장음표시 사용
631쪽
p E C A D. III. ERROR VIII. 1 D
dum satis butie cognitam aperiremus, sed ob id maxime vic ut ostenderemus quam verum lit quod volumus dotis titulit' habilem esse ad transferendum dominium in maritum non . etiam in muliere,quae licet qua udiu vivit, dotem habere dicatur,si tamen bona sua in dotem omnia marito dederit, &marito superiti te moriatur licet superstitibus quoque liberis ex alio matrimonio, nulla tam e bona reliquisse intelligitur, ex quibus citra querela in officiosae dotis legitima liberorupossit detrahi. Ergo ut ad instituta de laudimio quaestionem redeamus, siue a patre qui filiam in pote ita te habeat, lure ab
extraneo dos datur, tradi eam non mulieri oportet sed marito, ut domini u in eum transferaturi Et consequenter omni ea su laudimium a marito deberi fatendu eli tanqua qui domini v nactus sit, & quidem ex causa no necessaria sed mere voluntaria,sive personam mariti inspicias in cuius arbitrio fuit aut nulla uxorem ducere, aut indotata penitus, aut saltε minus dotata l. si patre cogente 22 D. de rit . nupt. Sive perias mi extranei qui dotem dederit, cum veteres etiam dotem hac ratione inter donationes annumerar ent, ut supra diximus ex Iustiniano ind. l. eu multae 2 O. C. de donat ant. nupt.
Sive denique mulieris quae dolo habere dicit ex cu asa lucrativa,& quodammodo, donationis, tu quoq; cu a patre illam habet d. l. vlt f. I D. quae in fraud. credit. Nec ad re pertinet V patri ex ossici j necessitate incumbit , ut filiam dolet d. l. vlt. C de dot promisi d. l. capite I9. D. derit. nupt.Neq; enim dotis negotiu inter patre,& filia geritur,sed inter patre nomine filie,& maritii cui traditio ut diximus facienda est: quo respectu ex utraque parte sunt omnia voluntaria, Illa vero Paponij ratio minuς obstat, liciti ab alijs probata,quod dos succedat loco legitimae, cuius tamen debitu voluntariu esse nemo dixerit cu sit necessaria. Est enim hic alius error vulgaris interpretum quem nos in priore huius Clii liadis parte confutauimus,& ostendimus, dote quide que a patre vel alio parente data sit imputari debere in legitima ex l. quoniam Noti 29. C. de in ossi testam . sed no ideo videri posse in locu. leg timae succodere,quce nulladu debet,eo tepore quo dos a
632쪽
Patre constituitur. Quare illud quoq; impertinens est, quod idem Paponius adducit, Posse filiam accipere legitimam Portionem in corporibus bonorum , Quo casu nullum utiq; pro legitima laudimium deberetur. Legitimam enim haberet silia in vicem portionis haeredit ariae quam in haereditate patris sperare poterat, id edq; laudimium nullum deberet, sicuti nec si patri ex parte aliqua haeres extitisset: At dotis dominium non acquiritur filiae cuius nomine dos datur, sed marito cui soli dos traditur, & tradenda est ut probauimus,
di cui tam es in bonis soceri nulla debetur legitima. Q idni
ergo laudimium maritus debebit perinde ac si fundum dotalem ex alia quam ex dotis causa adquisiuisset Nani et si mulier quae iam in bonis defuncti patris legitima consecuta fuisset,eam subinde nubens in dote marito dedisset perininde dicerem hoc quoq; ea sudebitum iri laudimium a marito
eadem penitus ratione. Neque ea res mulieris damno aut
dotis diminutioni e edit, cum debeatur laudimium non aemuliere sed a marito numquam illud ab uxore aut ab ipsius
haeredibus repetituro, ut superiore capite docuimus. Cum igitur placeat interpretibus noliris magis communiter Iaυ-dimium deberi a marito euisendus dotalis inaestimatus traditus ab extraneo fuerit, ut A me deus a Ponte testatur dict quaest.2ς post Steph. Bert r. cons. 3 I .vol. 3. part 2.&cons. 7. volu . T. Brun. con sqq. insin. Nulla prorius ratio est euraliud sentire debuerint in dote siue per patrem, siue per mulierem ipsam tradita marito inominus omni casu debeae laudim tu sicut omni casu fit ille dominus,novusque emphyleuta per traditionem. Ex quo etiam responderi poteit ad rationem illam quam in contrarium adducit Crauet. cons. ΣΙ .num. vlt. ex Angel ad i. in suis I 1 . De Ii heri & posthum.& Dec.con 2 26. colum. 3. quod dominium a patre in filiam
continuetur, ita v ' per mortem Patris non tamen nouum
dominium acquiri filiae videatur, quam illud ipsum continuari quod iam Eabuerat vivo patre d. l. in suis I. r. I. largius D.de success.ediet. Nihil. n. hic de illa domini j cotinuatioue tractari potest, cu interrupta fuerit per traditione a patrefactam
633쪽
facta marito, in quem diritim sundi dotalis ita translataim est, ut moriete patre nec in pris, nec in fili e bonis esse dici possit.
