장음표시 사용
21쪽
ut ostendant mala physiea , et moralia a Deo bono esse non posse Mod si mala haee plura sunt, Deus malus existit, Deique persectissimi nulla providentia. Sunt qui data opera magnis voluminibus haee argumenta exornant , et prosequuntur 3 sed sustra laborante dum eis nim Deum providentissimum aper mus, unicum defendimus , et malo rum causam assignamus. Mala physica ad totius universi persectionem spectant. et bonum sunt; Moralia vero mala nonnisi ordinis et rectitudinis privatio eum sint , desectibilem creatam voluntatem causam habent. Quamobrem Deus omniseius est, quin humanam laedat libertatem. 3q. Providentissimus quoque Deus est, et de omnibus maximis et minimis curam habet. 31. Mala quae sunt in mundo stare possunt eum divina proinvidentia. 36. Nee duo admittenda sunt aeterna principia bonum , et malum, hoc enim divinae unitati, non minus providentiae, et bonitati odiponitur.37. Non est Deus auctor peccati, licet et certo cognoscat, et permissivo velit deereto.
Iam vero eum Deus infinitis persectionibus eumulatus si , atque generali providentia omnia regat, atque administret, speetalique cura rationales creaturas, et Iiberas, nempe homines , quas ad altiorem, persectioremque sinem dirigit, stitieet ad Deum ipsum cognoscendum; ad hune autem sinem eos Religio dueat; homines debito honore colere Deum, et amare tenenturr igitur vera Religio hominem doeere debet, quid eredendum, quid sperandum , quidve amandum sit. Atqui haee omnia nonnisi dupliei interno , externoque cultu persei possianti utroque igitur tenetur homo. Internus quippe cultus in mentis devotione, et eordis affectibus s stit, alter vero orationibus, saerifieiis, piis quibusdam eae remoniis perficitur . Rigidiores Deistae utrumque negant, eo quod Deus obsequiis nostris non indistea tr mitiores vero vel interiorem negant externum praecipientes, hypocritismum, seu Pharisaeismum impie eommendantes 3 vel interiorem unice quaerunt, et exteriorem , uti superstitiosum omnino exprobrant, et ea lumiantur . Primum Politieis, alterum Libertinis
22쪽
aeeeptissimum. Novissimi vero iuris naturalis Traictatores oppido
falluntur, dum utrumque cultum ab hominum naturalibus ossietis erga Deum saltem directe exulandum praeeipiunt. inamvis tamen vel ipso rationis lumine eognoscamus Deum interno externoque eultu esse colendum i qui vero , qualisque esse debeat aliunde eo-gnosei , et detegi debet. Non ratio humana , non natura , sed revelatio hominibus facta cultum Deo debitum determinare tantum potest. Principis est decernere quo a subditis obsequio ipse colendus sit a si enim unusquisque hoc deeernere posset, cum Lomines varii in cogitando , et agendo sint, varius quoque , nee uni formis eultus haberetur. Quilibet pro ingenio suo sibi Numen eia fingeret, et pro criminibos etiam alterum advocaret. Non hie memorabo quot saerificiorum monstra ex hae cultus libertate gentiles etiam eultiores supremo Numini litare consueveranti satis sit nominare Baeeantium deliria , Orphica mysteria , item Eleusinia a veteribus deseripta 3 humanas hostias , absurdissimos eultus, Florales ludos, in quibus non aves, non quadrupedes, non denique sanguis humanus , sed multo scelestius pudor ipse Diis osserebatur. Ad revelati nem itaque recurrendum est , ut tuto sciamus interno eultu colendum Deum, tanquam Pr1mum omnium principium, et ad ipsum omnia, tanquam ad ultimum finem reserenda, quo Deum super omnia diligamus , nosmetipsos propter Deum , aliosque in Deo , quo ipsum oremus , uti omnium bonorum largitorem, precibusque Deo dignis honoremus , gratiasque ipsi agendo. Externo vero eultu ab ipsa mei revelatione praescripto Deus ipso colendus, quo publieae preees psalmis, et hymnis condecoratae, quo sacrae caeremianiae, altaria , templa , vectes , ornatus, immagines, simulacra, Sanctorum exuviae , quin ulla superstitionis labes inuratur praescribantur, ut propterea reprehendendi quam maxime sint Deillae , et Novatores dum apud Catholiis eos omnia incultu externo faeda superstitione maculata esse impie elais mant , et conqueruntur. Omnιbus enim his externis praescriptis r bus , et modis si exuatur Religio quid amplius remanebit, quo eulistus externi utilitas, et sanctitas, immo ipsa met Religio demonia strentur Quare 38. Naturalis ratio ostendit interno cultu eo tendum esse Deum . 33. Externo quoque cultu sensibus omnibus , et eorpore esse adorandum doeet. 4o. Rationi naturali sese opponunt Politiei, et Libertini, dum illi internum , isti externum rejiciunt, et exprobrant.
