Gasparis ScioppI, Franci, De arte criticâ; & praecipue, de alterâ ejus parte emendatrice, quaenam ratio in Latinis scriptoribus ex ingenio emendandis observari debeat; commentariolus. ..

발행: 1662년

분량: 161페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

IΣ GAs PAR Is SCI OPPIIantes lectiones nobiscum communicavit. longe illas optimas, quibusque multi Criticorum famam suam Clariorem acceptam serre debent. Theodorus Pulis mannus, Craneburgius , quamvis ipse, quod sciam, nihil novi ediderit ; plerisque tamen omnibus scriptoribus Latinis,sua cura castigatis & recognitis, nΟ-men sibi numquam non celebre futurum compar

vit. Quod item existimant viri docti de Caroli Siponii , Itali, Liviana editione , aliisque operibus ad Romanae Antiquitatis & historiae lucem facientibus. Valerium Maximum, sciolorum stylis paene Conse

istum atque Exanimatum,Stephanus Pighius in sanitatem, imo Vitam, princeps restituit. Simeonis Bosii, Praetoris Lemovicensis , acumen numquam Lambi nus,ita ut sibi di rei veritati satis faceret,laudare p tuit ne ego me sperem potius; qui hoc tantum adii mo, eum solo commentario in epistolas Ciceronis ad ιAtticum,quid in his Criticis valeret, evidenter osten- ldisse. Atque ostendisset haud dubie pluribus,nisi ne- lfario latrocinio morte non sua praemature perisset.

Paralipomena in Virgilium , a Germano , Valente Guellio, Pimponito,in euria Parisiensi SenatoreRegio, conscripta, & tantopere a viris doctis laudata,

secerunt, ut non semel Genio patriae meae irascoer, qui nos talium librorum expertes vivere cupir. Gulielmii Fornerii operum Criticorum nihil vidi, prae ter notas in Cassiodorum sed ,fuisse illum & acutum& stadii hujus cumprimis amantem, facile fidem mihi faciunt. qui eum nobis talem in libris suis descripterunt.FranciscusJuretus,quamvis & ipse Iuris.

consultus, minime tamen a professione sua alienum duxit, Sc in hac palaestra Critica desudare,quantumque in ea valerer,Symmachus ab illo editus & notis illustratus neminem iam paullo doetiorem ignorare paritur. Verisimile est , eum , virum utique acutissimum , vel majoris fecisse Symmachi epistolas , quis

42쪽

De Arte Critica I 3

qu m repentinus quidam solet; vel homines hujus. modi male feriatos saepe quid dicant ignorare , &,

dum congerronibus suis, famae juvenescentis meae obtrectatoribus , ex arbitrio illorum loquantur, nihil pensi habere. Sed, quantus suerit scriptor Symmachus , quantoque hominibus pragmaticis sive politicis usui futurus , in editione nostra satis rebus necessariis evincemus. Sed hoc Gallis penitus persuasum esse apparet , non possis quem magnum aliquem Iurisconsultum fieri, nisi Philologicis hisce studiis probe instructum. Quod suo exemplo test tus Ioannes Passeratius, Professor Regius i nuper,ut dolentes ex ejus de Caecitate oratione cognovimus,visu orbatus;) Jacobus Bongarsius editis in Justinum notis ; Iacobus Durantius Cascellus variarum lectionum libris elegantissimis; Petrus Daniel, illud omnis antiquitatis promptuarium , multis argumentis e cujus Servium manuscriptum , uberrimum rerum bonarum penu, jam diu est,qucid nobis Gallicani typographi debent: Iacobus quoque Lectius,egregium ingenii & industriae suae spectamen, etiam tum juvenis, exhibuit, nova Symmachi editione post Iuretum adornata. Quorum omnium eXemplum alii postea Jurisconsulti imitati sunt Gode-1calci Ste rechii, hominis optimi & doctissimi , in manibus habemusCommentaria in Vegetium. Quaestiones in Apuleium,de Particulis linguae Latinae,librum pulcherrimum. Petri Colvit Brugensis, Apu le1o fruimur; in quo satis docuit,quantum aliquando, si vita juveni suppeditasset ,rei literariae prodesse osset. Rus popularis, Franciscus Modius, Livio, rontino, Iustino, Silio Italico, Gratio,Nemesiano, Calpurnio, aliisq; scriptoribus recognitis,&NOVan liquarum lectionum libris pulcherrimis , hoc conse cutus est denique, ut, si vivit jam, sive vixit, ejus L men gloria numquam interitura sit. M. Antonio

