Aemilius seu de tuenda valetundine

41쪽

Gratiam cibis addit, ot ad digestionem

ventriculum praeparat. Sacchi rum, et mel ad dulcia condimenta reseruntur. Illud iucundiori sapore donatur: posterius nauSCOSum est, alvumque turbat. Condimenta acida refrigerant, gratumque SoPO- rem conciliant. Hoc praesertim attinenta Cetum , SUCCus citri, limonii, et aurari lii, omphacium , seu succus ex immaturis uvis eXpri sus. Pinguia, et Oleosa ad. coquenda alimenta, praesertim animalia, adhibentur. Oleum cum aceto Suba tum

oleribus, vel et animalibus cibis assus iam plerisque in deliciis est. Veniunt demum aromata , quae plurimum ad digestionem conserunt. Sed neque iis abutendum, Deventriculi sensilitas adsuetudine obtundatur. Hisce accensentur folia salviae os

sicinalis, apii petroselini: flores croci ossicinalis, anethi foeniculi, pimpinellaeanisi: Cortices citri, aurantii, limonii: sinapis nigra, caryophylli aromatici, pipercubeba , amomum gingiber, nuclei myristicae officinalis. Moriere expedit, alimenta, praesertim acida, et pinguia vasis cupreis , ac Plum'

42쪽

beis asservari non oportere. Sta linea non carent DOXac Suspicione. Ttitissima ha hentur argentea: Percommoda denique si-ctilia probe Vitreata. Alimetita hactenus persecuti, nonnulla dicemus de potu. Omnes, quibus utimur, Potiones revocari queunt ad aquam, liquores sermon tutos, corumque ProduCtu,

insusa aromatiCa.

A qua Salia borrimam potionem dat, modo nullo vitio inficiatur. Quo Vero salubris vestimetur, oportet, ut sit inodora , insi-pida, incolor, frigida , levis, acre imbuta,

Promptu legumina coquat, linteamina pro-hc mundet, cito calefiat, ct cito res rigeretur , Saponem denique sacile solvat. A qua sontana cacturas Vincit, modo Peregrina noti devehat; sequitur fluviatilis, quac tamen turbulenta non sit. Excipit Putealis : at putei sun diis debet esse aretiosus. Posterior reliquis multo usitatior Aquae meteoricae vix unquam ad potum usurpantur. Quae mineralibus sunt onubiae principiis, habentur tamquam medi-

Camentum, adeoque sanis non OPPOrtunae.

Aqua maritima tu usum uou cedit: 'Mam-

43쪽

quam apta potui per destillationem evadit.

Aquae actio et discrepat pro Varia, qua donatur, temperie. Frigida salubrior aestimatur: at iis non lati datur, qui debili

ventriculo sunt, Vel maxime aestuant Post obiallitionem refrigerata insipida est, et insalubris. Tepida ventriculum, et intestina relaxat: calidior irritamentum stomacho insert. Vinum severior vetuit Hallexus: aliique ipsum secuti aquam longe antepotiunt, eo adducti, quod Demosthenes, ut caeterOSomittamus , a vino abstinuerit. At nobis iuvat. esse aequitatis studiosis. Vinum utique magis nocet, quam aqua, Si ipsis abutamur: at neque existimos, Demosthenem

ideo Graeciae fulmen fuisse, quod aquam Poturet; sunt enim alii, qui Baccho impensius indulgentes cum in scientiis, tum

in armis meritum sibi famam vindicarunt. Alexaudrum , et Catonem nominasse sat esto. Quamobrem illud dumtaxat curandum, Ut recte Vitio utamur. Iam vero in- Numerae sunt Vini disserentiae pro varia avarum indole , ac maturitate , pro vario, ut, quo ε' crescunt, caelo pro varia ser-

44쪽

inentationis diuturnitate. Plerumque vimixubra magis roborant, quam alba: recentiora minus generosa sunt, ct incommoda

debilibus procreant: vetusta longe optima. Sapor vini animadversionem desidorat.

