장음표시 사용
471쪽
cibus, inde ipsae exasperantur. Quo ad intemperiem imstrumentorum, non est, quod pendeat haec tussis ex hac, vel illa inteperie,sed tantum absolutoait intemperie esse hirius causam; quonia subiungit, & alibi declaratu est, ex intemperie causari tussim. Quae verba non possunt indicare tussim causari ex intemperie calida, cum se remittat ad alia loca pro declaratione huius rei, in quibus omnibus semperdocuit tantum causari tussim ex intemperie frigida. Declarans quomodo ab intemperie sicca causetur tussis, inquit, quod tussis non inducitur ab intemperie sicca citra caliditatem,vel frigiditatem;adeo quod eius est sententiae, quod tussis non poli sit excitari,exsiccatis illis partibus, nisi etiam sint calefacts, vel refrigeratq: quae sententia non itaveritati conina videtur ; quoniam siccitas inducit tussim exasperando,non autem eo quod partes sint intemperatarin qualitatibus activis,& sicuti ex Galeno datur intemperies sicca temperata in activis; pariter possunt exsiccari partes illae absq; hoc,quod calefiant,vel refrigerentur.& si pri cedit ad hanc siccitatem vel frigus, vel calor,ut superius loco citato dicebat Galenus, haec est causa praecedens, non interna. & disteri haec tussis, quae ex exasperatione ob si citatem inducitur,ab illa, quae est ab intemperie, ut etiam ibidem docet Galenus,disiunctive loquendo. Enumerans tussis causas ponit ex sententia Alexandri Tralliani causari tussim a lumbricis infestatibus stomacum: quae sententia ex diametro opponitur Galeno,qui in loco citato lib. 6. Epid. sect. a. commen. a . & superias etiam commen. I7. inquit,hinc non posse excitari tussim.&qui hoc asserunt subiungit Galenus non possunt hoc nec ratione, nec experientia comprobare. Quoniam tamen aliqui. Practicantes hoc contra Galenum asIerunt, dicentes experientia hoc ipsos obseruasse, ego pro Galeno, & pro v ritate dixerim, quod licet in pueris a lumbricis patientibus viderint aliquando tussim, non tamen necessario est concindendum
472쪽
dendum, quod a lumbricis tussis illa dependeat; quoniam,. ut dixit Galenus, ratione demonstrare non possumus, quo modo hi lumbrici possint excitare tussim, cum hi in partibus naturalibus , non spiritualibus detineantur. praet rea illud non iudicat hoc ab illis prouenire ; quoniam p test cum vermibus coniungi distillatio,vel alia qusdam cau. sa apta ad excitandam tussim, quae no cognita ab ipsis fuit P. in causa,vi iudicarent hanc tussim pendere ex vermibus.
De di cui auspirandi. CV . XXXXVIII. CAust duae Asthmatis ex mente Galeni assignantur,scilicet obturatio vel a crassis ,& lentis humoribus, vel Arama fieria tuberculo. Notum tamen sit etiam Asthma nonnunqua etiam a siccita fieri a siccitate pulmonis,sicuti notauit Auic.cui, utpote ei, π pum is qui hanc materiam clarius dilucidauit, in hoc est magis, quam Gaisno,tribuendum . Et hoc Asthma non sine rati ne videtur fieri,cu ex nimia siccitate ita in propria substatia possit pulmo deprauari,ut nec dilatationi, nec costrictioni t facilis, ac promptus sit, unde anhelitus magna, ac inges sequitur difficultas. Tale aute Ashma testor ego me vidisse in iuuene vigesimu secuitu annuagete,qui solii ex ptisana,&lactis potu, ac victus ratione lenieti, & humida sanatus est. - Curationem Asthmatis a crassis humoribus pedetis tradens, iubet exhibendum esse aliquando vinum austerum, tenue tamen . quod dictum videtur suspectum;quoniam in M' ' si lia vina adstringunt, & sunt inimica astectionibus pectoris, 'φ'& maxime ubi a materia viae pulmonis, sicuti praecipue in
asthmate, & orthopnsa contingit, clauduntur, & obstruu itur,quemadmodum docet Gal.li .reg.acut texo. Topica medicamenta exponens, inquit,adhibendas esse uinunctiones calefacientes,quae sententia est diminutal, λ ωιbopmeacuti etiam medicamentum ab eo propositum, quonia no quales para declarat, nec apponit ea calida, quae conueniunt, ista am ri debeant. tem esse debent attenuantian attrahentia. Vnde antiqui capi
473쪽
. capiebant succum styllae, sece vini, aerugines,& consimilia,addendo etiam alia calidiora, & his ego cum maximo succcisu continue utor. Duua curationem dispnsae ex crudo tuberculo docet, inquit similia medicamenta, & simile victus rationem ei, Orthopnaea ex quae adhibetur in dispnaea ex crassis humoribus, esse ascrudis succis , hibendam : quae sententia cx toto est opposita Galeno lib. erea tubercu- 7. de comp. med. secundum loc.cap. vltimo. ubi docet alia, io an ea re cu' & diuersarn hic requiri curationem;quoniam in hac conue- Π π cμ' niunt calidiora, & exsiccatia,& parcitas potus, & alia,quq μη ' non conueniunt in illa afiectione,quemadmodum ibi clare habet Galenus. Quod autem adducit ipse de historia Antipatri lib. q. de loc. affect. Advertatur, quod Galenus nunquam affirmat eius affectionem pendere ex tuberculo , sed .potius ex crassis humoribus in leuibus arterin collectis,eκ quibus postea auctis potuit succedere dispnaea, cum pertingerent usque ad arterias asperas,ipsasq; obstruerent. Quare casus Antipatri non a tuberculo, sed a crassis humorib.