23쪽
Quonam cultu interno Deus eoiendus sit revelata Religio
1 Cultum quoque externum Deo debitum sola revelatio defini
s. orandus Deus ab hominibus necessario est , hymnis et psalmis Iaudandus. . Exteriores eaeremoniae, altaria, templa, vestes, et ornatus, imagines, et simulacra religioso cultu ordinari possunt.
s. Nulla est ergo in Religione Christiana in exteriori cultu superstitio. XI Revelationis profecto lumine indiget homo ad ea quoque , quae
iuris naturalis, et gentium principia, atque ossieta spectant. Nullum est in universa Theologia tam eertum , et firmum, atque experientia demonstratum , quam vires hominis post Adae lapsum debiles, et in firmas devenisse, ut ad perseetam ipsiusmet legis naturalis cognitio nem sola hominis ratio pertingere nequeat. Sed nulla veritas, ut isthaee tam aeerrimo, hostes nacta est. Eam non modo explodunt Deistae , qui omnem revelationem de medio tollere conantur, sed ali qui etiam iuris naturalis Tractatores , qui tametsi agnoscant neces tatem Religionis supernaturalis, contendunt tamen, naturam hominis satis esse, ut omnia officia, quae a lege naturali dependent, possint aquolibet non obtuso, inertique homine persecte eognosci. Vel inter Catholieos nostra hae aetate plures nobilissimi ingenii Viri utramque paginam implent, qaaestionem hane maximo partium studio versan. es, atque eo devenere, ut eum Heterodoxis de statu praesenti humanae naturae sentirent, hominemque.facerent , et haberent, ut ipsis esset in optatis. Philosophos se agere , non Theologos elamant , ut revelati luminis neeessitas ad Theologiam, non ad Philosophiam statuenda, eum unus , idemque homo sit, una, eademque ratio debilis, et infirma Philosophi, et Theologi. id ipsi Gentiles se
la ratione docuere permulta recte praecepta nobis dederunt, vix tamen , ae ne vix quidem omnes vitare potuerunt errores. Nullus eOrum rerum ereationem, veramque hominis originem perspectam habuit 'mundum ab aeterno extitisse, vel fortuito coaluisse somniabant: duo esse summa principia; fato omnia regi, mortales animos esse dogmatizarunt. Suicidium, fornicationem ebrietatem , communitatem --
24쪽
minarum, erudelem liberotum expositionem laudarunt . immo mendarietum, periurium, vindictam saepe numero praecepere, ut de his merito eoneludi possit , neminem aegrotum quidquam somniare tam infindum, quod non aliquis dieat Philosephus; ut propterea siliam eorum sapientiam quis voeaverit, et in omni pene quaestione errasse alius seripserit , opusque veteris auctoris extet, quod Irrisio Philosopiarum appelletur. Sola ergo divina revelatio legis naturalis praeeepta, et dogmata sine ullo prorsus errore tradidit , Evangelium continet , et Sancti Patres eonstanter doeent. Longum nimis esset de re-eentium Naturalistarum erroribus dicere. Principium iuris naturae colloeant aliqui vel in unieujusque utilitate, in propriae vitae eonservatione alii, in quodam animali appetitu , in laeta litate, iis omdine naturae, in essentia hominis, in amores ut Propterea vel purum, putumque Epieureismum , vel merum Stoicismum doceant: unus alium corrigit, emendat , redarguit, rejieit, explodit. Menda eium , faenora , polygamiam , suteidium, monomaehiam , et dissolubile eoniugium doeent'. Iam vero si seposita revelatione solo naturali Iumiis ne omnibus numeris absoluta lex, vel jus naturae haberi posset, pr fecto habuissent philosophi , qui maximo ingenio praediti omnem navarunt operam , ut id assequerentur. Si igitur tot saeculorum exisperientia contrarium evincitur, vera haec erunt. 66. Ad legis naturalis persectam eognitionem neeessaria est diis vina revelatio. 67. Iuris naturalis , et gentium distiplina non sine piaeulo selo rationis Iumine tractari potest. 68. Iusti, et recti ossieta ex libris Gentilium, et reeentium Naturalistarum operibus addiscenda tuto non sunt. 9. Christianae Religionis Moralis Doctrina sancte, et ex integro in saeris Litteris , et in lanctorum Patrum seriptis inquirenda est. s . Sine revelationis, et Gratiae auxilio nemo Gentilium aeternam selieitatem eonseeutus est, et consequetur. XII. si eut Gentilium sierunt aliqui Christianos fieri nolentes, qui putabant ad salutem segeere aeternam, si bene, et honeste vivant, supervaeaneum quod etiam erederent, quae non intelligerent et naturalistae moderni toti sunt, ut omnem veritatum supernaturalium revelationem