Vina autem distingui solent in dulcia,

acida, et severa. Dulcia nutriunt, eXcitant , calefaciunt. Huc attinent toLaien se, maderi actam, hispanicum, malac ense γsrontiniacum , ino Scatellinum , Iacrymachristi, mosobatum syracusa Dum, quod ex Bonae Spei promontorio ad nos adsertur. Acida sitim compescuiat, urinas Cistri L. Ad ea spectant rhenanum, mosvlan in . SQ-Vera demum valdopere excitant: idcirco caput facile tentant. Eiusmodi fiant inlit Vaticum, Dicaecia se, burgundicum. Vitia et densitate disserunt. Crussa saccharo, Cttartaro abundant: maXime nutriunt, norobora Di ; at aegre digeruntur: idcirco iis dumtaxat conveniunt, qui duris laboribus

Operam navant. Tenuia mitius quidem'

alunt, ut facilius concoquuntur: ideoque iis commendantur, qui parum corpus CXCV-cent. Alia vitia sunt quodammodo media: quorum Usus cum frequentior, tum iis , qui valeant, magis commendat HS.

45쪽

In vino illud maxime attendendum 'ne sit adulteratum. Vi plurimum vitiaturo dis plumbi, et alumino. Primum dignoscitur, si sulphureto potassae soluto supera si uso vinum extemplo flavescat, moX sedimen atrum demittat. Alterum eruitur, si nitras mercurii solutus ali usus sedimen producat, quod constet ex sulphato mercurii, et nitrate aluminae. Frequentius vi- Da venalia aqua diluuntur. Fraus saluti minime perniciosa: quamquam iuulta esse non debet, propterea quod ius et ipsa laedit. Cerovisi a penes multas gentes frequentiori venit usu, quam vinum. Nos potione Per ac stivos ardores delectamur. Modo rite sit consecta, eius usus haud improbandus; nutrit enim, atque Vires instaurat. Ideo autem vino praestare dixeris, quod minus sucile in temulentiam coniiciat. Sicer apud nos usurpari non solet; caeteriun virtute ad ocrevisia in accedit. Ε vivo, eiusque soccibus, cerealibus, arundine saccharisera, ac nonnullis fru-olitius destillationis auxilio obtinentiariiquores alco holici maxime excitantes, qui

46쪽

variis nominibus donantur pro varia sub Stantia, ex qua cliciuntur. Huiuscemodi potiones Sua utilitate non carent; at Si attendamus, plerumque in abusion in converti, ct gravissima inde mala PromanarC, Pronum erit concludere, mortales absque noxa iis carere sacile potuisse. Equidem

autem illud tantum a te , Λemili mi, Postulo , ut parce iis indulgeas. Alcoholicas potiones excipiunt thea,

costea, ct COCholata. Infusum ex thea acriter improbat Zimmerinantius, quem Plerique sequuntur. Potus sudorem CXCitat: nulla autem Perintegram sanitatem sudoris Prolectandi

necessitaS.

Infusum cosseae alii maximis laudibus ferunt, ac Pene nectari assimilant: alii contra noxium autumant. Nos utrisque partim fidem adhibemus: putamus scilicet, cosseam parce assumptam utilem fore :at perniciosam, si tota die quod nonnullis moris est sorbilletur. Cocholata abunde alit, blande excitat, gratissime sapit. Non e re fuerit de innumeris potioni-

47쪽

Iim dicere , quae solent adhiberi; carum enim virtus ex substantiis, quae aquae adduntur, sacile eruitur. Iamvero sat nou cst optimo cibo, potu que uti: necesse ad hoc est recte ipsis uti. Quamobrem postquam de alimentis, ct Poculentis disseruimus, nonnulla diaetetica praeceptu addemUS. Primum hoc est, numquam in alimentorum excessu peccandum. Quam multa

quam gravia detrimenta ab intempera uti mananti Salutem pessumdat, ingenium

obtundit, animum deiicit, moreS Corrumpit. Quo magis mensa tua ad Spartiatum frugalitatem accesserit, eo laudabi- Iior. Identidem mutentur alimenta , ut ventriculus novo stimulo sollicitetur. Vino latere, at parce. A pastu cosseam Sorbere poteris; melius ages , si Itiando ab Stinueris ; cavendum erit in , ne quaeVis adsuetudo ineatur. COCLolata ad tentaculum laudatur. Post pastum os frigida so- vobis , Ut dentes mundi serventuri hoc erit tuum dentifricium, neque aliud. Duo tu die pastus sufficiunt; tertius iuventuti conceditur. Plures adhuc requiriι aetas te-