Si aliqua bona siret anodialia ex uibus constitui dos potuerit quae conBlithta fuit ex seu tibi sans fideicommissis. V I defendunt pro bonis seu dalibus, &eΠ3ph)
leuticis in dotem datis nullum deberi laudimiusiue aestimat a tradita sint, siue non sitimata, siue
mulieri, si te marito, dum a patre non ab extraneo, quam sententiam mordicus tuetur Crata et conssa I .ut supra retulimus, Iidem addunt exceptionem hanc ,& limitationem unicam, si modo pater non habebat alia bona al-lodi alia ex quibus dotare filiam posset. Nam si pater, inquitide Crauet. nu. 7. haberet alia bona, non pollet filiam dotare de bonis seu dalibus aut emphyleuticis sine cosensu domini quod haec alienatio non posset necessaria dici alijs bonis exilientibus, quemadmodu dici solet de bonis fidei commisso subiectis. Ex notat. in Antheni. res quae C. commilia. de legat. Sed huiusmodi exceptio neq; accommodata est, neque bonam habet rationem: Dsco no esse accommodatam, quias verum est quod isti volunt . si bona nulla sint allodi alia, laudimium nultu pro nuda libus,& emphyleuticis in dotem datis deberi, Multo magis dicendum e flet nulla deberi si essent aliqua bona allodi alia, Et illa praesuppositio, quod existentibus aliquibus bonis allodialibus, no possit pater ex reliquis dotem constituere , facit potius ut nullus huic quaestioni locus fieri possit: Stulta enim quaestio est, An ex dotis conititutione quae ipso iure no tenuerit laudimium aliquod debeatur: Aut si ponas dominum directum ex tali quoque constitutione laudim tu petere, Stultior erit ratio qua adfert Craueta in contrarium, quod hoc casu bona nuda lia in dotem dari nequeant, Cum alienationi, & dationi in dotem satis hoc ipso consentiat dominus directus cum ex ea laudi, miu petit, quae expressa contractus approbatio est l.cu pater
634쪽
7. β.qui dotale De lega. a. l.cu vir ψ t. D.de usurp.& usucap l. ieruum Titij 9. D. mandat. Nam,& fatetur Craueta vale. re hanc constitutione n accedente consensu domini directi. QEidni verδ cum liceat euilibet iuri suo,& pro se introducto renunciare λ l. si iudex circumuento 28. D. de minor. l. pen. C. de pact. id porro intereti an prscedat consensus domini an sequat uiὰ N am Nin eo iuris interpretes omnes consentium, sussicere etia ad euitanda poena caducitatis, ut dominus consentiat alienationi qua docuq; N ea sciens prudensq; approbet, ut omnes notant ad i. Vlt. C. detur. emphy. Imo,&quantu ad petitione laudim ij interdu.&iuxta eas distinctiones quas in hanc rem adfert A med. a Ponte quaest. laudi m. i . quibus tamen nullus potest esse locus, cum approbatio contractus ex ipsa laudi mi, petitione inducitur. At neque verum esse puto quod vulgo creditur si aliqua sint bona allodi alia quae ad congruam dotem conlii tuenda sine sufficientia. ex alijs bonis aut nudalibus,aut emphyleuticis factam constitutiouem ipso iure non valere: Cum enim haeco res habeat implicitam quaestionem facti, An alia sint bona allodi alia nec ne,de qua nec ei Tario ante omnia cognosce n. . dum,& pronunciandum