장음표시 사용
121쪽
gno, ρον laro viro dignius pietate, ct elementiar Et Cassiodorus. a Pietas quiadem ι rincipum totum e fodit Imperium: hoc idem carminibus suis complexus est Claudianus . , - - Sis pius in primis ; nam cum vineamur in omni Munere , a Deo aequat elementia nobis Hac igitur pietate,& clementia usus Sixtus V. vi Sedi Apostolicae sit biectos ab one-ribus, & gratiaminibus subleuaret, Congregationem, de qua nunc loquimur , instituit , L.& Cardinalibus nonnullis mandauit, curanaque iniunxit, ut Pedacti rum ., vectigalium, tributorum gratiamina,quaecumque illa sint, eorumquὰ exigendi rationes, Uuaestorum iniurias, Com misiariorum extorsiones, iudicii .rma postpostata , maturὰ audiant, & cognosca int, controuersiis quoque, moderando, & componendo, Oportune prouideant. ι ν
Quod si rationibus hine inde allatis, & accurate expensis, res ipsa transigi ,& e pediri nequiverit, ad Pontilicem insum , ut quod aequum, ac pium suerit eiusdem Congregationis consilio prudentὰr definiri valeat hanc totam deserant οῦ causas vero, in quibus iudicialis ordo requiritur, proprijs iudicibus de iure decidendas relinquant.
Qui vero a iudicibus se grauatos senserint, ad tribunalia, quae sint ex antiqua insti
Imperatorum quoque legibus tributorum exactores corrigendos esse constat: a
correptos sub fida eustodia ad Quaestorem generalem mittebat; e & ideo per annum, vel ad suminum per biennium hoc munere fungi poterant , ne scilicet in continua vexandorum prouincialium potestate. velut concussionum dominatione nermanerent , ut Alexand. Imp. ad Paulinum Praesectima Augustalem responsem docet f od etiam Theod. & Ualen. Imperatores sub certa poena cinxerunt his verbis Ciauou flexacto natio anni meius Regionis visceritas predator insidens deprehensus fuerit remorari, tune absolutus cingulo militiae obiiciettir primoribus eius mititia, decem librarum auri inuisa propositasredire di simulet, ct Vicanos inciorum ι gatus ferreis nexibus eura prouincialis omis ad arbitum mittatur examen, nec ei liberum Iis, ut hocse priuilegis , aut oceas ne defindat, ροὰ bi aliud ne elum, vetaham nec talem pori instinctam esse causetur , cum iisdem licentiam auferamus in
eadem proum Ia continuare exactionem.
Et si quis exactorum superexactionis erimine fuerit consulatus, capitali periculo cupiditas eius amouenda, atque prohibenda est, si in iisdem sceleribus perseueret, ex Alexam & Honori sanctione. g .
Sicut etiam ' contra si a soluere volentibus tributa exactores ipsi, & sesceptores neglexerint recipere, debitor ipse liberatur,& exactor, ac susceptor duplum fisco co- rigitur inferre; ita Antonia Imperat. rescribente . 5 DEt huius rei rationem reddit Iustinianus Imp. i dum ait. Collatores nam-8 omnι alia ealumnia meri conseruati facili, ct in 'om trafluent tri ta . . ormn quidem collatio cum ad Rempublicam conseruandam necessaria sit, non eo pertianere debet exactorum castigatio, ut inde possit contumacibus tributorum debitoribus securitas praeparari: nam ut idem Iustinianus loco relato ait. Sicut enim tu r-tos ιnι ui 1tι.ampasIs adiuvamus,se ct publicum inaesum maners volumur,nesthcet ab non sistata tributa ne eia publiea remoram Princeps eogatur. Sed haec omnia perbelle quidem, ut mea fert opimo, expressit Cassiodorus A in haec verba. Ratis- num publiearum resi quia infausta sint aegrisuini eo aranda, us grauatum δε-bilitant, nisi ub meritate discedant: reatus quidem es Vesub deditio, nee liber potvi veracIur vici, quiprobatur obnoxius reperiri ;prudensse ipse compellit, minus cati. Eius es, qu/vVettar ab altero ; nam quid egit totius anni scepta compulpis Summa futurae indictionis, o quantitas exigatur, parcendo non pareittas, exonerando prae era uatis, um venales moras quyritis, inhiati onera duplicatis r refinquite tandem erudelem misericordiam, beneficia tota deteritatione fellita : grauius percutit, cui blandiendograssatur, sub indulgentia laedit, qui consuetis temporibus ex ere tri-btita di fitilerit: ct ideo de nite aliquando possessorum damna mercarr, qui totum . constricti per incommoda redditis quod iniquis dilationibus ab liriis sic Haec . N
alia videnda Cassiod. selibit. Sed
122쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. CONGREG. XV. 79
Sed iam ad Congregationem nostram redeamus, quae licet a Sixto V. ut diximns, in lucem edita, certam tamen sormam non habuit, nisi Clemente Octauo Pontifice Maximo sedenter hic enim reinumendo quae a praedecessore Sixto sancita suerant, aliam super Bono regimine, rectaque administratione bonorum Vniuersitatum Si tus Ecclesiastici Congregationem institust, quae licEt per multos annos ab hac Sixti de Crauaminibus tollendis distincta celebrata fuerit, hodie tamen, & Paulo Quinto sedente, insimul iunctae fuerunt,itaui una, eademque sit Congregatio de Bono regi-mlae communi vocabulo appellata, te de qua mox dicturi sumus.
De Bono regimine, rectaquὸ admistabatione bonorum exius'e Communitatis Erclesiasticae Ditionis.
