장음표시 사용
421쪽
tentiam dicere,nisi etiam ipse arbiter ad hoc se obligauerit,nec huic opinioni videtur contradicere text.in dicta l.si conuenerit,cum ibi dicatur,quod non erit ab re iudice huiusmodi sententia dicere per quae verba n5 videtur aliqua necessitas induci ipsi iudici ad sequendum partium voluntate, tamen in illis casibus, in quibus sententia arbitri producit eunde effectu, quem producit sententia iudicis,ut in
rem idem per omnia quod in iudice concluditur,ut teneatur sequi partiu
conuentionem, prout comuniter te
netur in dicta.l.si conuenerit. Nec ob. consideratio prςdicta, quod in dicta. l. non sunt verba necessitativa:quia dico, quia etiam verba suasiua, seu exhortatoria inducunt necessi late,qua do sunt plata a superiore,ut per Cardi.in cleme.ij.3.fin.de sepul.dc in se.
prima de pen. Item intellige supra dicta , quando
I rqcise est conuentu inter parIes,qua iter sententia fieri debeat: ita ut nullo resemu arbiter ab ea conuentione recedere possit. Nam si esset conuentum,quod in plus quam in centu nopollet condenare, non propterea esset arctatus ad certam sententiam feren dam,cum posset apprehendere quantitatem ad eius arbitrium,non excedendo taxationem: unde non est d
biu,st in istis & similibus casibus armbitri deberent sequi partium voluntatem,cum omnes rationes supra dictae cessent, ct istud voluit Soci.in praedicto consi.xxvij.col.v.circa medium.
sy q Intellige etiam omnia praedicta,
prout iam dixi, procedunt in arbicro compromissario secus vero ia a
bitro statutario. Na secundu partium voluntatem habet sententia dicere,cu
cuin . speciali.C.de iudi. Et dixi supra in prima qnaestionesexta quaestionis principalis. Et ita indifferentur tenent omnes in dictaa.si conuenerit.& praecipuὸ Iaso .ibi in .ij.colu . versi.& per hoc,& Soci. in. d.consilio. xxvij.colia. iiij.versi .sed termini.
o Quaero,an arbiter possit absoluere ab obseruatione iudicij,& videtur dicedum,et scper ea quae nO. Barto. in .Linter pares.ss. de re iud.qui dicitis, si unus ex tribus arbitris conden uit,alter absoluit:& tertius liberauit ab obseruatione iudicij,tunc sentetia tertii praeualet.nam in id omnes concordare videntur,ex quo praesupponit arbitrum posse pronuntiare,quia partes sint liberae ab obseruatione iudicu:& quoad hoc ide sentit Rapha.
bitros in ultima die copromissi posse pronuntiare instantiam esse desertam sine alia citatione,sicut potest iudex ad quem,quando deserta est appellatio ita men dicit ipse,hoc non est v rum,quia ante ultimum quadrantem seu finem temporis non dicitur finita instantia.vnde non possunt pronu-tiare partes ab ea liberatas esse, ipsa vero instantia finita sunt priuati auctoritate eo modo,ut non possint P nuntiare instantiam esse desertam a.
scire oportet. .coseques.ff. de execu.
422쪽
properandu videntur cocordare pri- dictas opiniones,dicentes quod Bald. debet intelligi in casu,quando per lapsum temporis expirauit etiam comis promissum. Nam tunc bene veru est, quod arbiter nec an te, nec post pronutiare poterit instantiam peremptam per rationem Bald Sed si adhuc durat tempus compromissi,& instantia est perempta,quod potest contingere,ut ipse declarat in .d. l.properandu . in princip.& dixi .d.in .vij.quaestiri cicipa. in verb.lapsu temporis. Na tunc bene posset arbiter pronuntiado partes absoluere ab obseruatione iudici j:
quia si iudex hoc potest,ita & arbiter,
iuxta. l.prima.Tde arbit. Et hoc mois
do locum habet opinio Bart. quae maximὸ pcedere debet in arbitro statuario, qui iurisdictionem habet, ut dixi in.h.quaestio.vj.quaest.princip. Et hoc quando apponitur terminus arbitrisci non cauta seu instantiar, v t etia dixistipra in .xxij.quaest.eiusdem quaest .icisn. Pro hoc facit,quod nota . Bart.