48쪽

Devior. Coena sit parcior. Ante pastum, et post ipsum ut, omni animi contentione , saltem ad horam, abstineatur. A pastu, licet post tertiam horam, non seVeris, at PO-tius amoenis studiis opera navetur. Interea diaeta anni tempestati, temperamento,aetali accommodanda. Exeunte autumno , et hyemali tempestate carnes utilioreS, Ct vinum Sincerum necessarium a Stimantur.

At Vcre, cu aestate victus vegetabilis praeferendus , et Vinum aqua debilitandum. Victus vegetabilis, et vinum dilutum Sanguineis, ac biliosis conveniunt. Ex adverso melancholicis, ac Phlegmaticis alimenta nutrientia, ac Viria apta generosa

ducunt ur. Quae diximus de Prioribus, de aetate iuvenili intelligantur: quae autem de alteris meminimus , iis etiam , qui in virilitate consistunt, vel ad seneCLutem

Vergunt, Communia Censentia P.

Ita animantia constituta sunt, ut quaedam ad sui instaurationem recipiant; alia Vero, quae suo iam suncta munere diutius in corpore absque noxa manere nequeunt expellant. Si autem ordo perturbetur, morbus praesto est. Videamus igitur, quae

49쪽

praestanda sint, ut excreta, et retenta ad

salutis normam seSe habeant.

Saliva ad promovendam ciborum digestionem plurimum conseria Qui pessima

consuetudine sali vana continenter eXCreant, ciborum appetitum amittunt , ut-qUe contabescunt. Non itaque tales imitaberi S. Alvi, et urinae excretiones coercitae gravissimas noxas attulere. Ticho Bra-

heus, retentis inopportuno pudore lotiis, interiit. Idem de caeteris excretionibus dicendum. Si retenta urina incommoda parit, tepidum balneum suscipe, Vel tepentes ventri solus appone. Segnior alvus laxantibus cibis ad Ossicium revocetur. Sili haud sumcore videantur, ad lenia purgantia confugito. Vberiora lotia, et frequentior, aut liquidior alvus aequum iu stantis morbi metum iniiciunt. Licet autem inter initia apto regimilae compescere. Adiuvant i in vinum, abstinentia ab iis, quae laxant, frictiones corporis cXerCi lium, diutina in lectulo mora , Vestes eiusmodi, quac corpus ab aeris vicissitudinibus defensent.

50쪽

Cutanea perspirationi maxime prospiciendum. Si nimium adaucta suovit, temperanda est quiete, levioribus vestibus,

Vino aqua fracto: segnem vero tepidum balneuin, ct frictiones apte sollicitarit. Luxuria vires pessundat, animum lab

sactat. Quam multi cu peste pellecti inge- Dium, quo maxime excellebant, infeliciter omiseret Quam mulli in ipso aetatis flore obsumpti l Quamobrem te vehementer hortor, Aemili mi, ut mature a Veneris.it

Iecebris caveas. Aetas tua Procellosa est; multa te circumstarat pericula , quae quidem tanto sunt ominosiora, quanto minus ComPorta. Ne Sirius, Procor, te a

sullaci voluptatis specic hallucinari: Loinstrue sortitudine : sapientia , atque religio tibi adsint. Ita porro siet, ut e tot Periculis incolumis, virtute praeeunte, soli

citatem adsequaris. Celsus scripsit, ignaviam Coi s li be-lare, laborem confirmare, illam maturam se uectutem adducere, hunc longam adolescent iam reddere. Veritatem dignoscentes legumlatores varia corporis exercitia

instituerunt. Lycurgus sanxit, ut Spartia-