장음표시 사용
21쪽
14 COMMENT. DE IURκ REGNI NEAR
nem solam judicem exposcant ejusque fecta bbservatur justi norma in eorpore confirmandae, vel explicandae gratia universo , eadem sensim, influit in adjungantur tantum, vel sapientui , vel rerum gestatum auctoritates. . Hinc suaves admodum sunt veteres Doctores, & Nagmatici , qui ex quibusdam librorum juris titulis veluti ad Iegem Rhodiam de iactu , de captiυis, ET postliminiis r eois , de re militari σα & ex quibusdam municipalibus statutis , vel ritibus , nulla alia imbuti, vel doctrina , vel scientia ,
Iibere accedunt ad quamcumque controversam terminandam , licet
difficillimam , de jure publico . livero audiendi non sunt, &praesertim vir doctissimus Ioannes Barbeyracius ῆn praefatione gallica ad P eudor. fum , qui Romanos Iurisconsultos
non admodum versatos, censent injuris publici scientia ' idque coniiciunt ex eo, quod in libris Pandectarum paucissima, eaque per accidens aliquando , vestigia illius occurrant enam Triboniano , ceterisque Com positoribus propositum tantum fuitearcolligere, quae ad rem Romanam faciebant, easque leges proponere , quae imperii subditos obligarent .
Ceterum quis unquam sibi per strideat, summa illi a Scaevolat , Papiniani , Ulpiani ingenia, & sublimioris philosophiae praeceptis imbuta ignorasse, aut non pertractasse Ius illud, quod scire interest humani generis ρ δc eo magis, quod in tanto Imperio facillime tales controversiae oriebantur; nec poterat aliunde , quam ex scholis Juris.cO nsultorum earum cognitio acquiri.
III. Cum igitur propositum nobis esset universum Ius hujus Regni exponere , primo loco necessarium duximus a publico incipere ; sed quod speciali modo ita appellatur ; . inde enim cives singuli praecipuam
utilitatem assumunt . nam quae Per- partes sngulas. Hinc si pientissimos Legislatoreς maxima' cura tenuit c rca leges a/ statum publicum pertinentiis;& perbeatae civitates illo apparent , in quibus studium publicarum rerum privatis anteponitur; contra infelicis. sim e ubi contrassium obtinet; nam iit eleganter ait Livius publico pro. dendo , pribata nequicquam Ierυaπ-tur . In hoc Regno , si diligenter . immensa nostrarum legum volumina perscrutamur, liquido apparebit, non
jus publicum'; etenim ubi morum corruptio major est , ibi major quoque cernitur publicarum rerum comfusio , R invertio. Et propterea omni serme tempore opus fuit , novis
remediis per leges publicis incommodis subvenire . Quae spectini ad ius privatum, seu quod directe, &principaliter si gulorum civium causa comparatum est, secundo loco pro
IV. Haec sane methodus ex parte cernitur in compositione librorum
Iuris Justinianei, ut in primis titulis Pandectarum, & Codicis . Dixi ex parte, nam multa ad jus publicum pertinentia sparsim ibi leguntur , Scaliquando non suis locis apposita , plerumque tamen in potirem is libris ejusdem Codicis . , confusim in volumine Novellarum rin collectione legum Regni apud Tapiam major
apparet confusi Oi; unde non levis labor erit omnia, & singula proprias sedibus collocare , bc disponeret, facilique methodo explicare . Nec movemur quod Iustinianus in suis Institutionibus tractationem juris publici omiserit, contentus tantum de jure privato agere nam Imperator, cum ibi proponere vellet prima veluti Disiligod by Go
22쪽
veluti legum cunabula, ut ipse ait, adolescentibus, existimavit publicum ius tanquam dissicilius omittere. Quod secus se h.ibet secundum prasens institutum nostrum : nam leges Regni dum exponimus, credendum est , ad haec legenda non accedere, nisi qui primis rudimentis iam sunt excultiq& propterea iis non erit publici juris explicatio dissicilis. Deinde cum nonnulla sint in Institutionibus Iustinianeis reprehendenda , praecipuum videtur mihi, quod Ius publicum litomissum nam quae potest esse ejus tanta dissicultas , ut studiosorum captum superet, non video, quoties singula quaeque perspicue traduntur ,& methodice . V. Jus publicum specialiter acceptum Ulpianus in I. I. 2. D de
just. oe jur. desinit illud , quod
consistit in Sarris, in Sacerdotibus , in Magistratibus . Sed jus sacrun aliquando distinguitur a publico , &tertium genus constituit ; unde Au. sonius id . I s. in x M. tabulis haia
proponit distincta: B. I. C A P. I. Is Ius triplex, tabulae quod ter sam
Sacrum . privatum , populique commune quod usquam est. Idem & Quintilianus fecit lib. 2. cap. 4. vide Holom. Balduin. Gyphan. in uis. Institui. de just. O jur. At si proprie loqui volumus , nihil magis ad statum publicum pertinet,
quam rerum sacrarum cura , Madministratio ; unde opus non est diversum genus statuere . Superior
definitio Ulpiani angustior est, quam
ut omnes partes contineat , nam
praeter superiora , jure publico continentqr, quae de legibus, de vectigalibus. de viis publicis , de acade. miis, de re militari , de annona c. statuuntur . Et in summa jure publico continentur omnia , quae sunt propria ciυitatis , atque imperii, ut loquitur Cicero lib. I. de Oransve omnja, quae ad universam civitatem , imperium conservandum spectant. Se ne diutius dialecticorum more in his distinctionibus immor
mur, age veniamus ad rerum ipsarum explicationem.