vias pulmonti obstruentibus pendens non curatione tumoris audi, sed humorum crassorum tractari debuerat. De cruenta Ditione. Cap. XX XXIX.
T Radens signa sanguinis a pulmone reiecti, inquit, hi
ius signum esse, ii sanguis fuerit spumosus, iuxta deni sententiam lib. . de loc. aikct. & lib. s. Metho. AG I uertatur tamen - quod licet spumosus sanauis sit indicium hilὸ ,ai istis Vlcerati pulmoni , non tamen semper a pulmone rei cituris, i, spumosus, sed tantum cum eius pars carnosa ulcerata est.si cnim exterior tantum pars ulcus patiatur, non erit spumosus sanguis, ut docet Cal. l b. s. Aptio. commen. I 3. Quare ulcerati pulmonis non ait proprium, ac inseparabile sugnum spumosus sanguis; quoniam ab eodem potest non spumosus prodire. Vbi ex pulmone, ac internis spirituum organis reijcitur
474쪽
Iarguis', docet Author pt ori irrigationem adhibend/m disputo: -- usu ex vino adstringentin Olep rQlaceo, vel minino, mul guttus an ιμ- q; ex Paulo. de Aetist con villa sid tandem intentjone Memant refri- in cnset pharmaca ; Non videntur tamen ex Galeno laba P mi δ, σconuenire medicamenta,qui adstringentia, in tali casu ς ρQt ita ueti trinsecus thoraci apposita in libro de constitutione artis V damnabat, tun, quia corum se ultas in pulmonem non m ρη μ' netrat, tum quia haec sanguin qui in thorace est, ad viscus compellant. Quod idem vidGur docuisse lib. s. Methincap. 6. habens hari qui , Ax vero, s extrinsecus promun particulae admovemur xum aduringentia, tum sine ais . frictione stigida, li V ipse, veluti plerique Medicorum non ubique nrabo stat hi omnino, quamlieri res post
lat, ipsum sanguinem intro compellere,ac venas,quae in uto eunt, complere videntur. Quod tamen postea vel deruuata,vel reuulsa fluxime tuto poterit heri, non autem ioinitio bis nondum lactia . , .uri De Pleuritide. Cop. t
DIsputans de sicctione vens in. pleuritide facienda, in
quit,sempei secand. in esse venam uteris patientis, unico laoc excepto casu,scilicet, quando sola tentanda estre tuo,& non evacuatio a parte allecta; sola autem termianda erit reuulsio,quando ex sententia Galeni, ait ipse lib. de sang. miis. cd p. ι non est expectanda coloris sanguinis mutat i0.quq in duobus inbus non est attendenda, scialicet ,vel quando viret sunt debiles, vel quando adeo praua in inflammatio, ut nihil .b ea emittatur ue cum aute limcontingit, si fluinio valenter urvat, ut adsit plenixudo,tunc, inquit, ust secanda vena nun eiusdem,sed oppositi late in maxime autem viribus existentibus imbecillibus. Haec semientia nec Galeno, uta rationi consonat, Galenus.n. Vbio declarat secandam venam esse lateris patientis, non autem
475쪽
tatio,sed etiam ubi non est expectanda, & non solum ubi vires sunt validae, sed etiam ubi sunt debiles. Quod hoc ci
veru,apparet ex Galeni sententia ab ipso adducta cap. I lib. I .de fang.missnam clarum est , quod ipse exponens sententiam Hippocratis de sectione venae usque ad mutationem coloris , intelligat de vena secanda secundum ' Hippocratem, quae ab ipso limitata est lib. q. reg. acui. 73. quod ilicet est secanda vena eiusdem lateris ι declarans igitur hanc sententiam inquit,secanda est vena interna lateris p tientis, & semper expedi da est coloris mutatio, praeterquam in duobus casibus ; quorum alterum est, ubi vires sunt debiles; quoniam tunc non possumus copioso educ ' re, & hoc, quia vires non ferrent; alterum est, ubi praua in inflammatio, in qua adeo materia est impacta , ut nihil ab ea emittatur; & quoniam tunc tanta requiretetur sanguinis euacuatio pro mutatione coloris,ut vires ferre no possent, eo quod maxima quantitas esset educenda, si verulemus videre coloris mutationem, ideo ubi vires sunt d biles, vel praua est inflammatio, secanda quidem est vena interna eiusdem lateris, non tamen est expectanda coloris mutatio, inquit Galenus. Hoc idem possumus habere eae Galeno lib. secundo reg. acui. Io. ubi loquens desectio- . ne venae in pleuritide, dicebat ex Hippocrate secandam esse internam, & maxime si costar superiores patiantur, quae interna debet esse eiusdem lateris, ut ex codem patet lib. quarto eiusdem commen. 