장음표시 사용
61쪽
Ideo remansit, quoniam eius. lames intus supererat. Excusso vero fomite desiit, yel quoniam mi asma materia caruit, cui iungeretur , vel quoniam corticis peruviani virtus, quae antea frustra in sanguinem intraverat, nunc sine impedimento in eodem agere incepit .
Atque ad illud quidem , quoniam id magni in febrium curationibus momenti est , bene attendi debet. Deinde etia iii ciborum ratio habenda est . Scilicet ob quos , Si non Satis continentur aegri, febris et difficultet subigitur, et Subacta iterum res ursit : saepe enim cibus . etiam qui sanis confert, aegros offendit . Verumque est.
quod olim Ilippo CRATES dixit a): qilis febricitanti cia
groto vero morbus est . Quare neque Ova neque earnes
inclinata ut quidem volunt ) febre , aut ubi et iis quaedam adhuc reliquiae corpori inliserent , concedi debent; sed expectandum est, d0 nec maior iit corpore integritas sit : tutius eniri talia offeruntur post largum illud tenuis
urinae profluvium , quod ut stupra memora vinaus , indicio est quam plurimunt ex febre excussum esse . Diactetices maximum est , observare ac cabere , uti in iaciatis, sic et in longis morbis et febrium intensiones et remissiones,iat tempora caυeantur , quibus non Oportet cibos O ferre . et cognoscantur quanta tuto Merendi sti' i : titi etiam quan plurimum ab intensione obfuerint θ ) . postremo etiam de venae sectione inter auctbres di putatur : ex quibus alii iuvare curathonem asserunt, alii nocere , quasi per eam febris aut difficulter medelam admittat, aut ea, quae desiit , facile reyertatur. In his autem nihil perpetuum est sed prout diver Sae causae Occurrunt , diversa etiam de venae sectione ratio habenda est. potest enini ea alios aegros offendere ; alios hori
laedere . Convenit, si corpus sanguine abundat, et calos ex superat : si accessiones confunduntur , sic ut in calor: continuent; aut alius quide m corporis affectus intervenit, qui venae sectionem requirat. In his eniti cortex peru-Vianus postea similiter profecit, ac si vena ante s*cta non fuisset.
62쪽
Noe et inclinata iam sebre , aut ubi plurimum ex ea
imminutum est , aut aliquae adhuc eius reliquiae corporilis inhaerent : sub hoc enim exitu , Si sanguis e vena mittitur, febris iterum eXasperatur , et ea, quae deces.sit , revertitur . Saepe enim mulieres , e quarum pede , propterea quod menses defecerunt , extractus aliquamdiu
post febrim sanguis est , iterum in febrim relapsas fuisse vidi. Ob quam utique rationem Syden hamus venae sectionem , febris ubi intermitens est, damnavit a ) , Sed cur venae sectio , scilicet a qua in diversis aliis febrium speciebus praesidium habetur , contraria febri
intermittenti est Τ an propter defectum sanguinis 2 utique , quoniam Venae sectio fomitem non demit , et nais turam ad coquendum ineptam efficit. Ita fere persua ad et proxima morbi historia .
AEGROTUS XVI. Virgo 36 annorum initio aetatis anni I sa febre intermittente quotidiana laborabat , aqua post purgantia remedia et corticem per uvianum evenerat ; et per tempus aliquod morbi expers mansit, ad proximum usque sanguinis menstrui fluxum : at quo tempore is erupit, etiam febris reversa est; sicque per menses aliquot. Donec post multum continuoque adhibi. tum corticem febris duos menses desiisset . Deinde Medicus venam secari iussit: propterea quod sibi persuadebat , quasi aegra sanguine abundaret . Misso
autem sanguj ne febris eodem die reversa est. Quare eX meo consilio aegra primum medicamentum Vomitorium , post , corticem per uvianum per multosmposterum menses cum pertinacia continuavit, quae
quidem medicina effecit , ut febris et si ea quot mensibus cum ipso sanguinis fluxu reversa fuisset, nihilominus mitior atque mitior evenerit, donec post duos menses omnino e Xpuncta fuerit.
