장음표시 사용
331쪽
iri Isthiade, ligamenta vel nullius,uel obtusi sint sensus,si
in coxendicis pixide, in eiusq; cauitate materia reciperetur, nec ta vehemente, nec tam late vagante dolore inueheret. sententia haec sicuti Galeno,ita & veritati cotradicit,nec diagna est,ut a Medicis recipiatur. quod non unica sit materia, Arabiestasquq artaritide generat,apparet clare ex diuersitate coloris, m sit micatumQris, doloris, symptomatum, & modi curandi. color.n. mauri alias est rubicundus, alias flavus,alias albus. tumor aliquando e notabilis magnitudinis,quadoq;. n. vix apparet dolor, quandoq; est molaestus quidem,sed non multum, quandoq; . autem est acerrimus. hicq; nonnunquam cito soluitur, ille ilangius protrahitur. symptomata autem multoties sequum itur mala, ut caliditas ingens, & seruor in loco affecto;aliquae ido autem eorunde vel nulla est caliditas, vel frigiditas inest mola sta,issiq; ab aere calidiori, hi a frigidiori laeduntur.mo,
dus curandi nonnunquam admodum variat, quoniam in his:
calida iuuant, in illis frigida,illiq; a frigidis,isti a calidis exacerbantur: prsterea quidam ex sanguinis, quidam ex pitui- tae, alio ex bilis,nonnulli ex atrae bilis euacuatione sedantur, quae omnia indicat arthritidis causam modo calidam, modo frigidam, ac diuersam esse materiam . Nec responsum eorum ad hoc facit, cum dicunt hanc diuersitatem causaritum ratione doloris attrahentis, tum ratione subiecti reci pientis; quoniam si ex colore, tumore,dolore,symptomatibus, & modo curandi diuerso diuersam materiam peccarei
non deberemus conijcere, ac iudicare, tota destrueretur medicina, omnesq; tumores pariter a pituita costituere possemus , quoniam ruborem,colorem, symptomataq; cari ra ratione doloris attrahentis fieri, non autem ratione materiae peccantis,esset affirmandum. Quod membrum mitia iacuis aethr
tens aliquando sit cerebrum,non negaturr quod autem sem si aper ab eo in quacunq; arthritide materia defluat, falsum H si estialiquando enim a toto, aliquando a determinato mem p rςς b M .hro haec transmittetur. nec semper praecedunt hunc morbucapitis
332쪽
capitis affectiones, hec semper in omnibus materiar sensibilis descensus a partibus superioribus ad inferiora per sentiatur. immo sepissimex nullo praeexistente capitis, alteriusve
superioris partis, assectu subita fit arthritis, quod saepissimei ' animaduertent, qui hanc artem consumabunt, videbuntq;... vi i modo hepar, modo lien, modo ventriculum,modo uter modo aliam internam partem, modo totum corpus, Monautem semper caput,cile in causa huius affectionis.Nec est, An in arthriti quod mirentur isti, quando peravenas a partibus intimis,ade materia pos visceribusq; ipsis in articulos humor aliquando feratur.quo sit ad articulos niam virtus expultrix, 'bi vigeat, a partibus interioribus ad per Memra tra exteriores materiam naturae grauςm detrudere solet, ac pomis , t est. & haec per propria vasa; per quae uniuerso corpori materis ingestae communicantur, quq sunt venae , & arteris, a quibus quomodo possint sanguini comixta per corum ora
in articulos pura excidere, non aliam querant Viam, quam eam,quam ipsi proponunt in suo casu,dicentes, venas ab externis iugulatibus deductas extra caluam sub cute sua cocrementa tenuia,& serosa deponere.quod idem cum cari par venae terminantes ad articulos possint vi facultatis ex pultricis agere, non erit dubitandum, quo modo extra venas traduci possit syncerus humo qui cum cis affirmanti abus possit esse frigidus, nihil refragatur, quodetiam possiti esse calidus. qui ratisie suae tenuitatis facilius frigido in arti culos deponi poterit. Nec est,quod si unus humor extra vel
nas transiuitiatur cum eo sanguiuei commixtus transmitti ictiam necessario debeat; quoniam hoc fit vi facultatis naturalis, quae noxium,& uaperuacaneum tantum excludit humorem. alias in quacunque expulsione omne humoris gel-i, i L di ' nus promiscue,& una commiAtum educeretur,nunquamq: daretur tumor purus vel a sanguine, vela bile, vel ab alio humore.animaduertatur tamen, quod cum concedimus sy ceru hurnore extra venas in articulos decidere, no credo
