장음표시 사용
601쪽
etiamsi sit ex eodem nudo vel ex eadem emphyleusi. Hoc enim addo interpretum sententiae, qui non putant in hac spe ei e laudimium deberi. Et moueor quoniam hoc casa permutatio quaedam,tametsi per speciem,& occasione diuisonis contrahi videtur inter condiuisores , ut in l. sed di silere 2 .s .consuluit D. de petit haered.& apertius in l. si filia o. 3. si pa er versi c. quali certa lege permutationem fecerint D famil ecci se . Ex permutatione autem laudimium debetur, ut insa tractabimus. Tanto igitur verius est quod volunt interpretes, Eile hoc casu necessarium posteriorem consensum ψ & approbatione in domini ad nouum emphyleuram in solidae rei possessione restituendum qui antea non
erat emphyleuta nisi portionis in unaquaque re communi: e portio licet a qtie certa, di eadem sit cum adhuc indi uisa est, quae cum diuisa dict. l. locus 26. D.de acquir. post. alia tamen fit cum unus ex haeredibus aut condiuisoribus pro sua parte totam rem aliquam consequitur, & alius aliam similiter totam: quia singulorum corporum causa , di dominium
inspici debet, Ne alioqui paullatim dicamus si fundus unus sit de nudo vel emi by te usi Titi j, alius vero de nudo elem phyleusi Sempronii nulla fore debita laudimia neque
Titio neque Sempronio quod euidenter i niquum esset, cum eorum quilibet amittat hoc casu veterem suum emphyteu-
tam pro parte quam habebat condiuisor io re illa communi, & acquirat nouum, quod sine laudim ij praestatione fieri vix unquam potest. Nec sane credendum est aut legis duo. decim tabularum si de praestandis laudi miis cogitare iam tum potuisset, aut a*bitrorum qui adiudicationes tales fecerint,voluntatem illam suisse ut directi domini ius laederent, di laudimiorum praestationem impedirent eo casu quo ex
regulis iuris nudatis vel emphyleutici laudimium deberetur. Aliud enim est de condiuisorum, aliud de domini directi iure aliquid constituere. Illud plane verum est quod interpretes volunt non esse hoc casu exigendum priorem consensum domini an diuisionem inter coheredes aliosve cou
diuisores fieri velit, de an vel hoc vel illo modo. Cum lex
602쪽
duodecim tabularum vel uno ex condiuisoribus postulanto iubeat fieri omnimodo diuisionem,ineamque cautam arbi-erum constitui, cuius arbitrio, & aequitati totum negotium committatur: Ne scilicet cogatur quispiam inuitus manera in communione, ut diximus, ta rizarum materiam pati quam
tolli penitus interest reipublicae cuius νtilitas semper spectanda est, & praeserenda priuatae, Tum quoque cuin citra alterius aliquam iniurram fieri id non potest, ut in I ita vulneratus II. 3. vltim. D. ad leg. Aquit. Authen. res quae Cod. commvn.de legat. Diuisionis,& arbitri j quod ad diuide iiduinterponitur causa publicaeli, Domini direct priuata. inarratio me mouet ut non aeque illud etiam probare possit, quod addunt ijdem interpretes, si diuitio per c E iuin arbitri sic fiat ut unust totam rem communem, sibi proe ara habeat per adiudicationem, certo tamen pretio, ad curus praestationem sit ille vicissim condemnatus , qυcd se ii necesse est cum ad licitationem deuenitur, fit tamen interdum etiam nulla interueniente licitatione dii'. latem Labeo 12. g. i.& l. si familiae. s s. D. fami l. ercise . Non modo laudi-mium deberi, sed etiam priorem consensum domini requiri. Qid enim si nollet dominus consentire ut diuisio sie