An ideo secundum ΗΙΡΡOCRATEM quibus in febria
bus quartanis sanguis e naribus fluerit , malum est b).quoniam ob sanguinis iacturam febris, quae per se olim curatu difficilis erat, corpori diutius inhaerendo , nOXam eidem reliquit PSed non nunquam etiam ipsa venae sectio , si vel gub eXpectatione proximae accessionis, vel quo tempore
63쪽
keter febre inhorrescit, instituta fuit , oecundam valetu.dinem praestitit . Narratum enim accepi a viris fide diagnis , quorum alter ro, alter γῆ annorum erat , Se posteaquam in puerili aetate febre intermittente diutius labo. raverant , subito ut secta in ipsa accessione medioque frigore vena fuisset, persa natos fuisse : neque qu6d maxime intrum videri potest ) post hoc ipsum frigus inca iiii se se ; sed deletam protinus et quasi cum ipso sanguine extus fusam fuisse febrim . Neque imposterum quapiam febre interrinittente ad longam hucusquε senectutem laborasse se , donec alterum ex his , cum annum 73 ageret , febris tertiana prehendisset, quam cortice per uvia ubsacile subm0Vit c . ,
Refert quoque LAZ' RUS RIVERIUS a ) mulierem
gravidam septimestre ni subito a febre iter mittente. tertia.. na , qua mensis spatio frustra adhibitis et venae sectionibus et medicamentis laboraverat, liberatam omnino fuisse , cum una ante pro X ima in febris accessionem hora secta vena fuisset . Auctor no VUS Observationum commu
nicatarum , ) febrim tertianam duplicem protinus extinctam fuisse vidit, cuni aegri viri vena istante paro Xysmus ecta fuisset. Ibidemque c dicitur empiricus febrici tertianam iugulasse, cum in ipso accessionis principio venam secasset . Idem Sydentiam vidisse credibile est, qui venae sectionem febre intermittente laborantibus sempei nocuisse asserit , nui eodem ictu chirurgi gladiolus, sius venam pertundit, ipsam elis ni febrim confodiat. d .
Caeterum, magis ad rem pertinet, scire , febres ne solae sint, an alia his quoque male accedant: id est, num cum multo sanguine calor urgeat, an in aliqua corporis parte inflammatio subsit, ceu pleuritis, fert pneum Oniave autem aut alius quispiam malus morbus intervenerit , qui venae sectionem e Xigat , contra Vero noXiam fore venae sectionem puto , quae mediis inter accessiones diebus , aut ubi multum ex febre iam minutum est , instituitur , quoniam ex ea peior febris fit. Supervacaneum autem esse intra ipsum febris aestum , quae sine alio quopiam vitio
64쪽
6Oest, sanguine e vena mittere, quoniam id neque adiuvat curationem, neque febrim repellit: sed fortassis coctionem turbat . Atque hae quidem praecipue causae Sunt, propter quas et febris difficulter submovetur, et facile revertitur, et saepe perniciosa evenit, et ipSe quoque corte X peruvianus non vulgo tantum sed ex multis medicis male audit; scilicet qui omnia ista vitia in corticem peruvia num coniiciunt, quae propria ipsorum culpa contingunt. Nam qui ita cum assumpto cortice perilviano male habe-hant, eo S idem cortex, si recte adhibetur, restituit .
De recidivarum febrium ordine . Superiore capite causas dixi, propter quas febris intermittens et difficulter submovetur , et saepe revertitur; hoc proponam, in quem diem ea, si revenit, incidat. Observavit olim SYDEΝHAM recidivas febres eundem diem servare , in quem , si absque adhibito auxilio
Continuassent, incidissent : potissimum , quae proxime Post curationem revertuntur . Ob quam causam ut CFLSUS a) monuit, si febris quievit, diu meminisse eius diei
conUenit , eoque vita e frigus, calorem , cytiditatem, Iassiti; dinem. Facile enim revertitur, nisi a siano quoque aliquamdiu timetur . Id vulgare est, maximeque Si febrim inter et recidivam breve spatium distabat. At post Iongum temporis intervallum, intra quod constituta per secta valetudo esse posset, febrim in certum diem inci-cere magis mirum est. Quod saepe observavi ; et potest
id unusquisque experiri , qui febrium dies notabit, et numerare continuabit . Ita VAN SmITΕΝ b virum vidit, qui in febrim q&artanam recidit, Qua Viainque menatum spatio liber et bene antea sanus fuerat. Id fit, si febris cortice ante supprimitur , quam eius semes coctus sit. Quod si vero autumnalis febris recte desiit , et ea nihilominus proximo luere revertitur, ipsa, ut Supra mOnui, post quinque circuitus ex toto finire coniuescit, neque revertitur .a γ Lib. III. Capite I 6.ν γ cmmenti in Aoerhaxe vh. 7s7.