43쪽

I GAs PAR Is SCIOPP1Del-rio, Iurisconsulto , pro adversariis in Senecam, pro notis in Claudianum , in Senecam, Solinum, alios denique, quum multum anth deberemus,nunc nuper Latinae Tragoediae nomine plurimum debere coepimus. De nobiliss. Jano Grutero, Antverpiano, etsi ille omnibus bonis & doctis, qui jam in ore famae sunt, amicis utitur, quantum sibi bonas literas scriptis suis , edito praesertim post Pincianum di. alios Seneca , & novem Suspicionum libris , devinxerit , nemini non Constare potest. Non possum ramen non dolere, & queri mecum , quod, typographi cunetiitione , supprimuntur Notae ad integrum Suetonium politicae, Notae in Tragicum Se Necam , maxime vero triginta novi Sulpicionum libri; quibus ex manu sec. fere libris Plautus, Apurcius , Martialis, Prudentius, Ovidius, Seneca,

Certo emendantur; ex conjectura Vero, Symmachus , Quinctiliani declamationes , Panegyrici; Propertius, Tibullus, Plinii epistolae, aliique classici ; aut corriguntur , aut vindicantur contra Douetam, Scaligerum , I ipsium , Ursinum, Casaubonum , Colvium, Clofanum, Petr. Fabrum , Gotho-fredum , aliosque promi scue , idque tantum non demonstrative. Scilicet eo jam pervenimus, ut, si diu noetes atque dies praestante & egregio labore de bono publico sategeris, vix tamdem typographum aliquem reperire queas, non si vel lupplicium . illi dederis. Quod & Cun radi mei Rittershusii fatum. Cujus Oppianus . etsi ab illo commentariis uberioribus explanatus, ex libris scriptis recensitus, eleganti quoque Latina versione interpretatus, post diuturnam nescio cujus plagiarii suppressionem, Raphetensii comitare nuper proediit. Nova tamen Phaedri, Guntheri, Alani Anticlaudiani, & Sereni,

recensio , dc commentaria in eosdem optima , ut

di Epistolicae in Ausonium exercitationes, & in

44쪽

De Arte Critica. Is

novam Symmachi editionem Prodromus , jam ploraque omnia aliquot abhinc annis absoluta , inunc enim Antecetarem ipsis sex annis gerit,' etiamnum prelum desiderant. Marquardus Freherus quoque, patricius Augustanus , & primarius in primaria Germaniae Academia Antecessor, plurima nobis incredibilis eruditionis & ingenii subtilissimi monumenta debet. Quod non minus de Scipione Gentili dicere ausim. Qui, post edita a se Parerga, quo indice, & Freherus, librum a se proscripsere, nullum ingenii sui multo elegantissimi argumentum exhibuit. Laevinus Torrentius, Antverpiae Epist pus , publice fatetur , se , propter Juris civilis scientiam, animum suum ad Philologica haec primimalecisse: in quibus quid praestiterit, me tacente vociferatur Suetonius , ab ipso editus , & commentariis illustratus. Quo ipso consilio & Jacobus Scheckius , Iacobi illius magni nepos , Praemessas suas & emendationes in Velle1um dedit. Similiter Paullus Merula, Iurisconsultus & Historicus d istissimus, post editam a. se Praxin Iuris , Ennii Annalium membra , 1 Grammaticis , velut Penthei olim a Bacchis , divulsa & foedissime admutilata, rursum componere, & Ennium quodammodo mo iis .postliminio animare ausus est. Quid quod &praestantissimi quique Theologi, quasi de industria, Criticorum nomen possidere se postulant p Certe Franciscus Iunius , Biturix , non temere hac retate cum praestantissimis sive Theologis sive Philologis contendendus videtur. Id quod ego sposterius certe)in Manilio & Tertulliano, quorum illum nolis, hunc etiam commentariis, s doctis, Iupiter &laboriosis, in adjutum ivit, felicissime ab illo assecuintum video. Quod in Tertulliano,& ejus discipulo Cypriano, ante ipsum , Iacobus Pamelius , Bru-gensis ; in aliis pluribus Ecclesiasticis scriptoribus, in