fieret ac oblato eodem pretio rem sibi retinere vellet λ Annon recta impediret poteitatem legis duodecim tabularum, quae utrumque praecipit, Vt Sc diuisio fiat rerum comis munium si alter ex condiuisoribui in communione perstare nolit, &vt fiat eo modo quem arbiter commodiorem existimauerit, non ut ex domini directi si quis esset, vel ex alterius arbitrio res pendeat . Atqui certum est nihil posse fieri contra leges, nee priuatorum utilitates, & cautiones Iegum authoritate censeri l. vlaim. D. de suis, & legit. l. iuris gentium 3.3. ait Praetor leg.contra sO.D.de. pact. Non
igitur consensus domini directi exquirendus est ea in re quae potest fieri ipso quoque inuito Ex teg. l. qui potest 26. D.det regul. iur. Neque vero , quod in huiusmodi adiudicatione
Pretium interueniat facere debet, ut vel condiuisorqs vel
arbitri ad diuidendum dati, animum vendendi,& alienandi
603쪽
D E C A D. III. ERROR IV. uess
sabuisse viedantur.: No u equidem condiuisores, quia non ex eorum voluntate id pendet, sed ex solius arbitri officio, & arbitrio, quod etiam in invitos pronune latur, ut in aliis omnibus iudici js euenit quae in invitos redduntur. Linter ltipulantem 83. 3. I. De verbor.oblig. Non etiam aibiter diuisbrius quia non ad vendendum datus est, aut
ad imparandam venditionem, sed ad d iuidendum, & ad faciendam quantum commode fieri possit diuisionem. Nee
existi manu um est stati m atque pecunia prore datur,emptionem x enditionem, sed illud primum ac ante omnia a xigi ut animus adiit, & voluntas contrahendae venditionis ex via a parte, di emptionis ex altera, ct ut venditor rem venalem habuerit. Sic enim omnino accipi debet quo scriptum est in l. naturalis 3. F. I. D. de praescript. Gib. Vt conitat ex leg si voluntate 8 Cod. de rescind. vendit. I. I. Cod.de re r. perinur. Pecunia enim datur hoc casu no a pro pretio, sed tanquam alia res qnaelibet, quoniam pecunia cuiust bet alterius rei vice fungi potest i I. D. eodem. l. I. D. de coiit r.empl. Omne pretium consistere necessario debet in pecunia numerata, sed nou omnis peeunia numerata pretium est ne tum quoque cum pro alia re datur leg. vltim. D de condidi.caus. dat. la summa numquam diuisio enlaptio est licet semper verum sit eam obtinere vicem emptionis dict. leg. l. Cod. commvn. utrius iudic. Emptio enim contrahitur nudo consensu , Divisio vero non nisi
per adiudicationem s fiat per arbitrium aut per traditionem. Nudum squidem placitum diuisionis nullius momenti est ad agendum nisi vel traditione vel stipulatione munitum sit leg .diuisionis s. D.depact. Vendi etiam aliena res potest, leg. rem alienam 28. De contr. empl. Diuidi nisi res quae communis est, oc inter eos inter quos Eommunis est non potest, venditio non trassert dominium nisi secuta demum traditione quae a domino facta sit, Divisio autem tranfert si adiudicatio facta sit, nulla licet traditione seeutag. vltim. Institui. de ossic. iudic. Pland quoties
saluo iure diuisionisi quoque domini directi saluum, de
604쪽
integrum coaseruari potest , dubitari non oportet Quirivriusque ratio sit habenda , Ut eis nil cum de posteriore tantum domitii consensu, & diuisionis approbatione, hoc est de solo laudimio praestando tractatur. Nihil enim vetat,&diuisionem stat e inuito domino directo ad eum modum quem arbiter constituerit, Et nihilominus laudimium deberi domino si is ex diuitione nouum emphyzeutam, vel vastallum aut in solidum, aut pro parte accipere coactus sit. t si insolidumetiam laudimium solidum petere posita, si
velo pro parte partem, quamuis verum sit neutrum ex con
diuisoribus tactam esse ex diuisone locupletiorem . Non.α quis,aut in quantum sat locupletior inspiciendam est cum de laudi mijs quaeritur, sed tantum an nouus solidae rei, vel partis emphyleuta accesserit, necne.
