J. Vincentii Gravinae j.c. et antecessoris romani Orationes

141쪽

Iapud Tullium I. tradis, . e bus suis expulsuiuenis ne quis inter eos set qui .nnus excelleret . Cum igitur ius no frum e philosophiae sinu defluxerit, ejusdemque manu in Romano solo coaluerit mniumque sapientiam Me attraxeritiquid mirum s a Cicerone I a. tabulae omnium philosophorum biblio-tδecis anteferantur Z kuid enim es aliud jus Romanum, ns ratio imperans, δ' armata sapientia,sententiae

que philosophorum in publica jribu

conversae . His autem jactis Civillis philosopbiae fundamentis, cohaerebat optime quidquid super his extruebatur a burisconsultis , quiprisco aevo erant Pontifices; quorum e collegio, Qibui responsa de jure proferebantur.

Ae sane bi non tam ratione atque frienti quam nati.a aequitate, atque collatione si ilium exemplorum leges ad oblatas controversias producebant,

quod studium appellabatur disputatio fori s uxde processit prisia jurispruden

x' Tuscul. I. Strab. lib.

142쪽

δissipatarum specierum, quas vetustis

res gurisconsulti ex obseura legum sententia, per interpretationem eruta, defaeierant. st circa incondita erat initio juri prudentia, ct rudis,ut multis , ac praecipue Lucio Crasso desiderium cieret juris civilis in artem redigendi ; donee repertus est, Ciceronis aevo , qui ad moralem philosophiantia, quae legespeperit, adjungeret rationalem ; qua iurisprudentia deinceps trμbneretur in ordinem, ae tandem in artem redigeretur . Servitus is fuit

sulpicius, eustioris juriserudentiae pater , qui diaoctieam e Graecia inriseonsultorum scholas advocovit . Earieuit ex pluribus similibus in unum edactis constituere regulas, ct singulas

res ad sua revocare genera,eaque rur

fur in Guas distribuere partes. Ea δε- finitionibus jus civilis composuit , distinxitque dimisionibus, ct ex eonstitutis antecedentibus, consequentia de . duxit,rationemque tradidit,qua igno is ex notis eruerentur. Ea demum es '

143쪽

dissipata erast, ct confusa uam is δε-

dem concederent . aeuamobrem pinosophia , quae apud Graecos in otiosis controversiis deluefiebat , Romae a hibebatur ad privatam utilitatem, o publieam tranquillitatem explicandis

legibus , ct Civitum litibus, privato Purifconfultorum judicio sopiendis.

Tanta enim eorum erat auctoritas, ut saepe civer a contentionibus, responsis suis avocarent ia Unde merito Marcus

Tullius, ex persona Crumdomu Purificonsulti appellaviis totius oraculum CiΦitatis.Praetermoralem ra tionalem philosophiam, juriserudentia sociam Hi, atque adiutricem adhibuit eruditionemo' notitiam fetustatis,ct' priscae linguae peritiam; quibus luminibvisensus Qeterum legum,novis moribus, novi que vocasulis , mutatisque significationibus obscurati , feliciusezolverentur . Ex quo studio scripta Iuriseonsultorum, πον modo selectam, or minime viuigarem eruditionem, sed

ct mirum linguae latinae candorem imbiberunt 3 qualis Qel eum aurea CDecronis aetate contenderis . aeuam ingeni-

144쪽

a barbaris Italiam exulantem , Prin-eeps reduxit Alasatur . Hinc apud cis elliam crebrae de proprietate voca talorum, primaevi ne significationibus, vetustisque ritibus quaestiones inter Purifconfultos agitatae- P erum ut orationem referamus as

risconsistorum philosophiam , se-

fiam refert cognoscere, ad quam ilia potissmum ingenium appulerunt . Et quoniam jura vetustiorem origine Iraxerunt a Draeone, Aueniensium i egillatore , qui omnia fere delicto , quamvis imparia aequat summoque

supplicio puctebat , quod congruit sententiae Meseorum, qui omnia peeea ta aequalis pronunciabant , quique ad honestatem omnia referebant , cunilia que ponebant in sola virtute , quae sententiae, Romanis moribus, minutis amore sagrantibus,facile adhaeresee- boni , plurimumque conveniebant

gracitati estilis doctrinae S ideo unis vers fere Purisconfusti ad Stoicam riserinam eonfluxerunt,ejusque sectae,

145쪽

deeretis rexerunt, alueruntque prudentiam. Etenim Seaevolarum familia,quae propago fuit Iurisconsultorum, Lucilius Balbus , ct M. Brutus, ct quotquot fere ante Servium Sulpicium 'Drisconsulti graecas dim

rere literas, a Stoicis fuerunt institati, earumque doctrinam,Puri prudes tiae contextam ,posteritati tradiderunt. Arine ulla in re jurisprudentia discreparet aprilosopbia , quod mira sectarum Φarietate distrahebatur ε

prudentia continebatur;tamen exrasconsultorum eontentionibus , etiam Iin rure civilli sunt facta divortia. Duo enim, Augusti aevo, clauruανκnt Iurisprudentiae lamina, Anti- pius Labeo, ct Atthus Capito, doctrμ. - pares, ingenio Φero longe dissimiles. Labeo enim hereditaria nativa animi Mertate, eum in omnibus fere tae inionibus,tum in definiendo, ac regpondendo nimis ingenio indulginbox, frenumque saepe numero morde Mi haut non modo vieteribus Purifconsultis,opinioram nocitater, sed Aum.