lunt, sententiam absolutoriam ab o seruatione iudicij esse interloquutoriam,vt etiam concludit Abb.& Fely. in capituae minata de iudi .ct certuest arbitrum interloqui posse, ut est
de re iudi.& dixi supra ii l. xiij.eiusdem.q5.& hoc puto verum,quicquid dixerit Iaso.in .d. ρ. illo l. properandureserendo Imo .contrarium tenentem
1 ' Quaero, si actor no probat,an re veniat per arbitrum obsoluendus.d cas sic, secundum distinctionem traditam per Bart. Alex.& Iastici. l .admoneodi in .j.quaest.ssiae iureiuran .ctial.qui accusare.C. de eden. ct in .l. properandum .9 in si quidem. C. de iudi.& per Cano .in capitu. fin .de iureiur. ct in capi .inter dilectos de fide inst tu. ct in capitu.l. ut eccl.ben .videlicet,
aut terminus est pfixus a lege,& tunc absoluitur ab instantia,aut ab homine:& tuc a petitis. st hec est magis comunis Opimo, lecundu quod attestatur Alexand. in.daadiatonendi, di ita casu,quando absoluitur ab instantia, intelligas ut in quaest. praeced. Sed aduerte,q, per hanc distinctionem indacitur cotrarietas dictis in praeced.q5. Nam si quando apponitur terminus ab homine secundum quod comuniter,fit ut dicit Barto. in .d.l .admoneadi,tunc facienda est absolutio diffinitive,& no ab obseruatione iudicij .e go videtur,l regulariter no possit arbiter absoluere ab instantia,sed respo- de per ea,quae tradunt docto. in. c.de causis, de ossi.deleg S: per Corn.in cosilio.xlj.videtur in hac cosultatioe volu .ij ς dicta per Bar. procidunt,qua- do appositus est terminus instatiae vel iurisdictioni,vel causae,secus quando opponitur iudici seu arbitrog, ut dixi supra in .xxij. q.huius.q. dc ita apparet sista sit intentio Bar.si bene consideretur Hed in casu statuti nostri omnino cessat difficultas,cum si terminus
a lege municipali praefixus. Praedicta omnia procedunt etia,si actor probasset: sed non eo modo,quo expilerat in libello:puta si dixerit aliquid ad se pertinere ex una causa, laesiam
423쪽
aliam probauerit. nam tunc no debet obtinere. ut not. in .l.j.ssisi me. Fal . mo. dix.&p Bart.&alios in. l. j.sside ede. In n. Abb.ct alios in .c.ex parte de Priuile. Ioan and r. Anch.& alij in .cq .delit.conte ita. Intelligendo tame ut dicam infra.
τα ς Limita taliae praedicta,ut no P
cedunt,qua docoproinissum est satiu clausula: l arbiter possit procedere ct iudicare sola inera, ct pura veritate inspecta: na tunc etia si esset probata alia causa diuersa a proposita in petitione, nihilominus acior Obtinere debet,per ea quq not. per Iaso.&alios
per & per Alexa. d. alios in .l. si ita sti
la,pura, interpretado verba stareti hu
I Quaero,an arbiter possit senten-1iam terre verbis enutiatiuis,puta, si dixerit,credo Titium debere centum
Gaio: vel pronutio te posse petere similibus verbis ute do j q possunt adaptari ad illud membru de verbis enutiatiuis & demon strativis,de abus habetur per Bar. ct alios.in. l.ex hac scriptura. si .de dona. d. in .ltaemonstratio salsa. , .s, autem. Tde condi.& demo. ct videtur dicendu ,l no.quia sententia debet continere absolutione vel codemnarione, ut habetur in .l. Prsses. de in . laeu iudex. C.de sente .dh inter. Om. iud. Sed in contrariu est veritas, Putno. Imo. Ang. Rom.& Alexa .in .l.j. T. de re iud. Bal.in .l.quid tame in addi.eol.ij. Edearb. Nam sufficit,l sententia contineat absolutione vel codenationei ut aequi polles,ut ibidem di-
citur. arg.l. iij. C. de instit.& substitu.