De dominis per sententiam solam transferendo. Vnde sequitur ex adiudicatione laudimium non deberi,
Raav IT nostris magni erroris materiam.quod scriptum est in s. vlt. lnlli de ossi c. iudic.& a nobis usurpatum saepius est in praecedentibus: id quod in tribus illis iudicijs Familiae erciscuniis, Communi diuidundo, & finium regundorum alicui adiudicatum est statim eius fieri cui adiudicatum fuit. Inde niq; inferre ac probare vulgo solent, Ex sententia iudicis dominium transferri. ino fallius dici nihil in iure nostro potest: Nec scio an apertior vlla huius erroris probatio afferri posisit quam ex eo ipso s. vlt. ubi cum Iustinianus scribit. In tribus istis iudiciis quod adludis a tum fuerit statim eius feri cui adiudicatu est, an non ostendit manifelle, quod volumus, Iu
lus ergo iudicijs omaibus aliud esse, nec tantam posse vim
605쪽
esse,& authoritatem sententiae ut dominium rei in iudicium deductae in alium transferre queas Quid enim haberent speciale hac parte tria ista iudicia, si ius idem esset in omnibus caeteris P At neq; existimandum est in his tribus iudiciis vi de potestate sententiae fieri, ut dominium in unum ex collitiga tibus transferatur. Totum enim id non sentetiae iudicis accepto feren d si eli, sed potestati adiudicationis, quam voluit lex duodecim tabularum esse unum ex modis sex ac qui te diiure diritium domini j, Vt saepe retulimus ex Vlpiano in1nstit. Tit. ip. De acquisiit. rer. Atqui non est locus adiudicationi praeterquam in tribus istis iudici j s. Et caeteris omnibus dicitur iudex tantum iudicare non etiam adiudicare. Fieri ergo nequit, ut in alijs iudici js dominium per sententii traia feratur. Error primus se praecipuus interpretum in hoc tractatu ille est quod pronunciatione in quamlibet iudicis quae pro actore fiat habent pro adiudicatione puta sit quid iudex declarauerit, aut meum esse, aut mihi debitum Eamque loquendi rationem praxis nostra passim retinet ut quoties pronunciatum est,& declaratum per sententiam, ut meum,aut
mihi debitum esse quod pet ij, toties id mihi adiudicatum di.
eatur. Quasi inter iudicationem,& adiudicationem nihil distet, si modo iudicetur pro actore , &petitore. Rod tamen
non ita est Numquam enim videas prudentes nolii Ox eo adi id icationis verbo usos fui ste, nisi cu de tribus istis iudiciis tractam Familiae erciscundzae, Communi diuidundo,& Fin uregundorum: Extra 'lus si quando posset pronunciati, facta pro actore dici adiudicatio. Maxime id locum haberet in iudicio vindicationis in quo non de alio quaeritur, quam cuius res sit, Et tamen longe aliter Paulus in i ta ex diuerso I D. de rei vindic.'Vbi autem inquit, alienum fandum peti3, & iudex sententia sua declara est meum esse. Et in l. si
internae I s. D. de excep. rei iudi . in illis verbis in erest utrum eam esse haereditatem proni inciarii ut an contra. Et paulo
post, quia eo ipso pilo mea esse prominciatum es . Et alibi rassi meo. tit . ubi frequentissima talium pronunciationum mentio fit,& rei iudicatae, nunqua vero adiudicationis, aut
606쪽
rei adiudicatae. Et velo si adiu dicatio nihil aliud est qua nid dos quidam Liasse elidi domini j quomodo heri potest vi csi in iudicio vindicationis iudex super facti quaestione, de ante redditum arburium pronunciat, videri rem esse petitoris, videatur hoc ipso rem petitori adiudicare 3 An non hoe esset agere, ut res quae iam esset pezitoris fieret eius magis, ac magis Z quod i pium tamen fieri certὰ nullomodo potests.sic itaque Instit. le actio. l. non ut ex pluribus i I9. Dece-gul. iur. Nisi foriὸ, ut hunc errorem interpretum tueamur , in xlium incidamus , N ad iudicationis nomen