장음표시 사용
31쪽
VII. Solent hic Doctores quaerere, quisnam ex sentent in hujus constitu. tionis intestigatur judex competens . Carolus Tapia in ri t. jur. Resevi de furo in itis Eccles sic lcribit : Et erit fecuudum subjediam materiam intelligendum, ut se dc re in re spirituali agatur , judex competens sit iud x ecclesiasticus , φι υ ro de re temporali, Deum rei seqvrrur . Q cedeclarauda erunt juxta notata per Bariolum, re alios me. Haec verba perspicue demonstrant morem Interis pretum nostrorum in explicandis legibus Regni, nam cum toti sint in coacervandis distinctionibus , & doctrinis Barioli, Baldi , aliorumque, parum, aut nihil curant de genuina legis sententia investiganda. Est sane
verissimum, & extra omnem contro.
vertiam, de re mere spirituali iudicem competentem esse judicem ecci Galli. cum'; de re temporali sorum rei sequendum ; sed quid lioc .ad consti . tutionem Caroli II. in qua agitur tantum de privilegii ς per Reges con .ces Ecclesiae Z Illud efficit Dad illinctione Tapiat, ut dum vult
Ecclesiis favere, nempe cavendo, ne
pro re mere spirituali Regalis jurisdictio interponatur, ipsi et Ecclesiae auctoritati praejudicium asserat; nam si Caroli constitutio de privilegio
loquitur, absurdum est, eam accipere de rebus mere spirituuibus, quarum
auctoritas, R iurisdictio pertinet jure tuo ad Ecclesiam . neque in iis ullo opus habet' Regali privilegio . Ad haec si loquitur constitutio de privilegiis, in quorum possessonesortassis Ecclesiae
non reperiuntur, non video, cur de
rebus spiritualibuet intelligenda sit ,
cum earum exercitium , & administratio nunquam censeatur interrupta;& si fuerit, vis potius erit Rinjusta occupatio, triade supervacaneum erit ad privilegia recurrere.
VIII. Sensus igitur constitutionis Caroli hic est, ut cum privilegia , R immunitates Ecclesiis concessae pol fini esse diversi generis, unde circa
eas controVertiae pertinere debeant ad
judices divellas; ideo quoties dubium
erit circa concessionem , judex compe-Kens adeatur, prout causa ipsa cxpostulat . si erit controversia circa immunitatem a vectigalibuς , Iudex . qui iis praeest , erit competens, Sc eodem modo de aliis . Nec movemur ex eo, quod in Ecelesias, Ecclesiasticasque personas nulla competat laicis jurisdictio; siquidem hoc
verum est, quoties agitur de jure ordinario, non de privilegio , quod provenit ex mera liberalitate , Scheneficio concedentis ἰ dc propterea ad eum tantum pertinet de illiu viribus, R interpretatione cognoscere : Sc multo magis quoties dubitatio inest , utrum' privilegium concessum sit , an secus , quod proculdubio nemo scire poterit , nisi ille , qui concessit . Et hoc pro regula certi juris proponit Innocentius IlI. mcap. cum τοι ex. ra. de privilegi/s.loquens de privilegiis Apostolicae Sedis : Cum enim super priυilegiis
sedis Apostolicae causa verritur , nolumus de ipsis per al-- fudi are . Uide l. Neratius 1 . in fin. D. de regulis jur. Huc quoque pertinet illa Yatio, quod privilegia Ecclesiis concessa si fuerint vel temeritate viola ta , vel dissimulatione neglecta , ut sunt verba l. 3 . Cod. de Episc. unde possessio interrumpi solet, tuuc violatores a Principe puniuntur , ut statuit eadem lex ; Sc Propterea non
potest talis cognitio , nisi ad juffices spectare , qui ab ipso Principe sunt
IX. Quaenam autem sint privilegia Ecclesiis , & ecclesiasticis personis
32쪽
per leges Regni concessa , deinceps aliud effecerunt , quam promovere videndum est . Sed primo breviter adiuvare , & ad estequm perducere. proponamus, quid iisdem legibus sta- quod partim lex Divina, partim ec- tutum sic circa iura ad Ecclesias spe- clesiastica iam statuerat . Inter hae ectantia ratione sui status , & in qui- Primum locum obtinent Decimae, de bus leges saeculares Principum nihil quibus videamus.