est, nec tam iuris sit quam Furisdictionis, ut Papinianus loquitur in I. inter tutores 36. D de ad min. tutor. seri nequit, ut talis constitutio ipso iure nulla esse videat: quomodo eleganter ac subtiliter Claudius Tryphoninus ratiocinatur in se a ad Scaevola nota in l. filiae 88. D. de sol u. Maxime vero hoc apud nos obtinet ex veteribus statutis Sabaudiar, quae nuda etia in dote dari posse volunt, di i dotib. obligari,& alienari quoties bona alia nulla sunt, tum quoque.cam etia fideicommisso subiecta inueniuntur, quamuis eo casu duplex prohibitio legis cocurrat quae solet efficacior esse ad impediendam alienationem aut obliga -
. tionem l . vlt .vbi omnes notant C.de reb.alien .no alienandia Et ad i. filius familias Ir .F. Diui a. de leg. I. & ad i. vlt. . penul.C.commui . de legat. Cur enim aut maritum futurum, aut nupturam mulierem in eas velimus conij cere angustias
ut non Ius matrimonium contrahere, &de dote danda
635쪽
eonuenire possint,quam explorauerint, an bona aliqua sint altodialia quae in dotem dari possint, an nulla. Quamquam neque sufficeret id benὸ exploraste , Nisi post alia bona reperta illud etiam exploraretur, an essent illa idonea ad dotem congruam constituendam: Quod ipsum vix aliter sciti' potest quam si omnium bonorum,&nudalium, &allodialium iuua aestimatio ineatur, quae porro nisi scientibus: &vocatis omnibus quorum interest, ac proinde ipso etia do- , mino directo miri no poteti, Ex regula l.de unoquoque 7.D.dere iudi c. Quod ii ita est, quis non videt, quantas haec sententia moras, es perplexitates obiiciat contrahendo matrimonio,ad quod inuitari potius contrahentes deberent,&matrimonii quodammodo libertate, quod magis est restringat Z I. cum ita σ3 l. Titio centum 1 .g. I. De condic.&demonstr. Q otus enim quisque est qui tam duris,&incoae modis legibus v x'rEm ambire, & expectare velit ξ ac litiu priusquam matrimonij fastidia experiri Verius igitur est huius modi constitutiones ex bonis fetidalibus, & empli' leuticis factas valere ipso iure, tum quoque cum alia bona sunt al-lodi alia, etia quae congruae doti costituendae forent idonea. Sed tamen postea reuocandas esse dummodo ex altodiatibus satisfieri commode marito possit arg. l. Titia 6a. D. detur.dot Et reuocandas quidem, tanquam in fraudem domini directi factas Quemadmodum solemus dicere de dote constituta ex bonis fidei commissarijs, reuocari eam debere quas saetam in fraudem sidei commissi, nisi cum species talis occurrit qualis in l. lier a 2.I. cu proponeret. D. ad SC. - Trebeli in qua possis dicere cum Ulpiano Non posse videri in euersionem fidei commissi factum quod . & mulieris pudicitiae, S' patris Voto congruebat. Porro cuin alicuius fraudem alienatio facta est. constat non eo mi estis valere ipso iure alienationem , ex eaque transferri dominium, Propter quam causam coparatum ei dure praetrario interdidi una u. datorium,& actio fraud a toria,' alio 8 eleganti ore nomine di cmirrevocatoria,' ab inire more Pauliana de qua in tit.