tur ita synceru semper esse,ut nullius mixtione unqua admit
333쪽
tat. sed dicitur syncerus a praedominio; quoniam vel nihil, .vel parum quid ei commixtum est. ynde bili aliquando sanguis commisceri potest,& hinc causare arthritidem. Nec
meta tunc veram potest causare inflammationem; quoniam intra cauitates, non in .substantia membrorum mataria recipitur. Cuius oppositum cum contingat in cachexia, decumbentibus per venas in pedes humoribus crudis, est in causa, quod tumeant quidem pedes, sed non hinc atthritim patia . Iur, de praecipue cum in lus non sit. articulorum imbecillia . colas, quae necessario ad arthritidem procreandam requi ritur.quarecerto afremetur humores a visceribus, intimis partibus ad articulos per venas transmis x aliquando an thritim procreare: quam tamen quandoq; etiam a capite delabi,&. per exteriora transinitti asicrimus, & attin uincum autem materiam recipim ligamenta,in periostia, &in In qua parte tendones docere nituntur,quid ad Galeni rationem , quam articuloru maconsulto tacuerunt ό respondere possunt,cum inquit, argu- tcriψ recipia mento cile, turiatin substantia membroru ncei recipi, nee t r io ψrori liinc veram inflamationem causari; quoniam visus est nunquam podagricus pati conuulsionem, quae frequenter sola
ala neruoturo ac tedonum inflammationibus aduenire haescateni ratio est dem stratiua,nec eam impugnare possunt, suae in conitatiui adducuntur, Videlicet,quod si in Ischia M.matefiatesset in pilade.& cauitate articuli coxendici . - sese Ontenta , cum ligamenta obtusi sint sensus, non posset do pq
lorem nec vehemetiem, nec late diffusum causare;quoniam haec sententia Galeno non aduersatur, qui docuit materia ron tantum in cauitatibus articulorum, sed etiam in cauitaitibus circunstantiu membroru usque ad cutim recipi. quias eroiarticulationes hac materia implentur,idco circunstantia ligamenta, idest nerui,& tendones extenduntur . cuius intelionis merito necessario dolent. quare docet fieri dolorei no ratione materiae intra cauitate articuli existetis,sed merito extensi is neruorum,di tendonum circunstantium.
334쪽
Vnde in Isthiade vere quidem dolor non causabitur a nu te ja contenta in pixide;quoniam in ea nulla pars sensitiva
locata est, sed ab ea materia, quae circunstantia loca occupans,nervos , & tendones offendit. Quod autem intra ς, uitatem articuli coxendicis in Isthiade recipiatur materia quod negare hi audet Mola Hippocratis authoritas eos monere debebat, dicentis. Quibuscunqi a coxendicum dolore molestatis excidit coxa, ct rursus incidit,ijs mucores superueniunt. Qui mucores cum laxiora reddant articulationis ligamenta, facile articulus ex cauitate excidit: quod fieri non posset , nisi in cauitate illa mucores cotinerentur,quod idem ex sequenti aphorismo dicente. Quibuscunque a cmrticu dolore molestatis diuturno excidit coxa,ijs crus tabescit,& claudicant,si non urantur,elici potest;quoniam eri dere non potest ex coxendicodolore coxa, nisi ratione ma teriar intra cauitatem articuli existetis,eundemq; ultra, qua deceat, madefacientis, cuius merito adustionem admin, strandam esse docet. Pro confesso igitur habeatur in Ischis de contineri ad intra pixidem coxendicis materiam, sed Dab ea causari dolorem, qui solum ab illa, quae circunstates partes occupat, neruosq; , ac tendones extendit, gener, tur . hincq; fieri, quod dolor sit vehemens,& cum ad intariores partes hi nerui descendant, quod dolor hic Iat , stlange diffundatur. qua de re dolor Ischiadicus nullo modo argumento erit, quod materia in arthritide non recipiatur in cauitates articulorum, & circunstantium membrorumvsque ad cutim, cuius ratione apparere in tophacea pod gra statim aperta cute potest humor in tophum conuersus, ta euelli vinculo integro, &illaeso . quoniam non tantum in cauitate interna articuli, sed etiam in circunstantium partium cauitatibus usque ad cutim recepta materia, & in to phum conuersa potest immediate sub cute cotineri,& appa. rere : quod non excludit materiam in cauitatibus articulo tum recipi, nec cimonstrat eandem in substantiam pene, ba' trata