CAPUT II. De jure sacro, sυe quod pertinet ad Religionem, oe ad res
NON deerunt fortassis ex imperi
torum turba nonnulli , qui mirentur, me ad explicationem legum Regni accedentem initium Q. mere a jure sacro , & a rebus ad Religionem pertinentibus, cum satis constet, haec propria esse iuris ecclesiastici , auctoritatem sumere nona civili , sed ab ecclesiastica potestate , quae ob illa apud nos christianos omnino distincta est . Duae sunt personae', inquit c. 4o. 2.qu. 7. quibus. Mundus iugoregitur , Regalis υidelicet . oe Sacerdotalis ;scuti Reges.praesunt in causis saeculi,
ita Sacerdotes in ea s Dei.-Verum scire oportet, cum de jure sacro hic a me instituitur disputatio , tantum ea proponi , quae leges nostrae statuunt ad confirmationem ecclesia. sticae potestatis . & ad tuenda ea ,
quae jam conlii tuta.suat , sive per
23쪽
Verbum Dei , sive per canonicas rerum potiti sunt , cum a reliquis lanetiones, ut Religio in suo statu christiani orbis pietate . & sollicitu- permaneat , & Incolumis conservetur. dine non vineerentur, etiam voluerunt II. Et lane , ex quo primum summi suas ferre leges Religioni , & statui Numinis Mnignitate veritas fidei ecclesiastico conducentes , quas ius anullat cordibus populorum , sub sacrum dicere possumus , nempe Romano imperio existentium ipsique ii e subjecti , quia rebus sacris Imperatores ad eandem gratiam vocati confirmandis ineserviunt . Et hanc conveniens, imo necessarium apparuit . ut inter praecipuas Princi. pis sollicitudines defenso adnumera retur , & conservatio Religionis . Debes incunctanter a enere sic stribit imoeratori S. Leo Ponti sex
in Regiam potestatem tibinis Iosum ad Mundi regime 4 6 etiam maxime ad Ecclesiae str dium
csi collatam, ut aufus nefarios comopνιmendo , G qua bene flatura sunt efendas, veram parem iis , qua sunt turbata restituas . Hinc inn meras in Codice , tum Theodosii , tum Justiniani , neenon. in libris Novellarum legimus sanctiones christianorum Principum, ad jus sacrum pecrantes et, non quia illi potestatem piritualem sibi assumerent , aut interverterent , sed quia satis superque
eos noscebant , res humanas aliterrimis esse non posse s se loquitur idem Pontifex epist. ) nisi qua
ad divinam eonfessionem pertinent , Regia , er Sacerdotalis defendat Goritas . Unde Ieges promulga. runt, tum ad conservandam fidem ,
sive secundum jus Dremum , sive
Coneiliorum definitiones ; tum ad privilegia, immunitates, exemtiones Ecclesiarum spectantes , ut scilicet per eas facilius res sacrae administrarentur , & divinus cultus decentius perageretur . Eo pertinent tituli, de Summa Trinitate. Fide eat Iicas
de Episcopis, o Clericis I de Episcopali audientia me. duximus es
lpuam partem jurit - . nuli e leges publieae utilitatis magis proficiunt, aut magis publicum statum confirmant , mutuumque amorem,& tranquillitatem inter cives fovent, quam quae Ueram,& rectam relisionem defendunt. Sed quoniam homines non semel sue nimio disputandi studio, sive propriae austaritatis ampliandae , aberrant a legitimo tramitet ; ideo innumerae
extiterunt controversiae apud nos circa
veros , & iustos Sacerdotii , & Im. perii confines ; quas lateor , me in
hoc opere non una de causa omitatere. Primo, quia haec non possunt tractari sine periculo offensionis, unde striptores earundem rerum in varias reprehensiones incurrunt ἰ nam alii propter ignorantiam falluntur ; alii propter m1litiam, dum favore partium ad seribendum potius accedunt', &ut gratiam captent , quam ut veri. talem inquirant, & proponant . Secundo, quia quae ad hanc materiam