De Decimis. NON est hic nostrum examinare, aut definire, quo jure praestandae sint decimae pastoribus , & ministris ecchesiasticis, & quae fuerit illarum origo ; cum satis superque ea res pertractata sit , R discussa a doctissimis Theologis, & Canon istis; praesertim quod ad institutum nostrum ea nihil pertineant, nam interpretari solum debemus leges Regias . quae jus decimarum iam introductum , &consuetudine confirmatum adjuvant . Hinc iterum errat Carolus Tapia in loci supra eit. nam, dum quaerit de curia competenti circa possessionem privilegii alicuius concessi Ecclesiae, ait: quod tamen intelligendum es Iecundum formam traditam in cap. Regni volumue, quod est o a. tu cap. item saluimus ορ. π in cap. item statuimus , quod Clerici ς . In his capitulis, sive constitutionibus, ut mox dicemus , imponitur , &jubetur , ut solvantur decimae iam consuetae & propterea non agitur de ullo privilegio, sed tantum Reges auctoritate sua cogunt subditos ad solutionem decimarum , quae de iure debita est . Igitur citatus auctor , dum credit ecclesiasticis favere , refragatur potius , nam praesupponit decimas deberi ex Principum saecularium privilegio.
II. Quamvis decimae in personales, praediales , & mixtas dividantur ;tamen earum solutim, Sc praestatio ad
mores . atque Usum receptum rese
renda est ἰ nam personales ubique serme abolitae sunt , praediales , iamixtae solum de fructibus naturalibus exiguntur , imo aliquibus in locis
omnino. non exiguntur , aut tantum
ex parte. Unde communis est inter Canon istas , & Theologos recepta. sententia ex cap. 2O. oe 3 et de decismis , obligationem , & solutionem decimarum pendere a consuetudine . Haec tamen probanda est ab eo, qui dicit se non teneri ad decimas solis vendas , nam obligatio de jure est favore ministri ecciesiastici , vid. Zipaeum eo uti. 4. de decimis. Consuetudo autem, quae eximit laicos ab obligatione decimarum, aut in totum, aut ex parte, non est irrationabilis, aut injusta ; nam si nihil aliud haberent Episcopi, aut Parochi , unde se alerent , obligatio decimarum esset absolute necessaria , R de iure
naturali ex sententia D. Thomae a. Σ. u. 87. cum naturaliter debeat qui et
ex fructu suorum laborum sustentari: sed cum ex I. 4. C. T. de episci auctoritate Constantini Μagni , qui primus , ut ait t. s. Cod. de natur. hib. veneranda ebridianorum si eo Rs. Disiligod by COOste
33쪽
Romηnum munivit imperium,sublata buscumque et tamen ea eonstitutio fuisset omnis prohibitio, & permi L nunquam usu servata fuit: nam vel sum generaliter, ut liceret unicuique ab aetate Friderici , & deinceps Ee- bona quaecumque in testamento re- clesiarum bona in immensum creve. linquere Ecclesis : factum est , ut runt. Et quamvis eadem de ro nox redditus congrui, imo superabundan. semel preces a Decurionibus hujustes existerent , unde alimentis mini civitatis apud Reges essent porrectae; strorum consuleretur . Et propterea tamen nunquam fuerunt eris utrivisum non est injustum, si christiani sorti tete , vid. compitat. priυities. spaulatim alleviarentur ab onere de- capit. Regni fol. τ' et 1. Hoecimarum, cum ex eorundem libera - sane non aliunde provenit quam litate latis superque Ecclesiis provis ex pietate,& propensione noli rorum sum esset. civium erga Ecclesas & ecclesiasti-1IL Et noc sane multo magis cos non quod offenderetur eorum a stirmandum est in Regno nostro . libertas , prout vulgaribus vestigiis In aliquibus chiastiani orbis Provin- insistens Tapia loqui me in eo ent. ciis , cum valde ecclesiasticorum ad cit. con se. sed quod existimarunt facultates crescerent , unde publico ea ratione commodius ecclesiastica patrimonio non leve damnum amo munia obiri posse. Et propterea non rebatur, visum suit conveniens, ali- videtur iniquum , ut modo diximus , quo remedio novis acquisitionibust obligatione decimarum, aut in totum, occurrere. Apud Gallos, & Batavo aut ex parte liberari eos , qui tam inductum fuit jus amortiΣstionis , prosuse Ecclesias, & omnia loca pia scilicet ut bona immobilia non posi ditarunt.