335쪽
tram. Hqc adnotasse volui de arthritide, ne sententia haec, quam in pernitiem laborantium, si admitteretur, inuectam esse dubito, indiscriminatim ,&sine examine recipiatur: qinire arthritim a quocunque humore in cauitatibus artiaculorum, & in circunstantibus partibus usque ad cutim re cepto vere generari ad mentem Galeni constituo. i Ab hac uniuersali positione analogia sumpta, in eam deuenissententiam, quam etiam in libro de internis affectionibus, in quo habetur coxendicum dolorem quandoq; a bile generari,recipit Hippocrates, ut Ischiadicu affectum non solum ab humore frigido, & a sanguine, quemadmodum in proprijs libris declarat Galenus,eius curationem ex proseiasio tradens, caeteriq; omnes scribentes simul,sed etiam qua loque a bile fieri censeam, quod cum me non tantum ratio, di Hippocratis authoritas ,sed etiam expertcntia docuerit vidi enim aliquando Ischiadas factas a bile acerrima) arbutratus sum huius curationem ab authoribus neglectam fuis. se, non quin ab hac fieri possit , sed tanquam cius affectus,
qui rarit me Geniat. cum viplurimum aptiuoso,&crudo humore procreari consueuerit. licet autem raro hic eueniat affectus, non debet tamen Medicus eius curationem negligere; quoniam, ut dixi, quae raro eueniunt, si recte perti νAentur, praestantem Medicum ostendere possunt. Qua de re Medicus Ischiadicum curaturus dolore, optime animaduertat haec, ae possunt cum manu lucere in cognitionc peccantis materici, sicuti qualitatem doloris, tempus exacem bationum, praegressam dictam, exercitia, habitum corporis, temperamentum, artatc, regionem, anni tempus,applicationem remediorum,excrementorum vel abundantiam,
vel retentionem , morbos patieti assuetos,& omnia alia,qui huiusce sunt ordinis, quae omnia possunt speciem materiae Peccantis attestaria verum quoniam nostis um loquuturitumus de Ischiade:a materia calidiori,& biliosa; ideo huius tantum fgua ponemus, quibus positis ad curationem descor no P X demus.
336쪽
demus. In tali Echiade dolor erit acerrimus,&similis pogitiuo, exacerbationes erunt saeuiores alternis diebus, ctus ad calidum,& siccum urgens praecessit, exercitia fuere valida, habitus ut plurimum erit gracilis, temperaturae Gitbiliosis, aetas iuuenilis ad hoc plurimum faciet,sicuti &rogio calida, tempus anni aestiuum, dolor a calefacientibus ea acerbatur, quod maxime me manuduxit in cognitionem haius affectus, in tali patiente solet abundare biliosi humor vel ijdem, qui excerni consueuerant, retenti sunt, solitus, est pati morbos a bile,quae in hoc morbo magis qualitat quam quantitate laedit, facile irascitur , excandescentia animi facile incurrit. His ductus Medicus in cognitionenateriae biliost audacter curam aggrediatur;quoniam morbuihic non ita difficulter,si recte curetur, soluitur,ut ille, a pituita. Quare statim dimissis pure repellentibus,quae in coram dicum dolore non conueniunt;quoniam, cum pars affecti in profundo sita sit, sanguis,& humores ex vicinis& ambiotibus vasis, ac musculis ad illam a repellentibus medicame tis compellerentur, debet tentare,ut materiam a loco alis cto educat,causamq; fluxionis inhibeat,& si dolores exacerbentur, lenientibus agat. Unde primo ad totius corpori Quacuationem descendat. Quare lenita alvo Cassia,vel Ilianaarindi vel alio simili pharmaco,ubi contra indicantia maequipolleant, stante totius & hepatis, cuius ratione gene retur bilis, intemperie calida,secetur vena. Vena autem sit interna seruata rectitudine loci patientis, ubi sit plenit a quod si haec non adsit,secetur vel poplitis,vel tali vena pinstea materia his,quae bilem respiciant,& temperare possunt,
concoquatur. haec concocta euacuada erit pharmaco,quod