pertinent, magna ex parte continentur apud nos ineditis quibusdam scripturis, & erui solent a nonnullis factorum speciebus , quae ius certum inducere non possunt ; nam alias diverso modo judicatum est, ct obtinuit , prout ipsis Regibus, qui variis temporibus imp arunt , eorumque Ministris plus, minusve ecclesiastico. rum statui favere . ata refragari placuit : & propterea
importunum μ' WUyra c. esset , ut nulla publica auctoritate
sit. In hoc Regno, qui PrincipN vellet quis his de rebus scribese, &di
24쪽
di putare . Tereio demum , quia quam plurima , quae olim in dubium revocabantu , unde quotidianae concertationes inter ecci eliasticos , ®ios judices exoriebantur , jam comp0sita sunt per novissimum pactionis inst. umentum , quod vulgo dicimus Coucordatum , in stum. inter Sedem Apostolicam , & Regem nostrum R. propterea inutile foret de iis amplius dii putare , & argumenta congerere injutramque partem qquemadmodum apud Gallos inutiles, α supervacuia jam factae sunt disputationes pro defendenda , vel impugnanda celeberrima Pragmatica San. elione lata sub Regno Caroli Ull. post Concordatum inter Leonem X. 3: Franciscum l. Mum autem accedo
as explicanda ea , quae jam legibus nostris expressa sunt , aut usu iam recepta , & ab ipsis Ecclesiast eis
tacito quodam contenta approbata ,
profiteor , me nolle alterius juri quidquam detrahere a siquidem in animo mihi est , eodem tempore ,& christiani, & civis officium adimis plere alU. Prima, & praecipua inter curas Principis esse.debet Religionis conservatio, scilicet dare operam, ne illa aliquid detrimenti capiat . Hoc sane es iciebant christiam Imperato. res , dum suis edictis confirmabant i quae circa fidem 4n Conciliis generalibus statuebantur , & dum.sectas haereticorum prohibebant , eosque plectebant variis poenis. Vide exem.
pla in Codice Iustiniani &Theodosii
Iub titulis de Summa Trinitate , O Fide Catholica ,. de Hugericis . Idem apud nos praestitit primo Fri-dericus I l. in constitui, inconsutilem tit. de Haereticis , ubi severissi spoenis damnat omnes haereticos, qui ea aetate grassabantur , & generali
B. I. C A P. II. I. nomine dicebantur Patarent , qtia a ad patiendum parati , ut ait constitutio ; sive potius a Patara , sive Patera Lyciae Urbe , unde originem duxerunt , imbuti erroribus Marii
Voluit igitur Friderichis , ut cum quis per Iudicem ecclesiasticum sit de haereti convictus , si non resipiscat , & errores abjiciat , tradatur curiae saeculari puniendus mortis poena post honorum publicationem'; quia tale crimen . N publicum fecit Imperator,& laesae Majest alis . V. Soleat hic politicorum nonnulli, qui religiones cujusci imque generis in statu civili tolerandas de sendunt, hujus mali leges improbare , & abutuntur Tertulliani verbis epist. ad
Scapulam : Nbu es Religiouis cogere
Religio vem, quae 9Mite fuscipi dribet, nou vi , non armis , cum crs ostiae ab animi libente expost&lyntur. Sed haec verba intelligenda sunt , quoties ad infideles . . exteras nationes propaganda est christiana fides, quae , more usitato ab Apostolis , Apostplicisque viris , p dicatione , Sc persuasione niti debet, nUn armis. At ubi in aliqua Provincia , Sc Regno religio jam recepta est , iain veterato usu fati ratione , ac methodo confrmata , nonne piaculum est detestabile . singulis civibus permittere quidlibet circa fidem credere, cribere , aut praedicare ρ Fides ex monitu D. Pauli prima ad Corinthios cap. 2. non debet esse in lapientia hominum , sed in virtute Dei ; δc propterea circa articulos credendi , quo ia Scripturis expressa sunt , iaconfirmata auctoritate legitima per Ecclesiam , nobn debent esse pro regula firnarissima , non quod huic ,
vel illi placuit sibi , aut reliquis
persuadere. Ipsmet veteres Romani.