73. & haec erit vena, dicit eodem. I o. qus potest magis,& velocius tum reuellare, tum euacuare . Et hic aduertatur, quod Galenus I quitur disiunctive, non coniunctiud; dicit enim,quod hare: vena potest magis, quam aliae, & velocius tum a parte ancta reueller tum etiam euacuare; non autem dixit, quod possit magis, quam aliar,reuellere, & euacuare simul, ut
eius sit sententiar, quod reuulsio, & euacuatio coniunctim laetae magis,& velocius perficiantur per hanc sina, Mam
476쪽
per quamcunq; aliam viam;sed disiunctive loquedo innuit hanc sententiam, scilicet, quod siue velis reuellae,siue euacuare, magis,& velocius euacuamus, & similiter magis, &. velocius reuellimus a parte affecta per hanc, quam per quacunque aliam venam. Cum igitur reuullio per hanc venast commodissima; ergo haec vena etiam pro sola revulsione erit secanda. Quod si adsit plenitudo, & vires sint debiles , nec etiam haec revulsio per aliam viam est tentanda, quod idem videtur innuere Gal. eodem commen. nam supponens se loqui de hac sectione , ubi est plenitudo, dicebat. Quod sane interna cubiti vena facit,multoque magis, ibi san. Huinis. redundantia ad superiora vergere videatur, aut si rei tores thoracis partes astinctae sunt, nempe in eo malo tu brachium, tum inama grauari solent,&c. postea declarans quantitatem sanguinis educendam, diccbat terminum cile coloris mutationem, sed subiungit postea.Si virtus tantam non tolerat evacuationem, ut coloris mutatio non sit expectanda, sciendum est hanc lectionem auxilium minus ferre inflammationi ipsi; luoniam melius est non exoluere vires, quam sanguinem redundantem euacuare o Quae sententia
Galeni est consideranda; quoniam per hanc cognoscimus, quod semper cadem vena est secada in pleuritide, siue sint vires validae, siue non,siue adsit plenitudo, siue non ; qu niam Galenus loquitur semtar de eadem vena. & si diue sa intelligenda esset, maxima dignus esset nota Galenus, qui hac no distinxisset, sed semper de eadem sit loquutus: Ied quoniam Author hic pro se citat locum Galeni lib. de sang. missi cap. 16. ubi habetur haec sententia. Quin & pleuriticis, quae e directo laborantis lateris adhibita fuit sanguinis missio,&c. Sciendum,quod ipse extorquet verba G leni, nec ad mentem ipsus eius sententiam interpretatur; inquit enim,quod Galenus usus est verbo illo , saepe; quoniam vult non semper obseruandum esse hoc praeceptum,
quod vena eiusdem lateria sit secanda in pleuritide; & cum hoc
477쪽
hoc non sit semper obseruandum,ideo inquit sedandam esse aliquando venam oppositi lateris ex Galeni praecept o,si et non tantam,nec ita celerem,sicuti illa facit, afferat uti. litatem, & hoc, inquit, est in casibus praedicti Acilicet, quando vires sunt debiles . Sed mirum cst, quantum hic Author ausus sit extorquere verba Galeni, qui ex professo in il ,
cap. I 6. Ninsuperiori is nori aliud conatur docere, quam ficiendam esse euacuationem per directum , at ea coddi