Vod multorum commune est, in eo minima adhibetur diligenti', nam de propriis maxime curant homines, de communibus aut in in inus quam quantum singulis competit, tanquam enim alio curat te ab alijs negliguntur, quemadmodum in seruilibus ministerijs famulantes multa inrerdum deterius inseruiunt, quam pauci, Aristotele a sie affrmante; quam etiam veritatem agnouerunt Theod.& Val. tin. Imperatores, dum Apollonio Praesec. Praetcr. ita
r*scripserunt. b Naturale qui pe vitium VI ngligi quod communiter posUrtur, viliqvis nouhabere, qui non totum halet, arbitretur , deni Mesuam quoque pamtem corrumpi patitur, dum inuidet aliena. Verum, ut idem Philosi,phus octo poluticorum libris acutissime mole suo disserit, omnium optima est ciuilis societas, quae primδ ex domibus, & priuatorum limitiis conflata , di ex domibus Cluitates, unde C ciuile nomen deducitur, constare scimus, atque ideo ut ciuilis societas sit, & Ciu tates esse oporteat r hic autem Magi stratus creare, Sciuium mentes honoribus , dignitatibusque ad benὰ agendum , ac virtutem assequendam excitare necesse sit, id
autem assequi minimὸ possit, nisi quid commune conlii tuatur , ad late tradita per Mastrillum, e de alios; sed & Vlpiani verba d testantur, dum ait. Si quid Unia uersitati debetu , singulis non debetών , nee quod debet Universitas , singuliddent ,
Vt igitur hoe,quod inter eives commune est, rectd, ae debita circumspectione tegatur,hanc Clemens octauus Congregationem instituit, quam non solum eorundem ciuium negligentiis, sed prauis quoque moribus, in commune insarum Vniuersitatum detrimentum exortis: occurraturr maior enim pars hominum sua priuata commoda,& lucra quaerentium , nullamquὸ publicae utilitatis rationem habentium , D quod prauE ambiunt, aut concupiscunt, modis illieitis assequi non erubescunt; hine publicum exhauritur aerarium, graui aere alieno Universitates implicantur, inanibus pompis,& ostentationibus dilapidantur bona .Quibus malis salutare remedium, me. delamque attulit Clemens octauus, e ut diximus, Imperatorum quoque Saneuones imitatus, qui superuacaneos, Ze inanes sumptus resecandos duxerunt, s ut Petrus Rebus g obseruat. Quid autem in praecitata Constitutione Clemens edixerit,hreui compendio ex insta dicendis agnosce . ς libet Ciuitas,& Vniuersitas quaecumque Apostolies sedis Dominio temporali subiecta,nee etiam Bononia, Beneuentoque exceptis, dati, de accepti libellum Tabellam vocant quolibet anno conficiati hic redditus omnes ordinarii, & extra o dinem publici referantur; ε regione vero sumptus paritEr omnes ordinarii , & extra E ordinem, utiles,aut necessarii describantur, ita tamen ut qui certi ,& ordinaris suerint, certa quoque summa exprimantur, qui vero incerti, εἰ extra ordinem, in alti. quam annalem summam, quae toto anni circulo excedi nequeat, taxentur, & pro rei indigentia sigillatim ex uniuersa summa sic taxata necessariae portiones a toto Consilio , Praeside , Gubernatore , aut Praetore praesente , infra annum detrahantur. st A praedictis quoque locorum ossicialibus eurisdum est, vi quolibet anno hic liberu lds, stu tabella Romam transmittatur, ab hac sacra Congregatione confirmandata, punctis inde iis impensis, quae praeter,aut contra hanc Clementinam Constitutio.
123쪽
nem etiam ex Statuto, vel consuetudine antiqua fieri solebant ; eratis tamen oninia ab Oificia i ibus praestanda. g. I. 3.& q. Hic aute non inutile erit obseruare, huius iastitationis executionem fuisse primo loco commisiam Eminentiss. Cardinali Camerario , ac generali Camerae Apostolicae Γnet aurario, ut legitur in p. 3. N alibi saepe; ideoque dicitur, tabellas ab Osficialibus Alocorum conficiendas, & pro prima vice Romam transmittendas , d oraedictis Car-clinau Camerario, de Thesaurario inspiciendas, corrigendas,& approbandas, ae demum expuniatis inde impensis superuacaneis, ac retento exemplo penes Cameram Apostolicam, gratis infra decem dies ad easdem Vniuersitates remittendas Postquam vero idem Ponti sex pro eiusdem Bullae , seu Constitntionis executione i ἡ Πλις . Antonium Mariam salutatum , Marianum n. Marcellini,& Pe ui Card. de Camerino nuncupatum, ac Alexandrum S taurenti in Damaso Diac , . . Carre Μon Mitium delegic, ut legitur in alia eius Constitutione, a nenue in dinalis Camerarius, neque Thesaurarius generalis tabellarum curam habuerunt, sed tota ad praenominatos Cardinales , & Congregationem redacta fuit. Quat ouidem Congregatio non modicum habuit incrementum Paulo Quinto sedente υt o e C A. Πstitutionem , legenti notum erit i quamuis sub eodem Pntifice introducta, rat, ut ab Illustrisi. quoque Thesauratio generali subscribantur tabellae ,&o nitima primuJ s: t Iac obus Serra Ianuensis inter Senatores Vaticanos postmodum re 'me
Sed ad Constitutionem , & quae in ea continentur , breui m
Post approbatum libellum, seu tabellam, & ad ipsas Communitates remissam ho ne uum Archiuio,sed i n publico aliquo loco pro foribus aulae, ubi publieum Ηἰ
tur 'nsilium, assigatur, 3e perpetuo retineatur. ν. s. di autem tabella confirmat de approbata fuerit, illius mutatio, seu quaevis nimiater ea contentam, expensa penitus interdicitur; si quis contrarium attentan -- tanquam indebite ablatum ad restitutionem compellitur. g. 6 ' ma i ' Vt cchi ratius seruetur, officiales Communitatum dimisso ossiet, adm mitratis syndicentur, & indicem debitorum Gubernatoribus tradant. &υhi dies solutionis cesserit , per Communitatis mini liros ad soluendum com n
Quod nuperest deductis expensis, in extinctionem aeris alieni, si adsit', vel in An
nonam subleuandam. vel pro Monte Pietatis, vel in recuperationem bonorum &xuriuin, V l cenique in emptionem immobilium, eum interuentu Oiscialis, & Psset erogetur . Si vero in Monte Pietatis deponatur, ea conditione concipiatur depositum, ut liceat Communitatibus illud quandocumque ad praenarrata exeavenda r vetere, & consequi. s. 8. Cuiusuis loci Fiscus ad reddendam rationem Communitatis officiales coeat em mr am Gubernatore; si quid fraude, vel negligentia commissim inuenerit, ad restitu- tionem, damnaque sarcienda compellat; poenarum quoque exactio cum retentione quartae partis eidem Fisco permittitur ν. . Quod etiam a Diocletiano, & Maxim. Imperatoribus sancitum legimus, e de a Gordiano Imperatore ι d sed quomodo
fiat naec rationis redditio , docet Auendan. e videndus.