25쪽
lationem rei ieiant, solamque legis naturalis observantiam neeessariam esse contendunt. Porro non bene vivit, qui Deo non credit; sicut e nim concupiscentiae oculorum lex, et iustitia, concupiscentiariearnis paenitentia , et mortiscatio 3 ita superbiae mentis submissio , et capti vitas intellectus unice reponenda sunt: sed haec non alia , quam quae divinae auctoritati memem submittit. Credendum ergo est, quod divina revelatione constat, et primo internae hominis eorruptionis originem , eausamque nonnisi ex homine ipso esse repetendam, et tanta mali remedium non nisi ex divinae pietatis, et sapientiae Parcano. Prosecto tantam hominis eorruptionem naturalem , vel ex Deo esse
quis Potest asst mare Z supernaturalis itaque est, quod vel ipsi Philosephi , et Cieero ipse agnovere: ouaenam autem divina potest revelatio solum aperirer haee autem primi hominis culpam causam esse, et originem doeet; Inearnationem vero Divini Verbi remedium. Ex his duobus universa lex pendet, et prophetae, totius mundi histor a , humani generis per tot sareulorum myriades vicissitudines, Imperiorum , hellorumque, et adium, et omnis lacrymabilis fati series pendent, ludat eae gentis ritus, et eaeremoniae, leges, et religio , Ido latriae monstra , et densissimae tenebrae, humani intellectus, et volun-xatis , viriumque omnium debilitatio, vetus, et novum Testamentum , gr tia, et gloria , virtus , et vitium pendent. Quamobrem vires o mnes insumunt Ine reduli Pelagianorum veritia sectantes, ut persua deant intestinum hominis bellum, extera sque infirmitates nullius eorruptionis indietum esse, aut effectum , sed illi, ut est habere partes eorru ptioni, et dissolutioni obnoxias, prorsus naturale. Sed et si hoc pose sibile attenta humana natura eone edatur, qua poterit esse ratione di vina inspecta providentia λ Nee eadem est eorporis, et animae con ditio. Quidquod haee in thstina discordia non est adeo neeessaria, ut sine illa homo ereari , esse, aut eoneipi non possit i Quamobrem quis aequo animo De istarum serat audaciam , dum universam de primaevi hominis lapsu Mosai eam narrationem innumeris contradictionibus, .E- sopianis fabulis, mythologi eis, et methaphori eis statere assirmant Tos prae iverant Pelagiani quinto Leelesae laeulo, qui tot turbas in Ecclesia excitarunt, damnatique suerunt. De serpentis natura, loquela , et artibus , de Ductus vetiti vaga, incognitaque , in seliei arbore, dique aliis insignibus scientiae boni, et mali, et vitae arboribus , deque aliis in umeris, quae originalis culpae historiam eonsectantur non breves opponunt audaeissimi animadversiones. Sed hi nodos quaerunt ubi scirpus est. In hoc corrupto naturae statu violatis per peccatum
26쪽
ternis legibus Deum graviter offendit homo, iratumque sibi vindἰcem Deum recidit. Qui ergo fieri potest , ut sola naturali ratione sumetens medium Deum pia eandi adinveniri queat omnia, quae
ad id hactenus exeogitarunt mistae , inepta prorsus videntur. Etenim qui ita Deum eonstituunt, ut ratione bonitatis Suae debeat, aut saltem iure absoluti dominii reum absolvere possit, quin tamen aliquam ab eo paenitentiae, et satis ad ionis conditionem exigat, non. ne infinitam, et intolerandam peccatis Ileentiam eoneedunt nonne divinae sanctitatis, sapientiae, et providentiae aeternas Ieges fiunditus tollunt Z Sed nee est me ad ipsam paenitentiam eonfugiant, quae non ira per se est comparata, ut eertam remissionis, et gratiae spem peceatorum animo ingerat. Quaerendum enim adhue est, num Deus eamaeeeptare velit, et quidem semper, ae ipse reus peceat, quod frustra quis religione naturali seiseitabitur. Postremum super est Deistis effugium , videlieet, saerifieiorum vis, atque effieaeia. Verum etsi non ignoremus auctores magni nominis ex veteribus aeque , ae reeentioribus