subco. fac.dd. l. mulier in princip. Tad Trebel. Secus si arbiter dixerit, si iu- raueris, vel probaueris,abs bluam, vel condemnabo. na ista sunt verba enuntiativa defuturo,quae nGinducut dispositionem secundu Bald. in dicta. l. cum iudex. C.de sent. d. .d. l.quid tamen,licet ψ.in .d.l .cu iudex videatur
Quid si arbiter dicat,pronutio
te denandu ,vel absoluedu expressa certa quatitate,an teneat sententia in vim condemnatoriae glO. m. d.l.die P serre. . si plures. ff.de arbi .videtur Ie- tnere φ sic die Cyn.dὶ Ange. in .l.j. C. si aduer.lib.& Ang. in.l.j. β. ii quis ita.Ede verb. obl. d. clicit Iino. P sorte opianio Cy .veriti caretur in practica. men ipse distinguit ili aut dicitur condemnadu Titiu mihi videtur,vel P- nuntio Titiu codenanda, de tuc non videtur Titiu codemnare,quia verba proprie ae stricte sunt intelligenda , quando in sententia proseriatur.l. Iulianu veru debitore. Tde coditio .indebi. ct ibi not.glo .d. docto. Naapparet ex verbis arbiter,uel iudex non vult codemnare,sed declarare eu condemnaduat,aut proceditur Vlterius, dicendo. Pronuntio condenandum:&ideo mando ut soluat, ct tunc Procedat opinio aliorum sundata inu. sucidus .ff. de rescit, .vend.Vel dicit ipse)ille text. procedit,quia ibi sunt verba infiniti temporis quae importat omne tempus,vt.l.quinta. I. stipulatio.ff. de verboru obligationi. Et sic in esse hi, vult,quod non possit pronuntiari simplicitur,dicendo, Pronutio condemnandum, hoc idem videtur velle Bari
in dicta .l.j.C.si aduer lib. dc Alexan. in
424쪽
in dicta.l.prima. E. de re iud.&in.d. β. si quis ita. quia tractus suturi temporis non spectent ad iudicem.l.j. in principio. ff.de usucapi.&.l. non que- admodum.Tde iud. Item quia aliud est pronuntiare alique esse liberum, vel liberandum. dicta .l. prima.C . si aduer.lib. Et aliud est aliquem restituere, vel pronuntiare restituendu .ut nota.glosia.in .l.finali . C. ubi &apud quem. Item aliud est quod pronutieturque mittendu in possessione, vel quod mittatur glossest in .laeognitio. .fina. ff.de ossi .eius,facit quod nota. Ioan . Andr.in additio.ad Specula. in titulo de exceptio. β . viso versiculo Porro in Italia,& ut dicam statim,&ab hac opinione no videtur recedendum ,tamen videtur facere in contrarium illud, quod volunt docto.in capitulo cu venerabilis.de exceptatum dicunt, intentio potius qua verba est consideranda sententia, ct quod interpretatio est lacteda ut actus magis valeat,qua pereat,& quod conueniat rei,de qua agitur capitulo cu inter dilectos de fide instrume. Sed potest responderi,s clare constat,hic, arbiter non vult codenare,ut ex ipsis verbis apparet,ut voluit Imo .m loco suptii allegato,ex quo no est opus co
ro,an arbiter possit pronutiare,quod in ilium copromittatur. Dicas quM non . ut est text.ind.non distinguemus. β.quaesitum .sside arbi. Nam per
sententiam arbitri imponi debet finis
arbit.Sed per huiusmudi sententiam clarum est finem liti non imponi araoca et Partes.Bald.ici dicto. .quaesi-
tum.& ex hoc dicit Ang.& Imo.in.l. Seius, ct Augerius.ss.ad leg. falcid. Pallas consuluit de facto super quod laudo per ducem ianuae inter comitet virtutu& bgam:quod pars,quae nora
sena incideret in poena centu milium ducatoru. Nam consuluit tale laudu. seu sententiam no valere,& impunὰ potu isse partes ab ea discedere. uia sicut arbiter non potest pronuntiare, ut prorogetur dies copromissi, vel P in alium copromittatur .d . .quq situ, ct .l. si cu dies. .si iuxta.Teo.ita non
potest per modu conditionis hoc d ducere. Ad idem facit quod not. Bal. Paulus de Castro post ipsum in. l. si quis sub conditione.ss. de condi .insti. volens quod arbiter non possit iubere deicio in se copromitti,nisi sit aci ii de prorogando in eum .d.l.non distici guemus.=.de officio .unde si arbiter non perviam praecepti,sed per viam conditionis declarauerit:ut puta hoc
modo, Condemno talem in centum, salvos si denuo in me non compromiserit, Dico quod non teneatur,tale laudu,videlicet peria.l. si quis sub conditione,quia illa conditio videtur adiecta in fraude legis, ex quo no debet valere.l. non dubium.C.de legi. I.fraus .ff.eod.ite quia illa conditio est
contra natura a ius,ideo vitiat .c. finis
de condi.appo. Item quia talis sentetia continet prolixitatem & repugnantiam. Nam si tam est sententiatum, non debet iterum compromitti sicut nec transigia .elegato.=.si post. Tcondi .indebi.