636쪽
consequitur actor, nisi ut rescindatur P Praetore traditio, qin fraude facta fuerat, & per ij translatum erat diatum , non ut dominium quiritiarium, quod per tradionem alienatum fuerat in acquirente, licet fraudis participe auferatur, & ad pristinum dominum recurrat. Praetor enim sicuti non potuit facere legem neq; legi similem conititutionem, ita nec
dominium quiritiarium,aut dare, aut adimere. I. quos autem
Instit .de bonor. post' sed ut rescissa traditione, ac pro eo ha 'bita quasi numqua nota esset,res alienata perinde habeatur ac si in bonis debitoris mansisset, ut possit venire in v editionem uniuersalem bonorum debitoris,a quibus p alienationem discesserat, quemadmodum explicat Iustinianus in M. item si in fraudem Instit .de action. Deniq; per hanc actione sit debitor inuitus dominus bonitarius eius rei cuius antea erat quiritiarius: idq; in fauorem actoris duntaxat,de fraude sibi facta conquerentis : Q in imo nonnumquam euenit, ut fraus alienantis impunita sit,puta si emptor, aut alius acquisitor fraudem non participauerit t. I. & tot .iilait. D. quae
in frau. credi. Aut si pater in fraudem fideicomissi, quod post
mortem suam filio suo restituere rogatus est,multa ex bonis fdeicommissis alienaverit. ut in l. imperator So. D.ad SC. Treb. ubi dicitur patrem hoc casu eam suae fraudis poenam pati ex rescripto Diui Hadriani, ut damnum conditionis ei
infligatur, id est, ut fideicommissuri .quod fuit in diem incertum atq; ita condit onale, habendum sit pro puro, statimq; restituendum filio, non quasi emancipato, sed potius quasi militi, Ita ut quandiu films vivat, nihil in ijs bonis pater iuris habeat. nec aliud est si haeres rogatus de restituendo eo, ex haereditate supererit, alienet omnia, aut maiorem haereditatis partem in fraude fidei commissarii. Nam & hoc casu alienationes valere constat, adeo, ut nec rescindi possint,
quia ad huc casum neq; interdictum fraudatori si, neq; actio Pauliana pertinet. Solaq; superest eo note personalis actio sidei comissario Eontra brdem , qui alienavit fi dolo malo in ea re versatus probetur, quia supradictis fidei commissi verbis, De restituendo eo tantum ιγ supererit, bonam fide inesse
637쪽
eonstat, ut Papinianuo ait in l. Titius 6 . D. ad SC. Treb.qd
quia olim minus vagum,& incertum erat tanquam, P totum
in albitrio boni viri positum esset, sic tandem aluitiniano restrictum, di temperatum est, ut haeres ita grauatus nihil supradrodrantem alienare possit , quartam autem fidei com-nusiario seruare teneatur, nisi ex certis causis Novell. Iog. De restit. cap. I. unde sumpta est Auth. contra rogatus. C.ad
Trebel. Alia sane ratio est hodie bonorum, quae ex fidei commisso restitui debuerunt si interim alienata sint per hqrede Etsi enim quandiu pendet dies, aut conditio fidei commissi valet interim, & tenet ipso iure alienatio non minus quam
olim ex l. si haeres TO. f. I. D. eod. Attamen eueniente quandocunque die, vel conditione, alienatio incipit ipso iure novalere propter aut horitatem constitutionis Iustinianes quae fideicommissi alienationem fieri hoc casu prohibuit,& alienationes omnes irritas fecit in d. l. vlt. 3 pen. C. commvn. de legat. Alienationis enim prohibitio praesertim facta per legem, quae rerum omnium domina, & regina est, omne impedit tianslationem domi iiij l. vltim. C. de reb. alien . non alienand. Sed cum Iustiniani Nouell. 3 9,de restit. & ea quae parit et I .mens unde sumpta est Auth. res quae G commvn. de legat. sic ab interpretibus fere omnibus accepta sit, ut pro dote,ac donatione propter nuptias, siue constituenda, siue restituenda possint bona fidei commisso subiecta, & alienari,& obligari,eo saltem casu, quo alia bona nulla sint, qui sufficere queant, quod vetere statuto Sabaudiae aperi Ius ex. pressum est,tum quoque cum eadem bona, que fideicommisso sunt obnoxia etiam seud alia reperiuntur id enim plerunq; in nobilioribus familijs accidit Apparet hic euenire necessario quod supra diximus, y t propter implicitam facti quaestionem,quae non iuris, sed iurisdictionis est; An alia bona sint, extra causam fidei commisi quae doti congruae sum-ciant necne, no possit dici nullam esse ipso iure alienatione, quae a liquo casu potest esse valida arg. dict. l. filiae 83 de solii. Sufficit enim ut aliquem casum utilem habere possit. l. stichus M.tu6.D.detesta. manumissi .haeresa debitore 2