statuisse non a speetali, et expre Dei mandato, sed ab ipsa eonsete
tia, et natura hominibus saerifieandi religionem dictatam, attamen et sanior ratio , et seriptura clare manifestant sacrificia per se Deo haud placere posse , nee quidquam ei voluptatis afferre. Accedit praeterea, od sciendum adhue sit quid saerificandum , et quomodo saetiscanis' dum esset, quod ipsa ratio non dictat. Neque quae ad euitum religionis , et Saeramentorum pertinet ex hominum arbitrio pendent, sed ex solius Dei deeretis. Igitur eum ratio nostra sibi relicta nullam tutam ad salutem viam, et divinae gratiae reeonciliationem investigare , et invenire queat, desperandum nobis esset, nisi alio medio extra naturae ordinem divinitus revelato in certam spem erigeremur.
Quod sane medium ipsa veritate compulsi aliquando agnoverunt iidem met Dei starum ratroni. Ex his itaque statutis sequentes disputa αtioni damus
I. Extat in homine interna eorruptio . et Drduelle bellum homini ipsi prorsus non naturale . 32. Huius corruptionis causa, et remedium non ratione, sed suis pernaturali revelatione cognoscuntur.
3. Medii quoque Deum offensum faeandi notitia ab ipsa mettantum hauriri potest revelatione. sq. Absque ulla eondictione non potest Deus jure absoluti Dominii reo veniam impartiri, nee ratione suae miserie diae.
27쪽
ss. Peeeatoris voluntaria paenitentia non est expectanda , sed iusta expiatione , et satisfactione laneita speranda remissio. XIII.
Possibilitatem , et neeessitatem divinae revelationis ad veritates naturales, et supernaturales eognoscendas hactenus demonstravimus rsuperest nune ut ejusdem possibilitatem , et neeessitatem in mysteriis, quae eaptum mentis nostrae superant, ostendamus. Invisum , immaniterque molestum Deistis est mysterii nomen a religione prorsus eliminandum 3 nullum non movent lapidem , ut persuadeant religionem omnis mysterii expertem esse debere. Mysterium propterea omne de medio tollere nituntur , clamant illud eontra rationem esse , quia quod secundum rationem non est , rationi ditanum esse debet , hoe est contra rationem. Mero hoece sophismate gloriantur quamplurimum; sed cum inter ea, quae sunt seeundum rationem, et ea quae sunt eon tra rationem ea admitti debeant, quae sunt supra rationem, illud plene soIutum manet. Frustra humanam rationem totius Religionis,ot veritatis mensis ram dicunt, eum omnis Religio Deum, in quo infinita sunt mysteria , et ipse mysterium absconditum sit , respiciat. Reponunt religionem hominis viribus aeeomodatam esse debere )octis, indoctisque aequo iure eongruerer talis ea non est, in qua mysteria, aenigmata inexplicabilia inveniuntur. Sed nihil magis a veritate alienum: religio enim vera proponere debet, quae Dei essentiam, attributa , voluntatem , decreta , atque operationes spectant; haee autem omnia, eum infinita sint, infinite exiguam, debi Iemque rationis
nostrae mensuram excedant oportet. Sane mysteria nobis apparent
non ut sunt in se sed, ut a nobis serri possunt, exhibent aliquid, quod prinei piis rationis non apprime eongruit. At si ea , ut in se sunt, nobis intueri liceret, prinei piis per se notis apprime eongruerent. Sunt itaque neeessario ineomprehensibilia , et obscurissima , non tamen im-- possibiliat quid namque obscurius infinitate, divinae naturae, infinitisque Dei persectionibus quid ineomprehensibilius 3 Hine Sanctissimae