7s l Quid si arbiter dicat,sentetio Titium nihil debere Sempronio.& si Sepronius senserit se grauatu .item m
425쪽
eompromittat.an talis sententia valeat Anch. in consi .ccvit i. in .q. supra dicti tenet.' talis sentetia non valet,
ct illud eosiliu est approbatu p collegi u Paduanu, ut ibi incosi. seq.
sin id si arbiter dixit.quod si al
tera pars senserit se grauatam habeat facultatem cogendi alteram partem, ad iterum compromittendum infra certum tempus in alios arbitros qui posunt corrigere dictam sententiam,
an caleat illa declaratio. Soci. in consilio .cxxiiij. Praesens consultatio volumi.tertio concludit,quod valeat,&adducit multa ex supradictis sed aduerte in eo,a, dicit quod non videtur de substantia, quod laudum imp nat finem controuersiae. eo quia partes possunt cum illa modificatione cosmmittere. istud videtur contra tex. prima. ff. de arbi. st quae iam supra dixi in princ.quaestio.huius. Nec ob. text. in dicta .l. non distinguemus. . idem Paulus ver.nisi ad hoc. fi .dear bi.quia ille ver loquitur in casu qua-do pronun tiavit cuius arbitratu esset sitis landum quae satisdatio sine dubio non est de substantia actus, ut adsensum pater. unde melius videtur
loquutus Bald .in dicta. l. si quis sub
arbiter possit pronuntiare super duplo crescente in actione. l. Acquiliae. o.in capitulo cum dilectus, de arbi. videtur tenere,q, non possit, secundum leam intelligunt Card. But.&Abba. ac; Imo. ibi. Sed videtur quod ista no fuerit intentio gl .imb in contrariu . Nam glosspost propositu dubium dici videtur,a, sic subdes,quia sequitur ex delicto in arbitrum cornin
misso sed contra arg.est φ non cognoscit super poena cotumacis .ss eo.quid tamen. Lulti .arbi tria tamen redacta sunt ad similitudinem iudiciorum.l. i.prima. ff.de arb. Nec aliud ultra,dicit,unde cu illa verba arbitria tamen die. Sint ultima illa.videtur opinio gi. contraria praecedenti arg. l. qui filiv. .fi. Tad Treb.&per Bal .in authen. ex testameto in prin. C.de colla. Nec .q, per sequetia verba recedere viis deatur a dicta opi.quia loqui in diuersa materia :videlicet,quando v ni ut illa accessoria extrinsecus,' ita intelliitendo cocordat Hostie. δ: Io. Andrae. qui dicunr,arbitru polle pronuntiare super duplo. quia est quid
connexum arg.c.trarissato de consti.
item quia potest arbiter pronuntiare super fructibus & omnibus accescessorijs deductis & expensis,licet de his non fuerit expresse compromisi
sum, ut no. Inno. in .c. ex parteiae arb.
Nam haec omnia accessoriὸ ventui ad causam principaliter compromissam. Dcit tex .secundum Albertc.in.l .non distinguemus. Ditem non est cogendus. Tde arbi.qui dicit,quod perempta re principali, super qua erat c6- promissium potest cognsci de interesse .ite non potest dici, quod duplusit quid extrinsecu. na venit ex natura actionis argu . regu .accessori u de re iudicata ii .vj.ire venit iuxta mandatu .l. ia tamen .s iud. la. ad re mobile .l ad legatu .sside procu . Non obl.quid tantu. fina. quia loquitur de poena a partibus promissa:& ide esset de interesse qua do esset in stipulati ne promissum P stado arbitrio per.l. die proserre. fi .sside arb. Na tuc nopin se de tali poeua vel interesse impedire,
426쪽
pedire,quia de illis no est copromicsum: sed in casu s. poena insurgit ex natura actionis .legis Aquiliae,q datur contra negante dan u in duplu si probetur.d a. ide Neratius. .fi .licet alias daretur in simplu cotra cofitete. Si ita vident tenere Car. But. Abb.& alij supra nominati. istud magis pcedit in casu statuti nostri .cu arbitri secunduillud electi habeat iurisdictione ordinaria,vel salte delegata .ut dixi in. ij. q.vj.q.prin. undecu multu affundent
habet ib' iurisdictione, no est dubita-d ude eoru cognitioe sup duplo,iuxta illud hahentibus symbolu , facilis est transitus .ut per philosophu,in secu-do de gener.que refert Alb.in. l. j.col, ii l. in princ.sside iud. Facit quod dixi supra .in.iij.quaestio.vj.q-prin.in prima limit.