45쪽

16 GAs PAR Is SCI OPPII in Sallustio & Pliniana historia, pluribusque clas

sicis, Petrus Ciacconius , Toletanus, non infeliciter adsectaverat. Sed & Andreas Schottus, & J Dus Drusius, exemplo suo & libris Criticis , quam non negligenda sint Theologo Philologica, praeclare docuerunt. Multi alii, eth nulli certae professioni sese applicuissent, more tamen & modo apices riam , nunc hinc, nunc illinc,quae sibi Sc aliis plurimis usui esse possenr,delibarunt. Quorum nunc merito primum laudem Isaacum Casauholium , hominem Gallum ; qui quum in Philosophicis ac Theologicis fere sine pari excellere a docti1simis existimetur , ipse interim, 'uamvis modestissimus , re &opere , omnium qui vivunt gloriam obscuraturus vel omnino exstincturus videtur. Quid in Strabone , Theocrito , Diogene Laertio , Aristotele, Theophrasti characteribus , Apuleii apologia , &Suetonio, praestiterit, jam decantatum est. Quid autem porro de ejusdem Athenaeo , Polybio, Arte mi doro , iisque quos de Venatione Amphitheatrali& Ludis Circensibus promittit Commentariis, sperare debeamus , quantum ea lucis optimo cuique scriptorum veterum allatura , quantam ignorantiae

caliginem aliis depulsura sint, an cuiquam obscurum esse potest ρ Iacobus Cruquius, editis Hora tianis Commentariis, & ipsis nos omnes literarum studiosos sibi fecit obnoxios. Jani Melleri Palmerii Spicilegiorum liber, si nihil aliud, hoc certe prae stitit, ut Germania non necesse habeat aliis nationibus de ingenii vel acuminis laude quicquam concedere. Dignus fuit ille juvenis longiore vita , ut cum tempore de nimio illo calore nonnihil remisisset, & paullo verecundius in corrigendo fuisser. Cujus, velut Orestis Pylades, Ianus Gulielmius, Lubecensis , quum nondum annos 27 natus in Gallia obiisset, hoc elogium omnium doctorum rei bon

46쪽

De Arte Cristia. I

bonorum secum abstulit, Nullum hoc praeclarius di elegantius ingenium nostro aevo extitisse. Sed de illorum juvenum laudibus ali,s diximus 3 quam vis Gulielmius nullius laude indigeat, & omnibus Verisimilium & Plautinarum quaestionum suarum lectoribus ex facili se , probitatem suam , & stylum suavissimum , queat probare. Horatius , Catullus, Τibullus , & Petronius , operam Jani Dougae Domini a Noortwijk egregiam experti sunt. In illos

enim luculenta Praecidanea & Succidanea, quae vocat,scripsit: Plautum quoque peculiari commentariolo, quem Centurionatum inlcribit, multis locis emendavit & illustriorem fecit. Patrem aemulatus Ianus Doueta filius , anno aetatis suae, si satis sincere memini, decimo sexto , novam eamque pulcherri mam Plauti editionem dedit: illos Amorum Triumviros , Catullum , inquam . Tibullum & Propertium , recensuit, suisque Animadversionibus d