65쪽
6I AEGROTUS XVII. Ego longiora inter recidivas inister valla notavi . Iuvenis et . annorum die 4. Augusti anni 1 49. in febrim intermittentem tertianam incidit ; quam vomitu et cortice per uviano ad novem usque menses propulit. Recidit in eandem die 23 Aprilis anni arso, quam item vomitu atque cortice quam longissime profligavit. Relapsus iterum die Is Itilii I ς i. in eandem febrim est , postquam imposterum tutus mansit. Numeratis autem per omnes istos annos diebus com pertum erit, incidisse istas febres in certos illos dies . quos . acceSSiones , Si continuas Sent, habiturae fuissent: et quod magis mirum videtur in eandem semper lio ram , undecimam scilicet vexpertinam . AEGROTUS XVlli Vir so annorum initio mensis Septembris anni I so febrim intermittentem tertianam habebat , a qua post adhibitum corticem per uvianum ii. ber mansit octo mensium spatio . Deinde vero sub finem mensis Aprilis anni arsi in eandem huc ipso die recidit, quo febris accessisset, Si medio interea tempore eadem
AEGROTUS XIX. Virginem 6o annos natam L bria
intermittens tertiana die prima Octobris anni I ς I. prehendit . Inde liberata est corticis per uviani auxilio, ednovem postea n enses Sana mansit . Recidit in eandem febrim die 1 Iulii anni I a post eandemque optime habuit, octo iteruna men Sium Spati .
Reversa iterum die Martii et die 13. Aprilis, et gnati anni 1 s; eadern febris est : alteraque eX istis recidivis versa in continuam est
AEGROTUS XX. Vir annos 4o natus Viennae austri Acae die i* Iulii anni i so hora s vespertina febris
intermittente tertiana laborabat , indeque ex cortice per uviano sanatus Hanno veram profectus est , in quo loco aliquamdiu commoratus est , iubhinc Muguntiam venit bona cum valetudine .
Anno dein ne i s 3 die s Augusti hic Moguntiae in
eandem tertianam eodemque die ea dena que hora , quinta nempe vespertina incidit, quae tempora febri S. Serva Sse . si suum ea accedendi ordinem non interrupta conti
Mirum profecto est, quod neque longum tempori S intervalium, neq e trita locorum: distantia , neque cocli
66쪽
diversitas istius quidem febris sive ordinem, sive diem isive horam mutaverit. Adeo enim diu potest materia chronica cruda in corpore latere , donec miasma iterum admittat, cum ς odemque unita febrim efficiat. Nonne per talia exempla ad credendunt deducimur, quasi .uum quaeque febris privatum fomitem habeat sicut idem naiasina cum alio fomite , quotidianam, cum alio tertianam , quartanara cum alio efficiat ; mutari vero febrium accessiones et in alium circuitum ordinari , sic ut e X quartana quotidiana , e X quotidiana tertiana et vicever. a fiat ; quoties idem mi asma in alium atque alium fomitem incidat . Mutari aute irvita ipsum fomitem posse Sive per eius materiae transpositionem Sive per peccata in diaetam sive per vitia quae febris ipsa inveterando corporis humoribus intulit . Quomodo autem corpus ipsum per eandem febrim vitiari possit , libro tertio dicetur. Caeterum non vehementer frugi ista recidivarum eontemplatio est : attamen utilis esse poterit, ubi dei morbo , qui incipit, dubitatur, isne febris intermittens, an quidam alius futurus sit. In his enim numerare dies oportet, et videre num in diem , qui uni ex prioribu febrium accessionibus respondet, morbi initium aut exacerbatio cadat. Quod si ita inciderit, coniectura erit, febrim, quae incepit, intermittentem fore . Quae vero febrjs ex toto expuncta est, eam nullRrecidiva sequitur Denique quantum corticis satis sit , ad febrim omnino excutiendam, illud certo circumscribi pondere non potest. Debet enim eius modo plus, potest etiam modo minus offerri; prout sive febris ipsa, sive aegri aetas ,
sive vitiae genus , sive anni tempta 3 erit: ma X inaeque prc ut fomes vel plus , vel minus coctus fuit , aut cris es perfectas imperfecta sve morbus habuit. Est enim vero ma-Xime Simile, recidivas ex eo provenire, quod intus a morbo remansit; illudque omnino minimum Saepe e S Se , propterea quod multos nonnunquam menses Sine n OXa ante lateat, quam incrementum accipit; quod possit recidivam efficere . Durissimum item esse talem febris fomitem, ut quem neque mutare valent corporis exercitationes vasorumque atque humorum Omnium motUS , neque longum temporis intervallum ita benignum eum redderet, ut recidivam non Suscitet.