iere, & hoc excinplificat in pluribus , docens euacuatione sanguinis ex opposito latere fictam , damnandam esta, α cum deuenit ad exemplum pleuritidis; nil aliud incit, nee aliud intendit docere, quam euacuationem sanguinis ex let iere patiente esse laudabilem, & utilem , ex opposito aute non ita nec laudabilem, nec utilem, & ideo illam esse eli gendam, hanc auem pi permittendam,sicuti docuit ut aliis exemplis. Quo ad illud autem verbum, ispo, super quod fundat se Author, mirum est cum clare loquatur Galenus quod ipse sibi fingat res prster Galeni intentionem: nam sciendum est, quod Galentis usus est verbo illo, saepe, pr
Pter ea verba,quibus usus fiserat superius cap. r . dii dixit, ro esse expectanda coloris mutatione, quado vires no siaut
debiles,vel quado praua est inflamatio. x x qua parca,& diminuta evacuationecti no ita clara utilitas,& minus auxilii, quam ex illa, in qua habetin coloris mutatio , sequatur , ideo usus est Galenus verbo illo, saepe,dicens, quod.sectio venae ex eodem latere clarissimam utilitatem affert saepe,& no semperiquia aliquando ex eodem latere sumus co cti facere diminutam,& non susicientem sanguinis euacuationem, & hoc,vel quando vires sunt debiles, vel quando praua adeo efflinflammatio, ut impacta in ea materia nubio modo emittatur . Et tunc illa clarissima utilitas non se quitur, quam habemus tunc temporis, quando possiimus usque ad sanguinis mutationem euacuare;& ideo illud, saepe, non est positum a Galeno eo quod laudet aliquando sectionem
478쪽
sectionem in opposito latere, sed propter prςdiet is causas
iam ab eo assignatas superiori capitulo. Et si Galenus diaxerit , quod vena oppositi lateris secta iuuat, sed obsture, vel certe post temporis interuallum, non est, quod ipsam lauda,sed potius vituperet;qui si stranda est vena oppositi lateri vel vires sunt debiles,vel no. si non sunt debiles, claru est,ut potius secanda est vena lateris patietis. si aute debies,diminuta facieda est lactio.at quς clara utit tu ex hoc sequitur λ obscura dices, sed quare erit praestrenda sectioniciusde laterisὸnulla alia ratioc potes dicere,qua propter reuulsione, sed ia ex Galeno habemus,quod reuulsiones sut ' 'iaciendae per voras eiusde lateris illo cap. lis. praterea ha ' 'bemus coni. I U.Lb. 2 aeg. acui. quod comodissime per hae vena possumus reuellere, igitur potius erit secada vena eius .cem', quaoppositi lateris.Sed dices,siubiugit Galenus,quod eis sectio ex opposito,latet e clara post teporis interuallu aisere elusidem lae utilitatem. Pro hoc animaduertas,quod hoc est fundamen ris in pleurititu Galam,per quod rei itur haec sectio; qm in morbis acu de quia preseretis velox,& celere auxiliu requis itur. in hisar tardare coma- ώβctioni o tu, quare laaec lactio in opposito latere,vult dicere Gale- po taurinnus, si clara aikrt utilitate, tarde hoc aRit,ideo praetermit
inur. Nec mirum est,quod sectio oppositi lateris possit προ in iam prodeste in morbo tuo, quoniam euacuationes sam ii Micris Heguinis, quζcunque sint, fiunt ab uniuerso corpore, non ta- ,- ris mcn hoc aeque fit ab omni vena, sed ab illa velocius, & securius ab hac tardius,& cum maiori periculo, ut docet GaIenuS lib. 2. reg. acui. commen. Io. dum dicit. Verum &cum ea interdum non apparere possit, humeraria apparem te,seca humerariam, qui scilicet euacuationes ab uniuerso animalium corpore fieri noueris , quamquam neque vel citer, neque smillier ex vcna omni fiant, &c. Et ideo cuausit haec disterentia, artifex melius debet eligere, & potio praeserre. Et cum hoc sit in pleuritide de voma, scilicet quod venae eiusdem latais sectae celerius, &
479쪽
magis prosat, quam opposite, secandet sunt a medico isti