usumq; aderi casum coangustemus quo uid ex pronuncia uerit petitoris esse fundum, triti e vera erat alienus , ut in dict. l.33. I I. De rei vindic. Hoc vero numquam seri potest nisi per errorem ut constat ei dict 3. . ubi dicitur debere iudicem in hac specie eodem errore de Ductibus quoq te pronunciare, Et in L 1 per errorem D. deus cap tracta Marcellus de eo, qui Per errorem de alienis rebus, ut de communibus iudicium Communi diuidundo acceperat, S ex adiudicatione fundum possidere coeperat. Nempe qu a, ut superiore capite disputauimus, cum adit, dicatio sit modus transferendi domini j non de alia re fieri potest , quam de ea cuius domi innium trans ferri in alium possit: qui d de re aliena inuito vel ignorante domino numquam potest contingere. Q is au tem ad mittat , tantam esse debere vim ac potestatem sententiae per errorem redditae, ut dominium transferre possit, quod neque per tradi emi vero domino factam si modo per errorem ficta esset , transferretur , leg. si ego pe c iam is . D de rebus credit Ieg 3. subtiliu4D. de con dict caias. dat. Errantis enim voluntas nulla est, nec quicquam consensui tam cotrarium quam error qui imperitiam a detegit t. si per errorem i s. D. de iurisd. leg. sed hoc ita et Q. D. de aqua, &aquae pluu. arcend. Non sum nescius tantam
esse aut horitatem rerum fudic Atarum, ut etiam s. non modo
Per errorem & imprudentiam. sed etiam quam quod indignius, & intolarabilius est per sordes, aut per gratiam in te, ac Perperam iudicatum sit, executioni tamen mandanda siit sententia
607쪽
sentent i a ne nullus sit litium finis ii a rebus quoquo modo
dum ritd iudicatis sub eo erroris aut iniquitatis pis textu recedere liceat i seruo CI. 3.cum Praetor D. ad SC. Tlebe l. i. si per imprudentiam J i. D.de eui . 2 & tot.tit. Cod .se re su dic. Sed longe aliud xii ti ac re de iudicato exeqic do quod
per errorem iudicatum tit . Albud velo eam sentemiae et ro- .heae vim tribue te, ut dominium statuo, A. ipso iure transferre
possit, quod neque iudex habear, ne lite i. contraque ni iudex pronunciat. idque ita elle apparet euidenter edi dici l li per
errorem. l . 1 d usu cap. ubi tractans Marcellus de sic a per errorem adiudicatione rei alienae quae communis esse cre- , de batur in iud scio Communi diuidundo, negat traυ statum esse dominium, quamuis ad Iudicatio ellet non tam titulus
quam modus habilis ad dominium transferendum , sed per eiusmodi ad iudieationem erroneam vult translatam ededuntaxat usucapiendi causam, & conditionem . Vt adiudicatio ex modo transferendi domini; fiat titulus ad usu capiendum, Ne usucapio lina titulo procedere videathr. l. Celsus 27.l petiu. D. de usu cap. alias l. 3 .pro sotu Quod si sententia quae adiudicationem erroneam continet, hanc vim nos abet, ut dominium transferre possit, Quanto minus habebit sententia quaelibet atra quae nulli faciat adiudicatione pAc statim replicabunt intcrpretes. Ex quibus causis usuca piendi tantum conditio per sentξtiam acquiritur si res allena, ex i isdem transferri dominium per sententiam si contra dominum pronunciatum sit. Q omodo eum de traditione tractamus, solemus di csre, Ex quibus causis rea non domino tradita usu capiendi condicio quaeritur ex ijsdem si res a vero domino tradatur, dominium acquiri I. clavibus
Aiqui usu capiendi condicio per sententiam acquiritur si alleva res per errorem adiudicetur d.l. si per errorem I I De usucap. iunct. l. Pomponius is . f. si iussu D. de acquir post. Eigo inquiunt, ii res a liud te e tur eius qui sit dominus transfertur dominium. NCs vero totam ratiocinationem ad mltinximus dummodo adjudicatio nis nomen retineatur.Certissi.