Neque etiam Gubernator, Se Fiscus, si negligentes in eorum munere exercendo, &ab hac Constitutione iniuncto, extiterint, a poenis, & mulatis, damnorumquὰ re
Nullam mercedem, siue munus , etiam laboris praetextu , Gubernatores, ali que Ministri pro syndicatu, pro sententia, pro libelli consectione, M si milibus recipiant, si lacus, tanquam huius Constitutionis violatores subiiciantur poenis. g ii. Nam ut EIiutinianus f ait. Sumentem admini irationem prae omnibus atiis mundas Hruare Deo , Princi , ct Legi manus, ct nullum eontingere Iustum, neque maius , neque Bona Communitatum, de iura contra formam Constitutionis Sinti V. alienari. umpta leniit ioni' vocabuli interpretatione, penitus interdictum,vetitum ire est . LII. Ad cuius rei uberiorem intelligentiam, videndus erit Nicolaus Loseus th habes etiam Leonis Imperatoris 3 Salustionem, qua cautum est . Si rerum ad Guitatem pertinentium venitio flat in Urbe, hanens Imperiali aucto; itate faciendam
124쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. V. CONGREG. XV.
, Mendam non esse, in Prouincirs versi Uent ibras omnibus suptarama parte tam eurialium, quam lunoratori/m, o piassor m Ouitatis, ad quam res praedisae perti-.nent , propositio cosanctis Scripturi Argulatim unumquemque eorum, quῖ conue-n rint, iubemusfintentiam. qtiam putet utilem Patri uae de gnare , os ita demum Λ deep ti reeitatione in prouinciali iπdicio interueniente , emptor competentem possit ha- . o b re eati telum: hactenus Imperator I eo ; sed vide omnino :intcgrum titulum de praesidiis Decurionum sine decreto non alienandis . a Hodie vcro in Ecelesiasticata Ditione si bonorum Vniuersitatum alienatio facienda est, non aliter quam hac sacra Conore gatione consulta, de licentia in scriptis Obiciata, validitatem , & robur obtinet ; atque Blemnitatibus isti s renunctari , aut remitti non ros se scribit Asi- ' Adae etiann Communitatum , & vasallorum obligationes, quae sub alienationis vocabulo continentur,s constet, dominorum contzmplatione celebratas, & initas fuisse, nullas omnino, S irritas esse , S dominos teneri ab obligationibus pro ei 6-ctis releuare,ac liberare vacillos,ncc nDn pecunias solutas restituere, prout a Pici IV. sancitum habes, e etiamsi itastrumenta Camerati obligatior e vallata sint, &adsitn elausula, principalit e , o Infindum ε 3 . . . I egati, seu Oratores etiam tumptibus propriis ab Vnitiersitatibus ne mittantur. lin oentes, & Procuratores in yrbe, praeterquam ad necessariain litium prosequutio ne ii, non retinςantiit: si verse mittendi Oratores ad Urbem necessitas urgeat, ab hae sacra Congregatione petau.dia, δἰ in scriptis Obtinenda erit licentia re. i a. Quod etiam a Sixto V. vetitum habes. d cuius rei rationem colligere fortasse poterimus ex ij . quae Iustinian s Imperator. Triboniano umessori scripsit e in haec verba NO, mrmittere ex Oragentia an im Praesidis de Prstfvincia quemquam ad bane eυγγὸras teistinam Ouitatem, or nobis moAfrum ess Solito πψmque quia si quis veniat.
C ,- untierremus; flvero cum te non aurerit a venire sta Vanc Aegiam praesuines pisciuitatem, O remittemus e m cum omni correctione , ct rcsponsum non dabimes, haee Instinianus. Verum Sixtus v. f aliam acturi ratiotiem , ne scilicet Commi, f LCM 1. .g. nitates , seu Universitatas sumptio, Si mini tu nec si-riis rimium grauari, con
fod autem dicitur, Agentes in Urbe retinendos non eue, de extraordi artis in tellige , nam eodem Clemei.tα Octauo sedente sex in Urbe .c''vnuo perplansuri Prouinciales Agentes, ita ut quaelibet prouincia proprium agnoscet et, constituti suetunt, deinde ad duodecim aucti , ut si inter colla 'iunitates, quod non raret contingit, sit multates, odissidia exoriantur,non idem si .in .eode iudicio: οβ r,& reus: Quaimiis haec Sacra Congregatio plurica declarauerit, agentes ad negocia, A non ad litas constitutos ci ς l . . vi . . . . . ii .acii Munera, & dona qua cuinque, nedum ex publicis aerarus desumpta, sed neque pς voluntarias inter ciues colluti Pi s.collccta, quibusiris per*Hi c iam. Legatis se Vi qe-
ossietalibus largienda, Palsi II. Consti: g eccacsassica quippe siqn-.