bilem ducat, in quem usum plurima venire possunt. tam cum materia e longinquis partibus euocanda sit, ea alluitatur, quae in substantia solida formantur; cuhiscemodi sunt pillulae aureae: quae, quoniam plurimum recipiunt scammonet, in hoc casu prodesse valent. repetaturq; haec euacuatio,
337쪽
quoniam unica vice affectus tolli non poteriliqui tamen ex repetita euacuatione maxime sedabitur; mirum enim est, quoniam in talibus affectibus conferant bilis euacuationes, ex quibus maxime leniri solet dolor,qui si aliquando ex eerbetur nungatur locus affectus, perfundaturq; oleo rosaceo,cui admixtum sit dimidium olei camomelini. possunt etiam formari emplastra ex lactuca,solatro, indiuia, farinacidei cocta in posca,quibus olea praedicta ad impinguandum admisceantur. infundantur etiam cIisteria, quae simul lenire,& refrigerare possunt,cuiuscemodi sunt sermata ex decocta ne radicum altheaei inum lini,soliorum malu .rum,violarum, hordei,quibus addatur oleum violatum,saccarum rubeum, lutea ouorum,& cassia pro clysteribus parata. aliquando loco praedictae decoctionis assumatur lae cens. & h indicium sit,bilem acrioriem esse,possunt cliam admisceri succi cndiuia ,lactucae, portulaca . & similiu he barum,in quo casu etiam maxime probarem balneum,& aerem balnei tum ad temperamentum, tum ad discussionem: quod si dolor vehemens admodum esset, hincq; valde amgerentur , & cruciarentur patientes, si praedictis non leni tur , applicentur tum exterius tum interius aliqua leuiter stupefacientia, quae in hoc casu, stante & materia , & intemperie calidiori,potet ut maxime, nullam inserendo noxam, conferre. His peractis,&i;s administratis, quibus super tur morbus,si quid residui remanserit, vel inunctionibus, uel fomentis, vel emplastris leniter discutientibus agatur, . semper in hoc casu cauendo ab omnibus acrioribus, & caludioribus medicamentis, a quibus aliquando vidi adeo ex
cerbatos hos aegrotantes,ut miseri hinc claudicantes,& admotuna impotentes redacti maximis cruciarentur doloribus, que omnia deinceps lenientibus,contemperantibus,&-ἀi refrigerantibus administratis remediis' lenita fuere.ad quaintcntionem faciunt cliam plurimum frictiones in parte opposita adhibit sicuti & caetera derivationum, & reuulsi . X a num
338쪽
num genera, Interim patientes victu utantur re gerati licontemperante. Vnde ptisana maxime probanda est, lactaca simi liter, & omnia cicoracea, caeteraq; olera restiger alia, quae non tantum veniant in usu pro cibo , sed etiam R .. . cum his alterentur iura, dccarnes altithrenes, quae sint di Xatae, non tostae, sintq; ex pullis domesticis, haedis, ex itulis,& similibus animantibus , non autem ex sylvestribus,& quae durioris sunt substantia'; caueant omnia aromata . . - . dices, herbas acriores, fugiant mel,& omnia,quae ex eo parantur. Vinum in totum interdicatur usque ad perfectan morbi declinationem. Motus sit lenis, somni sint longi, adegant in locis temperatis,omnem acris excessum vitante , iramq; , & omnem animi excandescentiam fugiant, aluussi lubricam,si non sponte, arte saltem habeant. sique hi prat seruari ab hoc eodem morbo desiderant,inhibeatur bilis generatio,quae refrigerato iecore tolletur. Vude ad hoc bal nea naturalia refrigerantia, cuiuscemodi sunt. S. Maris Lucenses,& sitnilia, imperandarunt: quod si haec non ad mittant,serum caprinum,uel lac,praecipue assininum,in eam ciatis, & gracilibus corporibus optime conferre poterit, multaq; alia cosimilia tentanda erunt, quorum plurimasasylua in locis illis, in quibus de intemperie calidiori hese
QVemadmodum in libro de passionibus, seu de ais
ctionibus internis Hippocrates coxendicum do rem generari a bile affirmauit, ibidem pariter eundem dolorent a siccitate articuli procreari testatus est. cuius caula Uibia , O ar nec Galenus, nec alliis poli eum author2vsquam meminit, threis a siccita dum lichiadis Vel cognitionen vel curationem tractarent. u. per siccitatem autem non intelligas intemperiem sicca partium solidarum articulum ipsum constituentiuna, videlica,
ossium, ligamentorum, & tendinum, sed consumptionem
339쪽