608쪽
mum enim est, eo casti filio facta fit, & fieri potuerit adludicatio dominium ex ea transse ri itatim, & ipso iure si dominus rei fuerit is contra quem facta est ad rudicatio, solam vero usu capiendi conditionem si dominus non fuerit. Sed nepamus posse tractari de adiudicatione. misi in supradictis triuus iudici js in quibus suilla & alia pleraque singilaria, l. in tribus is . D. de iudi c. Negamus in alijs iudici js sententiam,
quae adiudicaticinem nullam contineat posse transferre dominium si res eius sit contra quem fertur sententia,quia non potest hoc casu sententia non esie erronea. Nec proinde
usu capiendi conditionem si res non sit condemnati , nisi alius anterior, di itist: or praecedat titulus ex quo sequi usu capio possit. Finge possedisse quem bona fide fundum Titi j qua fisu una ex causa emptionis, vel a Lerius tituli: quem tu livetuitὸ , siue iniuste coeperis possidete. Nemo dubitat quin potuerit eum usu capere , & eo nomine Publici an iri habere debeat, contra te, si cum esset in cursu usucapienditu eius possessionem interpellaueris, si . namque snstitui. De actio. l. I.& tot.tit. D. de Publi c. in rem act. Quid ergo si iudex datus in actione illa Publiciana, quae est ex arbitrarijs, iusserit te rem illam a tori restituere 3 Arbitrium enim tale praecedere necessa est ante quam ad condemnationem,
vel absolutionem perueniri possit. Si arbitrio parueris, de rem restitueris non quae adiudicata sit nee enim magis in Publiciana, quam in ciuili, & directa vindicatione potest
adiudicatio ulla fieri )sed qtice restitui iussa est, victor usu
capionem coeptam proculdubio complebit, proderitque illi possessio tua, ut compute ur ei tempus tuae possessionis ac si semper ille possedisse . verum hoc ita non propter potestatem iustus. & arbi iij, de quo textus loquitur in d Ls iussu l. Pomnonius i 3. D de acquire ud possess. Multd mitius propter sententiam, & pronunciationem illam quae in arbitrariis lucticiis debet semper arbitrium praecedere. do qua nullum ibi verbum , sed propter titulum illum praecedentem cum bona fide coniunctum ex quo coeperat curre
re usucapio ante motam Publicianam redditumque arbitrium
609쪽
rium de re restituenda. Itaque non sit c loquitur Vlpinuus indict I si iussi, ut dicat si per sententiam iudi As res aliena quam petebam mihi adiudicata sit. Sed ita si iussu uoicis res mihi i estit ut a sit. Q Js vel δ nescit, Aliud elle rem cestitui, aliud vero adiudicam Nihil ergo is locus contra ripa
probat. Neque vero ideo fertur lententia , ut ius aliquod nouum victori tribuat, aut ut rem alienam erus faciat, sed tantum ut ius quod habebat actor aut reus declaret siue i u
ste id faciat sue per errorem, ut in dicto. ex diuerso 3
De rei vindic. l Pomponius ψO., led&is qui L . de procurat. Ideoque nec ex sententia nascit tir unquam ret vindicatio quomodo nasceretur sicut ex alio quouis titulo habili ad transferendum dominium si per sententiam trari, ferretur, sed ex sententia, & re iudicata nulla unqua Datia i ai Hur
actio quam in factum quae personalis est l. actori 8. Cos de