istissimis explanavit: &, quod omnes, me tamen tacente , intellegunt, nimio plura ejus in rem lite rarum bene promerita futura fuerant, nisi Deus nuper optimum illum & suinmae spei juvenem , heu lpraemature nimis & patri nobilissimo & nobis omnibus eripuisser. Obitum ejus cum publica caussa lugeo , quod magnam in eo literae nostrae jacturam fecerunt; tum meX propria, quod illo nunc privatus

sum, qui, quum amorem in me suum , quamvis invisiam , non obseuris argumentis testatus esset, longe me arctius in locis illis , ad quae nunc adspiro, diligere coram & complecti potuit, mutuum a me amorem eXperturus. Friderico Sylburgio, Veterano , quanti auctores , qua Graeci qua Latini, quhsacri qua seculares , vitam sanitatemque debenti De cujus viri incredibili & indefessa diligentia industriaque satis ex merito dici non potest. Vivet ille , quamvis Heidelbergae superiore 3 ann

47쪽

anno mortuus ; Vivet perpetuo, in suo Aristotele, in Dionysio Halicarnasseo, in Voluminibus Historicis, in Gemente Alexandrino , in justino Ma tyre , in Theodoreto, in aliis. Iosiam Mercerum, virum ingeniosissimum, & Graece ac Latine doctissimum , paene praeterieram , quod ipsus , modestia credo & verecundia instinctus , nomen suis libris praescribere adhuc noluit. Edidit autem Nonium cum annotationibus virorum doctissimorum, anno 38 Lutetiae excussim a & nuper adeo Aristae neti epistolas recensuit, elegantissime & inimit bili suavitate Latine convertit, notis quoque per quam eruditis magis illustravit. Bonaventurae Vulcanii Graecarum riterarum in Leidana Academi1 Professoris, nobile ingenium numquam seriari aut quielcere oportuit; qui, simul editione Callimachi , Bionis & Moschi, Isidori, Martiani Capellae, Agathiar, N. Apsileti denique, incredibilem omnium de se cxspectationem concitavit & accendit.

Triga illa fratrum Frisiorum , Ausonii, Cypriani,& Titi a Popina , non nisi laudandam operam in epistolis Ciceronis, Sallustii, Catonis , Varronis,& Asconii Paediani reliquiis, posuisse existimanda

est. Valentem Acidalium , Marchicum Medicum, Curtius Zc Velleius Paterculus commodum sibi suppetias fatentur advaenisse : fassurus idem Plautus , fassurus erat Agellius, nisi juveni illi fata quietem miserabiliter properassent. De Ioanne a Wou-weren , Hamburgensi , quantum mihi pollicear, non temere praedicanti mihi quisquam accredat. Omnium fere conatus , aliquid in his Criticis audentium , una Petronii oditio, ab illo prodita, abstem re possir. Deus modo juvenem hunc diutissime superstitare velit. Sed ecce, vix ista sic scripseram, sic voveram pio adfectu', quum ad nos variis ex locis adsertur,hunc quoque Aureliae, ubi in omnium