y aero, an arbiter possit in sententia apponere diem solutionis, vel executiois vltra, vel citra o a lege sit terminatu.& in hoc non est dissicultas,s illud sententi ado statuere potest ad eius libitu ,cu sit text.expressus in .l. si eum dies. . intra &.l.celsus ibi no. Alber. Bal .di: alij. Tde arbit.&Pau.de castr.in .l. si seno obtulit. . si quis condenatus.ssiae re tu. Barba. in c.j colu .de rescrip. Ide.Pau.de Cast. consit. cxxviij.st, naues. I gorus in
Irin volu j. Bart. Alexan. Iac& alij in haec verba .fide leg, j.Cy. Albe. in .l. si arrogatos. Tde adop. Sed dubium est, quando arbiter in sententia statuit terminum legale ad soluendum, an illud tempus dicatur praefixu a lege vel ab arbitro.nam ex
hoe resultat maximus effectus secun
locis,quia si statutus esset terminus Iegatis,tunc esset locus purgationi morae, secus est si sumus in termino ab homine praefixo, ut.d .l. celsus.&.d.l.
ro ista opinione,' terminus dicatur
ominis ' non legis, ct se deme
Primo facit illud ,quod quando relinquitur legatum, tune in eo tacitὸ inest a lege, si legatarius voluerit acceptare legatum .argu .l. inuicto. Tde re iudi . Nec per hoc tale legatum dicitur conditionale.l .vni. .cum igitur. C. de cad. Ol.Si tamen per testatore exprimantur ista verba, Si legatarius voluerit faciunt legatum coditionale .l.si ita expressum. ff.de codi.& de--. Et sic expressio eius quod a lege
conceditur. aliud operatur,ita ut videatur esse dispositio hominis,n6 autem dispositio legis. Secudo Deit illud, et, si relinquitur
legatu simpliciter intelligitur puru, ct debetur a die mortis vr. l. .cu igitur.s tame dicatur p testatore. P praesenti die,vel die mortis debeatur tale legatu , factu est conditionalea. talis scriptura. T de lcga.j.
Tertiδ facit illud,si haeres grauatus est legatis,pot retinere falcidia,absq;,eo,i testator dicat aliquid .l. de bonis cir. s.ff.ad leg.Fal. tame si exprimat a testatore Q, haeres reteta quarta restituat. seu praestet legata aliud operatur l.Titia.sseo.ad leg. Fal. . Quart&hm opinio coprobat. na si cocedis mihi rε precario. intelligitur qua diu volueris. I.i.Sde p .ct durat etia post morte usqueqim haeres tuus reuocauerit.l .cu pcario.Te. sed si tu
incocessi prari j expresseris qua diu
427쪽
voluerIs mortuo te statim reuocatur. I.locati .ss.loc. ergo expssio aliud operatur ab eo quod a lege erat infrum.