-sura innodantur tam dantes ., quam accipientes. munera ct m exculenta ,-&pocii-
lenta, quae biduo consumi ncqueunt, & restitiitioni sunt obnoxii . Nox eo tantii in modo excipiuntur Cardineses, quia in sacro Cpnsistorici Sum γ Pontifi quii se runt huiusmodi munera non recipere , ut in si a. Sed videnta. quoque F Boius cito taui Sanctio , b quae prohibet quidem diribu mu' ripis: p . ,ςidii ilenta, & poculςnta mera liberalitate oblata, & quae paucis consumi possint 'thbus: ubi 'lossator i assert Vlpiani responsum ita conceptum h Nam vatis inhvma numeΠ ὰ nemine accipere , sed pasim , vilissimum eis, o omnia, aruam mom . Quaenam vero in 'i' eruanda iit lex, Modestinus docet i in n eo verba biscito continetur , ne quis P si m munus, donumvὶ caperet, nisi esulentum, tocuon- ω ὰ, quod intra ditius proximor prodigatur: quae tamen hac nostra C stitutione prohibita quoque videntur i* qtiis. ibi . Vel pro congiarib missili st, asst muneribus publicis ineu etsim risistio, suontiι, poculantis, σωι commetotiqnibus,
125쪽
aui compotationibus populo , aut Mysisyratibus , HI O cratibus Utra eorum a falaria , ct emolumenta δε itire , ex Iati dabin eo sιetudine debita largiem dis cte. Verum Clemens Octauus ea potissimclm intentione hane,de qua loquimur,Bullam edidri, ne Communitates inanibus praegrauentur sumptibus , de ideo quid modicii, APoculenta, de esculenta quoque donare vetuit. Sed alia videtur suisse ratio Pauli II.& aliorum in promulgandis, quas retulimus, sancisonibus, ne scilicet muneribus, Nilonis allecti iudices, priuatae gratiae, & factionibus potius , quam iustitiae studeant .a Vbi ergo haec praesumptio cessauerit, prout cessare in modicis seribit Tiraquellus, b rigor quoque Paulinae Constitutionis, de ecclesiasticae Censurae cessabunt, test
Ned puellarum dotes, studentium alimenta, spectacula etiam pia, Ee intra Ecclesias edi solita. vel aliud quodcumque pium opus charitatis, seu eleemo 'nae praetex tu, in libello, seu tabella non descripta perinil reuntur ; nisi tamen re ipsa pro Di irino cultu, & veris Christi pauperum indigentiis de eonsilio, de consensu Ordinarii,vel pro ritis lairium piis ludis publicis ex Inueterato usu permissis , & in tabella descriptis fiant. R is. Vide Auenda. d ed quaesitum aliquando fuit, an ex dispositione huius Besti, sublatae sint eleemosvne, quas Ciuitates dare solebant Ecelesiis, & Reli- usis viris, quaeque iii tabella sint omitat re non esse sublatas Bariolus videtur velle, dum ait, e non posse pet Statutum tolli eleemosynas quolibet anno Religi siri viris dari siolitas; Zi Innoe. III. Sanctionem s affert in haee verba. 2uidam Liici Iaudabilem consuetudinem erga Sanctam GH am hia deuotion/ Frisium introd Eram ex fermento haereties prauitatis nituntuν infrin re, ob prs textu eanonicae pietati j quapropterfφὸν his pratias exactionesfieri prohibemus, optat consuetudines D ipimus obseruari ere. Et hoc idem Valen & Martian. Imperatores Palladab presecto Praetorio scripserunt. g ει quia cinquis humanitatis no Π, eL eg nis prospicere, ac dare operam, ut paupersius alimenta non desint, falaria etiam, uis Cyacrosnctis Eces sis in diti su Zei bus is publico bactenus mini irata sunt, iube- mus nunc quoque i oncussa, O anuub pro fui imminuta praesta8i, liberalitatiquὸbutoprompti sima Eerpetuam tribistis, simitatem e Sed Paulus de Castro B nonrapprobat, imo miratur de illatione, quani ibi facit Bariolusi quia sicut Communiatas potuit Statutum sacere , ita potuit tollere i & pro opinione Castrensis alios Doctores congerie Curtius: i Menochius , A tamen Barioli sententiam videtur anaple,cuq . Vt autem ha Doctorum variae opiniqnes tollantur , Congregatio hic nostra assolet, ubi eleesnosthae non sint 4n tabella descriptae , de de nouo fieri petantiis, ita licentiam Communitatibus impartiri, ut ad certum, de determinatum tempus fiant , qtio elapso , si demio petantur, non sub priori forma, sed cialiquali temporis, & huantitatis largiendae variatione permittantur, ne scilicet ex uni sermitate actuum inducatur consuetudo , ad tradita per Gail. I de alios
Debitores, fitem habentes, bonorum occupatores, quiud terum publica ruri administrationem gesserilit, absque eo qudd rationem reddiderint, ad Osficia publica non admittantur ,' iee eligantur, si secus, electiones, de admissiones irrite, & nullius roboris existiat, Cubernatoribus, aliisque Officialibus id agere, & in quirebe negligentibus, contra praesentes lite ras transgfedientes in si ictae pinnae sint irtragandae . st 16 Habes ctiam Antoninnitiveratotis in Sanctionem contra Reipublicae debitores in haec verba. Non prius debitorem Reipubnes bonorem in Re publica subire, quam id, qtiod debere est iterit, conuentus eὰoluerit, tam meis, qua is ditiorum Prinemum Constitu tonibtis declaratis m. ad euius legis interpretationem Lucam de Penna, Ze Ioannem de Platea consule ἡ Locationes, quas etiam affictu vocant, eum idoneis fideiussoribus, de est expressa prohibitiove cuiusuis desalcationis ex quocumque eam petendae sant; tulit etiamsi hoc pactum omittatui, tacite tamen inesse intelligatur ι sublata quibusvis iudicibus , etiam S. R. E. Cardinalibus, aliter iudicandi facultate, ut in II. Alia de locatione rerum publicarum petenda erimi a Nicolao Loseo. π Et has locationes ad licitationem deducendas esse , ut qui licitatione viderit , hie habeat , pluribus in locis a iure cautum habes , prisertim in Pandinis . o Atque