Trinitatis mysterium , divinae Inearnationis, scientiae , et voluntatis , praedestinationis, et gratiae areana , quae si talia non serent, Deo digna non essenti hine sacramentorum vis, et eTeaeia , veritas, et exineellentia. In natura quoque, et in Philosophia obscurissima plura , et ineomprehensibilia, non tamen impossibilia oeeurrunt. Quamobrem summus Matheseos Prosetar, Vir usquequaque clarissimus, et pi
28쪽
ουε Coneivis noster Comes Iacobus Riccati, quem honoris gratia n minamus, in geometria, et universa Mathesi haec omnia una aeque haberi ostendit. Ex quo, inquit, recentiores Geometrae uti caeperunt quantitatibus relative infinitis, atque infinitesimis , M victi sunt,qnod ipsarum resphou non veriscantur axiomata nonnulla, quae in magnitudinibus finitis eertissima sunt, neque exceptionem admittunt. Immo tritum illud axiomar Totum esse sua parte majus, saepe locum non habet in illa magnitudinum specie, quae cum sint maximae, vel minimae, sunt relative ineomparabiles. Sequens etiam axiomar Si ab aqualibus aqualia demas, ea qua remanent ,sunt aequesta, locum non habet, quando regredimur , et procedimus ab infinito ad finitum . Insuper averitates ipsae Mathematicae , ut pariter observat in Epistola ad Mau- pertuisium , nonne nobis repraesentam a pectus, qui scandalum pariunt, et sub quibus falsae videntur iis omnibus, qui suscienter geometrae non
sunt is est, qui primo intuitu id omne non rejiciat, quod ipsi
enarratur de incommensurabilibust quod nempe dantur quantitates, quae divisae in partes, quantumvis parvas, attamen partes unius nunquam possunt alterius partes metiri: quod lineae nonnullae semper ad se ipsas accedentes, nunquam tamen copulantur: quod Series inveniuntur infinitae numerorum, quarum termini omnes simul eonjuncti non efformant nisi finitam summam. Et tamen mysteria ista necessario consequuntur ex natura extensionis, eujus idea simplieior est, et clarior iis omnibus , quae ad humanum spiritum attinent. Quae eum ita snt, quis erit, qui comparare audeat prima Matheseos axiomata
eum Christianae Religionis mysteriis; ut inde dedueatur impossibilitas λ Et si histe non obstantibus mysteriis Mathematicis, nullum iaipsa Mathesi impossibilitatis periculum oritur, quo timendum erit ex parte Religionis 3 Iam vero necessario mysteria in vera Religione
admittenda sunt i tunc enim selum vere Deum cognoscimus, quando ipsum esse. eredimus iupra omne id, quod ab homine de Deo eogitari potest, eum naturalem hominis cognitionem infinite divina natara axeedat. Per hoc ergo, quod homini de Deo aliqua proponuntur , quae rationem superant, firmatur in homine opinio , quod Deisua si aliquid supra id, quod cogitari potest; sed si omnia, quae de
Deo proponuntur, ab homine omni ex parte intelligerentur, et cominprehenderentur , vel Deus infirmam hominis, limitatamque naturam haberet, vel homo infinitam Dei exeellentiam aequaret. Utrumque autem indignum, et improbandum. Absit vero, quod hine aliam dieamus veritatem Fidei, et Revelationis, et aliam Philosophiae, et Rationis, et
29쪽
de una, eademque re duae dari possint simul veritates una Fidei, altera Rationis. Hoc damnatum paradoxum renovant Deistae, quod tamen ipsius rationis principiis falsissimum ostenditur. Quod enim humanae rationi contrarium est , est quoque divinae eontrarium. Nam utriusque principia eamdem respiciunt veritatem Non est ergo divortium Fidem inter, et Rationem admittendum, multoque minus pugna adest ulla inter utramque , alias Religionis Christianae dogmata in purum , putumque convertenda sunt scepticismum. Ex quibus haee saequuntur Potest Deus nobis naturae suae arcana revelare, et eredenda proponere 3 . Naee sunt mysteria necessario in Revelatione contenta. 18. Absit tamen, quod haec sint contra Rationem, licet supra Rationem admittantur. 19. Mysteria revelata non sunt purae voces, purique soni , sed veritates sunt, quae maximam habent vim ad mores hominum i
6o. Duo contradictoria, quorum alterum Ratὶonis fit, alteium Revelationis, ambo vera esse non possunt.