sint pervenire In manus mortuas IV. Sed age veniamus ad constitu-
έ intellige Ecclesias, Monasteria sce. tiones principum circa decimas. Cum quae cum prohibeantur legibus eccle- in minori aetate degeret Fridericus I l. siasticis bona alienare, censentur tan . facile fuit, ut ob dissidia, & civiles
quam manus mortuae, quae non post discordias publicae res perturbarentur, sunt reddere , quod tenent , vid. & nominatim sacrie; unde decimarum Petrum Pechium in trast. de amor. consuetae exactiones impediebantur .
tietatione bonorum in nisi prῬvio aD Hinc ad Regni administrationem 'u P: incipis , qui non solet assen- perveniens Imperator statuit in con- tiri, nisi certo censu super re imposito, stit. quanto ceteris, ut decimae, quae cum obligatione solvendi publiea solitae erant praestari locorum Praela- onera. Non desunt Provinciae , ubi tis , & venerabilibus locis tempore prohibentur omnino novae acquisitio. Gulielmi II. deinceps praestarenturnes Ecclesis . At apud nos , licet integrae : idest eadem ratione , ac olim statuisset Fridericus II. in cona tunc praestabantur . Et addit , quia siti praedecessorum nostrorum , ut ad Principem spectat Ecclesiarum bona immobilia subjecta censui pu- iura servare, & augere . Idem ferme
blico nou transferrentur inter vivos confirmavit Carolus II. Andegavensis in Ecclesas , & loca religiosi i in tribus constitutionibus, quae leguntur ultimis voluntatibus vero ut iisdem inter capitula Regni Num. 92. 93. relicta infra annum venderentur pro. l87. In hoc postremo cap. quod
ximioribus delapcti , aut laicis qui- incipit re quia nuer , animadversio
34쪽
ne dignum est , ea aetate etiam decimas persolvi solitas ex quibusdam regiis vectigalibus : unde imponitur
Secretis sic dicebantur tunc temporis quidam .Regii ossiciales thesauro. rum inventionibus , & aliis muneribus fiscalibus incumbentes , vides
constit. praesenti tege , re constit. Gh.anae de seretis ut statis temporibus decimas exsolvant, non expectato novo Regis mandato quotannis , ut
fieri solebat : quod si secus factum fuerit, in poenam ab eisdem duplum
praestetur , & reficiantur expensae ;idque Iustitiariis committitur , qui
tunc erant Magistratus ordinarii in Provinciis. 'U. Ex hac constitutione colligitur, Iegum nostrarum mentem fuisse , ut judices ordinarii locorum omnimodo procurent solutionem decimarum. Et propterea satis superque hac in parte provisum censetur ecclesiis, & eccletiasticis, ne ad alia remedia potestatis spiritualis absque necessitate perveniatur . Non inficias quidem eo , postquam in 'eeclesia necessariae , non amplius voluntariae factae sunt deci .mae, posse Praelatos pro iis exigendis
excommunicationis uti sententia .
Verum id debet esse in subsidium ,
scilicet quoties nulla alia ratione
Iotest ecclesia jus suum consequi. Et
oc sane innuere voluit jurisconsultissimuq Pontifex Alexander III. in eop. 5 de decimis scribens Archim piscopo Cantuariens circa eos , qui detrectabant solutionem decimarum his verbis e Si oput fuerit , ob exeommunicationis districtione compellere ; scilicet si ob necemtatem id fieri
oporteat. At quaenam erit necessitas,
ubi facillime a quocumque ordinario Iudice possunt renitentes compelli ad decimarum solutionem λ Ad haec
Praelatos, Sc Ministros Ecclesiae , qui
facile utuntur excommunicationis senotentia, & non semel pro re temporali minimi momenti , animadvertere
oportet, Tridentinam Synodum fefde reform. cap. 3. sic eos docere: Quamυis excommunicationis gladius
nemus si recte sitae disciplinae, σad continendos in oscio populos υώ- de falutaris ; sobrie tamen magnaque circumspectione exercendus es : cum experientis doceat , se remere , aut levibus ex causis incuriatur , metit contemni, quam formidari , peranielem potius parere , quam salutem. Et insta mandat eadem Synodus, ut se abstineant Episcopi ab excommunicatione, quando in causis civilibus fieri potest exequutio realis , vel personalis . In legibus Regni non solum tale remedium imponitur, sed& poena, ut modo diximus; propterea excommunicatio esset superflua ,& ab Ecclesiae mente aliena . His adde, quod superiores constitutiones Caroli II. quas confecerat , dum patris sui in hoc Regno vices obibat, confirmatae suerunt ab Honorio IV. Pontifice, prout legitur in pragm. 2.de Clarie. sye Γιacon. σα unde sequitur, optimam, & aequitati consonam visam fuisse Pontifici rationem, in dictis constitutionibus propositam pro decimis consequendis. VI. Illud non omnino extra rem notandum est in fine praesentis tituli:
cum leges nostrae tanta cura, & studio Parochis faverint, ad quos poti simum decimarum exactio pertinet, iidem haud gravate exequi debent . quae pro utilitate publica injunguntur in pragm vnie. de Parachis, scilicet, ut Parochi libros omni dilige i. tia conficiant , in quibus , prout necessitas quotidie exigit, describantur nomina
