장음표시 사용
51쪽
hio oritur, quum interpretation sua tolli Suvinius, quid do manus injectiones judicato statuendum sit, quam ex aliis quibusdam caussis, eam alia Ieses, tumeliam legem P liliam, Furiam in quosdam dedisse
cujus testatur Savinias enim manus injectionem incauas mutui autum valere defendens ii Iegibus eam ad alia mussas prolatam esse diuit, indequo nomen Procitidionio manus injectioni invaluisse. Si vero ex omni iudicato per manus injectionem agi licuisse statuis, non continuo apparet qua fuerit utilitas mulationis, per leges illas introductae. Sed commodaho explicari potesti, si reputas in ceteris Caussis non suisso permissam manus injectionem, nisi res in judicium esset deducta et condemnatio secula hinc in formula apud citium et quod tu mihiotidieatus alto damnatis ea. In actione vero depensi elerisquae caussis, quibus pro judicato manus injectio permitto hatur, nulla requirehatur judicis sententia sive eou-demnatio, ut Qua testatur, dicensu hi quihus projudieat actio data erat, nominat couss G, Orgia cape honi, ita inferebant ob eo rem octo
tibi pro iudicato manum injicio.
Savinius porro ad con urinaudam suam sententiam loco
stiam condamnari oportere po*t consse citionem judicatum 'cere oportere.
52쪽
ulitur tabulae eracleensis inqu eam rem, Po- eumque de ea re oditum rit otidie in ivdiolum qua
ita dato, uti, poeunia eroditori uinostin judiciumqtis dare oportore t i qui locus sino vhio
magnum ponfirmat discrimen esse inter pecunium creditam et ceteras debiti mussas, ut et alii observarunt: quale discrimen et aliae leges testati trer, Postea nobra examinandae verum ti argumentatio auctoris vim habeat, neeesse est dicere boraniam reditam, uum idemque esse, atque Pectinium mutuo datum. At hoc equidem induci non possum, ut admittam. Primum enim adversatur contraria agi interpretatiori vacuniam eroditam dicimus non solum eam, quam cr6dondi caussa damus, sed omnem quam tunc, cum contrahitur obligatio, certum est,ahirum iri .... ita- quo et ea pecunia, quam dari stipulamur eodem numero est, quia certum est eam debitum iri qua significatur, etiam imulata poeuniam credita pecuniae nomino contineri. Deinde obstare videntur ibhrica Digestorum et fragmentum Elpiani primo loco
Merae L part . dit. 13 6 p. Io I. lago, Aeentave eri. p. di 86. , Si ita inraso Nexum p. i. a Gai III s . Addit appellatiores ut m eo&niae omnea res in ea lege alant ieiantur. Prior igitur interpretatio generalis est, posterior sola ad legi Cornelia iu-telle elum per tuet.
53쪽
a ulticolatii Rubrica est de rebus creditis, si cor is fetatur ei de condietionas qua non mutui separatio, sed distinctio certi, in uerti declaratur. Ulpianus auialem dieii tit oliua ait, credendi seneralis P pallatio si In primis vero rem conficit Ciceronis Iocus, pro Roscio Comoedo dicentis , pecunia petita est certa, cum tertia parte sponsio facto e L Ilaec Pecunia necesso est aut data, aut expensa I sita aut stipulata sit. Enumerat tres mussas, ex quibus certa pecunia possit peti mutui dationem, iterarum obligationem, stipulationem in quibus omnibus otium habere posse sponsio lertia partis Adlii beamus jam hia lotostii verba de eadem tertia partis sponsione dicentis: Ex aibusdam mussis, ait, sponsionem sacere permittitur velut da pecunia credita et pecunia constituta sed certas quidem credita pecuniae te ita partis constitutae vero pecunia partis dimidiam si quid igitur est eorta credita poeunias Est pecunia data non tantum, sive inutu dula sedestilem
ideo rerum credit rariam titti tam Pria misit. Omnes an meon triae tae, quos lieniam idem aedititi irasti uim tia, eom-IIeetitur. Nam tit . . . . Celaia cii , pedendi Mnstralis
54쪽