haec nostra Constitutio ita faciendum piscipit in hoe R ibi. statuimus , ct
126쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XV. CONGREG. XV. 83
iubemus omninos ruatis seruandis, atque adlabiri olemnitatibus, quae de iure, aut cuiuslibet loci Statuto, Cel cor etudine requiruntur ere. Consuetudo autem est in ecclesiastica Ditione, ut accendatur candela , & qiuousque se erit accensa, licitum sit publicanis, alterum ab altero licitando vinci, ut qui ultimus in extinctione candelae fuerit, consequatur; alliciendo etiam eos spe lucri certae portionis pro quolibet scuto promissae, & ab ultimo licitatore lucrandae. Qui tamen locandi modus Nauarro non place i, dum est .a Orandus item est Deus,ut etiam pareat illis, qui redditus suos quammaximo possunt etio locant, in auectionibuspublicis anteientes ad augenda presetia polricitationibus , er donariis incrementorum, er dilationibus solutionum, o adigentes conductoro Mere renunciationes iurium caseum fortuitorum , nul a ratione habita, an pretium, quod eis promittitur, superet iusium, an non , neque quod diminuit pretium iuisum adiectio earum renunciationum, eum prouentus idi minoris valeant eum onere praefatarum renunciationum, quam sine illa. Haec Nauareus videndus ; sed pro validitate harum venditionum scribit Auend. bDepositarii,&exactores reddituum Communitatum ad exercendum ossicium
non admittantur, nisi prius arbitrio Gui maioris, siue os cialis locorum, R in publicis Consiliis approbandam idoneam dederint cautionem: si secus actum fuerit, Gubernatores, officiales , & Consiliarii poenis in Bulla contentis puniantur. a i 8. Quibus quidem correspondet Dioclet. & Maxim. Imperatorum Sanctio e in haec verba. Contra eos, qui Rempublicam adminis Irantes, per Osseis necessitat m subrenditione rei est fideichmmi si fatis accipere debuerunt, tuanti Reipublieae ir Dreri fatis non esse aceeptum, diruendam esse actionem 'perspicitis ere. Sed quomodo hieeonclusio sit intelligenda , declarat Gordianus Imperator : d at plenius hac re agit
Loseus videndus. e emptiones quaecumque,&immunitates ex quacumque causa, etiam legitima, de de iure debita, seu permissa, qualis ob numerum duodecim filiorum, & quacumque occasione, etiam sub praetextu tituli onerosi a Communitatibus concessae reti eantur ' i'. Quod attinet ad immunitatem ob numerum duodecim filiorii, haec no
tollitur in totumἰ sed restringitur ad disposita in Constit Pi IV. f Et sacra lixe C
gregatio saepius declarauit, hanc immunitatem non suffragari quoad solutionem onerum Cameralium, sed pro particularibus tantum oneribus, a Communitatibus pro suis indigentiis impositis. g Sed in quibus ex dispositione iuris haec immunitas ob numerum duodecim filiorum suffragetur, satis abundd scripserunt Mysinserius , 5 ει Thesaurus i videndi . . . Quicquid in contrarium a Communitatibus in posterum attentatum, gestumuesierit, irritum, & inane decernitur ΣΟ., Et praeter restitutionem, damnique resectionem, qui inter alios ciues superemitent, non contradixerint, Ad pro viribus, ne huiusmodi praeiudicialia fiant, sese os , posuerint, honoribus , ac dignitatibus, atque Oisc iis priuentur, re in duplum illati damni damnentur; si qui minus soluendo suerint, exilii . vel eareeris ad triennium mera plectantur; qui selum consensum tacite, vel expresse praestiterunt, si haheant inare, tantundem persoluant, sin minus, in corpore luant , prout Superiorum arbitrio expedire videbitur. R eti. &haec decisio iuris assistentiam habet, ut videti est apud Nicolaum Loseum fi Promittentes, dantes, recipientes, aut paciscentes aliquid pro gratia, vel i stiri obtinenda a quouis iudice ecclesiastico, siue laico, in Urbe, vel extra eam, cimtra formam, & casus in hac Constitutione contentos, poenis in Constitutionibus Bonifacit VIII. I & Gregorii XIII. m ac censuris contentis innodantur, & subiiciuntur. Lir. Et est notandum, praedictas Bonifacii, ac Gregorii Constitutiones habere tantummodo locum i i spiritualibus, idest in gratia, vel iustitia impetrata a Papa,' Pa- pa, non autem in temporalibus, in iis scilicet, quae a Papa tanquam a Rege impe trantur; quia ita distinguit Nauarrus, n duplicem scilicet nersonam in Papa considerans. Cum autem Clemens VIII in hac Constitutione loquatur vi Rex , quia Communitatibus, Ze hominibus Ecclesiasticae Ditioni subiectis legem dixit,& poenas, censurasque praedictas in nouauerit, utique Nauarri distinctio non habebit locum sed in quibusvis causis tam spiritualibus,q uim temporalibus censurarunt incursus aderit Quod etiam ex apertis verbis ipsius Constitutionis innotescit, ibi. Nonflὰm apud Sedem Ap DAeam ,sed in quibusvis Tribunalibus , ct eorum quibuscumque Pindiaribus, etiam Laicis ahme Urbis, ac tam in Romana Curia, quam extra eam in quibus
