines praedictae. Inungatur etiam, & profundatur ve ericulus, ac praecordia, & maximὰ ubi haec affectio ratione assumptorum contigerit, oleo nardino, spicato, de absinthio, mastichino,& similibus. quod si non ratione assumptorum , sed ventriculi vitio hoc factum sit, inungatis ventriculum, de praedictas partes oleo mellino, vel ros acco co-pleto. quod si adsit incendium, in ventriculoq; plurimum abundci
318쪽
abundet ignei caloris, possumus eum perfundere Omptacio, quod a Galeno lib. q. de simpl. med.sec. cap.3.2 capa a. ad aestuantia hypochondria celebratur. possumus etiam ad idem parare emplastra ex pulpa thamarindorum, Vel tacarne citoniorum, additis rosis rubeis, sandasis , hypoch stide, aenanthe, balaustijs, farinaq; hordei, quae omnia misceantur, & impinguentur oleo mellino,& rosaceo: quia illiis actis, dolor, & morsus perseueret, cogitandu est de remedio, quod simul possit euacuare, & contemperare;tes: poterit esse oleum dulcissimum epotum ab Hippocrate lib6. reg. acui. propositum,& a Galeno lib. a. de simpl. mel fac. cap. I 3. celebratum, ad cuius confirmitatem oleanamigdalarum dulcium maxime probatur ,& consimilita Oleum seminum lini recens, quod valentius omnibus pst test & euacuare, & discutere status . Quo oleo exhibit', a non cedat affectio, flatusq; abundent,ex Hippocrate addi scussionem,& coctione vinum tenue, antiquum,& merui ex Galeno autem diatrion piperion exhibebimus, hocq ς. intelligatur, nisi summum adsit incendi una; & haec est mea ton Galeni, qui semper aestuante ventriculo, & praecordiis, alma in fiebre docet in curatione cruditatis nidorois, in qua fluit alta
diaria excru-icalida abhorrens ad refrigerantia recurrit. quare non cit,
ditate nidoro- quod in hoc reprehendatur ab Alexandro, sicuti & in pot-μ. fusione ventriculi ; quoniam ubi sit ventriculi intemperici' calida, in eoq; igneus abundet calor, ref igerantia admissi stranda esse iubet: at ubi hoc non adsit, sed facta fuerit corruptio ista ratione assumptorti, calida exterius, & interita, tum ad discussionem,tum ad coctionem procurandam coaueniunt. cuius ratione etiam Hippocrates merum imperat, quod,ubi adesset incendium, omnino cauendum esset. Hanon conferentibus,pharmaco lisc materia educenda erila Quam intentionem exhibet Hippocrates lac asiainu, quo simul potest teperare & euacuare. sed cum nos non hab amus in usu tale medi menti genus, si in usum idem reuo
319쪽
are non volumus, aliquid simile exhibeamus , quod una
evacuet, & acrimoniam vaporum retundere possit; cuiuscemodi erit Cassia, quae in simili casu mihi maxime probatur: verum ne ex hac laedatur ventriculus, flatusue exacerbem tur, admiscerem parum hyerae, & ad leniendas simul vias adderem nonnihil succi liquiritiae'. Vacuato autem corpo- re, nullaq; praesente febrili accessione,si non quiesceret in totum affectio haec, balneum valde probarem, & inuncti nem totius corporis,per quae contemperantiam acrium v i porum, & una digestionem sperarem. Interim victu comi temperante viantur, sicuti ptisana,lacte, chondro, ouis sori bilibus, testiculis pullorum,piscibus saxatilibus,& quae limi iusce sunt ordinis. Vinum a principio vitent, quod posteat conuenit in declinatione, & vigentibus flatibus, ubi non sit
incendium.quiescant ab omni motu . somnum quaerant, dci Umnia acria,frixa,asiata, & nidorosa fugiant. ri
, . De ea tu , .nressione, in qua non descendis urina' in vesica . Cap. XIIII. SVpprimitur duplici ratione lotium, alias plena, alias vacua existente vesica. cum plena est ppellatur hic asta eius a Graicis proprio nomine lichuria. cuius causas, & cm rationes dissilissime omnes scribentes explicarunt. cum au- rem est vacua, iuppressio quidem est dicenda, non tamen Ischuria,cum in hac vesica non sit affecta. cuius suppressi
nis tractationem omnes fere authores intactam relique runt , paucissimi autem vix attigerunt, quae tamen assectio suppressionis a medico nequaqua negligenda, nec ignoranda est, cu hinc huj cauo. plurima mala symptomata, & cepenumero mors ineuitabiliter succedere consueuerit. Hanc ego explicaturus, de eius causas primo exponam,deinceps harum causarum signis enarratis,ad curatione descendam. Suppressio lim vel sopsesseri vitio pororum uritirum, vel renum, vel venarum emulgen Atii ν5eporotium causari potest. Ratione pororum nitisum hoc contri rum causa.
320쪽
Supressiones Diij roe venarem emulgetiueauseri Signa me po-
git ipsis vel conniventibus, vel obstructis.)connivent propter aliquam collectionem in ipsis factam, sicuti vel propter inflammationem, vel scymnia, vel quempiam similem
xumorem. obstruuntur autem vel a calculo, vel a sanguinis grumo, vel a crassiori pure,vela viscida,& crassa pituita. Ratione renum hoc euenit, vel deperdita renum actione cuius merito a venis emulgentibus attrahere non possunt. quod erit ratione intemperiei ipsorum renum validς, qua inteperies solet esse frigida. ab hac praecipue enim Oes virtutes labefactantur,& deperdiatur vel ipsis obstructis obstruu, tur autem potis inum a calculo in ventriculis earum existere, vel a copia arenularum mixtarum cum mucos , diu scida pituita. Ratione venarum emulgentium hoc contingere viplurimum consueuit, cum obstruuntur ;obstruuntur autem praecipue a pituita crassiori, & viscida, ac tenaci. credo etiam posse obstrui a pure crasso, quemadmodum & ab eodem sepe obstruitur vesicae collum, hoc tamen ita freque ter apparet. possumus ctiam imaginari ipsis coliniuentibus ob aliquam collectionem hunc eundem affectum gigni po Ic:tamen cum non ita experimento hoc compertum sit non it hoc pro conse assero.cuiuscemodi certe affirmo hocasta contingere obstructionis eorum merito ...Haec de cius , signa'sc erunt. Si suppressio fiat conniventibus, meat, hiis uinari; sob inflamationem, vel aliquam aliam similem phlegmodosam dispositionem, aderit dolar. ua partibus ibdis . qui dolor causatur quidem principaliter. ab affectu ipso, sed ςηacerbatur etiam ab acrimonia urinae eo peruacar tis. & si patiens lotium habuerit calidius, & acrius, dolores erunt ex eiusdem locij acrimonia, locos inflammatos mordi cante saeuioresciderit & febris simul,& cum his erit graia a s circa lumborum, & renum regionem, his lotio, quodlperm Ie ad partes non potest inferiores, repletis existet cibus.hicq; affectus solet utplurimum habere causas praecei dentes,& cito generaturai autem hoc fuerit ratione scyrii. si praeceila