25쪽
18 COMMENT DE IURE REGNI NEAP.
licet salsae religionis imbuti principiis, Corrigi eos cupimus . non meari admodum solliciti erant, . ne externis . nec suppliciis , quibus lacris, & caeremoniis publica religio digni sunt, exerceri. Sic igitur eorum contaminaretuς praesertim quod sin peccata compesce , ut sint quos paeniteant aliquando homines perversi di- teat peccasse . Quod autem Frideri. vinum Numen sceleribus praetendere, cus statuit circa publicationem bonori vid. Livium decad. Iib. q. Mitto rum, inquisitionem post mortim seditiones, & turbas , quas excitare haeretici, ex jure Romano est , vid. solent novae opiniones, & haereses se L . Cod. de haereticis . Unde cum pmur ex hi storiis affatim docemur - tale crimen hac in re comparetur
Quapropter optimi cujusque Principis tala Majestati , vulgo placuit Do est talia evitare , propriisque remediis. Eioribus , Maiestatem dividere iaevertere . . ' divissam, & humanam : & proptereae VI. In constitutione Triderici quin haeresim appelland crimen laesae Madam notandae sunt tum circa poenam, jestatis divinae Sed hoo genus lotum circa modum procedendi contra quendi non probatur Antonio Ma haereticos. Circa poenam, in legibus thaeo de criminibus tin ad legem Imperatorum orientalium, quaeratant Iuliam majes..in Codice Theodosii , raro statuitur VII. Sed accedamus ad partem stitimum supplicium , nisi contra alteram constitutionis , quae versatur certos haereticos summa perfidia , ω circa modum . procisendi contra hae-
contumacia notatos & ubi tumul- reticos. Hac in re non tantum platus , di seditiones excitam tur ; sed cuit Imperatori crimen, haereseos ut plurimurn nyilctae , exilium . bo, publicum sacere. ut scilicet omnibus norum publicatio imponitur . At iacultas accusandi , quod & statutum Fridericus indistincte voluit contra, fuit in diαν I. 4. verum etiam inhaereticos pertinaces mortis poenam quirendi contra reos speciale munus instigi . Quod fortassis ea tempestate iniunxit filixossicialibus. Nihil etiam. conueniens visum fuit ad sedandax novi hic statuit Fridericus , nam ex novas hareso, quae quotidie exorie. quo publicarum accusationum usus bantur, nam maleficiorum supplicia intermissus est propter calumniantiuiruexacerbamur , inquit dem 36. in D. multitudinem, inquisitio contra ma-D. de paenis, quoties multis stersonis laficos frequentior coepit esse, in m grassant ibus exemplo opus est . Et lis homini hus civitates carerent, vidia hoc sane suadent postrema verba I. ia. D. de ome. Praesae π I. constitutionis nam iubetur , ut 2. D. ad leg Iul. pecvt. Voluit Patare ni vivi comburantur , Sc addi- antiqui rus Theodosiius Magnus in lemtur, ut id fiat in conspectu populi, ρ. Cod. Theod. iue haeret e. inquisit
quo reliqui deterreantur . Ceterum res consti tuere ad eruendos irrereticon
ex piae mea te Ecclesi .e nimia severi. Verum , ut ibi notat Gothostedus , ras haec in te removenda est e pr. id rapi suit contra Doctores e cipue ubi crimen non est adeo fre, rum, Sc Antesignanos, qui praedic quens . Id nos docere volest D: tionibus, 3i execrabilibus supersti fio, Augustinus epist. ios. stribens Do- nibus populos seducebanT , & corr nato Africae Proconsuli , qui severius movebant. Sed curer cognoscere dehaeetet os punire solebat , dum ait : haemsi ecclesiasticum judicium fit .squi
26쪽
Ρ A R T. I. L I B. I. C A P. II.