146쪽

gristo etiam linguae licentia contrari ceret. Atthus vexo ct iis quae ab liquis tradita erant constanter haere-, hut,9 in vitae actionibus,tempori ser- viebat , Principisque gratiam ,semper ωeritate potiorea habebat; ita ut νώsius libertas esse, adsperior a jus asesentatio perniciosior; ille Principi, po , puto bie os et insigus et ille spretis, hic

.ero adeptis honoribus clareseret. Cum autem uterque se ad docendum.

saepe dedisset , ct juris ambiguitate a

contraria ratione dirimerent,atque in controversis alter ab altero discrepaxent Attei Capitonis Asrinam is, ejusque in rebus dubiis opiniones com

plexus est Ma ius Sabisus , e uadiscipuli Sabixiani sunt appellati ; Labeoni vero Ner*a se adjunxit 3 Ner sae Proculus , a quo secta est orta Proculianorum. Itaque more philosophorum,in variis juris articulis, diu intra se Sabiniani, Pro Bani conflixerunt , usque ad Iulianum, edicti perpetui compositorem . Eos vero, qui erant sta Papiniano , in illius semeον tuam o e Furbitror,sere co*cessit

147쪽

Cur enim dubitarim privati sese μή

piniano subiicere 3 cum Imperatores ipse tantum ei tribuerint , ut ex ejus autioritate juris ambigustates disso verent , ct e discrepavibus Iurisconsultorum sententiis eam praeferrent,

a qua Papiniani fletiiset auctoritas

e adeo invaluit, ut juris auditο-rer , qui primum stud orum annunt τοῖς π/γωτοῖς , O rastiniano , alterum editio Praetorum dabant I tertium Papiniani libris occuparent , eo que ineunte, festum diem Papiniano olliser celebrarent , ct a Papiniani sudio, Papinianisae ricerentur . Ex hujus disciplina prodierunt inter ceteros Iuliut Pautius , ct Domitiux Ulpianus,. cujus tanta fuit in antiquitate .siganda sedulitas,tanta de priseis vocibus,ct originibus verborum , atque primaevis signi attonibus anxietas, ut majorum studio , a minimis haud aeterieraur;dIr eum gra-maticax quaestiuncutia oliquandosustataret importune,spinarum collector diceretur,er graeco voeabulo χε κMNς; quod saepe de sileratoribus quaereret, extaret

148쪽

pinum , in quo desiit ei illis phil ο--phia. Is enim postremus. ad jusu civise Icieuiam contulit -- enim postea successeruor , non tam scientia praestitere , quam His colligendis,praecidendis, atque digerendis veterumscriptis, qualest ut Tribonianum cum sociis reticea fuerunt Hermogenianus, Gregoriuι , Leontius, Anatolius , Thale. Deur , Salaminiust, ct quissub Imperatore Basilio , siue ut at qui opinantur Leone, ut γ tiniano gloriam compos

ris , graeceque conversse, Basilicorum libros condiderunt 3 quibus usque ad Constantinopolis excidium,Graecisunt i,cum notii Stephani, Alcaei , I ad dari,Eudoxii,et aliorum,qui προχειρ

ac synops feribenda sunt detit fati;

. cujusmodi est quam Harmenopulus ex tulit uni ersi juris Elisome.. Italia etero primo a Gothis , deinde a Longobardis aliorumque barbarorum colluetie cecupato,d prisca liber-

149쪽

tat romanisque morἰbus tandem eo νἀ , non modo victricium suarumgum luee earuit ,sed exoticis Longo hariarum juribus diu obtemperavit dominaque rerum bumanarum legesaeeepit a servis, ct mancipiis quondam suis.Deletis autem,Caroli Magni vii Atute longobardis, legum barbarie ad Lotharium II. usque retinuit; quo

tempore in Amal ia libri digestorum reperti, praemioque latae opis adver sus Rogerium,Pisanis traditi 3 posteaque, capta Pisa, Florentiam transam

Pandectarum florentinarum Nomen acceperunt. Pertur autem constitutio-xum codex emersisse Ravennae , quo

simul eum summa Italici Imperii, legum etiam imperatoriarum incubuerat auctoritas . Itaque revivii Dentibus digestor m libris, exarsere simul omnium studia , eunctaque Italia suas ad leges recipiendas, inlaudarique eoN Qersa est , .eluti ad imaginem vieteris Imperii, atque ad monumentumprisseae libertatis . Erat eo tempore tu co

mitatu Mastidis Aligustae Pursose saltus insignis, Consantinopoli erudis

150쪽

tam lanerius, quo administro,maxi mi, in rebus Lotharius utebaturia D Impe' ratori auctor fuit Romani juris edicto νestituendi , reduceudique in Acca δε- mias Scholas 3 ut eo deincems jure , cquacumque ipsius pateret Imperiuna

populi uterentur. Irnerius ct ipse Ius Civilis Bononiae sibi sumsit explican- idum , quem postea exceperunt Bulga- rus, Placentinus, Odoredas, Aeo, Sejus diseipulus Accursius, qui non suos modo magistros s quorum tamen interpretationes adferiniste sibi dicitur Ised omnes ante se cum Graecos, tum latinos justinianei juris interpretes, Gyario judice, antecelluit z ab ipso tandem Cujaelo superatus,a quo unicos iuri opimum duco Trium um. Atque bi eum discipulis , corpus quidem Romani juris involutam tenebris , quantum per obscuritatem tem- pisum simit,detexerunt,mentem .ero'

ipsam Iuris Civilis in romanis antiquitatibus, ct saniori philosophia retrusum, eoocare coepit Andreas Abelatus,postquam Vallae primum, deinde Politia i , ct Iani Parrhasii Causentini