638쪽
tu & Titius D. de fideiuss. inod si non ipso iure nullateri statim oportet, ex ea igitur transferri dominium, cum alienatio nihil aliud sit,quam dominij translatio. l. t. C.des mil. dotat. l alienatio 28. l. alienatum 67. de verbor. significat. Porro quoties dominium transfertur, & per conseques nouus aliquis emphyleuta constituitur, laudimium domino directo debetur, qui nouum hanc emphyleutam admittit. - Ε go ex dotis quoq; coi titutione, quae ex bonis, aut seu datibus, autem phileuticis, aut fidei commissa js facta sit, laudim ij petitio omnimodo competet etiamsi proponas alia esse bona, ex quibus aeque congrua dos constitui potuerit, quia etiamsi maxime id ve um probaretur, nihil tamen aliud ex eo inferri posset, nisi quod reuocanda esset dotis constitu . tio tanquam facta in fraudem domini directi, aut fidei commissarij,& ex alijs bonis iupplenda ne maritus damno adsi .ciatur,ut in i Titia .6a D. detur. dot. Sed uon faceret ea res quominus verum maneret translatum semel fuisse domin tu, quod sufficit ut laudimium debeatur. Alioqui dicendum enisi, Nullum quoque laudiminin deberi posse ex alienationibus quae per Paulianam postea revoca ae sint , aut reuocari quandoque possint,quod tamen esset ridiculum. Quid enim domini directi interest,an alienat io in fraudem facta sit, an non, aut an reuocata sit, necne. Nam neque de fraude tractandum est, nisi cum tenet alienatio, neque de reuocatione si alienatio non teneat ipso iure. Aut si quis contra sentire velit,fateri eum oportebit In omnibus huiusmodi actionibus reuocatorijsita obseruandum ut nihil inaudito domino directo constituatur, Ne ipsius inauditi,& ignorantis ius laedatur,&quod iam ei quaesitum est auiferatur contra l. vltim. D.de pact. iunct. l. de unoquoque 7. D. de re iudi c. l. nalta 9. D. de adopi. Multum tamen interest, an de ijs bonistractemus, quae in fideic o mi ssi fraudem alienata sint, an de
ijs, quae in fraudem domini directi cum essent fend lia, vel emphrteuticaria. Nam in ijs quae fidei commi sunt obnoxia , Utrumque procedit, quod diximus, Ut& laudimium domino directo debeatur,& nihilominus alienatio in frau- dem
639쪽
dem fidei comissi factare nocetur si appareat ex aliis bonis
allodialibus aeque congruam dotem constitui marito potuisse,quia scilicet nihil commune habet ius domini directi laudimium ex dotis constitutione petentis, cum iure fidei commistari j iij hil nisi fidei commistum,&alienationis reuocationem persequentis . At in bonis fetidalibus, aut emphyleuticis, non potiunt haec simul stare, ut, & dominium, quod per dotis constitutionem translatum fuerat in maritudo minus dilectus reuocet tanquam in fraudem suam alienatum, ta nihilominus laudi mi uim petat, uando quide in laudi iiiij petitio manifestam approbationem inducit, quae re uocandi ius,&facultatem omnino extinguit. Est igitur haec quae lito,&Craue: tae traditio diet. consil. r i s num. 7 inutilis Sociosa prorsus in bonis Ludalibus , & emphyre uti eis . Vtilis tamen,& digna, quae a nobis tractata lit in bonis fidei commisi arijs dotis causa traditis, si dotis constituito, retraditio in fraudem sidei commissar j facta probe ur. Nec enim do is fauor Pauli auar,& reuocatoriae actionis potestatem tollit si maritus quoque fraudem participauerit d.l. vlt. 9. s. D. quae in fraud. credit.