67쪽
Ob quam causam febris semitem ante eo qui volo ,
postque febrim ipsam multo cortice quam diutissime prosequor . Et fuerunt , qui me consule istam medicinam se X, etiam Ozio menses, imo integrum annum continuarunt . Neque Sic unquam multus corteX ullam noxam Corpori reliquit: neque verum est, quod post SYDLΝHA
MUM αὶ BOERHARVlUS credidit, quasi a multo
cortice per uviano scor butus fieret . Quem vero exitum e Corpore coctus ipse febris so. mes sumat, et quomodo tunc ipSum nata Sma iners eveniat partim Superiore capite quarto dixi , partim in fine ultimi libri ponam; nunc ad accidentia descendo.
Mulier gravida , si febre intermittente laboret ,
quomodo ciariari ce eat. Gravidis multoribus, si febre tentantur , citius adhibito auXilio succurri debet : scilicet, q&ibus tanto magis omnis obser Datio neces arta est c ) . Quod duabus potissimum de causis necessarium e St; et ut quam primum bona valetudo contingat, et ne morbus prolem ipsam praecipitet . . Mulieres enim gravidae , quae per se Satis pronae ad vomendum Sunt , magis adhuc , propter febrim vo nai tu veXantur , Ob que eum, possunt cum pleno ventre facile herniam accipere; possunt abortum facere, etiam
quae abortire non consueverunt: pOSSunt magnam Sanguinis ex utero iacturam pati, perque eam laesum ant rectum tempus e X cutere , maXiinemque ubi tales matre gsanguine abundant . Et siqui dein propterea abortum fa- ciunt, is magis in ipsam febrim quam in medios inter accessiones dies incidi θ - uod si vero earum; febris etiam ad postremum Usque partus terminum tut0 trahatur , aut in ipsum pacium incidat, aut proxime post partum incipiat, possent nihilominus ob eam et sanguis et lochia, quae liberaliter fluere deberent, intus retineri, et sive uterum sive cerebrum inflammare. Ipsiu veroe
68쪽
proles , ubi ob istas eausas citius exeluditur , proximα
aut extinguitur, aut Si Supervivat , aerumnosae valetudi nis manebit, aut morbum ipsum a matre accipiet. Ita alia prole totam Corporis Superficiem rubram , cancri cocti instar habuit s a ia universam cutim maceratam et veluti ex ferventi aqua adustam , alia similiter febrim intermittentem. Atque solent istae quidem febres magis eodem die eademque hara matrem simul et prolem premhendere, no a nunquam etiam diversis. temporibus accedere ; sic ut uno die mater, altero proles aegrotet. Quare expedit protinus adhibito auxilio occurrere; cum ut morbus, qui est, cito tollatur; tum, ne novum aliquod vitium eidem superveniat : in mora enim periculum est . Ob quas Iatioues multus cortex per uvianu
mediis inter accessiones diebus mulieri dari et deinde post ex cassam febrim diu offerri debet . Neque refert, Si periculum urget, alvus pharmaco purgata ante fuerit , nec ne et quod , si fieri potest , purgato , et febrim submoveto: sin minus febrim Usam ante purgationem Subigito , et expectato , donec mulier pepererit et lochi* satis fluxerint. Rectius autem exercitatus Medicus intervalIo uti noscit, intra quod cum utilitate purget. Atque ita potest idem auxilium duos, m
tris nempe et foetus in utero, morbos submovere. Et profecto est cortex per uvianus omnium optimum auxilium, tam ad persanandam matrem , quam ad ipsum laetum roborandum confirmandumquς, Vςluti protin Salarrabo .