expensa lata et stipulata. Postremo opera pretium fieri vi datur, si addamus quinetiliani locum x is aces dii aliquando alteri, et saepius actori caussae, vel quia satis est proponere, vel quia si magis expedit. Satis est dixisse me ortum ereditum pecuniam peto ex stipulatio no Intelligi potest numerata eademque stipulata, quod usu venire crebro debuit; at item stipulata ex alia caussa orator autem ex stipulationis obligatione proximo repetit nec tamen ei propterea minus Pectinio est carta credita cono Iudo pecuniam ereditam non idem esse quod mutuam, sed a ius
ac igitur interpretatione remota, superest tantum distinctio inter pecuniam certam et incertam. AEQPIures caussas habere potest, quas hominum utilitas et commerciorum Deilitas commendare videntur. Praecipuum fuisse rhitror quaestionis simplicitatem. Cum ex stipulatu, ex mutui datione, vel literarum obligatione, qualia apud Itomanos erat pecunia certa pete-hatur, probat sacto tipulationis, numerationisve, aut exhibitis abulis, Continuo patebat, quid quale quantum in obligation esset in aliis caussis secus erat, ideoque mirum non est, litigandi ratione it Ias tres eaussasa aliquis aisso separatas jurisdictionem acriorem,
ii quin et fetat Orat. lib. I v. e. a. p. di . d. Buravi Disi illo b Coos e
55쪽
potentiorem eoercitionei itificiantis, ut apud Ciceronem et apud Grium legimus. Aliud argumentum repetit Savinius ex antiqua furi manifesti poena, qui verberatus addicebatur ei cui iurium foderat. 3 Si igitur, ait, ex quoque judieato addictio sequehatur, nulla rati est, quare )α- reconsulti addictionem furis manifesti tauquam peculiare quid proposuerint, quum saepissime evenire debuerit, ut surrem manifestus duplum solvero nequiret, ideoque addiceretur ei, cui furtum secisset Attamen, quod idem egregio animadvertit in iure a nifesto addictio inera erat poena, nodi igittar detentio erat tantum per sexaginta dies, ut in ceteris judica- iis, diibus elapsis capit pleotehatur aut peregro eum dehatur, sed capitalis erat statim et vim ob rem ei non leoba resarcire damnum, Iurio commissum (hisi consentiret adversarius quum de omni sero caussa, imo de surto ex jure XII tabularum pacisci Iice rei di neque vindice dare, qui pro eo ageret ne-
tabularum ecipitalia erat. Acim liber erhercitu a clieabatur si bui furtiam fecerat. Cf. IV. ir. Furii quoques cin eat ac io quamui ab Oaitiae Praetori j-ri dictione proficia catur, perpetuo catur et merito, cum pro cipirali poena Peteianiaria conati tui sit.
5 L. et sta . . de I ae t. st de furto aetaei es, permittit. L. etes i. Od. quaedam actione per Paetum
56쪽
qis et conoedebantur triginta dies, qui celeris judicatis ad expediendam pecuniam ahantur. Omnia vero hae ceteris turibus non denegabantur, quorum poena erat eouniaria, duplum , triplum vel quadruplum meisque idcirco mirum ess potest, dureconsultos furis manifesti addictionem tanquam plane peculiarem proposuisso, et gustesivisse, utrum illo servus assiceretur ex addictione, an adjudicati loco constitueretur a Paucis denique agamus do leges Gallia Cisalpinae, quum suae sententia in primis administulari existimat Savinius. Cuius summa disputationis huc redit legem
concessisse duumviris, ut in caussa reditae pecuniae reum, qui apud talem magistratum soracter consessus esset, ' vel in iure non respondisset, vel sponsione judicioque se non defendisset, duci, in ceteris vero caussis tantum eius bona possideri proscribi et venire juberet. Si vero vel persona dehitoris, ve ipsius ho-na Romae adessent, Praetori urbano in omnibus iis rebus eandem potestatem a lege esse datam, qualem habuisset, si apud ipsum reus oti fessus esset, id est, ut in caussa creditae pecuniae orpus, in ceteris vero
a jure tolluntur, tit injuriariam , item ursi. - inei hildietione foris manifesti xeeptio ere V breuia quam dedit Quin et Inat Orcit. II S. p. fidio. Ed Burm. aereusinoito, mino libertatem Ora conaequetur, addictv aota
seensi ei trabo luntatem e n equetur.