eorum , qui recenter nati baptizan. tur,ad hoc ut in posterum aetas tin un
35쪽
8 COMMENT. DE IURE REGNI NEAP.
cujusque civis certo sciri possit . minus ad statum civilem, quam re Quod equidem & de consuetudine in clesiasticum . Ecclesia est receptum, & pertinet non ,
De Immunitaribus Ecclesarum . UAM vis Ecesessa , prout diximust . in eap. 3. significare possit, tiadem sacram, Sc mini stros ejus. dem servitio addictos ; tamen cum agitur de privilegiis, 3c immunitati. bus, distinguenda est ipsa Ecclesia ab
ecclesiasticis; nam quaedam exiis; omceduntur specialiter locis sacris, tum Ob quandam venerationem , qua eadem hiberi debent inter christianos. In hoc capitulo de Ecclesiis , in sequenti de ipsis ecclesiasticis personis
II. In legibus nostris nihil peculiare extat circa curam magistratuum saecularium ad tuendam pacem, & tranquillitatem in Ecclesiis, praesertim dum sacra peraguntur: attamen veris mileest, Reges nostros credidi sis, satis Q. perque ea de re prospectu ni jure communi. Extat in cod. Theodosi Lai. xit. de Dise. 8c eadem repetitur in Od. Iustin. eod. xit L Io. qua Imperatores Arcadius, 3c Honorius capitali poena eos puniri jubent . qui irruentes in Ecclesias turbant divinum Cultum, aut sacerdotibus, & ministris injuriam inserunt. Haec constitutio , praeter specialem , illam quoque generalem rationem habet, quia ad Principem spectat ea omnia removere , quae in Ecclesis ministeria religionis impediunt, aut turbant. Et ob ean. dem rationem, ni fallor, primis christianis Imperatoribus placuit concedere Ecclesiis privilegium asyli , sive immunitatem localem, ut Canonissae
loquuntur ἰ ne scilicet rei confugientes ad Ecclesias inviti extraherentur; id enim cum rixas, tumultus, & aliquando populares seditiones excitare soleret , unde sacrae caeremoniae , δέ preces Christianorum interrumpebantur, visum fuit conveniens, ob loci venerationem , supersedere ab omni violentia. Et ob hanc eandem rationem celebre edictum Theodosii junioris de immunitate Ecclesiarum conseis
sum fuisse , notat doctissimus Gothostedus in λ 4. C. T. de his qui ad Ecclesas confugiunt. Qiod evincunt illa verba eis. l. 4. Denuntiantes vobis omnibus, ut in Iaar oclit Eeclesiis , o in aliis quidem seuer abii Lbus locis , in quibus eum pace , tu' quiete vota competit celebrari, ab iisneatis ab omni seditione G c. Non de erunt sc alii Imperatores, qui generali sanctione privilegium hujus immunitatis dederunt Ecclesiis, vid
III. Reges Neapolitani hoc idem
privilegium confirmarunt, Sc praue tim carolus II. Andegavensis in eap. item statuimus ς s. ubi sic ait: Demsatuimus, quod Ecclesae in toto Regno gaudeant priυilegio, eis per jura communia indulto,scilicet quod rei , qui ad Ecclesas confugiunt, abinde non extrasantur inυiti, nisi iurasibus a iure permissi r . Hoc ipsum reperitur in prasin. I. f. q. de cieri-
36쪽