reb credit. & iureiur. aut rei ludicatae exceptio. Curiis non posset esse usus necessarius, presertim contra eum . qua vindi. catione egisset, ac victus esset agentem iterum eadem actione si per priorem sententiam dominium transi mina fui siet. in victorem . Exceptio namq; omnis praesupponit actione napraecedetatem eamq; competentem, eum nihil aliud iit, qua actionis exclusio, l. r.& pals D. de excepi rei iud. Nemo aut agat sine actione, i. si pupilli 6. g. vlt. D.de neg geli l quoties s. I & generaliter D. de admin de per i c. tutor. Atquin actio vindicationis copetere non posset domino qui in priore iudicio victus fuisset. Imo competere desijsset ipso iure si, qui per sententia dominus esse desiisset, transtato nil hirum in victorem dominio , quod penes duos in solidis esse non posset I. I. I. vlt.D.comm Od. l. de haereditate I9. g. pater D. de castrent . pecul. Et tamen verissimum est Eum qui vindicatione egit, & succubuit nihilominus iterum agere posse de eadem re eamq; vindicare , nec alio modo prospici posse reo, 'qua per exceptione rei iud catae, i. r. & s i ii quis 7. per tot l. si a re 9. . I. l.si mater I l . in pri n. de pali D. de excepi. rei iud.
Exceptio n usti domini j de qua in l. pen. D. de pubi. in rem et pol quid E. opponi contra Publicianam in qua actor no a
610쪽
istendit se habere ivliu domi nisi , sed tant si modo quas domirnumini contra directam , di ciuile vindicatione opponi non potest, ct m dilecta vindicatio non alis possit c 5petere, quatit ei qui se probet dominu aut iure gelium, aut ciuili Unxem 2s.lia prin D.derei vindic. vi q. intentione sua impleatl vlt. E. eod. Alioquin actore no plene probante absoluti euadebet etiamsi nihil praestiterit vulg.l qui accusare I. Od. de edend. nec de exceptione quaerentiu eli priusqua fundata sitaei: o ct intentio actoris.Neq; rui sus in exceptione illud ipsi in deduci utiquam poteli , quod deducit ut in petitione cain ei ic sussciat reo negare ad elidenda intentione actoris 'uousq; probata illa sit, i. vlt. qui b. ad liberi .proclam.non licet. c um ergo in directa rei vindicatione non alia si inte-tio actoris,' uam intentio dominij, l. i ctim praediu D. dorigia non pol reo etiamsi i a vicerit ea te unctio iusti domi nil competere, di i ullam exceptione ei praebere quin duo insolidum eiusde rei domini admittan ut a Praetore cuius est, ct actionem dare,& cxceptionem. E contrario is, qui iniudicio vindicationis obtinuit per iniuriam iudicis tanquam dominus cum dominus non esset, no ideo pol feri dominus, di tanquam dominus agere pollea vindicatione, ne quidem
contra condemnatum, aut ut melius dicam contra eum,
qui in psore vindicationis iudicio victus est, nullamque eΣ . ea sententia propriam actionem habere potest, ut eleganterae disertὸ Papinianus scribit in l. s. g. i. eod. tit. De pignor.
b. quod magis est ait, Eum qui per iniuriam iudicis victus est in directa rei vindic atione non eo minus poste rem illam quasi suam dare pignori, quamuis res aliena pignori dari non possit , sed ea tantum quam creditor probare possit in dominio bonis. e debitoris fuisse eo tempore quo dabatur pignori dict.l. s. in princip l. & quae nondum I 3. g. quod di
citur eodem tit. ideoque non posse Pretorem huic creditorit aquam pignorat itio denegare quasi Seruianam actionem , sed tamen futurum, ut si agat contra victorem equi per restitutionen actam ex arbitrio iudicis post pronunciationem