Sinainto facit illud , quod ad hoc ut ex haeredatio filii, valeat tacitὸ a lege
intelligitur , si haeres institutus adeat haereditate .l. filium A . sed cum haeres. T deco. tab. Sed si testator ex haeredat filium,eo expressio si h res adierit ,tuc extisredatio est conditionalis r ex quo
non valet cu institutione.Liij .si filius sideli .ct positu. ηSexto ad idem est text. in. dict.l .cel sus, ubi dicitur, quod si dies appostus se erit per arbitru , de postea offeratur nihilominus semel est eommi ssa poena compromisit,quae ob hanc oblationem non evanescit,& ibi ratio redditur. Hanc sententia tenet Petrus. Cy. ct ibi etiam Bar.ina .s arrogator.Tde adop. Bar.Saly. Arer. Iasin.l. haec Verba. ff. de leg primo. Facit glo,cum qua transeunt ibi Ange.' Pau. de Cast.in I .eum qui certaru .F.de ver. ob. Imol. in .c ex insinuatione de rese. Anch. in C. j. de consti.m .vj. Pro praemissis Ias. in . d. l.iij adducit rex.imdo. stari ultra Barto. hoc modo. Nam si arbiter habet potestatem,etiam inique disponedicirca merita cause, quanto magis circa appositionem termini de soluendo . Hoc idem voluit Alb. in.d.l. s a
In contrariu facit tex.in .d.l. iij. Edelag. i. ubi expressio eius coditionis quς inest a lege nihil operatur. ita per illutex.no .isi Bar. Bal. Alex.& omnes, eκ quo Videtur,' etiam in casu nostro sit dicedum, expressionem per arbitrum
factam de eo, quod per legem inest, nihil operari debere. concordat tex. in
Secundo,quia qua do exprimἰtur aliquid,quod a lege subauditur, per iudieem videtur expressu m ad admonitionem, non autem conditionem induta dum. ita probat tex.in. l. muto . . sub
conditione. T de tutet . ubi si praeses dat tutorem cum conditione si satisdederit quae conditio a lege est posita ut l. non quasi. ss. rem pup. sal. A. nihilominus valet illa datio tutoris, licet n6 possit dari sub conditione .l. actus dere.iu. Quia illa verba, si satisdederit non conditionem sed admonitionem important, cum sit expressum, quod a Iege statutum est. Tertio facit, nam quado debitor dat pignus non sussiciens ad debitum, tuesalua remanet actio creditori de residuo. l.creditor.la .ij. T sicer. ta. Vnde si in traditione pignoris fiat pa uide dando resdno, tune illud pactum nihil operatur, quia exprimitur quod
a lege disponitur,ut dicit tex .in .l. quaestum l. f. Tde distra.pig. QSarto probatur', quia oes dilatio nes, quae statu utur in iudici js, dicuntur dilationes legales, de tamen communiter statu utur 'st determinantur
ministerio iudicis,vt. T de dila. per to. is . C.e. tir.ergo sortius est in illa q sta. tuta est ' determinata a lege, scutinea su nostro, in dilatione quae datur iudicatis: quae licet ministerio hominis statuatur, tamen debet vocari legalis. Quinto,sieligi.& ibi no per Gemi.& l'hili p. Franc. in .c-j.de constian.vi. quae dicit,quod quando statutum disponit id quod ius commune. tunc illum statutum nihil operatur , adeo quod sublato iure communi, tollitur etiam statutum idem c6tinens:ut ex multis
428쪽
. multis probat maximὸ, quia eget in tacitus, per legem intellectus no erat
arbitrium Episcopi tollere sicultate Pontificis, reuocadi iura communia in sua diocesi:quod no est dicendum. argum .reg.cum quid de regu iur. Et haec opinio probatur p Iaco .de Aren. Bal.& Alexa .in dicta. l.iij.Tdeleg.i. Guliel .de Cun. Bal .ina. si post tres.ss. si quis caut. Angel.in .d. l.si se non obistulit. .si quis condemnatus.Tde re iudica.& in .d.l. si post tres.& etiam Roma.ibidem Bald .in dicta .l.si armisgator. ct in .dd.celsus circa princi .S lyce. ina si pacto quo poenam. versus s. C.de pact pro qua est lex .in .l.vnuo familia. F.side Falcid.sside lega.ij. ct proximλff.de ritu nup.&.l .cum tale. . Meuiae.fide condi.& demon.&tex .in dicta.l. si arrogator ibi non iudicio eius sed principali prouidentiar&sic illa quarta, licet sit relicta per
testatorem,tamen dicitur prouenire
a lege, cum iam esset de ea dispositum per legem,& tenendo hanc par- . te ad cotraria posset res oderi: prout respondit Albe. in .d.l. si arrogator.&alij supra adducti doc. Et Primo quδd duae sunt acquisitiones in legato, una reuocabi Iis, re illa acquiritur legatario, etiam ignoranti.l. cum pater.=. sardo .ss. de lega .ij. Alia est acquisitio irrevocabitis:&illa non acquiritur nisi per agnitionem. in prima non inest aliqua coditio, si volet unde non est mirum,si expraestio aliquid operatur, & facit
eam acquisitionem reuocabilem cunditionem,cum ibi nulla esset conditio ut nota.in .l. nunquam. Tde conditio. ct demonstratio.