siquidem ad Ecclesiam pertinet decernere, ac definire, quid circa fidem credendum . quid abjiciendum sit ;ideo jubet Frideticus , ut inquisito. ne notati , a viris .ecolesiasticis NPraelatis examinentur; hi enim judicare poterunt, utrum inquisitus sit
haereticus , an secus . Ceterum, ut
inquisitio fiat ab iplis ecclesiasticis ,
apud nos jamdiu receptum est secundum canones, & Pontificum decreta. Sed non ideo minus ad taculare judicium pertinet in latereticos inquirere , praesertim ubi turbae seditiones commoventur; nam haeresis , quatenus contraria est Idei , desertur, aut inquiritur ab Ecclesia; quatenus populos turbat, scandalum prod
cit , subest Principum jurildictioni ;ad quos pertinet publica tranquillitas, A concordia civium. VIII. Cum autem saeculo decimo tertio ineunte plures haeret; corum sectae , praesertim Albigensium, grassarentur , placuit Innocentio J II. mu nus inquirendi contra haereticos spe. cialibus personis demandare'. Quod& sequentes Pontifices imitati sunt .& confirmavit idem Fredericus 'II. per constitutiones Imperiales, ut apud Goldast utri videre est rom. I. pag.
5. O infra. Sed hoc in quibusdam
christiani iorbis iprovinciis receptum fuit, in quibusdam permansit ami-quus usus; prout est in hoc Regno, in quo , praeter inveteratam consuetudinem specialem privilegium habemus .vid. rom. a. pν item Regni
pag. ago. ) ut solitordinarii locorum Epilaopi sint Inquis tores contra
haereticos. Nolim autem quemquam existimare , majores nostros minus
sollicitos fuisse de rebus fidei , aut refraehaerios se ostendere volui sse contra Sedis Apostolicae auctoritatem Inam satis constat , quanto studio ,
& diligentia apud nos Catholica fides si observata , & qua veneratio ne Romana Eccletia in h3e Regno habita sit, & , ut par est, hodie ha
beatur. Sed ideo ordinariam i & antiquam procedendi methodum contra .haereticos retinendam placuit , quia ex moribus cormptissimis, calumniae, falsaeque attestationes non devem timoris occasionem honestis viris prae . buerunt . idque vel ex eo conjicere possumus , quod. nulli bi .tot rogatae sint, tamque se verre leges contra calumniantes , & falsos testes s vid pragm. 4. de Olsis quam in hoe Regno. Cum igitur specialis inquisitionis delegatio contineat nonnulla , ab ordinario iudiciorum criminalium cursu discrepantia , ideo convenientius moribus nostris visum est, judicium ordinarium retineri . Quod Ripsi prudentissimi Romani Pontificessatis superque cognoverunt; sciebant enim, non semper easdem leges, licet justissimas , iisdem temporibus ,& personis convenire. Hinc legimus apud Chi occarellium rom. 8. actuum inedit. juri . Iulium III. Pontificem anno Is 4. per constitutionem , sive bullam Cardinali Pacecco , qui tunc temporis in hoc Regno Caroli U. Imperatoris vices obibat, commisisse, ne deinceps in fiscum redigerentur bona eorum, qui de haereti suspicionem priebuerant ; & ut confiscationes jam . factae rescinderentur , pro 'spexerat enim sapientissimus Pontifex, extraordinariam , & abrupram procedendi in Musis fidei rationem, apud nos populares agitationes produxisse, calumniis & quorundam malignitatibus facilem viam aperu i fle, contra, virdisariam , & legitimam methodum tolerari: imo ab omnibus sanae mentis Christianis exoptari . Quod si ad externa confugere volumus exempla, C 2 utique
27쪽
ao COMMENT DE IURE REGNI NEAR.
utique non deerunt . Resert quidem Vanespen pari. 3. jur. Eccl. tis q. eap. a. num. 33. in Belgio , ne fal-1is & calumniosis accusationibus, &de hunciationibus daretur occasio, sanctissim uni Pontificem Innocentium XII. anno I 594. Episcopis ejus Provinciae diligenter in junxiise V ut nulla ratione quisquam circa res fidei vaga accnsatione, & invidiosis vocabulis traduceretur, & exagitaretur nec repelleretur ab Ossiciis, muniis, beneficiis, gradibus, aut quocumque ministerio ecclasiastico , nisi servato iuris ordine. IX. Haereticis comparantur Apo-
statae, hoc est qui rei sunt desertae ,
atque violatae christinnae Religionis, ait l. 3. C. T. de apost. Hinc idem Fridericus in co=xβ. apostatantes eos insequitur ultione, scilicet punit mortis
poena, ut communiter explicant nostri , secundum canones , vid. Glos' in cap. contra de haereticis in s. Sadmalim verba Friderici aptare ad lenes Imperiales , ex quibus apostatae sunt intestabiles, 3c bona amittunt, quae vindicantur Fisco: vid. Gothose.
