J. Vincentii Gravinae j.c. et antecessoris romani Orationes

161쪽

ad exemplum aetatis aureae revocato t Quid commemorem Demo teneam eo-νnm stili tam , atque frugalitat ὶ Qtu felicitatem prope Tutuanam ὶ respondendi gravitatem Hoebi eortina plane dignam ῖ Philosophi mero, si lupi, atque in usi cognitionem generoti' susceptam, singulis personis, certisque negotiis , ct eventis definite Uelint adhibere , poterunt ne ab aliis trigi,quam a Iurisconsultis,non ver lo,sed re atque usu ilosophis, quorum re sponsis, communis et itae incia Agillatim , c ' enucleate describuntur, σjsuli, atque injusti pondera Angulis iuca sis, sitque personis mira sequitate

librantur Θveologi tandem , si nihil aliud ab π rifconsuli oram libris addidicerint, in Cenient in iis quo coarguant cor- raptam morum dolis inam, exemplisque severitatis e juris conditoribus petitis, opinionum licentiam , coerce

bant 3 qui pudeat nos christianae legis anseritatem profitentes, odeo remis se discis am, ut a Iurisconsultis evangelica

162쪽

candore,amoreque justitiae, atqueseu-rentiarum gravitate Sincamur.' Nunc obsecro vos, adolescenter ju- riseruderitae studiosor, reputate ani mo studiorum etes rorum dignitatem, quo alacriter eam mentiam insistatis, in quam .eterum,nisorumque criticorum eruditio, oblimiorque pbilosophia, ct uni Ua historia, atque omnium temporum prudentia concesserunt .aeuando nam vero tot stimulis adacta fuit DCentur ad haec studia, quantis hac cietur aetate,qua Romanum forum unoeentii ML Summi Ponti scis praemiis excitatum , ct disciplina compositum non minus ferPet, atque aestuat aemulatione doctrinae , quam emiser, atque splendet iπnocentia ju--iorumῖ Vuorum sanctitatem Princeps Optimus noster , noetarum leZum sopientia, er, quae omnibus praestant Iegihus, novarum virtutum exemplis in omnem produxit aetatem . Etenim si leges unioeuae conticuerint,ejus vi ta humani erit , atque divini juris imago, saecAlii omnibus imperatur G δε-

163쪽

Verum de tanto Pontifice par eius:in verecundum enim fuerit divinas laudes lutulenta , tingaque aratione con treesare . Dederit hanc ilis paucorum verborum veniam benescio affectis, amoreque, ac veneratione prae sientibus.Ejus nos jrisu, atque benignitate ad jus es.ile docendum evocati , sibros quatuor institutionum suscepimus ex-psicandos;in quorum expositione, sicut longas, o supervacuas quaestiones δε- elinabimus , ita exprisca jurisprudentia rebus obscuris lucem asteremur; quaestionesque forenses uberiores ad

exercitationem adolescentium conte-xemus 3 id maxime studentes, ut ne que parcitate arefaciamus ingenia , neque nimia copia obruamus 3 aliaque laboribus nostris commoda juventutiasterre conabimur , quae more nostro

praestitisse malamus, quam promisesse.

164쪽

I VINCENTI I

D . ΕRecta in jure disputandi ratione.

ORATIO IV. Habita in Romano Archivmnasio

OArinae omneἷ, atque frientiae, artesque illae, quae manus ministerio non utuntur , ad duo genera ferme revocantur et quorum alterum solam contemplatio-Hm ibi prcponit, ast rum Uero dispu- sonui potius causa contemplatur. In contemplatione potissimum versantur scientiae rerum naturalium , quae iNothagorae, Thaletis, Anaxagorae, ac Democriti Osim enatae sinu,initio inexperimentorum recestibus habitabant,ad Socratem usiue,ac Platonem: vi quorum praeceptis ad aulicas atque G a sin

165쪽

--DDr eoηeessere Peripateraeorum Seholas: ubsideposito querisatis amore, .erborum laudem, atque populare gratiam praeoptarunt; ct quae prius wris notionibus animos imbuebant, ambitigo post acumine vanitatem ammarunt . ut nou tam soliditas rat ο--num, quam Theatralis quaedam subii sitas, ct vulgarium sententiarum ob sinatio insolestiis laudaretur. Extincta deinde cum apud Graecsr, tum apud Latinos eloquentia, doctrμnae , quae a Scholis Graecorum ad Arabar migrarunt, non solum veritatis,uerum etiam sermonis, ae disputationis amisere laudem z cta perpetuae

orationis ubertate atque cultu, ad en

bras transierunt. Ad alterum genus doctrinarunt

ubi saepius contemplatio disputationis cauμJuscipitur, ipsa pertinet eloqueu tia , quae scientiis ali/r verba suppe

tat: ct humaniores omnes literae: -- terque civiles artes nostra potissm miurisprudentia,quae reste cogitatis, o recte itidem disestatis alitur , atque coale