Ad secundum responedet idem Abisba .quod ideo expraesito operatur, a
necessari us eo modo ut non potuin set per testatorem immutari , sed in quaestio. nostra arbiter habet necesse sequi terminum legalem, nisi ex causa illum immutet.l.iiij.&.l.debitoribus .sside re iudica. Ad .l. Titiam respondet,quia licet aliquid illa ex praestio operetur, tu non operatur in praeiudiciu eius cuius sauore suit facta expraessio. ita videtur dicendum in casu isto,quod asi signatio termini non habeat operari aliquid in praeiudicium soluere debetis .facit.l.quod fauore.& ibi no.C.delag.vel dieas ut dicit Alexand .in .d. l. haec verba .quod in .d.l. Titia. tacitum inest cotra mentem testatoris, qui nopraesumitur velle detrahi Falcidia vel Trebellianiram,unde si testator exprimit,quod detrahatur quarta Aliter exprimit φ inerat,quia tunc apparet,inon contra eius voluntatem detrahitur,secus in tempore concesso conde natis,quia non reperitur,quod insit tacitὸ contra voluntatem arbitri.
Ad quartum respondet,prout in primo arg.videlicet,quod suit sacta ex
praestio in .d.l. locatio.aliter quam inerat,na quado coceditur precario ali-ruid, tunc illud intelligitur concesium usquequo apparuerit cocedet nolle concedere:sed inter nolle &velle, est dare medium,ut in reg.qui tacet.de regaur.& ille qui decedit,non declarat se nollet ideo precarium continuatur in haeredem,quando nihil dictum est in concessione precari j: sed quando esset apposituin illud pactum quamdiu volam, tunc finitur preca
rium morte .nam tunc per mortem
deficit velle: ideo a mim,si illa ex-
429쪽
praestio aliquid operatur. Ad quintum respodet,quM ad hoc,
ut exhaeredatio effectum sortiatur, debet uiteruenire aditio haereditatis, ut in dicta.l .penulti. .sed cum ex haeredatio , ct hoc tacitὸ intelligitur, stno per modum conditionis: unde si testator exhaeredat cum exprissione coditionis, si h res ad terit,tuc aliter e primitur quam insit. Ultimo, ad i. celsiis potest responderi , quod ibi suit expraetas terminos per arbitru, diuersis a termino legali ct hoc in nuutverba illa intra Calendas Septembris,ex quo in sero, non videtur bona responso. Alexand.
indicta .l. haec verba .ad argumen. Bari corroboratum per Iason .de. - .sta
ri.dum dicit, quod ad dictum. . sta ri potest res deri quod arbitra, sunt redacta ad instar iudiciorum .dicta .l-j.ff.de arbitris.& quod seritentiae ambitri stari debet quantumcunq; iniquὸ, nisi sit cotra regulas iuris exprςs.so errore lata,vt nota .in dicto. .stari.& sicubi actus iudicis esset null',absque appellitione. idem esset etiam in sententia arbitri .l .apud celsum. . iteu ritur.eum ibi not.sside exceptio. Ol.sed ita est in casu isto, quia si iudex velit exprimere minus tempus in sententia quam a lege tribuatur actus iudicis regulariter non tenet. .iij. M. si quis condemnatus .sside re iudica. ergo de necessitate arbiter tenetur seruare tempus legale eo modo ut illud minuere non possit. sicut nec iudex.
nam dico quod per illa iura ista resposio non videtur posse procedere quia ex verbis ipsorum iurium apparet qd arbiter potest statuere terminum per se, non habito respectu ad terminum
Nec obstat, si dicatur quM possint
intelligi de tempore maiori, quam statuatur a lege, vel quando ex causa arbiter hoc secerit: quia istud esset diuinare ct restringere illa iura eo tra textum .i l .s putator.Tad legem Aquiliam dZ in .l.de precio. fide pu- c. ct in .l. si seruitus . T de ser . vr. prae.vnde crederem, quod melius enset dicere, quod licet arbiter possit praeiudicare,& quod tempus insit,ex
voluntate non autem ex necessitate.
tamen quando exprimit terminum legalem, videtur potius admonere,
quid velit lex,quam de se diem statuere .argumento. di .l .muto. β. tub coditione ut etiam dicit ipse Alexander ad aliud tamen propositum, acce
dat pro ista parte id quod dicit Dy
nus in regula.expraeta nocent,ubi nota. quod regulariter expraestio eoru .