non autem idi, ut pote qui & celeriter , & lacure mede ri debet,& haec quo ad Galenum. Quo ad rationem aut clarum est ex Galeno lib. de sang. it. cap. I . revulsionuine faciendam ex eo n latere,& per directum ed casus, in quo Author iudicat esse secandam venam oppositi lateris, est, quando sola facienda est reuultiongitur in hoc casia est secanda vena eiusdem,& non oppositi lateris. ti enim aliter fieret, reuulsionec ex eodem latere Mec per directu, . t. - .. . Vt est mens Galent , fieret. Quod si dicas, ut ipse inquit,h, , ' sivelis reuellere ex stetionem eiusdem lateris,diminutam in eodem lati venae scii cm faciendo,magis attrahes ad locim aikctu re attrahatuἡ quam ab ipso reuellas. Ego dico hoc falsum esse; quom materia ad lo fluente sanguine pet venas ad ipsanu pleuram, laeta vena cum a sectism. brachio eiusdem lateris reuellet ab apsa pleura,& fluxum k ipsum retrahet .educto enim sanguine per venam issam, sanita iusti . . t Euis,qui stuXurus erat, necessario succedit euacuationi, de, hoc netessario fit, ne detur vacuum, quod maxime prodest . . COdcm latere ; quoniam licet in ambitu totius sit pleni .c. ii tudo, tamen maior est consensus dextrarum partiuna, de venarum cum dextris partibus,& venis ;& sinistrarum cum, sinistris, quam dextra: um cum sinistris, vel sinistrarum v cum dextris &ideo cum adsidiste consensus maximus, a div ' i - dextris fluit materia ad dextras partes, & a sinistris ad sinistrax, qui duxus maxime coercetur per sectionem venarum
eiusdein lateris, quod erat fundamentum, propter quod laudauit Galenus, & iussit faciendam esse reuulsione pervcnas vias dem lateris, & pcr directum: quod etiam comprobatur ab ipsis in euacuationibus a natura procuratis, ui fluxu sanguinis Marium declarat; quoniam scilicet per V nas eiusdehi lauris fuit materia ad partes eiusdem lateris, ex qua postea inflammantur,& quomodolibet afficiuntur. Cum autem,dicit Author, quod haec revulsio ex eodein latet e magis attrahit ad locum astectum . quam reuellat, sal.
480쪽
sum dicit; quoniam in hoc supponitur, quod ad reuulsi
nem istam consequatur motus uniuersi sanguinis ad locum aflectum. quod falsum est; quoniam non commouerint tinguis, nisi ad locum euacuatum, ne detur vacuum;euacuantur aute venae in ista revulsione extrinsecae,& non ille,
quae sunt in loco affecto; igitur ad illas commouetur se guis , & non ad istas. qua de re propter hanc sectione non attrahitur sanguis ab uniuerso corpore ad locum assectui immo cum sit iste consensus dextrarum venarum cum doxtris, & sinistrarum cum sinistris, iudicandum est, quod maximo proficua sit haec venae sectio pro reuulsione facta in codem latere; quoniam secta vena eiusdem lateris, α educto sanguine, sanguis ille,qui succedit loco euacuato, ne detur vacuum, fiuit a venis, quae sunt eiusdem lateris, cum ab his fluat sanguis ad locum affectum ad inflamma tionem causandam igitur haec sectio dicta in eodem latere maxime prodest pro reuulsione facienda& eo maxime , quod istae venae, licet cmnes dextrae cudex itis, & sinistris consentiant, maxima habent comunioncm cli locis allectis;& cum venis, in quibus continetur materia fluens, & proxinia loco affecto. Quare cdcludendu eris,quod licet aliqua do in pleuriside sit iacienda venae sectio pro reuulsione tantum,tamen semper est secanda vena eiusdem lateris,sive sit euacuandu,& reuellendu simul,siue sit taratim reuellcndu.
CVram peripneumoniae tradens iubet ex actio potu
exiguum, eo quod humiditas sit noxia pulmoni,ex r ri,i-hibendum esse. quae flantetia videtur dubia ob dicta Hippo, a potui cratis, nam ipse Hppo. lib. primo de Morbis in fine, doces debeia esse erihuius morbi curam,inquit,quod debent aegrotantes pocu- guus, vile la haurire, quibus pulmo madescat:ex quibus verbis clare piojus. possumus elicere,quod debent multum bibere. quod idem confirmat volumine secundo collacm libri in medio,p - ὼ GG a nens