57쪽
iniussi hona debitoris creditori addiceret. lui tamen non licere, si executio a Praetore iussa osset, eandema alio veluti municipali magistratu petere H isco autem mirili eo Savinii sententiam confirmari, sponte intelligitur; attame egregius auctor ingeniosius quam verius illam legem interpretatus videtur. Quod ut d moustremus, praemittenduin est, in hac lege, pariter atque in tabula IIoraclo mi discrimen inter pecuniam creditam et ceteras caussas occurrere, quia ex illa inprimis condictio certi oriatur, quam ob rem de pecunia arta erodita sermo habetur a Quocirca huci revocanda est disputatio nostra superior do signivea tione eroditas oeuniae. In hac caussa, uti diximus, quae implex erat et cognitu taci Iis, lex magistratui muniet pali eandem pol talem concedit, quam Roma Praetor habet, si ex judiciis datis reus condemnatus est, videlicet ut eum actori addicere possit. In ceteris vero caussis ubi incertum petebatur, ideo
desiti arguetur feeisses obligat iam e re eius resi
noxiae perasse eo ea rua erit.
58쪽
quo perplexiori inquisitioni loeus erat, alia legislator constituit. Capito enim sequenti dicit quo quid
praetor pecuniam Partam credi iam ... Et tur si is eam rem . . . eo essus erit . . . siremps ec, res, jus caussaque esto, atque ui esset, essevo oporis teret, si is ... Romae apud Praetorem . . . in jure confessus esset . . Praetorrisve, qui de ea ro Romae
juri di eundo praeerit, in eum et in heredem eius doeabo sigiam B. E. R. explicat avinius do eis Ghua omni hus ita jus dicito decernito e qua duci, onacorum possideri proserihivo venireque juhelo, ac si
. . . Pud eum . . Confessus esset. Dum ne quis de ea
rori sive de eis robus nisi Praetor, isve qui Romae juridicundo praemit, eorum cuius bona possideri proserihi venire daeique eum iubeat. Savinius, ut vidimus, ires illos verborum coniux tus separatim explieat, ad primum quid om ita interpretatur, quasi lex his o casibus magistratui municipali eone asserit, ut rei maproscriberet, quum opponatur executioni ex caussa mutui, quam capito XXI addietion ipsius dehii is constare dixerat. Alterum vero do singulari caussa explieat, si reus non in municipio sed Romae adesset, et si viam D. E. R. hi do eis rebus significare distens, haec ad omnes caussas supra memoratos, tam pecuniae, Cap. xxii Col. II. D. 25- si
59쪽
ereditae, quam ceteras refert quod tamen quo minus admittamus, primum obstat, quod caput XXI da pa-ounia eredita caput XXII vero de reteris rebus gii. neque ideirco probabilo sit legislatorem duobus Ioeis doeadem re locutum fuisse, eoque minus in Iege quae accuratissimo singula definiat. Deinde parum verosimile est legem eodem capite singularem easum omplexam do eo tam obscure monuisse, ut nonnisi artificiosa interpretalion ad eius cogitationem perveuiri posset. Denique quomicius sigiam D. L. R. cum a vinio do his ah va notara dicamus, prohibet g d
lam sequamur interpretationem, vel si tamen non probatur, haec verba etiam ad aussam pecunia ore ditae, praecedenti capitis memoratam esses trahenda, quum capitum divisio, ut diximus, hisco adversorum vano vero Savinius separatim explicat, arcte conjuum genda esse videntur, unde hae oritur Iegis sententia: in iis ea dissis incertum Potitur, si quis apud magistratum stam rem eonsessus sit, idem juris erit, ac si Romae apud Praetorem confessus esset. Quod accuratius expliciturus, addit legislator Praetori in haci caussa idem faciendum esse, quod facturus ossol si quis apud ipsis confessus esset nimirum ut reum addicat actori eius e bona possideri proscribi et venire jubstat. dique omne dubium, quod oriri posistanti ferro legis-
60쪽
φαντα voce *Mιν. M Sed fingo, nulla lege, quominus quis taenus acciperet, fuisse impeditum neque tum necessarium fuisset Romanis, ut noxi form usurae conciperentur, et assimi Iarentur ipsi, tuo. Anii quilus enim, quum mutuum per aes et thram contra heretur si promittebantur usurae, valebim tanquam lex mancipii, sive potius lex nota ex notissimis egis
quis infitiatus esset, dupli poenam subibat Neque etiam verosimile est eo tempor symholico adhibita esse aes e libram, quo etiam uni appendebatur pecunia. Demonstravit enim Niebutiri ius, ei quo assentitur Savinius, Romanos, quum aerea pecunia tantum utorentur, libram sive trutinam adhibuisse, ut aliis num-