quae tacitὸ insunt, nihil operatur, stsi contrarium aliquando reperitur illud est speciale,ri ipsedicit colligere, ex. l.si in diem.β. servo.Tde conditio.& demonstratio.nec etiam obstat illud de duplici laesione, hoc est, quod offendatur lex & arbiter .ideo erescere malitia debet crescere ct poena: quia haec ratio procedit etiam qsi sumus in
iudice: ius tamen contrarium tenerites contrarium parte satentur,& haee opinio videtur sequenda,cum sit magis aequa ,sed tenendo aliam limita es prout facit Bare .in .d.l. si cum dies . . finali.& reliqui post eu,ut procedit in deci rijs secus aut in praeparatoriis. na in uno casu debetur poena ex acta irrevocabili,ut dicit Bartes .in dicta .l. celsus. ct de hoc videas per Bartol. de alios in .l.si insulam .ff. de verborum Marc. Amo. Pal. D Alt-
430쪽
ouigatio.& in dictaa, si post tres. T4 quitur in lactioribus terminis:etilam quis caur. Abb.in consil. xiij. Primo,quod com 'TRiGEsIMO SECUN - munitas. col. iij. vol .ij. So do. Qua ro,an arbiter possis prouu Si Pi QSoad aliud, quando promat se, tiare super fructibus, expensis,& p - tiauit stiper minet pali omissis accesso na,vel alijs dependentibus & si omiserit in sententia an postea positi pronuntiare. quoad fructus & expensas, dicas quod sic ,ut no. Specula .in-9. se quitur.versicu. sed cum supra .in titu. de arbi. R idem de usuris in casibus tamen a iure permissis,ut ibi: quia si non posset pronuntiare super istis no posset commode compromi fiam ex pediri. argu .l. ad rem mobilem.&.ladlegatum. ff.de procv. acit.l .iam tame .in hae .ff. iudi . l. idem tenet glos. ct Albe.io.l. non distinguemus. 9. de officio. ff. de arbi. Cardi. Abba.& alii in dicto .e .cum dilectus.de arbi. Fely. in cap. causamque coluna d. infi. de re iudica. Anto Me but. in capi.quintauallis.xxiii. distinc.de iv.tur. ct in .c.nisi essent .de praeben.&4n .c.constitutus. de relig. do. Iason .in .l. Aquiliana. &ibi Iaco.de. s. Georg. fide trans.quod
tamen intelligas de illis fructibus &expensis prouenientibus lite pendente.& in quibus officium iudicis potest operaria. ij. C. depo.de aliis auteaccessor ijs,quq iure actionis debetur, non potest pronuntiare,nisi sit actum in compronusio ut dicit Specul. in . d. versicu. ct dato etiam quod esset exinpresse de his actum in compromisse, tamen si etiam,non detur libellus e5prehendens dicta accessoria, si liter
arbiter de eis pronuntiare non poterit.l. item ventui. .sructus .fide per. haere. Innoc .in .c.grani .de rest .spol. Ead supra dicta adde Ange. in consi.xij. Prout patet in themate .vol. j. qui lo-riis, super quibus poterat similiter
pronuntiare, an amplius poterit de eis cognoscere dicas eadem die posse, ut .l. Paulus. ff. de re i udi.& no glo. in l.quia arbiter. E. de arbi.& no .in cap.
cum appellationibus. de appell.lib.vj. ct per Anton .de butr.& Imol .ici dicto capi.quintauallis. de iureiurand.& videas aliqua ad hoc sacientia supra in .xx.cum sequen .eiusdem quς- stionis principalis. Super poena autem compromissi certum est, quod non potestpronuntiare, ut est lex .ex-
praestus, in dicta .l.quid tamen. .ena. ff. de arbit. ex quo inseri ibi Barto quod si arbiter condemnet Titiu in decem. soluenda infra tale.tempus, de si non soloerit condemnat eum incentum quod talis sententia quoad illa centum ) non vale r.eodem modo si dicat, s non soluerit hinc ad mensem quod dei tantum nomine alune torum,& ideo dat ibi Bartol. consilium . quod arbiter dicat . Condemno Titium in centum, soluetida instatale tempus.puta annum hoc acto, si decem soluerint hinc ad octo dies, talis debeat eum liberare a tota summa:& ex nuc sit liberatus facit δ hoc dicto Bar. no.Spec.in Ii.de sente. β. species versi .sed nuquid iudex .du in s.concludit si iudex pr sumat euidenter de contumacia I malitia condonati, fatis ei poterit ex officio suo, qua si exequendo officium suu ves sententiam,sub certa poena prςcipere,ut certa die soluat argua .apud celsum.