Ρ ART. I. L Ieis, seu Diae. e. Verba alia . nisin easibus a jure permissis , referuntur non minus ad jus civile , quam canonicum; nam jure civili multis in causis privilegium asyli cessat, vid. n. in d. xit. C. Theod. Cy Iusin. σμυAl. 17. h. . us vero canonicum non tantum idem privilegium confidimavit, sed& multas alias species excepit, praesertim in delictis gravioribus ; etenim semper alienum suit amente Ecclesiae facinorosos homines tueri , ti criminibus occasionem praebere ἰ quicquid in contrarium amr- mare audent nonnulli male feriati
scriptores, &Sedi Apostolicae insensi. Ecclesa Dei , inquit Lucius III. ,
in cap. s. de immunit. Eccles secun dum Evangelicam veritatem domus orationi; esse debet, non spelunca D-tronum. Quae verba satis ostendunt, nunquam voluisse Pontifices sceleratorum defensionem suscipere; sed tantum cavere. ne in quibusdam levio. ribus delictis , occasione reorum Detinsequendorum , pax & tranquillitas turbaretur , quae praesertim in domo Dei adesse debet . Et propterea emdem tempore, dum honorem . & reuerentiam conservari volebant Ecclesiis , aversabantur occasones delinquendi . Quod manifeste demonstrat celebre, & prudens rescriptum Inn
jus calce sic concludit: Tu ergo. Rii charisme , Scottae Regi rescribit cum in Regno tuo aliquid horum eontigerit . juxta praemissam
dissinctionem , se procedere studeas,
quod Ecclesiarum honor , ct immunitas se etur ilhaesa, o malignandi facultas pr se Nolantatis hominibus
Iv. Sed quamvis Sacerdotalis , &Regalis potestas eodem respexermi nihilominus utraque ad se pertinere
B. I. CAP. V. . . 9 censuit cognitionem criminis, ex quoius a li obtineret , vel secus : dc
propterea non semel graves extiterunt eo certationes . pra sertim post Bullam' Gregorii XIV. quae incipit, cum alias nonnulli . Adhaec Doctorum commentarii, Stractatus magis, magisque severunt dissidia . dum unul quisque studio partium scribere conabatur . Inter eos nostri Pragmatici eminent, qui leges Regni explicam do , dum volunt Regale lus tueri , suis. disputationibns nihil aliud em-ciunt : quam transcribere vulgares opiniones, iisque ubi credunt lites clIrimere, augent potius, & consirmant, ut prae ceteris videre est apua IMpiam fur. Regni lib. I. tit. de θιs , qui ad Ecclesiam eonfugiunt. Verum
quid Ecclesiae dignitati, quid publI cete tranquillitati expediat , omnino
negligunt , ac praetermittunt . Quae omnia diuturnis , gravissimisque comtentionibus in Reeno occasionem cle-derunt . vid. Chi occaret l. tom. I tit. de immuuit. E Aef. Tandem Inaequam. x omnibus profuturam con- eo iam placuit devenire . tun est nostro. tum Pontifici. qui post nabi
tis Doctorum disputationibus, ta nousemel falsis doctrinis, voluit Tolpicere non minus Ecclesiae dignitati , quam communi securitati; nam prae
reliquis consderavit prudentissime . in hoc Regno homines facinorolos,& scelestos immunitatis jure abuti . eiusque occasione ad homicidia praesertim impelli solitos . Etenim o
lammam religionem nostratium spraecipue in hac Civitate . curn aecies sacrae tot tantaeque extructae essent , Jc quotidie extruantur, ut brevilImras
spatiis unae distent ab aliis, perrerit lacile adiguntur ad maleficia, scientes non procul adesse confugium .