48쪽

De Arte Critiess. 19

umoribus erat, extinctum fuisse ; dc Petrum Pithoeum, Val. Acidalium , ac Ianum muZam, mox secutum ; usque adeo, Summis. stare diu , negatum esse i In Italia hodie fere defecit diva illa Critice. Sed sustinent eam etiamnun HieronymuSColumna, Nobilis Romanus 3- cujus Ennius & magno illi Scaligero placere potuit. Herculem Clofanum,Sulmonensem , Ovidianum Commentatorem, virum sane doctum & bonum , nondum vixisse puto ; uti nec Aldum Manutium , de quo jam antE ; nec Fulvium Ursinum Romanum , multis libris Criticis, maxime notis in Ciceronem , Virgiliumque totum , α Anti Augustinum, aliisque propriis scriptis editis, Clarissimum. Robertum Titium 8c ipsum Criticis adnumerem , nisi ipse hostem illorum publicumfrofessus esset. Germaniae idem sere hac in re,quod taliae, fatum est; sicut & duae istae nationes primos nobis, post renatas literas, ut superius dictum, Criticos protulerunt. Narre dc pauci capiuntur his Musis & , qui capiuntur , per negotiorum compedes iis superesse nequeunt. Quod &adversus mea Iobilissimus & Amplissimus reip. Augustanae Consul Marcus Velserus questus est. A quo quum tantis beneficiis adsectus sim , quanta numquam sperare debui, ab ingenio & eruditione ejus multiplici, maxime Antiquitatum N Historiarum studio , in Iraesens praedicando , me abstinebo ; ne beneficiaumma verbis compositis compensare velle videar.

David Hoeschelius , Augustanus , amicus & hospes meus jam unus fere,abiturientes eX Germania Graecas literas reprehendit, dum cottidie novantiquum aliquod κειμηλον ex bibliotheca , tam sua quam patriae inclytae, ad ullas publicos largiter depromit. vlinae in Lituania etiamnum vivit Solomo Panthe rus , sive RiFynski, Russus natione , Illustriss . Prina

49쪽

2 o G As PAR Is SCI OPPII mire ingeniosus: qui olim admodum adolescens, quum heic Alidorfit ageret, epistolis Amoebaeis de locis quibusdam Ausonianis cum Rittershusio meo disputare solitus et quae nisi , cujusdam cunctationi bus solitis , suppressae fuissent, mirum prosecto , in

homine barbaro , & plane politum ingenium , ubdere licuis ier. Atque ita habes, erudite Lector,quae mihi de ossicio re munere Critico, atque etiam plerisque omnibus qui illud gesserunt, cum priscis tum recentioribus, comperta sunt. Quodsi qua dam minus commode recensui; mihi sat erit, quod& meum gratum animum in omnes illos , qui si quam literis nostris juvandis operam sumpserunt, hoc modo declaravi a & hoc ipso, illustrium re nobilissimorum virorum ostentu , convitia aliorum, studii hujus tenuitatem more suo Crepantium, repuli& defendi. In quo nisi tibi ingratus fuisse videor, . Ι .ector benigne; age nunc, tamdem ipsam Emendandi rationem considera , unico schematismo definitam , ubi prilis doctorum quaedam generalia in hanc rem praecepta praemisero.

50쪽

Doctorum quorumdam de

CRITICIS TESTIMONIA,

Et praecepta nonnulla, in hoc stu

dio , deditis, observatu digna.

Taulgus Merula inpraefat. ad Lecto

rem Ennii sui.

INNni , quae huic ordini felicissima, & ad

ninil non praestandum apta , majoribus sunt dicanda : quae & cum fructu & voluptate i gentium possent tractare. Vix enim est, ut Critici in aliis etiam non excellant. Sunt sum mi saepe Iurisconsulti , sunt praestantissimi pluri-mtim Historici, sunt insignes aliquando Philosophi. ab Theologiae secretis minime abhorrent, Medi Corum praecepta nequaquam ab iis ignorantur. Perinvolitant & pervolutant omnia , &c.

Lucas Fruterius Herisimi

lib. I. cap. 2. Credo equidem,multorum fuisse curam, ut,quantum bonis auctoribus suo studio prodesse possent, tantum & illis benigne tribuerent; quum alii loquaces Commentarios ederent,alii verbum aliquod rarius explicarent 3 alii denique tropos & schemata persequerentur quibus ego nec infelicius quicquam, nec magis Grammaticum duco. Credo equidem,llae dixi, omnia summo studio superioribus fatitata. Sed etiam illud credo, eisdem a nostris

SEARCH

MENU NAVIGATION