X. Non solutar Reges nostri sui
muneris existimarunt proprium habreticos expellere, & novorum dogmatum inventores. ne subditi circa idem contaminarentur, sed etiam c vere voluerunt, ne iudaicia superstr-tionibuς imbuerentur Hinc visum fuit Friderico I. Aragonensi per privilegium confirmare, quod ab antiq in hac civitate erat reieptum , ut Iudasi apud nos n permanerent , nisi per dies tres quo tempore non deberent incedere, nisi cum certo simo vestibus affixo , ut ab aliis di
Fradinandus Catholicus permisit, illos commorari in quacumque civit,
te , sive oppido huius Regni , dummodo signum panni rubri coloris haberent in pectore , pragm. I. de I dueis in antiq. edit. Idem confirma. vit Carolus U. in pragm. Σ. eod. νια& addit, ut certa sedes , & separata
habitatio eis assignaretur , hac rati
ne , quia eorum conυerfatio cum
Cluistianis . atque commixtio pericu . Iosa censetur. Ob eandem rationem Turcae apud nou existentes jubentur in pragm. I. Ο 2. is commercio inter Tartar , re alios facro fonte abis lutos, Certa insignia habere in vesti. bus, & capillis, ut a ceteris digno.
scantur, & ne eorum consortio noviter ad fidem conversi contaminen
Carolus V. Iudaeos a Regno expellesere , ui ipsemet ait in cit, pr Ana. 2. ideo post inodum omnino regione nostras illi reliquerunt, unde multos per annos nulli apud nos fuerunt
Hebraei; donec generali edicto Regis noster libera facultas iis concessa sit hie degendi , & cujuscumque generis
negotiationes exercendi . Quod non alia de causti fact um puto, quam ut gens sui natura sagax , ω industria posset negotiationibus, Sc libero com
mercio , quo plurimum ponet in reliquis Europae provinciis , mercat LUram apud nos , serme jacentem , promovere , atque ampliare . Quod vero attinet ad suspicionem pro religione, id vitique verendum non est, nam , praeterquam quod nihil pubi ce iis facere permittitur , apud nos
cum sint tot doctHimi Theologi , &sacrae doctrinae promulgatores, sperare manis licet, quod non semel ex-prrientia doc ait. eos . rei ictis erroribus , ad Veritatem perventatos. Qua
28쪽
P A R T. I. L I B. I. C A P. II. caput est Religiodis christianae, libe- vinciis imperii, sed etiam certis priare permanent , luitque negotiis im vilegUS Ornariant, eo tamen modo ,
cumbant. Ad haec non minimum mo- ut Christianis, & universae Religi mentum habet, quod primi christia- ni detrimentum nullum afferretur , ni Imperatores Constantinus , Theo- vid. leges in tit. Cod. Theod. π Iu-dosius S c. licet pro Religione admoe itin. de Iudaeis, Coelicolis , er Sa madum essent solliciti, nihilominus He- riganis . .hraeos non solum tolerarunt in pta,
De sacrosanctiis Ecclesiis , earunetque juribus, ac privilegiis. ECCLEst S. vocabulum, quod graeca. origine est , convocationem significare , non semel a doctis iuris adnotatum est. Cum autem Chrismani speciali qhodam Dei beneficio comvocati sint ad ea idem fidem , & mysteria credendi, unde sc ait D. Paulus I. ad Coriuth. cap. i. Fidelis
cietatem filii ejus Iesu Christi: ideo
vel a primis temporibuς eorum coetui , live universitati , quae nunc late per orbem.diffusa est, tale nomendatum fuit . Accipitur frequentius pro aede sacra, cultui divino peragendo deliinata. Quam duplicem significationem nominis sic expressit D. Auaustinus aest. 57. in Levit. EGelsa dicitur locus, quo Ecclesia congregatur , noni Ecclesia homines Iuni
ipsam domum orationum Apostolusi estis est , ubi ait : nunquid domos nou habetis an Ecclesiim Dei contemnitis Τ re hoc quo ni onus loquendi usus obtinuit , ut in Forim sam confugere non dicitur, nisi qui
ad locum ipsum e parietesique prodi rit, quibus Ecclestae com reFatio con- pinetur. Aliquando Ecclesiae nomine
intelliguntur ipsi Religionis Antistates, qu que in seriores Ministri sunt
ad res divinas recte peragendas , ut-p2te constituti in gra3a eminentiori inter clari ilia nos. Hiiic factum est , ut i pinu lacramentum , ex quo di. gniores eliguntur ad ministerium se .crorum, specialiter dictum sit ordo; scilicet, quod eo insigniti in ordine celliori collocati existant . Denique Ecclesia non semel denotat speciales Paret as, sive Dioeceses, quibuς peculiares Christianorum coetus com . prehenduntur. a ceteris separati non