His adde, quod per interpretationes,
37쪽
3o COMMENT. DE IURE REGNI NEAP.
ampli ationesque Doctorum , spatia , UI. Criminosi , qui ab immunita-
quae supersunt inter unum asylum , iis privilegio arcentur, hi in eodem N alterum, perexigua, aut nulla δε- Concordato numerantur . Primo in sunt. Igitur non levis praesumtio cendiarii, idest quorum dolo malo , erat , apud nos crimina perpatrari & dedita opera incendium factum immunitatis occasione; quo casu eam fuerit , sive ipsi sua manu stupam cessare generaliter decernunt canones, taedasve intulerint , sive per alios id vid. capit. DIt. eod. tit. Et hoc expe- fieri curaverint , aut opem , auxi rientia rerum magistra demonstrat , liumve dederint. Hoc tamen intel- nam ex quo vulgo innotuit, confii. ligitur quoties Eeclesia, aut quicun- hientes ad Ecclesiam extrahi posse , que sacer , religiosusve locus , aut enormia delicta, si non omnino, ta. domus ad habitandum apta non mi-men magna ex parte cessarunt. nus in urbe , sicuti etiam tuguria U. Quoniam circa locum confugii domorum instar extructa, incendium
assiduis quaestionibus occasio dabatur; passa sint . Quod ipsum dicendum
ideo ex Concordaro cap. a. excipiun- de grege . vineis , satis , di praediis tur a jure immunitatis Ecclesiae rin quibuscumque cultis , & frugiferis . rates . scilicet extra urbem constitu. II. Plagiarii , hoc est qui a nostristae , in quibus Eucharistia non con- vulgo dicuntur Recaptatores , ii servatur; dummodo non sint Parochia. nempe , qui per vim , aut dolum , Ies , aut ad curam animarum desti. aliquem transferunt , nec liberant , natae . Excipiuntur etiam privata Ora. nili pecunia accepta. Quod crimentoria, Vulgo Cappellae, in quibuscum. patrum nostrorum aetate frequentiuque locis exissentes. Excipiuntur Cam- smum erat in hoc Regno . Idem panilia ab ipsis Ecclesiis separata . dicendnm de iis , qui sive per nun- Excipiuntur Ecclesiae diruta , & d cios, sive per literas Pecuniam ex- relictae scuti etiam horti, & virida- poscunt, minis incutiendo metum , Ta Ecclesarum , quae parietibus non sve mortis, sue incendii. Ill. Qui includuntur. Quod ipsum quoque di- scienter , & dolo malo , & animo Cendum in Monasteriis , aliisque loe nocendi consciunt, vendunt, aut praecis religiosis . Excipiuntur denique bent venenum, Iicet quocunque ea damns , & tabernae cujukumque ge- su effectus non sit sequutus. IV. Quin eris, licet parietibus Ecclesiarum , mandant, mandatumque suscipiunt aut Monasteriorum sint affixae, dum . de homicidio, sive assassinio, ut no modo intra e a tiras ipsas non com- sri communiter dicunt; si euti etiam prehendantur . Domus autem Paro. qui opem , consitumque pr.ebent , chis destinatae , aliisque personis ad licet mors non fuerit sequuta, dum ram Ecclesiarum pertinentibus , modo perventum si ad actum proxi- quoties ab iisdem detinentur , & mum, scilicet ad vulnus. Hic autem aditum habent ad Ecclesiam , non temperare mihi vix possum , quin
excipiuntur a privilegio asyli . Spa- breviter admoneam , quam erroneatium autem , quo continetur consu- snt, & ab omni ratione aliena qu Rium , non extenditur ultra atrium rundam Pragmaticorum principia , Ecclesiae, quoties muris , porticibus- quibus ad pertractandas quaistionesque sit circumdatum . scalas , pom circa immunitatem localem ipsitasque sitas tam a fronte , quam a utuntur. Inter eos primas tenet Do-
38쪽
natus Antonius de Marinis, qui hac in re probabilium opinionum asserintorem acerrimum se ostendens , tanquam si enormissimorum criminum patrocinium suscepisset, vel levissimis,& aliquando remotis argumentis conten Ius , quaquaversus studet immunitatem ampliare . Hic auctor Lb. I. reso . eape I I. controversiam proponens , an mediator assassinii gaudere debeat immunitate Ecclesiae; respuens sententiam Doctorum negantium, amplectitur contrariam his
verbis , equidem notabilibus : sed
certe contraria sententia tenenda est,
nimirum assassnii mediatorem Eces fastica protectionis beneficio non esse indignum Quasi dum Ecclesa . Immunitatis jus .auferendo , studet
tam horrendum crimen rem Uere ,
vult admittere ad suam protectionem eos, qui praecipuam causam tanto sceleri dederunt. Hoς sane non est mentem, Sc sententiam legum intelligere, ted magis cavillari, & verba captare. Illud etiam majus momentum habet, quod idem Doctor, dum opponit suae sententiae pragm. 2. deaffossinio, qua apud nos statutum est, ut mediatores assassinii eadem poena teneantur ac mandans , & mandatarius, unde satis apparet ex legibus nostris controversae jam propositae amplius locum non esse : ipse proponit hanc rationem sane lepidam pro dissicultate removenda : quia ρ res Princeps , quoad poeuam Iunsubditis imponendam , delicto qualitatem addere, ac declarare ossassnum,
clesasticam immunitatem , in aliquo Ecclesae juribus praejudicare non potest. Sed bone Deus i quis unquam sando audivit Ecclesiae iuribus praejudicium afferri, cum pro avertendo teterrimo facinore , prout est assata B. I. C A P U. Inium . leges saeculares puniri volunt poena mortis eos, qui tanto crimini praecipuam occasionem dederunt 8 His adde, quod le3es ecclesiasticae . dum excludunt ab immunitate assassinium, quale sit tale crimen, & quibus ca-sbus committatur. declarandum relinquunt legibus laicorum & pro reo ejusdem criminis habent eum , qui talis habetur jure publico. Etenim si originem vocabuli volumus inspicere, Astissimi olim dicebantur,
prout ex Paulo . Emilio notat Dua. renus disput. anniυ. ιib. 2. cap Iz.