elus glutinosae humiditatis, qua naturaliter nutritur,& ad faciliorem motum subungitur articulus ipse. talem humorem Continue natura articulis subministrat, ne exsiccati ad motum inepti reddantur. Cum autem contigerit humiditatem hanc aliqua ex causa,quaecunq; ea extiterit, exsiccari, tunc articuli motus impeditur, difficultasq; in motu, ac doloqvni succedit. huiuscemodi affectum,si in coxae articulo fiat, vocat libro citato Hippocrates Ischiadem, coxendicumue dolore,peri z ac vocet eos, qui a fluente generantur ma Ieria.quem eundem affectum ego non in solo coxae, sed in quocunq; alio articulo gigni posse animaduerti, hincq; fieri alteram arthritidis differentiam notaui, si per arthritidem omnem articulorum dolorem,ac impeditum motum intellexerimus. consiimpta enim ea humiditate, quae eX naturae praescripto articulos subtangit ,&humectar, coguntur, ac in unum compinguntur articuli: unde ad motum inepti, ac impotentes rudiati dolore ex quocunque leuissimo motu 'cruciantur. Tales articulorum dolores in constitutionibus siccioribus Hippocrates lib. 3. Apho. 16.fieri monebat:quoniam,vi docebat Galenus in eiusdem aphorismi commemtatione, immodicae aeris siccitates articulorum humiditate consumentes, eos ad motum difficiles, ac impotentes reddunt,dolorem* hinc nonnunquam inuehunt. An autem ta Arthritis ales allectus vere sub nomine arthritidis comprehendatur, siccitare an da visus est negasse ibidem Galenus, cum tamen rem indeter- ιμr . minatam reliquerit: qui cum de nominibus parum solicitus fuerit, ideo hanc partem,quς circa nomen arthritidis,& nocirca eius essentiam versatur,neglexit. Si autem nos per a thritidem morbum in articulis a materia fluente factum im i tellexerimus, tales dolores , ac articulorum impedimenta e H sub nomine arthritidis non crunt reccesendi. Si vero Om- ia .m ne in articulorum impeditum motum, ac dolorem per a
thritidem audiamus, hi proculdubio arthritidis nomine vocandi erunt. Quam sententiam Hippocratis libro citato
340쪽
de affectionibus internis clare admisit, paritet coxendicu dolorem huncinc eum, qui a materia articulos occupante causatur, appellans. Qui dolor a sola humiditatis natur lis articulorum consumptione, non a sicca partium solida, rum, ut iam dictum est, ipsum articulum constituentium in temperie pendet; quoniam quandocunq; illa naturalis humiditas abundauerit, praestoq; sit, non adeo insigniter ex siccari poterunt partes articuli solidiores, ut hinc impediatus motus, aut dolor succedere queat: deficiente tame hac, humiditate,acsupra modum exsiccata, nonnunquam etiam communicatur haec exsiccatio partibus ipsis solidis &hoc potissimum cum a causa externa, & valida ortum ea habuerit. hincq; supramodum exsiccatis circa articulum tendonibus,& partibus neruosis,in hac affectione consucuerunt alia quando, ut notauit Hippocrates, succedere conuulsiones. quas aliquando sequuntur & febres , quae ratione doloris,& cruciatus accenduntur. Haec de nomine, & essentia ii cano. ius affectus, nunc causas recenseo. Quscunq; humiditate articulorum naturalem resiccare,& consumere apta sunt, ea omnia talem coxendicum dolorcm, talemve arthritide causare poterunt. Vnde & diuturnum,ac vehemens exercitium sub sole factum,ut habet Hippocrates libro de affectio' v nibus internis,& siccitates aeris immodicae, ut habetur lib. 3. Aphor. I 6. possunt esse eorundem causiae . pariter & vibus exsiccans hoc idem causare poteritiquoniam hinc consumptis humiditatibus internis, etiam ills,quae ad articulos naturaliter demere solent, multoties consumuntur. cu- Lib. 6. Epid. ius ratione, ut recitat Hippocrates, qui in Aeno legumi- sin ueni; nibus quonia talis victus est exsiccas vescebantur,infirmatib.a. id. habebant crura.& qui orobos quoniam hi leguminibus sic. fere . de -- ciores sunt comedebant, nuta dolores patiebatur. Quod r. idem & longae,ac diuturnae qgritudines, quae corpus si care apis sint,agei e poterunt:vnde videmus aliquando conualescenres,qui ex huiuscemodi morbis liberati fuere, male