XIV. Quibus notis vera a falsa Revelatione disti atur, seiscitanturneistae, qui perpetuo nobis objurgant, et opponunt salsas Revelati nes. Iam enim, aiunt, revelaiae Religionis sistemate admisso, sana inticorum quilibet suas venditabit visiones; immo quisque in positiva Religione , in qua natus est , obstinato manebit. Sed frustrar certum ad veram ab hominum illusionibus, et fraudibus internoscendam Re velationem Criterium habemus, et quidem evidentissimum i Miraeula Rempe , et Prophetias, ut nihil modo de doctrinae sanctitate, et sublimitate dicamus. Miraculum , eum non aliud sit, nisi opus, quod
fit praeter ordinem totius naturae creatae , a solo Deo auctore naturae
procedere potest. Ab hae D. Thomae Aquinatis desinitione distantillae , quibus miraculum opus definitur mirum ab aliquo Ente intelligente, hominique superiore patratum contra ordinarium , constantem , et uniformem causarum secundarum eursum, vel quod opus si sensi
bile a nobis spectatum quasi divinum, nostrisquea viribus superius . His definitionibus miracula etiam ab Angelis , et aiDaemonibu
30쪽
fieri possent, nee ullam amplius haberent eonfirmandae veritatis eqἰ- eaelam. In idipsum recidit et illa, qua miraeulum effectus dieitur rarus, et stupendus ex incognita, sed naturali legum generalium harmonia , et temperatione profluens. Quae definitio excogitata suit, ut possibile miraeulum adstrueretur, dum vim adimit, et effieaeiam. Dei omnipotentia , et veraeitas sibimet contradicere nunquam posis sunt: ergo si quod opus a divina omnipotentia sit, fieri non illud potest nisi in verae doctrinae testimonium t ac propterea certa divinae reqvelationis nota. Nullum non movem lapidem Deistae, ut hujus argumenti vim eludant 3 universae Physices phoenomena, praesertim miectrieisini in medium adducunt, leges naturae ignotas exaggerant, Daemonum praestigia, hominum ludificationes advocant, immo Polytheistarum falsissima miracula opponunt. Sed haec omnia talia nomesse ut vel minimum thesim nostram infirment, vel ex eo patet, quod nxturae mirabilis quieumque essectus et Daemonum apte, et hominum fraude patratus distabit semper, et aeternum distat a miraculo vero, quoa proponimus. De vi prophetica id ipsum pronunciamus . Futura eerto , et infallibiter stire, et praedicere non potest nisi Deus i si ergo homines aliqui futura certo nuneiarunt , Deus Ioeutus est in eis. Non solum Inereduli hane divinae revelationis notam explodere nituntur , sed inter Christianos inventi sunt aliqui, aut nullam , aut exiguam prophetiis vim ineia se dorentes ad probandam Religionis Christianae veritatem; omnium pessimi Meiniani prophetias abstulerunt omnino, certam futurorum contingentium praescientiam Deo denegantes. Sunt ergo Prophetae delirantes homines vivida imaginatione, et servida acti phantasia , fraudolenti Cireulatores , qui eum multa praedicere soleant, e1su nonnumquam in veritatem collimant , et veluti Astrologi iudiciarii, qui dum aliis monstrant viam, sibi semitam ignorant. Tandem prophetias typiee, allegorice, aenigmatice sensum suum praeliferre, qui
nee naturalis sit, nee certis regulis determinari possit, audacter alii pronunciant. Quare concludere non verentur prophetias ejusdem natu rae esse, ae Gentilium Oraeula, ut vel utraque incerta, et fallacia,
vel utraque vera, et divina. Singula haee falsa , et iniqua sunt. Propheta siquidem, lieet in Seripturis latius parere soleat, attamen propria signifieatione eum virum Dei notare intelligimus, qui areana divinae voluntatis de rebus suturis , sive etiam praeteritis, et prae sentibus sola revelatione didicit. Spiritus, quo assati erant veri Proinphetae, Sanctus Dei Spiritus fuit, ut non propria , sed divina volun