quidam ex Perside prosecti , qui recepta Mahumetis persuasione , eju que erroribus imbuti , amicitiae , &samiliaritatis obtentu , sese christia. nis immiscebant, ut aliquem ex eis possent callide, & proditorie occidere: nam sbi persuaserant, coelestem immortalitatem adipisci per necem hostium suae religionis. Sed postm
dum tale nomen datum est suscipientibus mandatum ad occidendum .' &Ecclesia, dum utitur eo vocabulo . sese accomodat ad consuetudinem Io. quendi, & ad ipsas leges laicorum, ut videre est in celebri constitutione Innocentii IU. ex Concilio Lugdunensi , relata in eap. l. de homicta in s. cujus verba evidentissime osten. dunt, quam impense semper cur verit Ecclesia tam horrendum crimen penitus exterminare, tantum abest , ut ecclesiasticae protectionis beneficio, ut loquitur de Marinis , censeantur digni ejusdem mediatores. Postremo,s omnia alia deficerent argumenta , quod exprimitur in praesenti Concor dato solum lassiceret ad demonstrandam mentem Ecclesiae; nam ibi exinpresse removentur ab immunitate , qui opem, consiliumque praebent in assassinio, inter quos mediatores Proculdubio habentur praecipui . Sed amplius
39쪽
31 COMMENT. DE IURE REGNI NEAP.
amplius in his quaestionibus immo- piis institutis pro eleemosyna ela rari me piget ; unde ad propositam gienda inter pauperes . Et postremo
disputationem revertamur. eadem ratione privantur qui ini sin, VI l. V. Immunitate privantur la' gulis Universitatibus Regni solent trones, & grassatores viarum publi- pecuniam publicam conservare . XI.
carum , & vicinalium ; licet semel Privantur rei laesae Majestatis in pri.