127쪽
libet temporali Ditioni nos mediat/, ο Ii media, ubi Gii Pro uinciis O .inandus igitur erit Deus Omnipotens pro iis , qui res Rubila s gerulit, magi uratus, O cia, di administrationes rerum Vniuersiitatum ambiunt, ne in laqueos incidant di boli, di in profundum demergantur. Et si huiusmodi ossicia, ac dignitates iurisdictionem annexam habeant, de pro illis impetrandis pecuniam dedurit, vel promis rit, aut pactus quis suerit, poenas omnes tam Imperiali, quam Pontificio iure iniunctas incurret ex Pii V. Sanctior te, a quae ad ultimum quoque supplicium extendiatur; de auget in hoc Archal & Honor. Imperatorum ad Pompeianum rescriptum , b quo caum m est, ut poena deportationis plectantur, qui bis eundem magistratu . peterent ; hane tamen legem L pe latam, & saepissim j abrogatam docet Paulus Manutius; e ad saturitatem vero videndi sunt Alexan. ab Alex. d de tibi Tiraquei ac post eos Decianus , e qui de ambitu, ac de legibus contra ambitum latis non mianus docte, quam erudite scripsit. Huius Constitutionis executio ab omnibus inuiolabili lege seruanda est in Urbe tamen licet Camerario, &Thesaurario commissa in g. 2 p. legatur, in eorum locum, hanc nostram Congregationem subrogatam fuisse , eiusdem Clementis,& Pauli v. o
literae demonstrant, quod ex iam dictis, & insta quoque dieendis manifestus
Communitatum debitores manu regia, sola facti veritate inspecta, quacumque inhibitione, siue impedimento non obstante, ad seluendum cogantur. S H. Quod vero ad inhibitiones attinet, licetCardinalis Camerarii, Auditoris Camerae, Vel c iustis alterius iudicis non sint attendendae, ubi tamen in vim Commissionis manu Papae signatae concessa suerit inhibitio, utique seruanda erit, ut eidem Clementi
Minus etiam sunt attendenda statuta, consuetudines, priuilegia quaecumque etiam iuramento firmata, imo nec Apostolicae Constitutiones huius nostrae Ballae executionem retardantes, & impedientes. in p. 2s. Vt autem in ea contenta omnibus innotescant, in valuis Basilicarum S.Ioannia CLateranensis, ac Principis Apostolorum, de acie Campi Florae publicari , assigi, ei Gquὰ exemplum dimitti idem Pontifex imperat . in s 26. In libris statutotum euiuscumque Ciuitatis, Oppidi, & Vniuersitatis Sedi Apost Iicae immediate, vel etiam mediate, si, de postquam illam acceptauerint,Clementina haec Constitutio describenda erit; quotannis alta,& in elligibili voce in Consi ijspu blicis bis saltem in anno legatur; locis publicis omnibus patentibus perpetuo reti neatur affixa, usu, vel alio casu consumpta renovetur; pomis inhabilitatis, de priuationis ossiciorum, & eorporis etiam amictitiis contra socientibus iniunctis. r. 27. Gubernatores, caeteriquὰ omnes officiales, Se Magistratus priusquam ad officium . exercendum admittantur, contenta in hac Constitutione seruaturos sese iuramentis adstrinLant. Rag. DPost triginta dies ab ipsa publicatione inchoandos teneantur omnes, ac si perta naliter intimata fuerit, illam seruare. g. 2se Eiusdem Constitutionis, transumptis etiam impressis, manu notarii publici sit scriptis , di sigillo personae in dignitate constitutae munitis plena fides adhibe tur. L. 3λ Ma Vnus de contentis in Bulla Boni regiminis vulgo dicta di sequuntur m do aliqeiusdem Clementis liter , g quibus pro executione praemissorum, dc nonnullis aliis insta dicendis deputantur S. R. E. Cardinales Antonius Maria S. Mariae de Pace Salutatus, Marianus SS. Marcellini, de Petri de Camerino, Alaxander S. Laurentii in Damam Montalius. His igitur Eminentiss. aut duobus saltem ex ips, coniunctim procedentibus , ut priuatiue quoad omnes alios iudices quacumque a Litate, vel au- Ectoritate sungentes, etiam S RE. Cardinalem Camerarium, Vicecainerarium, Thesaurarium generalem Camerae Apostolicae, eius lud causarum generalem Auditorem, causas tam laicorum, quam clericorum,ctiam Cardinatatus honore fulgentium ; nec non uniuersitatum, societatum,congregationum, Collegiorum tam virorum, quam mulierum monasteriorum, hospitalium, Ecclesiarum, piorum locorum, quocumque priuilegio, immunitate, vel exemptione sustultorum, in quibus de Communitatum intereste tam agendo, quam excipiendo,uel ipsae Communitates actrices,vel reae suerint, manu regia, simpliciiar, & de plano , sola facti veritate inspecta, substantialibus etiam terminis noa struatis, cognoscendi, audiendi, ac termistandi; indicibus quiabusuis
128쪽
- NOTITIA CARDINALAT. CAP. XV. CONGREG. XV. 8s
busvis sub censuris, alijsue poenis inhibendi; inhibitiones quascumque, e quarum- eumque Commissionum Apostolicarum, non tamen MRctissimi D. Papae signatarum, moderandi, ac reuocandi; di mandata quaecumque relaxandi, appellationibus, 4e reclamationibus non obstantibus exequendi , facultates plenissimas attribuit. g. I.