fide, aut mysteriis credendi, sed tan. tum cura , R iurisdictione Praelatorum . Quo sensu dicimus Ecclesiam Neapolitanam , Mediolanensem &αIl. Ut igitur ad inlli tutum noli rum deveniamus, defensio , & praesidium Ecclesiae, quod . supra niximus ad christianos Principes pertinere , non solum intelligitur de universo, Christianorum coetu, unde eorum unu
quisque tenetur pro virili parte hostes. christiani nominis repellere , δε punire eos, qui veritatem Religionis intervertunt; sed etiam de speciali ejus parte, prout , sunt Minis in rerum sacrarum, di ipsae sactae aedes ad hoc ut caeremoniae , R Omnia , quae Religionis sunt propria , rite , di decenter perficiantur. Hinc stat mac Romani Imperatores Christi si- dem Diuili od by GOoule
29쪽
9α COMMENT. DE IURE REGNI NEAP.
irim amplexi sunt, multas eciderunt IV. Sed quoniam libertatum e constitutiones, partim ut confirmarent etesiasticarum in eis. cap. Caroli I. Ecclesiasticorum , ipsarumque Eccle- mentio fit, eaque voeabula non sesarum jura partim ut privilegiis , mel occurrunt , pr Hertim in libris& exemtionibus ministeria sacra , pragmaticorum , qui ut plurimum il-ti cura divini cultus facilior redde- lis. abutuntur ; ideo non abs re meretur , & decentior. His vestigiis facturum puto , s breviter propria insistestes Reges nostri nonnullas edi- significatio explicetur. Cum Ecclesia derunt leges eodem pertinentes, quae regimen suum a divina institutione breviter in hoc. capite explicandy acceperit in iis quae ad statum Resunt . - ligionis pertinent, propterea cum liqIII. Primum omnium sese offert here , & nullis impedimentis in te cap. universs , in quo Carolus I. positis exercet per suos Ministros Andegavenus voluit restitui omnia omnia ea, quae divinis legibus prae-jura , & libertates competentes uni. cipiuntur in causis spiritualibus , diversis Regni inclesiis , quae , ut io. citur libertate sua uti: contra ean- se ait, oppressae fuerunt pervmplica- deua perturbari , ac amitti , quotiestiones, di nequisiam tyroxyhorum . aliquid exterius. opponitur . Quam
Hic proculdubio Rex l uitur de significationem demonstrant illa ver- Principibus e Suevorum familia, ba epistolae Felicis. ΙΙΙ. ad Zenonem praesertim Friderico I l. & Mailredo, Augustum , cujus Pars refertur a qui cum non leviter Sedi Apostules, Gratiano in ean. 3. dist. Io. Quod fuissent infensi , Getesiasticos odio vobis sintilla dubitaiasne si urale, prosequuti fuerunt, unde eorum , & s Ecclesam Catholicam vestra tem- Ecclesiarum jura , prout sese occasio pore Principatus sanatis uti legibus
dabat, conabantur imminuere , vel suis , mec tibertaxi ejus quemquam abrogare . Non dissimilem olim tu- permittatis obsessere. .Haec sane liber-lit legem Ualentinianus III. . quam ias competit Ecclesiae jure suo, Re-
habemus in C. T. de episc. , Are. que ullo opus habet privilegio ; &ι. 47. nam restituit omnia privilegia Principes saeculares non debent eam Ecclesiarum, quae sustulerat tyrannus, impedire , sed potius tenentur sua stilicet Ioannes quidam, qui mortuo auctornate adjuvare, & promovere. 4mperatore Honorio anno 13. Im- Verum itemporibus Caroli I. & mul'
perium . occupaverat: vid. Gothos r. to ante invaluer4t jam usus loquen-
in comm. Eodem pertinet lex privi- di, .ut pro libertate Ecclesiae intesti- Iegia I 2- Cod. de fures Eccles & geretur privilegium, & exemtio ali- celebre edictum Friderici II. quod qua, ut videre est in capitularibus edidit favore Ecclesiarum eo tempo- Regum Francorum, & in formulis re, quo nondum fovens dissidia cum Masciilfi , in quibus exemtiones Romanis Pontificibus , ab Honorio Monasteriorum appellantur libertates Ill. Imperator inauguratus fuit , il- eorundem . Quapropter cum in Tinludque legitur lib. 2. Duae tit. de cit . uniυess dicat Rex restiuantur satur. consuetud. contra liberri disita, :juri dictiones solitae , ο ἰ- Ecclesiae , i, ex quo a Doctoribus I serrares, proculdubio intelligit pri- deiumta est auth. cassa , irrita, vilegia , & exemtiones ἰ nam juso subjecta cit. l. priυilegia . proprium Ecclesiae , quod ei comm-- tit
30쪽
P A RT. I. L I B. I. C A P. III.