tantum ejusmodi crimen commise- mo. R secundo capite . Sed in po-rint, nec personis ullo modo, sed re- strema specie comprehenduntur solumbus tantum damnum intulerint. VI. ii, qui realem injuriam, non verba- Privantur qui falsis , & adulterinis lem tantum intulerunt Principis mi. clavibus, aliisque instrumentis portas nistris, iurisdictionem exercentibus ἔdomorum , aut tabernarum sive ossi, unde excipiuntur ossiciales Baronum. cinarum aperuerint ; vel easdem eL XII. Privantur qui per vim extra- fregerint, aut combusserint; Uel per hunt , sive extrahendos committunt tecta, aut fenestras intraverint; dum. ad Ecclesiam confugientes . Xlli. modo aestimatio rerum furto ablata. Privantur qui in Ecclesiis homicidia, rum sit ejusmodi , unde communi , mutilationes membrorum, aut quod in aut municipali jure reus poenam mor- cumque aliud delictum committunt, iis mereatur . Sed quaenam sit haec quod de iure communi meretur pc poena legibus nostris statuta, expone' nam sanguinis, aut triremium. Quod mus suo loco . Vll. Privantur qui idem dicendum de iis, qui egredien- ministrorum curiae falso nomine tes ab Ecclesiis, ad quas confugerant utentes, domos ingrediuntur, ibique pro immunitate, eadem perpatrave-
aut surtum committunt, aut furtum rint crimina . Postremo abutentes committunt. aut vim mulieribus in. eoniugio , privantur eo , quoties
ferunt. VIII. Qui salsas conficiunt auctoritate Episcopi translati in aliam
scripturas, ex quibus pecuniae depin ecclesiam , nee etiam se abstinent astae in mensis argentariorum appa. maleficio . Et ne Episcopi opus harent, & nos vulgo dicimus fides cre- beant talem saeuitatem semper, ubi diri; sive falsa conficiunt mandata , casus evenerit, impetrare a Pontifico, unde ex iisdem mensis depositas pe- Pontifex eandem iis concedit una cunias exigunt contra publicam fidem. tantum vice pro omnibus . Et ut IX. Privantur mercatores , qui dolo quaecumque omnino removeatur Oc- malo decoxerunt , pecuniam celando easo delinquendi. in ecclesiis, pruden- in fraudem creditorum . X Quaesto. tissime in Concordato cautum est, aut
res, sive qui pecuniae publicae exi- Episcopi , aut quicunque alii exe gendae praeficiuntur, & in hac Civi- centes ecclesasticam jurisdictionem ,
tale appellatur Thesaurarius Regius, debeant a confugientibus arma aufer- in Provinciis Perceptores, etiam pri- re, implorantes, si opus fuerit, au-Vantur immunitate, quoties in pecu- xilium saecularis Curiae . At si haec nia jam exacta tale furtum commit- instet pro eadem re apud Ordinarium tunt, ut si locus poenae ordinariae . ecclesiasticum. hic debeat licentiam
Eodem modo privantur qui in mem impartire, ut arma auserantur, cum sis argentariorum pria ficiuntur pecu. interventu tamen personae ecclesi
niae , aut pignori s conservandis ς ilicae. Quod si ille renitens fuerit , sicuti etiam qui praesciuntur locis poterit tua tantum auctoritate id facere
40쪽
eere judex laicus. Arma tamen quacunque ratione auferantur a confvientibus , danda sunt laico Magi ratui , ut ab eodem conserven
VIII. Ad removendas autem Veis teres altercationes , quas supra diximus apua nos oriri solitas inter ecclesiasticos, laicosque judices pro cognitione criminis excepti ab immu. nitate, sic statutum est in Concoris to: Dum reus alicuius delicti, quod creditur ab immunitate exceptum , reperitur in loco immuni , debet Episcopus , vel ejus Vicarius , aut quicunque alius superioris vicem gerens , requisitus a judice laico , licentiam concedere pro illius extractione, dummodo interveniat persona ecclesiastica designata ab eodem Episcopo. Tenetur autem judex laicus in scriptis praestare iuratoriam cautionem de retinendo reo nomine ecclesiae , promittens ejus restitutionem, quoties decretum suerit, illum immunitate comprehendi . Quod finon restituatur , poterit Episcopus poenis canonicis uti. Licentia autem
si fuerit ab ecclesiastico denegata , poterit laicus iisdem conditionibus proprio jure , propriaque auctoritate reum extrδhere, dummodo clamini. I. C A P. V. res , & scandala evitentur . Tene. tur laicus judex, extracto reo, intra spatium quatuor mensium actus judiciales conficere , pro cognitione
delicti , illosque Curiae episcopali
transmittere , a qua intra spatium unius mensis decernendum est, utrum reus gaudeat , an secus jure confugii . Quod si intra dictum spatium
quatuor mensium judiciales actus non exhibeantur a laico , poterit Episcopus restitutionem rei ad ecclesiam petere , secundum sormam tu. ratoriae cautionis jam praestitae. Epi. scopus vero si intra terminum praefixum nihil declaraverit circa crimen, statim & ipso ficto, cognitio devolvitur ad Tribunal , quod Mixtum in eodem Concordato appellatur, ubi judices prirsunt partim a Pontifice , partim a Rege constituti . Haec sunt majoris momenti , quae circa jus asyli in hoc Regno novissime statuta sunt; eaque si ad exequutionem perducantur , remota omni propensione cavillandi , & vanas , inutilesque difficultates struendi, affatim lassicientium ad facinorosos homines punie dos, & crimina avertenda , tum ad decorem dignitatemque Ecclesiae conser vaddam.