Bona debitorum in exeeutione ad instantiam Communitatum capta vendendi,& auctioni subiiciendi,& si intra breuem terminum emptor non fuerit repertus, consanguineos , atque amnes proximiori gradu dictis debitoribus coniunctos ad illa emenda, prout in bonis ex delicto confiscatis, & publicatis, cogendi, ut est Sixti IV. Constitutio, a & in praemissis suas communicandi facultates Legatis scilicet, Vice Iegatis, & aliis Praesidibus permisit. Ra. Fluc usque Clemens VIII. Verum Paulus v. ab eodem Clemente inter Vaticanos senatores, & purpuratos Patres ascitus, atque in Pontificali Dignitate Successor, quanta ex iam a praedeiaeetare sancitis Ecclesiasticae Ditionis Communitatibus, & Vniuersitatibus utilitas euenerit, agnoscens, & in dies magis, magisquὰ noua illis euentura bona confidens, T, si Contregatio haec nedum quibus instituta fuerat principiis,&sundamentis, retineretur, ted nouis quoque priuilegiis, iacultatibusquὰ, & praestantissmorum virorum in decidendis causis, lententiisque serendis exornaretur assistentia, praeter Marianum Ss. Marcellini. & Petri Cardinalem de Camerino, qui, ut iam vidimus, prima huius Congregationis sundamenta iecerati hos alios&R E. Cardinales addidit, Octauium 5. Sabinae Bandinum,Dominicum S.Honuphrii Tuscum, Dominium Gimnasium,la.. nocentium S.Thomae in Parione Bubalum Presbyteros Cardinales,dc Bartholomaeum S.Mariae in Porticu Diaconum Cardinalem Caesium: quibus quidem causas omnes ciuiles, di criminales, meras, & mixtas ad Communitates, & Universitate s ecelesia stiri Ditioni mediate, vel immediatὰ subiectas,tam actiue,quam passi e pertinentes,
Ier se ipsos,vel alios ab eis delegandos audiendi, c decidendi facultates attribuit. b
Pro faciliori vero negociorum huiusmodi expeditione, Praelatos, aut alias per nasturi si rudentia praeditas, ab ipso Pontifice approbandas in eorundem Cardinalium Comultores adhibere; nec non aliquem ex illis, aut alium idoneum eis beneuisum in huius Congregationis Secretarium deputare permisit. si. 3. Innovatisque facultatibus a Clemente concessis, si criminali iam causarum cognitio habenda erit, dummodo sententias sanguinis per se ipsos non serant, irregularitatis,
.aut ecclesiasticarum censurarum notas non incurrunt. d. s. 3.... Quae vero a maiori parte ita ipia Congregatione praesentium decreta, di restaurata suerint , plenam obtinent firmitatem , & plenariae executioni demandandata
U Verum ex generalitate verborum in praemissa Constitutione contentorum cum nonnullae essent exortae difficultates,& quaedam etiam commissa viderentur, quae ipsa Pontifex committendi intentionem non habuit Aliis literis e idem Paulus declarauit, eas tantummodo causas ciuiles, & criminales, meras, ac mixtas huic Congregationi ut supra commisisse, quae ad earundem Communitatum redditus , &prouentus exclusis maleficiorum poenin quomod libet pertinent, & spectant, & in futurum spectabunt, ac pertinebunt. Rationum quoque,& computorum redditiones non solum administratae Annone, sed quarumcumque rerum, pecuniarum , & bonorum , earundem Communitatum interesse respicientium, per se ipsos, vel alios ab eadem Congregatione delegandos cognoscere valent. si I. de 2.
sed quoniam, ut supra tetigimus, litem omnes, expeditione Ic ordinationes quaeri eumque ab ipsa Congregatione emanatae, manu, sigilloque Eminenti sis. Card Pr secti firmantur, ne de illius iacultatibus dubitari contingat, litem Apostolicae, quas informa Breuis appellant, expediri solent, praemissa omnia tam in Clementis VIlLquam Pauli V. Sanbionibus expressa continentes, & Cardinalibus ipsis Praesectis diriguntur; ita enim in personam Petri tit. SS.Ioannis, & Pauli Presbyteri Card. Ald brandini a Clemente VIII. Scipionis tit S Chrisogoni Presb. Card. Burghesii a Paulo V. Ludovici S. Laurentii in Damaso Card. Ludovisj a Gregorio XV 3: Eminentiss. D. Francisci Sanctae Agathae , nunc Sancti Laurentii in Damam Vicecancellarii
Cardinalis Balberini a m. me. urbano Octauo struatum fuisse scimus , & xidimus. sed
129쪽
Sed quoniam harum Constitutionum Commentaria quaedam prς manibus habe mus, quae , Deo dante, dum per tempus, & angustias quibus nunc premimur, licebit, in lucem dabimus, quaeue Curialibus , ac mininis meis Collegis Agentibus Prouincialibus non iniucundac ni fallor erunt, ne breuitatem, quam nou in hoc orere asciuimus, sociam deseramus, nunc plura non addam.
Pro tas , Pontibus, ct Aquis curandis.