Si domino ignorante maritus pactus sit de lucranda dote quae fuerit constituta ex bonis seudalibuNo et emρ tehtieis .Et de
augmento dotali consuetudinario.
N TATVT5 pl rq q; sunt in Italia de lucra daper
maritum in multis casibus, vel tota dote, vel salu te parte dotis, Pra: sertim vero in casum,quo mu δ' lierem praede e edere contingat nullis ex matri.
monio superstitibus liberis . Nec quisquam dubitat quia eiusmodi statuta valeat, quia & per pactu id fieri posset et in
dote profectitia , quae alioquin, ad patrem ratione misera coriis reuerteretur, nullis maxime liberis interuenientibus I. si patera.
640쪽
l. li pater ra. D. depact. dotal. quamu sin eum casum, quo maritus praeuecedet et, a te paci u icruari non oporteret, l. 2. eod.tit.Ne se ilic et mulier aut indotata penitus eo pacto, aut min is dotata efficeretur. Vulgare autem nostrorum brOcar.
dictam eli, ea omnia quae per pactum fieri pollunt, etiam perflatu tum stari posse, α contra, Ex Bar.& aliis ad i. vlt. g. z.D. ad S.C.Tert Ill. quod an vere dicatur in secunda huius Chi-liadis parte dispiriauimus, ne ' huius eii loci. Sed haec quides' a tuta,& pacta indubitatὸ valent, cum dos in bonis allo-dialibus constituta est , de quibus libere ac pro arbitrio disponere contrahentes potuerint: At cum de bonis nudatibus, vel emphyteuticis agitur in quibus dos fuerit constituta, dubitati saepe solet an ex iis bonis lucrum dotis consequi maritus possit, si dominus directus dationi dotis consenseriti non etiam pacto de lucranda dote, siue lucrum hoc sibi mari ius vindicet ex pacto, siue ex statuto . in qua dubitationestatim occurrit interpretibus volgaris illa distinctio, an dos consti tuta sit ex necessitate, id est a patre vel ab alio ex ascedentibus, qui dotare tenc tur, an ab extraneo,& ex mera voluntate . Nam priore casu volunt nullum d. beri laudimium non magis pro lucro dotis, eueniente casu lucri, qi am pro ipsa constitutione dotis, Posteriore velo admitti)nt laudimium deberi. Sed exigunt tamen utroque casu, ut in tali pacto de lucranda dote consensus domini directi interueniat. Ex not. in I. donare Tit . qualit. olim poter . seud. alim. Adeo, inquiunt, ut etiamsi dominus consentiret, quod nudum daretur in dotem, si tamen expressim non consentiret pacto de lucro dotis, non posset maritus lucrari dotem ex pacto, Nequidem stante statuto, quod maritus dotem lucrari debeat aut partem dotis. Sic enim Bart. cons. 7 6. inci p. puncta volum. 2N Brun. consi. 28 , infin. volum. q. quos refert, dc sequitur Ame deus a Ponte dict. quaest .as. Nisi quod in casu statuti dubitat, Propterea quod is qui vult antecedens, velit etiam omne id quod est consequens ab eo. Ex Crauet. cons. s. numer. q. praesertim s dominus si a tuta non ignorabat.