166쪽

GHUM . sane jurisprudentis, florente Republica , atque etiam βιν

Imperatoribus, quando barbaries no dum scientiar operuerat, cum solidita te rationum , disputandi quoque nor mam trabebat a seriptoribus illis ieribus:qui optime ab se invienta gravi eoncinnaque oratione proferebant. Verum eadem bonarum artium ab Arabis orta lues, laudem ct iurispru' dentiam hausit, eamque eonjeeit it a mortiera diaisineorum ἔ qui attrivie runt amminibus .eritatem, O Sebo lorum spinis lumen rerum, aque per

spicuitatem sententiarum praetexue

Atque hane a naturavbus quideri scientiis pestem, rixarumque vecordiam pHlosophorum nostris te ombus in Italia, Gallia, Britannia prae pantissimi amerruscarunt, ac pristi vim remocavere flussiorum sevierit tem, sacrumque illud repetiere sun

tium novorum iuvientorum aetate

Osra feracissimam. . Verum quanta dishmeae,ἰUiurique Menus hamosae eorruptores in selene

167쪽

I Otiis raturalibus peetant , quibusveta contumeliis philosophiam a iant nihilsane refert mea. Mud tamen taei

tum a me certe non tuArint,ne inuti

liter sim docendae atque custodiendae juruprudentiae sufeeptus , quod hunc digputandi morbum in legum doctrinam per dimissos ab se inviexere dies.scipulosa. qui pro graecis , O latinis

reris, notitiaque historiarum , captiorines er eoneis iunculas ad studium juris civilis gerente perinde argutantur in legibus, atque ab ineunte aeta re in Ietentiis aliis eo uevere . .ac sterilis atque perviersa diserendi ratio,cum ubique sit noxis, avusquam tammen eritissior est, quam in ditano humanoque jure. In illis enim seientiis, quae sola contemplatisne abolvuntur, Disa ratio suum non egreditur orbemzat error a mente in divino humanoque jure conceptus, plerumque opiniones parit,quae vel animos, vel patrimonia

pe*undant. Unde nibii magis jurio

consulto neessarium , quam rectare

sana minimeque fallax uorma disse-reMdi a pro quasi perple audi morem

168쪽

III arripuerit, sua falsitate judies ei viten quoque satam ct opes, utque fortunataliorum evertet. Ag uetur enim falsis

rationibus,etsi alterius irretiendi ma-Aime coigeat artem , desuetudine tamen veritatis viam numquam noverit

expli candi sui et nec nisi fortuito justi

et que injusti discrimen invenerit et ut ei tota vita fit inter LYCas in umbra rum praelio conflictandum. Hos ego justitiae seopusir , O lese dicula rationis humanae , quantum contendere τι ce atque ingenio possum, ecnobor abrumpere ; indicata breviter honesta illa, ct verecunda, minimequae pervicari norma disputandi , qua majores olim nostri, ante Arabas,utebantur z quae scuti contra falsitatem ingenium exacuit , ita iliud subiicit imperio teritatis: contra quam dicacula iiD, O argutatrix diatillica vulgaris, totos dies impudentispime latrat ipsa, are doctrinas alias docet. mentes adolescentium eo foedius corrumpit , quod non selum falpi ratio bus, sed etiam injustis laudibus eos ad superbiam adducit, utque jactantis

169쪽

veneraeque animis una cum eou temtu severioris, atque modestioris d&ctrinae amorem popularis aurae, quam a teneris annis in corona sopbisarum sngulis diebus aucupantur.

Vos Sero , qui ad justitiae su

Elam eonvenistis , adolescentes , nu flam illius eognoscendae spem habetote, in allatas hue forte mufeipulas dia-ψ' lectieorum abjeceritis , eamque dispuHtandi rationem in literitis, quae secutῆ numquam retegenda, oeproculcanda falsitate defati tur , ita eonfestim μ' Mi eedere .eris; ne temere contendendo , mentem .erstati oppositam iuriduatis . vnώς di rutationibus Ioeus erit, quoad apta b eongruenti exa ratione sententiarum, eerta ex ineerritis exibant , ct altercationibus .e eritas excutiatur 2 qua in lucent exeunte, .estri judicii, atque eandoris erit abire satim a jurgiis . ne , dum

justitiam addiscitis, parentem justitiae

veritatem oppugnetis, ae bonum, draequum, cujus notitiam quaeritis , o Vestris mentibus arceatis.

ς quoniam ho uel ud perspectans

170쪽

veritatem natura ipse ferimur ; ideo nihil de arguendi forma laborandum, dummodo veritati propugnandae ,fa, statique confutandae idonea fit, . atqugo a sensibus, rebusque convenires..

Etenim eonclusioxes verae, non e for .mis illis puerilibus; argumentorum

exoriuntur,sed eae ipsius veritare nisteriae οῦ quae quibuscumque verborum formulis eluceat, suapte vii mentibus dominatur . An enim,si fueris forte probatum Semproniram fidum a Tistio patre exheredari non posse, minus reo demonsti'averis , erum diseriso Non licero Tisio exseredare Sampro

nium Alium : quia Alias e re aris' ne causa non potem quam si dialectiscus virilitigator essectus inunc Osi dismam intorseris PFilii a patre sine 'calae a. exher dari nequeunt: Sempronius Titio est filius: Ergo Sempronius nequit alio sine causa exheredari. O frigidam stomaclofam , o Sa'