I rum, pontium, & aquarum carationes, munitiones , & restitutiones antiquis Romanis maximae curae luisse innumera testantur monumenta aran uino, a & aliis relata; in primis vero legem Semproniam de viis Italiae a Caio Sempronio Gracco Tribuno plebis, q. Caecilio Metello Balearico, Tito Quinctio Flaminio Consulibus anno ab V.C. 63o. siue ut Haliandro placet 63 i. latam, ut viae in Italia munirentur, sternerentur, lapidibus milliari discernentibus notarentur, pontibus instruerentur, Ioannes Rosinus scribit b sed magis apertε loquitur Plutarchus e his verbis. Inoiarum autem refectione praeriapuam adhibuit solertiam , eum oti Iitatis, tum pulchritudinis, Cenuitatisque rati nem babens: tacebantur eae rectae per regiones, o partim lapide ab bor caeso, er dot to, partim conge iis arenarum cumulis in ternebantur. Ouires implebantur, cui aeum vallibus, aut torrentibus interrumperentur,pontibus iungebantur, O aberraque parte eandem nactae altitudine pectatu admodum pulchrae erant ; porr3 Iucamilliaria dimens diligenter lapideis relumnis disinxit ; alios quoque Iapides utrimque ad viam baud procul a se inuicem disposuit, qVorum in conscend nil eqnis Usus incem ferui in equum attollentisprariaret. Haec Plutarchus cImperatores quoque non secundo loco harne curam habuisse, de Augusto Tranquillus d haec ait. a3 autem facilius V s cndique adiretis , d fumpta sibi FI
minia via Arimino tenus munienda, reser quas Triumpbatbus Ciris ex manubiali pecunia fernendas dii tribuit. De Vespasiano libe leguntur . e Vis operibus maximmis munita sunt: tum cauati montes per Flamimiam sunt prono transgressu , quae vulgaritis pertusa petra vocitatur O . De Traiano Dio Cassius ita scribit. Utar item muniuit, in quibusfariendisfrtunas, aut sanguinem alicuius nunquam ab
Porro viarum curandarum munus prim5 Censoribu' a senatu commissuma f. Deinde eum Censores aliis rebus pro officio occupati huic muneri solicite vacare nequirent, ex S C. alius Magistratus speciatim ob eam causam creatus suit, di qua- . tuor viri viarum curandarum appellati sunt Pomponio I. C teste. f Postremo ere- iscente viarum numero, eum hi quatuor non sufficerent, singulis, vel duabus, aut tribus, pluribusue viis restituendis, sarciendisque, prout temporis necessitas exigebat, singuli ciues prspositi fuerunt, qui Curatores earum viarum dicebantur. Hinc tot viarum nomina ab illarum Curatoribus, siue Stratoribus dicta, ut Appia, quae viarum Regina a Statio Poeta g vocatur Appia longarum teritur Regina viarum. ab Appio Romanorum Censore structa , di a se nomen dedisse scribit Proeopius bhis verbis Hanc A pius Romanorum Censor ante annos nongentos Hruxerat, er a se dederat nomen, longitudinem eius quin=ue diem patio vir expeditus possit emetiri ; ab Urbe Roma Capuam pertinet, ea latitudine , ut duo eurrus ex aduerse obui=libere queantpraeuadere, ct commeare: ct eusanὸ baee Oia praeter eaeteras e t.:bilis; Ajtiidem Appius ex alia, ct longinqua tune, Ot reor, r gione emissos lapides , ct bos quidem icos, a uopte ingenio duris mos in hane viam orbendos curauit, quos planos deinde, ae leues redditos, ct quadratos inessonefactos iunxit, ex in ordine loeauri, metalli nihil, vel alterius rei inserendo inunt tamen ita rennexi, ct validὸ inter se hsrent, oneriem in entibus praebeant , non eoniunctos ita, sed eo genitor esse: θρυ uis tot iamsecusis atterantur assiduis plaustris, iumentisque. tamen Neque serie sua vel minimum exeunt, ct dimouentur, nequestanguntur, aut leuorem
suum amittunt j Haec Graecus ille scriptor, a Lipsio, qui eiusdem verba diligenter
130쪽
examinat, relatus I a Flaminiam vero, quaes Porta Flumentana . liue Flaminia initium habuit, & Arimino tenus producta,a C. Flaminio iterum Cos ex hostium Gallarum, de quibus iliumphauit, manibus, incensura, quam cum L .Paullo anno V bis DXXXIj I gessit, stratam fuisse, post alios multos refert Panuinus: h quam pD- Λ stea ab Augusto, redieris alijs Triumphalibus viris desumptam suisse, ex Tranquillo constare di&imus.& in haci via multa quidem nedum sepulthrorum , sed alterius quoque aedificiorum generis ornamenta quam plurima suisse, quae hodie vetustate consumpta vix cognosci possiunt, idem Pan uinus Obseruat , i&antiquis comprobat monumentis, addens, ex hac parte Romana suburbia Ocriculum usque producta, &variis ex utraque parte aedifici js plena, tantaqua frequentia, atque splendore exaedificata, ut exterarum gentium I Cgati per suburbana ver. ientesaonge ante Urbis Pomra, iam in i pia Urbe se eo existimarent: quot etiam Theodori s Rex Simmacostri bens apud Cassiodon e indicat his verbis Notum es, quanta laude in 'bum bis nimis Romam traxem , Ut qπ m Vas fabrisas intrare rentigerit spectum Diam his Vrbem esse nonsentiat , is ums, ct agro um amoenitatibus interesse eo noxis. Leutere. Verum sim barbarorum stultia, siue temporum iniuria ςdificia diruta , , - . iam hane iniperuiam euasisse, sub eodem Cassiodori tempore eius verba demon strant, d dum ad Constantinianum scribens haec ait. 2uori ea iteν Flaminia riui Didantibus exaratum, blanter ripas Iair ima pontium niteriectione eoniungi e . opos effas maetines platearum σ*erri fluis enudate cte. & eum eodem morbo haeno a quoque tempestate his via i boraret; Tybris enim elata fronte planitienti. sub Malliani oppido sitam , qua olim quoque praetermixisse narrane, & antiqua de monstrant vestietia , sua sub ditione iterum supponere exoptans M pontem a Sixto Rinchoatum, a Clemente VIII. Mariano Perbenedicto Card. de Camerino nuncupato Curatore absolutum, iam iam declinabat, quando urbani VIII. vigilantia debae eantium aquarum suctus magna lignorum compage, compressit, nouaquὸ aluei ensessione intra statutos limites continuit i quod ex inscriptione meodem restitutae C viae loco posita, ει marmore his verbis insculpta melius innotestu
vRBANVS VIII PONT. MAX. TYBERIM VIA PUBLICA EVERSA VETEREM REPETENTEM ALVEUM: NOVI EFFOSSIONE AD DEXTERAM DEDUCTvM
praeterea eum eadem hgo via ab illius sermὰ initio Ocruolum usque cum aquarum .ὰ Coelo cadentium, tum E vicinis erumpentium riuis copia,hyberno presertim remiapore coenosa supra fidem, ruderibus obccerata, saxis nullo ordine hinc inde deiecti x. foveis quoque, praeruptisquὸ sylvis devastata esset; quae ex antiquat ad haec nostra E tempora silicibus strata remansit, quoad fieri potuit, restituta, reliqua vero mulinconspersa glaea , hiantes fluuiorum ripae duobus pontibus non vultari simptu conianeae publics , priuatsque commoditati , testis ego pro munere , quo langor , oculatus , non mediocriter consultum , afirmare , & cum Tibullo e canereia