tit ratione status spiritualis, iam se . satis superque cognovit , ob ninrastis expressum erat prioribus verbis , amplam pri legiorum , Sc immuni.& sequentibus . tatum erga eccusasticos interpreta-U. Ex his facile intelligimus , tionem , laicos miserum in modum quam lon e a verbo aberrant vulga. propter solutiones. publicorum oneis res Pragmatici qui in omni ferme rum quotidie' premi , atque onerari, controversia . in qua Ecclesia , aut dum oneribus semper in eodem statu quaecumque Ecclesiastica persona in existentibus , contrae laicorum bona partes venit . quoties omni alio ar- decrescunt , & ecclesiasticorum au. gumento destituuntur, statim coni. gentur . Unde sapientissimus Pon giunt ad universale axioma i hoc ess ti sex ad aequitatem rem voluit favore Libertatις Ecclesiae; f endum redigere , dc propterea ostendit, liberinti Ecclesiae. Uel e di Verso : falsissimam fuisse Doctorum no . est contra libertatem et Iesiasticam σα Etenim ubi agitur de re mese tempCrali . quid opus est proclama, re ad libertatem . qua uti debet Ec. clesia in causis Dei R. Ouod s volu .mus pro libertate ecclesiasti ea intelligere privilegium . aut immunitatem concessam nonne certissimum est, ea non debere excedere casus
express sy nam quod est contra ratio. nem juris non est producendum ad consequentiau . I. I 4 D. de legibus; unde non possumus privilegium ampliare, eoque uti in re dubia con. tra jus ordinarium , 8c receptum . Abutuntur hic Doctores vocabulis , 8e errant sub falsae specie Religionis, nam si savendum est Ecclesia . favendum potius est universo christianorum - Corpori , quod generalem constituit Ecclesam . quam parti tantum. Et certissimae Religionis nosti 'dictant regulae, aequam pro omnibus Christi ix caritatem habendam ,
nec dimu volumus uni nimium favere , debemus alteri damnum afferreia Quod sane confirmat sententia novi si me expressa in Concord. ωρ. I. per
XIV. non minus pietate, quam doctrina insignem , qui patrem. se ge-ἔens aeque omnium Cesistianorum , strorum regulam , qui in contro. versis pro tributorum , 3c colletiarum exactione, tertio, quoque vel bo illud pronunciant : est favore Ee clesiae: es contra libertatem eccloasicam VI. Quod statuerat Caresus I. conis
firmavit deinde ejus filius Carolus II. inicap. item saluimus quod privilegia : nam voluit illaesa servari omnia privilegia, & jura Ecclesiis ,δc ecclesiallicis personis concella a catholicis , Sc antiquis Regibus Si ciliae; nempe Rogerio , Sc Gulielmo I. M II. qui multum Ecclesiis,fave.
runt, unde eorum concessones , Scim munitates adhuc hodie multis in locis obtinent. Sed cum partim bellorum perturbationibus, partim non usu, quaedam privilegia a dictis Regibus jam concessa non observaban tur , adeout Ecelesiae temporibus Cain resi ΙI. in eorum possessione non erant ; ideo in calce consti tutionis
est , ut de iis fet eis sne dis
cultate ρustitia is Curra eo stenti.
Hoc est, quoties Ecclesiae in pnsses sone privilegii alicujus , quod' dicunt
concestum a Regibus A non reperiun tur. debent adire judicem competen tem, qui coenit, veritate concelli nis, eis. Possessionem attribuet.