AEGROTUS XXI. Anno 1 4 . Hie decima Augusti ,
mulier annorum et spongiosi corporis habitus , cum quarta vice gravida fuisset, febre intermittente modo tertiana, moda quartana laborabaι, quae corporis: vires
Ρost, ubi sex corticis peruviani uncias assumserat, prospere valuit , et partum iusto tempora facile et fere
sine labore emisit, cui ad priores edendos chirurgi auxilio opus fuerat Simul erat ista quidem probes et Corpore maior prioribus et viribus firmior atque hilarioris
AEGROTUS XXIL Anno 1 4 . die 3 o. Novembris
mulier 3s annorum spongiosi corporis habitus, et quae ante septem annua ultimo pepererat, inordinatam febrim
69쪽
intermittentem habuit, cum summa corporis debilitate, vomendi desiderio, acuto capitis dolore, atque extrema
Huic nulla quidem de graviditate suspicio erat, donec post quinque menses ita per vitam foetus constitisset. Haec adepta bona valetudine corticem peruvianum tre S menses continuavit, deindeque ad exitum noni mensis prolem sanam fortemque , multo minore quidem ac solebat cum labore, eni Xa e St.
AEGROTUS XXIlI. Anno 1 so. die a . Aprilis mulierem praepinguem annos 26. natam cum ad nonum graviditatis mensem pervenisset , febris intermittens tertiana, exque ea Icterus prehendit . Accessere Ventris tormina , magis adhuc vehementia ubi intenta febris est s ob quae metuendus ab ortus ercti. Huic protinus multo cortice obveni adigraviditatis exitum usque , ita restituta mulier prolem Persanam et minori quam caeteras Cum labore emisit .
AEGROTUS XXIV. Similiter mulier gracilis et gravida a febre intermittente per corticem revenit; deinde. que iusto temporis termino puerum Sanum Vegetumquoppperis .
Si nutrix febre intermittente tentetur . Ninus quidem nutricibus quam gravidis mulieribus perniciosa febris intermittens est. Nihilominus etiam his Omni cura opus est; nempe et ne lac amittant, et ne per id , si conservent, ipsi alumno febrim instillent. Saepe enim ob febrim ubera concidunt; nec nisi
tenue serum continent; saepe etiam omnino emarcescunt; nonnunquam lactis Satis Servant.
Si lactis satis manet , poterit per id alumnus febrim sugendo accipere; et simili, quo nutrix ipsa, tempore accessiones habere: aut iisdem quidem accessionibus aediverso tamen tempore tentari ; aut denique diversa febre laborare, veluti alumnus tertiana, nutri X qUartana, et Vice versa. Nonnullos tale lac nec quicquam offendit, idque perrar Um est. ViX enim alumnus ex aegra nutrico lac impune fugit.
70쪽
Minus autem alumnorum imbecilla quam adultorum to busta corpore febrim Sustinent; tum quoniam magis obnoxia imbecillis quaeque offensio e St, tum quoniam amarum auxilium Corticem respuunt , ob que id febris ipsa inveteraScit, et per moram ad hydropem trahit: qui item medelam difficulter admittit, propterea quod longam curationem requirit, quam vi X tales infante S Omnino. ex eoquuntur . Ob quam cata Sam multi ex his Conteruntur . Quare alumnus, ut nutrix febre in Cermittente labo rare incipit, protinus demi , atque alicui alteri sanae mu lieri dari debet; ne febrim ab aegra nutrice accipiat, aut si satis aetate provenerit, Omnin ablactari; quod si autem lactando opus esset, debet ipsa nutrix adhibito cortice per uviano ante Curari, quam Suum alumnum iterum recipere. uamvis neque et iS a Sevetitate Opus sit: potest enim post suppre8SaS duas aut tres accessiones alumnus eidem suae nutrici tuto reddi modo attendatur , ut nutrix multum corticem per uvian Una, etiam fugata febre, imposterum a SSumere continuet . Sic enim aliqua media
cinae portio trans nutricem , quam simul integram efficit, eum lacte in alumnum ibit, eundemque tutum praestabit. Ad id autem opportunum tempus erit, Ubera , quZe ex morbo tenue Serum ante habebant, ubi sincero iterum lacte abundant; aut quo tempore si nihil ex lacte ita amissum fuerit. excreta iamiam multa tenuis Urina est: scilicet per quam, ut supra memoravimus, Scire licet, quam plurimum ex febre minutum esse . At si alumnus febrim ipsam a nutrice iam suscepisset; debet is suae nutricis ubera, Si lac habeant, sugere; simul et ipsa nutrix cortice per uviano curari. Sic
enim alumnuS e X amaro cortice suavem medicinam transubcra accipit; quod saepe profecit. uae res, si forte non succedat, debet ipse cortex ipsi infanti offerri. uo vero auxilio lac, si deficiat, revocari, aut puerperarum lochia , si a febre intus retenta fuerint, vel